Binnenlands Nieuws
CHINEZENWIJK
Prijsopdrijvings- en Hamsterwet1939
Ambonnezen uit Nieuw-Guinea
naar Nederland
De aanstaande atoomontploffing
in Australië
Frankrijk vraagt Amerik.
Marhuip voor lndo-China
De strijd tegen de
belastingontduiking in
Frankrijk
Zware brand in Paré Paré
Zij
Zweeds motorschip
gezonken
MAROKKO
Amerik.
De kans op een
lening voor de K.S.G.
Duke breekt wereldrecord
vliegen
EERSTE KAMER
moeten zich onthouden van politieke
activiteit
„DOOR DE EEUWEN
TROUW" PROTESTEERT.
Arrestaties in Egypte
Nederl militairen
gewond bi] auto
ongeluk in Duitsland
STOFFELIJK OVERSCHOT
VAN KLAAS TOT GEVONDEN.
Installatie van drs. A. J. Jansen als rector
van het openbaar lyceum te Terneuzen
£*n lju Song
4 -\.s,;.
£8
-aJüBra
'IBB 1Ö>
-9l9J- 1
be:
bil'.
19!'
De Eerste Kamer heeft giste
ren de hernieuwde inwerkingtre
ding van enige artikelen van de
distributiewet 1939 en die van de
prijsopdrijvings- en hamsterwet
1939 behandeld.
Mr. K. H. de Vos van Steen-
wijk (VVD) zegt dat hier sprake
is van onjuiste toepassing van
een wet, die voor een ander doel
is gegeven. Hier wordt de wet
toegepast voor de bescherming
van het budget van een bepaalde
corporatie. Indien de prijzen te
hoog zouden zijn, dan dient de
beschikking ook van toepassing
te zijn op de specialisten, die een
overeenkomst met een zieken
fonds hebben en van de particu
liere praktijk.
De heer Geugjes (CPN) zal
zijn stem niet aan het wetsont
werp geven. Hij weigert mede
werking te verlenen aan het tot
stand komen van wetten, waar
door vredesindustrieën geheel of
gedeeltelijk ten gunste van oor
logsindustrieën worden geslo
ten
Mr H. J. Hellema (A.R.) zegt
dat buitengewone omstandighe
den in causaal verband moeten
staan met het euvel, dat men be
strijdt. Hij acht dat hier niet het
geval, want dan zou de regeling
betrekking moeten hebben zowel
op de ziekenfondsen en de par
ticulieren en dus algemeen moe
ten zijn. Hij merkt op, dat deze
wet niet ten doel heeft sociale
lasten te stabiliseren. Men kan
algemene maatregelen nemen,
maar niet incidenteel. Het be
roep op het algemeen belang
komt spr. wel ongelukkig voor.
Op die grond is er in de loop der
eeuwen al veel onrecht gedaan.
Indien de minister een regeling
nodig acht, zou hij met een af
zonderlijke wet moeten komen.
Minister Zijlstra handhaaft zijn
mening, dat bij aanneming van
een verlenging van de wet wordt
■uitgesproken, dat in buitenge
wone omstandigheden het be
leidsinstrument der prijsbeheer-
5ing geldt. Bij verlenging mag
doel en strekking der wet niet
worden vergeten. Toepassing
van de wet is in een concreet
geval nodig, wanneer werkelijk
potentieel een ernstige bedrei
ging aanwezig is voor ons econo
misch evenwicht.
De minister is er zich van be
wust, dat een duurzame rege
ling van de zaak der specialisten
an der ziekenfondsen niet door
deze wet mogelijk is. Hij wil ook
de onderhandelingen niet beïn
vloeden. Een blijvende oplossing
van het conflict verschaft deze
wet niet. Hij hoopt, dat er spoe
dig een regeling tot stand zal
komen.
De heer De Vos van Steenwijk
<y.V:D.) vraagt de minister de
Uit betrouwbare bron te Parijs
is vernomen, dat Frankrijk aan
de Ver- .Staten een extra-hulp
van ongeveer 200 miüioen dollar
heeft gevraagd voor lndo-China.
Deze extra-hulp zou zijn be
doeld voor het opvoeren van het
tempo bij het oefenen en uit
rusten van plaatselijke Indo-
Shinese strijdkrachten aan de
vooravond van het verwachte
herfst-offensief der Vietminh-
troepen, aldus verklaarden rege
ringsfunctionarissen te Parijs.
Het Amerikaanse congres heeft
Frankrijk reeds 400 millioen dol
lar toegewezen voor 1953-1954
prijsbeschikking in te trekken
bij de inwerkingtreding der wet.
De heer Hellam (A.R.) merkt
op, dat de minister eigenlijk er
kent, dat de wet hier verder
wordt gebruikt dan waarvoor zij
is gemaakt.
Minister Zijlstra heeft niet het
voornemen hier permanent te
regelen.
Maar het is goed mogelijk, dat
men accuut tot een tijdelijke
maatregel zijn toevlucht neemt.
Hij doet het dringend verzoek de
verlenging te aanvaarden. De ka
mer weet, dat hij niet enthousiast
is over die verlenging en dat hij
niet wil ingrijpen in het conflict
tussen ziekenfondsen en specia
listen.
Het wetsontwerp ten aanzien
van de inwerkingtreding der dis
tributiewet wordt z.h.s. aangeno
men. De heer Geugjes (C.P.N.)
wordt geacht te hebben tegenge
stemd.
Het wetsontwerp tot verlenging
van de prijsopdrijvings- en ham
sterwet wordt z.h.s. goedge
keurd. De heer Geugjes (C.P.N.)
wordt geacht te hebben tegenge
stemd.
De voorzitter sluit dan de ver
gadering. Hij merkt op, dat er
enkele ontwerpen zijn overgeble
ven. Zo zal de wet op de materië
le oorlogsschade op 13 October in
behandeling worden genomen.
;9
EéN-PARTIJ STELSEL
IN EGYPTE.
In bevoegde kringen te Parijs
wordt verklaard, dat de buiten
gewone actie tot ontdekking van
belasting-ontduiking, waarmede
in het begin van de vorige week
tegen bepaalde personen met
bezit in het buitenland werd be
gonnen, wordt voortgezet.
Onder de ontdekte overtredin
gen komen o.a. voor verheime-
lijking van vlot-ikapitaal in het
buitenland, in het bijzonder in
Zwitserland. Eén der ontduikin
gen heeft betrekking op 231 mil
lioen frs., een andere op 120
millioen frs. Verder zijn vele te
goeden gestoken in onroerende
goederen in het buitenland. In
een der gevallen is een fraude
van 180 millioen gebleken, in 'n
ander geval één van 115 mil
lioen, in een derde geval één,,
van 75 millioen.
Verder zijn er ook talrijke
overtredingen, die betrekking
hebben op niet aangegeven deel
nemingen in buitenlandse maat
schappijen.
In betrouwbare Egyptische re
geringskringen verwacht men
binnenkort een wijziging van de
regering. De vice-premier, Gamal
Abdel Hasser, zou met het pre-
mierschap worden belast. Op het
ogenblik is generaal Naguib zd-
wel president als premier.
Ook zou het militaire regime
op het punt staan een verklaring
uit te geven aangaande het toe
komstige beleid. Een belangrijk
punt hiervan zou zijn de verster
king van de militaire controle
over het uitvoerend bestuur. Het
huidige regime zou voorts neigen
naar een stelsel van een enkelê
politieke partij, met name de
„bevrijdingsbeweging", die werd
opgericht na de ontbinding van
de oude politieke partijen.
In Paré Paré, in Z.-Celebes,
heeft gedurende het afgelopen
weekeinde een zware brand ge
woed; 100 huizen werden hier
door in de as gelegd. De schade
wordt geschat op 3 millioen ru
pi ah.
Terwijl een zware rook boven
Paré Paré hing, trachtte een
groep kwaadwilligen de stad
binnen te dringen. Door het op
treden van het leger werd even
wel 'n infiltratiepoging voorko
men. 's Avonds werd aan de
rand van de stad schieten ge
hoord, dat vermoedelijk af~-
komstig was van dezelfde groep.
Ook toen greep het leger in,
waarna de rust terugkeerde.
Op 5 Augustus j.l. is van offi
ciële zijde mededeling gedaan
van het besluit om enkele Am
bonnezen, vooraanstaande aan
hangers van de „republiek der
Zuid-Molukken", die naar Nieuw.
Guinea waren uitgeweken, naar
Nederland over te brengen. De
betrokkenen, aan wie door de
Nederlandse regering op Nieuw-
Guinea asyl was verleend, heb
ben zich niet van politieke acti
viteit onthouden, in verhand
waarmede de overheid van
Nieuw-Guinea zich genoodzaakt
zag hen in bewaring te stellen.
Aangezien hun verblijf in
Nieuw-Guinea ongewenst was
geworden, besloot de Nederland
se regering destijds hen een ver
blijfplaats in de Nederlandse An
tillen aan te bieden, tenzij zij er
de voorkeur aan zouden geven
naar elders te vertrekken. Nadat
de Ambonnezen te kennen had
den gegeven niet bereid te zijn
naar de Antillen te gaan en ves
tiging elders niet mogelijk bleek
werd besloten hen naar Neder
land over te brengen.
Op 6 September zijn ir Manu-
sama en zijn echtgenote en de
heren Pattipeiluhuh, Nanlohy en
Tahapary per „Catalina" naar
Biak gebracht, vanwaar zij gis
teren per vliegtuig naar Neder
land zijn vertrokken. Zij zullen
hier bewegingsvrijheid hebben
met dien verstande, dat zij als
vreemdelingen vallen onder de
beperkingen, welke hun als zo
danig worden opgelegd. In ieder
geval zullen zij zich hebben te
onthouden van politieke activi-
teit.
De stichting „Door de eeuwen
trouw" heeft het volgende com
muniqué uitgegeven:
Zaterdag vond een ernstig in
cident plaats, toen ir. Manusama
weigerde zich door de gouver
neur van Nieuw-Guinea te laten
ontbieden voor het aanhoren van
een regeringsverklaring. Ir. Ma
nusama werd door politie-ambte-
naren gewelddadig naar het gou
vernementsgebouw overgebracht,
waartegen hij zich verzette.
Voor de gouverneur geleid,
hoorde hij staande en aan beide
armen vastgehouden door politie
ambtenaren, een verklaring aan
waaruit bleek dat minister Ma
nusama, zijn echtgenote en de
heer Pattipeiluhu, chef van de
geneeskundige dienst van het
leger der R. M. S. per vliegtuig
naar Nederland zouden worden
overgebracht. Indien ir. Manu
sama dit mocht weigeren, zou
het hele gezelschap naar Boven-
Digoel worden getransporteerd.
Mr. De Rijke, de raadsman,
wendde zich tot de landrechter
teneinde in kort geding te doen
uitspreken, dat ir. Manusama
niet mocht worden weggevoerd
in verband met een proces tegen
het gouvernement van Nieuw-
Guinea wegens het onrechtmatig
vasthouden van het Zuidmoluk-
se motorschip „Hoa Moa", in
welk geding ir. Manusama één
der belangrijkste getuigen is. De
landrechter weigerde een zitting
te houden vóór of op 7 Septem
ber. Inmiddels werd aan ir. Ma
nus'ama huisarrest opgelegd en
werd hij onder strenge bewaking
gesteld.
Voorts werden bij de Ambon-
nees Latumahina stukken in be
slag genomen, welke betrekking
hebben op een registratie van de
op Nieuw-Guinea verblijvende
Zuid-Molukke rs.
De stichting „Door de eeuwen
trouw", heeft telegrammen ver
zonden aan de ministerraad en
de gouverneur van Nieuw-Gui
nea, waarin voor de betrokkenen
algehele bewegingsvrijheid wordt
verzocht en geprotesteerd tegen
de behandeling van ir. Manusa
ma c.s.
De Egyptische autoriteiten heb
ben Maandagochtend vroeg in
Cairo verscheidene personen ge
arresteerd, aldus wordt in be
trouwbare kringen vernomen.
Men gelooft;5 dat de arrestaties
vèrband houden met beweerde
linkse „ondermijnende activiteit"
waarvan het hoofd van de ge
heime dienst melding heeft ge
maakt.
De Australische eerste minister
heeft meegedeeld, da* de proef
te Woomera met het nieuwe
Britse atoomwapen geen gevaar
voor de Australische bevolking
met zich mee zal brengen. De
proef zal in October worden ge
nomen.
Zoals reeds gemeld, heeft een
deel van de Australische pers
van de Britse regering een vol
mondig „ja" of „neen" geëist op
de vraag of er een kobaltbom tot
ontploffing zou worden ge
bracht.
Prof. Oliphant, het hoofd van
het natuurkundig instituut van
de Australisch nationale univer
siteit, zei in Augustus: „Alleen
een krankzinnige zou gebruik
maken van een kobaltbom".
Wanneer men de springstof van
atoombom met kobalt zou
VBrmengen, blijft het gebombar
deerde gebied misschien jaren
vang besmet, aldus prof. Oli
phant.
Toevoeging van kobalt aan 'n
uranium- of waterstofbom zou
het getroffen gebied voor lange
tijd na de ontploffing met ra
dioactiviteit besmet doen blij
ven, aldus is door een lid van
de vereniging van kern-.physici
te Londen nader uiteengezet.
De radio-activiteit van kobalt
blijft 5 jaar en langer na de
ontploffing voortbestaan. Ko
balt wordt in de natuur aange
troffen. Het heeft de eigenschap
de bij ontploffing van een ura
nium- of waterstofbom vrijge
komen neutronen in zich op te
kunnen nemen, waardoor het
zeer radio-actief kan worden.
Het Zweedse motorschip „Ann
Charlotte" is 70 mijl ten Noord
westen van Borkum, na een
aanvaring met het 7000 ton me
tende Panamese schip „Sparta"
gezonken.
De bemanning van het Zweed
se schip is door de Sparta op
gepikt. De Ann Charlotte was
geladen met graan.
Negen Nederlandse militairen
zijn Zaterdagmiddag bij een ver
keersongeluk op de Lueneburger-
heide gewond geraakt, enkele
van hen in ernstige mate. Zij re
den in een militaire vrachtauto.
Een Duitse personenauto uit te
gengestelde richting, die een an
der voertuig wilde inhalen, kwam
in botsing met de Nederlandse
vrachtauto. Het ongeluk is ge
schied in het district Celle tus
sen de meenten Often eri Bergen.
Gistermiddag is in de Blauwe
Slink, tussen Vlieland en Ter
schelling, het stoffelijk overschot
gevonden van Klaas Tot," de
schipper van de reddingboot
„Brandaris", die Zondag 16
Augustus j.l. bij een zeiltochtje
in het Schuitegat overboord was
geslagen en sindsdien werd ver
mist. Het lijk is door de „Harlin-
gen 92" opgevist en naar Hariin-
gen gebracht, vanwaar het door
de reddingboot „Brandaris" naar
Terschelling werd vervoerd.
De teraardebestelling zal ge
schieden Donderdagmiddag 10
September 2 uur te West Ter
schelling.
DRIEJARIG JONGETJE VALT
7 M. EN BLIJFT ONGEDEERD.
Het driejarig jongetje A. D. is
Maandagmiddag uit een raam
van zijn ouderlijke woning op de
tweede etage in de Regterenstr.
te Den Haag gevallen. Het kind
was uit zijn bedje gestapt en bij
het spelen uit het raam getui
meld en in een bloembed terecht
gekomen.
De dokter van de G.G.D., welke
was uitgerukt, kon geen letsel
constateren. Het jongetje had een
val van 7 meter hoogte gemaakt.
PSEUDO-VOGELPEST OP
NOORD-VELUWE.
In deze gemeente is wederom
een geval van pseudo-vogelpest
geconstateerd, thans onder de
pluimveestapel van de landbou
wer M. Kroes, te Wezep. Alle
op het bedrijf aanwezige kippen
ten getale van 165 zijn afge
maakt.
ALUIN IN PLAATS VAN
BITTERZOUT.
Bij een drogist aan de Koker
molenstraat te Zaandam is aan
een man aluin in plaats van
bitterzout verkocht. De koper
beweerde als gevolg van een
maagkwaal een operatie te
moeten ondergaan. Aangezien
het aluin een nadelige invloed
op de onbekende koper zou kun
nen hebben, is deze per radio
aangeraden zich met de drogist
in verbinding te stellen.
BOTSING TE ROTTERDAM.
Op de Vondelingenweg zijn
gisterochtend 4 autobussen met
personeel van de aldaar geves
tigde bedrijven in botsing ge
komen. Er reden 3 bussen achter
elkaar, waarvan de laatste plot
seling moest remmen. De rem
leiding brak en de bus botste
tegen de tweede bus en die weer
tegen de eerste. Daarna reed de
bus met de kapotte rem nog te
gen een autobus, die langs de
weg geparkeerd stond. De chauf
feur van deze autobus en die
van de aanrijdende bus werden
licht gewond. Aan de autobussen
ontstond nogal wat schade.
AANGEHOUDEN
's Avonds belde S. op en ver
telde dat zijn verloofde de ring
met vierkante zetting had geko
zen. De rekening zou op een be
paalde dag aangeboden moeten
worden, dan zouden de gewone
gouden ringen tevens worden te
ruggegeven.
Op de dag van de aanbieding
van de kwitantie belde de moe
der van S. op en deelde mede dat
er niemand thuis was. De moeder
bleek S. zelf te zijn, die een
vrouwenstem had geïmiteerd.
S. had pech. De kwitantie was
al onder weg. Zijn moeder bleek
van niets te weten. De juwelier
deed aangifte bij de politie. S.
werd van zijn bed gelicht.
UITSLAANDE BRAND IN
DEN HAAG,
In een woning aan de Piet
Heinstraat 127 te 's-Gravenhage
is Maandagavond omstreeks half
elf, tengevolge van een korte,
maar felle uitslaande brand de
zolder-étage uitgebrand.
De brandweer, die het vuur
met drie stalen, één straal van
de magirusladder af bestreed,
kon binnen 'n kwartier de brand
bedwingen.
De zolder-étage, bewoond door
de 48-jarige mevrouw Krens en
de omstreeks 70-jarige mevrouw
Veldman, brandde echter geheel
uit. Mevrouw Krens, die enige
dagen geleden thuis was geko
men uit het ziekenhuis, heeft
lichte brandwonden aan haar ge
laat opgelopen. De brand is ont
staan door het omvallen van een
petroleumstel, waarop mevrouw
Krens eten aan het koken was.
De eerste en tweede étage van
het huis liepen waterschade op.
MOEDER DEED VERVELEND.
Omdat mijn moeder zo verve
lend doet, dat is de reden, ver
telde een 8-jarig ventje uit
Utrecht, dat van huis was weg
gelopen aan de politie te Rot
terdam, waar de chauffeur van
een vrachtauto dit ongewone
vrachtje had afgeleverd.
Hij had de jongen bij Gouda
als „lifter" meegenomen. Hoe hij
in Gouda is gekomen is niet be
kend geworden. Toen men hem
vroeg, waar hij woonde, gaf hij
een adres in 'Rotterdam op, doch
bij informatie bleek niet hij,
doch zijn grootvader daar te
wonen. De politie heett zijn
moeder in Utrecht kunnen ge
ruststellen en hopenlijk zal zij
bij de terugkeer van zoonlief
niet vervelend doen.
HOOFDWATERLEIDINGBUIS
GESPRONGEN.
Op het kruispunt Statenweg-
Stadhoudersweg te Rotterdam,
juist onder een trambaan, is de
hoofdwaterleidingbuis gespron-
en. Het water stroomde zelfs
tot in de nabijgelegen straten.
Het waterballet, juist ontstaan
op één der uitgangswegen naar
Den Haag, noodzaakte de po
litie aanvankelijk het verkeer
oni te leggen. De gebeurtenis
trok veel bekijks en de straat
jeugd sprak van „klein Scheve-
ningen". Er ontstond een gat
van een kleine 30 m2. Nadat de
buis was afgesloten is men be
gonnen met het herstel.
Vrouwelijke piioien in de race
Londen-Wellington
De Australische mevr. Gertrude
McKenzie en de Amerikaanse
Diana Bixby zijn voornemens
met een Douglas D.C.-3 deel te
nemen aan de vliegwedstrijd van
Londen naar Wellington in Octo
ber a.s., als zij er in slagen de
40.000 gulden, die zij nodig heb
ben voor de vlucht, kunnen inza
melen.
De dames willen met haar deel
neming in de vervoersklasse van
deze wedstrijd bewijzen, dat
vrouwen geschikt zijn voor de
fünctie van piloot van verkeers
vliegtuigen.
Als de dames er niet in zouden
slagen in Australië genoeg geld
bijeen te krijgen, zouden zij vol-
'gerts mevr. Bixby moeten trach
ten de kosten van de vlucht te
dekken door passagiers mee te
nemen, maar doch mevr. McKen
zie meent, dat dit gelijk zou
staan met „zelfmoord".
Het bestuur van de agrarische
Liga heeft meegedeeld, dat de
Arabische landen de „onwettige
maatregelen" die de Franse
autoriteiten in Marokko hebben
genomen", niet zullen erkennen.
OPLICHTER
De Haagse recherche heeft de
24-jarige cineast J. H. S. aange
houden en ingesloten omdat hij
enige juweliers in Den Haag, zo
als hij zelf heeft bekend, heeft
opgelicht.
S. stelde zich aan een juwelier
voor als een goede vriend van de
zoon van een oud-minister, die
een klant was van deze juwelier.
Kij nam twee verlovingsringen
op zicht mee, om deze aan zijn
verloofde te laten zien. D. zelfde
dag verkocht hij de ringen.
De volgende dag ging S. op
nieuw naar de juwelier en zei
dat zijn verloofde liever een ring
met briljanten had. De ring met
een briljant in vierkante zettjng
die hij ter keuring aan zijn ver
loofde zou laten zien, werd de
zelfde dag weer verkocht.
De volgende dag kwam S. op
nieuw bij de juwelier. Zijn ver
loofde had toch maar liever een
briljant met ronde zetting
De vrouw van de juwelier kreeg
eindelijk argwaan en gaf geen
ring mee.
Onder grote belangstelling uit
onderwijskringen is gisteren de
nieuwe rector van het openbaar
lyceum te Terneuzen geïnstal
leerd.
In de nieuwe gymnastiekzaal
waren daartoe aanwezig de in
specteur van het gymnasiaal en
middelbaar onderwijs, de heer
dr. J. P. Ch. de Bper; de burge
meester van Terneuzen met de
curatoren en de commissie van
toezicht; de oud-rector ir. G.
Westerhof; de nieuwe rector drs.
A. J. Jansen; alle docenten en
voorts de directeuren uit de kring
Zeeland; kapelaan Claarhoudt,
benevens de leerlingen der
school.
Inspecteur dr. De Boer richtte
zich mede namens de staats
secretaris eerst tot de vertrek
kende rector. Ruim 38 jaar,
waarvan 25 jaar als directeur en
rector, is de heer Westerhof hier
werkzaam geweest. Ondanks zijn
grijze haren is hij steeds jeugdig
gebleven. Spr. hoopte dat de heer
Westerhof nog vele jaren van
zijn rust zou mogen genieten. U
hebt veel meegemaakt, aldus de
heer De Boer; vooral de oorlog
was een moeilijke tijd voor U en
het verheugt mij, dat Uw hou
ding allen tot voorbeeld kon
strekken. Wij hebben U in die
jaren bewonderd om de vitale
wijze, waarop U de slagen wist
te dragen.
Oox namens de staatssecreta
ris dankte spr. de heer Wester
hof voor het vele werk, dat hij
in het belang van de school had
verricht.
De vice-president van de
Europese kolen, en staalge
meenschap (K.S.G.), Franz Et.
sel, heeft verklaard, dat nog
ropr het einde van dit jaar een
langlopendq Amerikaanse lening
7-oor de K.S.G. te verwachten is.
De lening zou een half mil-
Sard dollar belopen en zou on-
dter zqer gunstige voorwaarden
rerleend worden.
De Britse piloot Neville Duke,
heeft een nieuw snelheidsrecord
gevestigd voor vliegtuigen. Hij
bereikte een gemiddelde snel
heid van 1171 km per uur, aldus
is officieel bekendgemaakt.
In Dayton (Ohio) waren
Maandag juist 2 nieuwe records
bekendgemaakt. Brigade-gene
raal Stanley Holtoner, de bevel
hebber van 'n luchtmachtbasis
in Californië, bracht op 2 Sept.
j.l. het record voor straalvlieg
tuigen over een gesloten circuit
van 100 km op ongeveer 1104 km
per uur. Op 1 Sept. vestigde de
Amerikaanse kapitein van de
luchtmacht Collins een nieuw
record over 15 km, door een ge
middelde snelheid van ongeveer
1130 km per uur te bereiken.
De Britse piloot vloog in een
„Hawker Hunter" over een ge
sloten circuit van 3 km.
Het nieuwe record, dat door
de Royal Aero club werd be
kendgemaakt, moet nog worden
erkend.
In geautoriseerde bewerking uit het Amerikaanse door
E VEEGENS—LATORF.
27)
(Nadruk verboden).
III.
Tom en Eva gingen snel voor
uit met Engels, zoals- dat met
kinderen het geval is. In zijn
derde jaar had Tom als onder
wijzeres in Engels een juffrouw
Cartwright, een bleek, blank
meisje, met een trillende stëm.
Zij was Toms grote ontdekking.
Hij had nooit gedacht, dat er zul
ke Amerikanen bestonden. Juf
frouw Cartwright sprak met een
soort engelachtige liefheiden
haar lippen spanden zich en
welfden zich in het midden tot
een zoete glimlach als zij tegen
Tom sprak, en haar ogen waren
lichtblauw en werden groot en
rond als zij boos was, en haar
haar wks van prachtig glanzend
zilver. Als de jongens lastig wa
ren opende zij haar mond tot een
cirkel en kwam er een glinste
ring in haar ogen. Als zij haar
leerlingen vroeg het woord Mi
sisippi te spellen, bewogen -haar
lippen zich vooruit zodat de kin
deren, die het niet wisten, altijd
goed konden spellen door net een
letter bij haar achter te blijven.
Haar stem was vrolijk, helder,
zacht trillend, en scheen Tom
goddelijk toe. Zij'gaf ook zangles
en wat kwarh er dan een ijl, be
vend maar mooi geluid uit haar
keel! Dat was de enige gelegen
heid waarbij juffrouw Cart-
wrights lichaam en hoofd en
handen heen en weer wiegden,
want zij scheen het zingen heer
lijk te vinden. Waarschijnlijk
was het de enige gymnastiek, die
zij ooit deed.
Tom aanbad haar. In gedach
ten stelde Tom een gelijkenis
vast Engels was juffrouw
Cartwright en juffrouw Cart
wright was Engels.
Uit zijn liefde voor juffrouw
Cartwright ontstond een lièfde
voor Engelse klanken en uit zijn
liefde voor deze klanken ontwik
kelde hij een methode om Engel
se woorden te leren. Vooral de
klanken, die het minst op Chi
nees leken, trokken zijn aan
dacht. Juffrouw Cartwright had
plezier in zijn intelligente vragen
en gaf zich moeite om zijn
nieuwsgierigheid tevreden te
stellen. Thuis schreef hij in een
schrift rijtjes Engelse woorden,
die hij in zijn woordenboek vond.
Daarnaast schreef hij de Chinese
betekenis, die hij -in een Engels-
Chinese dictionnaire had opge
zocht.
„Waarom heb je die woorden
uitgekozen?" vroeg juffrouw
Cartwright.
„Omdat ze zo leuk klonke.n"
Het w^rd een spelletje van hen
samen. Tom koos een woord uit,
dat hem aantrok en de juffrouw
schreef woorden op, die dezelfde
klank hadden. Op die manier
nam zijn woordenschat snel toe.
Ook de andere kinderen van zijn
klas begonnen mee te doen en
leerden daardoor de waarde van
hun woorden beter kennen. Juf
frouw Cartwright gaf een be
paalde uitgang op en de jongens
en meisjes moesten alle woorden
opschrijven die ze daarbij kon
den bedenken. Tom genoot van
zulk een opgave en de kinderen
noemden het Toms spelletje.
IV.
Tom leerde de Amerikaanse
eed van trouw. Hij leerde keurig
de vlag groeten. Het was een
mooie vlag; de bloemrijke vlag
(Wah Kay), met welke woorden
de Amerikaanse republiek zelf in
het Kantonees werd aangeduid.
In zijn gedachten verbond hij de
vlag altijd met een speelplaats
waar een heleboel jongens en
meisjes onder de vlag speelden,
holden en sprongen. De ledema
ten van de kinderen waren even
lenig en sierlijk en mooi als de
vlag zelf.
„Gossie, het is de mooiste vlag
van de hele wereld," zei Tom.
Maar zijn bewondering voor de
vlag werd enigszins getemperd
door iets, dat op school gebeurde.
Tom was een nadenkende,
peinzende jongen, een beetje op
een afstand, en zijn nagels waren
kortgebeten omdat er zoveel din
gen waren, waarover hij moest
nadenken. De andere kinderen
vonden hem een beetje vreemd.
Hij deed met alle spelletjes mee
en leerde voetballen, maar vech
ten interesseerde hem niet. Hij
zag jongens over elkaar op de
grond rollen en begreep niet waar
het voor diende. „Waarom vech
ten de mensen?" was één van de
vroegste vragen, die hij zichzelf
stelde. Plagen en grappen uit
halen was leuk. Maar vechten
en kleinere jongens er onder
krijgen was onbehoorlijk; soms
was het gemeen. Wat bewees
het? Dat de ene jongen sterker
dan de andere was. En wat zou
dat? Als er een lelijke schurk op
de film was en de detective of
een agent sloegen hem neer met
een geweldige stoot tegen zijn
kin en hij zakte in elkaar op de
grond, dan vond je dat fijn. Daar
genoot je van. Maar wie wilde
nu graag een agent of een schur-
kenjager zijn? Geen beschaafd
mens!
(Wordt vervolgd)
Vervolgens wendde de inspec
teur zich tot de heer Jansen, de
nieuwe rector. Hij kende hem
reeds lang als leraar te Middel-
harnis. Ook de vader van de heer
Jansen had spr. goed gekend. Ik
hoop, dat U hier in Terneuzen
zult kunnen aarden, aldus dr. De
Boer; U vindt hier een conrector
die het klappen van de zweep
kent en verder een goed leraren
corps. Ik installeer U als rector
van het openbaar lyceum te Ter
neuzen, zo besloot de inspecteur.
De burgemeester achtte het een
voorrecht het woord te mogen
voeren bij deze installatie, die
van zo'n grote betekenis is voor
het onderwijs in Terneuzen. Na
de woorden, welxe de inspecteur
tot ir. Westerhof had gesproken,
meende de burgemeester niet in
herhalingen te moeten treden. Bij
het a.s. jubileum van de H. B. S.
zal er tijd genoeg voor zijn. Spr.
had met genoegen meegewerkt
aan de benoeming van de heer
Jansen in Terneuzen. Wij zijn
dan ook vol verwachting voor
Uw werk in onze gemeente, aldus
mr. Tellegen.
Dr. C. v. d. Pol, directeur van
de H. B. S. te Goes en vroeger te
Middelharnis, voorzitter van de
kring van rectoren en directeu
ren in Zeeland, bracht in herin
nering dat de heer Jansen leer
ling van zijn school in Middel
harnis is geweest. Toen spr. daar
directeur werd, was de heer Jan
sen leerling der eerste klasse.
Spr. heeft reeds vele leerlingen
opgeleid, maar dit is de eerste die
tot rector wordt benoemd. Hij
hoopte dat spoedig zal blijken
hoe hier de juiste man op de juis
te plaats is gekomen.
De heer dr. K. v. d. Briel heet
te de nieuwe rector namens de
docenten hartelijk welkom. De
verhoudingen waren onder de
heer Westerhof altijd goed en
spr. heeft het vertrouwen, dat
dit ook onder de heer Jansen het
geval zal zijn.
De heer Jansen sprak zijn dank
uit voor de benoeming. Hij weet
dat daar veel verplichtingen te
genover staan. Alles wat in zijn
vermogen ligt zal hij doen om
goede rector te zijn en hij
een
rekent daarbij op de steun dei-
docenten.
Tot de leerlingen kan spr. nog
niet veel zeggen, maar hij hoopt
dat ze elkander spoedig zullen
leren kennen en waarderen. Met
een dankwoord aan de burge
meester en de curatoren aan
vaardde de heer Jansen het rec
toraat.
De oud-rector, ir. Westerhof,
nam als laatste het woord. Hij
dankte de inspecteur, de com
missie en de docenten voor de
samenwerking. Zich tot de leer
lingen wendend, zei spr.: „Voor
jullie heb ik hier gewerkt en al
ging het niet steeds van een
leien dakje, toch brachten wij
het altijd tot een goed eind."
In het bijzonder dankt hij de
docenten voor hun prettige sa
menwerking. Alles ging heel col
legiaal en daar is spr. zeer erken
telijk voor.
Hierna verlieten de leerlingen
de zaal, waarna de aanwezige
dames en heren op verzoek van
de heer Jansen nog enige tijd
bijeen bleven onder het genot
van een kopje koffie met gebak.
