Zomerprijzen vaste brandstoffen
OUPE
Luchtvaartmaand
De Nederlandse
Landbouwkolonie in
Brazilië
De ongeregeldheden in
Japan
Oe„Leeuwtjes"teTerneuzen
ka\men
m
h
wam
Geen seizoenprijs voor anthraciet
KOREA
Nog geen oplossing
De presidentsverkiezing in
de Ver. Staten
POLITIEKE GEVANGENEN
GEMARTELD?
ONDER
DE
In Mei 1927 vloog Lindberg over
de Oceaan
De gezondheidstoestand
in de Ver. Staten
Hij kreeg berouw
eionae
WRiGlBz
door J. W. L. van Doorn
m
TWEEDE BLAD
Zaterdag 3 MeS 1952
7e Jaargang No. 2026
(Illustraties van M. C. van Kerkvoort)
H.
Ih de Nederlandse staatscou-1 Het stelsel van seizoenprijzen
2 Mei 1952 zijn opge- j blijft gehandhaafd voor eier-
l briketten, esskolen (stukken,
noten 0, 1, 2, 3 en parel) en co
rant van
nomen de hoogst toelaatbare
prtysen van vaste brandstoffen,
welke van 1 Mei af zullen geldon.
Behoudens enkele veranderingen
in de regeling van de seizoenpry-
aen. ondergaan de thans gelden
de verbruiker sprjjzcn geen wijzi
ging.
De Noordelijke onderhande
laars hebben Vrijdag tijdens een
voltallige bijeenkomst te Pan-
moendjon het voorstel der Ver
bondenen voor een regeling van
de nog onopgeloste kwesties
verworpen.
Zij zeiden bereid te zijn heden
een nieuwe bijeenkomst te hou
den.
De besloten vergadering duur
de 78 minuten.
Generaal Nuckols wilde niet
zeggen of de Noordelijken het
geallieerde voorstel in zijn ge
heel verworpen hebben of dat
zij een tegenvoorstel hebben in
gediend.
kes (1, 2, 3, 4 en parel). Voor
deze soorten zullen gedurende
de maanden Mei en Juni voor-
jaarsprijzen van kracht zijn en
in de maanden Juli en Augus
tus de zomerprijzen waarna in
September de winterprijzen va.n
kracht worden tot en met April.
Voor eierbriketten en esskolen
van de hierboven genoemde af
metingen bedraagt de voor
jaarskorting 50 ct per eenheid,
namelijk de zomerkorting 25 ct
en de wintertoeslag 20 ct.
Voor cokes zijn de kortingen
onderscheidenlijk 35 ct en 20 ct
per eenheid (2 hl) en is de win
tertoeslag 15 ct per eenheid.
Voor driekwart-vetkolen, die
steeds meer door de industrie
worden gebruikt, zullen geen
seizoenprijzen meer gelden. Voor
anthraciet blijven de seizoen
prijzen evenals het vorige jaar
buiten werking.
Het ministerie van Economi
sche Zaken voegt aan boven
staande mededeling nog toe, dat
het voor een ongestoord verloop
van de huisbrandvoorziening
noodzakelijk blijft, dat de afleve
ring zo geleidelijk mogelijk ge
schiedt. Het verdient uit dien
hoofde dan ook aanbeveling, dat
de bevolking gedurende de voor-
jaars- en zomermaanden reeds
een deel van de behoefte aan
brandstoffen voor het wintersei
zoen inslaat.
De rij van pretendenten voor
de democratische candidatuur
is versterkt door senator Brien
McMahon, voorzitter van de
congrescommissie voor atoom
energie.
Een groep politieke leiders in
Connecticut heeft hem verzocht
zich daarvoor beschikbaar te
stellen.
Argentijnse politici, die zich
in Montevideo in ballingschap
bevinden, hebben in een pro-
testschrijven aan de secretaris
generaal der Ver. Naties, Tryg-
ve Lie, verklaard, dat in Argen
tinië politieke gevangenen wor
den gemarteld.
iZij verzoeken Lie, een commis
sie van onderzoek naar Argen
tinië te zenden om een onder
zoek in te stellen naar, wat zij
noemen, het onderdrukken van
politieke en burgerlijke rechten
in dat land.
Volgens het schrijven, dat ver
gezeld gaat van beëdigde ver
klaringen, worden politieke ge
vangenen gemarteld door een
„speciale afdeling" van de poli
tie, die lijkt op de voormalige
Duitse Gestapo en van advies
wordt gediend door de voorma
lige Gestapo-functionaris Dr
Thiess en andere nazi-func
tionarissen.
KONINKLIJK.
De officiële reis van de konin
gin naar de Ver. Staten is ton
einde. Wij hebben met genoegen
gezien, dat onze vorstin in de
nieuwe wereld met enthousiasme
is begroet. Sommigen staan
nogal sceptisch tegenover een
dergelijk vlagvertoon, doch nie
mand zal kunnen ontkennen, dat
de ogen van alle bewoners van
een heel werelddeel wekenlang
werden geboeid door een char
mante vorstin, die de naam van
één der kleinste landen ter we
reld onophoudelijk bracht op de
tongen van dragers der wereld
macht.
Eten vorst wordt dikwijls be
nijd om de luxe, waarmee hij is
omgeven. Weten wij echter wat
het betekent om duizend handen
in één uur te moeten drukken?
2ou het niet ledereen vermoeien
om wekenlang officiële recepties
te houden en deel te nemen aan
bankets en maaltijden, waarbij
men steeds verwacht, dat er iets
belangrijks gezegd wordt?
Onze koningin heeft zich op
voorbeeldige wijze van haar taak
gekweten. Nooit week de glim
lach van haar gezicht. Haar toe
spraken waren zinvol en geestig,
waarbij het belang van haar
land steeds in het centrum stond.
Charmant was haar houding en
■ergens ontbrak de hartelijkheid.
Haar reis was in elk opzicht ko
ninklijk. Ons Oranjehuis be
hoort onveranderd tot het goede,
dat ons gebleven is.
SPAAR DE VLIEGERS.
Het komt nogal eens voor, dat
er in ons land een straaljager
neerstort. De veiligheid bij het
besturen van deze razend snelle
machines schijnt het hoogste
punt nog niet te hebben bereikt.
Men zou dus verwachten, dat er
in luchtvaartkringen alle moeite
zou worden gedaan om deze vei
ligheid zoveel mogelijk te garan
deren. Is dit het geval?
Een lid van de Eerste Kamer
heeft de minister vragen gesteld
over het mogelijk negeren van
een uitvinding van een laagspan
ningsmotorontsteking, waardoor
het afslaan van motoren in de
lucht kan worden voorkomen.
Een inwoner van Voorburg
heeft deze vinding gedaan. 'Hij
heeft deze gepubliceerd, welke
publicatie is aanbevolen door een
hoogleraar. Bovendien is er een
demonstratie van gegeven, waar
bij een vertegenwoordiger van
de luchtmacht aanwezig was.
Wanneer het voorgaande juist
blijkt te zijn, dan zijn hier grove
fouten gemaakt. De vlieggeva-
ren met straaljagers zijn overbe
kend. Men hoeft het aantal neer
gestorte vliegers maar op te tel
len. Waarom wordt de vaklite
ratuur over deze hoogstbelang-
rijke materie niet bijgehouden?
Kansen voor gevarenverminde-
ring dienen te bevoegder plaatse
te worden gemeld. Een gebrek
aan voldoende organisatie kan
hier mensenlevens kosten. Wij
zijn trots op onze vliegers en wij
moeten zuinig zijn op hen. Spaar
onze vliegers en onze dure straal-
jagers.
Mei schijnt dit jaar voorbe
stemd te zijn de maand der avia
tiek te worden. Talrijke belang
rijke gebeurtenissen op het ge
bied der luchtvaart „jubileren"
en de moderne mens doet daar
zijn portie bovenop. Reeds de
eerste dag van deze maand bleek,
hoezeer allerlei inventieve gees
ten hun luchtkastelen wilden
gaan verwezenlijken.
The Pan American World Air
ways en de Air Canada voerden
nl. op haar diensten op Europa
goedkope toeristentarieven in.
Een schone stap vooruit. Om de
zaak nu niet al te luchthartig te
doen voorkomen, heeft het Brit
se ministerie van burgerlucht
vaart bepaald, dat iedere lucht
vaartmaatschappij voor elke pas
sagier uit Europa, die op een
vliegveld in de Britse staat aan
komt, een belasting van vijf shil
ling, ongeveer ƒ2,50, moet beta
len, terwijl voor iedere passagier
van buiten Europa een bedrag
van zeven shilling sixpence is
verschuldigd. Hetgeen dus, (om
de zaak in evenwicht te hou
den?) weer een stap achteruit
betekent.
Op 8 Mei gaan dan onze ge
dachten terug naar die tragische
dagen in 1927, toen de twee Fran
se luchtvaartpioniers Francois
Coli en Charles Nungesser met
hun Oiseau Blanc van Le Bour-
get vertrokken voor hun eerste
transatlantische vlucht naar New
York.
's Morgens om 5 uur 21 werd
gestart en volgens de berekenin
gen in de groot opgemaakte
Amerikaanse krantenberichten
zouden zij de volgende dag om 16
uur 50 te New York arriveren.
Men wachtte echter tevergeefs...
Pas op 12 Mei moest worden
vastgesteld, dat beiden blijkbaar
boven de oceaan verongelukt wa
ren, aan welk gebeuren een mo
nument te hunner ere werd op
gericht op de plek, waarboven zij
de Franse kust hadden verlaten.
Twaalf dagen na hun poging
startte in New York een zekere
Charles Augustus Lindbergh met
hetzelfde doel voor ogen: de eer
ste non-stop Atlantische vlucht,
nu van New York naar Parijs.
En hij slaagde. Op 21 Mei 1927
landde Lindbergh met zijn toe
stel „Spirit of St. Louis" in Parijs
waar hij door een 200.000 kop
pige menigte met een zelfs voor
Frankrijk ongekend enthousias
me werd opgewacht.
Lindbergh was voordien reeds
in luchtvaartkringen een beken
de persoonlijkheid. Na in 1922
z'n brevet te hebben gehaald
voorzag hij in z'n onderhoud door
in een oud bakbeest van een toe
stel vlieg- en parachutedemon
straties te geven. In 1924 werd
hij verkeersvlieger en in 1925
bestuurder op postvliegtuigen. In
deze periode kreeg hij z'n bij-l
naam Lucky Lindy, dank zij z'n
diverse ontsnappingen per para
chute uit de, in die tijd nog lang
niet altijd safe zijnde machines.
Nog steeds geldt Lindbergh als
een der invloedrijkste-figuren op
luchtvaartgebied en hij krijgt
nog regelmatig talrijke speciale
opdrachten van zijn regering.
Men fluistert echter, dat hij nog
wel eens heimwee heeft naar de
tijd, dat hij zes „lopings" en een
„dodensprong" moest maken
voor een paar sandwiches
Bij de Tweede Kamer is inge
diend het wetsontwerp tot wij
ziging van de wet van 13 Juli
1951, Stb. 282, tot het torengen
van verlichting in de geldelijke
moeilijkheden van één in Bra
zilië gevestigde kolonie van Ne
derlandse landbouwers.
In de memorie van toelichting
wordt o.m. het volgende gezegd:
In de verhouding van de op
coöperatieve grondslag geves
tigde kolonie tot de boerenleden
is een principiële wijziging ge
bracht door het scherp scheiden
vr.n de bedrijfshuishoudingen
van de boerderijen van die van
de coöperatie. Hierdoor kan
thans, in tegenstelling tot voor
heen, toen deze bedrijfshuishou
dingen dooreenliepen, het rende
ment van elk onderdeel en de
verantwoordelijkheid van ieder
lid worden vastgesteld. Iedere
boerderij en de onderscheidene
technische bedrijven der coöpe
ratie, die rechtstreeks door haar
geëxploiteerd worden, zijn thans
zelfstandige bedrijfseenheden ge
worden.
Ten gevolge van deze reorga
nisatie, die in September j.l.
haar beslag heeft gekregen, ont
stond een gezonde economische
basis. Immers, thans konden de
prestaties van de verschillende
deelgenoten met elkaar vergele
ken worden. Eind November j.l.
konden reeds winsten geconsta
teerd worden bij de zuivelfabrie
ken, winkel en bakkerij.
Vóórdien waren deze bedrijven
verliesgevend. Indien op de
thans ingeslagen weg wordt
voortgegaan, mag verwacht
worden, dat de overige bedrij
ven en diensten met uitzon
dering van de veehouderij
zich binnenkort zullen bedrui
pen. Van de l'oerderijen, die
reeds 2 jaar in bedrijf zijn, zijn
reeds vele rendabel en ontwik
kelen de overige zich in gunsti
ge zin.
Onthouding van aanvullende
credieten zou de gunstige ont
wikkelingen van de kolonie in
gevaar brengen. Het alsnog aan
de kolonie te verlenen crediet
tot een bedrag van 350.000 is
nodig voor het completeren van
de in aanbouw zijnde boerde
rijen en de noodzakelijke ver
nieuwingen van de installaties
der bedrijven van de coöperatie.
De financiering van dit bedrag
zal op dezelfde wijze geschieden
als waarop het crediet van
2.500.000^is verleend: Het
rijk zal in dezen slechts garan
ties verstrekken tot 9/10 gedeel
te van het geleende bedrag, doch
zelf geen gelden uitlenen.
Tenslotte zij nog opgemerkt,
dat het slagen van de kolonie
Pribeirao niet alleen van belang
voor deze kolonie is, maar van
beslissende invloed geacht moet
worden op de emigratieUetrek
kingen met Brazilië.
25 Tot 28 millioen personen in
de Ver. Staten lijden elk jaar
aan een ernstige ziekte of aan
een of ander gebrek, aldus Dr
Paul Magnuson, directeur van t
gez~ndheidscomité van Het Wit
te Huis.
Eén op de 18 personen, zei hij,
lijdt aan een geestesziekte en
één op ongeveer 10 moet door 'n
pshychiator worden behandeld.
Ongeveer 20 millioen perso
nen zullen aan kanker sterven,
indien er geen doeltreffend ge
neesmiddel wordt gevonden.
BRILLENKOOPM AN
AANGEHOUDEN.
De politie te Rotterdam heeft
de 54-jarige brillenkoopman J.
A. B. aangehouden, die er zeer
vreemde gewoonten op na hield.
Een vrouw van 69 jaar, die
invalide is, liet door de man
haar bril repareren. De man zou
er nieuwe glazen inzetten.
Een buurvrouw was op visite
en zag de man met de bril ma
nipuleren. Het karweitje kostte
17.50, doch zoveel geld had de
vrouw niet. De man nam met f 4
en een oude bril genoegen. De
dames meenden echter, dat de
zelfde glazen weer in de bril wa
ren gezet, nadat ze naderhand
de bril hadden onderzocht.
De politie werd gewaarschuwd
en heeft de man aangehouden.
Een inwoonster van Drach
ten kreeg dezer dagen toe-
zoek van een reclasserings-
ambtenaar die haar 175
kwam brengen.
Dit bedrag bleek de vergoe
ding te zijn voor een fiets,
die haar 3 jaar geleden was
ontstolen. De dief had in to
taal 2000 beschikbaar ge
steld om de schade voor deze
en andere diefstallen te ver
goeden.
DRIE WONINGEN
AFGEBRAND.
Vrijdagmorgen zijn in de
buurtschap Zwartsluisje, onder
de gemeente Zuid-Beijerland 3
aaneengebouwde met riet ge
dekte arbeiderswoningen tot de
grond toe afgebrand.
Het vuur greep zo snel om
zich heen, dat de bewoners niets
konden redden. De oorzaak van
de brand is onbekend.
Bij de ongeregeldheden, die
zich op 1 Mei in Tokio hebben
voorgedaan, is een burger ge
dood. De toestand van een poli
tieagent is kritiek. Ongeveer 100
demonstranten en politieagen -
ten zijn ernstig en ongeveer 500
licht gewond.
Uit Kyoto wordt gemeld, dat
aldaar 200 politieagenten en de
monstranten zijn gewond.
Er zijn 153 personen aange
houden.
Volgens de politie en de raad
van het Japanse vakverbond,
dat 3 millioen leden telt, is het
de schuld van de communisten,
dat de Mei-bijeenkomsten zich
tot Uloedige gevechten hebben
ontwikkeld.
Volgens de politie van Tokio
wordt het 1 Mei-comité van de
vakbond niet verantwoordelijk
voor de relletjes geacht. Een
woordvoerder zei, dat studenten
en Noordkoreanen de leiding
hadden genomen van de geweld
dadigheden, die blijkbaar tevo
ren waren beraamd.
Van de zijde van de politie en
de vakbeweging wordt gemeld
gewonden zijn gevallen. In het
gehele land zijn een 250 perso
nen aangehouden.
Generaal Ridgway heeft een
„kleine, van uit 't buitenland ge-
inspireerde bende vijanden" de
schuld van de ongeregeldheden
gegeven. „Deze bende zal er
echter niet in slagen werkelijke
verdeeldheid tussen Amerika en
Japan te zaaien", aldus de ge
neraal.
De Amerikaanse ambassadeur.
Murphy, heeft tegenover ver
slaggevers verklaard te menen,
dat de ongeregeldheden de be
trekkingen tussen Amerika en
Japan eerder zouden verstevi
gen dan verzwakken.
Volgens hem leken de ongere
geldheden op vele communisti
sche relletjes, die hij in Berlijn
had gezien Hem was de jeug
dige leeftijd van de relletjesma
kers opgevallen.
dat te Tokio en Kyoto ruim 1800 bosbrand.
Op de Veluwe tussen Ben-
nekom en Renkum in de omge
ving van de Panoramahoeve
woedde Vrijdagmiddag een felle
Een andere schrijver, P. de Ia Rue, sprak reeds in 1741 in zijn
werk „Geletterd Zeeland" over de „Moffenschans" als van een
plaats, welke al haar vorig sieraad miste, doch nog ruim voor
alen was van zodanige in het wild groeiende kruiden en gewas
sen, welke hier te lande nergens gevonden worden."
Zoals reeds in het begin gezegd, zijn de schildhouders uitge
voerd in de barocstijl, hetgeen er dus op wijst, dat zij gemaakt zijn
tussen 1650 en 1720, doch dit wil nog niet zeggen, dat deze wapens
ook in dit tijdvak door de een of andere familie zijn aangenomen.
Nadat de „Moffenschans" na de verovering van Axel op 16/17
Juli 1586 als sterkte haar dienst had gedaan, kwam zij wan
neer precies is niet bekend in het bezit van de heer Johan
Serlippens, burgemeester van Axel, Terneuzen en Biervliet, die
gehuwd was met Johanna de Burghgrave. Deze bekende burge
meester herschiep deze veste tegen Spanje in een fraaie buiten
plaats, welke hij ter bewoning afstond aan de reeds genoemde,
in 1604 bevestigde Nederlands Hervormde predikant Petrus Hon-
dius. Het is hier dat Hondius zijn beroemd geworden gedicht
schrijft: „Dapes inemptae of de Moufe-schans, dat is, de soe-
tlcheydt des buyten-levens, vergheselschapt met de boucken. Af-
gedeelt in X gangen (Leiden 1621)."
Dit boek in oude dichtvorm geschreven, zegt echter ook niets
omtrent de wapens, hoewel men toentertijd het bezit van een
wapen te pas en te onpas naar voren bracht.
In een beschrijving van Axel lazen wij o.m.: „Primo: den rooden
keper in een gouden velt. Secundo: drie slotelen daar in ghestelt".
(Jaarboekje 1939/'40 van de Oudheidkundige Kring De Vier Am
bachten.)
Waarmede wij maar willen zeggen dat, indien ten tijde van
Hondius de een of andere kennis of vriend van hem of zijn vader
en moeder gerechtigd waren geweest de wapens te voeren, hij
dit zeker zou hebben vermeld in zijn dichtwerk.
Aangezien Petrus Hondius een bekende figuur is in de geschie
denis van Terneuzen, dunkt het ons niet ondienstig nog enkele
dingen omtrent zijn familieomstandigheden te memoreren, daar
bij niets tekort doende aan het artikel van Dr J. Wesseling in
het „Zeeuws Tijdschrift" van December 1950, die hierin op uit
muntende wijze de mens Hondius beschrijft en welk artikel zeker
waard is, dat hieraan meer plaatselijke bekendheid wordt ge
geven.
In de „Vlissingsehe Kerkhemel" vinden wij op blz. 60 opge
tekend: „Petrus Hondius toont in het gemelde boek, zeer rijk
geweest te zijn, hebbende op gemelde zijne buytenplaats buyten
Ter Neuzen een groot beslag van knechten, bezittende alomme
in Vlaanderen grote goederen en makende bij zijn uytersten wil
aan de Classis van Walcheren een legaat waaruyt drie studenten
in de theologie moeten onderhouden worden, (vid acta Classis
6 September 1621), dog dat legaat moet niet wel beschreven ge
weest zijn. Altans daar kwam moejelijkheid over met zijn erv-
genamen en inzonderheyd met zijnen broeder, Jacobus; en vont
de Classis, na advies met advocaten geraden, tot accoord te
komen, (vid acta Classis van September 1621 tot February 1622).
Door dit accoord schijnt dit Legaat zeer vermindert te zijn, be
staande tans maar in een kleyn stuk lands, benevens een dijkje
buyten Ter Neuzen, daar in de wandeling genaamt, het Classis
Land."
Uit het bovenstaande blijkt dus, dat de Hondiussen het bezit
in Vlaanderen van hun vader Cornells en dat van hun moeder,
hetwelk door hun vlucht om des geloofswille was verbeurd ver
klaard, door de Treves in 1609 weer terug kregen.
Hij zegt hierover in zijn gedicht (blz. 316):
„Daar de landen zijn gelegen"
„Van mijns Vaders stam gekreegen."
en op blz. 317 spreekt hij van „de Pagters op landen, hem van
moederszijde toegekomen".
Of Hondius echter direct na zijn benoeming tot predikant zijn
intrek nam op de „Moffenschans" is niet bekend. O.i. had deze
sterkte in 1606 nog een garnizoen. Immers in het trouwboek 20
van de N. H. gemeente te Alkmaar vinden wij op folio 91 opge
tekend:
Sept. 1606. Peter Anthoni, de sone van Anthoni de la Rue den
Wael, eijner soldaiet ter Neusen ende Pasekijntgen Timmermans
wonende in Vlaenderen. Betooch op den Schans ter Neus". (J. H.
Bekouw. Vluchtelingen uit Ronse).
Zoals reeds in het begin gezegd, werd het onderzoek begonnen
met gegevens te verzamelen over de „Leeuwenhof" bij nog leven
de personen, welke gegevens getoetst werden aan Burgerlijke
Stand, Kadaster-archief, Polder-archieven en Kerkelijke archieven.
Veelal bleek, dat de familie-traditie een klokje had horen luiden,
waardoor de feiten zodanig werden verward, dat de geschied
schrijver daarop niet kon bouwen.
Meer kwam aan het licht over de bewoners zelf door bf stude
ring van het familie-archief.
In dit archief bevindt zich een expeditie van een testament van
mej. Cornelia Goossen, echtgenote van de heer Jacob van 't Hoff,
d.d. 21 Januari 1854 verleden voor notaris Jan Jacob Fercken te
Zaamslag. Uit deze acte blijkt duidelijk, dat zowel de „Leeuwen-
hof" als de „Moffenschans" toebehoorden aan mej. Cornelia
Goossen, dus in één hand waren zoals door Jacobus de Feijter
medegedeeld. Merkwaardig is echter, dat over de „Leeuwenhof"
wordt gesproken als van een hofstede, bestaande uit woonhuis,
schuur en verdere gebouwen, dus nog niet onder de naam „Leau
wenhof" bekend, terwijl de „Moffenschans" met name wordt ge
noemd.
(Nadruk verboden).
Van deze serie artikelen
over de
„LEEUWTJES"
zal een uitgave in boek
vorm verschijnen.
Prijs voor abonné's 0,40.
Niet-abonné's 0,60
Toezending per post 6 cent
extra.
Bestellingen hierop kunnen
reeds worden aangenomen.
N.V- Uitgevers Maatschappij
Fa. P. J. VAN DE SANDÉ
v»
