Besprekingen over Marokko L Gouverneur van Nieuw-Guinea In ons land KENIA Satellietenleiders tussen hamer en aambeeld! Schuman vraagt steun voor Frankrijk Amerikaanse schipbreuk bij Livorno De Verenigde Naties Niet dezelfde weg als Ambon! WEERSVERWACHTING HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Alle opvarenden gered Moskou eist hogere productie ARBEIDERS PLEGEN LIJDELIJK VERZET.... Nog veel drijfijs op het IJselmeer WOENSDAG 17 DECEMBER 1952. 8e Jaargang No. 2218. OUDE HANDELSWEGEN GEBLOKKEERD. Niet zo dicht geweven is het ijzeren gordijn, of er sijpelen bij tijd en wijle toch gegevens door die, met veel geduld en begrip voor de materie samenge voegd, een beeld geven van talrijke zaken, die men in de landen van het communistisch statenblok tot elke prijs geheim wenst te houden. Zo is het hier in Wenen, dat de unieke positie inneemt van een soort kijkgat in de door het communisme opgetrokken muur, mogelijk geweest tenminste enig inzicht te krijgen in de verhoudingen, die in Tsjechoslowakije tot het proces-SIansky leidden en straks ongetwijfeld dergelijke monsterprocessen in andere satellietstaten van de Sow jet-Unie tot gevolg zullen hebben. Frankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Terneuzen Telefoon 2510 NS. 5 uur 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ5.20 per kwartaal; per maand 1.75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de tsanoe, Terneuzen Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum pe. advertentie i.,80. Rubriek Kleine Advertenties: 5 rebels 75 cent; iedere regel meer 15 cent. Vermelding: Bureau van dit Blad, of: Adres Bureau van dit Blad 15 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur De Indonesische afgevaardigde Palar heeft in de politieke com missie van de V.N. verklaard in zage te hebben gekregen van een telegram, waarvan afschriften zijn verspreid door El Abed Boe- hafa, vertegenwoordiger in de Verenigde Staten van het „comité voor de vrijheid van Noord-Afri ka" .Volgens dit telegram zou Frankrijk de sultan van Marokko hebben bedreigd. Palar zeide, dat „het grootste gedeelte van de politieke commis sie een partijdige houding ten gunste van Frankrijk aanneemt, om de eenheid van het westerse volk in de koude oorlog te hand haven". De vertegenwoordiger van Groot-Brittannië, Selwyn Lloyd, herhaalde dat zijn delegatie de V.N. niet bevoegd acht zich met de gang van zaken in Marokko in te laten. Hij waarschuwde de po litieke commissie tegen de uit werking van redevoeringen,.wel ke geen ander gevolg kunnen hebben aan de betrekkingen tus sen Fransen en Marokkanen te verslechteren". „Er bestaat een geldig protec toraatsverdrag tussen Frankrijk en Marokko. De algemene verga dering mist het recht verdragen te herzien. In het Marokkaanse protectoraatsverdrag is bepaald, dat Frankrijk de buitenlandse be langen van Marokko zou beharti gen. Er is hier geen sprake van een geschil tussen twee volledige on afhankelijke staten. Er bestaat geen internationaal geschil in Marokko en het is duidelijk, dat de internationale vrede niet wordt bedreigd", aldus de leider der Britse delegatie. De afgevaardigde van Irak, Fadhil Jamali, was het niet eens met het standpunt, dat de Marok kaanse aangelegenheden uitslui tend Frankrijk aangaan. De leider der Belgische delega tie, Fernand van Langenhove, verklaarde dat het debat over Marokko „niet slechts tot geen enkel positief resultaat zal leiden, doch het vinden van een oplos sing zal bemoeilijken". Spr. besloot met de mededeling dat België „niet bereid is derge lijke ondernemingen, die geheel in strijd zijn met de grondbeginse len van het handvest te steunen". De Amerikaanse afgevaardigde Jessup zeide dat er weliswaar overeenkomst bestaat tussen de Tunesische en de Marokkaanse vraagstukken, maar dat laatstge noemde problemen ingewikkelder zijn en veel staatsmanschap ver eisen. Hij drong er op aan de kwestie met geduld en voorzich tigheid te behandelen. De Ameri kaanse regering, zo zeide Jessup, twijfelt niet aan de oprechtheid van Frankrijk. De groep van Aziatische en Arabische landen heeft een reso lutie ingediend, waarin de Fran se regering en de sultan van Ma rokko wordt verzocht „onderhan delingen te beginnen teneinde zo spoedig mogelijk tot een vreedza me overeenkomst te komen, die in overeenstemming is met de souvereiniteit van Marokko, de wensen van het Marokkaanse volk en met het handvest van de Verenigde Naties". De Arabisch-Aziatische groep concludeert, dat „de huidige toe stand in Marokko diepe bezorgd heid veroorzaakt en een nadelige invloed heeft op de FransMa rokkaanse betrekkingen en de vreedzame verhoudingen in de wereld". In tegenstelling met de resolu tie, welke de groep ten aanzien van de Tunesische kwestie had ingediend, wordt in deze resolu tie niet geëist, dat de V.N. in Ma rokko tussenbeide komen. NOG EEN RESOLUTIE. Inmiddels werken de Brazi liaanse en andere Latijns-Ameri kaanse delegaties aan een ont werpresolutie, waarin de Franse regering wordt gevraagd „de fun damentele vrijheden van het Ma rokkaanse volk te bevorderen en zijn vrije politieke instellingen te ontwikkelen, rekening houdend met de wettige rechten en be langen". Naar verluidt zal deze resolutie van gelijke strekking zijn als het voorstel, dat ten aanzien van de Tunesische kwestie door de La tijns-Amerikaanse landen werd gedaan en dat met grote meer derheid is aanvaard. Vertegenwoordigers van de Arabisch-Aziatische groep hebben de voorzitter der algemene verga dering verzocht, een beroep op Frankrijk te doen om het terecht stellen van nationalisten in Tune sië en Marokko te staken. Brazilië heeft namens de La tijns-Amerikaanse landen, een re solutie ingediend waarin wordt voorgesteld een beroep op Frank rijk te doen om de onderhandelin gen met Marokko voort te zetten, „opdat 'het tot stand komen van vrije instellingen voor het Ma rokkaanse volk worde bevor derd". In de resolutie wordt ver trouwen uitgesproken dat „de Franse regering, overeenkomstig haar mededelingen over haar Marokkaanse politiek, zal pogen het Marokkaanse volk de basis vrijheden te verschaffen, welke in het handvest der Verenigde Naties en in de „algemene ver klaringen over de rechten van de mens" worden genoemd. ONRUST IN NOORD-WEST AFRIKA MIDDELLANDSE ORLEANSVÏ.LE ATLANTISCHE EAAN ROUAN BISKRA LAG M WAT LANCA GALUl BOU ARFA MAROKKO •marakech ALGERIE 7,9 m tl/toen Mot/emt 900.000 Europeanen SD&AWA ^TfilNT BOU M c.Qmilfioen Mot terne JOO.OOO Europeanen Q, 1 au III oen Mot Ie me 400.000 Europeanen In de Braziliaanse resolutie wordt voorts de hoop uitgespro ken dat „partijen hun onderhan delingen zonder uitstel zullen voortzetten". Er wordt een be roep op haar gedaan „zich van elke handeling te onthouden, wel ke de bestaande spanning zou kunnen vergroten". Deze resolutie is een tegenhan ger van de Maandagavond door de Aziatisch-Arabische staten- groep ingediende, waarin gespro ken werd over „erkenning van de souvereiniteit en onafhankelijk heid van de sultan van Marokko". De Nederlandse afgevaardigde, de heer Von Balluseck, verklaar de dat bemoeiing der algemene vergadering met Marokko „geen enkel nuttig doel zal bevorderen". Hij verklaarde dat de Nederland se delegatie haar steun niet kan geven aan de ingediende ontwerp resoluties. Von Balluseck was van mening dat het vraagstuk- Marokko ingewikkelder en nete liger is dan het Tunesische pro bleem. De Zuidafrikaanse vertegen woordiger Coaton deelde mede dat zijn delegatie tegen elke reso lutie, welke uit de bespreking van Marokko door de Verenigde Na ties voort zou komen, zal stem men. „Zuid-Afrika beschouwt dit als een aangelegenheid, welke uitsluitend als een Franse bin nenlandse zaak moet worden be schouwd", verklaarde hij. De afgevaardigde van India Menon zeide dat het argument, dat de algemene vergadering der Verenigde Naties niet gerechtigd is zich met Marokko bezig te houden, „niet geldig is". Volgens hem blijkt uit de geschiedenis van Marokko „een langdurige worste ling tegen buitenlandse onder drukking". „Marokko is geen ko lonie, doch een souvereine staat", verklaarde hij. De zitting van de politieke commissie werd vervolgens ver daagd. De Franse minister van Buiten landse Zaken, Robert Schuman, heeft Dinsdag tot de ministers van het Atlantisch Pact een vurig pleidooi gehouden om Frankrijk te steunen in wat hij noemde zijn eenzaamheid" in de oorlog tegen de Vietminh in Indo-Chi- na. Hij verzocht de raad eenstem mig te erkennen, dat de strijd, die Frankrijk daar voert, van ge meenschappelijk belang is voor de landen van de Navo. Hij zeide dat de Franse regering wenst, dat er een duidelijke conclusie wordt getrokken uit de feiten, die ten aanzien van Indo-China aan de raad ter kennis zijn gebracht. Hij was van mening, dat Frankrijk in de grootst mogelijke mate moest worden geholpen. De raad besloot het Franse ver zoek te bespreken op de bijeen komst van vandaag. Sedert 1945 heeft Frankrijk negentig duizend officieren en manschappen in Indo-China ver loren, aldus Schuman. Dit cijfer omvat doden, gewonden, vermis ten en krijgsgevangenen. De Franse expeditionnaire macht be staat thans uit 175.000 man, van wie ongeveer 50.000 uit Frank rijk komen, waarbij achtduizend Een lekkernij: verrukkelijk van smaak, pittig van aroma, croquant van samenstelling. 35 ct. per 100 gr. KINGFABRIEKEN TONNEMA N.V. medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van Woensdag ochtend tot Woensdagavond. Dooi. Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk enige buien. Harde tot vrij krachtige wind tussen zuid west en west. Dooi. DONDERDAG 18 DECEMBER. v.m. n.m. Breskens 2.19 2.36 Terneuzen 2.54 3.11 Hansweert 3.34 3.51 Walsoorden 3.44 4.01 ZON MAAN op onder op ondei Dec. 17 8.43 16.29 9.37 16.28 18 8.44 16.30 10.24 17.50 19 8.44 16.30 10.57 19.20 20 8.45 16.30 11.20 20.51 21 8.45 16.31 11.38 22.19 Te Nairobi, de hoofdstad van Kenia, is Dinsdag bekendheid ge geven aan nieuwe, op de nood toestand gebaseerde, bevoegdhe den voor het bestuur van deze kolonie, om de gewelddaden van de Mau Mau tegen te gaan. Hier in worden de provinciale commis sarissen gemachtigd beslag te doen leggen op grond en gebou wen, indien zij dit nodig achten in het belang van de openbare veiligheid en ter verzekering van de aanvoer van voorraden en het bewijzen van diensten, welke voor het leven der gemeenschap noodzakelijk zijn. Kenia telt vijf provincies en een apart district, dat het gebied van de Masai-stammen omvat. Op 20 October werd in de kolonie de staat van beleg afgekondigd. Sindsdien zijn enige duizenden personen aangehouden. In het gebied van Thompson Fall ontdekte de politie een sa menkomst van Kikoejoes. Toen de inheemsen zich met korte zwaarden tegen de politie keer den, werd een Kikoejoe in het been geschoten. Er werden vier arrestaties verricht. Bij een raz zia 50 km ten N. van Nakoeroe werden 76 inheemsen aangehou den, die een plechtigheid van de Mau Mau bijwoonden. Te Fort Hall zijn drie Kikoe joes tot 10 jaar dwangarbeid en 24 stokslagen veroordeeld, omdat zij inheemsen gedwongen hadden de eed aan de Mau Mau af te leg gen. Zeven andere beklaagden kregen voor het zelfde feit zeven jaar dwangarbeid. In Mombasa is Maandag het eerste proces tegen aanhangers van de Mau Mau geëindigd met de veroordeling van 16 Kikoejoes, onder wie twee vrouwen, tot ge vangenisstraffen variërend van één tot zes jaar. Er wordt strenge controle uit geoefend op de 4.000 Kikoejoes, die in het kustgebied wonen. Vol gens de politie zijn weinig Mau Mau elementen in deze streek doorgedrongen. officieren, die 26 procent van het Franse officierscorps uitmaken, en 33.000 onderofficieren, zijnde 27 procent van het Franse onder officierencorps. De Franse kos ten voor de oorlog in Indo-China sedert 1945 bedragen in totaal on geveer tien milliard gulden. In de afgelopen twee jaar hebben de Verenigde Staten een derde van de jaarlijkse kosten bijgedragen en ook materiaal voor de Vietna mese legers geleverd. Indo-China heeft veertig procent van de mi litaire kosten betaald. Voor een verlof van twee maanden is de gouverneur van Nieuw-Guinea, de heer S. L. J. van Waardenburg, op Schiphol aangekomen. In een kort onderhoud zeide hij over de toestand in Nieuw-Gui nea o.m.: „Ik zou willen zeggen, dat in Nieuw-Guinea, waar het vrij goed gaat, de rangeerlocomotief de eerste wagon op het spoor heeft gereden en binnenkort kan de eerste trein afrijden. Meer treinen zullen volgen". Tijdens zijn verlof zal de heer Van Waardenburg overleg plegen met diverse regeringsinstanties. Het antwoord op de vraag, hoe de inheemse bevolking reageert op de eisen van Soekarno, liet de heer Van Waardenburg over aan het hoofd van de afdeling voor lichting van het gouvernement van Nieuw-Guinea, de heer P. A. Wansink, die enkele weken ge leden in ons land is aangekomen en die op Schiphol ter begroe ting van de gouverneur aanwe zig was. „Ik geloof naar waarheid te kunnen zeggen", zo zei de heer Wansink, „dat dat deel van de Papoeabevolking, hetwelk eni germate in staat is over deze kwestie na te denken, zich met grote animo stelt achter het streven van de Nederlandse re gering tot opvoering van het so ciale en culturele peil van de be volking. Voor deze mensen is het een grote teleurstelling geweest, dat de uitvoering van deze plannen zo lang op zich heeft laten wach ten. Er is zelfs ongerustheid over ontstaan". „De recente officiële verkla ring van de Nederlandse rege ring, dat Nederland niet dacht aan overdracht van de souverei niteit aan Indonesië, is voor de Papoea's voor zover ik heb kun nen nagaan, een pak van het hart geweest. Men heeft zich op Nieuw-Guinea afgevraagd: Gaan wij dezelfde fatale weg op als Ambon?" Desgevraagd bevestigde de gouverneur, dat drie adviesraden onder de Papoeabevolking zijn gevormd, t-w. een in het noor delijke deel, een in het westen en een in het zuidelijke deel van Nieuw-Guinea. Deze raden hebben een voor zitter gekozen. Over de voorlichting van Ne derlandse zijde aan de Papoea's vertelde de heer Wansink nog, dat zijn afdeling iedere avond een radio-uitzending verzorgt in de Maleise taal en tevens enkele periodieken onder de bevolking verspreidt. Daarmede bereikt men echter niet de gehele "Papoeabevolking, die naar schatting 850.000 zielen telt. Een moeilijkheid vormt de taal. Lang niet alle Papoea's ver staan Maleis en zeker lang niet allen kunnen het lezen. Periodie ken uitgeven in de streek van de Papoea's is practisch onmoge lijk, omdat er zo'n onnoemelijk aantal streektalen zijn. Maar zelfs al zouden die moeilijkheden zijn op te lossen, blijft het tech nisch onmogelijk alle Papoea's te bereiken. Amerikanen en Italianen heb ben Dinsdag de pogingen her vat om 37 verkleumde te redden van het gestrande 4500 ton me tende Amerikaanse koelschip „Grommet Reefer", dat Maan dag in een storm op de rotsen liep en in tweeën brak, 300 me ter buiten de haven van Livor no. Drie leden van de bemanning zijn langs een lijn naar de wal De ontwikkeling, welke in Tsjechoslowakije veertien voor aanstaande communisten aan de galg bracht en die, met kleine variaties, in de overige meer- geïndustrialiseerde satellietlan- den gelijk is, kan als volgt wor den geschetst. Toen de commu nisten, steunend op de beslis sende positie die de Russen in Oost-Europa innemen, de macht overnamen, zagen de arbeiders, in hun meerderheid niet commu nistisch georiënteerd, daarbij in een toestand van een zekere ver starring toe. Aan de ene kant immers sta- ke,n zij geen hand uit ter redding van het oude regiem, terwijl zij aan de andere kant tegenover de nieuwe heersers een afwach tende houding aannamen. Zou dat hun voordelen brengen, zo veel te beter en bleven deze uit, dan zou verzet alsnog mogelijk zijn. Dat hun de weg terug naar alle waarschijnlijkheid zou wor den afgesneden, realiseerden zij zich vrijwel niet. Er bestaat geen twijfel aan, dat nieuwe leiders en het waren vooral zij, die thans zijn geliqui deerd of daarvoor in aanmerking komen eerlijk hun best heb ben gedaan, de arbeiders voor het communisme te winnen. Plannen werden ontworpen ter verhoging van de industriële productie en deze vonden aan vankelijk ook de instemming van de arbeiders. Maar het overigens gematigde enthou siasme van deze laatsten bekoel de al spoedig, toen bleek dat de verhoogde productie hun geen enkel materieel voordeel ople verde. Integendeel, de levens standaard daalde. Dit vindt zijn verklaring hier in: de hoog-ontwikkelde Tsje chische industrie vindt van ouds her haar belangrijkste afzetge bied in het nog overwegend agra rische Zuid-Oost-Europa. Vóór de oorlog moest zij daar welis waar concurreren tegen Duit sers en in mindere mate Britten, maar zij slaagde er toch vrijwel steeds in haar artikelen tegen lonende prijzen te verko pen en zo de import uit deze lan den van grondstoffen en voe dingsmiddelen mogelijk te ma ken. HET GETIJ VERLIEP. Na de oorlog echter maakten de Russen, onder uitoefening van alle hun ter beschikking staande politieke en economische dwangmiddelen, zich van het leeuwendeel van deze markten meester, met uitzondering van het Joego-Slavië van Tito, dat zo zijn eigen ideeën had omtrent de Russische methoden en, steunend op de eigen macht, afzag van de „voordelen", welke een verder verblijf in het Russische „Wirt- schaftsraum" bood. Zo word de Tsjechische indus trie gedwongen zich vrijwel ge heel op de eigenlijke Russische markt te richten, waar haar pro ducten gretig worden afgeno men, maar dat tegen prijzen, die veel lager zijn, dan de Tsjechen in hun natuurlijke afzetgebieden hadden kunnen bedingen. Aldus is een situatie geschapen, waar in het de Russen zijn, die voor een groot deel van de inspan ning der Tsjechische arbeiders profiteren. Dat bleef natuurlijk niet aan deze arbeiders verborgen en het gevolg ervan was, dat zij minder hard gingen werken en de pro ductie daalde. De Tsjechische leiders trachtten hier op tweeër lei wijze tegen in te gaan. Zij voerden het Russische systeem van de „stootarbeider" in dat de vaste loonnorm laag stelt, maar extra arbeid goed beloont. En zij zochten contact met de leiders in Hongarije, Roemenië en Bul garije in een poging de oude voordelige door de Russen zo ruw verbroken handelsverbin dingen tenminste vóór een deel te herstellen. HET RESULTAAT Het eerste middel faalde volko men, als gevolg van de niet te schokken solidariteit onder de Tsjechische arbeiders. In vele fabrieken weigerden de arbei ders, die men gelukkig wilde maken met een „stootarbeiders- kaart", welke nog wel recht geeft op een extra portie van de toch schaarse levensmiddelen, alle privileges en zorgden er te gelijk voor, dat hun productie onmiddellijk daalde. In andere fabrieken gaven de met de toe kenning van speciale voordelen belaste comité's, meestal samen gesteld uit oude vakverenigings leiders, eenvoudig aan alle bij hun fabriek werkzame arbeiders „stootarbeidorskaarten". De chaos werd daardoor na tuurlijk slechts vergroot. Wat het overleg met de meer agrarisch georiënteerde satel lietstaten betreft: de Tsjechen vonden daar bij een aantal lei ders geen onwelwillend gehoor. De productie van landbouwarti- kelen is er sterk gedaald door het lijdelijk verzet, dat de boeren tegen de collectivisatie bieden en voor de dus toch al ingekrompen overschotten leveren de Russen minder industriële producten dan de Tsjechen en ook de Oostduit sers bereid zijn te doen. Toen de Russen echter van besprekin gen de lucht kregen, sloegen zij hard toe. Economische onafhankelijkheid leidt tot politieke onafhankelijk heid en dat is het allerlaatste, dat het Kremlin aan zijn satel lieten wil toestaan. Dus werden de leiders, die ongetwijfeld voor een deel uit nationalistische mo tieven hadden gehandeld, maar voor een ander deel toch ook met gebracht, maan daarna brak de verbinding en op het achter schip bleven nog 37 mannen over, die daar al meer dan 30 uur verblijven. Het schip had in zijn koel ruimte 176 ton kalkoenen en ander vlees voor het Kerstmaal van de Amerikaanse troepen in Italië en Oostenrijk. Deze la ding is verloren gegaan. Later werden nog 14 mannen gered. De schipbreukelingen hadden contact met de red- dingsgroepen. Zij zeiden, dat zij een goede nacht hadden gehad en voldoende te eten hadden. De bemanning bestaat uit zeelieden, niet-militairen, die in dienst zijn van Amerikaanse militaire transportdienst. De nog op het schip achter gebleven zeelieden zijn in de loop van de dag door helicop ters van de Amerikaanse ma rine gered- Alle opvarenden be vinden zich thans in veiligheid. De scheepvaart op 't IJselmeer ondervindt nog veel last van drijfijs. De boot van de dienst AmsterdamLemmer is Dins dagmorgen om 4 uur vertrokken inplaats van Maandagavond, om niet de kans te lopen 's nachts in het ijs vast te lopen. De meeste schepen komen langs de zuidwal, waar 't vaar water nog het beste is. het doel, de door de Russen voor geschreven productiecijfers te bereiken, gearresteerd en voor de likwidatie voorbestemd. Moskou had daarbij nog het bijzondere voordeel, dat het de ongehoorzame leiders tegenover de bevolkingen der satellietlan- den de schuld kon geven van het daar heersende voedseltekort. TUSSEN TWEE VUREN. Duidelijk is echter, dat daar mede de spanning niet is opge heven. Van Moskou zijn geen concessies te< verwachten: het efconomische systeem van de Sowjets berust voor oen deel op prioriteiten en op de lijst daar van staat de bewapening onge twijfeld zeer hoog, de levens standaard in de satellietstaten daarentegen laag genoteerd. Aan de andere kant bevinden zich de arbeiders in de satellietlanden, die omtrent deze> prioriteiten ge heel verschillende opvattingen huldigen. Zeker is, dat zij zich in het defensief bevinden tegen een ap paraat van terreur, hetwelk met de dag hardhandiger door het Kremlin zal worden gebruikt. Maar vooral de Tsjechische ar beiders hebben in het verleden grote ervaring in de illegale strijd opgedaan en men moet aannemen, dat hun verzet taai en hardnekkig zal zijn. Tussen Kremlin en arbeiders staan dan de weinig benijdens waardige communistischs lei ders, die bet noch de ene noch de andere partij naar de zin zullen kunnen maken. Hun lot staat vrij wel vast: het zal niet verschillen van dat van een Slansky en een Clementis.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1952 | | pagina 1