Over schelpen en schelpdieren
DE HEER DER HERUU
Jee/A
Enorme
Firma P. J. VAN DE SANDE
sortering
jeugèBoeRen
merkvulpentien
herder scRiiterenóe collectie
cBestelBon
„Door de eeuwen trouw"
Wandelingen langs de Schelde
Nederlandse vlag neerge
haald te Makassar
De „Bakir" nog niet vlot
Arrestaties in Japan
Wie wat bewaart, heeft
wat
GEMEENTE TERNEÜZEN
De VIJFDE STEP is
gewonnen door
M. QUAARS
BORGHSTIJN
<J<uM
Axeiseslraat 115
TERNEUZEN
-
BINNEN- EN BUITENLANDSE BOEKHANDEL TERNEUZEN
Wie met beide ogen open langs
de oevers van onze onvolprezen
Schelde dwaalt, vindt altijd wel
iets, dat zijn aandacht vraagt.
Het kunnen de dicht onder de
kust passerende zeeschepen zijn,
de mooie luchten, de contouren
van de torentjes op de Zuid-Be-
velandse oever of 'n mooie zons
ondergang. Er zijn vele mogelijk
heden om een wandeling langs
de waterkant aantrekkelijk te
doen zijn.
Zonder dit alles te verwaarlo
zen, is er echter nog meer te
zien en wel het planten- en die
renleven op, in en bij de slikken.
De vele vogelsoorten langs de
waterlijn, de mooie zoutwater
planten in het glasheldere water
van de putten tussen de glooiin
gen der paalhoofden met als toe
gift voor de aandachtige beschou
wer vrijwel altijd enkele geopen
de zeeanemonen en tenslotte de
vele soorten schelpen, die de
Schelde blijkt te herbergen.
Over deze laatste nu willen we
het ditmaal eens in het bijzonder
hebben. Velen hebben er geen idee
van, dat onze oude Noordzee en
de daarin uitmondende rivieren
bijzonder rijk zijn aan schelpdie
ren. Niet minder dan 160 soorten
zijn tot nu toe beschreven en be
noemd, terwijl het ontdekken
van nog onbekende soorten en
variëteiten niet tot de onmoge
lijkheden behoort.
We maken ons echter sterk,
dat vele regelmatige bezoekers
van onze Scheldedijken, als ze
eens tot telling van de hun be
kende soorten moesten komen, 't
nog niet tot een tiental zouden
weten te brengen. Met het be
staan van mossel, kokkel oftewel
„haantje", alikruik of „kreukel",
oester en strandgaper (de popu
laire Zeeuws-Vlaamse naam van
dit laatste dier is niet erg voor
afdrukken in ee*i krant geschikt,
m«aar als we zeggfcn dat deze
naam met een z begint, weten de
meeste lezers het wel), zijn de
meeste Zeeuws-Vlamingen be
kend, maar daarmee houdt het
dan ook op.
Toch is er op dit gebied nog
veel meer te zien en te vinden,
maar ook hier geldt het bekende
„onbekend maakt onbemind".
Voorop moeten wij vaststellen,
dat wij in het bestek van dit ar
tikeltje geen lijst kunnen geven
van alle mogelijke schelpen, die
de Schelde herbergt. De enige
bedoeling is enkele interessante
bijzonderheden te geven van vrij
veel voorkomende, maar niette
min tamelijk onbekende soorten.
Wie bij laagwater één der vele
golfbrekers afloopt tot tegen de
laagwaterlijn, treft tien tegen één
daar vastgeklit op mossels of
stenen een schelpdier a^n ter
grootte van een kleine mossel,
echter hoger en korter van
vorm. De grondkleur is wit met
bruin aan de buitenkant. Aan de
binnenzijde bevindt zich op een
witte parelmoeren ondergrond
een fraaie tekening van purper
kleurige lijntjes en streepjes.
Een duidelijk schotje over de
halve breedte heeft dit diertje de
toepasselijke naam van „muil
tje" bezorgd. Bij onze mossel- en
oesterkwekers staat dit fraaie
schelpdier in een heel slechte
reuk! Tot ca 1920 was deze mol-
lusk in ons land vrijwel onbe
kend en leefde „in het wild" al
leen aan de Noord-Amerikaanse
Atlantische kust. Met uit Ameri
ka geïmporteerde oesters beland
de het muiltje in Engeland en
vandaar weer in ons land. Door
de onrustbarende voortplanting
is het in enkele tientallen jaren
zó toegenomen, dat het langs on
ze kusten zeer algemeen is ge
worden en, wat erger is, een be
dreiging is gaan vormen voor on
ze mossel- en oesterkwekerijen,
waar het onder de naam „slip
per" maar al te bekend, om niet
te zeggen berucht is geworden.
Een ander interessant schelp
dier, dat veel in de Schelde voor
komt, is de gewone inktvis. Dit
in tegenstelling tot andere
schelpdieren uiterst beweeglijk
dier krijgt men langs de oevers
nooit te zien. Alleen onze garna-
lenvissers treffen het meermalen
in hun netten aan. Wat ieder
echter te zien kan krijgen, zijn
de rugplaten, de schelpen, van
dit dier, die bij tijd en wijle wor
den losgelaten en verwisseld en
die dan bij tientallen komen
aandrijven. De lange, ovale, kalk.
achtige platen die volgens insi
ders een lekkernij voor kanaries
moeten zijn, werden in vroeger
jaren naarstig verzameld en ver
werkt tot polijst- en geneesmid
delen. De oorspronkelijke bezit
ters van deze schelpen, de inkt
vissen, zijn machtig interessante
dieren. Komen ze op hun roof
tochten boven de Scheldebodem
in het nauw te zitten, dan spuiten
ze plotseling een flinke hoeveel
heid water uit een soort trechter,
die zich met de opening naar
voren onderaan hun lichaam be
vindt. Het gevolg hiervan is, dat
het diertje een flinke sprong
achteruit doet en dikwijls reeds
daardoor het gevaar kan ontwij
ken. Sorteert deze sprong achter
uit onvoldoende effect, dan
wordt een zwaarder wapen in de
strijd gebracht en uit de reeds
genoemde trechter een flinke
sepia-kleur gespoten, die in min
der dan geen tijd een afdoend
gordijn vormt, onder dekking
waarvan onze inktvis zich uit de
voeten maakt. Met zijn tien
vangarmen weet het dier zich,
als het nodig wordt verder ook
nog wel te verdedigen, zodat
dit diertje geen katje is om zon
der handschoenen aan te pakken.
Voor ditmaal moeten we het
hierbij weer laten, maar we ho
pen spoedig nog meer interes
sants omtrent dieren en planten
om en bij de Schelde te kunnen
vertellen. Vooral de vogelwereld
vraagt nu met het keren van de
seizoenen weer de volle aandacht.
Woensdag is de Nederlandse
vlag voor de ambtswoning van
de commissaris der Nederlanden
te Makassar, de heer Van Stra
ten, neergehaald.
De dader, een Indonesiër,
werd door een militaire wacht,
die in de buurt is gelegerd, ge
grepen. Gemeld wordt, dat aan
de geestvermogens van de da
der wordt getwijfeld. De heer
Van Straten heeft zich tot de
gouverneur van Celebes gemeld
met het verzoek maatregelen te
treffen teneinde een herhaling
van o-phpnrfip tp voorkomen
Men heeft gisteren getracht
het stoomschip Bakir, dat ver
leden week bij Schiermonnik
oog aan de grond is gelopen,
vlot te trékken.
Dat is niet gelukt, daar het
water te laag was. Men heeft
250 ton water aan boord ge
bracht voor de stoomketels. De
firma Doeksen is begonnen met
het lossen van de lading- Deze
bestaat uit 800 ton stukgoede
ren.
De Japanse politie heeft Don
derdag in geheel Japan een
aanvang gemaakt met het ar
resteren van vreemdelingen, die
zich niet vóór 2 October bij haar
hebben laten inschrijven.
Tegen de middag waren reeds
400 personen, hoofdzakelijk Ko-
reanen, opgepakt. Waarschijn
lijk zijn er verscheidene duizen
den vreemdelingen bij betrok
ken.
Volgens het jaarverslag van
een warenhuis te Brussel was
in Mei j.l. nog 18 procent der
Belgische bevolking in het bezit
van belangrijke overschotten
van de voorraden, die zij na het
uitbreken van het conflict in
Korea had aangelegd.
Kerstpakketten voor de Ambonnezen
De stichting „Door de eeuwen
trouw" heeft besloten ook dit
jaar een Kcrstpakketten-actie te
organiseren voor de Ambonne
zen in de woonoorden.
Daartoe bestaat in 1952 niet
minder reden dan in 1951. Hoe-
velen van hen zullen, toen zij op
24 Dec. van het vorige jaar dank
zij de steun van vele Nederlan
ders een Kerstpakket ontvingen,
de stille hoop hebben gekoesterd
Kerstfeest 1S52 weer onder de
tropenzon te kunnen vieren.
Daarop bestaat nu helaas geen
uitzicht meer!
Ook deze winter zullen ze
weer in het kille klimaat van de
lage landen aan de Noordzee
mceten doorbrengen.
Daarom zullen vele Nederlan
ders weer blijk geven van hun
medeleven door het a.s. Kerst-
ieest voor de Ambonnezen tot
een werkelijk feest te maken.
„Door de eeuwen trouw" stelt
hen daartoe op de volgende wij
ze in de gelegenheid:
Indien men er voor voelt zelf
een pakket klaar te maken, kan
men 'n adrec krijgen naar keuze
van een groot gezin, een mid
delgroot gezin, een klein gezin
cf een vrijgezel. Maar daarmee
neemt men dan ook de verplich
ting op zich te zorgen, dat dit
pakket op 24 December op het
DE NIEUWE AVONTUREN
VAN ERIC DE NOORMAN.
17. Allan knippert
pijnlijk met de ogen.
Hij wil 't hoofd op
heffen, maar een
doffe pijn achter in
zijn schedel doet
het kreunend terug
vallen. Zijn gehele
lichaam schijnt als
verlamd en ook de
minste beweging
doet hem pijn. Lan
ge tijd ligt hij als
wezenloos op het
strand. Dan slaagt
hij er eindelijk in
zichzelf op >te rich
ten. Bevreemd kijkt
de jongen om zich
heen. Het eentonig
ruisen van de zee
brengt de jongen de herinne
ring terug aan hetgeen er ge
beurd is. Moeilijk komt hij
overeind- Al zijn spieren zijn
stijf en hij staat te zwaaien op
zijn benen. Met een gevoel van
onrust laat de knaap zijn blikr-
ken over de zee zwerven, maar
dan ontsnapt hem een zucht
van verlichting.
Vér aan de horizon verdwijnt,
nog maar nauwelijks zichtbaar
een witte vlek, niet veel meer
dan een stip. Het schip der He-
ruli! Bogul en zijn mannen
f
COP HARTEN TOONDER STUDtOI
opgegeven adres wordt be
zorgd.
Voorts is de stichting bereid
te zorgen voor verzending van
de pakketten tegen de volgende
prijzen:
Voor een vrijgezel3,50
Vcor een gezin zonder
kinderen4,50
Voor een gezin met
2 kinderen6.
Voor een groter gezin.8,50
Ook nu kan de gever (ster) er
van op aan, dat al dit geld
wordt omgezet in waardevolle
artikelen, aangezien de firma
die een en ander verzorgt, ook
thans weer de verpakkings- en
verzendkosten voor haar reke
ning neemt.
Wie hieraan wenst mee te
doen, zcrge voor overschrijving
van een van de opgegeven be
dragen (of veelvoud daarvan)
op postrekening 426 t.n.v. de
stichting „Door de eeuwen
trouw", Markt 39, Eindhoven.
Zij ontvangen daarna opgave
aan wie hun pakket is verzon
den.
INENTING TEGEN POKKEN,
DIPHTERIE EN KINKHOEST.
Aan de ouders wordt medege
deeld, dat de artsen in deze ge
meente de kinderen weer zullen
vaccineren tegen pokken, diph-
terie en kinkhoest.
Terneuzen, 20 November 1952.
Burgemeester en Weth. van
Terneuzen
P. Tellegen, burgemeester
A- J. Dees, secretaris.
zijn hem dus niet meer achter
na gekomen! Misschien wanen
zij hem wed verdronken
Ietwat opgemonterd door deze
gedachte keert hij zich om en
onderwerpt de omgeving aan 'n
nader onderzoek. Het niet zeer
brede strand gaat over in een
rotsige, tamelijk stijl omhoog
lopende kust. Allans ogen zoe
ken langs de kale rotsen. Een
pad is nergens te zien. Er zijn
ook geen andere aanduidingen,
die op de aanwezigheid van
menselijke bewoners zouden
kunnen duiden. De jongen haalt
diep adem.
Langzaam en moeilijk door
zijn pijnlijke ledematen, begint
hij zich een weg te banen tus
sen de rotsblokken. Van steen
tot steen klautert hij omhoog.
Dan ziet hij een smal stroompje
langs de rotsen omlaag darte
len. Weldra heeft hij de rand
van dit bergbeekje bereikt en
nu gelukt het ook wat sneller
vooruit te komen.
Hijgend van inspanning be
reikt Allan het hoogste punt en
daar strekt zich, op korte af
stand, een donker woud uit.
De knaap sneuft de geur van
de bomen op en met zijn scherp
gehoor herkent hij boven het
ruisen van de zee de vertrouwde
geluiden van het bos. Goedkeu
rend blijft hij er naar staan kij
ken. Dat heeft hij zich nu ge
wenst, de eenzaamheid van een
onafzienbaar woud, vér van He-
ruÜ
Hij kijkt langs zijn verkreu
kelde, nog nauwelijks droge
kleren, die behalve zijn jacht
mes, het enige zijn wat hij op
de wereld nog bezit. Nog een
maal wendt hij het hoofd om
naar de zee. Van 't schip is nu
in het geheel niets meer te zien.
„Nu begint een nieuw leven",
mompelt hij zachtjes voor zich
heen. Lenig loopt hij naar de
zoom van het woud en een
ogenblik later is hij geruisloos
tussen de bomen verdwenen
,iiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!imiiiii!iiiiiiiiiiiiiini:iiiiiiiif
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
ffl
Waaronder de steeds welkome
boeken van
DIK TROM 4-20
PIETJE BELL 3.50
KRUIMELTJE 3.50
AFKE'S TIENTAL 4-90
PADDELTJE 3.90
DIVERSE COWBOY-BOEKEN
PIETJE BELL 3.50
De nieuwe avonturen van
Pietje Bell
Pietje Bells goocheltoeren
Pietje Bell gaat vliegen
Pietje Bell is aan de gang
DIK TROM 4.25
Uit het leven van Dik Trom
Dik Trom en zijn dorpsgenoten
Het tweede boek van Dik Trom
en zijn dorpsgenoten
Avonturen van Dik Trom
7
y
y
(ju
y
y
als
BLACK BIRD
BOSTON
BÖHLER
CROWN
EVERSHARP
GEHA
GIMBORN
IMPERIAL
KAIJSER
MATADOR CLICK
MENTHMORE
MONT BLANC
PELIKAN
SWAN
SHEAFFER
SOENNECKEN
WATERMAN
In alle prijsklassen tussen
4.95 en 67.50
DAM- EN SCHAAKSTUKKEN
DAM- EN SCHAAKBORDEN
DIVERSE GEZELSCHAPSSPELEN
KLEUR- EN PRENTENBOEKEN
FOTO-ALBUMS
POËZIE-ALBUMS
RECEPTIE- ALBUMS
NIEUWE ROMANS
LUXE SCHRIJFMAPPEN
DOZEN LUXE POST
DOZEN CORRESPONDENTIEKAARTEN
VULPOTLODEN
FRAAIE LEGPUZZLES
Aan Boekhandel
N.V. FIRMA P. J. VAN DE SANDE
NOORDSTRAAT 55 TERNEUZEN
Ondergetekende verzoekt toezending per post van
NAAM:
STRAAT:
WOONPLAATS
