DE KERKEN EN DE WATERSNOOD Onder de loupe Sensationele berichten uit Perzië w;ij Herinneringen aan Reimerswaal en Bommenede De amnestie van de twaalf veroordeelde Elzassers ENGELS BLAD OVER DE STORM iPaaorl In 1421 deed het water de klokken luiden Deense militairen doen weer dienst Democratie Ons land in den vreemde Nederlands schip bij Svensborg gestrand Scherpe reacties in de W. Duitse Bondsrepubliek Petroleumijzerzilverlood TWEEDE BLAD Zaterdag 21 Februari 1953 8e Jaargang No. 2273 Kankerbestrijding helpt Rampenfonds Reeds 40.000 uit luciferactie VRIJE ZE „De Heere heeft gezeten over den watervloed". Dat opschrift lezen wij boven de gereformeer de kerk in Buiksloot. Als er ergens plaats was voor een der gelijke tekst, dan was het daar. Het kerkgebouw, in gebruik ge nomen in 1915, werd op 14 Jan. 1916 edn prooi van de golven. De watervloed in het gebied ten Noorden van Amsterdam, die tal van dorpen en stadjes aantastte, spaarde Buiksloot en zijn nieuwe kerk niet. In alle Deense kazernes, waar dienstplichtigen hebben geprotes teerd tegen het jongste dienst- plichtsbesluit der regering, dat voorzag in ongelijke diensttijden voor verschillende onderdelen van de Deense weermacht (het verschil bedroeg een half jaar), wordt weer normaal dienst ge daan. Tenminste 700 man hebben tijdelijk geweigerd de militaire discipline te handhaven. Tien soldaten is insubordinatie ten laste gelegd. Zes hunner zijn afkomstig van het eiland Born- Ook deze keer, nu de overstro ming een zoveel uitgestrekter gebied beslaat, zijn tal van kerk gebouwen door het water geraakt en zeker zal de schade groot zijn. Het staat echter wel vast, dat vrijwel geen enkele monumen tale kerk bedoeld is dan een historisch bouwwerk -door het water is vernietigd. Tot heden hebben de bedehuizen zich voor treffelijk gehouden. Kerken zijn beter bestand tegen een overstro ming dan tegen een oorlog. Overigens moet men niet ge ring denken over de schade. Vooral aan de kerken van jon gere datum is vèel letsel toege bracht. Om een geval te noemen, dat veel weg heeft van Buiksloot 1916; in Moerdijk werd op Vrij dagavond 30 Januari een nieuwe Gereformeerde kerk geopend (de oude is in de oorlog verwoest). Zaterdag bracht men het splin ternieuwe bedehuisje in gereed heid voor jle Zondagsdienst. Maar de eerste en enige bezoe kers op die dag waren de golven! Het water stond er weldra meters hoog. Middeleeuwse kerken zijn in de regel gebouwd op de hoogst gelegen plek in de dorpen. Vaak werden ze in tijden van overstro ming als schuilplaats gebruikt. Bovendien was men gewend om holm, waar de demonstranten het ze stevig te bouwen. Deze kerken roerigst waren. I kunnen dus wel tegen 'n stootje. De grote rede, die dr. Drees heeft gehouden in de Tweede Kamer, is door velen in ons land gevolgd via de luidsprekers. De volksvertegenwoordiging bevond zich plotseling weer in ons hart. Zij is daar helaas maar al te dik wijls niet aanwezig. Onze minister-president gaf namens de regering rekenschap van de getroffen maatregelen in de noodgebieden. Wij wilden het allen horen, want in deze dagen houden wij oog en verstand op de regering gericht. Velen zullen de regeringsverklaring met vol doening hebben gevolgd. Men was bevredigd, dank zij het directe contact tussen rege ring en volk. Wij willen pleiten voor een ge regelder gebruik van de micro foon in de zalen van de Staten- Generaal. Dan zal ons volk weer beter gaan mee-regeren en zich opnieuw laven aan de democra tie. Want in Nederland werkt het systeem uitstekend, alle cri- tiek ten spijt. Door de waters nood en zijn gevolgen zijn wij daar nog eens op bijzondere wij ze van overtuigd geraakt. In de afgelopen weken heeft sensatie-lustige buitenlandse pers ns land zich meer bekendheid wel voor. in de wereld verworven dan ooit. Iedereen weet waar Holland ligt endat het verdronken is. Menig vreemdeling verwondert zich erover, dat er op Schiphol nog vliegtuigen kunnen landen. Men denkt direct in het water te stappen. Deze gedachtengang is aange kweekt door de buitenlandse pers, die de ramp nog erger heeft gemaakt dan zij reeds was. Dat heeft de hulpverlening geweldig bevorderd, maar het doet schade aan onze handel en industrie. Er zijn gevallen, waarin wij export orders onze deur voorbij zagen gaan, omdat men meende, dat alles in het water lag. Als bewoners van Nederland hebben wij een taak. Wij zullen onze buitenlandse vrienden en relaties op korte tijd een juist beeld van de stand van zaken moeten geven. Dat heeft weinig nadelige invloed op de hulp, maar het kan ons zakenleven al leen maar goed doen. Dus in alle brieven naar het buitenland schrijve men liever over onze goede industrie en de vele han den uit de polders, die nu elders werk vragen dan over water, wa ter en dode koeien. Daar zorgt de Het Nederlandse vrachtschip „Viking", dat met een lading kokoskoeken op weg was van Hamburg naar Svenborg (Füh- nen) is in de Sont gestrand. De schipper heeft hulp van de hand gewezen, daar hij van oordeel is dat ziin vaartuig op eigen kracht vlot kan komen. Een en ander is het gevolg van slecht zicht en ijsgang. Liever dan een bedrag voor hulp boeken wy een order, die werk brengt, onze producten naar het buitenland voert en de Ne derlandse naam een magische klankt geeft in den vreemde. Die Nederlanders toch; nu staan ze met hun klompen in het water en nóg produceren ze! Maar de bedehuizen van klei nere kerkformaties, als regel in de laatste zeventig jaar ge bouwd, staan dikwijls op lage plaatsen en zijn maar al te vaak van wankele makelij. Bouwkun dige waarde hebben ze niet; waarmee echter niet gezegd is, dat de betrokken gemeenten niet gedupeerd zouden zijn. Volgens onze gegevens zijn in heel het rampgebied tien van deze kerkjes verwoest of ernstig beschadigd. Kleinere schade aan kerken moet in zeker zestig gemeenten worden gedragen. Onder die „kleine" posten vallen verwoest meubilair, stoffering, verwar mingsinstallaties of kachels, mo toren, ruiten, kerkboeken enz. Soms is de schade moeilijk in geldswaarde aan te duiden. Zo heeft de Lutherse gemeente van Vlissingen haar archiefstukken in het water aangetroffen. Der gelijke verliezen zijn onherstel baar. Ook in plaatsen waar men nog tijdig maatregelen kon nemen om de vloeren en banken vrij te krij gen, was de schade soms aanzien lijk. Te Heinenoord bracht men in derhaast alle lopers en matten in veiligheid op de preekstoel. Maar het water nam ook de kan- seltrap tree voor tree, zodat de vreemde bergplaaas wel hoog maar niet droog bleek te zijn. VERDRONKEN PLAATSEN. In het verleden hebben zich talrijke overstromingen voorge daan, waarbij de kerkgebouwen het zwaarder te verduren had den. Zo wordt gezegd, dat tij dens de stormvloed van 1682 het water in Tholen zo hoog stond, dat alleen de torenspits boven de golven uitkwam. Dit lijkt ons overdreven. Zeker onjuist is het welbekende watersnoodliedje: En temidden van de [rommel, rommel, Dreef de torenspits van [Bommel, Bommel! De torenspits van Zaltbommel is nog altijd zoek, zoals ieder zien kan, die met de trein het oude stadje aan de Waal passeert. Maar deze spits verdween niet door het water van haar hoge standplaats, doch door het vuur; zij verbrandde namelijk in 1696. J Beroemd is de verdronken stad Reimerswaal, die in de 17e eeuw een prooi van de golven werd. Nog een enkele keer worden de restanten van de stad (in de Oos- tersche'l de bij Tholen) gezien op een zandplaat. Ook de omtrek ken van een kerk-plattegrond de stad telde eertijds verschei dene kerken en kloosters wor den dan aangewezen. Een andere verdronken plaats is Bommenede op Noordelijk Schouwen. Dit dorp werd op 16 Januari 1682 geheel geïnundeerd. Van lieverlede stortten de huizen in, maar geruime tijd bleef het verlaten kerkgebouw eenzaam in de zee staan, totdat het water ook dit bouwwerk vernielde. DE PLOMPE TOREN. Op Zuidelijk Schouwen trekt aan de zeekant bij Burgh een vreemde verlaten toren de aan dacht, genoemd de Plompe To ren. Het is een kerktoren zon der spits, het laatste restant van het kerkgebouw in Koudekerke op Schouwen, een plaatsje dat tengevolge van langdurige over stromingen geheel ontvolkt raakte. En dan zijn er de dorpen op Noord-Beveland. Wissekerke werd in de jaren 15301532 zo geteisterd door de zee, dat het hele dorp verdween. Pas in 1652 toen het eiland bedijkt was, her bouwde men de kerk ten teken dat het dorp weer bewoond kon worden. Ook het dorp Kats maakte deze geschiedenis mee en voorts Kortgene. Heer Philip van Bors- sele, die in de Middeleeuwen het dorp bezat, liet er een kerk bou wen, waar men voor de zielsrust van zijn moeder „ten eeuwigen dage met acht priesters de zeven getijden zingen zoude, alle dagen met drie zingende missen". Maar van dat „ten eeuwigen dage" kwam niet veel, aangezien ook deze kerk in 1532 door de golven werd verzwolgen. De kerk stortte in, maar de toren hield alleen stand in de baren. Hij was in 1681 nog stevig genoeg om er een nieuwe kerk tegenaan te bou wen. Nadat in 1421 de St. Elisabeths- vloed 300 dorpen ten onder deed gaan, verschenen weldra de ver halen van klokgelui uit torens diep onder water. Dergelijke verhalen, konden natuurlijk ge makkelijk ontstaan na een ramp van zulk een omvang. Een ramp, waarvan de sporen nog niet uitgewist zijn. Ook in het gedeelte van de vroegere Zuiderzee, dat nu Noordoostpolder heet, hebben verzonken kerkgebouwen een rol gespeeld. Vissers uit Urk en Schokland vertelden, dat het uitermate gevaarlijk was om te vissen boven Nagelen, een der verdronken dorpen. Men zou daar kans lopen om met de net ten vast te haken aan de grafzer ken op het kerkhof der verdwe nen plaats H. DE JONG. Het Koningin Wilhelmina-fonds voor de kankerbestrijding prijst zich gelukkig een steentje tot leniging van de nood te kunnen bijdragen; niet uit eigen kasmid delen, doch door een luciferactie. Zoals bekend brengt het fonds de K.W.F.-lucifers op de markt met een toeslag van 5 cent per pak van 10 doosjes, welke toeslag aan de kankerbestrijding ten goede komt. Er is nu besloten de K.W.F.- lucifers voorlopig cn onder een speciaal etiket als „Rampluci fers" uit te brengen. Dezelfde toeslag komt dan aan het ram penfonds ten goede. Op 7 Februari werden de eerste ramplucifers reeds afgeleverd. Dit was mogelijk, doordat alle arbeiders van de fabrieken te Eindhoven en Breda belangeloos overwerkten. Het loon en over- werkgeld voor 8 uur arbeid wer den aan het rampenfonds afge staan. De directie van de N.V. Ver- eenigde Hollandsche Lucifers fabrieken verdubbelde niet alleen dit bedrag, doch nam tevens het besluit de genoemde toeslag van 5 cent per pak met 10 ten bate van het rampenfonds te verho gen. De K.W.F.-lucifers zijn door grossiers en winkeliers met sym pathie ontvangen. Reeds werden meer dan 8.000.000 doosjes be steld. Als eerste bijdrage uit de luci feractie heeft de directeur van het Koningin Wilhelmina-fonds een chèque van ƒ40.000 voor het rampenfonds overhandigd. De raad van de republiek Franse senaat heeft Donder dagavond met 174 tegen 79 stem men het wetsontwerp goedge keurd, waarbij amnestie wordt verleend aan de twaalf Elzassers die vorige week wegens het aan deel dat zij hadden in de uit moording van het Franse plaats je Oradour, zijn veroordeeld. De senaat schrapte een clau sule uit het ontwerp, waarbij de orde van de natie aan de 642 slachtoffers van Oradour wordt toegekend. De senaat vond het niet juist dat de slachtoffers on derscheiden worden bij dezelfde wet waarbij de misdadigers am nestie wordt verleend. De socialist noemde het „onze delijk" dat het wetsontwerp tege lijkertijd eer bewijst aan de slachtoffers en „hun moorde naars vergiffenis geeft". Een andere socialistische sena tor, Lamousse, van wie zeven familieleden te Oradour werden gedood, zei dat het wetsontwerp schijnt vast te stellen dat een Fransman een Fransman straffe loos kan doden. Premier Mayer verwierp de be weringen dat de regering het be rechten van de misdadigers van Oradour te lang had uitgesteld. Als minister van justitie had, Mayer, naar hij verklaarde, ge tracht de berechting eerder te doen geschieden, maar er waren onvermijdelijke vertragingen op- Een Engelsman ïs erin ge slaagd een reis door heel Perzië te maken en naar Engeland terug te keren met gedetailleerde rap porten over de fabelachtige rijk dommen aan grondstoffen, die Perzië de wereld wil aanbieden. Deze Engelsman, A. H. Gol ding, is met toestemming van Mossadeq naar Perzië vertrok ken, toen de andere Britten het land moesten verlaten. Hij be weert enorme depóts met ijzer erts en chroom, mangaan, anti monium, zilver en zwavel te heb ben gezien en van een Perzische firma een concessie voor zes maanden te hebben gekregen om deze voorraden op de wereld markt te verkopen. In ruil wil len de Perzen locomotieven, spoorwegmateriaal en machines voor land- en mijnbouw ontvan gen „Ik weet, aldus heeft Gol ding tegenover de pers verklaard, dat mijn verhaal op een sprookje uit de Duizend-en-één-nacht zou kunnen lijken, maar ik heb alle bewijsstukken meegebracht". Golding toonde daarop vele monsters met chemische analy ses, waaruit een ijzergehalte bleek van 66 procent; koper van een gehalte van 62 procent pn chroom met een gehalte van 58 procent. Perzië, aldus Golding, heeft tot aan zijn breuk met Engeland geleefd van de opbrengst van de petroleum en het heeft zijn an dere minerale rijkdommen een voudig verwaarloosd. Maar nu reeds na een eerste onderzoek kan men verzekeren, dat wan neer deze mineralen op de we reldmarkt verschijnen, zich grote veranderingen zullen voltrekken. „In Semnam", aldus Golding, „aan de grenzen van de Zout- woestijn, ongeveer 250 km van de Kaspische Zee, heb ik 500.000 ton ijzererts gezien, die klaar zijn voor transport en die zo aan de oppervlakte worden gevonden. In deze zelfde streek zijn nog zes andere ijzermijnen. Het ma teriaal wordt op de meest primi tieve manier gewonnen, maar de mogelijkheden zijn onbe grensd. Er zijn ook ijzermijnen in Sjamsabad en de reserves van deze erts, die van een zeer hoog gehalte is, worden op een mil- lioen ton geschat. In deze streek zijn ook loodlagen met een ge halte van 70 procent. Op negentig kilometer afstand van dit gebied heeft men ons op muilezels naar de Zilvervallei gebracht en daar heb ik een ko lonie van 300 technici en arbei ders aangetroffen, die op zoek waren naar zilver. In Bandar Abbas in het Zuiden heeft men mij zwavelvoorraden getoond, die volgens de Perzen de rijkste op aarde zijn. Ik heb ook de rijk dommen van Perzië aan chroom en mangaan kunnen aanschou wen. Maar de sleutel voor de hele export is het rijdend mate rieel. De spoorverbindingen oe- staan al, maar de buitenlanders zullen locomotieven en vracht wagons moeten leveren, opdat de voorraden van de grondstoffen naar de havens gebracht kunnen worden. Ik hoop, dat Engeland op deze grote mogelijkheden zal ingaan, want als Engeland dit niet doet, kan Perzië locomotie ven krijgen uit Japan, uit West- Duitsland of uit Hongarije. Wan neer de reeds gedolven voor raden verkocht zijn, zal men ma terieel voor een grootsere en systematischer exploitatie kun nen kopen, zodat de voortzetting van de productie verzekerd is. De „Manchester Guardian" wijdt een hoofdartikel aan de ramp, die de lage landen en Engeland heeft geteisterd. Onder de „kop" „Storm", schrijft het blad: door Allan Penning 31) (Nadruk verboden.) „Aha, Amoy! Nu begint er licht in de historie te komen. Daar zit vrees ik, mijn geachte vrind Hus sein Abdullah bin Said achter... Tja, dat zal het wezen. Mijnheer wil me even waarnemen, omdat ik zijn gore chartertje niet wilde accepteren..." „En waarom wilde U dat dan niet accepteren? Een charter is een charter," vroeg Bill McLeod. „Omdat ik nattigheid voelde, omdat ik juist zo'n gek gevoel had, dat Hussein mij wilde ge bruiken voor precies hetzelfde, waarvoor ze me nu aan de ket ting leggen. Clandestien vervoer van wapenen! Zekerheidshalve had ik in de charterpartij van het woord „lading" „legale lading" gemaakt en daartegen protesteer de vriend Hussein zó allemach tig heftig, dat ik maar geen ver dere woorden over het geval heb vuil gemaakt. En nu probeert mijn vriendelijke vriend me er op deze manier in te draaien, maar ik zal 'm helpenLaat direct een sloep strijken, Bill, ik ga naar de havenmeester en zal dat zaakje 'seven recht zetten." Peter Wins zat meer dan een uur in het wachtlokaal van het havenkantoor te antichambreren. Toen kreeg hij de boodschap, dat de havenmeester die dag geen tijd had hem te ontvangen en dat er morgen nog een dag was. De volgende dag herhaalde zich hetzelfde spul, alleen kreeg hij na twee volle uren wachten het dood-doenertje. De derde dag zat Peter weer in dezelfde wachtka mer, waar hij zo langzamerhand een stuk van het meubilair was geworden. Traag kropen de wij zers van de klok over de wijzer plaat. Van tien uur werd het elf uur en na een verder half dozijn Sigaretten te hebben gerookt, was het twaalf uur. „Wie is die havenmeester van jullie eigenlijk, dat ie het zó druk heeft?" vroeg hij aan de klerk, die in de portiersloge zat. „Kapitein Robinson, maar hij is net weggegaan en komt vandaag niet meer terug." Met een onderdrukte verwen- sng ging Peter weg. „Aha", dacht hij, „mijn vriend uit PenangKapitein Robin son, die nu eindelijk zijn kans krijgt om revanche te nemen... Maar tenslotte is een havenmees ter alleen maar Toean Besar en er is nog een Toean Kandjeng boven hem. We zullen dan ook maar 'seen papieren brief aan de Toean Kandjeng schrijven." Aan boord teruggekomen, nam hij een indrukwekkend stuk pa pier en gaf hij „met de verschul digde eerbied" aan de gouver neur der kolonie te kennen, dat hij, Peter Wins, gezagvoerder van het stoomschip „Ping Ho", het welk liggend ter rede van Hong kong" protest wenste aan te te kenen tegen de vuige aantijgin gen hem en zijn lading aange daan door de betreffende haven autoriteiten, als gevolg waarvan zijn schip aan de ketting was ge legd. Voorts protesteerde hij, en dat natuurlijk ook weer „met de verschuldigde eerbied" tegen de behandeling, die hij van kapitein Robinson, havenmeester, had on dervonden en verzocht hij, met nog meer eerbied, op de inter ventie van de gouverneur te mo gen rekenen. „Hetwelk doende enz." Waartoe het laatste diende en wat het betekende, was Peter Wins niet volkomen duidelijk, maar het stond netjes. Nadat hij het papieren geval met een zekere trots aan Bill had laten zien, waarvoor hij beloond werd met de woorden „U zou een aardig schoolmeestertje kunnen worden als de „Ping Ho" niet meer vrijkomt," calligrafeerde hij het adres van Z. E. de gouver neur op een enveloppe van mon ster-formaat en plantte hij in de linkerbovenhoek het woord „Ur gent," waardoor de kans bestond, dat z'n epistel niet langer dan een week onder een loodje zou komen te liggen. Peter Wins was er in stilte van overtuigd, dat zijn brief als een bliksemstraal zou inslaan, dat de gouverneur met zijn vuist op de tafel zou bonken en de verwens te havenmeester ogenblikkelijk op het matje zou roepen. In gedachten zag hij reeds het dikke mannetje met het wiebe lende pince-nétje zijn nederige verontschuldigingen maken aan de gezagvoerder van de „Ping Ho" en eigenhandig de zegels van de luiken verbreken. Maar dag na dag verstreek zon der enig teken van leven van de autoriteiten en toen hij zich bij de gouverneur meldde, kreeg hij te horen, dat zijne excellentie niet kon ontvangen. (Wordt vervolgd.) Een natuurramp is een doel treffend middel om de mens zijn nietigheid in herinnering te bren gen. Hij mag dan een hoop druk te maken over atoomenergie, maar een storm uit het N.W. maakt nog immer de zeeën ge vaarlijk en kan zijn huis, dat ver land-inwaarts ligt, vernietigen. In een wereld vol van politie en geld-verdienen wordt te weinig aandacht besteed aan de meest elementaire menselijke noden en bescherming tegen de elementen. De ramp, die het Britse stadje Lynmouth verleden jaar trof, toonde reeds aan, dat een rivier nog niet getemd is, ook al heeft men in tijden geen last van een overstroming gehad. De afgelopen weken hebben bewezen, dat duizenden en nog eens duizenden woningen in En geland en de lage landen nog al tijd bedroevend slecht tegen de Noordzee beschermd zijn, als een krachtige wind landinwaarts waait. En de tragische ondergang van de „Princess Victoria" bewijst, dat de modernste aller schepen nog altijd een speelbal van de zee is. Hoewel de resultaten van het onderzoek, dat naar deze ramp wordt ingesteld, nog niet bekend zijA, bestaat er weinig twiifel over, dat de ondergang van het schip te wijten is aan het feit, dat de twee grote deu ren, die zich aan de achterzijde van de scheepsromp bevonden waardoor auto's de ruimen bin nen konden rijden door het watergeweld zijn ingedrukt. Mis schien denken we te lichtvaard'g over het vervoer van auto's over zee; het kan zijn, dat de construc- getreden door de debatten in het parlement over de wetgeving in zake de oorlogsmisdaden en door moeilijkheden bij het opsporen van de daders. Mayer bracht de moeilijkheden van Elzas in de oorlog in her innering en hij bewees eer aan de slachtoffers van de moord in Oradour. De amnestie is, aldus Mayer, geen amnestie voor de misdaad. De misdaad was volledig veroor deeld. De amnestie sprak ook een oordeel uit over de rechters. Het enigste doel van de amnes tie is het handhaven van de na tionale eenheid, aldus Mayer. Na de stemming over het wets ontwerp keurde de senaat een voorstel goed tot het opstellen van een officiële „erelijst van vaderlandslievende martelaren van 19401945" om de namen te bewaren van de Fransen, „die door de Hitleriaanse barbaars- he:d zijn vermoord". De burgemeester van Oradour- sur-Glane en negen burgemees ters van omringende plaatsen hebben Donderdagavond een be- stuursstaking van veertien dagen afgekondigd als protest tegen de amnestie voor de twaalf in het proces-Oradour veroordeelde El zassers. De staking zal heden beginnen. Van de openbare gebouwen zul len de vlaggen halfstok hangen. De burgemeesters handelden in overleg met de vereniging van de familieleden van de slacht offers van Oradour. Uit Bonn werd Donderdag ge meld dat Lammerding, de com mandant van de voormalige SS- divisie „Das Reich", en van de eenheid die Oradour heeft uitge moord, deel uitmaakte, zich in het gebied van Wiesbaden ver borgen houdt. Een woordvoerder van de Britse commissie voor Noord- Rijnland-Westfalen verklaarde dat Britse autoriteiten bezig zijn het bewijsmateriaal te bestude ren dat Frankrijk ter ondersteu ning van zijn verzoek tot uitleve ring van Lammerding bij de Britse autoriteiten heeft inge diend. Hij zei dat Lammerding uitgeleverd zal kunnen worden indien een voorlopig onderzoek van het bewijsmateriaal aantoont dat er sprake is van moord vol gens het Duitse recht. DUITSE REACTIES. De Franse amnestiewet voor de Elzasser veroordeelden in het proces-Oradour heeft in de bondsrepubliek terstond levendi ge en scherpe reacties doen ont staan. Deze gaan er alle van uit, dat het recht ondeelbaar moet zijn en dat er geen verschillend recht mag bestaan voor Fransen en Duitsers, die aan dezelfde handelingen hebben deelgeno men. Van liberale zijde wordt ver klaard, dat men in Bonn in rege ringskringen verwarrende uit werkingen op juridisch gebied verwacht, wanneer de Elzassers verschillend zouden worden be handeld. De Westduitse minister van Justitie, Dehler, heeft ver klaard: „Wanneer men van schuld spreekt, dan is de rechts positie van een veroordeelde ge lijk, onverschillig of hij als Duit ser of als niet-Duitser in de Waf- fen-SS werd gedwongen. Een verschillende behandeling bij ge lijke strafrechtelijke schuld lijkt mij ondraagbaar daar zij spot met de grondslag van de gelijk heid voor de wet. De erkenning van een tweezijdig recht zou tot onmogelijke gevolgtrekking lei den". De in Dusseldorp verschijnen de „Mittag" schrijft dat Frank rijk zich tot amnestie gedwon gen ziet om binnenlandse moei lijkheden te ontgaan. Het moet er volgens het blad echter van bewust zijn, dat het daardoor „zeer veel grotere moeilijkheden op internationaal gebied schept. „Want in Duitsland zal niemand het begrijpen, dat in dit geval tweeërlei recht voor Elzassers en Duitsers zou moeten bestaan. Wanneer volgens westelijk ge zichtspunt recht gesproken was, dan zouden waarschijnlijk alle beklaagden van Oradour vrijge sproken hebben moeten worden, daar zij kunnen aantonen, dat zij op bevel hebben gehandeld", al dus het blad. tie van deze moderne boot te wrak is geweestMaar, zo vervolgt het Engelse blad, al toont een noodlottige stormramp de mens zijn kleinheid, 't brengt ook de goede kanten van de men selijke samenleving naar voren. Er waren helden op de „Prin cess Victoria", toen het schip zonk; helden onder hen, die trachten hulp te bieden; èn in de lage landen èn in Oost-Engeland hebben talloze mensen geholpen zoals bij weinig gelegenheden te voren. En de hulp duurt voon!

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1953 | | pagina 5