Het kanaal van Gent naar Terneuzen
Cé- Mv
rkMi
kleine Isabella polder
RADIO?
.iAM rnFm m
■Uhü, -
SCHELDE
WESTER
fnuppiw:.\is8i
i
Wat brengt de
Bij elke gebeurtenis
Bij ieder festijn
Hoort een vlag
van Ribbens te zijn
VOORNAAMSTE BRONNEN EN GERAADPLEEGDE
WERKEN.
S/urfqatc
polder
BIERVüE V
polder' 1895.
HOEK
kanaal^. polder 1912.
1867. A I*"?"1"
^%;367v/vergaert
i ^"'i! rf
VLAGGE
I
S
Door D. KEUR.
XXIX.
(Slot.)
Niet alleen voor de scheepvaart en gedeeltelijk voor afwatering
is het kanaal van betekenis, doch ook voor de vestiging van in
dustrieën. Zo zijn vooral in België belangrijke industriegebouwen
langs het kanaal verrezen. Ook op Nederlands grondgebied zetten
zij zich voort, voornamelijk te Sas van Gent en te Sluiskil. Te
Terneuzen treft men langs het kanaal een scheepswerf en een
betonfabriek aan. Laatstgenoemde plaatsen hebben voor een
groot deel hun opkomst te danken aan de bedrijvigheid door de
scheepvaart en aan de industrie, dus middellijk aan de aanwezig
heid van het kanaal.
Vooral Terneuzen is als havenplaats in betekenis toegenomen.
Als gevolg van de omstreeks 1870 in exploitatie genomen spoor
wegen GentTerneuzen en MechelenTerneuzen was het nodig
dat men over behoorlijke los- en laadgelegenheid kon beschikken.
Geleidelijk ontstonden toen de z.g.n. stationsloskaden. Ook de
kaden langs de Oostkanaalarm werden als los- en laadkade inge
richt. Verder, na de verbetering in 19001910, toen grotere sche
llen konden binnenkomen, werden in 1916—1921 de Noordelijke
en Zuidelijke kanaalhaven aangelegd en tenslotte in 1935 de
Zevenaarhaven, zodat Terneuzen thans over goede los- en laad
gelegenheid beschikt, zowel voor de zee- als voor de binnenvaart.
Het aantal inwoners van Terneuzen, dat bij de aanleg van het
kanaal 1500 bedroeg, is thans gestegen tot 13.000, waarbij
het tot Terneuzen behorende gedeelte van Sluiskil is inbegrepen.
Voor Sas van Gent bedragen die getallen respectievelijk 1000 en
3700.
Door de doortrekking van het kanaal van Sas van Gent naar
Terneuzen heeft het doorsneden gebied van Zeeuwsch-Vlaanderen
zich dus wel merkbaar kunnen ontwikkelen.
Tenslotte zij nog vermeld, dat na de aanleg van het kanaal de
Braakman vanaf de toen gemaakte afsluitdijk geleidelijk is aan
geslibd en ingedijkt, terwijl thans werken worden uitgevoerd en
een afsluitdijk is tot stand gekomen voor algehele inpoldering
van de in de 16e eeuw zo machtige zeearm (zie fig. 46).
Ook het Hellegat en de Zwinarmen zijn grotendeels ingedijkt,
terwijl in België nog enkele kanalen werden gegraven n.l. het
afwateringskanaal van de Leie en het Leopoldkanaal, terwijl thans
in uitvoering is het maken van een ringvaart rond Gent, zodat
het vroegere Vlaanderen ten noorden van Gent thans in platte
grond een aanzien heeft verkregen als de tekening van fig. 47
ons doet zien en waaruit met voldoening kan worden geconsta
teerd dat Zeeuwsch-Vlaanderen uitgezonderd het verdronken land
van Saaftinge, weer zijn omvang van 1300 heeft herkregen.
1. Rijksarchief te Middelburg.
2. Stadsarchief te Gent.
3. Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage.
4. A. A. Beekman, Geschiedkundige atlas van Nederland.
5. M. van Empel en H. Pieters, Zeeland door de eeuwen heen.
6. J. Adriaanse, In de poort van Hulst.
7. J. Boes, De Lieve, eerste kunstmatige verbinding tussen Gent
en de zee.
8. A. de Smet, De Geschiedenis van het Zwin.
9. 400 jaar Sas van Gent, programma uitgegeven bij de viering
van het 400-jarig bestaan van Sas van Gent.
10. J. Nelemans, Werken tot verbetering van het kanaal van
Gent naar Terneuzen, overdruk uit gedenkboek van het
Koninklijk Instituut van Ingenieurs 18471897.
11. A. R. van Loon en N. C. Lambrechtsen, Het kanaal van Gent
naar Terneuzen, overdruk uit de Ingenieur van 24 Juli 1909,
no. 30.
12. R. de Naeijer en M. van Cauwenberge, De Ringvaart rond
Gent.
Aan /eggen wegen
7~e grot ven at /"wat/er/ngCfAczna/en
Ac* ve/s/of en
2000
rooo
HOOFDPLAAT
POLDER
NIEUW NEUZEI*
PAULINA
POLDER. 1^16.
1 Uitwciier/nqs§[U/s
-POLDER
1 jSpu/Aom
(J/fwa/er/ngs/as/a/e/?
1SOH
/iMpr/er/nyss lu/s
f i'Qo/\ Corenpo/o/er
öi/a/tegeuj
1665.
LOVEN v POLDER
1512.
V
KONINGINNEN
Kö UD£\ POLDER
1515.
ANGELINA
POLDER
AN WUyCKHUVSE
KLEINE
STELLt P0LB2S/
DUCKMEESTE
CLARA
POLDER. I93Öj\ MOSSEL .y^COER A
POLDER
6
POLDER
1900.
//POLDER
ISABELLA SLUIS.
GROOTC ISABELLA POLDER.
ZwimSïSÏ
»».->" i
i 1 I f\
Middeibur
[Bergen op Zoom
5/ I'*"
J&- *41
L 0
2«navlifr
vlisslngen
Ho*d*k
Ovezandt
Bffikt
Gr°*dV_ -
t liïl
rneuze
y Biejrvt
lb»n».
5 f"\ l Aft
-J,Oo«l
ftXgl
- si jjoftfMn y
Vw.lf.tM A oó
W.Tij.li.'
«««it!
51 LaurtIM BlttfvMM
SI Gilllt.WM»1,
v 2wl|nóf»ch?.-
Möli6(TPm
"'v Oo»r»*cioc
SI fcuwflt
51 Niklaas
SI MWttf*!*
Éj Antwerpen
C'lv«ra*
l •••mam
Waarde htof
Waar da mm*
-—-^Lokeren
In utvoering zijnde indijking.
□Ingedijkte polders na 182Q
Schaal.
Omworpen en in uttvoerlnd'zijnde Rln
Helt
Dendermonde
20 km
Fig. 46. Overzicht van de inpolderingen in het Axelse Gat en de Braakman na 1827 ten westen van de in 1825 gemaakte af
sluitdijk van het kanaal. De ingeschreven getallen geven het jaar van indijking van de betreffende polders aan. De
Pierssens-, de Bonte- en de Visartpolder, welke ook ten westen van het kanaal liggen en niet op deze tekening zijn
aangegeven, zijn achtereenvolgens in de jaren 1864, 1869 en 1887 ingedijkt.
TOELICHTING OP DE TEKENINGEN.
Fig. 1, is getekend met gebruikmaking van de tegenwoordige
topografische kaart voor wat betreft de ligging van plaatsen
en rivieren, voor zover die ongewijzigd zijn gebleven. Overi
gens is gebruik gemaakt van kaarten en gegevens uit boven
genoemde bronnen en werken, waaruit de meest aannemelijke
gegevens zijn overgenomen.
Fig. 2, is eveneens met gebruikmaking van de topografische kaart
samengesteld. Verder getekend naar een kaart uit de atlas
van Chr.sGrooten (c. 1570), afgedrukt in fig. 3) en naar ver
schillende door derden ter beschikking gestelde kaarten, als
mede naar op de Waterstaatskaart vermelde gegevens.
Fig. 4 en 6, zijn overgenomen van in het Stadsarchief te Gent
aanwezige tekeningen.
Fig. 7, is overgenomen uit een in het Rijksarchief te Middelburg
aanwezige kaart.
Fig. 8, is overgenomen van een kaart uit de verzameling van
Sanderus „Flandria Illistrata".
Fig. 9, is evenals de figuren 1 en 2 getekend met gebruikmaking
van de topografische kaart en van een kaart van dt 1800, des
tijds uitgegeven door de landkaartverkopers Mortier Covens
en Ivon op de Vijgendam te Amsterdam; voorts naar ge
gevens ontleend aan de Waterstaatskaart.
De overige tekeningen zijn hoofdzakelijk aan de hand van uit
de archieven verzamelde gegevens samengesteld.
Fig. 47. Tegenwoordige toestand van Zeeuwsch-Vlaanderen.
ZONDAG 5 JULI
HILVERSUM I; 8.00 Nieuws;
8.15 Gram.; 8.25 Hoogmis; 9.30
Nieuws; 9.45 Gram.; 10.00 Cau
serie; 10.30 Kerkdienst; 12.00
Gram.; 12.15 Apologie; 12.35 Gr.;
13.00 Nieuws; 13.10 Lunchcon
cert; 13.40 Boekbespreking; 13.55
Gram.; 14.00 Orkest; 14.25 Cau
serie; 15.00 Holland Festival;
16.10 Causerie; 16.15 Sport; 16.30
Koor; 17.00 Kerkdienst;; 18,30
Gram.; 19.00 Zang; 19.30 Cau
serie; 19.45 Nieuws; 20.00 Lof;
20.30 Hoorspel; 21.15 Gev. mu
ziek; 22.00 Mensen zoals wij;
22.15 Grinzing klanken; 22.30
Actualiteiten; 22.40 Gram.; 22.45
Gebed; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr,
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws;
830 Gram.; 8.30 Orgel; 8.55
Sport; 9.00 Causerie; 9.10 Gr.;
9.45 Causerie; 10.00 Ensemble;
10.30 Met en zonder omslag;
11.00 Cabaret; 11.30 Politieka-
pel; 12.00 Opening jubileum-
week; 12.05 Amusementsmuz.;
1235 Voor de heren; 12.45 Oos
terse muziek; 13.00 Nieuws; 13.05
Sport; 13.10 Gev. muziek; 14.00
Boekbespreking; 14.20 Kwintet;
14.50 Film; 15.05 Piano; 15.25
Orkest; 16.30 Sport; 17.00 Gr.;
17.30 Voor de jeugd; 17.50 Sport;
18.15 Nieuws; 18.30 Kerkdienst;
19.00 Jeugddienst; 19.35 Bijbel-
vertelling; 20.00 Nieuws; 20.05
Gev. muziek; 21.25 Jubileum-
prijsvraag21.45 Piano; 22.15
Gram.; 22.20 Ronde van Frank
rijk; 22.30 Jubileum-bal; 23.00
Nieuws; 23.15 Gram.; 23.25 Ju
bileum-bal.
BRUSSEL VI.: 12.00 Gram.;
12JL5 Lichte muziek; 12.30 Weer
bericht12.34 Lichte muziek;
13.00 Nieuws; 13.15 Zang; 13.30
Voor de soldaten; 14.00 Opera;
17.00 Lichte muziek; 17.45 Sport;
17.50 Lichte muziek; 18.00 Zang;
18.30 Causerie; 19.00 Nieuws;
19.30 Gev. muziek; 21.30 Gram.;
22.00 Nieuws; 22.15 Verzoekpro
gramma; 23.00 Nieuws; 23.05
Gram.
MAANDAG 6 JULI
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws;
7.15 Gymnastiek; 7.30 Gram.;
7.45 Een woord voor de dag; 8.00
Nieuws; 8.19 Sport; 8.23 Gew.
muziek; 8.45 Gram.; 9.00 Voor
de zieken; 9.30 Voor de vrouw;
9.35 Gram.; 10.30 Morgendienst;
11.00 Gram.; 11.30 Herhaling
Vossenjacht; 12.30 Mededelin
gen; 12.33 Orgel; 13.00 Nieuws;
13.15 Gev. muziek; 13.35 Gram.;
14.00 Schoolradio; 14.30 Gram.;
14.45 Voor de vrouw; 15.15 Gr.;
15.30 Clavecimbelrecital; 16.03
Lezing; 16.30 Ensemble; 15.50
Gram.; 17.00 Voor de jeugd;
17.15 Gram.; 17.30 Voor de kin
deren; 17.45 Regermgsuitzend.-,
18.00 Koor; 18.10 Orkest; 18 29
Sport; 18.30 Gev. muziek; 19.00
Nieuws; 19.10 Oude muziek;
19.30 Causerie; 19.45 Lichte mu
ziek; 20.00 Radiokrant; 20.20 Gr.;
21.00 Ronde-tafelgesprek; 21.15
Orkest; 21.30 Gram.; 21.45 Cla-
vecimbel en viool; 22.15 Gram.;
22.45 Gebed; 23.00 Nieuws; 23.15
Gram.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws;
7.13 Gram.; 8.00 Nieuws; 8.18
Quatre mains; 8.35 Strijksextet:
9.00 Gymnastiek; 9.10 Gram.;
9.35 Waterstanden; 10.00 Cause
rie; 10.05 Morgenwijding; 10.20
Gram.; 10.40 Voordracht; 11.00
Voor de zieken; 11.45 Piano;
12.00 Orgel; 12.30 Mededelingen;
12.38 Gram.; 13.00 Nws.; 13.15
Voor de middenstand; 13.20 Po-
litiekapel; 13.50 Gram.; 14.00
Voor de vrouw14.15 Harpspel;
14.45 Hoorspel; 16.00 Zang; 16.20
Gram.; 16.45 Vragenbeantwoor-
ding; 17.15 Gram.; 17.30 Lichte
muziek; 17.50 Mil. commentaar;
18.00 Nieuws; 18.20 Gram.; 18.35
Pari. overzicht; 18.45 Voor de
jeugd19.45 Regeringsuitzend.
20.00 Nieuws; 20.05 Oude dans
muziek; 20.30 Hoorspel; 21.00
Orkest; 21.35 Ronde van Frank
rijk; 21.45 Gram.; 22.25 Cause
rie; 22.40 Lichte muziek; 23.00
Nieuws; 23.15 Orgel; 23.35 Gr.
BRUSSEL VL: 12.00 Gram.*
12.30 Weerbericht; 12.40 Gram.';
13.00 Nieuws; 13.15 Gram.; 14.00
Kamermuziek; 15.00 Voor de
zieken; 16.00 Gram.; 17.00 Nws.;
17.10 Lichte muziek18.00 Fran
se les; 18.15 Gram.; 18.30 Voor
de soldaten; 19.00 Nieuws; 19.40
Ned. volksmuziek; 20.00 Klass.
muziek; 21.00 Gram.; 21 15
Filmmuziek; 21.30 Orkest; 22.00
Nieuws; 22.15 Orgel; 23.00 Nws.
BIJ REDDINGSPOGING
VERDRONKEN.
Bij een poging een 13-jarig
meisje, dat door een onder
stroom was gegrepen, te redden,
is ter hoogte van de boulevard
te Scheveningen verdronken de
22-jarige bediende C. S. uit Den
Haag. Het meisje werd door 2
agenten van politie gered. Het
stoffelijk overschot van S. te-
op het strand aangespoeld.
