Demonstraties te Djakarta tegen Nederland en parlement flld flVae LAGES AANLEIDING VOOR EERSTE TREFFEN Ernstig vlagincident Interpellatie-Burger bracht Regering in de Tweede WEERSVERWACHTING SPAARKAS-KLIMOP HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Indonesië Enige duizenden demonstranten zijn Vrijdagmor gen vroeg door Djakarta getrokken. Zij voerden spandoeken mede, waarin ontbinding van het par lement werd geëist. Zij drongen het gebouw van het parlement binnen, waar zij in de vergaderzaal wan orde aanrichtten. TELEGRAAFVERKEER VRIJGEGEVEN. RADIUM VOOR HET KON. WILHELMINAFONDS. Koninklijk Paar te Parijs aangekomen De kindervejlamming hankering bij Abonnement: Terneuzen. Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Terneuzen Telefoon 2510 Na 5 uur 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 5,20 per kwartaal; per maand 1,75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct. DE VRIJE ZEEUW ZATERDAG 18 OCTOBER 1952. 7e Jaargang No. 2168. Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum per advertentie 1,80. Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 cent; iedere regel meer 15 cent. Vermelding: Bureau van dit Blad, of: Adres Bureau van dit Blad 15 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur Ook hebben de demonstranten de Nederlandse vlag omlaag ge haald in de tuin van de ambts woning van de Nederlandse hoge commissaris. Deze liet onmiddel lijk hierna de vlag opnieuw hij sen. Ook werd de Nederlandse vlag neergehaald op twee kan toren van het Nederlandse hoge commissariaat aan het voormali ge Koningsplein te Djakarta. Hierbij werd met stenen ge gooid naar een in de tuin staande ambtenaar van het Nederlandse hoge commissariaat. Bescherming, die door het Nederlandse hoge commissariaat via het Indonesische departement van buitenlandse zaken werd aan gevraagd, werd onmiddellijk ter beschikking gesteld. Op een on middellijk van Nederlandse zijde ingediend protest werden door de chef van het protocol monde linge excuses gemaakt. De groep demonstranten is niet alleen binnengedrongen in het parlementsgebouw, doch bracht ook een bezoek aan het ministe rie van Buitenlandse Zaken, al waar enkele archiefkasten zou den zijn vernield. Ze hebben ook de maatschappijvlaggen van de passagekantoren van de Rotter damse Lloyd en de maatschappij „Nederland" aan het Merdeka- plein omlaag gehaald. Overal in het centrum van Djakarta zijn gedrukte en ge schreven slagzinnen aangeplakt, waarin ontbinding wordt ge vraagd van het parlement en ge zegd wordt, dat het parlement het volk niet vertegenwoordigt, dat het parlement geen koffie kamer is en dat het volk de zit- tingsgelden voor het parlement niet wenst te betalen. Het gehele parlementsgebouw is gesloten en onder bewaking van een militaire wacht gesteld. De demonstranten voeren, be halve spandoeken met leuzen tegen het parlement, ook rood witte vlaggen mee. Zo juist vernamen verslag gevers van Aneta, dat op het pa leis van president Soekarno een militaire delegatie is ontvangen. Deze delegatie werd geleid door kolonel Nasution, de chef-staf van het leger. Tegelijkertijd ver gadert het Indonesische kabinet in het gebouw van de minister raad op Pedjambon (het voor malige gebouw van de raad van Ned. Indië). De kabinetszitting eindigde te 1,15 uur. De minister van voor lichting, de heer A. Mononutu, verklaarde na afloop hiervan aan de pers, dat le op het ogenblik er geen kabinetscrisis is; 2e dat de regering haar taak zal blijven vervullen om aan de toestand 't hoofd te bieden. Minister Mono nutu zei, dat de regering hoopt, dat de rust spoedig zal weer keren. Minister-president Wilopo ver klaarde tegenover de pers, dat er op een bijeenkomst met president Soekarno en de vice-president 'n weg was gevonden om uit de huidige moeilijkheden te geraken. Hij wilde echter niet mededelen, welke deze weg was. De premier kondigde aan, dat de algemene verkiezingen nog versneld zullen worden, hetgeen in overeenstem ming is met de oprechte wens van het kabinet. Om half twee, na afloop van de kabinetszitting arriveerden de divisie-commandanten en de sec tie-commandanten van de alge mene landmachtstaf onder lei ding van de chef-staf, kolonel Nasution, bij het kabinet van de minister-president om de minis ter van defensie te ontmoeten. Onder hen waren de teritoriale commandanten van Noord-Suma- tra, West- Midden- en Oost-Java. Ook waren daar de overste Su- prapto, overste Sumanti, overste Sutoko en overste Surjosularso. De minister van defensie ver klaarde na afloop, dat de huidige toestand tijdens een samenkomst was besproken. De wnd. hoge commissaris van Indonesië, mr. Susanto, had een telefonisch onderhoud met de Indonesische minister van buiten landse zaken, Mukarto. Minister Mukarto deelde mr. Susanto mede, dat door het parlement aan de regering het verzoek is gericht, niet af te treden en dat de Indonesische regering zal aan blijven. Voorts, dat de Indonesi sche regering de situatie be heerst en dat de Indonesische regering aan de Nederlandse hoge commissaris excuses heeft aangeboden voor het neerhalen van de Nederlandse vlag. Vanaf 8 uur Vrijdagmorgen raakte door de groep demon stranten het verkeer in de om geving van liet Merdekaplein in de knoop. Militairen in gevechts wagens en jeeps patrouilleerden door de stad. Militaire politie en politie leidden het verkeer om. Verslaggevers van Aneta mel den dat op het Bantengplein (het voormalige Waterlooplein) ge vechtswagens en tanks zijn op gesteld. Militairen in jeeps en gevechtswagens rijden met wa pens in de aanslag. Het parle mentsgebouw, waar enige ruiten kapot zijn, is volgeplakt met leu zen, waarin de ontbinding van het parlement wordt gevraagd Over het vlagge-incident heeft Aneta het volgende vernomen: Omstreeks kwart na 8 uur betrad een groep demonstranten het erf van de ambtswoning van de hoge commissaris van Nederland in Indonesië. De daar wapperende Nederlandse vlag werd naar be neden gehaald, vertrapt en ge scheurd. De demonstranten trok ken daarop weg. Onmiddellijk daarop werd de Nederlandse vlag gehesen. Hetzelfde geschiedde op de kantoren van het hoge commissariaat aan het Merdeka plein Zuid 8 en West 2. Op Zuid 8 werd naar een in de tuin staan de ambtenaar van het hoge com missariaat met stenen gegooid. Via het ministerie van Buiten landse Zaken werd bescherming gevraagd, waarop voor verschil lende kantoren van het hoge commissariaat gewapende wach ten werden geplaatst. Het voor lichtingskantoor van het hoge commissariaat op Oost 3 had in middels zijn deuren gesloten. AVONDKLOK INGESTELD. Bij besluit van de plaat selijke militaire commandant te Djakarta zijn met ingang van het middaguur, op Vrijdag, ingevolge de staat van oorlog en beleg, ver-1 gaderingen van meer dan 5 per- sonen verboden. Voorts heeft de Indonesische regering de avondklok ingesteld van20 tot 05 uur. De straten in Djakarta waren Vrijdagavond weer rustig, maar het parlementsgebouw en het paleis van president Soekarno werden nog door troepen be- wsskt Tevoren hadden demonstraten voor het paleis betoogd, dat Westelijk Nieuw-Guinea in 't In donesisch grondgebied moet wor den opgenomen. President Soe karno zeide tot de betogers, dat Indonesië een parlement moet hebben en dat hij geen dictator wilde worden. ,,De revolutie", al dus Soekarno, „is nog niet geëin digd en Irian is nog niet inge lijfd". De menigte juichte Soekar no toe en ging toen uiteen. INDONESISCHE PERS STEMMEN. De ochtendbladen bevatten alle hoofdartikelen over het aanne men van de P.N.I.-motie in de vergadering van het parlement van Donderdag. ,,Abadi" conclu deerde, dat, wanneer het kabinet zou vallen, de Partai Nasional In donesia in de eerste plaats zelf in de knel was geraakt. .Berita Indonesia" meende, dat 't aannemen van de P.N.I.-motie niet tot 'n kabinetscrisis behoeft te leiden. Het telegraaf ver keer, dat Vrij dag in de ochtenduren werd ge blokkeerd op last van de Indone sische militaire autoriteiten, werd om 15.00 uur Djakarta-tijd op or der van de minister van Defensie weer opengesteld. Het blijkt thans, dat telegram men, die zijn aangeboden bij het het P.T.T.-kantoor in Djakarta, dat de rechtstreekse verbinding met Amsterdam onderhoudt en waarover dus vrijwel alle Neder landse correspondenten hun tele grammen verzenden, voor het merendeel nog niet zijn verzon den. Een misverstand is klaar blijkelijk de oorzaak hiervan. K.L.M.-TOESTEL OP WEG NAAR DJAKARTA NAAR SINGAPORE TERUG. Een K.L.M.-constellation, die op weg was naar Djarkarta met 32 passagiers aan boord, kreeg van het vliegveld Kemajoran bij Djakarta opdracht naar Singa pore terug te keren een uur nadat het vliegtuig uit Singapore was vertrokken. In een gecodeerde radiobood schap werd gezegd, dat 't toestel naar Singapore moest terugke ren en daar moest blijven in al- wachting van verdere berichten. De constellation is vermoedelijk de P.H.-T.D.K. (Amsterdam) die van Bankok is vertrokken naar Singapore, onder gezagvoerder Hammond. De passagiers van de „Amster dam" zullen per eerste gelegen heid naar Djakarta worden ver voerd. Het vertrek der Indone- sië-toestellen van Schiphol blijft ongewijzigd. Het vertrek van het K.L.M.-toe- stel uit Djakarta naar Nederland, dat heden zou vertrekken, is 24 uur uitgesteld. MEDEDELING VAN HET NED. MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN Een woordvoerder van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken verklaarde Vrijdagmiddag, dat uit de summiere berichten, die tot nu toe uit Djakarta zijn ont vangen, nog niets is gebleken omtrent de achtergrond van de gebeurtenissen, die tot de inci denten hebben geleid. De hoge commissaris van Ne derland te Djakarta heeft on middellijk tegen het gebeurde protest aangetekend en de Indo nesische regering heeft aan de heer Lamping haar excuses voor de incidenten aangeboden. Onmiddellijk nadat de vlag was neergehaald, heeft de Nederland se h. c. een nieuwe vlag doen hijsen, die onder bewaking van Indonesische militairen werd ge steld. De waarnemende hoge com missaris van Indopesië te 's-Gra- venhage heeft 'n bezoek gebracht aan de ministers Beijen en Luns. De heer Soesanto bood zijn per- Prins Bernhard tijdens zijn bezoek aan de hoefijzerfabriek van de heer Kerckhaert te Stoppeldijk. soonlijke excuses en die van de Indonesische gemeenschap in Nederland aan en deelde mede, dat zijn regering ook reeds te Djakarta excuses aan de Ned. hoge commissaris had aange boden. De ministers hebben de heer Soesanto medegedeeld, dat de Nederlandse regering de inciden ten ernstig opvat en er door is verontrust en teleurgesteld. Te vens werd den heer Sosanto ver zocht bij de Indonesische regering aan te dringen op maatregelen ter voorkoming van verdere inci denten. Het Kon. Wilhelminafonds heeft uit België een zending van 1,395 gr. radium ontvangen ter waarde van 125.000. Deze hoeveelheid zal in zeer kleine hoeveelheden over de cen tra en subcentra worden verdeeld voor de bestrijding van kanker. HET BEZOEK VAN PRINS BERHARD AAN Z.-VLAANDEREN. Een beeld uit het tweedaagse werkbezoek, dat Prins Bernhard aan Zeeuws-Vlaanderen bracht :Eén van de fabrieken, die de Prins op de eerste dag van zijn bezoek bezichtigde, was de klompenmakerij van Seghers te Clinge. Vol belangstelling kijkt Prins Bernhard naar het uithollen van een paar klompen. De nieuwe regering is nu enkele weken in functie en deze week is zij voor het eerst met de Tweede Kamer iii aanraking ge komen. Eigenlijk onverwacht nog door de plotselinge interpel latie-Burger over het geval Lages. Zelf een der uiterst werkzame illegalen, die het gratiebeleid van zijn voorgangers niet altijd heeft bewonderd, kwam minister Don ker onmiddellijk te staan voor de afdoening van het gratieverzoek van een der grootste Duitse oor logsmisdadigers, die wij hebben gehad, de beruchte Willy Lages. En zowaar blijkt hij aan de ko- ningin te hebben voorgesteld hem gratie te verlenen in zoverre, dat zijn doodstraf wordt omgezet in een levenlange gevangenisstraf. Wanneer het de bedoeling is deze straf inderdaad aan hem te vol trekken, is het de vraag of hem wel gratie is verleend. Het is waar, dat het wat moei lijk valt 7 jaren na het einde van de oorlog nog een doodvonnis te voltrekken. In het buitenland geschiedt dit niettemin en dat de iaak zo lang heeft geduurd, is aan Lages en zijn gratieverzoek te wijten. Geen wonder, dat er rumor in casa is in de kringen der illegalen, die weten wat La ges op zijn kerfstok heeft. Het lijkt niet veel te zullen uitwerken, en een rommelige demonstratie als die in Den Haag werkt met bepaald indrukwekkend. De ministers zullen het overi gens volhandig genoeg hebben gehad, want zij moesten de be grotingen met de daarbij behoren de toelichtingen, door hun voor gangers in gereedheid gebracht, doorzien, critisch doorzien, omdai wat daarin staat straks door hen moet worden verdedigd. Dat daarbij foutjes, vergissingen zijn ingeslopen, wie kan het deze mi nisters en hun hoofdambtenaren verwijten? Op Waterstaat heeft men het echter wel heel erg gemaakt, want daar heeft men minister Algera 'n stukje toelichting over de Rijnvaartpolitiek laten onder tekenen, waarin hij indirect stel ling neemt tegen een motie, door hem en anderen in de Kamer bij de behandeling van dit Rijnvaart- beleid door zijn voorganger mi nister Wemmers ter sprake ge bracht. Men heeft dit nu wel hersteld, doordat de minister nader een stuk van de toelich ting heeft teruggenomen, maar elegant is het niet! GEEN OOG VOOR MIDDENSTAND? Dat het wat wonderlijk in deze regering toegaat, blijkt uit een klein voorbeeld. De midden standsbond vierde haar gouden jubileum, want zij werd door de krachtige pogingen van Meuw- sen e.a., in 1902 opgericht. Prof. Oud sprak er, prins Bernhard toonde door zijn tegenwoordig heid de positie van de midden stand te erkennen; de commissa ris der koningin en de burge meester van 's-Gravenhage even eens. Maar alle ministers hadden het te druk. Blijkbaar was de taak van re presentatie weggelegd voor de nieuwe staatssecretaris voor de middenstand, die nog niet in functie was. Enkele dagen later kwam in dezelfde zalen te Sche- veningen het congres van het N.V.V. bijeen. Volkomen begrij pelijk, dat minister-president Drees, minister Suurhoff en an dere ministers aanwezig waren en zelfs spraken. Maar de te genstelling ging niet geheel on opgemerkt voorbij. Zeker niet in de Kath. Volkspartij, waar de oppositie nog allerminst geneigd blijkt zich bij het gevoerde beleid neer te leggen. Prof. Duijnstee heeft reeds ge toond er anders over te denken en er zijn in de Kamer leden van zijn partij genoeg, die het voor de middenklasse opnemen. Men krijgt echter de indruk, dat de Katholieken een goede kracht hebben gewonnen in mi nister Witte, aanvankelijk direc teur van gemeentewerken te Bergen op Zoom, daarna burge meester in deze plaats, die de aandacht trekt door zijn goede maatregelen inzake de woning bouw. En hij blijkt als minister dit krachtig beleid te willen voortzetten. Hij let niet alleen op het aantal woningen, maar hij wil ook letten op de kwaliteit der woningen, waarover nogal eens geklaagd werd. AFDELING BUITENLAND Inmiddels is het rondom het Plein wat stil geworden. Wij hebben geen twee ministers Bui tenlandse Zaken, gelijk men weet, maar één, minister Beijen, en een andere minister, die rei zend minister is: Luns, die ech ter ook bepaalde delen van het buitenlands beleid behandelt. Men heeft hem gekozen uit de vaste delegatie, die Nederland in New York heeft, waar hij onder Balluseck de tweede rol speelde. Nu is hij evenals de heer Beijen, die een uitstapje naar Washing ton ook nodig achtte rechtstreeks met minister Acheson in aanra king gekomen. De Assembly der Ver. Naties zal hem vermoedelijk genoeg zorgen geven, want Rus land zal het aan pogingen om 't geallieerde front te doorbreken, niet laten ontbreken. Zo juist is de Raad van Europa in pais en vreê geëindigd. Het Kamerlid Fens heeft er gerappor teerd over de veiligheid. Men zegt, dat het niet te pas komt, dat de strategische plannen bij voorbaat delen van Duitsland, Denemarken en Nederland wor den opgeofferd. Dat lijkt juist, maar aan de kant wordt uiteengezet, dat stra tegie nu eenmaal met sentiment niet wel verenigbaar is. Welke positie zullen de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie moeten innemen bij de behande ling van dit vraagstuk, dat zeker aan de orde komt? MACHTELOOSHEID. De heer Linthorst Homan als voorzitter van de F.N.Z. pleitte, dat de landbouwers meer belang stelling moeten tonen voor al wat met het buitenlands gebeuren verband houdt. Werkt een der gelijke machteloosheid wel op- wekkend Want machteloosheid is er. Zie het rapport van de met grote ijver en nauwkeurigheid wer kende parlementaire enquête commissie. Wanneer wij daarin lezen, ditmaal niet dank zij ge ruchten, maar dank zij een mim- tieus onderzoek, hoe het met sommige van onze buitenlandse vertegenwoordigers in oorlogstijd gesteld was, rijzen ons de haren te berge. Wij denken dan aan verontschuldigingen, die b.v. de commissie-Cleveringa voor enke- len van hGn vond, dat zij als di- plomaten niet voor dergelijk werk waren opgeleid! Het is een prachtig werk, dat in de thans zeven delen van niet honderden, maar duizenden pa gina's rapporten en verhoren der enquêtecommissie is neergelegd. Maar wat werkt het eigenlijk uit? Welke gevolgen denkt men er aan te geven? Welke lering denkt men er uit te trekken en hoe blijkt dat? Als deze enquête rapporten er alleen maar zijn om de geschiedschrijvers van later tijd het benodigd materiaal te geven, dan is het toch wel duur betaald! v. d. MANDERE. Koningin Juliana en Prins Bern hard zijn Vrijdag te Parijs aange komen. Zij zullen het weekeinde de gasten zijn van president Auriol. Het koninklijk paar werd op het vliegveld Orly begroet door de Nederlandse ambassadeur, baron Van Boetselaer van Oosterhout, en diens echtgenote. Na zich eni ge minuten te hebben onderhou den met de chef van het proto col van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken, de heer De la Chauvinière, vertrokken de koninklijke gasten in de auto van de Franse president naar Ram- bouillet. Ongeveer 300 belangstellenden juichten de Koningin en de Prins toe. Aan de fotografen was het niet toegestaan, foto's te nemen. Vrijdagavond hebben de Konin gin de Prins en de inmiddels ook gearriveerde Prins Philips, her tog van Edinburgh op Rambouil- let gedineerd met president Auriol en diens echtgenote. Heden zullen de koninklijke gasten met de president, gene raal Ridgway en admiraal Car ney, Navo-bevelhebber voor Z.- Europa, gaan jagen. Aan de lunch zullen hedenmid dag voorts aanzitten de Franse premier, Pinay, en de Britse am bassadeur, Harvey. Blijkens de in de Staatscou rant van Vrijdag voorkomende opgave van het aantal aange geven gevallen van besmettelij ke ziekten zijn over de week van 5 tot en met H October in to taal 32 gevallen van kinderver lamming aangegeven. In de provincies Groningen en Gelderland zijn in de ge noemde periode geen gevallen aangegeven. In Friesland 2; Drente 4; Over ijssel 1; Utrecht 2; Noord-Hol land 8; Zuid-Holland 11; Zee land 1, namelijk in Aagtekerke Noord-Brabant 1 en Limburg 2. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Zaterdag ochtend tot Zaterdagavond. DROOG WEER. In de ochtend plaatselijk mist. Overigens droog en vrij zonnig weer. Zwakke tot matige wind uit oostelijke richtingen. Onge veer dezelfde temperaturen als gisteren. Ik koop als regel iedere week een zegel! (Kon. goedgek. 3 Juni 1952) Secretariaat Margrietstraat 15, Terneuzen. ZONDAG 19 OCTOBER. v.m. n.m. Breskens 1.50 1.57 Terneuzen 2.25 2.32 Hansweert 3.05 3.12 Walsoorden 3.15 3.22 MAANDAG 20 OCTOBER. v.m. n.m. Breskens 2.19 2.29 Terneuzen 2.54 3.04 Haqsweert 3.34 3.44 Walsoorden 3.44 3.54 ZON MAAN op onder op ondei Oct. 18 7.10 17.40 20 7.13 17.35 21 7.15 17.33 10.41 op 6.44 16.58 9.21 17.35 18.04

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1952 | | pagina 1