ZEELAND zwaar getroffen Oost Z.-Vlaanderen een prooi der elementen Slapend Terneuzen werd verrast door het water! Voor millioenen guldens schade aangericht GIRO 9575 Grote schade in het „lage" gedeelte der stad WEERSVERWACHTING HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Prinses Wilhelmina naar Zeeland DE STRIJD IN INDO-CHINA DE WERELDBEVOLKING Frankering bi] abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Terneuzen Telefoon 2510 Né 5 uur 2073 Gironummer 38150 ibonnementsprijs: 5,20 per kwartaal; per maand ƒ1,75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct DE VRIJE ZEEUW MAANDAG 2 FEBRUARI 1953. 8e Jaargang No. 2256. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande. Terneuzen Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum yef advertentie 1,80. Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 cent iedere regel meer 15 cent. Vermelding; Bureau van dit Blad, of: Adret Bureau van dit Blad 15 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur Nederland door overstromingsramp geteisterd Een genadeloze westerstorm van een ongekende windkracht heeft in de nacht van Zaterdag op Zondag een vloedgolf op ons vaderland gestort, die omstreeks drie nur een hoogte bereikte als in eeuwen niet was voorgekomen. Catastrophaler dan de Januarivloed van 1916 en de over stroming van 1906 heeft deze ranxp van de eerste Februari 1953 ons land geslagen op het moment, dat wQ bezig waren ons te herstellen van de wonden, welke de tweede wereld oorlog ons had toegebracht. Millioenen en millioenen schade hebben de vloedgolven ln vele delen van Nederland aangericht en maanden, ja ln som mige gevallen zelfs jaren zullen er nodig zijn om te herstellen wat in weinige ogenblikken door d« onweerstaanbare kracht van de natuur werd vernield. Op de dag van de ramp zijn reeds aanslonds maatregelen getroffen voor een landelijke steunactie om op korte termijn de ergste nood te lenigen en de vele slachtoffers materieel scha deloos te stellen voor de ernstige verliezen, die zij in de rampza lige morgenuren van de le Fe bruari hebben geleden. De wonden die hier zijn ge slagen, moeten door ons hele volk worden geheeld. Deze ramp is een nationale ramp, zo de sastreus van omvang en verniel- kracht, dat de eer van de ganse natie ermee gemoeid is. Daar om heeft het nationaal rampen fonds zich onmiddellijk via de radio tot het Nederlandse volk gewend met de dringende op roep hier de medewerking te verlenen die nodig ia. Hier wordt een daad gesteld, die ons aller sympathie ver dient. Want er is geld nodig, veel geld en onmiddellijk! Ons diepste medegevoel gaat uit naar de vele landgenoten, die have en goed door het wilde woeden der elementen moesten missen; met smart gedenken wij de meer dan honderd mensenle vens, die bij deze ramp verloren gingen Met een brok in de keel den ken wij aan de ontzettende to nelen, die zich in wijde polders en nauwe straatjes hebben af gespeeld bij wanhopige pogin gen om het vege lijf te redden of kinderen in veiligheid te brengen, die in doodsangst om vader of moeder riepen de kapper met het aparte cachet markt 16 - brouwerij str. 9 terneuzen ook voor geverfd en moeilijk haar de natuurlijkste dus. de mooiste permanent Zonder de plaatselijke inza melingen af te wachten, die on getwijfeld alom in den lande worden georganiseerd, stelt het „Nationaal Rampenfonds" reeds thans de gelegenheid open zon der uitstel bijdragen ter leniging van de nood te storten op GIRONUMMER 9575. Dit nationale rampenfonds is het alle andere fondsen over koepelende lichaam, dat in over leg met de regering werkt in het belang van allen die door de watersnood werden getroffen. Met schaal en bussen gaan wij [rond Sn kloppen aan in al de [wijken. De nood is groot in dorp en [stad. Geeft, mensenvrienden, allen [wat En geeft wat veel, gij rijken Namens H.M. de koningin brengt prinses Wilhelmina van daag en morgen een bezoek aan de door de watersnood getroffen gebieden in Zeeland. (VAN EEN ONZER VERSLAGGEVERS.) De geweldige stormwinden, die gisteren Nederland hebben ge teisterd, hebben ook hun sporen achtergelaten in het welvarend Zeeuws kleigebied, waarvan vooral O. Z.-Vlaanderen onder vonden heeft wat het wil zeggen, wanneer er watersnood is. Niemand van al degenen, die de ravage in ogenschouw heeft kunnen nemen, zal zelfs maar in de verste verte vermoed hebben, dat de gevolgen zó groot en zó ingrijpend zouden zijn geweest. Wij waren in de gelegenheid om een kijkje in het geteisterde gebied te nemen en wat wij daar gezien hebben tart iedere be schrijving. 's Nachts om vier uur wer den de mannen van de Rijkspoli tie gealarmeerd in verband met de dreigende toestand en in de vroege morgen was al het perso neel, de reserve inbegrepen, al naar de bedreigde punten gediri geerd om er hulp en bijstand te kunnen verlenen. Bovendien waren tal van auto riteiten in de arm genomen, die ieder voor zich hun best gedaan hebben om over voldoende perso neel te kunnen beschikken en toen in de vroege morgen in de gemeenten door afkondigingen, DE VERJAARDAG VAN PRINSES BEATRIX. Een stralende vijftienjarige Prinses Beatrix fietste Zaterdag morgen om kwart over acht uit de tuin van het paleis Soestdijk naar school, want ook voor prin sessen geldt dat het werk boven pleziertjes gaat. En zo toog zij Zaterdagmorgen welgemoed, on danks de storm en regen per fiets naar het Baarns lyceum, waar zij haar dagelijkse taak in de derde klasse begon. Prins Bernhard, die Vrijdag avond naar New York was ver trokken, had die avond zijn doch ter reeds met een geschenk ver rast. Meer dan 6.000 verjaardags- brieven en -kaarten had de post Zaterdag uit Nederland en alle delen der wereld gebracht. Daar bij waren er vele van emigranten uit Canada, Australië en Zuid- Afrika, die de band met Neder land niet verbreken en op dagen als deze van hun medeleven met het Koninklijk Huis blijk geven. Kleine geschenken waren er ook weer in groot aantal; een keurige pasteltekening van de prinses, staande bij haar paard; knipselwerk van scholen, van kinderen, die zelf op deze dag ja rig zijn en zelfs was er een groot pak van een familie uit Washing, ton. Zaterdagmorgen stond buiten het paleis een prachtige donker rood gelakte fiets compleet met trommelremmen en drie versnel lingen, een geschenk van een rij wielhandelaar uit Soestdijk, dat hij persoonlijk kwam aanbieden. Om half een Zaterdagmiddag bood een delagatie van het wa pen der Koninklijke Marechaus see onder leiding van de com mandant kolonel W. Kist aan de prinses een beeld, vervaardigd door de 24-jarige Limburgse beeldhouwer Jos Wong Lun Hing, leerling ener academie voor beeldende kunsten, aan. Het beeld stelt een danseresje voor en is geïnspireerd op het werk van Degas. Erg aanlokkelijk was het an ders rond Soestdijk niet. Er woei een harde wind en regenvlagen sloegen over de Amsterdamse straatweg. De schildwachten stonden doornat voor de hekken van het paleis, waarop de Ko ninklijke Standaard woei. Tussen twaalf uur en half een fietste een vijftienjarig meisje door weer en wind van school naar huis om in de huiselijke kring deze belangrijke dag te *wre». „Als de wind uit die hoek blijft waaien, wordt het een ramp". Dit was de mening van enkele „vaklui", toen we om 11 uur Za terdagavond na het vernemen van het ongeval met de provin ciale boot te Hoedekenskerke op de Scheldekade de donkerte in keken in de richting van de staag stijgende Schelde en het angstwekkende loeien van de wind hoorden door de tuigages van de drie in de haven veran kerde bokken en het klepperen der dakpannen op de stille licht loze woningen, waarin de meeste bewoners reeds ter ruste waren, onbewust van wat te gebeuren stond. Wanneer mensen, die het water kennen, eo oordeelden, was er gevaar! Van slapen kwam dus niets en angstig var beidden wij met vele tientallen het uur van da hoogste waterstand HET WERD ERGER En steeds hoger steeg het wa ter en te geweldiger bulderde de orkaan. Angstwekkend naderde het water de bovenste rand van het dijkje in de vissershaven. Abnormaal hoog lagen de sche pen aan de steiger. Het waren angstwekkende ogenblikken vol voelbare dreigingen en het werd tijd om de bevolking te waar schuwen. De dienstdoende agenten op het bureau van politie verwittigden de autoriteiten. Inmiddels waren de personen in de omgeving van de Markt enz. gewaarschuwd. Daar het bu reau der gemeentepolitie onder water dreigde te komen, werd in het gemeentehuis het „hoofd kwartier" ingericht. Maar ondertussen begon het zee water Terneuzen binnen te stro men, velen verrassend, die, door het uitblijven van groot alarm, de slaap dar rechtvaardigen slie pen Van alle kanten in Nederland bereikten ons op de telex berich ten, dat men da bevolking door sirenegeloei en klokgelui tijdig voor de komende gevaren had gewaarschuwd. Terecht vraagt men zich af waarom dit in Terneu zen niet is geschied. Zeer, zeer velen hadden, in dien er bijtijds alarm was gesla gen, nog de gelegenheid gehad een belangrijk deel hunner be zittingen in veiligheid te bren gen, dat nu door het alles ver nielende watar voorgoed verloren In Hoofdplaat en Biervliet is vóór elf uur reeds alarm gemaakt! NOODTOESTAND. De laagst gelegen gedeelten van de stad liepen snel onder water. Wat er zich in de huizen afspeelde kan moeilijk worden beschreven, doch het was, naar velen zeiden, erger dan oorlog, omdat men zich machteloos voelde tegen de ele menten Van verschillende plaatsen kwa men ernstige meldingen binnen. Omdat het nacht was, kon weinig worden ondernomen en het licht van de nieuwe dag was nog zo ver Nadat de brandweer was gealar meerd, waren ook spoedig uit om liggende gemeenten de brand weerlieden met hun groot mate riaal aanwezig Een eresaluut aan deze vele onbekenden, die onver wijld hulp kwamen bieden. DIJKDOORBRAKEN. Hetgeen kon worden verwacht, gebeurde. De dijken die het beu kende getij niet meer konden ke ren, bezweken. De Nieuw-Neuzen- polder werd één zee, evenals de Serlippens-polder, waarbij Othene nauw aan de rand van overstro ming stond. Toen de dag aanbrak, tartte de aanblik van de catastrophe iedere beschrijving. Men ervoer hier z'n machteloosheid als mens. TOEN HET WATER OP Z'N HOOGST WAS Toen het water het hoogste peil bereikte, wees de peilschaal die hierop niet was berekend 5 m water, hetgeen betekende dat dit 73 cm hoger was dan de hoogste stand die ooit werd gemeten. Aan de oostbeer gutste het wa ter op drie plaatsen over de dijk; aan het z.g. Essenbruggetje knauwde het water een gat in de dijk die de laatste scheiding was tussen de zee en de Zuidlandpolder, want de zeedijk vóór de Serlippens- polder was op vele plaatsen een prooi geworden van de steeds woe dender beukende en tierende ele menten. EEN KOLKENDE MASSA. Van de hoogte van het postkan toor kolkte het water de stad bin nen, vernielend wat geen weer stand kon bieden. Via de markt stroomde het water naar het ka naal langs de Herengracht. DE DAG BRAK AAN Toen de dag aanbrak en het wa tar aich inmiddels had teruggetrok ken. kon men zien welk een ramp zich had voltrokken. Het lage gedeelte der stad stond onder water; op verschillende plaatsen waren er verzakkingen in het wegdek. Met man en macht werd het reddingswerk aangepakt, waarbij we staaltjes meemaakten van durf en doortastend optreden. Hierbij denken we aan de ploeg bootlieden van de westsluis, die hun „wachtje pikten-', maar direct kordaat aan pakten en tot het middel in het water met een sloep de eerste hulp boden aan de bewoners van de wo ningen bij het z.g. „Piermansdiek- je". Na een uur van zwoegen konden ze niet meer en moesten ze zich eerst warmen aan de kachel in de wacht, om later in droge kleren verder te gaan met hulp bieden. Helaas viel daar een slachtoffer tje te betreuren. Een baby van de fam. S. had de verdrinkingsdood gevonden. Veel vee vond in de Nieuw Neu- zenpolder evenals elders de dood. We hoorden van grote en klei nere vernielingen, van mensen die op 't nippertje het vege lijf veilig konden stellen. Het was een troosteloze aanblik en het zou een lang en triest ver haal worden indien wij alle leed moesten beschrijven. Ieder bood hulp, uitgezonderd dan enkele „slampampers", die rustig toekeken een geen hand uit staken. Maar gelukkig waren de meesten van het goede soort. Aan de middenhaven had men tussen de kommiezenwacht en de Scheldekade een stevige dam ge legd, die zijn kracht niet behoefde te bewijzen, daar het peil van het hoog water belangrijk lager bleef dan het 's nachts geweest was. Zo werden verdere vernielingen voor komen. De Grenulaan, de Westkolk- straat en Nieuwstraat boden een troosteloze aanblik. Wat de Djjk- straat, de Tholensstraat, Donze- Visserstraat, Nieuwediepstraat, enz. te zien zouden geven, bleef nog onder de waterspiegel verbor gen. Dat men met een roeiboot de Dijkstraat doorvoer, zal wel een tragisch unicum in de geschiedenis van Terneuzen zijn. DE NIEUWE VLOED. Wat de nieuwe vloed in de na middag zou brengen, kon niemand bevroeden. Vrijwilligers werden opgeroepen. Zij meldden zich in groten getale, niet alleen in Ter neuzen, maar ook uit omliggende gemeenten. Zandzakken werden aangebracht op de kritieke punten. Aan het Essenbruggetje* de gevaarlijkste plaats, werd een enorm stuk werk verzet. Daar had men de voldoe ning, dat men de zaak meester was, vóór het water in de middag het hoogste peil bereikte. Het bleef gelukkig lager dan in de nacht der verschrikking, zodat ernstige gevolgen thans uitbleven. TOEN DE AVOND VIEL... Toen de dag van gisteren weer ten einde liep, ging men geruster de nacht in. Voorlopig was het ge vaar gekeerd en men waakte. Wel werden ook in de woningen maat regelen getroffen voor alle even tualiteiten. De benedenverdiepin gen werden ontruimd en in vele gevallen huisde men boven. 200 MILITAIREN. Men deelde ons mede, dat 200 militairen uit Heerlen op weg wa ren naar Terneuzen. Schoollokalen werden ingericht en ook het Rode Kruis was op post. Te middernacht kondigde de burgemeester de noodtoestand af. De beschikbare mannelijke ingeze tenen werden opgeroepen voor het verrichten van de noodzakelijke werkzaamheden. DE AFGELOPEN NACHT. Op het gemeentehuis werkten al len onder hoge druk door, toen om één uur de toegezegde militaire hulp arriveerde. Zonder oponthoud werden deze militairen, die een lan. ge vermoeiende reis achter de rug hadden, naar de bestemde plaatsen gedirigeerd. Het hoofd der gemeente had zich in verbinding gesteld met instan ties in Gent, waarvan hulp werd toegezegd in de vorm van een am- phibietank die om 6 uur in de mor gen zou kunnen arriveren. DE KRAAGBRUG. Half twee Zondagnacht. Berich ten uit de omgeving van de Othenese kreek luiden, dat de toe stand aan de Kraagbrug ernstig werd en de brug het waarschijnlijk zou begeven. In de avonduren was de dijk van de Zaamslagpolder gedeeltelijk be zweken, zodat nu uit die richting gevaar dreigde. De plaats waar het gevaar voor de Zaamslagpolder dreigde was bij de duiker aan de Otheense dijk. Grote gaten deden het water in golven de polder binnenstromen. Men vleide zich met de hoop dit gevaar te kunnen keren. Mocht dit onverhoopt niet het geval zijn, dan zou een van de grootste polders in de omgeving, waarin de provincia le weg ligt, onder water komen te staan. ARCHIEFSTUKKEN VERSPREID. De directeur van het P.T.T.-kan- toor te Terneuzen verzoekt ons te melden, dat degenen, die beschre ven bescheiden van de P.T.T. wel ke door de vloed door de Terneu- zense wijken werden verspreid eventueel ten postkantore te wil len bezorgen. HET LAATSTE NIEUWS Juist vóór het ter perse gaan van deze editie bereiken ons be richten over een gunstige ontwik keling van de toestand aan de Kraag en Otheense dijk. Bij de dijk vermindert de druk en vordert men met de werkzaam heden van de dichting. Voor de Kraagbrug bestond geen direct ge vaar meer. rondbellen, het afroepen in ker ken en het waarschuwen van huis tot huis bekend gemaakt werd, dat in verband met een wa tersnoodramp zoveel mogelijk vrijwilligers werden opgeroepen, stroomden van alle kanten de mensen naar de verzamelpunten, alwaar ze in vrachtauto's en luxe wagens geladen werden en naar de bedreigde punten gebracht. Onze tocht voerde ons al heel vroeg naar de gemeente Graauw, waar de fantastischte geruchten de ronde deden, maar toen we door het dorp reden, waar vele mensen samengehoopt stonden, nog verrast door hetgeen ge beurd was, zagen wij in de nabij- •heid der Graauwse kaai achter tegen de woningen het zeewater reeds aanklotsen en konden we wel vermoeden, dat er ernstige dingen gebeurd waren. We hoorden, dat de Graauwse Paal in gevaar verkeerde en on middellijk begaven we ons daar heen, terwijl we overal auto's en wagens tegenkwamen, geladen met vee en goederen, die in vei ligheid werden gebracht. Aan de haven heerste een grote ravage. Verschillende huizen stonden op instorten en de stallen waren al geheel door het water onder mijnd. Overal zag men een op eenhoping van stenen en stukken hout en met geweldige golven donderde het water tegen de dijk, terwijl in de haven enige scheep jes dobberden, die door de schip pers zoveel mogelijk met kabels werden vastgelegd. Uit de- vrachtauto's, die kwa men aanrijden sprongen mensen van iedere rang en stand en zo zag me de notaris naast het lid van provinciale staten de fa brieksarbeider naast een ge meenteraadslid en de boer met een textielfabrikant, allen gewa pend met schoppen de dijk op klimmen om hulp te verlenen. Dat hulp verlenen was niet zo gemakkelijk als men aanvanke lijk gedacht had, want vooral in het begin ontbrak iedere leiding ten enenmale, maar onder de vrijwilligers waren er toch ook nog vakmensen, die korte aan- wijzigingen gaven en in een mi- Het Franse leger deelt mede, dat de landing in de Annamese havenplaats Quinhon, die is uit gevoerd, een groot succes is ge weest. De operatie had ten doel de vij andelijke druk op de sterkte Ankhe te verminderen. Er wordt geen blijvende bezetting van de stad beoogd. De wereldbevolking groeit sneller dan ooit. Deskundigen van de V.N. verwachten, dat zij in 1980 de drie en een half mil liard zal bereiken. (In 1950 be droeg zij 2.406 millloen zielen). medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Maandagoch tend tot Maandagavond. Verder afnemende wind. Aanvankelijk in het zuiden en zuidwesten van het land krach tige, geleidelijk verder afnemen de wind tussen noord-west en noord. Elders overwegend matige Noordelijke wind. Wisselend be wolkt met enkele buien. Dezelf de temperaturen als gisteren of iets lagere. DINSDAG 3 FEBRUARI. v.m. n.m. Breskens 4.17 4.36 Terneuzen 4.52 5.11 Hansweert 5.32 5.51 Walsoorden 5.42 6.01 ZON MAAN v.m. n.m. 31 8.22 17.26 19.18 8.51 Febr. 3 8.17 17.31 22.46 9.24 4 8.16 17.33 23.58 9.35 5 8.14 17.35 9.48 6 8.12 17.37 1.12 10.04 nimum van tijd was men bezig om een groot gat dat in dijk ge slagen was op te vullen met stro bossen, wilgenhout en zakken zand. Men moest omdat een stuk van de weg was weggeslagen soms 100 meter met een zware last lopen en daar kruiwagens ontbraken was dit voor velen een zwaar karwei. Op een gegeven moment kreeg men het idee om de weg op te vullen. Honderden zetten zich hiervoor aan 't werk. In een minimum van tijd was het ingezakte wegdek gevuld en toen de auto's en tractoren gela den met stro en zakken zand aan kwamen, kon er economischer gewerkt worden. Oude mensen sjouwden met een gedeelte van hun bezittingen langs de weg in de hoop iemand te vinden, die hen wilde meenemen en nimmer werd op de welwillendheid van de vele chauffeurs tevergeefs 'n beroep gedaan. Eensgezind en vol moed toog men aan het werk, men begreep elkaar en een klein verzoek, een gering gebaar of een korte aan wijzing was al voldoende om al les in de goede richting te stu ren. In een woning langs de kaai stond een dreumes van 3 jaar alleen in zijn box, terwijl vader en moeder om het hardst sjouwden om een gedeelte van hun bezit te redden. Een man ontfermde zich over de kleine, pakte hem in een deken en liet hem naar Graauw brengen, waar spoedig een on derdak werd gevonden. Het was duidelijk te zien, dat de toestand aan de Graauwse Paal critiek was en angstig vroeg men zich af, wat het 's avonds zou worden, als de vloed weer kwam opzetten, de Paal het niet zou houden, maar toch werd er door gewerkt. In de dijk waren drie grote gaten, maar met man en macht werd er gewerkt om ze te dich ten. Men vertelde, dat bij Dui- velshoek de toestand nog critie- ker was en dat daar een gat ge slagen was, dat zeker niet te dichten was, terwijl er ook een 8-tal personen zouden verdron ken zijn. Langs de dijk, dikwijls omver geblazen door de geweldige orkaan, bereikten we Duivels- hoek en hier bleek inderdaad, dat eon ramp dit gehucht getrof fen had. De huizen stonden schots en scheef door elkaar, overal waren er stukken afge slagen en enkele mensen ston den angstig te kijken naar de overblijfselen van hun bezit, 's Nachts om drie uur was de springvloed gekomen en in de woning van de heer Cyr. Daal- man vielen de eerste slachtoffers t. w. het echtpaar Agnes Mat- thijs, een zoontje van 6 jaar en een dochtertje van 8 jaar. Moe der en zoon konden geborgen worden, het meisje verdween in de diepte. Ook Désiré de Smit werd een prooi der golven, bene vens zijn echtgenote Wies Maes en zijn dochter Agnes 'n kraam verpleegster, die voor de ogen van haar verloofde, de heer De Wael verdronk, terwijl deze machteloos stond en niets kon doen dan te trachten zelf het ve ge lijf te reden, hetgeen inder daad gelukte. Een andere buur vrouw mej. Kindt-Leeraert vond eveneens de dood. Naar men ons vertelde, hadden deze personen hun leven kunnen redden, want hoewel gewaarschuwd, dat er ge vaar dreigde, weigerden ze van de aangeboden hulp om hun hun woonhuizen te verlaten ge bruik te maken. Even voorbij Duivelshoek lag een ruïne van wat eertijds een welvarende boer derij van de heer Van Damme was geweest. Huisraad dreef op de golven, dode kippen en konij nen vonden we tussen de puin hopen en een Hulstenaar vond tussen hetgeen wat overgebleven was de geldkist, die hij aan de politie overhandigde. Niets had den de bewoners meer kunnen redden, behalve het leven. Tegen de wind in tornden we langs de dijk, omdat de polder wegen totaal weggeslagen waren in de richting Walsoorden. In de gehuchten, die we onderweg pas seerden, overal dezelfde trooste loze aanblik, water en verwoes ting. Ook hier werd van alle kan ten hulp geboden om de mensen, die in nood verkeerden te helpen. In Walsoorden was een groot gat in de dijk maar er werd hard ge werkt om het euvel te herstellen,

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1953 | | pagina 1