Toestand in Perzië neemt
scherpe vormen aan
RIDGWAY
West-Duitsland
Mr. Ir. Haveman
stelt nieuwe conferentieplaats
voor
zal de Joden schadeloosstellen
over emigratie naar Canada
Het bezoek van
generaal Hasselman aan
„Counterthrust'
WEST-DUITSE REGERINGSVERKLARING
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1951.
7e Jaargang No. 1844.
Oorlogszuchtige woorden in het Parlement
AMERIKAANSE BEMIDDELING.
Het Perzische parlement is Donderdag opnieuw
uiteengegaan, daar het vereiste quorum niet aan
wezig was. Premier Mossadeq zeide tot een menigte
buiten het parlementsgebouw: „Waar gij zijt, is mijn
parlement". Hij verklaarde, dat de Engelsen hoe
genaamd niet bereid waren op redelijke voorstellen
in te gaan. Zijn toespraak werd herhaaldelijk onder
broken door de kreet: „Dood aan de Britten".
Koning George
benoemt een Staatsraad
Grote verliezen der Noordelijken
WEERSVERW ACHTING.
HOOGWATER.
op
onder
op
onder
6.34
18.27
3.13
17.35
6.35
18.25
4.30
17.45
6.37
18.22
5.48
17.56
Ingebroken bij Ned. olficier
DREIGEMENT VAN
MOSSADEQ.
DE„ROYAL DUTCH SHELL"
De gezondheidstoestand
van Koning George
w
Frankering bij Abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres:
Noordstraat 55-57 Terneuzen
Telefoon 2510 Nè 5 uur: 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 4,55 per kw£ .aal
Per week 37 cent Losse nummers 7 cent
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 centj
iedere regel meer 15 cent
Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum po
advertentie 1,80.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: A dreg
Bureau van dit Blad 15 cent meer
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 Uur
Voor het Maandagnummer: Zaterdags 11 uur
Voordat Mossadeq had gespro
ken, is aan de 300 nog in Abadan
verblijvende Engelsen officieel
aangezegd, dat zij het land moe
ten verlaten. Perzische troepen
te Abadan hebben consigne ge
kregen zich gereed te houden.
Het uitwijzingsbevel, dat door
de voorlopige directeuren van de
Perzische olieraad is getekend,
zegt dat de overdracht tegen 4
October moet geschieden.
De menigte verzocht Mossa
deq om toestemming „de afge
vaardigden van de oppositie en
verraders te vernietigen".
Met tranen in zijn ogen zwaai
de de premier met een document.
„Dit zijn de cijfers", zo riep hij
uit. „In 40 jaar heeft de Anglo-
Iranian aan Perzië slechts 110
millioen pond sterling betaald".
Hij vroeg zijn toehoorders, of de
Engelsen in Perzië zouden moe
ten blijven om wille van enkele
millioenen ponden per jaar. Ter
wijl hij de oppositie in het par
lement aanviel, vloog een vlieg
tuig laag over en strooide vlug
schriften uit, waarin de politiek
van de premier wordt gesteund.
Nadat Mossadeq had gesproken,
nam Hoesse Makki, secretaris
van de Perzische olieraad, het.
woord. Makki ontblootte zijn
boirst en zeide onder luide bijval
De kabinetsvergadering heeft
bijna drie uur geduurd. Later
zou echter nogmaals een ver
gadering der ministers worden
gehouden.
In sommige kringen gelooft
men, dat de regering zich recht
streeks tot de sjah, die naar hun
mening het uitwijzingsbevel kan
tegenhouden, zal wenden.
In Londen is per vliegtuig ge
arriveerd de adviseur van de
Britse ambassade in Teheran,
George Middleton. Hij zeide bij
zijn aankomst, dat premier Mos
sadeq het de Engelsen in Abadan
„physiek onmogelijk" maakte
daar te blijven. Middleton begaf
zich terstond naar het Foreign
Office om aan minister Morrison
verslag uit te brengen.
Het bureau van de minister
president Attlee heeft de volgen
de verklaring uitgegeven: „De
Kngelse regering heeft geen de
finitieve besluiten genomen inza
ke het Perzische oliegeschil. Ver
dere berichten worden afgewacht
van de Britse ambassadeur te
Teheran."
Na de bespreking van Churchill
met Attlee is de volgende offi
ciële verklaring uitgegeven: „De
minister-president, vergezeld van
de ministers van Buitenlandse
Zaken en van Financiën, heeft
Tk tra binnenkort naar het1 Churchill en Eden ontvangen en
front terug. Mijn hart is gereed
om de kogels van de Engelsen te
ontvangen". Hij eiste, dat de
Britse ambassadeur, Sir Francis
Shepherd, zou worden terugge
roepen.
Hierna keerden Mossadeq en
ministers in het parlementsge
bouw terug, waar zij een geheime
bespreking hadden met rege
ringsafgevaardigden.
HI T BEZOEK van shep
herd AAN DE SJAH.
De Britse ambassadeur te Te
heran, Sir Francis Shepherd,
heeft Donderdagavond de sjah
van Perzië bezocht om uitdruk
king te geven aan de bezorgdheid
van Engeland over het Perzische
bevel tot verwijdering van het
resterende Engelse oliepersoneel
te Abadan.
Volgens hofkringen te Teheran
heeft Sir Francis de sjah ver
zocht te trachten een matigende
invloed op Mossadeq uit te oefe
nen. De sjah zou de ambassadeur
hebben meegedeeld, dat hij zich
ten nauwste op de hoogte houdt
van de handelingen zijner minis
ters, doch tevens gewezen hebben
op de grondwettelijke grenzen
van zijn bevoegdheid. De sjah had
zijn waardering geuit over het
contact met de ambassadeur en
de hoop uitgesproken, dat dit in
de toekomst zou worden voort
gezet, aldus deze kringen.
VERGADERING VAN HET
BRITSE KABINET.
.Het Britse kabinet is gisteren
bijeengekomen om te beslissen,
of Engeland zich al of niet zal
neerleggen bij het Perzische be
vel tot uitwijzing van het Britse
personeel te Abadan.
In conservatieve kringen voor
spelt men, dat Churchill een
spoedvergadering van het parle
ment zal vragen, als de regering
er toe besluit zich bij de uitwij
zing neer te leggen, waartegen
Churchill sterk gekant is.
Politieke waarnemers zijn van
mening, dat een terugtrekken
van Engeland uit Perzië van in
vloed zou zijn op Engelands po
sitie in 't gehele Midden-Oosten.
Zoals de plannen thans zijn,
zal het parlement op 4 October
weer bijeenkomen, de dag waar
op het Perzische uitwijzingsbevel
van kracht wordt.
toestand in Perzië". Uit deze be
woording valt op te maken, aldus
Reuter, dat Attlee eerder de ge
wone handelwijze gevolgd heeft
de oppositie op de hoogte te hou
den van de belangrijkste ontwik
kelingen in de buitenlandse poli
tiek dan dat hij haar heeft ge
raadpleegd.
AMERIKAANS BEROEP
OP PERZIë.
Amerika heeft een beroep op
Perzië gedaan zijn uitwijzings
order voor de Britse technici te
herroepen.
Amerika heeft voorts aan
Perzië en Engeland medegedeeld,
dat het bereid is „iedere moge
lijke hulp te verlenen om bij te
dragen tot een oplossing van de
Brits-Perzische oliecrisis".
President Truman heeft zijn
persoonlijke opvatting in een
brief aan de Britse premier uit
eengezet. De brief is aan de
Britse ambassade overhandigd en
vormt een antwoord op een be
roep van premier Attlee op de
Amerikaanse president.
De Amerikaanse ambassadeur
in Teheran, Loy Henderson, die
in onafgebroken contact met pre
mier Mossadeq stond, had het
Amerikaanse standpunt aan Per
zië uiteengezet.
Naar gemeld wordt overweegt
de Britse regering twee uitersten
namelijk het zenden van troepen
om het verblijf van de Britse
technici in Abadan te waarbor
gen of een vacantie van deze
technici. Britse en Amerikaanse
functionarissen hebban elkander
geraadpleegd over een compro
mis tussen deze twee uitersten.
lil het beroep van het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken wordt nadrukkelijk
verzocht, dat noch Engeland
noch Perzië tot daden zullen
overgaan, welke de deur defini
tief sluiten.
Het ministerie zeide, dat de
toestand meer gespannen was
geworden na de uitvaardiging
van het uitzettingsbevel.
Het had niet de vrijheid de pre-
ciese inhoud van de briefwisse
ling tussen Attlee eni Truman be
kend te maken.
Inmiddels wordt uit Abadan ge
meld, dat de raffinaderij geheel
onder Perzische controle is ko
men te staan nu een eenheid van
het leger de hoofdpoort heeft be
zet en de Britten de toegang ont
zegde.
ACHESON OVER DE
OLIEKYVESTIE.
De Amerikaanse min. van Bui
tenlandse Zakeni, Acheson, lieeft
in een gezamenlijke bijeenkomst
van de commissie van buitenland
se aangelegenheden van Huis en
Senaat verklaard, dat de Ver.
Staten nog steeds hopen, dat er
een' „redelijke oplossingvan het
Brits-Perzische oliegeschil kan
worden bereikt.
De minister had echter te kennen
gegeven dat de Ver. Statenl geen
nieuwe compromis-plannen voor 'n
regeling van het geschil hebben.
Acheson gaf voorts wat Con
gresleden noemden „een optimis
tisch verslag" over de vorderingen
op het gebied van de West-Euro-
pese herbewapening.
Sprekend over de toestand im
W.-Europa zou Acheson zich voor-
Koning George van Engeland
heeft Donderdag een decreet on
dertekend, waarin een uit vijf
leden van de koninklijke familie
bestaande staatsraad wordt be
noemd, die de bevoegdheid zullen
hebben uit ziin naam staatsstuk
ken te ondertekenen. Deze leden
zrn: koningin Elizabeth, prinses
Elizabeth, prinses Margaret, de
hertog van Gloucester en de ko
ninklijke nrinses Mary (de zuster
van koning George).
De vijf leden van de konink
lijke familie mogen eveneens na
mens de koning optreden bij de
behandeling van de dagelijkse lo
pende zaken.
In Londense kringen wijst men
er op, dat de ondertekening van
dit decreet geenszins betekent,
dat de toestand van de koning
slechter zou zijn geworden. Deze
maatregel dient slechts om te
voorkomen, (lat de lopende zaken
vertraging ondervinden.
De staatsraad kan niet het par
lement ontbinden of een rang,
titel of waardigheid toekennen,
tenzij in uitdrukkelijke opdracht
van de koniqg.
De opperbevelhebber van de
V. N., gen. Ridgway, heeft Don
derdag een nieuwe conferentie-
plaats voor de wapenstilstandsbe
sprekingen, voorgesteld.
De gen. stelde een plaats voor
ongeveer halverwege tussen de
frontlinies van de Noordelijken! en
de Verbondenen in de nabijheid
van Songhjonni, ongeveer 12 km
ten Z. van Kaescng.
Het voorstel werd gedaan aan
de Noordelijke generaals Kim il
Soeng en Peng teh Hoeai.
In zijn boodschap zegt generaal
Ridgway verder, dat de neutrali
teit van de nieuwe conferentie
plaats door beide partijen moet
Bondskanselier Dr. Konrad
Adenauer heeft Donderdag in de
bondsdag een regeringsverkla
ring voorgelezen, waarin West
Duitsland zich bereid verklaart
met Israël en vertegenwoordi
gers van het Jodendom te onder
handelen over het schadeloos
stellen van Joden, die geleden
hebben onder de vervolgingen
der nazi's.
In de verklaring wordt o-m.
gezegd: ,,De West-Duitse rege
ring zal erop tpezien, dat spoedig
een wet tot §tand komt betref-
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Vrijdagochtend
tot Vrijdagavond.
Enige regen.
Zwaar bewolkt met enige regen
en later op de dag brekende bewol
king met enkele verspreide buien.
Meest matige wind tussen Zuid en
Zuid-West, later ruimend naar
West. Dezelfde of iets lagere tem
peraturen.
ZATERDAG 29 SEPTEMBER.
v.m. n.m.
Breskens 0.51 1.03
Terneuzen 1.26 1.38
Hansweert 2.06 2.18
Walsoorden 2.16 2.28
ZON. EN MAANSTANDEN.
ZON
MAAN
28
29
30
Bij een Nederlands hoofdoffi
cier in Fontainebleau, wiens
naam het Franse persbureau
geeft als majoor Kanters, is tij
dens diens afwezigheid ingebro
ken. Alle bezittingen, meubels,
juwelen qn linnengoed, zijn ge
roofd. De schade wordt geraamd
op enkele tienduizenden guldens.
Majoor Kanters maakt deel uit
van de Nederlandse delegatie
naar het hoofdkwartier van de
strijdkrachten van het Atlantisch
Pact in Fontainebleau.
Het blijkt thans dat de toe
dracht enigszins anders is dan
aanvankelijk werd gedacht- De
eigenares van de door majoor
Kanters gehuurde woning wilde
hier weer zelf over beschikken.
Zij maakte van de afwezigheid
van de majoor gebruik om zijn
meubels te doen weghalen, die
zij liet opslaan in een naburige
opslagplaats. Voorts liet zij het
slot van de huisdeur veranderen,
zodat de majoor zijn huissleutel
niet meer kon gebruiken.
Laatstgenoemde drong, toen hij
de deur niet kon openen, de wo
ning door een raam binnen en
zag dat alle kamers leeg waren.
Hij dacht dat al zijn huisraad
gestolen was en waarschuwde de
politie. Deze stelde een onder
zoek in, hetgeen de weinig ele
gante wijze van handelen der
huiseigenares aan het licht
bracht. Laatsgenoemde zal wor
den vervolgd wegens huisvrede
breuk. De majoor kreeg zijn be
zittingen terug.
stander van het beginsel van een
statenbond hebbenl getoond, het
geen volgens enige Senatoren een
wijziging betekende van zijn vroe
ger standpunt.
Congresleden, die de bijeen-
komst hadden bijgewoond, hadden
de indruk gekregen, dat minister
Acheson in deze zittings-periode
van het Congres niet zou vragen
het Japanse vredesverdrag eni het
besluilt van de Noord-Atlantische
organisatie inzake de toelating
van Griekenland en Turkije te ra
tificeren.
In een later door de voorzitters
der commissies, ToSm Connaly en
James Richards, uitgegeven ver
klaring wordt gezegd, dat volgens
Acheson de raad van ministers te
Ottawa ,,alle manieren had onder
zocht om zo spoedig mogelijk de
macht op te bouwen, die nodig is
teneinde agressie in West-Europa
af te schrikken of, indien een aan
val gedaan zou worden, deze met
succes het hoofd te biedenf'.
Uit welingelichte Engelse bron
wordt gemeld, dat Mossadeq aan
soldaten en politie heeft ver
klaard, dat in geval van een lafa-
ding van vreemde troepen, allo
olie-installaties in Zuid-Perzië
zullen worden opgc'dozcr..
EN PERZIE.
De „Washington Post" oppert
de mogelijkheid, dat de Brits-
Perzische spanning mogelijk zou
verminderen, indien de „Anglo-
Iranian" zou worden vervangen
door de ..Roval Dutch Shell", die
een staat van zakelijke staats
manschap bezit welke de „Anglo-
Iranian mist". Het blad noemt
de „Anglo-Iranian" de „Rip van
Winkle" van de oliemaatschap
pijen. (Rip van Winkle is de
persoon uit een Amer. sprookje,
die onder invloed van een drank
twintig jaar sliep. Teruggeko
men in zijn dorp vond hij alles
veranderd. Tegen die tijd had
hij een lange baard gekregen.
Red.) Indien de Shell op de
plaats van de „Anglo-Iranian"
zou komen, aldus het blad, zou
mogelijk de weg worden ge
opend voor nieuwe regelingen,
welke bevredigend voor beide
partijen zouden zijn.
fende het teruggeven van Joodse
eigendommen en zij zal er voor
waken, dat deze wet rechtvaar
dig zal worden toegepast. Het
was mogelijk voor een deel der
Joodse bezittingen uit te maken
wie de eigenaars zijn geweest.
Deze eigendommen zijn aan de
rechthebbenden terugegeven. Er
zullen nog meer Joodse bezittin
gen worden terugegeven".
„Er zijn," vervolgt de West-
Duitse regeringsverklaring, „in
de naam van het Duitse volk
niet te noemen misdaden tegen
de Joden begaan. Dit legt ons de
verplichting op moreel en mate
rieel alles in het werk te stellen
om de gevolgen van dit leed zo
veel mogelijk te verzachten.
De regering zal onverbiddelijk
optreden tegen hen, die het ook
thans nog zouden wagen Joden
te kwellen.
Zij wil nadrukkelijk vaststel
len, dat de grote meerderheid
van het Duitse volk met afgrij
zen kennis heeft genomen van
de misdaden, die de nazi's jegens
de Joden hebben begaan en dat
zij hier part noch deel aan had.
Er waren vele Duitsers die,
gedreven door hun godsdienstige
overtuiging en hun geweten en
zich schamend over het besmeu
ren van Duitslands goede naam
door de wandaden der nazi's, hun
leven hebben gewaagd om hun
Joodse landgenoten te helpen".
De regeringsverklaring zegt
verder, dat de kerkelijke gezind
ten en de met het onderwijs be
laste autoriteiten „alles in het
werk moeten stellen om de Duit
sers door een geest van mense
lijke en godsdienstige verdraag
zaamheid te doen beheersen".
„De federale West-Duitse re
gering", zo vervolgt de verkla
ring, „is bereid met vertegen
woordigers van het Jodendom en
van de staat Israël, die zo vele
dakloze Joodse vluchtelingen
binnen zijn landsgrenzen heeft
opgenomen, te beraadslagen over
een oplossing van het vraagstuk
der materiële schadevergoeding
aan vervolgde Duitse Joden, op
dat -een weg zal worden gebaand
voor een boetedoening door het
Duitse volk voor het ongehoorde
lijden, dat zijn Joodse landgeno
ten hebben moeten doormaken".
Israëlische reactie op
Adenauers toezegging.
Israël heeft door zijn gezant
schap in Londen een spoedige en
ruime schadeloosstelling voor de
materiële verliezen van de Joden
in Europa verzocht. Eveneens is
verzocht, dat Duitsland een be
langrijke bijdrage zal leveren bij
het opnemen en de rehabilitatie
van Joodse vluchtelingen, van
wie overigens het merendeel een
tehuis in Israël heeft gevonden.
De Joodse bevolkingsgroepen,
het meest van alle hadden
worden gegarandeerd en de vrije
doortocht Kaar deze plaats dient
te worden verzekerd.
Hierna zou gesproken moeten
wordery over het tweede agenda
punt van de wapenstilstandsonder-
bandelingen, te weten het vast
stellen van een bufferzone.
De boodschap van gen. Ridgway
werd te Pan Moen DjoK door ver
bindingsofficieren der V. N. aan
de Noordelijken overhandigd.
Verbindingsofficieren) der V. N.
naar Pan Moen Djon.
Donderdamorgen is een verbin
dingsofficier der Verbondenen
naar Pan Moen) Djon gevlogen om
een boodschap van het hoofd van
de verbindingsgroep van de V. N.,
kol. Kinpey, aan de Noordelijken
te overhandigen.
In de boodschap werd een bij
eenkomst van de verbindingsoffi
cieren om 10 uur voorgesteld.
In de boodschap van kol. Kinney
werd gezegd:
„In antwoord op uw voorstel,
dat de delegaties op 27 Sept. sa
menkomen, is mij opgedragen u
mee te delen dat het de wens vaK
admiraal Joy is, dat de delegaties
zullen samenjkomen zodra voor
beide partijen aanvaardbare voor
waarden hiertoe zijn geregeld
w.o. het vaststellen van het tijd
stip voor dit onderhoud".
Nader wordt uit Moensan ge
meld, dat de verbindingsofficieren
der V. N. niet naar Kaesong zijn
gegaan.
Waarnemers leggen verband
tussen dit feit en het antwoord
van de Noordelijken op de bood
schap van kol. Kinney.
Het commando van de Verbon
denen gaf later het autoconvooi,
dat reeds Ka-ar Kaesong was ver
trokken, het bevel terug te keren.
AFP meldt, dat het antwoord
van de Noordelijken op de bood
schap van kolonel KinKey bevesti
gend was. De communisten stel
den als voorwaarde voor een
bijeenkomst van de verbindingsof
ficieren, dat op deze bijeenkomst
slechts gesproken zou worden
over de datum en het uur voor 'n
hervatting van de
stand&besprekingen
wapenstil-
VAN HET FRONT.
Het hoofdkwartier van het 8ste
Amerikaanse leger heeft meege
deeld, dat in de op 21 Sept. ge-
eindigde week in Korea ruim 7500
communisten zijn gesneuveld, plm.
4000 gewond en 762 gevangen ge
nomen.
In een Donderdag door de Ver
bondenen uitgegeven communiqué
wordt gezegd, dat de Noordelijke»
in groepen ter sterkte van een re
giment in de Westelijke sector va*
het centrale front een serie hevige
aanvallen) zijn begonnen, welk»
met succes werden afgeslagen.
Het is de eerste maal, dat va*
aanvallen op deze schaal in dew
sector melding wordt gemaakt,
sinds de onderhandelingen té
Kaesong begonnen.
In de Oostelijke sector van het
centrale front wisten de Verbon
denen beperkte terreinwinst te be
halen tegen Noordelijke eenheden
ter -sterkte van een bataljon.
Een! aantal Noordelijke „proef-
aanvallen" werd afgeslagen, aldus
het communiqué van de Verbon
denen.
Franse en Amerikaanse infan
teristen poogden tevergeefs een
belangrijke heuvel, waarom reeds
6 dagen wordt gevochten, te ver
overen.
Deze heuvel, gelegen in de Oos
telijke sector van het centrale
frent wordt verdedigd door een
Noordelijk bataljon, dat zich in
bunkers heeft verschanst enl de
Verbondenen bestookt met lievig
mortier- en machinegeweervuur.
Radio-Peking beschuldigt.
Radio-Peking heeft Donderdag
avond in een uitzending ver
klaard, dat generaal Ridgway
voor de derde keer aan de hoop
van de wereld op een hervatting
van de wapenstilstandsconferen
tie te Kaesong de bodem had in
geslagen door „een tactiek van
vertraging". De radio verwees
niet naar het voorstel van de
opperbevelhebber der V. N. aan
gaande een nieuwe plaats voor
de besprekingen. Verder werö
eritiek geoefend op de handel
wijze van de geallieerde verbin
dingsofficieren.
die
geleden, stonden op een afzon
derlijke plaats. Daarom diende
ook een ruime genoegdoening te
worden gegeven. De recente ver
klaringen en activiteit van de
„op nazi's lijkende misdadigers"
hadden de Joden overal ernstig
in ongerustheid gebracht.
In de verklaring worden wet
telijke maatregelen tegen derge
lijke elementen voorgesteld.
Verder wordt gewaarschuwd,
dat de verklaring van kanselier
Adenauer is afgelegd tegen een
achtergrond „van de moord op
zes millioen Joden door de hand
van Duitsers". Een verklaring,
hoe eerlijk ook gemeend, kan
deze zaak niet wegwissen uit de
geschiedenis van de mensheid.
In het laatste bulletin over de
toestand van Koning George wordt
gezegd, dat de koning een betere
nacht heeft gehad. Zijn eetlust
neemt toe en er is nog steeds voor
uitgang.
lI»
Het Tweede Kamerlid de heer
Vorrink (Arb.) heeft aan de mi
nister van Oorlog de volgende vra
gen gesteld:
1. Heeft de minister kennis ge
nomen van het persverslag van de
geallieerde manoeuvres „Counther-
thrust" in „De Volkskrant" van 22
September 1951, waarin de volgen
de passage voorkomt:
„Enkele Nederlandse commando
posten hebben bezoek gehad van
generaal Hasselman, die volstaan
heeft met aan dodelijk vermoeide
officieren links en rechts snauwen
uit te delen. Generaal Eisenhower
en veldmaarschalk Montgomery
hadden zich enkele dagen tevoren
langdurig met de troep onderhou
den en hun verbazing uitgespro
ken over hun uithoudingsvermo
gen"?
2. Is de minister bereid naar de
juistheid van de daarin voorkomen
de mededeling een onderzoek in te
stellen?
3. Wanneer uit het onderzoek
mocht bljjken, dat de geciteerde
mededeling uit „De Volkskrant"
onjuist is, welke maatregelen
denkt de minister dan te nemen
tegen het geven van een voorstel
ling van zaken in de pers, die ge-
eigend is om op onjuiste motieven
het prestige van de chef van de
generale staf in gevaar te bren
gen?
4. Wanneer de geciteerde mede
deling in „De Volkskrant" juist is,
welke maatregelen denkt de minis
ter dan te nemen om een derge
lijk optreden van het hoogste mili
taire gezag in het leger in de toe
komst te verhinderen?
Mr. Ir. B. W. Haveman, commis
saris voor de emigratie, die van
zijn reis naar Canada is terugge
keerd, heeft in een der zalen van
het ministerie van Sociale Zaken
een en ander over zijn bevindingen
verteld.
Canada, één van de rijkste grond
stoffenlanden ter wereld, maakt
een fundamentele ontwikkeling
door. De sterke economische ont
wikkeling, mogelijk door de vele
bodemschatten en de gemakkelijke
wijze waarop het kapitaal voor de
investeringen binnenvloeit, zal in
de toekomst een steeds grotere be
hoefte aan arbeidskracht te zien
geven. Dat arbeidspotentieel
vormt een van de grootste zorgen
van Canada en het betekent ook,
dat Canada vele immigranten kan
aantrekken.
Het is echter noodzakelijk, dat
iedereen er rekening mee houdt,
dat hq van de grond af zijn weg
naar boven moet banen. Men
wordt in Canada gewaardeerd naar
wat men in de practijk toont waard
te zqn. Wanneer men er hard
werkt en enige jaren sober leeft,
bestaat de mogelijkheid, dat men
er zich zelfstandig kan vestigen.
Men zal zich moeten voorberei
den op jaren van hard werken en
een uiterst spaarzaam arm leven.
In Canada heeft men echter een
grote stimulans door het alom aan
wezige perspectief.
Ook hier is het nodig de taal te
kennen.
Bij voorkeur zal de eerste plaat
sing niet moeten geschieden in de
grote centra, daar in de kleinere
gemeenschappen gemakkelijker
huisvesting te verkrijgen is.
DE AANMELDINGEN.
De heer Haveman noemde het
oor liet welslagen van de emigra
tie beslissend, dat de adspirant zich
zo vroeg mogelijk en liefst vóór 1
November meldt.
De eerste plaatsing (huisvesting)
wordt beoordeeld op grond, van het
formulier, dat bij aanmelding
wordt ingevuld. Hoe eerder dit
formulier in Canada komt, des te
groter is de kans, dat de meest ge
schikte plaatsing volgt. De laat
komers zullen de beste plaatsen
reeds bezet vinden.
Voor de maanden Februari—
Juni 1952 is er een vervoer ge
programmeerd van 15.000 emigran
ten. Alleen zij, wier formulier tij
dig uit Canada wordt terug ont
vangen (wier plaatsing dus defini
tief is), kunnen er op rekenen, van
dit vervoer gebruik te kunnen ma
ken. De regering kan niemand, die
zich na 1 November meldt, vervoer
garanderen vóór Juli. wellicht
Augustus 1952.
HET VERVOER.
Nu de „Volendam" het volgend
jaar uitvalt, zal waarschijnlijk in
de vervoersbehoeften worden voor
zien door twee regeringsschepen
V ïctory-schepen en door gechar
terde vliegtuigen. De vervoers-
mogelijkheid over zee is beperkt
zodat het programma slechts ten
uitvoer kan worden gebracht, als
een belangrijk deel van de emi
granten door de lucht reist.
De landbouw-emigratie heeft in
Canada het meest permanente ka
rakter, aldus de heer Haveman.
Ons land heeft voor de emigratie
naar Canada in 1952 als basis een
aantal van 18.000. Daarvan zullen
er 12.000 zijn voor de landbouw en
6000 niet-agrariërs.
De Nederlandse iandbouw-emi-
gratie staat in Canada in hoog
aanzien.
Het aantal van 18.000 vormt de
grondslag van het jaarschema, dat
met de Canadese autoriteiten in
Ottawa werd overeengekomen. Bij
doorgaande hoogconjunctuur zal
het in de practijk mogelijk zijn tus
sen 20.000 en 24.000 personen naar
Canada te doen emigreren.
Er ontstaan evenwel beperkin
gen door de huisvestingsmoeilijk
heden en het Canadese klimaat.
Op het platteland is de woningtoe
stand beter dan in de eentra, hoe
wel zij ook daar beperkt is.
DE „SETTLEMENT-SERVICE"
De heer Haveman deelde mee.
dat voor veel emigranten na enige
■lEtran van sparen, waarin men 2000
a 3000 dollars bijeengebracht heeft,
het ogenblik komt om zich te vesti
gen. Dat kan men dan ook doen
met behulp van een hypotheek of
lening.
Een vakkundige voorlichting is
dan dringend noodzakelijk. De Ca
nadese regering heeft dat ingezien
en op voorstel van de landbouw-
en emigratie-attaché werd in 1948
besloten tot de instelling van de
z.g. „settlement-service". Aan hot
hoofd van de bureaux dezer orga
nisatie staan deskundigen, die gra
tis beschikbaar zijn voor het geven
van voorlichting en technische
hulp bij het kopen van een bedrijf
De dienst geeft niet alleen voor
lichting, docii tracht tevens regu
lerend op te treden wat betreft de
prijszetting van te koop zijnde be
drijven, welke dikwijls door te gro
te activiteit van Nederlanders of
Nederlandse groepen onnodig wor
den opgedreven.
Deze organisatie is voor de Ne
derlanders van grote waarde Zij
is geheel ingesteld op de Neder
landse emigratie, aldus de heer
Haveman. Dit jaar behandelt zij
300 gevallen van Nederlanders en
hun gezinnen, die zich in Canada
zullen vestigen.
