Ds Niemöller neutraal wil volkomen Duitsland De buitenlandse hulpverlening Het probleem der Duitse eenheid Ui Herbewapening leidt tot zelfmoord99 Ged. Staten keuren dansverbod in Alphen aan de Rijn niet goed Eric de Noorman in „Het land der duisternis' tweede blad Opheffing beperkingen gebruik Amerikaanse VLIEGTUIGBENZÏNE Achttien doden door tramongeluk te Madrid Concentratieverkoop RENTESPAARBRIEVEN Amerikaanse Senaat aanvaardt besnoeid programma Plan voor de HERBEWAPENING van Japan door W. N. Ewer KONING BOUDEWIJN Resolutie van een gedeelte der Labourfractie over Duitsland Canadese kustvaarder verdwenen Vrijdag 30 Mei 1952 7e Jaargang No. 2048 FRANSE STAATSLENING EEN SUCCES Aanval van Truman op Sowjet-Unie Het Amerikaanse program voor hulp aan het buitenland Burgemeester Oud heeft lichte longontsteking I VRIJE ZEEU „Ik ben voor volledige neutra lisering en de hereniging van Duitsland, maar tegen herbewa pening", zo verklaarde Ds. Mar tin Niemöller op een persconfe rentie in het gebouw van de sy node der Ned. Herv. Kerk te Den Haag. Herbewapening van het verdeelde Duitsland kan alleen leiden tot zelfmoord van het volk en dat kan Gods bedoeling niet zijn". Ook als Duitsland herenigd zou zijn, acht hij herbewapening uit den boze. Wanneer Duits land weer een machtsfactor zou worden, zouden Oost en West steeds blijven vechten om het aan hun zijde te-krijgen. Als dit het geval zou zijn, zou Duitsland naar alle waarschijnlijkheid zijn toevlucht zoeken bij Rusland, zo meent hij. In dit verband haal de hij Bismarck aan, die in zijn testament heeft gezegd, dat Duitsland zich nooit in een po litieke situatie moet begeven, die zou leiden tot strijd tegen het Oosten. Tweemaal reeds heeft Duitsland zich hieraan niet gehouden en zelfs geen mi litaire regering, aldus Niemöl ler, zou het klaarspelen het land voor de derde maal aan de anti-Russische zijde te brengen. Als enige oplossing van de hui dige moeilijkheden ziet hij een verenigd, volkomen neutraal Duitsland in een verenigd Euro pa. Hij legde er echter de na druk op, dat dit ook geheel Europa moet omvatten en niet alleen W.-Europ. Dit Europa moet de poort naar het Oosten openhouden. Zonder het Oosten heeft Europa volgens hem geen levensvatbaarheid. Hij acht het de grote fout van de huidige po litici, dat zij West-Europa als Europa beschouwen. Desgevraagd deelde Ds Nie möller mede, dat het z.i. niet aan Oost-Europa lag, dat dit zich niet bij het Westen aan sloot, maar dat het Westen stelselmatig de deur voor het Oosten heeft gesloten. Het nieu we verdrag met W.-Duitsland acht hij een verder sluiten van de deur. de dertiger jaren slechts 21 ker ken in Moskou, thans zijn er 66. Op een willekeurige middag in de week was hij een kerkge bouw binnengelopen en hij had ei vrij veel mensen gevonden, ook mensen van omstreeks 40 jaar, die dus nog kleine kinde ren waren, toen het bolsjewisme zijn intrede deed. In tegenstel ling tot vroeger, toen men zich hoofdzakelijk met beelden en muziek tevreden moest stellen, is de preek in de kerkdiensten sterk opgeleefd. Nu het intellect van de Russen door het onder richt zo is ontwikkeld, gaat men ook in de kerkdiensten meer 't intellect aanspreken, omdat men inziet, dat de mens met zijn gehele wezen God wil aan bidden en niet alleen met het gehoor en gezicht. De toestand van de kerk in de Oostzone van Duitsland is vol gens hem vrij gunstig. Ondanks het feit, dat er geen religieus onderricht op de scholen en geen vrije verenigingen zijn toe gestaan werkt de kerk door. In afwachting welke conse quenties Rusland zal trekken uit de nieuwe status van West- Duitsland, gaat de kerk in de Oostzone rustig haar weg, zon der angst, zo verkaarde hij. Algehele Russificering van het zij Oost-Duitsland hetzij geheel Duitsland acht hij persoonlijk niet mogelijk. Het bolsjewisme in Rusland is niet een zuivere ideo logie, maar is samengesmolten met het Russische wezen, terwijl Duitsland een Westelijk volk is. Op een desbetreffende vraag antwoordde hij nog, dat hij „zending" van het Westen uit in Rusland niet mogelijk acht. In een totalitaire staat is het onmogelijk activiteit te bedrij ven zonder met de geheime staatspolitie te maken te krij gen. Iedereen controleert er iedereen. Als voorbeeld vertelde hij in Moskou een korte woor dentwist met iemand te hebben gehad. Twee uur later werd hij opgebeld door het ministerie van buitenlandse zaken, waar de gehele inhoud van het be wuste gesprek reeds bekend was. Overigens kan men bij de Russen niet op „menselijkheid" „en gerechtigheid" appelleren, aldus Ds Niemöller, daar zij er geheel andere begrippen op na houden. De Amerikaanse minister van binnenlandse zaken heeft te Washington meegedeeld, dat de in de Ver. Staten, in verband met de staking bij de Ameri kaanse oliebedrijven, afgekon digde beperkende bepalingen op het gebruik van vliegtuigben- zine, met ingang van Dinsdag zullen worden opgeheven. Tengevolge van het weigeren der remmen is een Madrileense tram in volle vaart tegen een stenen muurtje gereden. Het voertuig sloeg vervolgens over het muurtje, dat zich aan de rand van een rivierdijk be vond, heen en stortte 13 meter omlaag. 18 Der inzittende passagiers zijn om het leven gekomen en 60 gewond, waarvan 30 ernstig. Aangezien de termijn van ver koop van rentespaarbrieven '52 thans spoedig wordt afgesloten, zal de verkoop gedurende de laatste dagen van verkrijgbaar stelling, zoveel mogelijk worden geconcentreerd. De gemeentebesturen is daar om verzocht geen bestellingen voor rentespaarbrieven meer aan te nemen. Gegadigden kunnen de stuk ken zolang de voorraad strekt, nog alleen verkrijgen bij de banken, de postcheque en giro dienst en bij de posterijen. Bij de posterijen zijn alleen stukken van 25 verkrijgbaar. Na de door president Truman aangevraagde gelden voor de Amerikaanse economische en militaire hulpverlening aan het buitenland met 1200 millioen dollar, dit is ruim 15 procent van het totaal te hebben ver minderd, heeft de Amerikaanse senaat het overblijvende bedrag van 6700 millioen dollar met 64 tegen 10 stemmen toegewezen. Er zal thans een voltallige congreszitting (van huis van afgevaardigden en senaat) wor den gehouden ter bespreking van het ontwerp. Dit is nodig omdat het huis van afgevaar digden het programma nog meer heeft besnoeid dan de senaat en STALIN SPEELT GROTE ROL IN DE KERK. Sprekende over zqn reis naar Rusland, deelde Ds Niemöller een en ander mede over zijn ervarin gen, daar opgedaan. „Ik ging er heen met de vraag in mijn hart, of ik daar een kerk van Jozef Stalin of een kerk van Christus zou vinden". Hij had er inderdaad een kerk van Christus gevonden, zij het dat Stalin er een grote rol in speelt. Dit laatste acht hij ech ter niets bijzonders. De kerk laat zich helaas altijd en overal dienstbaar maken aan de poli tiek, ook hier in het Westen. Vroeger waren het nationale of kapitalistische belangen, waar- aan zij dienstbaar werd ge- worden, maakt en thans is het de Wes-' telijke politiek. Dit is ook de re den, dat de Russische kerk te gen de oecumene is, zo had de patriarch van Moskou tegen over hem verklaard. Tot zijn vreugde had Niemöl ler echter gemerkt, dat de in vloed van de kerk in Rusland de laatste jaren sterk is toegeno men. Waren er in het begin van De inschrijvingen voor de 3y2 staatslening van de regering- Pinay met goudgarantie voor het kapitaalbedrag zijn goed begon nen. Ook uit het buitenland, in het bijzonder uit Zwitserland, worden intekeningen niet alleen voor Franse doch ook voor bui tenlandse rekening gemeld. Voor al de intekeningen in goud zou den de stoutste verwachtingen hebben overtroffen. Een stimu lans voor de goudbezitters is misschien het feit, dat de banken goudstukken of gouden staven zonder commissie omwisselen tegen francs en wel de Napoleon tegen een koers van ruim 4000 francs voor de eerste 4 dagen van intekening en de overige goudstukken tegen de dagkoers op de vrije Parijse goudmarkt. Men verwacht dat door de be middeling van het Franse stabi liseringsfonds deze koers van 4000 francs voor de Napoleon en van ongeveer 500.000 francs per kg staafgoud gedurende de pe riode van inschrijving zal worden gehandhaafd. De omzet op de vrije goudmarkt is van 700 tot 900 millioen francs in de laatste dagen voor de emissie gestegen tot bijna 1900 millioen francs op de tweede dag van de inschrij ving en tot 2900 millioen francs op Woensdag. De grootste oppositiepartij in Japan, de conservatieve „pro gressieven", is voor de dag ge komen met een plan voor een krachtige herbewapening van Japan. Het plan, met de uitvoering waarvan de partij wil beginnen als zij succes heeft in de ver kiezingen, die binnen 7 of 8 maanden worden verwacht, is aan de pers verstrekt. De hoofdpunten zijn: 1. Japan moet een leger, vloot en luchtmacht hebben. 2. De grondwet, die herbewa pening verbiedt, moet herzien 3. De eerste minister zal op perbevelhebber van alle strijd krachten zijn. 4. Alle administratieve defen siefuncties aan burgers worden toevertrouwd. 5. De recrutering dient op ba sis van vrijwilligheid te ge schieden. Het Griekse parlement heeft een wetsontwerp goedgekeurd' waarbij aan Griekse vrouwen volledige burgerrechten worden toegekend. Alle vrouwen boven de 21 jaar krijgen stemrecht. Eén punt van het probleem der Duitse eenheid is te vaak verwaarloosd, hoewel de nota van 25 Maart van de drie mo gendheden aan de Sowjet-Unie er de aandacht op vestigde. Zelfs al mocht overeenstemming wor den bereikt over de vorming van één regering voor geheel Duits land, dan blijven er altijd nog een aantal problemen over, die lang niet gemakkelijk zijn op te los sen. En het zou zeker ook niet verstandig zijn het bestaan van zulke moeilijkheden te ontken nen. Dat zou slechts uitstel be tekenen. Het punt, waar de drie mo gendheden speciaal de nadruk op hebben gelegd, is dat de Sowjets in hun nota niet aangeven, hoe de internationale positie van zulk een regering zou zijn gedurende de tijd tussen haar vorming en het afsluiten van een vredesver drag. Kort zou deze tijd niet zijn. Integendeel, de ervaring in Oostenrijk doet ons zelfs aan nemen, dat het wel eens een zeer lange tijd zou kunnen zijn. Maar hoe dan ook, de vraag is er. Zijn de Russen van mening, dat de eerste stap het weer instellen van een soort Potsdam-regering zou zijn, zij het dan ook in een enigszins gewijzigde vorm? Zou volgens hen de nieuwe Duitse regering moeten werken onder een soort van vierhoofdig opper bestuur, tot het verdrag zou zijn gesloten? Dat zou een stap terug betekenen, die nauwelijks aanvaardbaar is. Bovendien, niemand die zich de geschiedenis van de vroegere geallieerde be stuurscommissie herinnert, kan zonder wiantrouwen en bange voorgevoelens het weer instellen hiervan, in welke vorm dan ook, tegemoet zien. Maar zou het aan de andere kant mogelijk zijn de nieuwe Duitse regering onmiddellijk vol ledige souvereiniteit te verlenen zonder enige contractuele over eenkomst met de geallieerden? Als dit gebeurt, zou het eigen lijke vredsverdrag öf overbodig worden öf wel zeer moeilijk te sluiten. Dit dilemna is concreet en het is van belang te weten, hoe de Sowjet-regering hierover denkt. VERDRAGEN VERVALLEN! Een tweede samenhangende hier nauw mee vraag is naar voren gebracht door dr. Ade nauer, die hierdoor veel misver stand heeft verwekt. Hij wees er op, dat volgens de internatio nale wetgeving de internationale verdragen die waren gesloten door de West-Duitse republiek, voor een Verenigd Duitsland niet bindend zouden zijn. Dit is een onomwonden vast stelling van een voor de hand liggend feit. Want, afgezien van elke andere overweging, is het duidelijk dat wanneer West- Duitse overeenkomsten automa tisch bindend worden voor een verenigd Duitsland, dit ook het geval is met Oost-Duitse verdra gen. En die twee zouden wel eens onverenigbaar kunnen blij ken. Maar in wat voor een positie zouden aan de ander kant licha men als de Europese Defensie- Commissie en de Schuman-Plan- organisatie komen, als West- Duitsland door zich bij het Ver enigd Duitsland aan te sluiten, automatisch het lidmaatschap van deze organisaties verliest? Het is een netelige kwestie, die lang niet eenvoudig is op te lossen en de verbaasde reacties op de uitlatingen van de bonds kanselier toner, wel aan, dat men zich zelfs het bestaan van dit probleem nog niet bewust was. NA 7 JAAR SCHEIDING. Er zijn nog andere kwesties, die echter hoofdzakelijk van in tern belang zijn voor Duitsland zelf. Door alleen een verenigde regering te kiezen bereikt men nog niet een volledige unificatie. Want gedurende bijna zeven jaar zijn Oost. en West-Duitsland nu reeds gescheiden. En in deze zeven jaar heeft de Sowjet-rege ring ingrijpende wijzigingen aan gebracht in de sociale structuur van de Oostelijke zóne. Het politiestelsel, de recht spraak, het onderwijs, de plaat selijke bevoegdheden, deze zijn op het ogenblik totaal verschil lend van die der federale repu bliek. Er is in beide zönes een wetgeving gekomen, volkomen verschillend en soms zelfs tegen strijdig aan elkaar en het is een enorme opgave van deze twee delen weer een homogeen geheel te maken. Dit is echter een kwestie, die de Duitsers zelf moeten oplos sen. De internationale proble men, die het vormen van een Duitse eenheid meebrengt, be treffen de verhouding van de nieuwe staat tot zijn naburen en de overige mogendheden, in het bijzonder de vier bezettende mo gendheden. Het is derhalve zeer verstandig dat de drie mogendheden er bi] voorbaat op gewezen hebben, dat de vorming van een Duitse eenheid nog moeilijkheden zal veroorzaken, die niet kunnen worden opgelost door alleen maar toe te stemmen in vrije verkiezingen en het instellen van één regering voor geheel Duits land of zelfs dQor een ontwerp voor een definitief vredesver drag voor te leggen. In Rome gaat het gerucht, dat de 21-jarige koning Boudewijn van België zal huwen met de Italiaanse prinses Margherita van Savoie-Oasta. De prinses is de dochter van hertogin Anna van Bourbon en hertog Amedeo van Oasta, die in 1942 in Keneya in Britse krijgsgevangenschap is gestor ven. Het bericht dat koning Bou dewijn naar Rome zou vertrek ken, is onjuist, zo wordt nader uit Brussel vernomen. Een maand geleden deed even eens het gerucht de ronde, dat koning Boudewijn in het huwe lijk zou treden met de prinses. Het is toen offcieel tegengespro ken. het eindbedrag heeft bepaald op 6.162.600.000 dollar. De onderverdeling van het door de senaat goedgekeurde bedrag van 6700 millioen dollar is als vogt: Europa: 3.515.295.500 dollar voor rechtstreekse militaire hulp en 1.542.866.000 dollar voor economische of militaire steun, verleend in verband met de herbewapening. Midden Oosten en Afrika: 514.263.000 dollar voor militaire en 166.227.500 dollar voor eco nomische hulpverlening. Onder het tweede bedrag bevindt zich een post van 55.126.000 dollar voor steun aan vluchtelingen uit Israël. Het overblijvende gedeelte wordt verdeeld over Azië, het bebied van de Stille Oceaan en Midden- en Z.-Amerika. Ruim 25.000.000 dollar is be stemd voor de bestrijding van administratieve, verschepings- en andere kosten. Onder de voor de Amerikaanse hulp aan het buitenland uitge trokken gelden bevindt zich ook een post van 20.962.000 dollar, zijnde de Amerikaanse bijdrage aan het internationale fonds voor hulp aan noodlijdende kin deren. De senaat hechtte zijn goed keuring aan een amendement van de republikeinse senator Kern, waarin wordt bepaald dat geen enkel land, dat goederen, welke voor de oorlogvoering kun nen worden gebruikt aan com munistische staten levert, in aanmerking kan komen voor Amerikaanse hulp. „Groot-Brittannië heeft op verraderlijke wijze rubber naar de Sowjet-Unie verscheept. Het is buiten kijf, dat voor de ver vaardiging der wapens, welke de communisten in Korea gebrui ken, gebruik is gemaakt van door Engeland geleverde rub ber", verklaarde de senator. President Truman heeft Woens dag de Sowjet-Unie aangevallen wegens „het verspreiden van.de leugen", dat de Verenigde Na ties in Korea gebruik maken van bacteriologische wapens. „Er is geen woord van waar", zo ver klaarde Truman tegenover een delegatie, die een bezoek bracht aan het Witte Huis. „Wij hebben nooit de conventie van Genèye geschonden bij onze operaties in Korea". „Zij weten dit heel goed, aldus de president, doch zij blij ven de leugens verspreiden, hoe wel die door geen enkel feit wor den gesteund". De Amerikaanse senaat heeft Woensdag met 44 tegen 33 stem men een motie verworpen, waar in gevraagd werd het program voor hulp aan het buitenland met 500 millioen dollar te verminde ren. De motie was ingediend door de republikeinse senator Welker, van wie Dinsdag een re solutie om het program met een milliard dollar te besnoeien even eens was verworpen. Zoals be kend is het door Truman ge vraagde bedrag van 7.900 mil lioen dollar reeds onlangs door de senaatscommissie voor buiten landse betrekkingen met een mil liard dollar verminderd. De repu blikeinse senator Kern sprak zich uit voor een verbod op alle mili taire en economische hulp aan Westeuropese landen, welke, naar hij zeide, oorlogsmateriaal naar het Sow jet-blok zenden. Vol gens Kern heeft Engeland in de eerste drie maanden van dit jaar alleen aan Rusland al voor een waarde van bijna 50 millioen dol lar aan rubber voor tanks, vlieg tuigen en voertuigen verkocht. Engeland was echter niet het eni ge land, dat strategisch belang rijke goederen aan de communis tische landen leverde. Later verwierp de senaat met 40 tegen 37 stemmen een motie van de democratische senator Russell Long om het program met 400 millioen te verminderen. (Bijna 100 leden van de La bourfractie hebben in het La gerhuis een resolutie ingediend, waarin wordt verzocht om be sprekingen met de Sowjet-Unie over een mogelijke eenwording van geheel Duitsland. Tevens wordt hierin ver zocht om uitstel van W.-Duits- lands herbewapening, totdat de andere Europese landen zijn bewapend en nieuwe verkiezin gen zijn gehouden voor de W. Duitse regering. Tot de ondertekenaars van de resolutie behoren Bevan en vele van zijn aanhangers. De resolutie, die waarschijn lijk niet in behandeling zal ko men, is een teken van ontevre denheid van een groep Labour- leden over de politiek van hun leiders. Gedeputeerde staten van Zuid- Holland hebben aan een raadsbe sluit van Alphen aan de Rijn van 24 Januari van dit jaar, waarbij een dansverbod op Zondagen werd ingevoerd door wijziging van de gemeentelijke verorde ning, niet goedgekeurd. Tegen dit raadsbesluit, dat vooral „Avifauna" trof, hadden de burgemeester, elf raadsleden, de directie van Avifauna, de Ned. ver. voor vreemdelingenverkeer Op de St. Laurensrivier tussen Quebeq en Montreal is een met hout geladen kustvaarder van 600 ton verdwenen, zonder dat iemand hiervan getuige is ge weest. Het schip had elf man aan boord, onder wie drie broers, die eigenaar waren van de kust vaarder. Op sommige punten is de St. Laurens vijf km breed, waaruit te verklaren valt, dat niemand de ondergang van het schip heeft opgemerkt. 36. Wanneer de ka ravaan hem is voor bijgetrokken, heft de Noorman zich voor zichtig op en volgt haar op een afstand. Zijn grootste zorg is thans de karavaan te volgen en zich niet te doen opmerken. Een maal heeft hij de moordlustige horde om de tuin weten te leiden, doch in het bergland zonder rij dier, weet hij dat de herhaling hiervan vrijwel uitgesloten is. Doelbewust geeft hij zijn tegenstander een ruime voorsprong, doch een spoor ver laat hij nimmer en wanneer de avond valt, treft de duisternis hem aan de rand van een brede vallei, roer loos uitstarend over de vlakte, waar drie bloedrode lichten op vlammen; de kampvuren van Scorr's karavaan. Duisternis ligt hier over de ber gen als een floers. Niemand be merkt de schim, die van rotsblok tot rotsblok nader sluipt om ein- I delijk weg te duiken in de strui ken die het kamp omringen. Wachtposten gaan hem rake lings voorbij op hun ronde. Hij meet kalm hun opstelling en hun kracht, zoekend naar een plaats om door te dringen naar het cen trum van het kamp, waar de ge vangenen zich bevinden. Haifa en zijn makkers zijn uit de huifkar geladen als Scorr grijn zend nader treedt, omstuwd door zjjn wolven. Haifa richt rustig zijn hoofd op. „Bij de gepluimde helm van mijn edele voorvaderen, ge zult er voor boeten, dat ge een edelman als ik op deze wijze behandelt, lage schelm!" zegt hij. „Goed gesproken!" knikt Scorr waarderend. „Het is alleen zo jammer, dat deze woorden niets betekenen. Zwijg dus of ik zal er behagen in kunnen scheppen U morgen achter mijn eigen paard te laten bindenen ik heb wei nig geduld met paarden." Glimlachend gaat hij heen. Orm kijkt hem somber na. „Die man deugt niet!" verklaart hij vol komen overbodig. „En alles wat bij hem hoort deugt al evenmin. Kijk nu eens naar de touwen waar mede ze mij bonden, ik heb ze meteen kapot getrokken, zulk tuig is een belediging voor een goed zeeman. „Zwijg!" sist Haifa hem ver schrikt toe. „Doe of er niets ge beurd is. Ginds nadert die «churk van een voerman." te Den Haag en de Alphense Wil- helminaver. bezwaarschriften ingediend. Uit de overwegingen van gede puteerden worde aangestipt, dat op grond van de wet van 1815 dansen op Zondagen en christe lijke feestdagen niet geoorloofd is, behoudens door B. en W. te verlenen ontheffingen. Op grond van de drankwet art. 56 zijn voorschriften gegeven ten einde zedelijke en sociale geva ren bij danspartijen in localitei- ten met verlof of vergunning A te weren. Naar het oordeel van Gede puteerden heeft dit artikel de wet van 1815 niet aangetast of buiten werking gesteld. De gewij zigde verordening van Alphen aan de Rijn kan mitsdien niet worden goedgekeurd, omdat deze strijdig is met genoemde wet. Uit de overwegingen blijkt ver der, dat hoewel de voorstellers van het dansverbod in geschrifte op Zondagen een ongewenste combinatie vin dans en alcohol beogen, zij ter raadsvergadering daarentegen de wenselijkheid van Zondagsrust en Zondagsheiliging op de voorgrond hebben ge plaatst. Hieruit wordt geconclu deerd, dat de raad bij het vast stellen van de wijzigingsverorde ning zijn bevoegdheid krachtens de drankwet heeft gebruikt tot het regelen van een ander belang dan dat van de drankwet. Dit is eveneens een beletsel voor goed keuring van de door de raad ge wijzigde verordening. In verband met de gezondheids toestand van burgemeester Oud, van Rotterdam, die wegens een lichte longontsteking het bed moet houden, kunnen de bijeen komsten en manifestaties, welke ter gelegenheid van zijn afscheid waren georganiseerd, niet door gaan. Dit geldt zowel voor de parade van de politie en de bijzondere raadszitting, gevolgd door de re ceptie en he diner, als voor de boottocht, de bijeenkomst in het stadion en de taptoe van Zater- dag" De opening van de aan burge meester Oud gewijde tentoonstel ling in het gemeente-archief gaat gewoon door.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1952 | | pagina 5