HET BRITS-IRAANSE OLIEGESCHIL Opstandige Gaullisten Nieuwe aardschokken in San Juan Landbouwerskolonie Persconferentie Lord Alexander in Seoel HEDENAVOND overleggen met premier Pinay De Nederlandse in Brazilië van Truman Tank op een café-terras Koninklijke gift voor geteisterde gebieden ZEEPOST I erkiezing Eerste Kanier DE BUITENLANDSE POLITIEK VAN LABOUR De economische hulpver lening aan W.-Berlijn VERKLARING VAN TAFT MARKT TERNELZEN ZATERDAG 14 JUNI 1952. 7e Jaargang No. 2060. Internationaal Gerechtshof te 's-Gravenhage tf tVEERS VERW ACHTIN G HOOGWATER. ZON- en MAAN STANDEN. op onder op onder KOREA AANVANG HALF ACHT Frankering bij abonnement: Ter neuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat55—57 Terneuzen Telefoon 2510 Né 5 uur 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ5,20 per kwartaal; per maand ƒ1,75; per week 42 cent. Losse nrs 8 ct. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum per advertentie 1,80. Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 cent; iedere regel meer 15 cent. Vermelding: Brieven onder nummer of: Adres Bureau van dit Blad 15 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur Vrijdagmorgen om half elf opende de vice-president, de heer J. G. Querrero, de zitting van het internationaal gerechts hof, dat voor de vierde dag bij eenkwam ter behandeling van het BritsIraanse oliegeschil. Alvorens de Britse attorney-ge neral, sir Lionel Heald, een aan vang zou maken met het ant woord op de uiteenzettingen van de Iraanse premier, dr Mossadeq, en de Iraanse pleiter prof. Henri Rolin, gaf de vice-president de gezant van Iran in ons land, de heer Hossein Navab, gelegenheid een mededeling te doen. De heer Hossein Navab deelde mee, dat de Iraanse premier gaarne aan wezig had willen zijn om te luis teren naar het antwoord op zijn rede en die van prof. Rolin. Om gezondheidsredenen was hij even wel verhinderd". Dr Mossadeq had hem verzocht het hof en de Britse delegatie zijn spijt daar over uit te drukken. Hierna begon de Britse attorney-general, sir Lionel Heald, zijn pleidooi. Sir Lionel zei o.m.: Het ver enigd koninkrijk komt voor het hof, stellend dat het hof jurisdic tie heeft om zich met de eigenlij ke zaak bezig te houden, welke zijn betrekkingen met Iran ern stig heeft verstoord en reeds een groot verlies voor beide partijen heeft opgeleverd. Het verenigd koninkrijk heeft meer dan eens getracht dit geschil buiten 't hof om te regelen, maar ondanks het feit, dat het verenigd koninkrijk bereid was de wensen van Iran ver tegemoet te komen, hadden deze pogingen geen resultaat. Maar wanneer Iran besloten zijnde geen risico te lopen door haar daden onpartijdig te laten onderzoeken door het wereldge rechtshof de jurisdictie niet wil aanvaarden, dan kan dit hof de eigenlijke zaak niet behande len, tenzij het reeds een verplich te rechtspraak heeft. Engeland zal daarom niet ant woorden op de redevoering van de Perzische minister-president Mossadeq. Deze heeft zich in zijn redevoering bijna uitsluitend be ziggehouden met aangelegenhe den, die niets met de kwestie te maken hebben. Naar aanleiding van de verkla ring van Rolin, dat een uitspraak van het hof, dat het in dezen niet bevoegd is, een sussingsmaatre- gel zou zijn, zei sir Lionel, dat dit woord, hetwelk herinneringen aan 1938 oproept, tegenwoordig een onaangename klank heeft en evenals in dat jaar met de gevoe lens van slechts één partij reke ning houdt. Volgens Heald blijkt uit de woorden van Mossadeq en Rolin, dat het naar hun mening onmogelijk is de mérites van deze zaak te scheiden van de kwestie van bevoegdheid van het hof, om dat zij om hun mening, dat het hof die bevoegdheid niet heeft, te staven zich uitsluitend beriepen op gebeurtenissen uit het verle den en da begeleidende omstan digheden van het huidige geschil. In haar schriftelijke verklaring wijdde de Perzische regering bij na de helft van haar argumenten eveneens hieraan. Het hof kan hieruit de gevolgtrekking maken, dat Perzië in feite antwoord heeft gegeven op zijn eigen voorlopige bezwaar door aan te tonen, dat de juiste uitspraak alleen kan worden verkregen, indien de kwestie van de bevoegdheid wordt uitgesteld, totdat de gehele zaak voor het hof wordt ge. bracht, aldus Heald. Al blijft Engeland bij zijn me ning, dat het hof volledig bevoegd is in deze zaak, zouden wij ons zeker niet verzetten tegen het uitstel van de beslissing over de bevoegdheid, totdat de gehele zaak voor het hof wordt ge bracht, zo voegde Heald «raan toe. Volgens sir Lionel zijn er twee feiten, waaruit blijkt, dat het niet alleen een kwestie van nationali satie van buitenlandse activa is. Ten eerste heeft de Perzische regering na langdurige bespre kingen een overeenkomst geslo ten, waarin werd bepaald, dat de olieconcessie voor een bepaalde periode werd verstrekt en gedu rende deze periode niet door de regering zou worden gewijzigd. Ten tweede had de overeen komst van 1933 niet alleen in vloed op de toekomstige betrek kingen tussen de Perzische rege ring en de olierr^atschappij, doch ook op die tussen Perzië en En geland. Tenslotte las de Britse jurist H. A. P. Fisher de veertien slot conclusies voor, waar het hof 2 dagen geleden om had verzocht als tegenhanger van de Perzische conclusies. Engeland verzet zich tegen Perzië's verzoek, dat de behande ling door het hof wordt geschorst daar het geschil door de veilig heidsraad wordt behandeld, om dat dit punt niets te maken heeft met de bevoegdheid van het hof. Daarom verzoekt de Engelse regering het hof te verklaren, dat het bevoegdheid in dezen heeft óf de kwestie der bevoegdheid te verbinden aan die van de gehele zaak en de Perzische regering opdracht te geven binnen een vastgestelde tijd de mérites van de kwestie te behandelen. EEN INCIDENT. Tijdens het pleidooi van de Brit se procureur-generaal verspreid- de één der achter de Iraanse de- legatie gezeten journalisten in de grote zittingzaal enveloppen met foto's onder de aanwezige jour nalisten. Hij wilde daarmee aan tonen, hoe slecht de omstandig heden voor de Iraanse werkne mers bij de Anglo-Iraanse olie maatschappij waren. De griffier van het hof, de heer Hambro, kennisnemend van deze versprei ding, liet weten dat zulks in de zittingszaal niet is toegestaan en waarschuwde tegen een herha ling daarvan. Een vertegenwoordiger van de Anglo-Iraanse oliemaatschappij, mr Chisholm, liet later in de perskamer aan een aantal pers vertegenwoordigers albums met foto's zien, waarmee hij aantoon de hoeveel er voor de sociale om standigheden van de werkne mers in Iran is gedaan. Drie leiders van „opstandige Gaullisten" hebben een langdu rig onderhoud gehad met pre mier Pinay, teneinde na te gaan in hoeverre de huidige Franse regering bereid is de in zichten der Gaullisten op het gebied van buitenandse politiek en landsverdediging te verwe zenlijken. De 3 voornaamste aanhangers van generaal De Gaulle waren: de generaals Billotte, Montsa- bert en Barachin. Zij zouden, volgens berichten van gewoon- In de Argentijnse provincie San Juan, die nabij het Andes- gebergte is gelegen, hebben zich nieuwe aardschokken voorge daan. De verbindingen tussen de stad San Juan en omgeving en Buenos Aires zijn verbroken. De provincie van Juan is thans 48 uur achter elkander door aardschokken geteisterd. Tot nu toe is in San Juan zelf een meisje van vijf jaar gedood, terwijl 42 personen werden gewond. Boven dien overleed een vrouwelijke patiënt van een plaatselijk zie kenhuis aan een hartaanval, toen zij bij een schok haar bed uit President Truman werd op zijn wekelijkse persconferentie de vraag gesteld of hij, die volgens de grondwet opperbevelhebber der Amerikaanse strijdkrachten is, zich zou inlaten met de vraag medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Zaterdag ochtend tot Zaterdagavond. MINDER WARM. Wisselende bewolking met hier en daar enige buien. Zwakke tot matige wind in hoofdzaak uit westelijke richtingen. Minder hoge temperaturen overdag. ZONDAG 15 JUNI. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 7.34 8.09 8.49 8.59 n.m. 7.55 8.30 9.10 9.20 MAANDAG 16 JUNI. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 8.41 9.16 9.56 10.06 n.m. 9.02 9.37 10.17 10.27 ZON MAAN Juni. 14 4.20 21.01 0.32 12.10 15 4.20 21.02 0.44 13.32 16 4.19 21.02 0.56 14.53 17 4.19 21.03 1.10 16.14 18 4.19 21.03 1.26 17.34 of het uitspreken door generaal MacArthur van de openingsrede van de zeven Juli a.s. te Chicago beginnende republikeinse natio nale conventie al dan niet in strijd is met legervoorschriften, waarin wordt bepaald dat Ame rikaanse officieren zich niet met de politiek mogen inlaten. De president antwoordde hierop dat hij zich buiten deze zaak zou hou den en het geheel aan de leger leiding zou overlaten om uit te maken of MacArthur door het uitspreken van de rede de leger voorschriften al dan niet zou schenden. De Amerikaanse leger, leiding heeft reeds eerder te ken nen gegeven zich eveneens niet met deze aangelegenheid te zul len inlaten. Er werden Truman verschillen de vragen gesteld over de toe stand in Korea, de staking in de Amerikaanse staalindustrie en het immigratie-ontwerp, dat thans bij het congres in behan deling is; in al deze gevallen ant woordde hij: ,,no comment". De president weigerde ook commentaar te geven op een be richt, volgens hetwelk de Ameri kaanse legerleiding voornemens zou zijn atoombommen als tac tisch wapen aan te wenden, in dien de communisten zouden pogen in Korea een hernieuwd algemeen offensief in te zetten. In antwoord op de vraag of er een nieuw voorstel was gedaan om de toestand in Korea met an dere staten-leden der Verenigde Naties te bespreken, antwoordde Truman dat niets in die geest werd overwogen, hieraan toevoe gend dat de Amerikaanse rege ring echter immer zint op mid delen om het Koreaanse geschil te beslechten. Blijkens de memorie van ant woord van de minister van So ciale zaken op het voorlopig ver slag der Eerste Kamer over het ontwerp van wet tot het brengen van verlichting in de geldelijke moeilijkheden van een in Brazi lië gevestigde kolonie van Neder landse landbouwers, is het de mi nister gebleken, dat het niet mo gelijk zal zijn alle gestelde vra gen op korte termijn te beant woorden. Daar de minister geen officiële gegevens ter beschik king staan over de ontwikkeling der kolonie in de afgelopen maanden, acht hij het niet ver antwoord op een deel der vragen reeds thans inlichtingen te ver strekken, aangazien deze geba seerd zouden zijn op een kennis van de omstandigheden, zoals deze zich in Januari van dit jaar voordeden. Naar aanleiding van de vraag, Een Britse tankcommandant is te Evendorf (Neder-Saksen) met zijn tank het terras van een restaurant opgereden, omdat de eigenaar hem geen glas bier wilde verkopen, zo heeft een Britse mlitaire woordvoerder meegedeeld. De pollitie onder zoekt het incident. De eigenaar van het restau rant heeft aan Reuter meege deeld, dat een Britse soldaat hem een fles Franse cognac te koop had aangeboden. Hij was daar niet op ingegaan. Even la ter bood de soldaat hem 60 En- gese sigaretten aan in ruil voor een fles Duitse brandewijn. Ook dit weigerde de eigenaar. Daar op was de soldaat, die volgens de restauranthouder niet dron ken was maar wel wat gedron ken scheen te hebben, met zijn tank door de tuin gereden, bloe men, struiken en meubilair ver nielend. Op een meter afstand reed de tank langs enkele lig stoelen, waarin gasten lagen te slapen. Voor het restaurant schoot de militair een granaat af, waardoor enkele ruiten sneu velden. „De luchtdruk was ver schrikkelijk" aldus de eigenaar. „Mijn vrouw is nog aan beide oren doof en mijn 9-jarig zoon tje viel uit zijn bed. Een 30-tal tafels en stoelen is vernield en de tuin is een ravage". Evendorf telt 400 inwoners en ligt op de Lueneburger heide. of de commissaris van de kolonie Ribeirao in één jaar ongeveer 100.000 aan salaris en emolu menten zou hebben ontvangen, kan het volgende worden mede gedeeld. Het salarik van de commissaris bedraagt 20 contos per maand, dat is in Nederlandse valuta ca. 4000, derhalve per paar 48.000. Dit salaris dient uiteraard te worden beoordeeld naar het in Brazilië geldende hoge kosten- en salarispeil. Het rijk draagt hierin voor een bedrag van 18.000 per jaar bij. Voorts ontvangt de commissa ris aan emolumenten, hem toege kend door de kolonie, een vrije woning, waarvan de huurwaarde naar schatting 3000 per jaar is, alsmede een tegemoetkoming in de kosten, voortvloeiende uit het gebruik van een dienstauto, van ca. ƒ2000. Da minister bevestigt, dat aan de kolonie geen verdere van rijkswege te verstrekken finan ciële hulp zal worden verleend. rende. Een aantal openbare ge bouwen is beschadigd, waaron der het stadhuis. Toen de eerste aardschokken werden gevoeld, brak er een pa niek uit in openbare gelegen heden van San Juan, zoals bioscopen en nachtgelegenheden. Velen werden gewond toen zij zich uit de gebouwen naar buiten spoedden. In de voet van het nabij San Juan gelegen gedeelte van het Andesgebergte zijn reusachtige kloven ontstaan. In het naburige Maradona zijn minstens vier personen gedood en een aantal gewond. Troepen van het Argentijnse leger zijn op weg naar San Juan, dat het centrale hulpverlenings centrum is. Hun vordering wordt belemmerd door aardverschuivin gen, die wegen hebben versperd. De verbindingen van vele dorpen met de buitenwereld zijn hierdoor verbroken. Duizenden gezinnen kamperen in het open veld of hebben een toevlucht gezocht in tenten der militairen. Het geteisterde gebied is thans onderhevig aan een koudegolf. In het grootste gedeelte er van was de temperatuur Donderdag tot beneden nul graden gedaald. Sommige dorpen, die reeds bij de eerste aardbeving zwaar wer den getroffen, zijn door de vol gende schokken vrijwel geheel verwoest. lijk welingelichte zijde, met pre mier Pinay gesproken hebben over de volgende onderwerpen: Een herziening van de Atlan tische strategie, de rol van het Franse leger bij het tot stand komen van de Eutopese verde digingsgemeenschap, het ver vaardigen in Frankrijk van atoombommen en raketten en het aantal Britse en Amerikaan se divisies, dat in Europa in ge val van oorlog beschikbaar zal zijn. Van politieke zijde wordt ver nomen dat de 3 leiders van „op standige Gaullisten" met hun onderhoud te weten hebben wil len komen of het gerechtvaar digd zou zijn Pinays binnen landse politiek na het besluiten van het thans lopende debat over de miltaire begroting te blijven steunen. Politieke waarnemers zijn van mening dat dit overleg het ook mogelijk maakt dat de „opstan dige Gaullisten" in de Franse nationale vergadering hun ver zet tegen een Franse bekrach tiging van het E.V.G.-verdrag dat aan het einde van de ko mende herfst wordt behandeld zullen opgeven of verzachten. Tussen de leiders van de „op standige Gaullisten" en gene raal De Gaulle is een briefwis seling gevoerd over de „positie ve oppositie" en de „negatieve oppositie" tegen de huidige re gering. De „rebellen" wensen hun doel de concentratie van het Franse volk in een „gou vernementele geest" te bereiken. Generaal De Gaulle heeft hierop geantwoord, dat, indien men van binnen uit zou werken, dus in het bestek van het hui dige regiem, men tot gevangenen van de regerngen zou worden, die men wenst te veranderen. Op de vergadering van het partijbestuur op 4 Juli, aldus de generaal, zou men alles doen om de eenheid van de partij te her stellen. Koningin Juliana en prins Bernhard hebben een gift ge schonken aan 't plaatselijk actie comité Kesteren-Lienden, dat ge vormd is om gelden in te zame len ter leniging van de nood in de op 6 Juni j.l. door de hagel storm geteisterde gebieden. PRINSES BEATRIX OP SONSBEEK. Vrijdagmiddag heeft prinses Beatrix met haar klassegenoten een bezoek gebracht aan de beel dententoonstelling op Sonsbeek te Arnhem. De kinderen werden rondgeleid door de deskundige van de tentoonstelling mevrouw Heil. Tal van beelden werden aan een uitvoerige bespreking onderworpen. Een drietal uren heeft de klas op Sonsbeek door gebracht. KONINGIN ELIZABETH VAN BELGIE IN NEDERLAND. Koningin Elizabeth van België is Vrijdagmiddag even vóór half vier in Den Haag aangekomen. Zij heeft gisteravond in de St Jans Kerk te Gouda een con cert bijgewoond, onder auspiciën van de Nederlandse Bach\«ereni- King. KINDERVERLAMMING. In de week van 1 t/m 7 Juni j.l. zijn in het gehele land 25 ge vallen van kinderverlamming aangegeven. Het waren 2 in Friesland, 1 in Overijssel, 1 in Gelderland, 3 in Noord-Holland, 2 in Zuid-Holland, 1 in Noord-Bra bant en 15 in Limburg. Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden. De data, waarop de corresponden tie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staan achter de naam van het schip vermeld: Indonesië: s.s. Ampenan (16 Juni); Nw.-Guinea en Ned. An tillen: s.s. Raki (16 Juni); Su riname: m.s. Stentor (25 Juni); Unie van Z.-Afrika en IZ. W. Afrika: m.s. Edinburgh Castle (14 Juni); Canada: s.s. Grote Beer (16 Juni)Argentinië, Uruguay, Bolivia en Chili: s.s. Andes (23 Juni); Brazilië: s.s. Alnati (18 Juni); Nw.-Zeeland: m.s. Sibajak (14 Juni); Austra lië via Engeland (14 Juni). DE STRIJD IN INDO-CHINA. 54 Franse jagers en 20 bom menwerpers hebben Vrijdag een van de drie grootste aanvoer- wegen van China naar Indo- China aangevallen. Van militaire zijde te Saigon is verklaard, dat de operatie de grootste luchtaan val in de Indo-Chinese oorlog is geweest. Het centraal stembureau voor de verkiezing van de leden der Eerste Kamer nam Vrijdag een beslissing over de geldigheid van de ingeleverde lijsten van candi- daten voor de verkiezing van de leden der Eerste Kamer, waar voor de stemming zal plaats heb ben op 2 Juni. De voorzitter deelde mede, dat van mevrouw E. A. J. Scheltema- Conradi, voorkomende op de in Noord-Holland en Friesland inge leverde lijsten van de V.V.D. de verklaringen van bewilliging ontbraken. Nadat aan de des betreffende inlever aars der lijs ten mededeling was gedaan, wer- den de verzuimen hersteld. Er werden geen lijsten ongel dig verklaard. De Britse Labourpartij heeft een verklaring over haar buiten landse politiek gepubliceerd. Zij is van mening, dat de communis tische regering van China de werkelijke regering is en ver tegenwoordigd dient te zijn in de Verenigde Naties. Een duur zame politieke regeling in het Verre Oosten is niet mogelijk zonder erkenning van de rege ring te Peking. De verklaring steunt het Noord- Atlantisch verdrag krachtig. „Geen gelegenheid tot onder handelen moet verloren gaan. Als Engeland en zijn bondgeno ten zich blijven inspannen, zullen zij de Sowjet-Unie misschien spoedig bereid vinden over een regeling te onderhandelen. Er zal dan, naar wij hopen, een in ternationale overeenkomst over ontwapening tot stand komen. Andere punten in de verkla ring zijn: Engeland moet het gemene best stellen boven andere regio nale groeperingen. Engeland kan niet toetreden tot een Europese federatie of een Europese tol- unie. Labour steunt de wens van het Duitse volk tot een verenigd Duitsland en gelooft dat dit alleen kan worden bereikt door vrije verkiezingen in het gehele land op basis van een accoord tussen de vier bezettende mo gendheden. Labour is er voor stander van, dat in West-Duits- land nieuwe verkiezingen wor den gehouden alvorens de rege- ring-Adenauer verplichtingen aangaat betreffende een bijdrage tot de Europese verdedigingsge meenschap. De partij is voorts van mening, dat de toekomst van Azië vooral afhangt van het leiderschap van India. Als onderdeel van het in April aangekondigde voorlopige hulp programma voor West-Berlijn heeft de Duitse missie van het Mutual Security Agency uit de tegenwaardegelden van de Ame rikaanse hulp een bedrag van ruim 62 millioen mark beschik baar gesteld voor investeringen op lange termijn in de industrie van West-Berlijn. Zoals bekend, voorziet het voorlopige program ma in een hulpverlening tot een totaalbedrag van 210 millioen mark. De Britse minister van de fensie, lord Alexander, de staatssecretaris van buiten landse zaken, Selwyn Lloyd en de bevelhebber van de strijd krachten in het Verre Oosten, generaal Mark Clark, zijn per vliegtuig in Seoel aangekomen, waar zij werden ontvangen door generaal Van Fleet, bevelhebber van het Amerikaanse 8e leger. Het gezelschap heeft een be zoek gebracht aan het hoofd kwartier van het 8e leger, waar het te gast was aan een noen maal van generaal Van Fleet. Hierbij waren onder meer aan wezig de vertegenwoordiger van Canada en de burgemeester van Seoeil. Lord Alexander heeft een on derhoud 'gehad met het hoofd van de wapenstilstandsonder handelaars der Verbondenen, generaal Harrison. Generaal Harrison vloog naar Seoel na de ochtendzitting te Panmoen- djon. Na zijn bespreking met lord Alexander keerde hij naar Pan- moendjon terug. De Britse mi nister heeft een vooruitgescho ven post bezocht en Britse en Amerikaanse straalpi'loten ge ïnspecteerd. PANMOENDJON. Op de bestandsbespreking van Vrijdag zijn geen vorderingen ge maakt. De vergadering duurde slechts iets meer dan één kwar tier. Tevoren hadden de Noordelijke verbindingsofficieren opheldering gevraagd over „het bombarderen van de' neutrale zone, waardoor drie burgers gewond werden." Van Tsjorwon worden zware gevechten gemeld. De Verbonde nen hebben hier voor de zevende maal een Noordelijke aanval af geslagen, aldus Reuter. Senator Taft heeft in een ra dio-vraaggesprek verklaard, dat de Verenigde Staten de bestands- besprekingen in Korea moeten „rekken", totdat hun wapenpro ductie is toegenomen; vervolgens moeten de Zuid-Koreanen wor den bewapend en de troepen der V. N. uit Korea worden terugge trokken. Volgens Taft zou het plan van generaal MacArthur om de com munistische bevoorradingscentra in Mandsjoerije te bombarderen een jaar geleden effect hebben gehad; thans zou het echter on- practisch zijn, aangezien de Noordelijken van de langdurig heid der bestandsbesprekingen gebruik hadden gemaakt om een te sterke overmacht aan lucht en landstrijdkrachten op te bou wen. Taft zeide vervolgens, dat hij het eens is met een West-Duitse herbewapening „van enige om vang", zoals voorgesteld in de conventie van Bonn. ,,Wij had den echter in West-Duitsland een politiemacht moeten opbouwen van gelijke omvang als de Oost- Duitse politiestrijdkrachten, in plaats van een vacuum te schep pen als wij thans hebben", aldus de senator, die hieraan toevoeg de: „Europa- kan slechts worden verdedigd, indien Frankrijk en Duitsland samenwerken". OPENLUCHTMEETING .nsiiud

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1952 | | pagina 1