Halfjaarlijks economisch
rapport van Truman
Actie van de P. N. I.
tegen Nederland
NOORS VRACHTSCHIP VOOR
LONG ISLAND IN BRAND
De toestand in Perzië
HET KONINKLIJK
BEZOEK AAN GOUDA
De
kabinetsformatie
Bestuur N. R. U. verzoekt
de heer Vogt aan te blijven
Nederlandse dame
in Spanje
verongelukt
REGERINGSMAA TREGELEN
TEGEN DEMONSTRATIES
Personeel van S.M.N. gaat
staken
Nederlands schipt redt
Spaanse schipbreukelingen
Arrestaties
;n Port Elizabeth
Vogt willigt verzoek in
LICHTENDE
VOORWERPEN
Van de 49 zich aan boord
bevindende personen worden 4 leden
der bemanning vermist
Egyptisch premier
afgetreden
V.—j
VEERS VERWACHT IN G
HOOGWATER
ZON- en MAAN
STANDEN.
Frankering bij abonnement; Terneuzen
Oirecteur-Hoofdredauur I. van de bande
tedaetie-adres;
Noordstraat55—57 Temeuzen
Telefoon 2510 NA 5 uur 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijsƒ5,20 per kwartaal; per
maand 1,75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks
MAANDAG 21 JULI 1952.
7e Jaargang No. 2091.
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Temeuzen
Advertentieprijs, per min 12 ct.; minimum pet
advertentie 1,80.
Rubriek Kleine Advertenties; 5 regels 75 cent,
iedere regel meer 15 cent.
Vermelding; Brieven onder nummer of: Adres
Bureau van dit Blad 15 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur
foor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur
In een halfjaarlijks economisch
rapport aan het congres heeft
president Truman Zaterdag de
stromingen in de Verenigde Sta
ten tot beperking van de invoer
aangevallen en verklaard, dat de
militaire veiligheid van de niet-
communistische wereld onaf
scheidelijk is van haar economi
sche toekomst.
In zijn rapport zegt de presi
dent, dat de hulp in nood, welke
de Verenigde Staten tot nu toe
aan andere niet-communistische
landen hebben verleend, zal moe-
De 51-jarige mevrouw L. Ma-
thijse-Kremer uit Amsterdam is
Zaterdag bij een auto-ongeluk in
de buurt van Tortosa (Spanje)
om het leven gekomen. Het onge
luk geschiedde op de weg tussen
Perello en Ampolla, bij Tortosa,
ongeveer 160 km ten Zuidwesten
van Barcelona. Ernstig gewond
werd mevrouw Mathijse in een
kliniek te Tortosa opgenomen,
waar zij korte tijd later is overle
den. Haar echtgenoot, procuratie
houder bij een handelsvereniging
te Amsterdam, liep slechts lichte
verwondingen bp. Het echtpaar
was per auto op vacantiereis in
Spanje. Het slachtoffer zal aldaar
worden begraven.
ten worden aangevuld en daarna
in toenemende mate vervangen
worden door een normalere kapi
taalstroming uit de Verenigde
Staten naar andere landen. Dit
zal op zijn beurt vergezeld moe
ten gaan van het realistischer be
sef, dat uitvoer op de lange duur
vergezeld moet gaan van invoer.
„Het is verontrustend op te
merken, dat, ondanks de grote
mate van werkgelegenheid in de
Verenigde Staten, de laatste tijd
de druk tot beperking van de in
voer is toegenomen. Verboden
van invoer van buitenlandse pro
ducten, verhoging van rechten op
ingevoerde goederen, en talloze
verzoeken om andere verhogin
gen van rechten zijn er enkele
voorbeelden van, hoe deze aan
drang tot beperking van de invoer
tot uitdrukking is gekomen. Deze
aandrang tot het toepassen van
beperkingen is over het algemeen
uitgeoefend met te weinig oog
voor de invloed, welke deze maat-
regelen hebben op ons doel der
veiligheid en op de economische
politiek, welke in overeenstem
ming is met onze positie als cre-
diteurenland".
„Handelsbeperkingen zijn van
rechtstreekse invloed op de Ame
rikaanse programma's tot ver
sterking van de vrije wereld. Het
is niet goed te verenigen, dat wij
hier belemmeringen opwerpen en
tegelijkertijd aandringen op het
vormen van een nauw deelge
nootschap in de Noordatlantische
gemeenschap".
President Truman zegt verder,
dat uit de jongste maatregelen
van het thans op recès zijnde con
gres gebleken is, dat niet ten vol
le het belang werd ingezien van
feiten als deze, dat de Verenigde
Staten in veel groter gevaar zou-
De afdeling West-Java van de
Partai Nasional Indonesia (PNI)
heeft aan de onderafdelingen een
rondschrijven gericht, waarin ge
zegd wordt, dat in de huidige tijd
een gematigde houding onge
wenst is, aangezien de verhou
ding tussen Indonesië en Neder
land steeds slechter wordt.
Aan de leden van de P.N.I.
wordt in dit rondschrijven ver
zocht om tijdens de komende
massabijeenkomsten ter gelegen
heid van de viering van 17 Augus
tus acties op touw te zetten,
waardoor de positieve houding
der P.N.I. wordt gedemonstreerd.
Uit leuzen als „Indonesisch be
stuur in West-Irian moet zo spoe
dig mogelijk worden gevormd"
en andere leuzen moet de afwij
zing van de overeenkomsten der
R.T.C. blijken. Voorts dient de
leuze „Laat de gematigde hou
ding varen" allerwegen te wor
den gepropageerd.
Het rondschrijven is getekend
door de voorzitter van de P.N.I.
West-Java.
De minister van Binnenlandse
Zaken maakt bekend, dat te Dja
karta van regeringswege een cen
traal comité zal worden ingesteld
terwijl in diverse gebieden een lo
caal comité zal komen.
Bij wijze van preventieve maat
regel bepaalt de minister, dat het
meevoeren van reclameborden en
spandoeken, waarop partij-eisen
vermeld staan, verboden is. Voor
de organisatie van défilé's, de
monstraties en openbare verga
deringen is toestemming van het
hoofd der plaatselijke politie ver
eist.
Het hoofdbestuur van de In
donesische vakbond van perso
neel van de Stoomvaartmaat
schappij Nederland heeft voor
deze week een staking afgekon
digd naar aanleiding van de
mislukking der besprekingen
met de directie van de maat
schappij inzake de uitkering
van een gratificatie.
Vrijdag a.s. zullen de arbei
ders weer hun werk hervatten.
den verkeren, wanneer de bevol
king van een belangrijk deel van
de vrije wereld zou geloven, dat
de Verenigde Staten geen belang
rijk deel van de vrije wereld zou
geloven, dat de Verenigde Staten
geen belangstelling hebben voor
haar menselijke aspiraties, maar
alleen voor het helpen met de be
wapening van deze bevolking, op
dat deze bij de verdediging van de
Verenigde Staten zal kunnen hel
pen.
„Bevordering van economische
omstandigheden, die de andere
vrije landen in staat zullen stel
len zichzelf te onderhouden is het
doel, dat wij moeten trachten te
bereiken als overgang uit de
noodtoestanden, die het voor ons
van essentieel belang deden zijn
tijdelijk hulp tet verlenen. Wan
neer de vrije wereld economische
stabiliteit en verdere economische
vooruitgang bereikt, is er geen
groot gevaar voor communisti
sche omverwerping van het ge
zag", aldus het rapport.
De opbouw van de militaire vei
ligheid is slechts een eerste fase.
„De Verenigde Staten moeten be
reid zijn om tijdens de voortgang
van deze eerste fase en in meer
dere mate na de voltooiing daar
van, hun billijke bijdrage te leve
ren tot een welvarender vrije we
reld. Deze laatste zal een veiliger
vrije wereld zijn".
Truman zegt verder, dat de
Amerikaanse veiligheidspro
gramma's de kracht van de bin
nenlandse economie niet bedrei
gen, nog veel minder deze ver
minderen of aantasten.
De president zegt, dat het inko
men per hoofd van de Ameri
kaanse bevolking, zelfs na aan
passingen in verband met prijs-
veranderingen en berekend nadat
belastingen betaald zijn, vergele
ken met 1939 ongeveer 40 procent
is gestegen. De bruto nationale
productie is met bijna 90 procent
gestegen vergeleken met 1939, de
industriële productie is bijna ver
dubbeld en de agrarische produc
tie is met ongeveer een derde ge
stegen.
De jaarlijkse omvang van za-
keninvesteringen in bouwwerken
en uitrusting is op basis van de
prijzen van verleden jaar geste
gen van 14 milliard dollar tot bij
na 38 milliard dollar.
Truman merkt op, dat door het
bekendworden van deze feiten de
positie der Verenigde Staten in
de vrije wereld versterkt kan
worden. „Communistische pro
paganda is gebaseerd op de on
juiste gedachte dat de Ameri
kaanse economie haar kracht niet
zal- kunnen handhaven", zo ver
klaart de president.
De Amerikanen moeten zich
tevens realiseren, dat de last van
het verzet tegen agressie zwaar
drukt op de economie van andere
vrije landen, „die evenzeer naar
vrijheid verlangen als wij". De
hulpbronnen die zij kunnen ge
bruiken voor de opbouw van eco
nomische en militaire kracht zijn
veel beperkter dan de onze, aan
gezien zij een veel kleiner marge
hebben boven de absolute levens
behoeften. Onder deze omstan
digheden kan de hulp, welke wij
hen verlenen vele malen de kos
ten opbrengen door een grotere
veiligheid voor hen en voor ons".
De kabinetsformateur heeft
Vrijdag nog een gesprek van
ruim een uur gehad met prof.
Romme. Zaterdag vergaderde, de
A.R. Tweede Kamerfractie over
de voorstellen, welke de forma
teur aan de heer Schouten heeft
gedaan. Waarschijnlijk dat de
toestand nu spoedig tot klaarheid
zal komen.
Dr Drees heeft in zijn kabinet
nog ontvangen prof. dr W. J. A.
Kernkamp, hoogleraar in het
staatsrecht, administratief recht
en de wijsbegeerte van het recht,
te Utrecht. Deze werd gepolst
voor de portefeuille van overzee
se rijksdelen. Prof. Kernkamp
bleek bereid, een eventueel ver
zoek om dit toekomstige departe
ment te beheren, in positieve
overweging te nemen.
Gezien het feit, dat prof. Kern
kamp tot de Chr. Historische
richting behoort en de waar
schijnlijkheid, dat minister Staf,
ook Chr. Historisch, weder als
minister van oorlog en marine
zal optreden, wil men in politieke
kringen de conclusie trekken, dat
het departement van justitie
weer in een andere politieke
kleur zal overgaan.
Het Nederlandse kustvaar
tuig „Prinses Wilhelmina" heeft
4 Spaanse schipbreukelingen in
Cadiz aan wal gebracht.
De Spanjaarden waren op 48
mijl van Cadiz door het Neder
landse schip opgepikt, nadat
hun lekgeslagen vaartuig in een
kwartier tijds was gezonken.
De „Prinses Wilhelmina" was
op weg naar Genua.
Wegens overtreding der
apartheidsbepalingen zijn in
Port Elizabeth 44 personen ge
arresteerd.
Dr Maroka, voorzitter van het
nationale Afrikaanse congres,
heeft verklaard, dat de cam
pagne tegen de „onrechtvaardi
ge" wetten meer succes heeft
dan werd verwacht. Hij zei, dat
van overzee behoorlijke finan
ciële steun was ontvangen.
President Truman is na een
behandeling van drie dagen uit
het ziekenhuis teruggekeerd.
Truman zei aan de pers, dat hij
zich best voelt.
Het bestuur van de Nederland
se Radio Unie heeft met uitslui
tend de twee stemmen van de
A.V.R.O. tegen besloten aan de
heer Willem Vogt te verzoeken
zijn functie van technisch com
missaris van de Nederlandse Ra
dio Unie te blijven bekleden.
Van de zijde van de A.V.R.O.
was voorgesteld de heer J. Kor-
ver, secretaris van het A.V.R.O.-
bestuur tot technisch commissa
ris te benoemen. Het bestuur der
N.R.U., waarin zitting hebben
vertegenwoordigers van de
A.V.R.O., K.R.O., V.A.R.A.
N.C.R.V. en V.P.R.O. achtte
in grote meerderheid deze keuze
niet gelukkig, niet om de persoon
van de betrokkene, maar wel o.m.
omdat diens leeftijd 73 jaar
voor deze drukke en technisch
veeleisende functie een bezwaar
werd geacht.
In tegendeel wensten alle be
stuursleden, behoudens de twee
A.V.R.O.-vertegenwoordigers de
heer Vogt in zijn kwaliteit van
technisch commissaris te behou
den. Van de zijde der A.V.R.O.
werd dit een slag in het gezicht
dezer omroepvereniging be
schouwd. Van andere zijden werd
opgemerkt, dat het gebruikelijk
moge zijn de commissarissen te
verdelen onder de vertegenwoor
digers der verschillende omroep
verenigingen en dat er de bepa
ling moge zijn, dat dit bij voor
keur geschiedt, statutair is dit
niet verplicht.
De kwaliteiten van de heer
Vogt als technisch commissaris
werden door vele leden geroemd.
Men besloot hem te verzoeken
althans zeker voorlopig aan te
blijven. In grote meerderheid
achtte het bestuur der N.R.U. het
geenszins noodzakelijk, dat de
heer Vogt door zijn heengaan als
directeur van de A.V.R.O. ook de
ze belangrijke functie bij de
N.R.U. neerlegt.
De heer W. Vogt verklaarde
desgevraagd, dat hij het verzoek
van het bestuur van de N.R.U.
heeft ingewilligd en de functie
van technisch commissaris der
N.R.U. derhalve blijft vervullen.
Daartoe zal in het gebouw van
het technisch centrum van de
N.R.U. aan de Ampèrestraat een
kantoor voor hem worden inge
richt. De heer Vogt zal vandaag
reeds dit kantoor in gebruik ne
men.
Vrijdag is het gerestau
reerde stadhuis van Gouda,
het oudste stadhuis in ons
land, officieel in tegen
woordigheid van II. M. Ko
ningin Juliana in gebruik
genomen.
We zien hier een over
zicht van het marktplein
de ster op de voorgrond
geeft het middelpunt van
de oude stad aan op
het moment, dat de Ko
ningin het bordes van het
stadhuis betreedt.
de kapper met
het aparte cachet
markt 16 - brouwerij str. 9
terneuzen
ook voor geverfd
en moeilijk haar
de natuurlijke dus
de mooiste permanent
BOVEN DE
VERENIGDE STATEN.
Volgens dr Lincoln la Paz, vuur
boldeskundige aan de universi
teit van New Mexico, wordt de
lucht in het Zuid-Westen van de
Verenigde Staten overstroomd
met lichtende voorwerpen „hoe
je deze ook noemt vliegende
schotels, geleide projectielen of
ruimteschepen zij gedragen
zich vreemd", aldus dr La Paz.
Volgens deze deskundige zijn
het geen vallende sterren noch
meteoren, daar deze slechts kor
te tijd licht geven en altijd hoor
baar zijn.
De lichtende voorwerpen bewe
gen zich op buitengewoon grote
hoogte en kunnen 3% minuten
lang worden waargenomen, aldus
dr La Paz.
„De olie-industrie moet zo
spoedig mogelijk weer op gang
komen", aldus heeft de nieuwe
Perzische premier, Ghavam es
Soeltaneh, Zaterdag op een pers
conferentie verklaard. Hij zei, dat
hij bestudeerde, of de kwestie di
rect met Engeland diende te wor
den opgenomen, of dat men via
de internationale bank tot een op
lossing zou trachten te geraken.
Desgevraagd verklaarde de
nieuwe premier, dat hij zich later
zou uitspreken over een even
tuele terugkeer naar Perzië van
de Britse deskundigen, die het
land verleden jaar na de nationa
lisatie verlieten.
Twintig journalisten, die acht
maanden geleden hun toevlucht
zochten in het parlementsge
bouw, hebben Zaterdag hun toe
vluchtsoord verlaten en zich naar
de nieuwe premier begeven. Zij
namen indertijd binnen het ge
bouw van de „madjlis" de wijk,
omdat volgens hen hun leven in
gevaar was wegens hun oppositie
tegen Mossadeq.
Zaterdagmorgen heeft de Ame
rikaanse ambassadeur in Perzië,
Loy Henderson, premier Ghavam
bezocht.
De „Vereniging ter bestrijding
van het imperialisme", die onder
communistische leiding staat,
heeft een beroep gedaan op oud
premier Mossadeq, op de religieu
ze leider Kasjani en op de leden
van het nationale front om geza
menlijk te strijden tegen het „im
perialisme en Ghavam es Soelta
Jieh".
Zaterdagavond deden zich in
Teheran verspreide botsingen
voor tussen aanhangers van Mos
sadeq en politie en soldaten
Twee personen werden ernstig
gewond en men vreest voor hun
leven. De politie bewaakte de bu
reaux en de clubs van het natio
nale front. Naar aanleiding van
de onlusten is de avondklok inge
steld. Het nationale front heeft
voor Maandag een algemene sta
king uitgeroepen uit protest te
gen het aftreden van Mossadeq.
De regering heeft via de radio
bekendgemaakt, dat als de Zater
dag begonnen staking van de
busdiensten in Teheran Zondag
middag niet zal zijn opgeheven
zij deze diensten zal overnemen.
Het Noorse vrachtschip „Black
Gull", groot 4.929 ton, dat een la
ding ontplofbare stoffen vervoer
de en op 10 Juli van Rotterdam
naar New York was vertrokken,
is Vrijdagavond ongeveer 100 km
van Montauk Point (Long Island)
in brand geraakt. Het vuur ver
oorzaakte een ontploffing.
Volgens radio-Teheran zijn uit
alle delen van Perzië telegram
men binnengekomen, waarin de
nieuwe premier steun wordt toe
gezegd. Voorts is via de radio een
beroep gedaan op het volk om
kalm te blijven en „zich niet te
laten opruien". Premier Ghavam
heeft radiografisch alle districts
gouverneurs en plaatselijke auto
riteiten verzocht krachtig op te
treden tegen alle schendingen
van de openbare orde.
Uit afgelegen gebieden en on
der meer uit Abadan en Kerman-
sjah zijn berichten binnengeko
men, die melding maken van
stakingen uit protest tegen het
aftreden van Mossadeq. Volgens
gewoonlijk goedingelichte krin
gen heeft de regering besloten de
gouverneur van Zuid-Perzië naar
Teheran te ontbieden om een ver
klaring te geven over de stakin
gen in Abadan, waarvoor hij ver
antwoordelijk wordt gesteld.
Aanhangers van Mossadeq zijn
in de winkelbuurt te Teheran
slaags geraakt met de politie.
Zes personen werden hierbij ge
wond. Volgens parlementsleden
van het Nationale Front werden
twee personen gewond.
Behalve de 40 koppen tellende
bemanning bevonden zich 9 pas
sagiers aan boord, waaronder 5
Nederlanders, n.l. Jan A. Drie
sprong, 62 jaar, zijn vrouw Janna
Driesprong, 57 jaar, en hun doch
ter Wilhelmina A. Driesprong, 18
jaar, allen uit Boskoop, Pieter
Spaanderman, 36 jaar, uit Sant
poort en Jacobus de Nobel, 67
jaar, uit Haarlem.
Slechts 4 leden der bemanning,
die geheel uit Noren bestond, en
overboord zijn gesprongen, wor
den vermist.
Vier uur nadat de ramp plaats
vond werd gemeld, dat 't Zweed
se stoomschip „Gripsholm", be
nevens een Amerikaans lijnschip
en 4 kotters van de Amerikaanse
kustwacht zich in de nabijheid
van de „Black Gull" bevonden.
De „Gripsholm" meldde Zater
dag later op de dag over de red
ding, dat 24 opvarenden van de
„Black Gull" zich in een redding
boot bevonden en dat 21 anderen
op het voordek stonden samen
gedrongen. Een reddingboot van
de „Gripsholm" kwam juist op
tijd om deze 21 personen aan
boord te nemen. Zij stonden op
het punt in het water te springen
om buiten het bereik der vlam- j
men te blijven en in dat geval zou
het twijfelachtig zijn geweest of
zij allen gered hadden kunnen
worden. Thans worden alleen nog
de 4 leden der bemanning, die
van het achterdek van de „Black
Gull" in zee waren gesprongen,
vermist.
Nadat enkele der gewonden
behandeld waren, zijn 44 van de
45 geredden door een kotter van
de kustwacht van de „Gripsholm"
overgenomen en naar de wal ge
bracht. De bootsman Nils Varen,
die ernstige brandwonden opliep,
is aan boord van het Zweedse
stoomschip gebleven.
Acht van de geredden zijn in
het Noorse ziekenhuis in Brook
lyn ter verpleging opgenomen.
Alle geredden loofden de door
de „Gripsholm" en de kustwacht
verleende hulp. Ook de beide ste
wardessen van de „Black Gull"
werden geprezen. Zij hadden de
passagiers geholpen met het aan
trekken van de reddingsgordels
en ze naar de enige niet-vernielde
reddingboot gebracht.
Bijzonderheden over de brand
en de oorzaak ervan zijn schaars.
Een sleepboot heeft Zaterdag
avond het wrak van de „Black
Gull" op sleeptouw genomen
en geseind dat de romp zeewaar
dig is en de brand uitgewoed. De
gehele bovenbouw van het schip
is verwoest.
De Egyptische premier is afge
treden. Koning Faroek heeft het
entslag aanvaard.
Het aftreden van minister-pre
sident Sirry Pasja was niet ver
wacht. De premier had Zaterdag
avond nog gezegd voornemens te
zijn binnenkort onderhandelingen
met Groot-Brittannië aan te van
gen ter regeling van nog niet op
geloste Brits-Egyptische vraag
stukken.
De thans afgetreden Hoessein
Sirry Pasja vormde zijn kabinet
op 2 Juli j.l. Hij was de opvolger
van Hilay Pasja, die vier maan
den aan het bewind was geweest.
Het aftreden van premier Sirry
Pasja werd bekendgemaakt door
radio-Cairo, dat onder regerings
controle staat. Er werd geen com
mentaar op het bericht gegeven.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Maandagoch
tend tot Maandagavond.
Wisselende bewolking.
Overwegend droog weer met
wisselende bewolking en een ma
tige Noordelijke tot Noordweste
lijke wind. In de Zuidelijke helft
van het land iets koeler, in de
Noordelijke helft iets warmer
dan gisteren.
DINSDAG 22 JULI.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsooren
v.m.
2.10
2.45
3.25
3.35
n.m.
2.27
3.02
3.42
3.52
op onder
ZON
Juli.
21 4.45 20.46
22 4.47 20.45
op onder
MAAN
3.44
4.56
20.51
21.10