Sialins toestand ernstiger
dijken
1944
De rechtvaardiging van de
bombardementen op Walcherens
in
NDPASTA
Oproep van
Prinses Wiihelmïna
WEERSVERWACHTING
HOOGWATER
ZON- eo MAANSTANDEN
Aantal geregistreerden
gestegen tot 1751
Persconferentie van Eisenhower
Het leven gaat zijn gewone gang
Haven van Antwerpen viel onbeschadigd
in Geallieerde handen
HOEST, GRIEP...
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur van de Sande
Radactie-adres:
Noordstraat 5557 Terneuzen
Telefoon 2510 N& 5 uur 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ5 20 per kwartaal; per
maand 1,75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct.
DE VRIJE ZEEUW
VRIJDAG 6 MAART 1953.
8e Jaargang No. 2284.
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum pet
advertentie 1,80.
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 cent;
Iedere regel meer 15 cent.
Vermelding: Bureau van dit Blad, of: Adres
Bureau van dit Blad 15 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur
Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur
Bij het aanbreken van de dag woei Donderdag van het Krem
lin nog steeds de nationale vlag in top. Gedurende de nacht was
de vlag door schijnwerpers verlicht. Sneeuwruimers begonnen
Donderdagochtend in de stad een laag versgevallen sneeuw te
verwijderen. Het leven gaat zijn gewone gang-
Gelovigen van allerlei gezindten hebben in de gehele Sow jet.
Unie gebeden voor de gezondheid van Stalin. In de Moskouse
kathedraal vulde de menigte bijna het gehele gebouw. Patriarch
Alexius prees de premier voor hetgeen hij had gedaan voor het
welzijn van de kerk. Snikkende vrouwen en mannen bogen zich
in gebed voorover.
In eeii Donderdagochtend uit
gegeven communiqué wordt ge
zegd, dat de hersenbloeding die
het gevolg was van hoge bloed
druk en aderverkalking, het ge
heel van de hersenen schade
heeft toegebracht. De voornaam
ste ademhalingsfuncties zijn
belemmerd. In de nacht van 3
op 4 Maart is de bloedsomloop
slechter geworden en werden de
symptomen van zuurstoftekort
duidelijker. Door verschillende
behandelingen ging in de mor
gen van 4 Maart de ademhaling
wat beter, maar in de loop van
de dag ging de toestand weer
achteruit. Het ademhalingstem
po werd 36 p. minuut. De bloed
druk bleef hoog, 310 maximum
en 110 minimum. Met een onre
gelmatige pols van 108 tot 116.
In longen en buikorganen zijn
de laatste 24 uur geen belang
rijke wijzigingen geconstateerd.
Het aantal witte bloedlichaam
pjes is naar verhouding toege
nomen. De lichaamstemperatuur
was maximaal 38.6.
De graftombe van Lenin was
als gewoonlijk voor het publiek
geopend. De gehele middag ging
een file zwijgende Russen over
het Rode Plein om de tombe
van de stichter van de Sow jet-
staat te bezoeken.
TOESTAND ERNSTIGER.
Radio-Moskou meldt dat in
het jongste bulletin, dat over de
gezondheidstoestand van maar
schalk Stalin is uitgegeven,
wordt medegedeeld dat zijn toe
stand slechter is geworden. Me
degedeeld werd dat de Russische
regeringsleider is ingestort.
Stalins polsslag is thans 120,
tegen 72 normaal. Zijn bleekheid
is toegenomen.
Verklaard wordt dat de pa
tiënt moeilijkheden heeft met
ademhalen. De toestand van
het hart is achteruit gegaan.
Het desbetreffende communi
qué was het eerste, dat overdag
over Stalins gezondheidstoe
stand werd uitgegeven. Het
kwam om 4 uur in de namid
dag, Moskouse tijd.
Het communiqué zegt, dat be.
halve de hersenbloeding ernsti
ge storingen van de hartfunc-
ties zijn opgetreden. In de mor
gen van 5 Maart deden zich ge
durende 3 uur zware ademha
lingsmoeilijkheden voor.
Het woord „instorting" werd
als volgt gebruikt:
„Om 8 uur in de ochtend deed
zich een sterke storing van
bloedstuwing voor (instorting),",
Het laatste woord tussen haak
jes werd ook zo in de aange
haalde zin gebruikt.
Intensieve medische behande
ling bracht een verlichting van
de toestand teweeg, aldus het
bulletin.
HARRIMAN OVER STALINS
ZIEKTE.
Averell Harriman, die van
1943 tot 1946 Amerikaanse am
bassadeur te Moskou was, heeft
voorspeld dat na het bewind
van Stalin „een periode van
uiterste spanning en terreur in
geheel Rusland" haar intrede
zal doen. „Deze spanningen zul
len voortduren tot Stalins op
volger zijn bekwaamheid kan
bewijzen om de partij, de ge
heime politie en het leger, kor
tom het gehele Sowjet-apparaat
kan beheersen. Onbeheerst op.
treden door de nieuwe leiding
op het Kremlin teneinde de
aandacht van interne proble
men af te wenden, kan ernstig
gevaar inhouden", aldus Harri
man.
VERKLARING VAN LON-
DENS SPECIALIST.
Een Londens specialist heeft
verklaard dat uit het laatste
bulletin blijkt, dat Stalins toe
stand aanmerkelijk slechter is
geworden. „Het is onwaarschijn
lijk dat de patiënt het haalt.
Het einde kan elk ogenblik ko
men", zei hij.
MAATREGELEN IN OOST
DUITSLAND.
Volgens Westduitse functio
narissen zijn begin van deze
week in O—Duitsland, in ver
band met de ziekte van Stalin,
spoed-veiligheidsmaatregelen
getroffen. Op order van het po
litbureau te O.-Berlijn werden
alle veiligheidstroepen en ge
kazerneerde volkspolitie in
totaal meer dan 130.000 man
gealarmeerd. Alle verloven wer
den ingetrokken en eenheden
volkspolitie werden zonder na
dere motivering ter versterking
naar de grenzen met W.-Duits
land, Polen en Tsjecho-Slowa-
kije gezonden.
HOOFDEN VAN COMMUNIS
TISCHE LANDEN IN MOS
KOU?
Volgens het Chinese nationa
listische nieuwsagentschap op
Formosa zouden de Chinese
communitische leider Mao Tse
Toeng en eerste minister Tsjoe
en Lai naar Moskou gevlogen
zijn voor besprekingen met Sow-
jetrussische leiders en hoofden
van communistische landen
over de toestand, die door de
ernstige ziekte van Stalin is ge
schapen. Het nieuwsagentschap
zegt, dat beide Chinese commu
nistische leiders twee weken ge.
leden uit Peking zijn vertrok
ken.
Te Hongkong meent men te
weten, dat Tjsoe en Lai Peking
verliet. Hij ging echter naar
Dairen in Mandsjoerije, waar
hij Russische troepen toesprak
op de 35ste verjaardag van het
Rode leger.
NIEUWE STAATSLENING
AANZIENLIJK OVERTEKEND.
Bij de gisteren gehouden in
schrijving is de 3% staatsle
ning 1953 zodanig overtekend, dat
bij de toewijzing een aanzienlijke
reductie zal moeten worden toe
gepast.
President Eisenhower verklaar
de Donderdag op zijn wekelijkse
persconferentie, dat het verleden
week door hem gedane aanbod
voor een ontmoeting met premier
Stalin onder dezelfde voorwaar
den van kracht zou blijven voor
eventuele opvolgers van de maar
schalk.
De president zeide niet te kun
nen zeggen wat de gevolgen zou
den zijn van Stalins ziekte, of
wat de uitwerking hiervan zou
zijn op de Verenigde Staten en op
het gehele verloop van de wor
steling tussen Oost en West.
„Mijn raadgevers en ik", aldus
Eisenhower, „hebben het geheel
van vraagstukken, voortvloeien
de uit Stalins ziekte, besproken.
Wij behandelden verschillende
mogelijkheden, doch wij zijn ge
ëindigd op ons punt van uitgang.
Eén ding staat echter vast: de
Verenigde Staten zijn vastbeslo
ten vorderingen te maken. Indien
er een of andere weg zou zijn om
de zaak van de vrede te bevorde
ren, zal geen persoonlijk onge
mak en geen opoffering mij te
veel zijn om die weg te volgen".
Toen de verslaggevers er bij de
president op aandrongen zijn re
actie op het nieuws uit Moskou
kenbaar te maken, zeide hij van
gevoelen te zijn dat de Sowjet-
Unie te werk gaat volgens tevo-
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Vrijdagoch
tend tot Vrijdagavond.
Rustig weer.
Overwegend droog weer met in
de ochtend bijna overal laaghan
gende bewolking. Overdag plaat
selijk opklaringen. Weinig wind.
Iets hogere temperaturen dan
gisteren.
ZATERDAG 7 MAART.
ren opgestelde plannen, die zij
uitvoert en waarbij veranderin
gen in de buitenlands-politieke
toestand, voor zover deze niet de
hoofdlijnen betroffen, voor het
Kremlin weinig verschil uit
maakten.
In antwoord op de vraag, of hij
thans „van angstige voorgevoe
lens bezield, dan wel optimistisch
gestemd was", antwoordde Eisen
hower: „Ik sla de toestand zeer
nauwgezet gade".
Dank zij de gaten, die Britse bommenwerpers gedurende de
eerste helft van October 1944 in de dijken van Walcheren gooi
den, wisten de Amerikaanse legers in België het hevige Duitse
offensief, dat veldmaarschalk Von Rundstedt midden December
van dat jaar in de Ardennen begon, vrij spoedig tot staan te
brengen. Indien Walcheren niet opzettelijk onder water was ge
zet, dan zouden de Canadese en Britse legers 3 tot 6 weken meer
tijd nodig hebben gehad om de Noordzijde van de Scheldemond
van Duitsers te zuiveren, zodat dan een veilige intocht in de
Antwerpse haven van geallieerde schepen met benzine en am
munitie eerst tijdens de Kerstdagen mogelijk zou zijn geweest..
De geallieerde operaties op Walcheren hebben dank zij de
overstroming van het eiland kostbare tijd uitgespaard, want nu
kwamen de eerste geallieerde schepen reeds begin Decembei m
Antwerpen met hun legervoorraden aan. Indien dat niet was ge
schied, zouden de onontbeerlijke voorraden voor de Amerikaanse
legers over land uit Normandië hebben moeten komen, hetgeen
ernstige vertraging in de aanvoer zou hebben betekend.
v.m.
n.m.
Breskens
5.27
5.53
Terneuzen
6.02
6.28
Hansweert
6.42
7.08
Walsoorden
6.52
7.18
MAAN
ZON
Maart
6 7.16
7 7.13
8 7.11
9 7.09
10 7.07
18.28
18.30
18.32
18.33
18.35
0.14
1.30
2.43
3.47
4.38
8.31
8.59
9.38
10.32
11.43
Naar wij van het informatie
bureau van het Nederlandse
Roode Kruis vernemen, is het bij
dit bureau op 4 Maart geregi
streerde aantal slachtoffers ge
stegen tot 1751.
Het aantal geregistreerde doden
die geborgen of geïdentificeerd
zijn, bedraagt 690.
Het aantal geregistreerde ver
misten is 1061.
Overzicht van de aantallen gere
gistreerde doden en vermisten,
gerangschikt naar leeftijdsgroep.
01 jaar
1 t/m 4 jaar
5 t/m 14 jaar
15 t/m 19 jaar
20 t/m 29 jaar
30 t/m 39 jaar
40 t/m 49 jaar
50 t/m 59 jaar
60 t/m 69 jaar
70 t/m 79 jaar
80 t/m 90 jaar
90 j. en ouder
onbekende leeft. 9
totalen
doden
vermisten
m.
V.
m.
V.
7
9
12
12
33
20
49
48
45
39
87
70
15
20
37
26
26
27
49
51
25
35
56
71
31
43
61
50
27
44
36
53
38
46
47
45
35
39
42
25
24
28
10
11
3
2
2
Et. 9
20
54
57
318
372
542
519
Hier volgt een oproep, waarop
reeds gedoeld werd in de aan
kondiging, die onlangs van be
voegde zijde werd gegeven om
trent een initiatief ter verwezen
lijking van de gedachten, geuit
in de rede van H. M. de Koningin
op 8 Februari 1953.
„Van ganser harte sluit ik mij
aan bij de woorden van onze
Koningin na de ramp van de
nacht van 31 Januari op 1 Febr.
gesproken tot Haar volk, woor
den van medeleven en troost,
woorden die haar bewondering
weergaven voor wat door onze
naamloze helden werd gedaan en
voor de zelfopoffering, waartoe
zovelen bereid waren. Zij wees
op de eensgezindheid, die als bij
overrompeling zich weer liet gel
den.
Het is naar aanleiding van deze
eensgezindheid, gewekt door
deze ramp, waarvan de zwaarste
slag op Nederland neerkwam, dat
ik mij richt tot de gehele vrije
wereld.
Broeders buiten en bmnen onze
grenzen;
toen resultaten van menselijk
vernuft het onheil van de waters
nood niet konden keren, stonden
wij geconfronteerd met onze
eigen machteloosheid.
Diep bewogen door de nood
hebt gij gehoor gegeven aan het
grote gebod van Christus: „Hebt
uw naaste lief als uzelve". Toen
is in de harten het beginpunt ge
legd voor een verbroedering der
mensheid. Wij ervoeren de
kracht, tevens de bevrijding die
er uitgaat van het gevolg geven
aan dit gebod. Tegenover deze
kracht schrompelen vrees en
wantrouwen ineen, verdwijnt
zelfs haat.
Deze geest, waarvan de gene
zende werking door ons heen is
gegaan, kan niets of niemand
ons meer ontroven: noch mens
noch maatschappij, noch ramp
noch chaos. Laten wij in die
geest van verbroedering ons ver
trouwen stellen en daarin voort
bouwen voor de toekomst.
Nu richt ik mij in het bijzon
der tot allen in Europa, die zich
vrij kunnen uiten.
Toen onze dijken bezweken,
hebt gij gevoeld: hier wordt een
stuk Europese kust overspoeld,
en metterdaad een Europees
saamhorigheidsbesef getoond.
Dit was doeltreffend Christen
dom, reëel toegepast op reële
nood.
De eenheid in Hem, die werkt
en bouwt aan onze toekomst en
die met ons is en bij- ons is, werd
een feit. Bouwt het verrijzende
Europa op, de ogen gericht op
deze hoge eenheid: maakt er het
cement van, dat mensen en vol
ken samenbindt.
U allen die dit leest, nodig ik
uit, indien deze gedachte bij U
weerklank vindt, daarvan te doen
blijken, opdat wij elkaar leren
kennen. Ik ben er zeker van, dat
allen, bij wie deze gezindheid
leeft, haar in daden begeren om
te zetten.
Wij reiken elkaar de hand en
verwelkomen elk initiatief, dat
op deze grondslag reeds is opge
bloeid of nog zal ontluiken.
En nu allen tezamen met dit
verworven goed op weg, de toe
komst in.
Volgen wij Hem, wiens stem
uit onze verbondenheid tot ons
spreekt.
(w.g.) WILHELMINA,
prinses der Nederlanden".
Verzocht wordt betuigingen
van instemming te zenden aan
de secretaris van prinses Wilhel-
mina", afdeling „Reacties op
roep", paleis „Het Loo", Apel
doorn.
,Dit is de rechtvaardiging van
de bombardementen op Wal
cherens dijken."
Zo heeft Woensdagavond de
voormalige Britse generaal E.
Hakewill Smith verklaard, de
bevelhebber van de 52e Low
land divisie, die de operaties in
Zeeland in de herfst van 1944
heeft geleid. Hij sprak in Am
sterdam voor het genootschap
Nederland-Engeland in 't Carl
ton hotel.
„De geallieerde legers hadden
het geluk, dat bij hun opmars
de haven van Antwerpen onbe
schadigd in hun handen viel",
vertelde de generaal, „maar zo
wel in Zeeuws-Vlaanderen- (dus
de Zuidelijke bank van de Schel
demond) als in Zuid-Beveland
en Walcheren (de Noodelijke
bank) hielden de Duitsers stand.
Daardoor was een vrije door
vaart naar Antwerpen onmoge
lijk en de haven van geen enkel
nut.
In October lanceerden de ge
allieerden daarop een offensief
om de Scheldemond zo snel
mogelijk geheel vrij te maken.
De Canadezen trokken vanuit
Antwerpen Zeeuws-Vlaanderen
in (de z.g. operatie „switchbak").
Daarbij kwamen zij tot de on
aangename ontdekking, dat de
Duitsers de lijken van hun eigen
soldaten als camouflage voor
mijnen gebruikten. Wanneer de
Canadezen zo'n dode Duitse sol
daat wilden verwijderen, ont
plofte de bom.
Een andere Canadese divisie
trok naar het Noorden via Ril
land Bath over het schiereiland
Zuid-Beveland binnen. Daarna
staken de Canadezen met enkele
bataljons des nachts de Schelde
over en landden op Zuid-Beve
land in de rug van de Duitse
troepen".
„Met ieder bataljon gingen 6
D. D-tanks mede", zo vervolgde
de generaal, „tanks die voorzien
waren van drijf installaties, zo
dat ze konden varen. We had
den er pech mee. Wel kwamen
ze goed de Schelde over, doch
ze konden de Hollandse dijken
niet nemen. Ze bleven s.eken in
de modder en de Canadezen
hebben ze tegen de dijken ach
ter moeten laten".
„Nadat Zuid-Beveland was
veroverd stond men voor Wal
cheren, doch de smalle dijk
naar Walcheren werd door de
Duitsers fanatiek icnder vuur
gehouden en bleek een onneem
bare stelling.
Intussen hadden vliegtuigen
van de R.A.F. op vier plaatsen
de dijken van Walcheren stuk
gegooid. Ongeveer 48 uur van
tevoren waren pamfletten voor
de bevolking uitgestrooid, ter
wijl de B.B.C. in haar uitzen
dingen voor Nederland waar.
schuwingen uitzond. De bevol
king werd aangeraden de lage
delen van het eiland te verlaten
omdat er gaten in de dijken
zouden worden gegooid.
Voorzover de generaal bekend
was geworden, heeft men dit ad
vies opgevolgd. Als gevolg hier
van bevonden zich bij de be
vrijding van Middelburg 56.000
burgers in de stad en 300 Duitse
militairen. Een zeer groot deel
De weldadige warmte van Ther
mogene stilt de pijn in keel en
borst en verjaagt de aanval.
van het eiland liep onder water.
Slechts de duinen staken er bo
ven uit, terwijl alleen aan de
Oostkant een deel droog bleef.
De taak Walcheren te bezetten
werd opgedragen aan de 52e
Lowland divisie, die voorname
lijk uit Schotten bestond. Op 31
October waadden zij vlak ten Z.
van de dijkverbinding tussen
Beveland en Walcheren door
het water en vormden een brug
genhoofd op het droge deel van
het eiland. Daarna stak vanuit
Breskens een ander bataljon
van de divisie 's nachts naar Vlis-
singen over en landde dicht bij
de dokken, vlak ten Oosten van
het standbeeld van Michiel de
Ruyter op een smal strookje
strand. Daarbij werd hard ge
vochten. Met gedemonteerde
kleine kanonnen betrokken de
Schotten de huizen en vuurden
vanuit de vensters op de door
de Duitsers onneembaar ge
achte kleine vestinkjes. Die had
den de hooggeplaatste machine
kamertjes van de kranen uit de
haven met beton versterkt en
vuurden van daaruit met mi
trailleurs op de gelande troepen.
Bijzonder stevig hadden de
Duitsers zich voorts verschanst
in Grandhotel Brittannia te
Vlissingen, waarin zij hun hoofd
kwartier hadden. Op de boven
verdiepingen hielden zij de
trappen onder vuur en de deu
ren van de kelders waren met
gepantserde platen versterkt.
Door schietgaten heen vuurden
zij voortdurend, terwijl de ko
gels van de Schotten op de pla
ten afketsten.
„We kregen het ietwat merk
waardig toch in handen", ging
generaal Hakewill Smith voort.
„Een jonge officier, voor wiens
gebrek aan intellect ik eigenlijk
geen woorden heb, haalde het in
zijn hoofd om op halsbrekende
wijze tegen een regenpijp op te
klimmen. De Duitsers hielden
zich achter versterkingen op het
dak schuil. Toen onze man zijn
van inspanning rood geworden
gezicht boven de versterkingen
uitstak, gaven ze zich echter
prompt over. Ze hadden niet
eena een geweer nodig gehad.
Ze hadden hem met een trap
naar beneden kunnen gooien".
Vlissingen werd aldus op 3
November ingenomen.
„Maar nog was Walcheren
niet genomen. In Oostende
scheepte zich weer een ander
bataljon in en landde bij dag
licht (zoals het publiek met een
film werd getoond) bij Westka-
pelle op de meest Westelijke
punt van Walcheren. Er werden
grote verliezen geleden. De Duit
sers beschikten er o.a. over
Britse kanonnen, 5 jaar ,evoren
buitgemaakt bij Duinkerken. Uit
zee bombardeerden Britse sche
pen het dorp, dat „tot mijn gro
te spijt in brand geschoten
moest worden", zo zeide de ge
neraal.
„Dezelfde dag arriveerde een
vertegenwoordiger van de Ne
derlandse ondergrondse strijd
krachten, een politieagent uit
Middelburg in Vlissingen en
werd bij de generaal toegelaten.
Hij bracht van de illegaliteit
de volgende boodschap over:
„Het is vrij zeker, dat u Mid
delburg zonder slag of stoot
kunt nemen, indien u tanks
zendt. De Duitse luit—generaal
Daser in Middelburg beschouwt
het als een erezaak voor het
Duitse leger, dat hij zich niet
zender meer aan infanterietroe-
pen aileen overgeeft, hij kan dit
echter wel doen, indien er tanks
I komen, omdat hij zelf daarover
niet beschikt en dan voor over
macht moet buigen".
Maar dit advies konden de
Britten niet opvolgen, om de
eenvoudige reden, dat tanks
door de overstroomde gebieden
nimmer vanuit Vlissingen de
lange weg naar Middelburg kon
den afleggen. Ze zouden in de
modder blijven steken.
Generaal Hakewill nam toen
zijn toevlucht tot „Buffalo's",
amphibische voertuigen, die
uiterlijk wel iets op tanks lijken
(en ook kortgeleden bij de over
stromingen dienst hebben ge
daan), doch die gemakkelijk
met 'kogels kunnen worden
doorzeefd. Er waren er na de
overtocht over de Schelde van
de 56 nog 9 over. Ieder met 100
man bemand aanvaardden zij
de tocht dwars door de over
stroomde gebieden. Des middags
cm 5 uur reden zij van de Wes
telijke zijde Middelburg binnen,
terwijl de Duitsers de handen
vol hadden aan een schijnaan-
val, die andere troepen vanuit
het Oosten op de stad waren
begonnen (het bataljon, dat zo
als reeds gemeld het bruggen
hoofd op het droge deel had ge
vormd)
De vrij hulpeloze Buffalo's
verwekten bij hun binnenrijden
een boven verwachting gunstige
en verbazingwekkende reactie.
Overal doken plotseling Neder
landse verzetstrijders, allemaal
bewapend op. „Wij waren daar
voor erg dankbaar. Zij hebben
ons enorm geholpen", zei de ge
neraal.
Veel werd er niet gevochten.
Een Schotse majoor zocht die
zelfde avend na enige voorbe
reidingen de Duitse luit-gene-
raal Daser in zijn hoofdkwartier
in de stad op en verzocht hem
opdracht te geven de strijd te
staken.
„U bent slechts een majoor",
zei deze Duitse bevelhebber. „Ik
kan me niet aan u overgeven.
Daartoe moet ik minstens een
kolonel hebben".
De Britse majoor, die op zijn
schouders als waardigheid be
horende bij zijn rang alleen een
kroontje droeg, ging naar buiten
en ontdeed een zijner officieren
van 2 sterren, die hij naast de
kroon op zijn uniform liet naai
en. Daarop ging hij weer naar
binnen en zeide tegen generaal
Daser: „Ik ben tot kolonel ge
promoveerd", waarop alle moei
lijkheden uit de weg waren ge
ruimd en de overgave met een
glas champagne werd beklon
ken.
Op 6 November teiegafeerde
generaal Hakewill Smith aan
Montgomery: „Noordbank wan
de Scheldemond van Dui.sers
gezuiverd".
Intussen waren mijnenvegers
reeds 4 dagen bezig met het
„schoonmaken" van de Schelde,
waarin de Duitsers alle bekende
en onbekende typen mijnen
hadden achtergelaten. Op 26
November bereikte de eerste
mijnenveger Antwerpen. Op 31
November kwam het eerste
schip met voorraden in de ha
ven en begin December wer
den de eerste schepen gelost-
„Er bestaat geen twijfel aan,
dat het ons zeker 3 tot 6 weken
langer zou hebben geduurd de
Duitsers weg te krijgen, indien
Walcherens dijken niet waren
gebombardeerd", besloot de ge
neraal. „(Bij de overstroming
werden hun verbindingen ver
broken, terwijl ze in groepjes
werden verdeeld, zodat wij ze in
afzonderlijke operaties konden
uitschakelen. Als er geen over
stromingen waren geweest, dan
hadden ze telkens versterkingen
kunnen laten aanrukken en aan
hadden ze zeker tot 1 December
stand kunnen houden in plaats
van tot 6 November. Dan zouden
de eerste schepen pas geduren
de de Kerstdagen in Antwerpen
hebben kunnen arriveren. En op
15 December begon Von Runa-
stedt met zijn Ardennen-oifen-
sief. De Amerikanen verloren
daarbij grote hoeveelheden am
munitie en benzine, maar dank
zij Antwerpen konden deze ver
liezen snel worden aangezui
verd. Als we Antwerpen niet
hadden kunnen benutten zou
deze bevoorrading over land
hebben moeten geschieden, zou
onvoldoende zijn gebleven,
waardoor het offensief veel
ernstiger gevolgen met zich mee
zou hebben gebracht.
Nu is Von Rundstedt een spoe
dig halt toegeroepen en dat
acht ik de rechtvaardiging van
het bombardement".