Adenauer zoekt een oplossing van het Duitse vraagstuk (L Oorlogsslachtoffers Indonesië uit Tegemoetkomende houding jegens Rusland REDE VAN MOLLET HOOGWATER. ZON- en MAANSTANDEN KONINKLIJK PAAR UIT DE HOOFDSTAD VERTROKKEN «atandPasla recM °P Rapport van de Commissie achterstallige betalingen" WEERSVERWACHTING HOGERE TEMPERATUREN Koninklijke bemiddeling ingeroepen voor het behoud van vogelpark „Avifauna" Nederland eerste op de wereldranglijst uitvoer zuivelproducten Reacties op de voorstellen van Tsjoe en Lai van 1 9totó hebl u l'l VOL SALARIS OVER DE JAPANSE BEZETTING? MELKPOEDER. Koninklijke rede in Engels en Frans opgenomen I Frankering bij Abonnement: Terneuzen. Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55-57 Terneuzen Telefoon 2510 Nil 5 uur: 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 5,20 per kwartaal; per maand ƒ1,75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct. DINSDAG 15 SEPTEMBER 1953- 8e Jaargang No. 2946. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 cent; iedere regel meer 15 cent. Vermelding: Brieven onder nummer of: Adree Bureau van dit blad 15 cent meer. Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum per advertentie 1,80. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uar Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uw Een militaire neutralisatie van de Sowjetzone wordt volgens wel ingelichte kringen in Bonn be schouwd als een van de vele mo gelijkheden om tegemoet te ko men aan een werkelijke Russi sche vrees voor een Duitse bewa pening binnen het verband van een Europees leger. Duitse mili taire experts hebben naar ver luidt dergelijke plannen opge steld, maar deze hebben nog geenszins de goedkeuring van de bondskanselier verkregen. Van bevoegde zijde acht men het nog te vroeg om van nieuwe plannen der regering te spreken. Wel legt men er de nadruk op, dat dr Adenauer ernstig zoekt naar een oplossing van het Duit se vraagstuk door aan de Sowjet- Unie bepaalde garanties voor haar gerechtvaardigde verlan gens naar veiligheid aan te bie den. Twee dagen vóór de verkie zingen heeft Adenauer daartoe bepaalde suggesties geuit en men wijst er op, dat deze met gezien moeten worden als een laatste poging om het resultaat der ver kiezingen te beïnvloeden. Dr Adenauers suggesties wor- De Franse socialistische leider Mollet, heeft in een redevoering de Franse arbeiders opgeroepen tot het vormen van een „demo cratisch en sociaal front" om de macht uit de handen van de „reactionnairen van de rechter vleugel" te wringen. Alle georganiseerde en onge organiseerde arbeiders dienen in het front te worden opgenomen. Het moest met de christelijke arbeiders tegen het clericalisme en met de communistische ar beiders tegen „de Stalinistische leiders die hen bedriegen" strij den. den door deskundigen tot concre te voorstellen uitgewerkt. Zij om vatten naast de garanties voor een militaire veiligheid ook plannen voor uitbreiding van het handels verkeer tussen westelijk Europa en de landen van het Sowjet- blok. Het plan voor het scheppen van een neutrale zone in het oos telijke deel van Duitsland schijnt bij deze uitwerking te zijn opge doken. In concreto wil men de Russen voorstellen, dat deze zich verenigen met een hereniging van Duitsland in dier voege, dat alleen het westelijke deel tot het militaire gebied van het Europe en daarmee van het Atlantische e gebied van het Europese leger Pact zou behoren. De Europese troepen zouden niet ten O. van de huidige grens lijn dwars door Duitsland wor den opgesteld. Daar zou dan vol gens de Duitse deskundigen een bereidheid der Sowjet-Unie tegen over moeten staan om 'ook op het gebied der staten van het ooste lijk blok een neutrale zone te scheppen. De Russische troepen zouden zich dus even ver achter de Oder moeten terugtrekken als de Westelijke troepen er van ver wijderd zouden blijven. Het plan voorziet alleen in een neutrale zone aan Duitslands oostelijke grenzen, niet echter aan de grens tussen Beieren en Tsjecho-Slowa- •irij'è. De opstellers van het plan ge loven, dat de inrichting van een neutrale zone het de Russen ge makkelijker zou maken zich neer te leggen bij de militaire aanslui ting van Duitsland bij het Wes ten. Geallieerde waarnemers be twijfelen echter, of de Russische jnilitaire experts deze beperking van de tot nog toe door de West- duitse regering gestelde aanspra ken toereikend zullen achten. In feite verlangt het plan immers van de Sowjet-Unie, dat zij haar WOENSDAG 16 SEPTEMBER. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 6,18 6,53 7,33 7,43 n.m. 6,39 7,14 7,54 8,04 Sept. 15 6.14 16 6A6 17 6.17 18.56 18.53 18.51 14.22 15.19 16.05 21.22 22.19 23.30 troepen zou terugtrekken van Maagdenburg tot Warschau, ter wijl de met het Duitse potentieel versterkte Westelijke militaire macht tot aan de oever van de Oder zou blijven reiken. In elk geval blijkt uit deze plannen, dat Adenauer ernstig naar mogelijkheden zoekt om het plan voor een Europees leger met het streven naar een Duitse her eniging in overeenstemming te brengen. Blijkbaar wenst men aan Duitse zijde met concrete plannen toegerust te zijn voor het geval het in dit najaar toch nog tot een bespreking van het Duit se probleem met de Sowjet-Unie zou komen. Berichten uit Berlijn zeggen dat de Sowjetregering in begin sel bereid zou zijn op de Weste lijke uitnodiging in te gaan, maar dat zij liever in Berlijn of Pots dam dan in Lugano zou aantre den. Potsdam heeft in West Duitsland een slechte naam, aan gezien daar in 1945 de eerste „verfoeide" overeenkomst over het vierledig bestuur van Duits land is gesloten. Voor de Duit sers zou de keuze van Potsdam dan ook een slag in het gezicht zijn. Anders staat het met Ber lijn, dat ook van Bonn uit gezien een aanvaardbaar conferentie oord zou zijn. Het voornemen van Adenauer om de eerste weken nog geen opzienbare stappen ten gunste van de ratificatie van het E.V.G.- verdrag in Frankrijk te doen, staat in verband met de onzeker heid, die vooralsnog blijft be staan over de Russische bereid heid tot onderhandelen. Dr Ade- na'uer heeft te verstaan gegeven, dat hij gaarne vooreerst het ini tiatief aan de Westelijke partner- landen zal laten. Met enige ver ontwaardiging heeft men in Bonn kennis genomen van de interpre tatie, die deze houding in een Pa rijs blad heeft gekregen. Daar heette het, dat dr Adenauer de Franse regering een termijn van drie maanden zou hebben gesteld om de E. V. G. te aanvaarden. Daarna zou Bonn krachtig willen doorstoten om zich een plaats in de N.A.V.O. te verwerven. Zulk een ultimatieve houding zou, zo merken Duitse woordvoerders op, geheel in strijd zijn met Ade nauers voornemen zijn versterk te positie met matiging te gebrui ken. Om tien voor tien Maandag ochtend heeft het koninklijk paar aan de grens van de ge meente bij de Hartveltseweg af scheid genomen van burgemees ter Arn. J. d'Ailly en de hoofd commissaris H. A. J. G. Kaas* jager, waarna de koninklijke wagen zich in beweging zette naar het paleis Soestdijk. Daar mede is een einde gekomen aan het bezoek, dat het koninklijk gezin aan Amsterdam gebracht heeft. In de eerste der twee auto s, die aan de grens bij Diemen ar riveerden, zaten alleen de Ko ningin en de Prins, want de prinsessen zijn Zondag reeds naar Soestdijk teruggekeerd, daar zij Maandag weer op school aanwezig moesten zijn. In de tweede wagen zaten mr R. J. E. M. van Zinnicq Berg- mann en de adjudant van de prins, luitenant ter zee eerste klasse A. F. Albers. Nederland bezet de eerste plaats op de wereldranglijst voor de uitvoer van zuivelproducten, doch ons land wordt daarbij op de voet gevolgd door Nieuw-Zee- land. Dit blijkt uit het zojuist verschenen eerste deel van het F.A.O.-rapport: „The state of food and agriculture, 1953". Ons land dankt deze eerste plaats op de wereldranglijst voornamelijk aan de zeer grote uitvoer van gecondenseerde melk, aangezien voor de andere zuivel producten boter, kaas en melkpoeder Nieuw-Zeeland de grootste exporteur is. In totaal heeft ons land in 1952 een zui- veluitvoer bereikt van 365.000 ton tegen Nieuw-Zeeland 343.000 medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van Dinsdag ochtend tot Dinsdagavond. Hogere temperaturen. Aanvankelijk weinig, later van het Westen uit toenemende be wolking, maar tot de avond waar schijnlijk nog overal droog weer. Hogere temperaturen. Overwe gend matige Z.-Oostelijke wind. Het K.N.M.l. deelt mede: In de luchtdrukverdeling bo ven West-Europa is een belang rijke wijziging opgetreden. Het hoge drukgebied, dat Zondag boven Engeland was gelegen, verplaatste zich naar Z.-Scan dinavië. Bij het passeren van de as van het hoge drukgebied klaarde het Maandag in ons land overal op en mede als ge volg van de zwakke wind daal de temperatuur op sommige plaatsen tot om het vriespunt. Van de oceaan nadert nu lang zaam een nieuwe lage druksy- steem, dat de luchtdruk vooral boven Frankrijk en Zuid-West-- Engeland flink doet dalen. In onze omgeving neemt daardoor de wind toe uit zuidoostelijke richting. Deze wind voert droge en ook iets warmere lucht aan, zodat de temperatuur zowel in de nacht als overdag iets hoger zal worden. De nieuwe oceaanstoring zal morgen in ons land nog geen regen brengen, maar wel in de loop van de dag wat meer be wolking veroorzaken. Het rapport van de commissie, die is ingesteld om voorstellen te doen ten aanzien van achterstalli ge salarissen en andere betalin gen aan ambtenaren en particu lieren in het rechtsgebied van het voormalige Nederlands-Indië is thans voor publicatie vrijgegeven. Het betreft voornamelijk de be taling door de Nederlandse rege ring van ambtenarensalarissen, die gedurende de jaren 1942 1945 in Indonesië niet aan de rechthebbenden konden worden uitbetaald. Verder betreft het de vergoe ding van materiële oorlogsschade aan ingezetenen van het voorma lige Indië, de pensioenbetalingen en de restitutie van „delegaties", dat zijn bedragen, gedurende de oorlog in Nederland uitbetaald aan verwanten van in Ned. Indië verblijvende personen. De commissie verklaart zich te onthouden van de beoordeling der vraag, of en in hoeverre er een verantwoordelijkheid van Neder land is voor al hetgeen er in het voormalige Ned. Indië is ge niet alleen staatsrechtelijk-juri- disch, doch ook uit de morele ge- zichthoek te bezien. Vervolgens wordt uitvoerig de voorgeschiedenis behandeld van de z.g. rehabilitatie-regelingen, krachtens welke ambtenaren en particuliere werknemers in stede van betaling over de Japanse be zettingsperiode een uitkering zouden ontvangen teneinde hen in staat te stellen zichzelf te „re habiliteren" op een passend ni veau. De vaststelling van deze uitkeringen (die voor de particu liere werknemers geheel ten las ,te der werkgevers kwam), ge schiedde in twee stadia, n.l. van de z.g. initiele uitkering vari 35 maanden salaris (naar gelang van de gezinssterkte) in 1947 en van de slotuitkering (voor parti culieren van 26 maanden en voor ambtenaren van 4,12 maanden salaris) in 1949. Hierin zou tevens begrepen zijn de ver goeding voor huisraadschade en voor de na te noemen delegatie schulden. Voorts werd bepaald, dat de particuliere werknemers een vergoeding zouden ontvangen voor hun ouderdomsvoorziening gedurende de bezettingsjaren (voor de ambtenaren had het land de pensioenpremie over de bezettingsjaren reeds voor zijn rekening genomen). Tevens wer den voorzieningen vastgesteld voor bedrijfs- of beroepsrehabili tatie van zelfstandigen. De tweede helft van de slotuit kering is echter door de grote meerderheid der ambtenaren nog steeds niet ontvangen en de be palingen omtrent ouderdoms voorzieningen van particulieren zijn tot nog toe een dode letter gebleven. NOG 200 MILLIOEN NODIG. De commissie acht voor de ver dere uitvoering dezer wettelijke regelingen nog 100 millioen no dig (49 millioen voor ambtena ren; 1 millioen voor particulie ren; 35 millioen voor ouderdoms voorziening particulieren; 10 mil lioen voor beroeps- en bedrijfsre- habilitatie en 5 millioen voor re habilitatie van andere groepen). Hierna behandelt het rapport de materiële oorlogsschade. De commissie heeft de juistheid nagegaan van het regerings standpunt, dat vergoeding voor huisraadschade moet worden ge acht te zijn verwerkt in de slot rehabilitatieuitkering. De com missie stelde de huisraadschade op 10 maanden salaris (voor lage re salarissen meer, tot ten hoog ste 18 maanden) en vergeleek de gevonden bedragen met de uitke ringen competerende volgens de rehabilitatie-regelingen, waarbij buiten beschouwing werd gela ten het alleen voor ambtenaren vastgestelde tweede deel der slot uitkering. Als minima werden aangelegd de in Nederland gel dende normen van de dienst maatschappelijke zorg betreffen de meubel- en kledingvoorschot- ten. Op deze grondslagen becij fert de commissie, dat de huis raadschade der Indische oorlogs slachtoffers in Nederland 61.250.000 meer heeft belopen dan de op de aangegeven basis te ontvangen rehabilitatie-uitke ringen. Zij stelt voor, hun dit be drag toe te kennen. Voor vergoe ding van huisraadschade van ge pensionneerden en zelfstandigen stelt zij resp. nog 8.500.000 en ƒ7.500.000 voor. Vervolgens is nagegaan, of de betrokkenen alsnog terecht vol salaris over de tijd der Japanse bezetting zouden kunnen eisen. De commissie heeft gemeend geen rekening te moeten houden met eventuele „backpay", doch des te meer te moeten aandrin gen op verwezenlijking van haar desiderata betreffende rehabilita tie, materiële oorlogsschade enz. Hierna komt aan de orde de kwestie der delegaties, d.w.z. de betalingen ten behoeve van in Nederland achtergebleven ge zinsleden. Deze betalingen zijn in Nederland tijdens de Japanse be zetting voortgezet door het gou vernement en de werkgevers, hoewel over deze periode geen salaris door betrokkenen werd genoten. De situatie is thans, dat in vele gevallen de slotuitkering voor rehabilitatie geheel met de legatieschulden wordt verrekend en er zelfs nog een vordering op de oorlogsslachtoffers overblijft. De commissie stelt voor, dat Ne derland een vergoeding uitkeert tot het volle bedrag der delega tieschulden over de Japanse be zettingstijd, waarvoor zij een be drag van 18.000.000 nodig acht. ton, gevolgd door Denemarken met 229.000 ton, Australië mei 120.000 en de Verenigde Staten met 105.000 ton. BOTER. De Nederlandse boteruitvoer liep in 1952 iets achteruit ten op zichte van het voorgaande jaar, dach de export bleef met 50 mil lioen kilo op vóór-oorlogs peil. De Deense boteruitvoer daalde zeer aanzienlijk, van 139 millioen kilo in 1951 tot 117 millioen in 1952. Daarentegen nam de boter- export uit Nieuw-Zeeland het vo rig jaar toe met niet minder dan 37 millioen kilo tot 186 millioen kil°" KAAS. De kaasuitvoer uit Nederland vertoonde een stijging ten op zichte van 1951. Zij kwam van 73 op 78 millioen kilo. (Vóór de oorlog 60 millioen.) De Deense kaasexport steeg zelfs met 8 mil lioen tot 54 millioen kilo. Ook Italië, Zwitserland en Australië konden hun uitvoer verhogen. Doch de uitvoer uit Nieuw-Zee land vertoonde een scherpe da ling met 15 millioen kilo tot 93 millioen. Nieuw-Zeeland bleef echter, evenals vójr de oorlog, 's werelds grootste ka^sexpor- teur. GECONDENSEERDE MELK. Wat de uitvoer van geconden seerde melk betreft, bleef Ne derland ook in 1952 onbetwist aan de kop van de wereldrang lijst staan, al is het „monopolie" van ons land op dit gebied niet meer zo groot als vóór de oorlog, toen Nederland ongeveer drie kwart van de wereldexport voor zijn rekening nam. Thans is dit ongeveer de helft. Ten opzichte van 1951 steeg de Nederlandse export van gecondenceerde melk in 1952 met 24 millioen kilo tot 199 millioen kilo. Daarentegen werd de Amerikaanse uitvoer ongeveer gehalveerd tot 57 mil lioen kilo. Denemarken komt met 46 millioen op de derde en Aus tralië met 35 millioen kilo op de vierde plaats. De Nederlandse uitvoer van melkpoeder bleef zich ook in 1952 in stijgende lijn bevvegen: 38 millioen kilo, tegen 22 millioen in 1951. Nieuw-Zeeland kwam yan 37 op 52 millioen kilo, doch de uitvoer uit de Ver. Staten daalde met 30 millioen kilo tot 46 mil lioen. Denemarken neemt met een uitvoer van 12 millioen kilo een bescheiden plaats in. Met het doel de toespraak, welke zij Zaterdagavond heeft gehouden en die ook door de ra dio is uitgezonden, eveneens uit te spreken in de Engelse en Franse taal, heeft de Koningin Maandagmorgen een bezoek ge bracht aan de studio's van de werelodmroep te Hilversum. De Koningin werd bij de studio ontvangen door de heren H. J. van den Broek en G. Sluyzer, directeur en programmaleider van de wereldomroep. H. M. sprak de rede in de En gelse taal in extenso uit. Deze zal door de wereldomroep wor den uitgezonden-in de program ma's, welke gericht zijn op de Engels sprekende landen. In de Franse taal werd een ver korte versie opgenomen, welke per telefoonlijn wordt doorgezon den naar de Franse omroep in Parijs en radio-Luxemburg, die in hun programma's eveneens aandacht zullen besteden aan de rede van onze Koningin. Een zestal landgenoten, dat zich de tolk gevoelt van de Ne derlanders en buitenlanders,, die de sluitings.avond van 't vogel park „Avifauna zeer ter harte gaat heeft zich met het volgen de telegram tot de Koningin en Prins Bernhard gewend. „Getroffen door het feït, dal ons nationaal vogelpark „Avi fauna" te Alphen a'd Rijn Maandagavond als cultureel centrum moet sluiten terwijl tienduizenden Nederlanders en evenzovele buitenlanders deze sluiting zouden betreuren neemt een groot aantal van deze Ne derlanders de eerbiedige vrij heid uwe koninklijke hoogheden te verzoeken door uw bemoei ingen „Avifauna'' voor de natie te behouden". Het telegram was ondertekend door de heren: A Polman Tuin (penningm. Anjerfonds, Amster dam afd. Prins Bernhard fonds), mr dr K. W. P. Klaassen, Den Haag; W. Walpoott, Den Haag; A Kromhout, Alphen a/d Rijn; J. Scholten, Schiebroek en ar chitect P. Groenhart, voorzitter „Alphens Belang". Naar wij vernemen, is er tus sen curatoren in het faillissement van de N.V. Britimy en het colle ge van B. en W. van Alphen aan de Rijn een accoord bereikt over de aankoop van het vogelpark „Avifauna" door de gemeente. Curatoren hebben erin toege stemd het park in zijn geheel voor de som van 400.000 aan de gemeente over te doen. Het rapport bespreekt mede de in Maart 1950 door de republiek Indonesië getroffen z.g. mone taire maatregelen deviezencerti- ficaten a 100 procent en omzet ting van de helft van het char- trale geld en girale saldi in 3 pro cent staatslening). De commissie stelt alleen vergoeding voor bij de ,,backpay"-pensioenen, alsmede in de gevallen, waarbij in Neder land uitbetalingen krachtens de rehabilitatie-regelingen zijn ge schied in de verhouding 1 3. Dat voorzover de rehabilitatie-rege ling nog niet is uitgevoerd jegens oorlogsslachtoffers in Nederland, zulks moet geschieden in de ver houding 1 1, acht de commissie vanzelfsprekend. Samenvattend stelt de commis sie voor, dat Nederland de vol gende bedragen beschikbaar stelt: Uitvoering der rehabilitatierege lingen ƒ100.000.000; materiële oorlogsschade 77.750.000; backpay-pensioenen 4.500.000; d'elegaties 18.000.000; Totaal 200.250.000. Van bevoegde zijde te Londen wordt vernomen, dat Engeland de voorstellen van de premier van Communistisch China, Tsjoe en Lai, betreffende de politieke conferentie over Korea als te leurstellend beschouwt. Men was van mening, dat de voorberei dingen voor de conferentie niet rechtstreeks voortgezet zouden kunnen worden. In de voorstellen worden oude argumenten her haald, waarmede de algemene vergadering van de Verenigde Naties reeds heeft afgedaan, al dus een officiële woordvoerder. Hij achtte het mogelijk, dat de politieke conferentie over Korea hierdoor zou worden vertraagd. Diplomatieke kringen te Lon den wezen er op, dat het bericht, dat Noord-Korea de Chinese voorstellen ondersteunt, op het ogenblik is gekomen, dat de Noordkoreaanse premier, Kim il Soeng, en zijn minister Nam II zich in Moskou bevinden. In deze kringen wordt hieruit afgeleid, dat de politiek van Peking en Fjongjang volledig overeenstemt met die van Moskou en dat hier in een aanduiding mag werden gezien voor de mogelijke houding van de Sowjet-Unie op de ko mende algemene vergadering. Ook in bevoegde kringen te Parijs verklaarde men, dat de voorstellen van Tsjoe en Lai slechts een herhaling zijn van de Russische voorstellen op de jong ste algemene vergadering van de V. N. Frankrijk heeft toen tegen die voorstellen gestemd en heeft zijn houding tot heden niet ver anderd. De tegenvoorstellen van de Chinese premier worden dus onaanvaardbaar geacht. Het is volgens deze kringen mogelijk, Indische delegatie van deze gelegenheid gebruik zal maken om een bemiddelings- stel te doen. Noord-Korea verwerpt voor stellen der V. N. voor de po litieke eonferentie. Noord-Korea heeftt de voor stellen van de Verenigde Naties voor de politieke conferentie over Korea verfoorpen, aldus heeft radio-Pjongjang medege deeld. Volgens een later ontvangen bericht van het Franse persbu reau AFP heeft de Noord-,Kore. aanse minister van buitenlandse zaken Rhee Pon Koeng, Maan dag een telegram verzonden aan de secretaris-generaal van de Ver. Naties, Hammarskjoeld, waarin wordt bevestigd, dat Noord-Korea het in de verkla ring van Tsjoe en Lai vevatte voorstel volledig ondersteunt. Zuid-Korea tegen voorstellen van Tsjoe en Lai. De Zuid-Koreaanse premier Paik Toe Tsjin heeft Maandag verklaard, dat zijn regering ..vol komen gekant" is tegen het voor stel van communistisch China tot het houden van een ronde-tafel conferentie over Korea, waaraan ook vijf neutrale landen zouden deelnemen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1953 | | pagina 1