m m mm
m MW,
m
mm mm
m
m m m m
J
\foo& (U
m
m m
m
m
w
C:;;
m
w
m m
mm
m
m m
Wat brengt de Radio?
Het kanaal van Gent naar Terneuzen
kriek
M a ft
m m Mjm
r
M H M
S öl
Zf/ERMOGÉNF
ff
Geen verklaring van Adonis
emeuzeu
8 wm 13 Él
©j
Voor onze jonge
dochlers
'w# WBÊ
Él! S
i Hg
C:..
HOEST, GRIEP...
as van Gent
DAGEN AIS, EEN SPELER
VAN WERELDFORMAAT.
De Canadees Dagenais is de
openbaring van het internationa
le damtournooi 1952. Zijn gedurf
de spel wekt alom bewondering.
Verbluffend is het gemak, waar
mee hij de sterkste spelers in
het nauw drijft en de zwakkere
broeders van het bord veegt. Al
le spelvormen beheerst hij en het
lekkerst (of misschien het vei
ligst) voelt hij zich in de inge
wikkeldste standen. Piet Roozen-
burg kan er van meepraten.
Het volgende partijtje laat zien
hoe Dagenais de Zwitser oprolt.
Wit: Gedance.
Zwart: Dagenais.
1 32—28, 18—23; 2. 33—29, 23
X 32; 3. 37x28, 17—22; 4. 28 X
17, 11x22; 5. 34—30, 13—18; 6.
3025, 9—13; 7. 41—37, 4—9;
8 39—34, 6—11; 9. 38—32?—11—
17.
Wit weet blijkbaar geen raad
met dit spel. Zijn beide laatste
zetten zijn erg zwak. Dagenais
heeft de partij na negen zetten
al in zijn zak.
10. 43—38, 7—11; 11. 49—43,,
2—7; 12. 4741, 1—6; 13. 31—26,
22—27; 14. 32x21, 16—27; 15. 37
—31, 20—24; 16. 29x20, 15x24;
17. 31X22, 17X28; 18. 134—30,
11—17; 19. 44—39, 6—11.
Wit is nergens. Hij heeft zijn
positie vrijwillig prijsgegeven om
buiten zwarts combinatiespel te
blijven.
20. 41—37, 17—22; 21. 25—20,
14x34; 22. 40x20, 9—14; 23.
20x9, 3x14; 24. 37—31, 11—17;
25 31—27, 22x31; 26. 26x37,
17—21; 27 4540, 18—22; 28.
50—45, 10—15; 29. 40—34, 12—
17; 30. 34—30, 15—20; 31. 37—
31, 21—27; 32. 46—41, 17—21;
33 31—26, 7—12; 34. 26x17, 12
x21; 35 41—37, 21—26; 36. 37
—31, 26x37; 37. 42x31, 20—25.
Op wit 3024 zou nu eenvou
dig 1419 volgen.
38 31—26, 25x34; 39. 39x30,
142040. 43—39, 28—32; 41.
3833, 3237 en zwart won na
weinige zetten.
de Limburger Jan Scheijen zul
len verscheidene oplossers een
kluif hebben.
Wij ontleenden de beide vraag
stukken aan ,,Het Damspel".
Motiefprobleem I.
MÉ
af
HHP
Wit speelt en wint.
Motiefprobleem II.
Voor onze oplossers.
Aan de volgende, op hetzelfde
motief gebouwde problemen van
■mms
Wit speelt en wint.
Eindspel.
Zwart; 16, 26, 36.
Wit: schijf op 49. Dam op 5.
Zwart is aan zet. Wit wint!
Oplossingen.
(Zie „Vrije Zeeuw" van 8 Nov.)
Probleem-Plasschaert: 3429;
29—23; 42—38; 30—24; 25x1
(zw. 4550 gedw.)16 (50x
28); 47—41 en 6x5 wint.
DE BAKVISJES, die keurig
gekleed gaan in een rokje en een
blouse of een modieus jurkje,
zullen het in de komende maan
den wel eens koud krijgen. Na
tuurlijk zullen zij er niet altijd
plezier in hebben om een truitje
te dragen.
Het hierbij afgebeelde vestje
zal dan een ware uitkomst zijn.
Het is sportief en door de sterke
taillering geeft het toch ook een
gekleed cachet. Bovendien biedt
het het voordeel, dat in een
verwarmd vertrek het vestje kan
worden uitgetrokken en wanneer
hieronder een aardige blouse
wordt gedragen of een leuke
jurk, deze dan tot zijn recht
komt. Dat is bij het dragen van
een truitje nooit het geval, want
hebben zij het truitje aan, dan
houden zij het aan, ongeacht of
het warm is of niet.
Heel aardig kan dit leuke
vestje vervaardigd worden van
ribsfluweel in een heldere kleur,
gegarneerd met originele kno
pen. Natuurlijk is een andere
soort stof ook goed te gebruiken.
De benodigde hoeveelheid ma
teriaal is: 1.10 meter van 90 cm.
breed. Het aangegeven patroon
is geschikt voor de leeftijd van
1516 jaar.
WERKWIJZE.
De delen zijn:
Voorpand (helft achterpand
(helft)zakklep (dubbel knip
pen).
Bladprobleem II: 3832; 48
43; 39—33; 33x2 en 2x5.
Twee inzenders gaven aan 38
32; 48—43; 37—32 en 32x5,
maar verzuimden de winst in het
eindspel uit te werken.
Bladprobleem III: 28—22 (zw.
gedw. 17x28); 30—24; 32x1; 19
13 en 1x5.
Oplossingen kwamen binnen
van de heren C. A. de Zeeuw te
Zaamslag-Veer; A. W. Riemens
te Rotterdam; G. J. v. d. Berg te
Spui; J. Jongepier, A. de Zeeuw,
P. J. v. d. Bulck, J. Kaan Dz. en
Andr. Geensen, allen te Terneu-
zen.
4—
11IJl,
papier. Wij zorgen ervoor, dat
alle maten en aanwijzigingen
nauwkeurig worden overgeno
men. Daarna knippen wij de de
len precies volgens de lijnen uit.
De uitgeknipte delen leggen
wij op de stof en spelden deze
mooi glad op. Wij houden er re
kening mee, dat alle delen dezelf.
de draadrichting hebben en voor
al bij ribsfluweel er op letten,
dat de delen niet tegen elkaar in-
geknipt worden, aangezien an
ders de lichtval op de stof ver
schillend is. Daarna knippen wij
de delen met extra naden uit.
Dan rijgen -wij de delen in el
kaar en gaan passen. Nu bestaat
de gelegenheid om veranderin
gen zonder veel moeite aan te
brengen. Zorg ervoor dat alles
goed past, alvorens verder te
gaan.
Zijn de resultaten bevredigend,
dan gaan wij het vestje in elkaar
stikken. Eerst worden de figuur
naden gesloten en daarna de
schouder en zijnaden. Het beleg
wordt met de hand gezoomd.
Het vestje wordt nu afgewerkt
met boorlint.
De knopen en knoopsgaten
worden met 11 cm tussenruimte
aangebracht, te beginnen met 2
centimeter van boven af.
De zakklepjes worden op de
aangegeven plaatsen opgestikt
en het geheel wordt luchtig op
geperst. Het vestje is dan gereed
voor gebruik en uw dochter zal
er ongetwijfeld veel genoegen
van beleven.
/J4Ut
Eerst zetten wij het patroon op
ware grootte uit op ons patroon-
Donderdag was gemeld, dat
de Zaterdag in Amsterdam ge
arresteerde Amerikaan Harold
J. Adonis door bemiddeling van
het hoofd van de vreemdelin
genpolitie, een verklaring aan
de pers zou verstrekken.
Vrijdagmorgen deelde com
missaris Stoett desgevraagd
echter mee, dat in overleg met
de officier van justitie besloten
is dit voornemen niet ten uit
voer te leggen.
ZONDAG 30 NOVEMBER
HILVERSUM I; 8.00 Nieuws;
8-15 Gram 8 30 Kerkdienst;
9-15 Kerkmuziek; 9.30 Nieuws;
9.45 Gram.; 9.55 Hoogmis; 11.30
Gr.; 12.15 Apologie; 12.35 Gr.;
12.50 Causerie; 13.00 Nws.; 13-10
Amusementsmuz.13-40 Boek
bespreking; 13.55 Gram.; 14.00
Voor de jeugd; 14.30 Orkest;
15.15 Piano; 15.30 Causerie;
15-45 Gram.; 16-10 Causerie;
16.15 Sport; 16-30 Vespers; 17.00
Kerkdienst; 18-30 Koor; 18.40
Gram-; 19.00 Zang; 19-30 Cau
serie; 19.45 Nieuws; 20-00 Gr.;
20.25 De gewone man; 20-30 Ge
varieerd progr-; 22.45 Gebed;
23-CO Nieuws; 23-15 Gram.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws;
8-18 Gram.; 8.30 Voor het plat
teland; 8-40 Orgel; 8.58 Sport;
9-00 Gram.; 9.45 Causerie; 10.00
Causerie; 10.05 Voor de jeugd,
10-30 Jubileumsamenkomst;
12.00 Lichte muziek; 12-35 Voor
de heren; 12.45 Lichte rruziek;
13.00 Nieuws; 13-05 Gram-; 13.10
Dansmuziek; 14-00 Boekbespre
king; 14-20 Orkest; 14.45 Cause
rie; 15.30 Toneel; 15.45 Orkest;
16.30 Sport; 17-00 Causerie; 17.20
Causerie; 17-30 Voor de jeugd;
17.50 Sport; 18-15 Nieuws; 18.3J
Piano; 18.45 Zang; 19.30 Radio-
lympus; 20-00 Nieuws; 20-05
Gev. muziek; 21.05 Mededelin
gen; 21-08 Hoorspel; 21.45 G;
22.10 Reportage; 22-15 Cabaret;
22-45 Sur. volksmuziek; 23-00
Nieuws; 23.15 Gram.; 23-25 Gr-
BRUSSEL VI.: 12.00 Gram.;
12-30 Weerbericht; 12-33 Lichte
muziek; 13-00 Nieuws; 13.15 Gr.;
13.30 Voor de soldaten; 14.00
Gram.; 16-00 Sport; 16-45 Gr.;
17.00 Verzoekprogramma; 17-40
Gram-; 17.45 Sport; 17.50 Gr.;
18-30 Causerie; 19.00 Nws-; 19.30
Oratorium; 22.30 Gram.; 23.00
Nieuws; 23-05 Dansmuziek.
De weldadige warmte van Ther
mogene Stut de pijn in keel en
borst en verjaagt de aanval.
MAANDAG 1 DECEMBER
HILVERSUM I: 7-00 Nieuws;
7.13 Gew. muziek; 7.45 Een
v/oord voor de dag; 8-00 Nieuws;
8.10 Sport; 8.20 Gram.; 9-00
Voor de zieken; 9.30 Voor de
vrouw; 9.35 Waterstanden; 9.40
Gram.; 10 00 Piano; 10.30 Mor
gendienst; 11.00 Gram.; 11.15
Gev. programma; 12.30 Medede
lingen; 12.33 Orgel; 13-00 Nws-;
13.15 Causerie; 13.35 Gr.; 14.00
Schoolradio; 14.35 Gr.; 14.45
Voor de vrcuw; 15.15 Gr.; 15.30
Fluit; 16-00 Lezing; 16.30 Piano;
17.00 VooJ de jeugd; 17.15 Gr.;
17-30 Voor de jeugd; 17.45 Rege-
rmgsuitzending; 18.00 Koor;
18-20 Sport; 18.30 Lichte muz.;
18.45 Engelse les; 19.00 Nieuws;
1910 Koor; 19.30 Causerie; 19.45
Orkest; 20.00 Radiokrant; 20-20
Amusementsmuziek; 20-50 Hoor
spel; 21.40 Git; 21.50 Causerie;
22.00 Gram.; 22.45 Gebed; 23.00
Nieuws; 23-15 Causerie; 23.30
Gram.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws;
7.15 Gymnastiek; 730 Gr.; 8.00
Nieuws; 8-15 Gram.; 9.00 Mor
genwijding; 9.15 Gram.; 9-25
Voor de vrouw; 9.30 Gram.;
11.00 Causerie; 11.15 Orkest;
12 00 L:chte muziek; 12.30 Me
dedelingen; 12.38 Piano; 13.00
Nieuws; 13.15 Gram.; 13.20
Weense muziek; 13-50 Gr-; 14.00
Causerie; 14.20 Gram.; 14.30
Voordincht; 14.45 Piano; 15.15
Voor de vrouw; 1615 Gr.; 17.30
Voor de padvinders; 17.45 Gr.;
17-50 Commentaar; 18.00 Nws.;
18.15 Orgel; 18-30 Accordeon;
19.00 Causerie; 19.15 Piano;
19-45 Regeringsuitzending; 20.00
Nws.; 20.05 Gev- muziek; 21.00
Orkest; 21.30 Causerie; 22.15 De
reis van Prins Bernhard; 22.20
Difkest; 23-00 Nieuws; 2315
Film; 23 45 Gram.
BRUSSEL VI.: 12.00 Gram-;
12-30 Weerbericht; 12.42 Gram.;
13-00 Nieuws; 13.15 Piano; 13.30
Gram.; 13.45 Piano; 14.00 Gr.;
17 00 Nieuws; 17.15 Lichte mu
ziek; 18.00 Franse les; 1815 Gr.;
18.30 Vooii de soldaten; 19.00
Nieuws; 19.40 Gram.; 20.00 Or
kest; 21-00 Gram.; 22.00 Nieuws;
22.15 Orgel; 23.00 Nieuws.
door D. KEUR.
VII.
DEFINITIEF ONTWERP TOT VERBETERING
VERLENGING VAN SASSE VAART.
EN
Door de toenmalige gouverneur van Zeeland, van Doorn, werd
bij zijn schrijven van 19 Augustus 1822 aan Pieter van Diggelen-
hoofdingenieur in Algemene Dienst, belast met de directie v
de Waterstaat in het voormalige Staats Vlaanderen, opdracht ge
geven om zodanige opnemingen te doen, als vereist worden om
de kosten te kennen welke zouden kunnen gevorderd worden voor
de doortrekking van het toen bestaande kanaal van Gent naar
Sas van Gent tot Terneuzen, waarbij met nadruk op spoed werd
aangedrongen.
Hier werd met weinig woorden een opdracht van grote om
vang gegeven die niet zo eenvoudig was uit te voeren, vooral
omdat er blijkbaar niet te veel tijd mede gemoeid mocht zijn. Daar
kwam nog bij dat de personeelsbezetting niet voldoende was om
bij het reeds overvloedige werk aan de calamiteuze polders, waar
mede hij in het bijzonder ook belast was, nog een voorlopig ont
werp daar te stellen op grond waarvan de gevraagde kosten
raming kon worden opgemaakt.
In November moest hij dan ook aan de gouverneur berichten,
dat hij door te veel werk aan de calamiteuze polders en gebrek
aan nodige assistentie nog verhinderd was het gestelde oogmerk
te bereiken en stelde voor, de reeds enige jaren in de dienst
werkzaam zijnde aspirant ingenieur H. van Diggelen (een neef
van hem) aan te stellen om speciaal belast te worden met het
verrichten van de nodige opmetingen en waterpassingen.
Het schijnt dat men bij hogerhand niet veel voor dit voorstel
voelde. Op 28 December van dat jaar werd hem vanuit Brussel
(waar toen de regering zetelde) door de Minister van Binnen
landse Zaken en Waterstaat bericht, dat hem een bedrag groot
5oo,in handen zou worden gesteld voor kosten voor het doen
van opnemingen betrekkelijk het project voor doortrekking van
het kanaal tot Terneuzen, doch er werd meteen bijgevoegd, dat
die werkzaamheden niet aan H. van Diggelen mochten worden
opgedragen, daar geen gelegenheid aanwezig was hem te rem-
placeren.
Doordat genoemd Ministerieel schrijven van 28 December 1822
door onverklaarbare oorzaken eerst enkele maanden later werd
ontvangen en mede doordat Hoofdingenieur van Diggelen er later
nog meermalen op aangedrongen heeft de opnamen toch door
H."van Diggelen te doen verrichten, waarbij vooral als motief
werd aangevoerd dat hij door zijn plaatselijke kennis als gevolg
van een reeds vroeger gedane meting wel als de meest geschikte
persoon moest worden aangemerkt, duurde het tot ongeveer
voorjaar 1823 vóórdat met de metingen kon worden aangevangen.
Er waren echter wel enige beschouwingen gegeven omtrent de
wijze waarop de plannen voor het nieuwe kanaal dienden te wor
den opgezet.
De eerste beschouwing leidde tot de conclusie dat het kanaal,
naarmate het Terneuzen naderde, geleidelijk een grotere breedte
en diepte moest verkrijgen en dat te Terneuzen sluizen zouden
moeten worden gebouwd.
Volgens het in 1818 goedgekeurde ontwerp tot verbetering van
het kanaal van Gent tot Sas van Gent, zou deszelfs bodem een
helling over de lengte verkrijgen die beantwoordt aan een limiet
getrokken van de bodem der sluis aan het Tolhuis bij Gent tot
de bodem der bovenschutting (bovenhoofd) te Sas van Gent (zie
fig. 10).
Nu lag de bodem der sluis van het Tolhuis bij Gent 2.45 m
beneden het peil van navigatie of dat der gewone vloeden te Sas
van Gent en de bodem van het bovensluishoofd te Sas van Gent
4.40 m beneden dat peil, terwijl de afstand tussen de beide sluizen
21350 m bedroeg en de afstand van Sas van Gent tot de zeedijk
te Terneuzen ongeveer 12800 m.
Indien de helling van de bodem tot Terneuzen zou worden door
getrokken, dan zou de bodemdiepte te Terneuzen op 5.57 m be
neden hoogwater (H. W.) komen te liggen of 1.57 m beneden
laagwater (bij het eerste ontwerp 1.70 m L.W.) De totale
helling van de bodem van Tolhuis tot Terneuzen (over een af
stand van 34150 m) zou dus 5.57 2.45 3.12 m bedragen. Dat
is 0.88 m minder dan het verval in de waterstand over diezelfde
afstand bij laagwater, omdat het laagwater te Terneuzen gemid
deld 4 m beneden hoogwater daalt.
Dit verschil werd echter als geen bezwaar aangemerkt, als het
dwarsprofiel naar Terneuzen maar zodanig vergroot werd dat het
kanaal bij die lage waterstand overal ruimschoots de capaciteit
zou hebben als de Tolhuissluis te Gent bij een waterstand gelijk
aan hoogwater.
LLEW0UD5
Ossenisse
Lamywóar dp
M
Othen
Zeamslag
Axelse
anste
ZuiOdbfp
Basseveld»
Assenede
Stenen»
Éeliaete
OosT Ee.cloft
Er Wei de
Smaa
Ter do nek
S.efcïnj»
Durme
y' Langer brugge
- TOELICHTING
Wonde bgem
(Tolhuissluis
•S3 $ni worpen kanaal (182 5)
A Provisionele Sluis In afsluitdijk.
8 Zwartenhoeksche Sluis.
A«8 Te verbeteren uitwateringsgeul van de Zwartenhoeksche
Sluis naar de provisionele Sluis.
Oulker voor afwatering Papeschorpolder.
Duiker voor afwatering Papeschor- en Austrlchepoldet
Duiker voor afwatering Koegorspokler. ^Westelijk gedj
Duikersluis voor afwatering Koegorspolder.Zaamsiagpoldef
en Beoosten Blij Benoordenpolder.
G+H Te graven waterleiding
1 Duiker in Koegorsstraat.
H Duiker In Spui dijk.
K Duiker in Paückepolderse dijk.
H-K Bestaande kreken voor toekomstige lozing van de
polder Beoosten Blij Benoorden.
A-A Afsluitdijk in Axelse i
L Durker naar Middensluls voor uitwatering
Vlooswijkse- en andere polders.
Duiker naar Oostshjls voor uitwatering
Vlooswijkse en andere polders.
•Duiker naar Oostelijke kanaalarm voor uitwatering
Vlooswijkse en andere polders..
Axel&che Sassing.
P-P Afsluitdijk in het Sasse Gat.
Q Bochtafsnijdingen. ^verbeteringlBB?-*85)
S Schutsluis m de Moervaart.
mm Brug-
X Duiker
■H in te dijken polders.
Nieuwe kanaalarm te Sas van Gent. (l882-'85)
Verbeteringen 1900-10.
Fig. 11.
SCHAAL
Situatie van de ontworpen werken voor verbetering van de Sasse vaart en de doortrekking
van het kanaal naar Terneuzen.
Verder werd betoogd dat met de aanleg van
het kanaal moest worden verzekerd de afwate
ring van een groot aantal polders en waterin
gen, namelijk die waarvan de afwatering door
het sluiten van het Axelse en Sassegat zou ver
loren gaan en die, welke zelf door het kanaal
zouden worden doorsneden, bevattende te zamen
alle polders in het land van Axel met de daarop
uitwaterende streken van Oost-Vlaanderen, be
nevens de uitgestrekte watering in Assenede.
Ook de in te sluiten gronden door de aanleg van
het kanaal (Axelse gat en Axelse vlakte) moes
ten daarbij worden gerekend.
Men ziet uit deze overwegingen dat in de
eerste plaats grote aandacht werd besteed aan
de afmetingen welke het kanaal zou moeten
verkrijgen om als afwateringskanaal te kunnen
fungeren.
De conclusie werd getrokken dat men de
waterstand op het kanaal min of meer in de
hand moest hebben om de meestal met elkaar
in strijd zijnde belangen van afwatering en
scheepvaart zo goed mogelijk te kunnen regelen.
Daarom werd het dan ook aan geen twijfel on
derhevig geacht dat, om dat doel te kunnen be
reiken, aan de mond van het kanaal bij de
Wester-Schelde sluizen zouden moeten worden
gebouwd.
Tenslotte werd opgemerkt dat te Terneuzen
een geschikte buitenhaven behoorde te worden
gevormd, en werd er op. gewezen, dat een en
ander het nodig maakte dat vele opnemingen
moesten worden verricht om tot een ontwerp
te komen waarmede zowel de scheepvaart als
de afwatering volledig zouden zijn gebaat.
In een volgende beschouwing werd aange
toond welk tracé voor het nieuw te graven
kanaal het best kon worden gevolgd en welke
voordelen daarvan wel werden verwacht, welke
beschouwing ongeveer op het volgende neer
kwam
Voor het graven van het kanaal was het zon
der meer niet mogelijk een aaneengesloten geul
te maken. Zoals uit fig. H Wijkt moesten twee
met de zee in gemeenschap staande wateren,
het zogenaamde Sasse gat en het Axelse gat.
worden doorsneden, tenzij men een tracé zou
kiezen lopende van Sas van Gent naar een punt
ten oosten van de Axelse Sassing en vandaar in
Noordwestelijke richting naar Terneuzen.
Deze gaten waren vroeger C± 1600) vermo
gende vaarwaters waarin de eb tot 4 m beneden
hoogwater afliep. Door sterke verzanding of
aanslibbing daalden echter in 1817 de ebben te
Sas van Gent niet lager meer dan 2.63 m be
neden hoogwater; in 1823, dus zes jaar later,
was die maat al verminderd tot 1-10 m beneden
H.W., waardoor een groot deel der poldersluizen
verzand waren en men verwachtte dat de lozing
op de duur geheel zou ophouden.
Als gevolg van deze achteruitgang was men
er op bedacht om bij verlenging van het kanaal
genoemde gaten door kapitale zeedijken te slui
ten, ongeveer ter plaatse als in fig. 11 door de
letters A—A en P—P is aangegeven. Hierdoor
kon een meer korte en geschikte strekking wor
den verkregen dan wanneer geen afsluitdijken
zouden worden gemaakt. Buitendijken, n.l. die
welke de af te sluiten gedeelten van het Axel-
se- en Sassegat begrenzen, zouden binnendijken
worden en de op die wijze ingesloten grond
zou in cultuur worden gebracht, terwijl ver
wacht werd dat reeds verzande sluizen opnieuw
dienst zouden kunnen doen. Geen afzonderlijke
laterale kanalen zouden voor de afwatering be
hoeven te worden gegraven daar de lozing
rechtstreeks op het hoofdkanaal kon plaats
hebben.
Voor de afwatering werden zeer veel voor
delen verwacht. Bij lozing door het hoofdkanaal
zouden daarvan ook de polders geruime tijd
kunnen profiteren. Aanliggende polders zouden
zelfs hun water kwijt zijn vóórdat ze overlast
behoefden te vrezen van door het kanaal toe
stromend water uit Oost Vlaanderen.
(Wordt vervolgd.)
