Hel Engels-Perzische Oliegeschil
Axelsc toekomstperspectieven
Oorzaken van kanker
De verkeerde vrouw
Het vraagstuk van het
Is een oplossing mogelijk
VLIEGTUIG IN ENGELAND
NEERGESTORT
De kanalisering van de
Weser
Een nijvere streek vraagt rechten
De dokter aan het woord
De drievoudige moord in
Zuid-Frankrijk
TWEEDE BLAD
Zaterdag 16 Augustus 1952
7e Jaargang No. 2114
EEN AXELSE HAVEN
IS GEEN UTOPIE!
„Los
van Frankrijk", zeggen de
socialisten
Omvangrijk wetenschappelijk onderzoek
De stijgende boterprijzen
in West-Duitsland
Oorspronkelijke roman
door Maartje Zeldenrijk
WELVAREND ACHTER
LAND.
DE VRIJE ZE
Door W. N. EWER.
Het resultaat van de beslissing
van het Internationaal Gerechts
hof, dat het geen rechtsbevoegd
heid heeft in het Engels-Perzi
sche oliegeschil, schijnt elke mo
gelijkheid tot een bijleggïng van
het geschil door middel van een
juridisch proces uit te schakelen.
Want er Is geen ander gerechts
hof en geen ander gezaghebbend
juridisch lichaam, dat een uit
spraak kan doen die door belde
partijen zou worden geaccep
teerd.
De Anglo-Iriaanse Oliemaat
schappij is nu voornemens over
eenkomstig art. 22d van de con
cessie-overeenkomst van 1933
aan de president van het Inter
nationale Hof te verzoeken een
scheidsrechter te benoemen.
Maar dit is alleen maar een
formaliteit. De president kan het
verzoek wèl of niet inwilligen.
Wanneer hij het wil doen, kan
men er zeker van zijn, dat de
Perzische regering zal weigeren
de bevoegdheid van de scheids
rechter te erkennen. Want in de
ogen van de Perzen Is art. 22d
tegelijk met de rest van de over
eenkomst te niet gedaan en geldt
daarom niet meer.
Het Haagse gerechtshof, hier
moeten we wel even de nadruk
op leggen, heeft generlei mening
geuit over de zaak zelf. Het is
alleen maar op zuiver wettelijke
gronden tot de conclusie geko
men, dat het geen rechtsbevoegd
heid bezit om in dit geschil een
oordeel uit te spreken.
DE ACHTERGROND.
Er waren twee kwesties. In de
eerste plaats heeft het Hof het
argument van de Britse regering
verworpen, dat de concessie
overeenkomst van 1933 tussen de
Perzische regering en de olie
maatschappij door de omstandig
heden, waaronder deze was ge
sloten, in feite een overeenkomst
tussen de Perzische en de Britse
regering was. En ingevolge art.
34 van de statuten mogen alleen
staten de partijen uitmaken in
geschillen voor dit gerechtshof.
Het Hof heeft geen bevoegdheid
recht te spreken in een kwestie
tussen een regering en een par
ticuliere maatschappij.
De tweede kwestie was de vol
gende: De Britse regering be
weerde, dat de Perzische actie 'n
schending van de Engels-Perzi
sche verdragen van 1857 en 1903
betekende. Nu is een verdrags
schending zeer zeker een zaak,
waarover 't Hof in het algemeen
rechtsbevoegdheid bezit. Maar
hierbij kwam een ander punt aan
de orde: De Perzen beweerden,
dat toen zij de gedwongen be
voegdheid van het Hof (of beter
gezegd van de voorganger van dit
Hof, het Permanente Hof voor In
ternationale Justitie) accepteer
den, zij met opzet deze verdragen
met nog enige andere buiten de
onderwerpen hadden gelaten,
waarover zij rechtsbevoegdheid
aanvaardden.
Dit was een heel moeilijk punt,
want men moest zich hierbij rich
ten naar de uitlegging van één
zinsede in de bij deze verdragen
opgemaakte documenten. Maar
het Hof wees de Perzische eis toe
en dientengevolge kwam het tot
de conclusie, dat het uitgesloten
was, dat het Hof over de beweer,
de schending van deze verdragen
een oordeel kon uitspreken. Men
moet ruiterlijk toegeven, dat Per-
zië hier een technisch punt heeft
gewonnen. De beslissing is zon
der protest door de Britse rege
ring aanvaard.
Maar wat nu? Sinds het begin
van het geschil heeft de Britse
regering, zoals ieder verstandig
mens in gelijke omstandigheden
zou doen, twee gedragslijnen ge
volgd. Zij heeft haar zaak voor
gelegd aan de enig mogelijke ge
rechtelijke macht. En tezelfder
tijd heeft zij getracht door onder
handelingen tot een accoord met
de Perzische regering te komen.
Het juridische proces is nu ten
einde.
Er blijven nu nog twee moge
lijkheden over. De ene zou een
door beide partijen aanvaarde
scheidsrechterlijke beslissing zijn
hoewel de kans hierop wel heel
klein is. De andere is rechts-
streekse onderhandelingen, niet
over het recht of onrecht, dat er
gedaan is, want hierover zal men
eeuwig van mening blijven ver
schillen, maar over het vinden
van een of andere oplossing in
algemene zin, waarbij de belan
gen van beide landen gediend
zouden zijn.
Het ligt voor de hand, dat het
voor Perzië ook van groot belang
is, dat er zo'n oplossing wordt ge
vonden. Want wanneer niet heel
vlug en op grote schaal de export
van de olie en olieproducten
wordt hervat, zal haar econo
misch evenwicht niet meer ge
makkelijk te herstellen zijn. Het
zal geheel afhangen van de hou
ding der Perzische regering, of
deze onderhandelingen met enig
uitzicht op succes kunnen worden
hervat.
Volgens een bericht van ra-
dio-Humber is 4 mijl ten O. van
Kings Lynn in O.-Engeland
(aan de Wash-baai) -een vlieg
tuig neergestort.
Aanvankelijk werd gezegd,
dat een lid van de bemanning
zich vermoedelijk in zee in de
buurt van de Wash-baai be
vond. Aan de schepen werd
verzocht uit te -kijken.
Reuter meldt nader, dat op
sporingsploegen na 3 uur zoe
ken in de bossen en het moe-
rasland bij Kings Lynn Vrijdag
ochtend vroeg een gewonde Raf-
man hebben gevonden, die met
een valscherm uit zijn neer
stortend vliegtuig was gespron
gen. De andere inzittende van
het vliegtuig is nog niet gevon
den.
Te Hannover is opgericht de
N.V. Midden-Weser, die zich ten
doel stelt de sedert lang voorge
nomen kanalisering van de
middenloop van de Weser van
Minden tot Bremen uit te voe
ren.
Bremen zal daardoor een be
tere rechtstreekse verbinding
krijgen met het industriegebied
langs het Middellandkanaal. In
het kapitaal der onderneming
heeft de federatie voor tweeder
de deel genomen. De landen
Noord-Rijn-Wesitfalen, Neder-
Saksen en de steden Bremen en
Minden betalen samen een
derde der kosten.
Het ligt in de bedoeling het
werk in 8 jaren uit te voeren
Zes stuwen zullen in de Weser
worden gebouwd. De kosten be
dragen 100 millioen mark. De
diepte van de Weser zal door de
kanalisering op 2,30 meter wor
den gebracht, waardoor een
meer economische vaart moge
lijk zal worden. Men taxeert het
vervoer op de gekanaliseerde
Weser op bijna 8 millioen ton en
de besparing voor de scheep
vaart op jaarlijks 2,8 millioen
mark.
(Slot.)
De herhaalde vraag was niet
in staat de burgemeester vol
ledig uit zijn tent te lokken!
Openhartigheid is vaak een
schone deugd en vandaar dan
ook het bekende spreekwoord:
„Goed Zeeuws, goed rond!" Nu
zal niemand de Zeeuwse geaard
heid van burgemeester Van
Oeveren in twijfel trekken, doch
wij voelden als bij intuïtie de ge
trokken grenzen niet te mogen
overschrijden. Niet alles is direct
voor publiciteit vatbaar, hoewel
de burgemeester weinig vrees
koestert voor eventuele kapers
op de kust.
Zoveel werd ons wel duidelijk,
dat met ernst reeds onder het
oog is gezien het doortrekken
van de kanaalarm SluiskilSas
sing tot aan de Kinderdijk.
„Als U zich de inundatie her
innert, zult U zich ook nog kun
nen realiseren, dat de Axelse
Minister Schuman heeft met
zjjn voorstel om Saarbrtlcken
voor de zetel van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en
Staal te kiezen, 't Saarprobleem
weer In het middelpunt van de
belangstelling gebracht.
De boteroorlog in West-Duits
land heeft In Hannover geleid
tot een gerechtelijk ingrijpen
tegen de dagelijks stijgende prij
zen. Het openbaar ministerie in
Hannover is namelijk een proces
tegen prijsopdrijving begonnen
tegen de plaatselijke boterver-
koopcentrale.
De boterprijzen zijn in Neder -
Saksen, een der voornaamste
productielanden, tot ver boven 7
mark per kilo gestegen als ge
volg van de schaarste, die is op
getreden, daar de Duitse boter-
productie ver beneden de ver
wachting is gebleven en de in
voer door het invoerrecht van
26 zo goed als geheel werd
afgesneden. Ondanks de nood
maatregelen, die de regering
heeft afgekondigd zij wil
10.000 ton boter invoeren blij
ven de prijzen stijgen. In Neder-
Saksen zijn de huisvrouwen
reeds tot een boterboycot opge
roepen om de handel te dwingen
de prijzen te verlagen. Ook het
federale ministerie van landbouw
heeft de mening uitgesproken,
dat prijsopdrijving streng zal
worden gestraft. Het heeft het
boerenverbond verzocht mede
werking te verlenen aan de strijd
tegen de zwarte boterprijzen.
De in staat van beschuldiging
gestelde boterverkoopcentrale is
van mening, dat er geen zwarte
prijzen kunnen bestaan, daar
vaste boterprijzen wettelijk niet
zijn voorgeschreven. Wel zijn er
officiële noteringscommissies,
doch deze hebben naar de opvat
ting der centrale geen andere be
voegdheid dan de prijzen te re
gistreren. De boterprijzen zijn
echter reeds lang boven de offi
ciële registratie gestegen en de
huisvrouwen komen iedere dag onderzoek
tot de ervaring, dat de boter
weer duurder is geworden. Twee
maanden geleden heeft de rege
ring voorstellen tot verlaging
van het prohibitieve invoerrecht
op boter ingetrokken, nadat de
Duitse boeren er tegen hadden
geageerd. Volgens de Duitse
boerenorganisatie kon de Duitse
markt gemakkelijk uit de bin
nenlandse productie worden
voorzien.
Het is al geruime tijd bekend,
dat kwaadaardige woekeringen
kunnen ontstaan door een her
haalde inwerking van chemische
en andere prikkels. Kanker van
liet mondslijmvlies na een jaren
lang misbruik van alcohol en ta
bak is daar een voorbeeld van.
Ook een langdurig blootstellen
aan ultraviolette stralen kan bij
mens en dier kanker doen ont
staan. Huidkanker ontwikkelt
zich bij schippers, tuinlieden en
andere personen, die veel in de
buitenlucht moeten zijn, nogal
eens aan de oorschelpen als ge
volg van de invloed van snijdende
wind of fel licht.'
De voortdurende prikkeling,
die van chronische ontstekingen
en andere ziekteprocessen kan
uitgaan, heeft in sommige geval
len eveneens het optreden van
kanker tengevolge.
De blaaskanker bij arbeiders,
die in de anilinefabricage werk
zaam waren; de foeenmerggezwel.
len bij meisjes in de radium-
industrie en nog enkele van zulk
soort beroepsziekten ontstonden
eveneens door de langdurige in
werking van een bepaalde prik
kel.
In 1914 gelukte het aan twee
Japanners bij proefdieren kanker
te verwekken door de huid te be
strijken met een prikkelende stof.
Dit betekende voor het kanker
onderzoek een belangrijke stap
vooruit. Van die tijd af konden
de gegevens, die door het bestu
deren van ziekelijke afwijkingen
bij mensen waren verkregen,
worden aangevuld door proef
nemingen bij dieren. Ook Neder,
land heeft op dit gebied zijn aan
deel geleverd.
ERFELIJKHEID.
Een andere oorzaak voor het
ontstaan van kanker is ongetwij
feld gelegen in de erfelijkheid.
Hier te lande werden er op dit
gebied verschillende onderzoekin
gen gedaan door Korteweg. In
een verslag dat deze onderzoeker
enige jaren geleden publiceerde
over zijn reis naar Amerika,
deelde hij verschillende bijzonder,
heden mee omtrent het huidige
kankeronderzoek in de U.S.A.
Men kan daarin o.a. lezen over
grote muizenfarms, die contrac
ten afsluiten voor de levering van
honderdduizenden erfelijk zuivere
dieren, zoals die nodig zijn bij het
naar erfelijke invloe
den.
VOEDSELKEUZE.
Nieuwe opvattingen houden
rekening met de mogelijkheid,
dat ook in de voeding een factor
voor kankervorming gelegen kan
zijn. Sommige voedingsmiddelen
schijnen gezvvelremmend, andere
gezwelbevorderend te werken.
Verschil in voeding is mogelijk
mede aansprakelijk voor het on
derscheid tussen gezwelvormen
bij personen van verschillende
maatschappelijke welstand, van
verschillende herkomst en van
verschillend ras. De Nederland
se onderzoeker Waterman heeft
zich bezig gehouden met proef
nemingen op dit gebied.
Tegenwoordig wordt er ook
verband gezocht tussen kanker
vorming en hormoonwerking.
Het is gebleken, dat bepaalde
hormonen het ontstaan van kan
ker kunnen bevorderen.
TOEKOMSTMUZIEK.
Het biochemisch onderzoek van
de kwaadaardige gezwellen,
waartoe o.a. de Utrechtse hoog
leraar Kögl belangrijke bijdragen
heeft geleverd, verkrijgt meer en
meer betekenis voor de bestude
ring van het wezen dezer afwij
kingen, niet alleen bij het speu
ren naar de oorzaken, maar ook
voor de mogelijkheid van het
vroegtijdig stellen van de diag
nose.
Er bestaat zelfs enige hoop, dat
het In de toekomst mogelijk zal
zijn met biochemische middelen
mensen onvatbaar te maken
tegen kanker.
Het voorstel van Schuman
bracht een stellingname van Ade
nauer, welke 4 punten omvat:
1. Er moet worden vastge
steld, welk territorium Frankrijk
als „Saargebied" beschouwt.
2. Wat gebeurt er met de
„Saarconventies", indien „europa,
nisering" van het Saargebied
wordt besloten?
3. De staatsburgerlijke rechten
en vrijheden moeten in het Saar
gebied worden hersteld en ge
waarborgd.
4. Duitsland is van oordeel,
dat over de status van het Saar
gebied door een volksstemming
moet worden beslist.
Uit kringen van de F.D.P. (De
Vrije Democratische Partij) werd
verklaard, dat de door de meer
derheid in het West-Duitse parle
ment gesteunde politiek ten op
zichte van het Saargebied iets
anders is dan een misschien stil
zwijgend in het hart van de kan
selier voltrokken synthese tussen
zijn eigen oorspronkelijke these
en de antithese van zijn tegen
voeter: Dr. Kurt Schumacher.
De „Duitse Partij" heeft be
kend gemaakt alleen dan voor de
z.g. „Europanisering" te zullen
stemmen, wanneer Frankrijk vrij
heid van politieke activiteit aan
de bevolking van het Saargebied
en het houden van een volks
stemming toestaat en tot afschaf
fing van de Saarconventie be
reid is.
De Sociaal-Democratische Par
ty heeft daarentegen reeds meer
malen te kennen gegeven, dat
zij zal vasthouden aan haar op
vatting, dat het Saargebied van
zijn binding aan Frankryk moet
worden bevrijd en aan Duitsland
moet worden teruggegeven.
Er vielen weliswaar ook in de
laatste tijd sociaal-democratische
stemmen te beluisteren, die zei
den, dat ook de S.P.D. bereid zou
zijn over een constructieve Saar-
politiek te spreken, indien Frank
rijk aan bepaalde voorwaarden
zou hebben voldaan. Deze voor
waarden hebben overeenstem
ming met de door Adenauer ge
formuleerde punten. Toch is het
moeilijk te zeggen, hoe tenslotte
de houding van de S.P.D. zal zijn,
omdat deze partij een aantal- be
zwaren tegen de Europese ver
dragen heeft en reeds heeft laten
weten aan deze bezwaren te zul
len vasthouden ook na ratificatie.
Bovendien spelen voor de S.P.D.
behalve de bezwaren op het ter
rein van de buitenlandse politiek,
ook sterke redenen van binnen
landse politiek een rol, zodat er
niet op behoeft te worden gere
kend, dat de S.P.D., ook al doet
Frankrijk concessies, bereid zal
zijn de Saarpolitiek van Ade
nauer te steunen.
Alle Duitse politieke partijen
met uitzondering van de commu
nisten natuurlijk zijn eenstem
mig van oordeel, dat men aan de
Saar niets mag toestaan, waar
mede de Sowjets hun tegen het
volkenrecht indruisende handel,
wijze in de door hen bezette ge
bieden van Duitsland zouden
kunnen rechtvaardigen. Telkens
weer wordt in het Duitse poli
tieke leven een parallel getrok
ken tussen de houding van de
Sowjets ten opzichte van de Oder.
Neisse-grens en de houding van
Frankrijk ten opzichte van het
Saargebied. Ook de politiek van
de regering-Hoffman in het Saar
gebied en de weigering om bona
fide democratische partijen in het
Saargebied toe te staan, verlokt
telkens tot het trekken van ver
gelijkingen tussen deze gebieden
en de daar gevolgde methoden.
70)
Nadruk verboden.
Kapitein De Boer zit met de
drie passagiers te praten en plot
seling zegt de oude zeerob, die
aan het einde van het jaar met
pensioen zou gaan: „Hebben de
heren zich al gerealiseerd, wat
het betekent, dat Duitsland Ne
derland bezet heeft?"
De steward komt binnen met
de avondkoffie en de mannen
kijken elkaar aan. Jan is de eer
ste, die begrijpt, wat de vraag
van de kapitein inhoudt. „Ja,
kapitein", zegt hij, uiterlijk rus
tig, maar inwendig trilt hij; „dit
heeft voor ons het gevolg, dat we
niet meer naar het vaderland
zullen kunnen terugkeren, voor
aleer de Duitsers weer verdwe
nen zijn."
Kapitein De Boer knikt. „Zo is
het, heren. Er is door de marco
nist al 'n oproep ontvangen van
de Geallieerde legerleiding. Alle
Nederlandse schepen, die op de
thuisreis zijn, moeten naar een
Engelse haven varen. Daar zullen
ze nadere instructies krijgen. Dit
betekent voor ons, dat we, nadat
we in Rio de lading gelost heb
ben, in ballast zullen terugkeren
naar Europa, maar dan naar En
geland. Nederland is voor ons
voorlopig onbereikbaar."
Als Jan die avond laat naar
bed gaat, beseft hij pas goed, dat
er nu ook van zijn huwelijk met
Ida voorlopig niets kan komen.
Is dit het noodlot? Of is dit een
beschikking? Mocht dit huwelijk
niet doorgaan? Is het een hogere
macht, die wil voorkomen, dat
hij een huwelijk gaat sluiten,
woord op deze vragen geven. Be-
zijn?"
Hij kan vooralsnog geen ant
woord op deze vragen geven. Be
neden stampen de motoren in een
regelmatige cadans en elke slag
van de schroef brengt hem ver
der van Europa, van Nederland-
Wanneer zal hij daar weer voet
aan wal zetten?"
Begin Juni is het einde van de
reis bereikt. En dan weet hij ook,
dat de Duitsers de strijd in de
Blijkens een opgave in de
staatscourant van het aantal
gevalen van besmettelijke vee
ziekten in Nederland, voorgeko
men gedurende de maand Juni
1952, bedroeg het aantal met
mond- en klauwzeer besmette
boerderijen 79 (toeneming 29).
Op 464 bedrijven werden 8645
gevallen van varkenspest ge
constateerd. Daarvan waren 247
bedrijven en 4079 gevallen nieuw.
drie landen gewonnen hebben.
En dat nu Frankrijk vecht voor
zijn vrijheid, maar dat het een
wanhopige strijd is. De verschil
lende radiostations hebben bi-
zonderheden vertelt over de
ramp in Rotterdam en de smade
lijke terugtocht der Engelsen bij
Duinkerken.
Ingenieur Reising wordt ver
welkomd door de directie van de
Braziliaanse Spoorwegen en als
de locomotieven zijn uitgeladen,
vergeet Jan de zorgen om zijn
verwanten en bekenden in het
vaderland. Hij moet de honneurs
van de N.V. waarnemen en zelf
functioneert hij als machinist op
de eerste locomotief, die de
proefrit maakt.
De Brazilianen zijn verrukt.
De machine is veel sneller dan
de snelste van hun eigen fabrie
ken en de directie prijst zich ge
lukkig, dat in ieder geval zes van
de vier en twintig machines vei
lig en wel zijn aangekomen.
Daarna beginnen de moeilijk
heden. Als de geslaagde proefrit
gereden is, is ook Jan's taak
voorbij. Hem blijft niets anders
over dan naar Engeland te gaan
en daar de fabriek op te zoeken,
die in licentie de Nederlandse
locomotieven maakt. Doch de
Braziliaanse directie wil van
geen heengaan weten. Hem wordt
'n belangrijke functie aangebo
den bij het spoorwegbedrijf, dat
eigen fabrieken blijkt te bezitten
en men laat doorschemeren, dat
hij rijk en aanzienlijk kan wor-
Kreek met de polder Beoosten-
blij-bewesten a.h.w. de natuur
lijk vereiste diepte hebben voor
een bescheiden kanaal. De bed
ding van de kreek (mede een
overblijfsel van het vroegere
Axelse Gat), zou zonder groot
bezwaar kunnen worden benut
en bij de Kinderdijk zou een
haven kunnen worden gemaakt,
die ruimschoots plaats zou bie
den voor het zwaaien van terug
kerende schepen!"
„Maar de afwatering van de
Belgische polders, komt deze dan
niet in het gedrang?"
„Ternauwernood! Met het ver
nuft van onze ingenieurs, die als
waterbouwkundigen behoren tot
de beste ter wereld, is dit op vrij
eenvoudige wijze voor elkaar te
brengen. Het zal er voorname
lijk om gaan voor de zuidelijk
van het gekanaliseerde deel van
de kreek gelegen Hollandse en
Belgische polders suatie te vin
den, maar dit zal heus geen ob
stakel vormen!"
Het is duidelijk, dat men zich
niet uitsluitend heeft bepaald tot
het uitsteken van voelhorens.
EVENWICHT TUSSEN
AGRARISCH EN INDU
STRIEEL ELEMENT.
„Acht U het zo bij uitstek
agrarisch karakter van het mid
den in een landbouwende streek
gelegen Axel en zijn betekenis
als marktplaats ook voor de toe
komst verzekerd?"
„Ongetwijfeld! Wat dat agra
risch karakter betreft, dit zal
spoedig een equivalent gevonden
hebben door de toenemende in
dustrialisatie. Binnen afzienbare
tijd zal het industriële element
zeker prevaleren. U moet niet
vergeten, dat één der grootste
industrieën, de l'Azöte, op „De
Schelde" te Vlissingen na, zowat
de grootste Zeeuwse werkgeef
ster, Axel reeds tot een belang
rijke industrieplaats maakt! Er
zijn voldoende symptomen, die
er op wijzen, dat we hier nog
maar aan het begin staan van
een ontwikkelingsproces! Wie
had b.v. nog maar een 50 jaar
geleden bij de verbreding van het
kanaal TerneuzenGent durven
voorspellen, dat op de linker
oever zulke geweldige complexen
fabrieksgebouwen zouden verrij
zen, die tussen haakjes de hele
provincie Zeeland van gas kun
nen voorzien. We leven in een
tijd van onbegrensde mogelijk
heden!"
„Maar de toenemende mecha
nisatie in de landbouw
,,Is ongetwijfeld voor wat
het arbeiderspotentieel betreft
problematisch. Ook hier is het
als aan een ziekbed; stilstand is
achteruitgang! Waar aan de
ene kant steeds meer arbeiders
zullen moeten worden overge
schakeld, is nog niet precies te
zeggen getuige de pas ver
rezen silo! waartoe voortgaan
de mechanisatie en industriali
satie ons zullen voeren. Maar,
van zwartkijkerij houd ik
niet!"
Inderdaad zijn er altijd weer
wegen gevonden om uit telkens
wisselende perioden van depres
sie of tijdelijke neergang te ge
raken.
Een halve eeuw geleden waren
met name voor de arbeiders de
toestanden ook niet zo rooskleu
rig. Ook toen was er wel eens
werkloosheid en lagen de lonen
doorgaans beneden het daggeld
van 1,in de landbouw!
bevreesd bleek, dat er niet meer
mensen emigreren, doch die er
steeds op zint er uit te halen
wat er in zit.
„ONZE BODEM IS VRUCHT
BAAR, ONZE LIGGING
GUNSTIG!"
Door deze wetenschap gesterkt
leeft bij hem de overtuiging aan
grote mogelijkheden, niet alleen
voor de streek, doch inzonderheid
voor Axel.
Onze bodem is rijk! Waar ter
wereld vindt men deze vrucht
baarheid? Waar levert de grond
betere opbrengsten van kwalita
tief hoogstaande gewassen? zo
placht hij te zeggen, die toch
ook hier en daar in de wereld
heeft rondgeneusd en ook elders
zijn licht heeft mogen opsteken!
En zo is het!
Onze ligging is gunstig en een
volkomen verlossing uit ons iso
lement door doortrekking van
de Sassingse haven tot Axel zou
een tijd van nog groter bloei en
vooruitzichten inluiden!
Men moet over dit alles niet
licht denken! In de grensstreek
heeft zich in de laatste decennia
vooral ook de vlasindustrie ont
wikkeld.
Een reeks van fabrieken van
Koewacht tot St. Jansteen be
ijvert zich de vlascultuur steeds
intensiever op te voeren en als
broodwinning uit te oefenen.
„WIJ MOETEN VOORUIT!"
Dit was de grondtoon van ons
onderhoud met burgemeester
Van Oeveren, die niet zo ernstig
den, als hij hier de beroemde lo
comotieven met de naadloze ke
tels gaat bouwen. Men ziet nieu
we mogelijkheden in deze oor
logstijd. De ingenieur kan im
mers toch niet naar Nederland
terugkeren? Nederland is voor
de duur van de oorlog uitgescha
keld. Hier kunt u werken en veel
geld verdienen, veel geld.
De Brazilianen blijken uitge
slapen zakenlieden te zijn, maar
Jan 'is nog slimmer. Hij vraagt
bedenktijd: een week. De direc
tie, die denkt het pleit al half ge
wonnen te hebben, geeft hem
gaarne deze termijn en biedt hem
aan op haar kosten te vertoeven
in het beste hotel van de stad.
Jan accepteert het minzaam,
maar stelt zich in zijn hotel da
delijk in verbinding met de Ne
derlandse gezant. Deze js bereid
de ingenieur onmiddellijk te ont
vangen en een uur later is Jan
in het Gezantschap.
Daar vertelt hij, hoe de zaken
staan en vraagt allereerst, of er
nog een mogelijkheid bestaat om
met Nederland in contact te ko
men.
De gezant schudt zijn hoofd.
„Totaal uitgesloten", antwoordt
hij. „Zelfs diplomatiek contact
bestaat er niet meer. Overigens,
dit heeft ook geen zin, want onze
regering zetelt momenteel in
Londen. U zoudt zich met de re
gering in verbinding kunnen
stellen."
(Wordt vervolgd)
De welvaart, die in dit grens
gebied heerst, is wel in „deze
contrei" het hoogst. Het werk
zame slag mensen, dat hier zijn
bezigheid vindt en zich uitslooft
om de vele arbeid te verrichten,
die dit product vereist, mag wel
eens ten voorbeeld worden ge
steld. „Laten we niet vergeten,
dat hier ongeveer 5000 ha vlas
tot lint bewerkt wordt, alzo een
derde deel van de Nederlandse
productie. (Samen met W. Z.
Vlaanderen wordt de helft van
het Nederlandse vlas hier be
werkt.) „Plukken, repelen, ro
ten, boken, zwingelen, dit alles
vereist veel werk, maar levert
ook veel op aan arbeidsloon (en
dus ook welvaart!).
Het zo welvarende achterland
heeft echter zijn transportpro
blemen.
„TIJD IS GELD EN ELKE
KM IS ER ééN!"
„Vergeet niet dat tijd bij deze
slovers geld is. De Sassing ligt
ruim 3V2 km van de Kinderdijk.
Elke km is er één en tweemaal
deze afstand maakt 7 km. Dit
werpt terdege gewicht in de
schaal!"
We zijn het er ook volkomen
mee eens, dat hetgeen aan cul
tuurgrond zou worden prijsge
geven, eigenlijk „niets" is, n.l.
een stukje kreek en vrijwel
waardeloze zandgrond van de
z.g. „Grote Plaat", die nog nooit
voor wat anders dan schrale
weide kon worden aangewend.
Deze onproductieve grond zou
dan inplaats van „waardeloos" te
zijn, dienstbaar worden gemaakt
aan een groot belang voor onze
streek.
„DIT WERK ZOU GEEN
D.U.W.-OBJECT ZIJN!"
„Vergeet niet, dat een zodanig
werk geen object zou kunnen
worden van „D.U.W."-arbeid!"
Ook over deze opmerking van
de Axelse burgervader valt even
na te denken.
Het is een plan dat waard is
om te worden verwezenlijkt.
EEN NIJVERE STREEK
HEEFT OOK RECHTEN!
De ontwikkeling zet zich voort
en kan zomin als de wijzers van
de klok worden tegengehouden!
De landbouw-mechanisatie en de
opgevoerde productie; de toe
nemende industrialisatie met een
achterland van Clinge tot Zuid-
dorpe, waar de vlasindustrie
welig tiert en ook tal van textiel
bedrijven steeds meer armslag
vragen, dit alles plaatst ons
voor een urgentie. Want: rege
ren is ten allen tijde: vooruit
zien!
Een vlottere en daardoor goed
kopere, dus meer economische
verbinding over water is nog al
tijd ten spijt van het geweldig
toegenomen vervoer per as over
de weg te prefereren.
Laten we hopen hier spoedig
meer van te horen.
Het is een streekbelang van
de eerste orde!
't G.
De Franse boer Gustav Domi-
nici, die elf dagen geleden het
eerst de lijken van de vermoorde
Britse familie Drummond heeft
gezien en vervolgens de politie
inlichtte, is Vrijdag voor de vijfde
maal verhoord. Dit jongste ver
hoor vond plaats omdat de politie
een brief uit Parijs had ontvan
gen, volgens welke Dominici in
1944 van een Amerikaanse sol
daat een Amerikaanse legerkara.
bijn zou hebben gekocht van het
zelfde type als het wapen, waar
mede de moord is gepleegd. Do
minici ontkende ten stelligste dat
deze mededeling op waarheid be
rustte.
