De stormvloed van 1953
Adenauers conflict met het
Westduitse vakverbond
D
De nieuwe Zondagswet
Air France" bestelt nieuwe
Britse „Comets'1
PRIJSVERHOGINGEN IN
ENGELAND
Vestzak-duikboot metgeheime
rae iircutvcn
Meningen in de Eerste
Kamer verdeeld
TWEEDE BLAD
Zaterdag 8 Augustus 1953
8e Jaargang No. 2914
Het K. N. M. I. had gewaarschuwd voor
hoog water!
Amerikaanse
oorlogsschepen voor het
buitenland
Stakingen in Italië
CHINEZENWIJK
O
ns
Nieuwe Feuilleton
Verkiezing werpt haar schaduwen vooruit
Amnestie in de Mongoolse
volksrepubliek
hrandStOl bij de Fairschild fabriek te Far-
De overtollige
botervoorraden in de
Ver. Staten
ZEEUW
„De stormvloed van 1953 Is een
gevolg van het falen van de tech
niek en van het menselijk kun
nen", aldus Ir J. L. Klein, direc
teur-hoofdingenieur van de pro
vinciale Waterstaat van Zuid-
Holland in een voordracht over
de gevolgen van de stormvloed,
gehouden aan boord van het in
structievaartuig „Prinses Julia
na" tijdens» de 39e vacantiecur-
sus van het Onderwijsfonds
voor de Scheepvaart.
„Er was hier een samenvallen
van een hoge vloed met een on-
stige en langdurige op de kust
gerichte storm. Deze laatste
veroorzaakte de waterstuwing
van bijna drie meter en deze
werd nog versterkt door de
springvloed. Een gelukkige om
standigheid was, dat de ongun
stige combinatie zich eigenlijk
voordeed in het kustgedeelte tus
sen Scheveningen en Hoek van
Holland, zo vertelde ir Klein. De
langdurig aanhoudende storm
werkte samen met drie vloeden,
terwijl een andere ongunstige
omstandigheid was, dat de
storm het gevolg was van z.g.
trogvorming, d.w.z. een depres-
siegebied, onmiddellijk gevolgd
door een hogedrukgebied.
De lange duur van de storm
met de hoge vloeden veroorzaak
te een waterhoogte, groter dan
ooit bekend was. Het gevaar
van hoog water was tevoren be
kend en het K.N.M.I. heeft er
dan ook voor gewaarschuwd.
Helaas kon men niet voorspellen
dat het peil zo hoog zou stijgen.
Het is trouwens zo aldus ir
Klein dat men geen antwoord
kende op de vraag, welke de
grootste watersnood zou zijn, die
men zou kunnen verwachten.
Wel had de kansrekening uitge
maakt, dat inderdaad een water
stand als deze wel eens verwacht
zou kunnen worden, maar dan
gemiddeld slechts éénmaal in de
5 700 jaar. De waterstand van
Januari 1916 was tot nu toe de
hoogste. Door de jongste storm
vloed werd bewezen, dat een zeer
hoge waterstand werkelijkheid
kon worden. Voorts dient men
er rekening mee te houden, dat
de allerongunstigste omstandig
heden nog niet eens samenvielen.
Men had n.l. niet eens te maken
met een allerhoogste spring
vloed; er was slechts een geringe
waterafvoer op de rivieren en de
stormtop viel niet volkmen tege
lijk met de vloedtop. Daardoor
kennen wij dus op dit ogenblik
nog niet de maximale hoogwa
terstand, die kan optreden. Een
andere vraag die wij niet kunnen
beantwoorden, is die of de
stormvloed 1953 hoger is geweest
dan de St. Elisabethsvloed in 1427
of de Allerheiligenvloed van
1577, want het Nederlandse land-
peil ligt nu ongeveer één meter
lager dan in 1421.
De jongste stormvloed heeft
desastreuse gevolgen voor de
dijken gehad, zo vertelde ir
Kleijn verder. Daarom kan men
zich afvragen, of die eigenlijk
al niet eerder verhoogd hadden
moeten worden. Dit is een pro
bleem, dat mede beantwoord
moet worden met inachtneming
van financieel-economische over
wegingen. Het gaat om 1000 km
dijk. Verhoging van één dm zou
reeds in de vele millioenen lopen
maar zou de dijkdorpen onbe
woonbaar maken. Aan de an
dere kant onttrekken mensen
levens zich aan economische
overwegingen. De schade die
geleden werd, is echter wel in
verhouding te achten tot de kos
ten, die de ophoging zou hebben
meegebracht.
De oorzaak van de doorbraak
der buitendijken moet volgens
ir. Klein worden gezocht in de
lange duur der stuwing. Die
zelfde lange duur was ook de
oorzaak van overstroming en
overslag der binnendijken, waar
door ook deze het begaven, want
de maximum vloedduur was nu
drie uur. De buitendijken bra
ken dus deze keer, terwijl de
vloed nog niet eens zijn hoogte
punt had bereikt. Daardoor
kwam er enorm veel water bin
nen, waartegen de binnendijken
niet bestand bleken. Op de eer
ste stormvloed volgde die van
Zondagmiddag, waardoor de
ramp zich nog doorzette. Een
woord van waardering had ir
Klein voor de sobere, onopge
smukte radioberichtgeving waar
aan elk spoor van sensatie
vreemd was.
Ir Klein zette vervolgens uit
een, dat de grootste schade is
geleden op de eilanden, omdat
deze door zout water werden
overstroomd. Overflakkee leed
daarbij een schade door het ver
lies van 30 km dijklengte. De
dijkschade van Schouwen en Dui
velend levert echter het moeilijk
ste herstel, omdat bij Schelphoek
een gat werd geslagen van 300
m met een diepte van 30 m. De
waterbeweging door dit gat is
even groot als die door de Nieu
we Waterweg.
Voor het voorkomen van ram
pen als deze bestaan twee moge
lijkheden: verbeteringen der dij
ken en afsluiting der zeegaten.
Dit laatste is pas in de laatste
decennia technisch mogelijk ge
worden. Het is daarom tragisch
dat deze grote ramp moest ge
schieden, toen men er al toege
komen was deze mogelijkheid te
overwegen. De ramp gaf echter
de stoot tot een niet onwaar
schijnlijke uitvoering, zodat de
ramp dan ook nog één goede
zijde heeft. Zonder de ramp
zouden economische overwegin
gen de uitvoering waarschijnlijk
achterwege hebben doen blijven.
Intussen schuilen achter de af
sluiting ook grote voordelen,
vooral op agrarisch gebied (zoet
waterbassins, tegengaan van ver-
zilting en betere verbindingsmo
gelijkheden).
Op vragen antwoordde ir Klein
nog, dat ook afsluiting van de
Waterweg technisch mogelijk is,
hetzij door een stuw, hetzij door
een sluis. De eerste zou alleen
bij hoog water werken, terwijl
een sluis bij getijbeweging in het
achterland zou opheffen. Het is
echter waarschijnlijk dat de delta
commissie de Waterweg wil
openhouden. De Hollandse IJsel
zal vrij zeker worden afgesloten.
Het project is gereed. Die afslui
ting is zeer belangrijk, omdat le
niet zo heel goede N.W.-dijk
heel Zuid-Holland en 'n deel van
Utrecht moet dekken.
De afsluiting zal ook nadelen
hebben met name voor de oester-
en mosselcultuur. Dit nadeel is
echter veel geringer dan de voor
delen, die er tegenover staan.
De heer Klein vertelde nog, dat
99 van de dijken van de bin
nenkant af zijn doorgebroken.
Hiertegen zijn wel maatregelen
te nemen, maar de kosten daar
van zullen van 200 tot 500 mil
lioen gulden bedragen.
Ten aanzien van de z.g. wijk
plaatsen zal in de naaste toe
komst voorlichting worden ge
geven. Ook zal men de hoogste
waterstand bijv. op kerken en
andere gebouwen aangeven ter
waarschuwing en voorlichting.
Dat Schouwen-Duiveland zo
zwaar werd getroffen vloeit
voort uit de omstandigheid, dat
dit eiland één meter lager ligt
dan bijv. Flakkee. Een omstan
digheid die het dichten der dijken
steeds moeilijker maakt, is het
dalen van de bodem, per eeuw
ongeveer 20 cm.
De heer Klein toonde zich
tegenstander van bebouwing der
dijken, vooral met aangesloten
bebouwing. Het beste is, dat deze
bebouwing verdwijnt, omdat an
ders dijkverhoging niet moge
lijk is.
Tenslotte gaf de heer Klein te
kennen, dat by een overstro
mingsramp niets zo nuttig is ils
direct, lokaal ingrijpen. Dit kan
niet geschieden door centraal
optreden. Daarom moeten locale
organen ingeschakeld kunnen
worden en dat zijn de water-
Schappen.
Deze week verscheen het voor
lopig verslag van de Eerste Ka
mer over het ontwerp van wet
ter wegneming van beletselen
voor de viering van en ter ver
zekering van de openbare rust
op de Zondag en enige christelij
ke feestdagen (Zondagswet).
Verscheidene leden gaven
uiting aan hun voldoening over
deze nieuwe regeling. De wet
wil de godsdienstoefeningen te
gen storend gerucht bescher
men en in het algemeen de
openbare rust bevorderen,
President Eisenhower heeft de
wet getekend, krachtens welke
een klein vliegkampschip aan
Frankrijk en twee duikboten
aan Italië worden geleend.
Krachtens deze wet worden ook
25 kleine oorlogsschepen ge
leend of geschonken aan „een
bevriend land" in het Verre
Oosten.
De Franse nationale lucht
vaartmaatschappij, Air France,
heeft bij de Britse vliegtuigen-
fabriek De Havilland een order
geplaatst voor 3 passagiersvlieg
tuigen met straalaandrijving
van het type „Cornet". De vlieg
tuigen, die een snelheid zullen
kunnen bereiken van 800 km per
uur, zullen volgens het nieuwste
model worden gebouwd. Zij zou
den beter zijn dan het huidige
type, waarmede de Air France
reeds diensten onderhoudt tus
sen Parijs en het Verre Oosten.
Twee der nieuwe vliegtuigen
zullen in het begin van 1955 aan
de luchtvaartmaatschappijen
worden geleverd. Zij zullen met
vier „Rolls Royce" straalmoto.
ren worden uitgerust, in plaats
van met „de Havilland Ghost
straalmotoren", die in het te
genwoordige type worden ge
bruikt.
Nader vernemen wij, dat de
„Air France" die reeds drie De
Havilland „Cornet la" verkeers
vliegtuigen met De Havilland
Ghost"-straalmotoren bezit,
thans drie „Coipet 2" machines
heeft besteld.
De „Cornet 2" zal worden uit
gerust met 4 Rolls Royce „Avon"-
straalmotoren. Alle drie voor de
Air France bestemde toestellen
zullen begin 1955 worden afge
leverd, nadat andere lucht
vaartmaatschappijen o.a. de En
gelse B.O.A.C., er reeds dit jaar
een aantal van zullen hebben
ontvangen. De „Cornet 2" is
zwaarder, een meter langer en
moet, naar de fabrikante meent,
in ieder opzicht beter zijn dan
de „Cornet 1" en de „Oomet la"-
toestellen.
De verbeterde uitvoering van
de „Cornet" zal 44 passagiers
kunnen vervoeren, maximum
betalende lading is 6125 kg.
De „Cornet la"-vliegtuigen
van de „Air France" zullen op
15 Augustus op de lijndienst
naar het Verre Oosten worden
ingezet.
waardoor een sfeer van wijding
wordt nagestreefd.
Zij betreurden, dat tijdens de
behandeling in de Tweede Ka
mer de Nieuwjaarsdag bij
amendement uit lid 1 van art. 1
was gelicht. Deze feestdag toch
ziet en viert het volk in reli
gieuze sfeer, wijl het de eerste
dag des jaars wil beschouwen in
het teken van de gave van God
als de gever van alle goeds.
Andere leden betuigden even
eens gaarne hun instemming
met de wens der regering. De
verouderde Zondagswet van
1815 te vervangen door een zich
tot handhaving lenend samen
stel van bepalingen.
Zij stemden toe, dat met de
geestelijke verscheidenheid in
het volk moet worden gerekend
en dat een wet als deze dus
steeds het karakter van een
vergelijk moet dragen, maar zij
achtten anderzijds een bevredi
gende oplossing mogelijk, daar
het nimmer de taak van de
overheid kan zijn een evangeli
sche heiliging van de Zondag
dwingend op te leggen.
Deze leden betwijfelden intus
sen, of de regering thans een
genoegzaam bevredigend ont
werp tot stand had gebracht.
Betreffende de fundering van
de Zondag en dus ook zijn ver
houding tot de feestdagen be
staat er een te zeer uiteenlopen
de overtuiging dan dat hier aan
het bereiken van harmonie is tc
denken.
Enige andere leden stelden de
vraag, of dit wetsontwerp wel
reden van bestaan heeft. De
Zondagwet is verouderd, maar
het gemis aan een behoorlijke
regeling op dit gebied wordt
door slechts weinigen gevoeld.
Behoefte daaraan moge na de
Franse tijd hebben geleefd, dit
is nu niet meer het geval. Ver
storing van de Zondagsrust of
van openbare godsdienstoefe
ning kan geenszins worden ge
constateerd. Ware dit anders,
dan zou door opneming van een
enkele bepaling in het wetboek
van strafrecht tegen versto
ring van rust bij godsdienst
oefeningen kunnen worden ge
waakt.
In een aantal Italiaanse steden
worden op het ogenblik stakin
gen gehouden als protest tegen
het ontslag van arbeiders in ver
scheidene industriële bedrijven.
Door deze actie, welke gesteund
wordt door alle vakorganisaties,
worden in het bijzonder fabrie
ken en transportbedrijven ge
troffen.
Met het bekende boek „Chi-
nezenwijk" (Chinatown fami
ly) brengen wij onze lezers het
verhaal van de belevenissen
ener immigrantenfamilie in
New York. Wij krijgen de
wereldstad te zien door de
ogen van Tom en Eva, de kin
deren van de Chinese wasman
Tom Fong.
Rust en humor kenmerken
dit boeiend relaas, waarin
vooral de figuur van moeder
Fong opvalt, die niets van
haar aloude Chinese gewoon
ten prijsgeeft. De Chinese
feesten vieren wij mee en doen
ons de wijsheid kennen die
van dit volk met zijn onster
felijke wijsgeren uitgaat.
„Chinezenwijk" speelt zich
af in een merkwaardige om
geving en geeft ons een in
druk van de positie der Chi
nezen in Amerika* Met toene
mende belangstelling zal de
lezer het verloop van dit boei
ende verhaal volgen, dat hem
net gevoel geeft nieuwe en
goede vrienden ontmoet te
hebben.
Het conflict tussen het West
duitse vakverbond (D.G.B.) en de
regeringscoalitie heeft zich thans
zodanig toegespitst, dat dr Ade
nauer zijn kabinet heeft gemobili
seerd tegen de wijze, waarop de
leiding van het vakverbond enige
dagen geleden in de verkiezings
campagne heeft ingegrepen.
De kanselier heeft zijn beschul
diging als zou de D.G.B. zijn poli
tieke neutraliteit hebben geschon
den en openlijk voor de socialisti
sche oppositie in het krijt zijn ge
treden, tot onderwerp van bespre
king in de boezem der regering ge
maakt. Daarbij werd de minister
van arbeid, Storch, die afkomstig
is uit de vroegere christelijke vak
beweging, opgedragen in een ra
diorede het standpunt der regering
uiteen te zetten.
In deze rede heeft minister
Storch verklaard, dat de klachten
van het vakverbond over achter
stelling der arbeidersbelangen door
de bondsregering niet door feiten
kunnen worden gestaafd. Zo had
de regering op het gebied van te
werkstelling van arbeidskrachten,
van woningbouw en van opvoering
van het reële loonpeil grote sue-
De Britse regering heeft be
kendgemaakt dat de prijzen
voor suiker, boter, margarine,
bak- en braadvet en reuzel,
welke nog onder toezicht staan,
zullen worden verhoogd.
Tevens is meegedeeld, dat
suiker vermoedelijk tegen het
einde van September vrij van
rantsoenering zou komen en dat
de prijs van sommige soorten
bacon zal worden verlaagd.
Het boterrarjtsoen blijft ge
handhaafd op 4 ounces per
persoon voor de eerstkomende
8 weken en de kleinhandelsprijs
voor boter zal met ingang van
6 September worden verhoogd
van 3 shilling tot 3 shilling 4
pence per pound. Deze prijsver
hoging zal de regering een be
sparing aan subsidie opleveren,
welke geraamd wordt op 7 mil-
lioen pond sterling voor het lo
pende financiële jaar.
De prijs van gekookte bacon
De Mongoolse volksrepubliek
heeft een amnestie afgekondigd
voor alle gevangenen, behalve
voor degenen, die veroordeeld
zijn voor het in gevaar brengen
van de staat, aldus maakte het
Sowj et-persbureau Tass Don
derdag bekend.
De doodstraf is, volgens het
persbureau, bij een decreet van
het parlement afgeschaft, be
houdens voor „verraders, spion
nen, saboteurs en personen
die zich schuldig maken aan
ondermijnende activiteit".
blijft onveranderd n.l. van 3 tot
5 shilling per pound. Tevens
wordt de maximum kleinhan
delsprijs van bacon tijdelijk ver
laagd met gemiddeld 414 pence
per pound.
Deze prijsverlaging zal een
stijging betekenen van het sub
sidiebedrag met 20 millioen
pond sterling voor een vol jaar.
Engeland eet thans meer bacon
dan een jaar geleden. In de
eerste helft van dit jaar nam de
handel 271.000 ton af tegen vo
rig jaar 224.000 ton. De invoer
bedroeg in de eerste helft van
dit jaar 169.000 ton tegen vorig
jaar 120.000 ton. De huidige ho
ge prijzen, alsmede de verbeter
de aanvoer van vers vlees heb
ben naar aangenomen wordt
geleid tot een tijdelijke vermin
dering van de vraag.
cessen geboekt. De klacht van het
vakverbond, dat de regering haar
belofte van een nieuwe regeling
voor het bezit der zware industrie
niet zou zijn nagekomen, wordt
door de regering afgewezen met
de opmerking, dat thans zelfs in
socialistische kring bezwaren be
staan tegen een overijlde sociali
sering van de basis-industrieën.
Kanselier Adenauer heeft zich
voornamelijk gestoten aan een pas
sage in de verkiezingsoproep van
de leiding, waarin de arbeiders
wordt verzocht af te rekenen met
de elementen, die Duitsland op
nieuw in het ongeluk van oorlog
en bommennachten wilden storten.
In een fel protest aan Walter Frei-
tag, de socialistische voorzitter van
het vakverbond, heeft Adenauer de
vraag gesteld, wie met deze ele
menten bedoeld konden zijn. De
tekst van de oproep suggereerde
namelijk, dat deze elementen in de
rijen der regeringspartijen te vin
den waren.
Freitag heeft thans de bonds
kanselier uit naam van de ver-
bondsleiding, waartoe ook de de
mocraat Foecher behoort, geschre
ven het onbegrijpelijk te achten,
dat de kanselier deze uitdrukking
op zichzelf en zijn politieke vrien
den gemunt achtte. Bedoeld wa
ren, aldus de voorzitter van het
vakverbond, „die kringen, die in
November 1932 in een brief aan
rijkspresident Hindenburg uitdruk
kelijk de uitschakeling van het
parlement door één van de par
tijen onafhankelijke regering heb-
bon geëist".
Het vakverbond heeft de tekst
van deze brief uit 1932 gepubli
ceerd, die ondertekend was door
een groot aantal leidende indu-
strieëlen, o.w. Krupp, Haniël, Sie
mens, Robert Bosch, Schroeder,
Sloman, Cuno, Woermann en
Thyssen. Hjalmar Schacht was de
eerste ondertekenaar. „Het zijn
dezelfde kringen, die sedert ge
ruime tijd weer invloed bezitten en
die streven naar een nog grotere
invloed op wetgeving en bestuur.
Dit moet ook u bekend zijn", zo
schreef de vakbondsvoorzitter.
Voorts was deze waarschuwing
van het verbond gericht tegen
„lawaaierige groepjes der rechtse
oppositie", waartegen het verbond
in een speciale oproep van leer is
getrokken.
Freitag bestrijdt de opvatting
van Adenauer als zou het verbond
niet langer als politiek neutraal
orgaan beschouwd kunnen worden.
„Wij blijven ook dan neutraal,
wanneer wij niet alle maatregelen
van de regering en het parlement
goedkeuren," zo meent Freitag.
In een verkiezingsrede heeft
Adenauer het vakverbond ver
weten, dat het Duitsland met zijn
actie grote schade berokkent, daar
deze geëigend was om Duitslands
crediet in het buitenland te ver
minderen.
Deze opvatting is door Freitag
teruggewezen met de opmerking,
dat juist de vakverenigingen in de
eerste na-oorlogse jaren veel had
den gedaan om Duitsland weer
prestige te geven.
Het conflict heeft begrijpelijker
wijs de sedert enige tijd bedaarde
discussie over een mogelijke split
sing van het vakverbond weer
doen opleven. De christelijke ar
beidersjeugd, de katholieke Kol-
ping-organisatie, de katholieke ar
beidersbeweging en de evangeli
sche arbeidersbeweging hebben
protest aangetekend tegen de door
hen als socialistische verkiezings
propaganda beschouwde actie van
het vakverbond. Minister Kaiser,
voorzitter van de sociale groepen
van Adenauers christen-democrati
sche unie, heeft verklaard, dat het
de christelijke arbeiders niet lan
ger mogelijk zou zijn in de D.G.B.
te blijven, zolang de leiding daar
van vrijwel geheel in socialistische
handen is.
Inmiddels zet de D.G.B. zijn ver-
kiezingsactie onder luide toejui
chingen der socialistische partij
voort. Nadat onlangs aangekon
digd was, dat ondernemersorgani
saties een geïllustreerd verkie
zingsperiodiek in een oplage van 5
millioen willen uitgeven, verluidt
thans, dat de D.G.B. een dergelijk
blad in 15 millioen exemplaren wil
verspreiden.
Aangezien ook daarin zal wor
den gepleit voor „een betere bonds
dag", die een open oor heeft voor
de eisen van het vakverbond, lijdt
het nauwelijks twijfel, dat daarmee
een waardevolle steun aan de so
cialistische verkiezingscampagne
zal worden gegeven. Een beschul
diging als zou de D.G.B. ook
rechtstreeks de socialistische pro
paganda helpen financieren, is
door het. vakverbond met nadruk
tegengesproken.
Van socialistische zijde is zij be
antwoord met de opmerking, dat
de campagne van de beide grootste
regeringspartijen wordt bekostigd
uit grote fondsen, die door de in
dustrie zouden zijn gevoteerd.
l«ff 1 De duikboot wordt ontworpen
mingdale in New-York. Zij zou
Volgens een artikel van vice- een bemanning krijgen van vier
admiraal Charles Lockwood in kikvorsmannen, die, wat hun
.Colliers" zal er mogelijk een eigen ïyfsbehoud betreft, dezelfde
omwenteling in de vlootstrategie kans zouden hebben als beman-
en -tactiek veroorzaakt worden
door een nieuw type Amerikaan
se vestzak-duikboot, welke wordt
voortgedreven door een nog ge
heime brandstof van bijzondere
kwaliteit. Lockwood, die in de
laatste wereldoorlog het bevel
voerde over de vloot in de Stille
Oceaan, schrijft, dat de geheime
brandstof de duikboot een actie
radius van meer dan vijfhonderd
myi zal verschaffen en haar in
staat zal stellen verscheidene
dagen achtereen onder water te
bhjven.
Door W. KERREMANS
76)
Nadruk verboden.
Nu weifelde zij niet meer. Zon
der verder beraad liep zij vlug
naar de kamer, waarin Venkel
zich bevond, klopte en opende de
deur.
„Mijnheer Venkel", zei zij, haar
opwinding zoveel doenlijk onder
drukkend, „hebt u werk waar
haast bij is?"
Hij was opgestaan en bood
haar een stoel aan:
„Neen mevrouw".
„Ik dacht het. Wim zei, dat u
hem had weggezonden omdat u
iets onder handen had dat direct
af moest".
Hij vermoedde, dat zij het niet
vriendelijk vond, dat hij de jon
gen gezegd had te vertrekken en
begreep niet dat zij over zoiets
bij hem kwam klagen.
„Och, ik ben met de voederlijs-
ten bezig en ik wilde die graag
afmaken. Ik wist niet dat Wim
iets met mij wilde bespreken. Het
is volstrekt niet mijn bedoeling
geweest, onaardig tegen hem te
zijn".
„Neen, neen", lachte zij ner
veus en draaide zenuwachtig een
asbakje, dat voor haar op de tafel
stond, in de rondte, „daarover
kom ik ook niet spreken. Ik vroeg
het alleen om te weten of u be
langrijke dingen onderhanden
had, die dadelijk klaar moeten
zijn. Een brief bijvoorbeeld, waar
haast bij was."
„Neen", sprak hij, lichtelijk
verwonderd. „Ik ben niet bezig
aan een brief, maar aan de voe-
derlijsten".
„O juist. Ik dachtBegrijpt
u?"
Hij knikte vaag en begreep
niet.
„Ik wilde u namelijk over iets
spreken, waar wel enige haast bij
is. Hebt u tijd daarvoor?"
„Natuurlijk mevrouw. Ik sta
geheel tot uw beschikking. Iets
over de paarden?"
„Neen, heel iets anders. Een
beetje lastig voor mij om het u
te zeggen".
„Iets over Trippeltje?" vroeg
hij, even lachend.
„Neen, neen, denkt u daar toch
niet meer aan, maar het is wel
iets ernstigs. Kijkt u eens. Wij
kennen elkaar nog niet zo lang,
maar wij kennen elkaar toch
goed, nietwaar, mijnheer Ven
kel?"
In haar nerveuze opwinding
stak zij hem over de tafel de
hand toe, die hij even drukte,
met onrustige spanning zich af
vragend, waarover zij tot hem
kwam.
ningen van andere onderzeeërs.
De vestzak-duikboot zou een
gewicht krijgen van 25 ton, niet
groter zijn dan twaalf meter en
meer op een extra grote torpedo
lijken. Zij zou gemakkehjk onder
stalen versperringsnetten door
kunnen duiken of deze doorboren
en kunnen manoeuvreren in wa
ter, dat voor andere onderzeeërs
te ondiep zou zijn. Haar top
snelheid zou 16 kilometer per
uur aan de oppervlakte en onge
veer 19 km ondergedoken in
niet te woelig water bedragen.
„Zeker, zeker, mevrouw", ant
woordde hij. „Wij kennen elkaar
heel goed. Alsof we al jaren met
elkaar omgaan".
„Ja, dat bedoel ik ook. We moe
ten dus geen geheimen voor el
kaar hebben als het de andere
betreft, nietwaar?"
„Neen mevrouw, en die heb ik
ook niet".
„Waar ik over kom spreken,
dat isIkuU hebt
Wim een enveloppe gegeven, een
postzegel".
De verwondering van Venkel
steeg met elk woord. Het ging
dus toch om die postzegel. Wat
ter wereld kon mevrouw daar
op tegen hebben? Hij bleef haar
verbaasd aanzien en zijn blik
ontwijkend vervolgde zij:
„Ik heb die enveloppe gezien.
Die was van een Franse fokke
rij".
Ha, nu begreep hij het. Woede
steeg in hem op. Zij wantrouwde
hem dus weer. Zij had die om
slag gezien en er uit opgemaakt,
dat hij met haar een vals spel
speelde en op een of andere wijze
met die Lestrange in verbinding
stond. Hij greep nijdig de brief
die nog voor hem lag, duwde
haar die toe en zei verbeten:
„Hier is de brief mevrouw.
Lees u zelf maar waar het over
gaat".
Met een vlug gebaar schoof zij
het papier van zich af. Ontsteld
zag ze zijn boosheid en giste wat
hij moest denken. Zacht legde zij
haar hand op zijn arm en zei met
nauwelijks bedwongen tranen in
haar stem:
Het Amerikaanse departement
van Landbouw heeft bekendge
maakt, dat het uit zijn over
tollige voorraden boter 22.680.000
kg ter beschikking stelt voor
schenkingen aan bepaalde so
ciale instellingen, o.m. aan in
stellingen, die hulp verlenen
aan behoeftige personen in het
buitenland. Deze instellingen
moeten, wanneer zij boter wen
sen te ontvangen, minstens on
geveer 9000 kg tegelijk bestellen
en de kosten van vervo'er, op
slag in koelhuizen enz. voor hun
rekening nemen. Er kan geen
boter rechtstreeks ter beschik
king worden gesteld van de re
gering van een vreemde mo
gendheid, van buitenlandse so
ciale instellingen of van parti
culieren in de Ver. Staten of het
buitenland.
De botervoorraden worden re
gelmatig gecontroleerd. Blijkens
de laatste controle is nog geen
0,1 procent van de boter, die het
departement onder het pro
gramma voor het steunen van
de prijzen uit de markt heeft
genomen, zodanig in kwaliteit
achteruit gegaan, dat de kwa
liteit minder is dan de Ameri
kaanse b-kwaliteit.
„Neen, neen, Venkel, denk zo
iets niet. Begrijp me toch alsje
blieft. Het ishet is Venkel",
en vaster drukte zij zijn arm, „ik
kan je niet missen. Ik was bang,
dat je hier weg zoudt gaan. Be
grijp me toch goed. Ik kan je
niet missen, nu nieten later
ook niet".
Nu stuwde een vloed van ge
dachten en gevoelens zo stor
mend door hem heen, dat hij zijn
zelfbeheersing verloor en iets zei
wat hij niet wilde zeggen. Woor
den kwamen hem over zijn lip
pen waarvan hij schrok, toen hij
zich die hoorde uiten.
„Neen, ik ga niet van u weg.
Ik heb, nadat ik de brief gelezen
had, tot mijzelf gezegd: „Neen
Toos
Hij hield op. „Toos had hij
tegen haar gezegdMaar het
woord was gesproken, de naam
was geuit, de dam was weggeno
men. Zij sprong op, schudde hem
bij de schouders heen en weer en
riep opgetogen:
„Toos, heb je gezegd. Marien.,
jij hebtjij ook".
Nog kon hij het niet geloven
en langzaam stond hij op.
„Ik bedoel...."
„Zeg het toch Marien, zeg het
toch tegen mij, waar ik op wacht.
Domme man, weet je het dan
niet. Zie je het niet
Het scherm daalt langzaam.
Verloving, huwelijk.
Een nieuwe acte was begon
nen.
EINDE.