JACHTVLIEGEN is geen Wind* uer k! De bestuurscrisis „Het Nederlandsch Trekpaard Nieuwe en oude nazi's in de Westduitse Bondsrepubliek OUPE VOGELVRIJ Spionnageproces te Salzburg Vliegtuig van de Amerik. marine in zee gestort 111 Eisenhower en het Amerik presidentschap TWEEDE BLAD Zaterdag 22 Maart 1952 7e Jaargang Ne. 1992 W V Hei Europese koleniekor! tt Amerikaans oordeel over de economische situatie in Nederland ONDER DE SPROETEN^—-m Koop tijdig 3 P RU TOL Actie tegen communisten Brazilië ir. DE VRIJE ZEEUW JDe Nederlanders vormen geen militair volk. Liefde voor mili- tairisme is ook niet kunstmatig in ons op te wekken en daarom is het begrijpelijk, dat wjj zo Hcht critiek op ons defensie-appa raat hebben. Als er van het militaire vlak ook maar één puntje uitsteekt, willen wij het terstond aangrij pen om er hel gehele evenwicht van ons loodzwaar oordeel aan op te hangen. Zo heeft onze luchtmacht het in de laatste tijd zwaar te ver duren. De reeks ongevallen met de Gloster-straaljagers heeft het volk verontrust en hier en daar zijn al stemmen vernomen, welke hef in zulke gevallen traditionele zoeken en veroordelen van de schuldige verlangen. Tevens ver luidt het, dat in de Tweede Ka mer vragen zullen worden ge stéld, waarmee op democratische wijze de bezorgdheid van de natie kenbaar zal zijn gemaakt. Men moet evenwel niet ver wachten, dat er iets zal verande ren aan de bestaande situatie: De ongelukken zijn practisch niet tè vermijden. Dit is een harde wèrkelijkheid, doch een eerlijke waarheid en die dient men te vernemen. NIET LANG VOL TE HOUDEN. Het vliegen met straaljagers is namelijk geen kinderspel. Het Is een allergevaarlijkste bedrij vigheid, welke physiek en psy chisch heel wat van de vlieger vereist; lichamelijk zelfs zoveel, dat de man slechts enkele jaren geschikt kan zijn voor dit merk waardige „vak". De medische keuring is uiter aard bijzonder streng en men kan veilig aannemen, dat onze straalvliegers stevige knapen zijn, die tegen een stootje kun nen en die geestelijk behoorlijk beproefd zijn en daardoor niet gauw het hoofd zullen verliezen. Dit betekent, dat het mensen- materiaal goed is, zéér goed zelfs, want het moet alleen de liefde voor het sportieve vliegen zijn, die de vrijwilligers tot dit onder- deel van onze luchtmacht doet toetreden. Financieel is er im mers niet zoveel aantrekkelijks aan dit bedrijf: Onze militairen verdienen weinig en de hoge vliegpremies betekenen niets, omdat er zo weinig wordt gevlo gen: twee vlieguren per week is voor de leerling het eerste jaar slechts een verlangen, doch stel lig geen realiteit. Zoals gezegd: het is geen kin derspel, dit vliegen met straal jagers en het zou nonsens zijn te willen volhouden, dat het een volstrekt ongevaarlijk tijdver drijf is; met een dergelijke pro paganda is niemand gediend. Alleen: het werk moet gedaan worden en daar helpt nu een maal niets aan. Wij moeten straaljagers in de lucht kunnen brengen om onze steden te be schermen, indien het land in staat van alarm zou komen. Aan het instandhouden van een vloot van jachtvliegtuigen ontkomen wij dus evenmin als aan onze be lastingplicht. GEVAARLIJKE LEERTIJD. Men moet trachten de gevaars factor op zijn juiste waaide te bepalen en die is werkelijk niet verontrustend. Een ervaren straaljagerpiloot loopt weinig kans op ongelukken; het is de eerste leertijd, die evenals met autorijden of zelfs met fietsen de gevarenzone betekent. Is men daar eenmaal doorheen, dan kan er niet veel meer gebeuren. Dit, wat de mens betreft: hij blijft nu eenmaal mens en zal dus ongelukken kunnen maken, zo als in de vliegerij 99 van de 100 gevallen en in de verkeerslucht- vaart zelfs 999 op de 1000 keer de mens schuld treft en niet de machine. Het moderne vliegtuig is zo goed als bedrijfszeker ge worden: zeker het toestel, dat met de zuigermotor is uitgerust. De straalmotor wil nog wel eens ongenoeglijke kuren vertonen en wat dit aangaat, zal onze lucht machtleiding wel uitermate voor zichtig geworden zijn. Volgens onze inlichtingen wa ren enkele van de recente onge vallen inderdaad aan motorsto ring te wijten. Dat is een ern stige zaak, waaraan onze autori teiten weinig meer kunnen doen dan nog zorgzamer te zijn. Wij hebben de indruk, dat deze toe stand op het ogenblik ook be reikt is. En men bedenke bij dit alles, dat er geen sprake is van door draverij bij onze luchtmachtstaf: Dat jachtwapen houdt men er niet voor zijn genoegen op na; het is een kostbaar zorgenkind. De 42-jarige Oostenrijkse Margarete Reyzek is door een Amerikaanse rechtbank te Aan elke vlieger besteedt de staat een vermogen en wanneer de jonge piloot zijn diensttijd ach ter de rug heeft, zegt hij de jachtvliegerij vaarwel en trekt het burgerleven in, waarin zo veel meer te verdienen valt. Die tonnen gelds aan oplei- dingskosten getroost de staat zich dan ook slechts om voort durend een kleine luchtmacht op voet van paraatheid te houden. Een ieder zou deze vermogens liever aan de woningbouw geven, doch helaas gaat dat niet: Wij kunnen ons de weelde van een volledige afschaffing van de luchtmacht nog niet veroorloven. Een 4-motcrig vliegtuig van de Amerikaanse marine is gis teren in de Golf van Mexico neergestort. Het toestel was uit Corpus Christi vertrokken met 10 man aan boord, die vermoedelijk om het leven zijn gekomen. Gisteren zijn te Parijs 4 West- Europese ministers, die allen pro ductiedeskundigen zijn, bijeenge komen om maatregelen op te stellen tot vermindering van het kolentekort van 28 millioen ton, dat het continent dit jaar zal hebben. De ministers, die een groep vertegenwoordigen, welke in Januari j.l. werd opgericht om de productie te vergroten, zullen hun voorstellen volgende week voorleggen aan een miriistriële bijeenkomst van de organisatie voor Europese economische sa menwerking. De ministers die gisteren bijeen kwamen waren: Lord Leathers, de Britse minister voor coördinatie van het trans port, de brandstoffen en ener gievoorziening, porf. Ludwig Er- hard, de West-Duitse minister van economische zaken, de 'Fran se minister van handel en in dustrie, Jean Lou vel en de Ne derlandse minister van buiten landse zaken, Stikker. Afgevaardigden der ministers hebben de memoranda van elk der 18 O.E.EJS.-landen over pro ductie, aantal arbeidskrachten en andere bijzonderheden, grondig bestudeerd als voorbereiding op de bijeenkomst. Een speciale stu diegroep van de O.E.E.S. heeft het Europese kolenverbruik in 1952 geraamd od 504 millioen ton en de beschikbare hoeveelheid op. 464 millioen ton. Van de 38 mil lioen ton extra, die nodig zullen zijn, zullen naar raming 10 mil lioen ton uit Polen komen en de rest uit de Verenigde Staten- „Niet het rumoer, dat ontstaan tionale tentoonstelling zeide de is over het beheer van fondsen is heer Van Vredenbureh dat de or- oorzaak dat het dagelijks bestuur van de Kon. vereniging „Het Ne- getreden, doch de unfaire ma nier waarop de afdeling Lim burg haar voorzitter, notaris tmr. F. M. A. Haffmans, als hoofdbe stuurslid heeft weggewerkt". Dit heeft de algemeen voorzit- Salzburg op beschuldiging van^Jhr. J-van Vredenbureh Don- spiennage voor Tsjecho-Slowa- ^rdagmiddag medegedeeld op n kije tot 7 jaar gevangenisstraf Persconferentie te Goes, waarbij veroordeeld j tegenwoordig waren twee andere Haar werd ten laste gelegd, derlandsche Trekpaard" is af- tekort op van 20.000. Voorlopig ganisatie ervan in het ongewisse verkeert. Ze levert ieder jaar een Nauwelijks is de vroegere ma joor Otto Ernst Remer in Rruns- vvjjk tot gevangenisstraf veroor deeld omdat hij de plegers van de aanslag op Hitler als „land verraders" had gebrandmerkt, of er verschenen in de straten van Celle, de oliestad halverwege Hamburg; en Hannover, plakka ten: „En landverraders zijn het toch". De nieuwe nationaal- socialistisehe partijen roeren zich heftiger sedert de regering te Bonn de juridische strijd tegen haar heeft aangebonden. Officieel voelt men zich in Bonn in de laatste tijd minder be vreesd over de gevaren van een rechts extremisme. Staatssecre taris professor Hallstein heeft in Washington nog èens verklaard, dat reële gevaren van deze zijde niet te duchten zijn. Ook de re sultaten van de verkiezingen, die de laatste tijd hier en daar in de bondsrepubliek zijn gehouden, hebben officiële woordvoerders doen constateren, dat het met de doorwoekering van het politieke leven door oude en nieuwe nazi's niet zo'n vaart zou lopen als in het buitenland -soms wordt ge vreesd. In het bijzonder de ver kiezingen in Zuid-West-Duits- land en die in een district van Nedersaksen worden als voor beelden aangehaald. Nu is bij de verkiezing in het Zuiden de so cialistische rijkspartij van Remer inderdaad niet aan haar trekken gekomen. Zij heeft het niet tot de vijf procent der stemmen kunnen brengen, die nodig ge weest zouden zijn om haar in de Landdag te brengen. De cijfers hebben eohter aangetoond, dat er toch ook in het Zuiden haarden Paul Hoffman, voormalig ad ministrateur van het plan- Marshall, heeft meegedeeld dat van nationaal-socialistische be- Hasso von Etzdorf, die gebrand- smetting zijn, die naar het oor- merkt wordt als rover van kunst- deel van buitenlandse waar-schatten in de „Einsatzgruppen". nemers in Bonn een voortduren de belangstelling verdienen. Zo heeft deze nazi-partij, die in dit deel van Duitsland debuteerde, het in en rond de universiteits stad Heidelberg tot een stem- mental van ruim tien procent kunnen brengen. Er zijn zelfs plaatsen, waar vijftien procent der kiezers weer voor een herstel van een nationaal-socialistisch bewind in het strijdperk zijn ge treden. Het Noorden van Duitsland blijft overigens de bakermat van de nationaal-socialistische her leving. Naarmate officiële in stanties in Bonn zeggen zich minder ongerust te maken over het gevaar van een opmars der Neo-nazi's, wordt het moeilijker het heroptreden van oude nazi's 'op belangrijke sleutelposten te verklaren. De sedert lang geuite beschul digingen aan het adres der rege ring, dat zij zou hebben toege laten dat zich in het nieuwe mi nisterie van buitenlandse zaken Van de huidige Duitse ambas sadeur in Athene, Werner von Grundherr, staat in de documen ten, dat hij de correspondentie over de concentratiekampen voor Ribbentrop moest voeren. „Hoe veel SS hebt u nodig", zo zou in een van zijn telegrammen over een Jodenactie hebben gestaan. De voormalige vertegenwoor diger van Ribbentrop in Brussel, gezant Von Bargen, zou ook in deportaties en moordplannen ge mengd zijn geweest. Hij zetelt thans in het ministerie in Bonn. De radio-omroep, die al deze be schuldigingen in de lucht heeft gebracht, heeft nog vijf andere ambtenaren met name genoemd. De politieke zuivering van al dezen is volgens de publicatie door vriendendiensten en mein eed verkregen. De meesten heb ben zich aangediend als verzets man, doch het gold hier volgens het onderzoek van de Keulse rechter slechts het „onzichtbare" verzet. Het Amerikaanse blad „Die een oude Ribbentrop-kliek nestel- Neue Zeitung" heeft onlangs, zo de, zijn thans wel op een hoogte- als wij berichtten, zijn verwonde- dat zij ten nadele van de Ame rikaanse troepen inlichtingen aan Tsjechoslowaakse agenten had verstrekt. Zij is het tweede lid van een afgetreden leden de heren Ch. M. Reinders Folmer uit Heemstede en Alph. Aernoudts, oud-burge meester van Sluis en te.e is voorzitter van de Zeeuwse afde ling, alsmede de heer Van Hoo- tegem, 'n Zeeuws bestuursi cl en spionnagegroep, die voor deze cje Zeeuwse secretaris, de heer A. Amerikaanse rechtbank moet Cappon. terecht staan. Haar minnaar, Het hele geval was een door 5 Heinz Silomon, werd vorige personen georganiseerde paleis- week tot 6 jaar gevangenisstratrevolutie, aldus Jhr. Van Vreden- veroordeeld. Agnes von Heyne,burch. die eveneens tot de groep zou1 behoren, zal Maandag terecht staan. Volgens de openbare aanklager heeft Margarete Rey zek de andere leden van de groep in contact gebracht met de Tsjechoslowaakse inlichtin gendienst. Wat precies de achter grond van hun drijven is ge weest kon hij niet bevroeden. Jhr. Van Vredenbureh zeide voorts, dat natuurlijk uit het hoofdbestuur een nieuw dagelijks bestuur zal worden benoemd. Het hoofdbestuur zelf zal moeten worden aangevuld. Over de na- is er nog geen geld voor, maar hij van 10 April af al zijn tijd mogelijk zal de export dit geld alsnog kunnen opbrengen. Dat de vereniging er financieel slecht voorstaat werd door spr. tegen gesproken. NEDERLANDS VLOOTBEZOEK AAN LISSABON. Een Nederlandse vlooteenheid, bestaande uit zes schepen, waar onder het vliegdekschip „Karei Doorman", is de haven van Lis sabon binnengelopen voor een zesdaags nict-officieel bezoek. zal geven aan de organisatie van de campagne om generaai Eisenhowers verkiezing tot pre sident der Ver. Staten te be werkstelligen. Hoffman is in die tijd van zijn werkzaamheden, die het presi dentschap van de „Ford Foun dation" met zich meebrengt, ontslagen. Hij hoopte, dat generaal Eisenhower op 15 Mei, de dag na de vóórverkiezingen in Ore gon, naar de Ver. Staten terug keert. HUWELIJK. In tijden, waarin onze inko mens de grootste moeite hebben de uitgaven te dekken, komt het meermalen voor, dat sluwe ver tegenwoordigers van het sterke geslacht door middel van huwe lijksadvertenties trouwlustige dames van hun spaarcenten be roven. Dit euvel komt zo veel vuldig voor, dat er stemmen op gaan om van overheidszijde maatregelen te doen nemen. Daarmee wordt dé discrete zijde van dit vraagstuk echter ernstig aangetast. Van de zijde der betrokkenen kan zeer veel worden gedaan om een voortijdige consumptie der genoemde spaargelden te voor komen. Laat men de nodige voorzichtigheid betrachten met 't aanknopen van huwelijksrela ties. Wanneer men direct onbe perkt vertrouwen schenkt aan trouwlustigen, waarom zou men dan niet een geestelijke, familie lid of goede kennis mede in ver trouwen kunnen nemen om in formaties te verkrijgen? Met dit vertrouwen beschermt men dan ziin spaargelden en zichzelf, terwijl er duizenden gul dens per jaar rn kruiken vol tra nen voor verspilling worden be hoed. VOORZICHTIGHEID GEBODEN. In verschillende bedrijfstakken bestaat mcnenteel overcapaci- teit. Een deel van de productie- moge lijkheid wordt niet benut. De werknemers in deze secto ren van bedrijvigheid lopen met ontslag in hun schoenen en het is dus aangenaam wanneer men ze aan het werk kan houden kringen bestaat er ernstig be zwaar tegen wapenproductie maar de toestand in de wereld noopt er nu eenmaal toe. Als de wapens er toch moeten komen kunnen die evengoed door ons worden gesmeed als door een ander. Ook de scheepsbouw zal nu be- wapeningswerk krijgen in de vorm van opdrachten tot de bouw van mijnenvegers. Onze marine zal er een aantal van krijgen en de rest gaat naar de V. S. Het komt ons voor dat wij hier oor logsschepen gaan bouwen, ter wijl er nog vraag voldoende is naar andere vaartuigen. Overal wordt er nog gesproken van een tekort aan scheepsruimte. Als wij uit gemakzucht maar oorlogs schepen gaan bouwen, terwijl er voor de civiele scheepsbouw nog werk genoeg te vinden is, vrezen wij een achteruitgang van de Nederlandse scheepsbouw. De concurrentie gaat dan met de normale orders strijken en zo worden wij uit de markt gedron gen. Laten wij alleen bewapenings- orders accepteren als er beslist geen ander werk meer is. SUCCES. Het is bijzonder verheugend, dat de beide woningbouwleningen een succes zijn geworden. Men rekende op 25 millioen en rr werd voor niet minder dan 70 millioen ingetekend. Nu kan de woningbouw met kracht worden voortgezet, waardoo- de ruimte nood effectief wordt bestreden. Stellig zal bij dit resultaat de gemeenschapszin van ons volk een woordje hebben meegespro ken. Anderzij's waren de voor waarden, waarop we'd geleend, aantrekkelijker dan weleer. Ook met bewapeningsorders. In veeluit zakelijke overwegingen was dus de belangstelling ditmaal groter. Men kan nu eenmaal geen beroep doen op de mede werking van een groep belang hebbenden, wanneer hun belan gen niet worden erkend. Zo is het ook met de huurkwestie en de houding der huiseigenaren. Wan neer de overheid er in slaagt de kwestie van te lage huren en te hoge kosten voor onderhoud van ons huizenbezit te regelen naar genoegen van hen, die daar be lang bij hebben, dan zal het wo- ningp-obleem veel spoediger zijn oplossing hebben gevonden dan men thans verwacht. De lenin gen voor de woningbouw bewij zen het! SCHRIKBEWIND. Er is een verzoekschrift aan H. M. de Koningin gericht door dr. Nikijuluw, waarin wordt uit eengezet, hoezeer men op Ambon en andere eilanden van de Mo- lukken heeft te lijden onder het bewind van de republiek Indone sië De Ambonezen, die zich nog vrij kunnen uitspreken verzoe ken de tussenkomst van onze vorstin. In het verzoekschrift wordt erop gewezen, dat Ambonezen en anderen worden lastig gevallen bij de uitoefening van de christe lijke godsdienst. Vrijheidslieven de Ambonezen worden tot dienst neming in het leger der repu bliek gedwongen. Er worden wo ningen geplunderd en huisraad wordt weggehaald. Dat is inder daad een schrikbewind on wan neer 't juist is, dient onze rege ring te protesteren. Wij hebben in Ambon het christendom ge bracht. Mogen wij toestaan, dat hier de vrijheid van geweten of godsdienst wordt bedreigd? Voor deze hoogste goederen hebben wij zelf tachtig ja-en ge vochten. Onze regering zal zich niet fel genoeg tegen oen derge lijk ontoelaatbaar optreden kun nen keren. De politieke winst uit stilzwijgen kan nooit opweg' n tegen de hoge waarden, die de inzet zijn bij een dergelijke wal gelijke vertoning. Volgens „Foreign Commerce Weekly", het blad van het Ame rikaanse departement van handel is de buitenlandse valutasituatie in Nederland thans het krachtigst sedert het eind van de oorlog en is het bereid en in staat bij te dragen tot de wederzijdse defen sie-inspanning van de vrije we reld. Nederland begon 1952 met veelbelovende vooruitzichten. De situatie van de handelsbalans, is verbeterd en Nederland is thans crediteur in de Europese beta lingsunie. De vooruitzichten voor een stijging van de uitvoer zijn gun stig, hoewel de Franse en Engelse moeilijkheden de Nederlandse uitvoer naar deze landen mis schien zullen belemmeren. De donkere vlekken in het eco nomische beeld de daling van de productie en de werkgelegen heid zullen naar redelijker wijs verwacht mag worden ver beteren of ten minste niet slech ter worden in verband met de krachtige inspanning van de re gering. De defensie-aankopen door de Verenigde Staten en an dere landen van de N.A.V.O. zul len waarschijnlijk het nog steeds ernstige dollarprobleem enige mate verlichten, aldus genoemd blad. BURGEMEESTER KEIJZER IN BUENOS-AIRES. De heer Keijzer, burgemeester van Urk, is Donderdag per vlieg tuig in Buenos-Airés aangeko men. komen vroeg in't voorjaar punt gekomen. Een parlemen tair onderzoek is gaande. Daar naast heeft Dr Adenauer per soonlijk een Keulse rechter op gedragen na te gaan, wat er waar is van de beschuldigingen, die tegen een groot aantal van zijn naaste medewerkers zijn in gebracht. Nadat sedert geruime tijd niets meer over deze onderzoekingen was vernomen, heeft de Beierse radio weer eens opnieuw een knuppel in het bruine hoender hok geworpen. Zij heeft de sa menstelling van Dr Adenauers ministerie van buitenlandse za ken „het grootste schandaal in onze na-oorlogse ontwikkeling" genoemd. Het ministerie is vol gens de omroep „een burcht van voormalige handlangers van Ribbentrop" geworden. 85 Pro cent van de leidende beambten van het ministerie zijn volgens deze geruchtmakende publicatie voormalige partijgenoten van Hitier. „Dat is meer dan zelfs in Hitiers tijd", zo werd eraan toe gevoegd. De radio-omroep heeft van „ongelofelijke fouten" en van „misbruik van het vertrouwen van Adenauer" gesproken. Uit een onderzoek, dat een Duitse journalist in de documenten van Neurenberg heeft ingesteld, zou zijp gebleken, dat drie der vijf bouwmeesters van het ministe rie nazi's zijn geweest, die een gehele kliek zouden hebben mee geloodst. De beschuldigingen zijn in de eerste plaats gericht tegen de huidige personeelschef van het ministerie, Dittmann. Diens medewerker Melchers zou onder andere het contact onderhouden hebben met de grootmoefti van Jeruzalem en daardoor hebben voorkomen, dat Joodse kinderen naar Palestina in veiligheid ge bracht werden Zijn andere mede. werker Von Keiier zou de rech terhand zijn geweest van de in Neurenberg veroordeelde Joden vervolger Woermann. Beschuldigd zijn voorts de ge broeders Kordt. Erich Kordt is thans leider van de Duitse diplo- matenschool in Spiers. Hij zou zeven jaar lang de rechterhand van Ribbentrop, partijgenoot, SS-generaal en lid van hoge SS organen zijn geweest. Zijn broer Theo Kordt wordt ervan beschul digd te hebben verzwegen, dat hij een partijgenoot van Hitier was, een overtreding die in an dere gevallen automatisch ont slag tengevolge had. Deze Kordt is thans leider der landenafdeling en heeft daar als zijn plaatsver vanger de vroegere SS-generaal ring uitgesproken over het feit, dat nog altijd geen der beschul digden in zijn functie geschorst is. Het blad heeft korte tijd later echter deze opmerking openlijk teruggenomen omdat deze han gende het onderzoek niet gepast werd geacht. De Braziliaanse politie heeft bij overvallen op communistische centra ongeveer 25 personen ge arresteerd, aldus is te Rio de Ja neiro gemeld. Er zou veel „onder mijnend propagandamateriaal" zijn buit gemaakt. De pohi.e voerde deze overval len uit op het ogenblik, dat de Braziliaanse communistische partij voorbereidingen trof voor de jaarlijkse herdenking van haar oprichting. Volgens andere berichten is er eveneens onrust in sommige dis tricten van de staat Sao Paulo. Communisten zouden daar dé boerenarbeiders hebben aangezet tot opstand, om een einde te ma ken aan de armoedige levensom standigheden. Generaal Zenobio da Costa, commandant van Rió de Janeiro's eerste militaire dis trict en voormalig commandant van Brazilie's expeditionnaire strijdmacht in de oorlog, heeft bovendien zijn ontslag ingediend, hetgeen de spanning heeft doen toenemen. De dagbladen schrij ven de ontslagaanvrage van de generaal toe aan zijn ontevreden heid over de mate van coördina tie der anti-communistische maatregelen. Volgens generaal Estillac Neal, de minister van oorlog is de toe stand in het gehele land rustig. ZEEPOST. Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden. De data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn be zorgd, staan, tussen haakjes ach ter de naam van het schip ver meld: Indonesië m.s. „Willem Ruys" (31 Maart). Ned. Antillen m.s. „Water man" (1 April). Suriname m.s. „Agamemnon" (2 April). Canada -m.s. „Noordam" (27 Maart). Argentinië en Uruguay, Chili m.s. „Tamo" (22 April). Brazilië m.s. „Aldabi" (22 April). 1) HOOFDSTUK I. De stroper. (Nadruk verboden). Het was aan de boerenruiter, die op een herfstdag van het jaar 1534 naar wild speurde in de buurt van het Drentse dorp Norp, niet bekend, dat reeds in 94 het jachtveld in Drente door de Duitse koning Otto i werd afgestaan aan de Utrechtse bisschop Balderik en dat in Drente niemand zonder bis schoppelijke toestemming moent jagen. Maar al had de stroper het ook geweten, het zou hem volkomen koud hebben gelaten. Hij had niet het minste wettige recht met zijn wapens over de akkers, de weiden en de heide te rijden en het wild neer te leg den. Dt de Etten en Sch'dtos in Drente en de Grietmannen en Doi psrechters in kriesiai.d hem beschouwden als een gebo ren stroper, hij wist het, maar hij lachte er om. Wie van al die Historisch verhaal uit de Drents-Friese grensstreek door II. VAN NORG. dikdoende magistraatspersonen had de moed om hem, Willem Frankes te arresteren? Wellicht had het onze vriend meer geïnteresseerd, wat voor wild men volgens d e oude schen- kingsacte in die dagen no" in Drente vond. Het waren her ten, beren, everzwijnen en het waren de elc en de schele, met welke laatste dieren de eland en het wilde paard bedoeld moeten zijn, in die tijd waren hiervan alleen nog over herten en enkele wilde zwijnen. Verder waren er vossen en een enkele maal wol ven, maar welke stroper had bij deze deren belang als jachtbuit! Van het kleine wild als hazen, patrijzen en korhoenders sprak de schenkingsoorkonde niet. Het vvas nog heel vroeg in de morgen, dat Willem Frankes over de es reed. Naast het paard liep een lichtgebouwde hond. H'j was van het windhondtype e' kon dan ook een haas inhale Maar deze morgen had de wilt" dief geen oog voor hazen; hij hat een veel hoger doel. Sedert enige tijd had hij hier de sporen van een wild varken gezien. Het dier liet hem geen rust. Hij had de laatste tijd her haalde malen cetrachb het zw-»n te verrassen als het hier op de akkers aan het wroeten wu&, maar tot dusverre zonder resul taat. Wel vond hij telkens nieu we sporen, die vertelden, dat de ever hier geregeld een bezoek bracht. De jager reed zeer langzaam over de rand van de es, die hier begrensd werd door een eiken- hakhoutbos. Hij had al lang vastgesteld, dat het zwijn vanuit deze bossage de akker bezocht. Zijn zware geweer met een kogel gejaden hield hij tot schieten ge reed. De teugels lagen los op de hals van het paard, dat hij met de benen stuurde. Elke lichte druk werd door het schrandere dier volkomen begrepen. Willem Frankes was reeds in het donker uitgereden en het was nog schemerig, toen hij de es had bereikt. Hij meende, dat *de vroege morgenuren hem de meeste kansen zouden geven. Zodra er voldoende zicht was ge komen, zette hij zijn rijdier in be weging langs de bosrand. Te'- ':°ns, als hij enkele meters had 'gelegd, liet hij het paard stil- taan, ingespannen over de ak kers speurend en vervuld van ware jachthartstocht. Zou het hem nu eindelijk gelukken deze buit te overmeesteren? De helft van de lange es had hij nu reeds gehad en nog was er geen wild zwijn te bespeuren. Een paar hazen waren reeds op geschrikt en zetten het op een lopen. Telkens had Snel, zijn hond, hem daarbij verlangend aangekeken, maar zijn baas had steeds „neen" geschud. Gehoor zaam vervolgde dan het dier zijn slakkengang naast het paard. Weer stond de ruiter een ogen blik stil en speurde. Eensklaps meende hij iets te ontdekken, dat zijn hart sneller deed klop pen. Nog eens tuurde hij scherp. Ja, daar zag hij het begeerde dier, woelende in het jonge ko ren, ongeveer op honderd meter afstand van de bosrand. Toen de stroper zekerheid had, zette hij het paard in snelle draf. Hij wil de trachten tussen het dier en de struiken te komen om de ever de pas af te snijden. Z in nrooi werd hem nu echter ook gewaar en vluchtte zo snel mogelijk naar het struikgewas. Dit gelukte niet meer. De ever weifelde nu een ogenblik, maar meteen knalde het schot uit het "ware geweer. In de kop getrof fen wondde het d'er toch >-og en trachtte over de es te ontvluch- t"~>. Z in loon werd steeds on zekerder en langzamer. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1952 | | pagina 5