SPORTNIEUWS
Wat brengt de Radio?
Het kanaal van Gent
naar Terneuzen
y
Polder
- 4 f
Men stelle de
voetballerij nog
wat uit
Paus vroeg clementie voor
de Rosenbergs
Koe
gors
Te maken
Afsluitdijk
Nieuw -
Provisionele Sluis. '71
Vogelschor -
Sn te
'dijken
>trodor[
5oïder
Polder
In te dijken!
Papeschor-l
Polder
- Nieuw-~ - ro
SERVEERSTERS STALEN
GELD UIT COLLECTEBUSSEN
SCHIP IN BRAND IN
DE BUURT VAN JAPAN.
vTe bouwen ultwatarings-sKjlzen.
Dubbele drd*ibruj
X
r* Gevallen Gat
Aj6 Sept:1825
iUitschurinqXK y
7 Auq:1825\\\
We jsaj
Schaal
i
3Q0W
VOETBALPROGRAMMA
K. N. V. B.
ZONDAG 15 FEBRUARI 1953.
EERSTE KLASSE A.
Frisia—Ajax; Wageningen—
Heracles; NEC-De Volewijckers;
Sneek—RCH; VSV—DOS; En-
schedese BoysZwolse Boys.
EERSTE KLASSE B.
VitesseDWS; HaarlemEn
schede; Blauw WitBe Quick
GrElinkwijkLeeuwarden
AGOVV—Go Ahead.
EERSTE KLASSE C.
Excelsior—LONG AJuliana-
Sparta; Sittardia—BW; Emma-
MW.
TWEEDE KLASSE D.
XerxesOHCHermes DVS
ADO; TEC—NAC.
ZUID I.
TWEEDE KLASSE B
Middelburg—Goes; Terneuzen.
Axel.
DERDE KLASSE D.
VlissingenZeelandiaCorn
Boys—RCS; Nieuw Borgvliet
RKFC.
VIERDE KLASSE H.
IJzendijkeSteen; PSKRIA
(W.); Oostburg—Hulst; Sluiskil-
Hontenisse; Koewacht—EMM.
RES. TWEEDE KLASSE C.
Corn Boys 2—RCS 2; Vlissin
gen 2—Axel 2; Goes 2—Bres-
kens 2.
ONDERAFDELING ZEELAND.
ZONDAG 15 FEBRUARI 1953.
RES. EERSTE KLASSE A.
Terneuzen 3EMM 2; IJzen
dijke 2Steen 2; PSK 3—RIA 2;
Oostburg 2Hulst 2; Sluiskil 2-
Hontenisse 2.
RES. EERSTE KLASSE B.
Middelburg 3Axel 3; Goes 3
Breskens 3.
Het inhaalprogramma, dat de
K.N.V.B. voor Zondag 15 Febru
ari heeft vastgesteld, hebben wij
vóór Nieuwjaar al eens aan een
beschouwing onderworpen.
Nu de weersomstandigheden
voor de zoveelste maal in dit on
fortuinlijke seizoen roet in het
voetbalmenu dreigen te gooien,
kunnen wij ons dus ontslagen
achten van de plicht er opnieuw
een bespreking aan te wijden.
Begrijpelijkerwijs is de belang
stelling voor de voetballerij in
deze dagen niet groot. De won
den, die de ramp heeft geslagen,
zijn nog te vers dan dat men zich
in een enkele week tijds weer
rustig zou kunnen overschakelen
op sport.
Het wil ons daarom voorko
men, dat de K.N.V.B. verstandi
ger had gedaan het programma
voor deze Zondag maar in de pen
te houden. Het seizoen is toch
grotendeels kapot en een paar
weken uitstel kunnen er nu nog
wel bij. De meeste mensen heb
ben in deze smartelijke dagen
waarlijk wel iets anders aan het
hoofd.
DE ZWALUWENPLOEG
VOOR GENT.
De Zwaluwenploeg, die op 17
Februari a.s. te Gent tegen de
Rode Duivels speelt, is als volgt
samengesteld:
Doel; Vrijhof (Bleijerheide).
Achter: Steenbergen (SVV) en
Claus Jr. (Helmondia).
Midden: Van Voorst (Vitesse),
De Voogd (Haarlem) en Klaas
sens (VVV).
Voor: Louwers (Eindhoven),
Van de Bogert (DOS), Cor van
der Gijp (Emma) en Luijten
(DOS).
Het is mogelijk dat W. van der
Gijp (Emma) te Gent rechtsbin
nen speelt, in welk geval Van de
Bogert naar de linksbinnen
plaats zou verhuizen.
Speelt W. van der Gijp niet dan
wordt Stephan (Heracles) links
binnen.
De Bussumse politie heeft drie
serveersters uit een Bussumse
schouwburg aangehouden, die er
van worden verdacht gelden te
hebben verduisterd uit collecte
bussen voor liefdadige doelein
den.
Eén van hen, de 44-jarige J.
M. uit Bussum, bleek geld te heb
ben weggenomen uit de bus voor
het nationaal rampenfonds. Tij
dens het onderzoek kwam aan
het licht, dat zij en de 42-jarige
M. S. en de 41-jarige A. B. uit
Hilversum meermalen geld had
den weggenomen uit bussen, die
werden gebruikt tijdens de Kerst
dagen voor een inzameling voor
het Bio-Vacantie-oord. Het drie
tal is voor de officier van justitie
geleid.
(Wijziging voorbehouden).
ZONDAG 15 FEBRUARI
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws;
8-18 Gev. muziek; 8.35 Orgel;
8.58 Sport; 9.00 Causerie; 9.10
Kamermuziek9.45 Causerie
10.00 Lichte muziek; 10.30 Met
en zonder omslag; 11.00 Orkest;
11.30 Cabaret; 12.00 Mariniers
kapel; 12.35 Voor de heren;
12.45 Lichte muziek; 13.00 Nws.;
13.05 Gram.; 19.10 Orkest; 14.00
Boekbespreking14.20 Orkest;
15.00 Filmpraatje; 15.15 Cause
rie; 16 00 Gram.; 16.30 Sport;
Het Amerikaanse vrachtschip
President Pieroe, groot 7953 ton,
heeft gemeld dat er brand aan
boord woedt nadat zich ont
ploffingen hadden voorgedaan
in de ruimen- Het schip bevond
zich 150 mijl ten Zuiden van Jo-
kohama.
Het schip was op 28 Januari
uit San Francisco naar Japan
vertrokken. Het heeft een be
manning van 45 tot 54 koppen
aan boord en biedt accomodatie
aan 12 passagiers.
Vliegtuigen die waren opgeste
gen om het schip te zoeken,
vonden het op een afstand van
ongeveer 80 mijlen van de Ja
panse kust.
Het te hulp gekomen trans
portschip „George Clymer" van
de Amerikaanse marine nam 2
gewonde leden van de beman
ning en alle 9 passagiers aan
boord. Onder de passagiers be
vonden zich 7 vrouwen, echtge
noten van Amerikaanse militai
ren in Japan.
Functionarissen van de Ja
panse kustwacht zeiden, dat
naar men vermoedt, het schip
springstoffen aan boord heeft.
Men grondde dit vermoeden op
het feit, dat het schip door de
Amerikaanse regering is be
vracht. De bemanning van het
schip telt 46 koppen.
De brand is inmiddels door
de bemanning geblust- Het schip
wordt heden te Jokohama ver
wacht.
Acht Japanse sleepboten met
brandspuiten zijn er Vrijdagoch
tend in geslaagd de brand aan
boord van het Amerkiaanse
vrachtschip „President Pierce" te
blussen.
Toen de brand werd geblust lag
het schip nabij de golfbreker van
de haven van Jokohama voor
anker.
De Amerikaanse vloot deelde
mede, dat vier leden van de be
manning van de „President
Pierce'' zijn gewond.
Het Vaticaanse blad „Osser-
vatore Romano" heeft voor he.
eerst melding gemaakt van het
feit, dat Paus Pius XII de Ame
rikaanse regering heeft ver
zocht de atoomspionnen Julius
en Ethel Rosenberg niet terecht
te stellen.
Een woordvoerder van het
Witte Huis heeft verklaard, dat
noch het ministerie van Buiten
landse Zaken noch het Witte
Huis een boodschap van het Va-
ticaan heeft ontvangen.
Op de apostolische nuntiatuur
te Washington is verklaard, dat
men niets weet van een verzoek
van de Paus om de Rosenbergs
gratie te verlenen.
Een Amerikaans militiar vlieg
tuig is bij Modji in Zuid-Japan
neergestort. De 8 inzittenden zijn
omgekomen.
17.00 Gev. muziek17.30 Voor de
jeugd; 17.50 Sport; 18.15 Nws.;
18.30 Kerkdienst; 19 00 Kinder-
dienst; 19.35 Radio-ca.echisatie;
20.00 Nieuws; 20.05 Nederlandse
muziek; 20.55 Hoorspel; 21.35
Mededelingen; 21.40 Orkest;
22.10 Voordracht; 22.30 Spaanse
muziek; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.
HILVERSUM H: 8.00 Nieuws;
8.15 Gram.; 8.25 Hoogmis; 9.30
Nieuws; 9.45 Gram-; 10.00 Cau
serie; 10.30 Kerkdienst; 12.00
Zang; 12.15 Apologie; 12.35 Gr.;
12.40 Lichte muziek; 13.00 Nws.;
13.10 Amusementsmuziek; 13.40
Boekbespreking; 13.55 Gram.;
14.00 Voor de jeugd; 14.30 Pia
no; ^5.00 Gram.; 15.25 Causerie;
15-40 Piano; 16.10 Causerie;
16.15 Sport; 16.30 Vespers; 17.00
Kerkdienst; 18.30 Koor; 18.50
Gram.; 19.15 Orkest; 19 30 Cau
serie; 19.45 Nieuws; 20.00 Gr.;
20.25 De gewone man; 20.30 100
Jaar Kromstaf; 20-50 Alles of
niks; 21.05 Orkest; 21.40 Hoor
spel; 22.20 Weense muziek;
22.35 Actualiteiten; 22.45 Gebed;
23.00 Nieuws; 23.15 Gram-
BRUSSEL VI.: 12.00 Gram.;
12.30 Weerbericht; 12.34 Gev-
muziek; 13.00 Nieuws; 13.15 Or
kest; 13.30 Voor de soldaten;
14.00 Gram.; 16-00 Sport; 16.45
Gram.; 17.45 Sport; 17.50 Gram.;
18.00 Piano; 1830 Causerie;
19.00 Nieuws; 19.30 Gev. progr.;
21.30 Gram.; 22 00 Nieuws; 22.15
Verzoekprogramma; 23.00 Nws.;
23.05 Dansmuziek.
MAANDAG 16 FEBRUARI
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws;
7.13 Gram-; 8.00 Nieuws; 8.18
Gram.; 9.00 Hoorspel; 9.20 Gr.;
9.35 Waterstanden; 10.00 Cause
rie; 10-05 Morgenwijding; 10.20
Voordracht; 10.40 Voor de zie
ken; 11.40 Piano; 12.00 Gram.;
12.15 Dansmuziek; 12.30 Mede
delingen; 12.38 Dansmuziek;
13-00 Nieuws; 13.20 Orgel; 13.55
Voor de middenstand; 14.00
Voor de vrouw; 14.15 Piano;
14.45 Gram.; 15.15 Hoorspel;
16.20 Piano; 16.45 Vragenbeant-
woording; 1715 Orkest; 17.50
Commen.aar; 18.00 Nws.; 18.15
Piano; 18.30 Pari. overzicht;
18.45 Voor de jeugd; 19.45 Rege
ringsuitzending; 2000 Nieuws;
20.05 Hoorspel: 20.35 Aetherfo-
rum; 21.10 Orkest; 21.30 Cause
rie; 21.45 Reportage; 21.50 Voor
en achter het voetlicht; 22.10
Opera; 23-00 Nieuws; 23.15 Gr.
HILVERSUM n: 7.00 Nieuws;
7.15 Gymnas.iek; 7.30 Gram.;
7.45 Een woord voor de dag:
8.00 Nieuws; 8.10 Sport; 8.23
Gew- muziek; 8.45 Gram.; 9.00
Voor de zieken; 9.30 Kwartet;
9.35 Gram.; 10.00 Piano; 10.30
Morgendienst; 11.00 Gr.; 12-30
Mededelingen; 12.33 Orgel;
13.00 Nieuws; 13.15 Gram.; 14.00
Schoolradio; 14.30 Gram.; 14.45
Voor de vrouw; 15.15 Gr.; 15.30
Piano; 16.00 Lezing; 16.30 Gr.;
16.45 Koor17.00 Voor de jeugd;
17.15 Gram.17.30 Voor de kin.
deren; 17.45 Regeringsuitzend.;
18.00 Orkest; 18-20 Sport; 18.30
Kwintet; 18.45 Eng. les; 19 00
Nieuws; 19.10 Liche muziek;
19.30 Causerie; 19.45 Piano;
2000 Radiokrant; 20.20 Cause
rie; 20.55 Hoorspel; 21.55 Gr.;
22.00 Causerie; 22.10 Corelli her
denking; 22.45 Gebed; 23.00
Nieuws; 23-15 Causerie; 23.30
Gram.
BRUSSEL VI.: 12.00 Gram.;
12.30 Weerbericht; 12.42 Gram.;
12.50 Koersen; 13.00 Nieuws;
13.15 Piano; 13.45 Gram.; 14.00
Orkest; 15.30 Gram.; 17.00 Nws-;
17.10 Lichte muziek18.00 Fran
se les; 18.15 Gram.; 1825 Cau
serie; 18.30 Voor de soldaten;
19.00 Nieuws; 19.40 Gram.; 20.00
Orkest; 20.45 Gram.; 21.30 Gr.;
22.00 Nieuws; 22.15 Orgel; 23.00
Nieuws.
Door D. KEUR.
HET MAKEN VAN DUIKERS EN DUIKERSLUIZEN
VOOR DE AFWATERING.
Een belangrijke factor die bij de aanleg van het nieuwe kanaal
gedeelte steeds onder het oog moest worden gezien was, dat de
afwatering van de belendende polders steeds onder het oog moes
worden gezien was, dat de afwatering van de belendende polders
steeds ongehinderd moest kunnen plaats hebben.
De volgorde der uit te voeren werken werd in verband daar
mede zodanig bepaald dat het Sasse gat niet werd afgesloten
voordat de afwatering van de daarop lozende gronden kon plaats
hebben via het te graven kanaal door de provisionele sluis die in
de afsluitdijk van het Axelse gat moest worden gemaakt.
Deze provisionele sluis moest ook in gebruik genomen kunnen
worden vóórdat de afsluiting van het Axelse gat tot stand zou
zijn gekomen. 4.„
De werken die ten behoeve van de afwatering in het nieuw te
maken kanaalgedeelte waren opgenomen zijn aangegeven in hg.
11 en te beschrijven als volgt:
a. een provisionele houten sluis in het oosteinde van het oost
west lopende gedeelte afsluitdijk dat de verbinding moest vormen
tussen de oostelijke dijk van de Nieuwe-Vogelschorpolder en het
zuideinde van het gedeelte afsluitdijk door het diepe gedeelte van
het Axelse gat (ter plaatse van het tegenwoordige Stroodorpe);
b. het uitdiepen en voor zover nodig verbreden en in verbin
ding brengen met de onder a genoemde sluis der waterleiding
van de Zwartenhoekse sluis;
c. een duiker in de westelijke kanaaldijk voor afwatering van
de Papeschorpolder;
d. een duiker in de oostelijke kanaaldijk voor afwatering van
de Autriche- en een af te snijden gedeelte van de Papeschor
polder;
e. een duiker in de westelijke kanaaldijk voor afwatering van
het af te snijden westelijk gedeelte van de Koegorspolder;
f een duikersluis in de oostelijke kanaaldijk voor afwatering
van de Koegorspolder, de Zaamslagpolder, en de Beoosten Blij
benoordenpolder;
g. een te graven waterleiding door de Koegorspolder vanaf
de bestaande waterleiding naar de onder f. genoemde sluis op
een punt 500 m uit die sluis in ongeveer zuidoostelijke richting
naar de Spuidijk;
h. een duiker onder de Spuidijk ter verbinding van de onder g.
genoemde waterleiding met de door de Nieuwe Eglantierpolder
en verder door de Zaamslagpolder lopende Spuikreek;
i. een duiker in de Pauckepolderse dijk tussen de Zaamslag
polder en de polder Beoosten Blij benoorden in de nabijheid van
de zeesluis van laatstgenoemde polder. Deze verbindingsduiker
was nodig, omdat het de bedoeling was binnen korte tijd het ge
deelte van het Hellegat, waarop genoemde sluis loosde, in te
dijken; de afwatering van de polder Beoosten Blij benoorden kon
dan lozen via de onder f—i genoemde werken op het hoofdkanaal;
j. een duiker door de westelijke dijk langs de schutkolk van
de Westsluis te Terneuzen naar genoemde kolk voor lozing van
water uit de Nieuw-Westenrijkpolder, de Goessche- en Klein-
Zevenaarpolder, alsmede de westelijke delen van de Oude Zeve
naar-, de Sluis- en de Vlooswijkpolder;
b. een duiker door de oostelijke dijk langs de schutkolk van
de Oostsluis naar genoemde kolk voor lozing van de oostelijke
delen van de Oude Zevenaar en Vlooswijkpolder, alsmede van de
Zeven Triniteitspolders en het thans geheel in de bebouwing van
Terneuzen opgenomen Lievenspoldertje en
1. een houten duikertje uitmondende in de westzijde van de
Oostkanaalarm tot lozing van het door de beide kanaalarmen in
gesloten gedeelte van de Vlooswijkpolder.
Behalve genoemde duikers en waterleidingen werden nog twee
andere werken gemaakt en wel 500 m ten noorden van Sas
van Gent het reeds eerder genoemde zijkanaal lang 660 m
naar de zogenaamde Passluis en het eveneens reeds eerder ge-
nomde zijkanaal naar de Axelse Sassing en verder langs Axel
naar Hulst. Deze hadden echter ook betekenis voor de scheep
vaart, doch voor zover het de uitwatering betrof moest het
kanaaltje naar de Passluis dienst doen voor lozing van de Kanis-
vlietpolder en het zijkanaal naar de Axelse Sassing voor de pol
ders Riet- en Wolfsdijk, Groot- en Klein Absdale, Ferdinandus,
St. Jansteen, de Kling, alsmede groot Nieuw- en Klein Kieldrecht.
De uitvoering van deze werken ten behoeve van de afwatering
hebben geen ernstige moeilijkheden opgeleverd. Ze waren over
het algemeen van eenvoudige constructie. Om geen moeilijk
heden met dijk- of polderdirecties of andere belanghebbenden te
krijgen moest de aannemer volgens het met hem opgemaakte
7cpi
/<\»r
a
Ir"®
4 1
Fig 15. Situatieplan afsluitdijk door het Axelse Gat (Sluiskil).
contract zich steeds met genoemde personen verstaan, een taak
die men tegenwoordig liever aan de directie zou overlaten.
Omtrent de in de provisionele dijk in het Axelse gat te leggen
sluis werd bepaald dat deze een voldoende capaciteit moest heb
ben voor de lozing der wateren welke door de Zwartehoekse slui
zen suëren alsmede voor die wateren welke door delving van het
kanaal daarop gevoerd mochten worden. De aannemer werd
bovendien verplicht genoegzame passage of lozing te leveren
gedurende het gehele jaar, zelfs desnoods door zijn nieuwe ont
graven werken, aan al het water dat van de hogere gedeelten van
het kanaal tot Gent toe voor de ontgravingen aldaar mocht
hinderen.
Aangaande de constructies van de provisio
nele sluis werd bepaald, dat deze solide moest
zijn en blijven, voor de speciale verantwoording
van de aannemer, totdat ze door het openen
van de te Terneuzen te bouwen sluizen voor alle
afwatering onnodig geoordeeld zou worden.
Veel tijd om een nauwkeurig onderzoek in te
stellen welke afmetingen en vorm aan die sluis
gegeven moest worden kreeg de aannemer niet,
want vóór de le Juni 1825 moest deze volledig
zijn opgeleverd. Als men dan nagaat dat de
overeenkomst op 11 Maart werd getekend, dan
waren voor de voorbereiding en uitvoering
slechts 2Vz maand beschikbaar.
Met vrij grote zekerheid kan worden vastge
steld dat het niet gelukt is de sluis in die korte
tijd te voltooien, want in een brief van 3 Juli
wordt nog over de aan die sluis te geven wijdte
geschreven. Een opening van 5 m en een diepte
van 3.80 m beneden hoogwater werd vertrouwd
genoegzame capaciteit aan die sluis te geven.
In verband met de vorderingen aan de af
sluitdijk moet na genoemde datum wel met de
grootste spoed aan de sluis gewerkt zijn, daar
ze ongeveer eind Augustus d.a.v. is gereed ge
komen. Ze is, niettegenstaande haar tijdelijk
karakter, toch vrij solide samengesteld. Voor
de fundering werden 168 palen, lang 4.50 m,
geheid, 108 damplanken lang 2.50 en 80 scherm-
planken lang 5.50 m aangebracht, 32 kespen
zwaar 20 x 30 cm en lang 6.75 gelegd, klooster
houten, vloer, enz. aangebracht en in de af
sluiting werd voorzien door het aanbrengen van
2 deuren en schuiven.
De sluis werd geplaatst in een provisioneel
opgeworpen dijksgedeelte en wel op de plaats
waar men het tegenwoordige Stroodorpe vanaf
de kanaalweg binnenkomt. De situatie ter
plaatse zag er uit als in fig 15 is getekend. De
bedoeling van het achteruit leggen van de
sluis is duidelijk; zodra ze gemist kon worden
zou men de kapitale zeedijk, zoals de afsluit
dijk toen genoemd werd, worden doorgetrokken
en men zou gelegenheid hebben de sluis rustig
binnendijks op te ruimen.
De sluis werd, in verband met haar tijdelijk
karakter, van hout vervaardigd en heeft ge
durende de tijd van de aanleg van het kanaal
goede diensten bewezen. Toen het kanaal in
1827 voor de scheepvaart kon worden geopend,
werd ze buiten dienst gesteld door de door
stromingsopening aan de zeezijde met kleigrond
op te vullen. Het optrekken van de kapitale
dijk zou misschien nog lang op zich hebben
laten wachten, ware het niet dat op 1 Augustus
1828 het verontrustende bericht kwam, dat er
een verzakking in de dijk was geconstateerd bij
de schofkas van de provisionele sluis.
De verzakking werd met man en macht aan
gevuld, waardoor ernstige gevolgen werden
voorkomen. Door dit gebeuren was men echter
gewaarschuwd dat de dijk ter plaatse niet te
vertrouwen was. Met de meeste spoed werd
een bestekje opgemaakt voor het doortrekken
van de kapitale dijk en het opruimen van de
provisionele sluis. Reeds 9 Augustus werd dit
onderhands besteed en aangenomen voor de som
van ƒ3.950,Een doorsnede van de doorge
trokken dijk is aangegeven in fig. 14.
Was hiermede het bestaan van de provisionele
sluis geheel ten einde, ook de meeste duikers,
waardoor rechtstreeks op het nieuwe kanaal
kon worden geloosd, hebben maar korte tijd
dienst moeten doen. Zoals later zal blijken
hebben de nieuwe werken niet in die mate aan
de verwachtingen voldaan als men daarvan
verwacht had. In 1843—1845 werden voor de
afwatering afzonderlijk de Oostelijke- en Weste
lijke Rijkswaterleiding gegraven, waardoor de
meeste duikers overbodig waren geworden. Ze
werden in 1845 dan ook alle door het metselen
van muurtjes in de kokers afgesloten. Bij
latere kanaalverbeteringen zijn ze grotendeels
opgeruimd. Fig. 16 (welke in het 14e artikel
wordt opgenomen) geeft nog een foto waarop
te zien is het slopen van de meest belangrijke
duiker voor de Koegorspolder in de oostelijke
kanaaldijk, in 1908, toen het kanaal voor de
tweede maal verbeterd werd.
(Wordt vervolgd.)
dwarsprofiel afsluitdijk op schor axelse gat
Figuur IA
