Schrijven van H.M. de Koningin
aan President Truman
Uraniummijnen van Jachymof
Nederlandse mijnwerkers
naar België en Groenland
KOREA
Het internationale vluchtelingen-probleem
Minister In 'tVeld over
financiering woningbouw
HEL VOOR POLITIEKE GEVANGENEN
Tsjechische vluchteling vertelt:
vroegere
nazi's
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1951.
7e Jaargang No. 1839.
Naar het A.N.P. verneemt heeft H. M. de Konin
gin door tussenkomst van haar ambassadeur te
Washington een persoonlijk schrijven doen overhan
digen aan de president der Verenigde Staten, waarin
zij haar bezorgheid uitspreekt over het internationale
vluchtelingen-probleem en om een initiatief verzoekt
teneinde „deze zieke plek uit het lichaam der mens
heid te snijden, waarin het anders een dreigend poli
tiek gevaar zou blijven vormen".
Middensfand adresseert
over
ouderdomsverzekering
Russen regeren met hulp van
De waarheid omtrent het slavenwerk in de Tsje-
eho-Slowaakse uraniummijnen is thans uit de doeken
gedaan door een jonge Tsjech, een van het handje
vol, dat er in slaagde naar West-Europa te ontvluch
ten. Zijn naam aangenomen na zijn aankomst in
Londen is John Bradley. Hij is een jonge man,
maar hij heeft in de laatste drie jaren genoeg erva
ring opgedaan om er zijn gehele verdere leven op te
kunnen teren. Bradley was secretaris van een Katho
lieke studentenvereniging in de Moravische stad
Brno. Bij de tweede studentenzuivering in 1949 werd
hij gearresteerd en naar de Pancras-gevangenis in
Praag overgebracht.
BEROEP BI,J PRIVY COUNCIL
AANGETEKEND IN DE ZAAK
BERTHA HERTOGH.
WEERSVERWACHTING.
HOOGWATER.
Frankering bij Abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres:
Noordstraat 55-57 Terneuzen
Telefoon 2510 Nè. 5 uur: 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 4,55 per kwa .aai
Per week 37 cent Losse nummers 7 cent
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 75 cetfê;
iedere regel meer 15 cent
Advertentieprijs: per mm 12 ct.; minimum pet
advertentip 1.80.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adm
Bureau van dit Blad 15 cent meer
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 mar
Voor hei MaandagnummerZaterdags 11 uut
Dr. J. H. van Royen, die dit
schrijven aan president Truman
overhandigde, deelde daarbij me
de, dat de Nederlandse regering
besloten heeft opnieuw 100 200
oude en gebrekkige vluchtelingen
in Nederland toe te laten.
Evenals bij vorige gelegenhe
den zal deze onderbrenging die-
Xjgn te geschieden met medewer
king van kérkgênootschappért
e.d. waarover het overleg nog
gaande is. De regering is echter
bereid deze toelating terstond te
bevorderen.
President Truman ging accoord
met de publicatie van deze brief,
welke als volgt luidt:
„Mijnheer de president,
In deze na-oorlogse jaren heb
ik veel nagedacht over het steeds
moeilijker wordende probleem
van de vluchtelingen van huis en
haard verdreven in alle delen van
de wereld.
De oorzaken van deze onrust
barende situatie buiten beschou
wing latend, ben ik diep begaan
met de noden dezer vluchtelingen
en ontheemden en vooral met het
lot van die moeilijke gevallen die
nog lange tijd verzorging en on
derhoud nodig zullen hebben.
Ik ben mij ten volle bewust van
het prachtige en bewonderens
waardige werk, dat in de loop van
deze jaren is verricht en van de
resultaten die bereikt zijn door de
U.N.R.A., de I.R.O., de kerken en
door particuliere organisaties. In
al deze inspanningen heeft het
Amerikaanse volk het grootste
aandeel genomen, zowel wat be
treft de terbeschikkingstelling
van werkers, als de verschaffing
van middelen. Wij in Nederland
proberen ook ons aandeel te leve
ren, niettegenstaande ons eigen,
ernstig overbevolkingsprobleem.
De I.R.O. beëindigt thans haar
taak. De Verenigde Naties hebben
een hoge commissaris benoemd
om te voorzien in de internatio
nale bescherming van grote groe
pen vluchtelingen, maar bescher
ming is niet voldoende. Een in
ternationaal apparaat is opge
richt voor de Koreaanse en de
Arabische vluchtelingen, maar
elders ontbreken zulke organen.
Er is geen waarborg dat grote
groepen vluchtelingen ook die
materiële steun zal worden ver-
Op grond van dc algemene so
ciaal-economische ontwikkeling,
nadat het rapport-Van Rhijn over
de herziening van de sociale ver
zekering werd uitgebracht en van
wege de onderscheidene meningen,
welke over het vraagstuk van, de
ouderdomsverzekering thans blij
ken te bestaan, zou het wenselijk
zijn, de gehele problematiek van
de ouderdomsverzekering aan de
soeiaal-economische raad m vrije
bestudering te geven, zonder deze
raad aan advies over een bepaald
project te binden.
Dit is de strekking van een ge
zamenlijk adres, dat door dé mid
denstandsbonden, de Kath. Ned.
Middenstandsbond, de Chr. Mid
denstandsbond, de Ned. Kath.
Middenstandsbond en het Ned.
Verbond van Middenstandsvereni
gingen, aan de Raad van Ministers
is gezonden.
De middenstandsbonden achten
het noodzakelijk, dat door dé S.E.
R. niet alleen een advies wordt
uitgebracht, hetwelk sléchts de
grondslagen voor de toekomstige
ouderdomsverzekering zal omvat
ten, maar dat door defee raad een
volledige wet-tekst zal worden ge
produceerd.
-Door de samenstelling en het
karakter van de S.E.R. kan dan
verkregen worden, dat deze wet
tekst gedragen wordt door de
overtuigende instemming van het
gehele Nederlandse volk.
Getzien het gemis aan eenstem
migheid ten aanzien van de uit-
cindelijke vorm dér ouderdoms
verzekering, is volgens het adres
het gevaar niet denkbeeldig, dat
een andére dan de in dit adres
voorgestelde procedure tot voor
grote bevolkingsgroepen onbevre
digende resultaten zal leiden.
leend, die zij hard nodig hebben.
Evenmin is het zeker, dat de
noodzakelijke maatregelen zullen
worden genomen om het mogelijk
te maken dat die vluchtelingen,
die men niet in andere landen kan
herplaatsen, in het land waar zij
thans verblijven geassimileerd
worden.
\%ar de vrije landen reeds
overbelast zijn met politieke, mi
litaire en economische problemen
van iedere dag, zou het vluchte
lingen-vraagstuk op de achter
grond kunnen raken. Maar u zult
het met mij eens zijn dat politieke
kwesties op de gevaarlijkste wij
ze kunnen worden toegespitst
door de ontevredenheid en onrust
van millioenen die talrijk genoeg
zijn om een groot land te bevol
ken. Daarom leg ik u dit pro
bleem voor in al zijn urgentie
de tijd. Ik zou u willen vragen
het initiatief te willen nemen voor
een nieuwe aanpak om deze zie
ke plek uit het lichaam der mens
heid te snijden, waarin het anders
een dreigend, politiek gevaar zal
blijven vormen.
Dit kan, naar mijn mening, al
leen worden bereikt door deze
mensen te verlossen van hun ge
voel van onvrede en mislukking
en hen zodoende te helpen hun
onafhankelijkheid en zelfrespect
te herwinnen. Ik geloof dat de
beste wijze om hen te helpen is,
hen op te nemen in het economi
sche leven opdat zij in staat ra
ken de verantwoordelijkheid te
dragen voor degenen die van hen
afhankelijk zijn.
De assimilatie der vluchtelin
gen moet het doel zijn. In veel ge
vallen zal dat verdere materiële
hulp vereisen, maar zoals u
met mij eens zult zijn die hulp
kan slechts doeltreffend zijn wan
neer zij wordt gegeven in een
christelijke geest van onderlinge
verantwoordelijkheid en liefde.
Slechts dan zal de enkeling voe
len, dat voldoende aandacht wordt
geschonken aan zijn moeilijkhe
den in haar verschillende aspec
ten, en dat het geheel van zijn
fundamentele mensenrechten, zo
als die door de Verenigde Naties
zijn afgekondigd, tot een levende
voor vandaag en voor de komen-
werkelijkheid wordt. Ik geloof dat
wij slechts in die geest een oplos
sing zullen kunnen vinden voor
dit en alle andere grote proble
men der mensheid.
Zij die in nood verkeren moe
ten om het eens zo uit te druk
ken bezien worden met de
ogen van de maatschappelijke
werker. Te vaak worden de vluch
telingen slechts benaderd uit een
oogpunt van hun waarde als ar
beidsfactor. Voor zover zij niet
tot werk in staat zijn, worden zij
als een last beschouwd. Wij mo
gen evenwel niet over het hoofd
zien, dat er ouden van dagen zijn
en zieken, gebrekkigèn en kinde
ren. Evenmin mogen wij omstan
digheden toelaten waardoor ge
zinnen uiteen worden gerukt. Zo
lang zulke dingen gebeuren moet
de wereld hun vijandig toeschij
nen. Dit zal hen diep verbitteren
en allen leerden wij de les hoe
zeer verbitterde mensen geneigd
raken totalitaire ideologieën aan
te hangen.
Bij hulpverlening is qualiteit
nog belangrijker dan quantiteit
en, zoals altijd, kan ook hier de
geneeswijze slechts tot resultaat
leiden, indien die wordt toegepast
in een geest van eerbied voor de
vrijheid van iedere mens en ieder
volk, aangezien slechts zulk een
vrijheid hen in staat kan stellen
deel te nemen in de opbouw van
een gezonde wereld.
Omdat ik weet hoe zwaar de
last is die drukt op de schouders
van de president van de Verenig
de Staten, heb ik geaarzeld u te
benaderen. Ik weet evenwel dat
u er niet slechts het politieke be
lang van ziet, maar dat u óók het
menselijk begrip en het geloof
hebt, die nodig zijn om deze
vraagstukken aan te vatten.
w.g. JULIANA R."
De personeelsdiensten van de
Staatsmijnen en van de particu
liere mijnen in Limburg maken
zich ernstig bezorgd over de
vlucht van ondergrondse mijnwer
kers naar de kolenbekkens In het
land van Luik. Sinds ongeveer
drie jaar werven de Belgische
mijnen regelmatig mijnwerkers
in Nederland.
De eerste acties leverden de
Belgische mijnen ongeveer 500
man personeel op. Op het ogen
blik is echter een nieuwe grote
wervingscampagne van de Belgi
sche mijnen op toeren gekomen
tengevolge waarvan reeds meer
dan 100 arbeiders van de Lim-
Op minstens zes plaatsen in de
burgse mijnen naar het Belgische
industrie-gebied zijn overgegaan,
omgeving van Heerlen hebben de
Belgische mijnen vaste wervings
adressen en in een café te Heer
len worden iedere Zondag bijeen
komsten -belegd ter voorlichting
van mijnwerkers, die in België
willen gaan werken.
De materiële voordelen van het
werk in de Belgische mijnen zijn
vele. Lonen van 100 tot 200
gulden kunnen door houwers
worden verdiend. De kinderbij
slagregeling is veel progressie
ver dan de Nederlandse.
Niettemin is de rechtspositie
van de Nederlandse arbeiders in
de Belgische mijnen onzekerder.
Garanties voor de toekomst ont
breken. De Nederlandse mijn
werkersorganisaties, vooral de
Nederlandse Katholieke Mijn-
werkersbond zijn tegen deze wer
ving gekant. Men kan er echter
in de practijk weinig tegen be
ginnen, omdat een verdrag van
1933 zowel België als Nederland
de vrijheid laat in de twee landen
arbeidskrachten te werven.
De gevolgen van de werving
door de Belgische mijnen zullen
zijn, dat het toch reeds onder
bezette kolenfront nog zwakker
bezet wordt en dat het tekort aan
ondergrondse mijnwerkers steeds
nijpender gevoeld zal worden. De
Staatsmijnen trachten de arbeids-
vlucht naar België tegen te gaan
door de arbeiders, die in wonin
gen van de mijnen wonen en die
in België gaan werken, de huur
van deze mijnwoningen op te
zeggen, omdat de mijnwoningen
bestemd zijn voor het eigen per
soneel.
Het tekort aan ondergrondse
mijnwerkers zullen de Staatsmij
nen trachten op te heffen door
zelf een wervingscampagne te
beginnen in het N. O. van ons
land. Men hoopt een duizendtal
nieuwe ondergronders te winnen
voor het werk in de Limburgse
mijnen. Ondertussen is echter
in de vlucht naar het buitenland
een geheel nieuw element aan 't
licht gekomen. In de Limburgse
mijnstreek is een Deense firma
bezig arbeiders te werven voor
werk in de mijnen op Groenland.
Enige mijnwerkers zouden
reeds een contract hebben gete
kend voor de Deense firma, die
op Groenland mijnen exploiteert.
Noch de Staatsmijnen noch an
dere instanties hebben tot nu toe
kunnen ontdekken, wie deze wer
vingsagent is.
Men bestempelt het vertrek van
Limburgse mijnwerkers naar
Groenland als een fantastische
onderneming.
De betrokken mijnwerkers is
echter zeer hoge lonen geboden
en zij zullen binnenkort via Dene
marken naar Groenland kunnen
vertrekken.
Het is mogelijk, dat de zoge
naamde Groenland-affaire een
nieuwe serieuze poging is om
Nederlandse mijnwerkers voor 't
buitenland te interesseren. Het is
echter in dit stadium eveneens
mogelijk, dat de mijnwerkers die
het Groenland-contract hebben
getekend, zijn beetgenomen. De
details van het contract zijn ech
ter zo nauwkeurig duur van
de arbeidsovereenkomst 8 maan
den, loon 1000 per maand, eer
ste kleding vrij, vertrek per 1
October dat de personeelsdien
sten van verschillende mijnen
voor een raadsel staan.
De politie is van mening, dat
de zaak in elk geval een onder
zoek waard is en mei dit onder
zoek is inmiddels een begin ge
maakt.
Mansoer Adabi, de Mohamme
daanse onderwijzer, wiens huwe
lijk met Bertha Hertogh ongel
dig werd verklaard, heeft te Sin
gapore medegedeeld, dat bij de
Privy Council" beroep is aange
tekend tegen de uitspraak van
het hooggerechtshof te Singapo
re. Hij zeide, dat hij hiervan per
telegram op de hoogte was ge
steld en voegde hieraan toe: „Ik
ben erg blij". (De „PrivyCoun
cil" of Kroonraad te Londen is
de hoogste beroepsinstantie voor
koloniale zaken).
Vrijdag rukten drie uit ge
vechtwagens bestaande geallieer
de divisies in het W.-gedeelte der
centrale Koreaanse frontsec
tor op. Waarnemers te Tokio
achten het mogelijk dat dit de
inleiding zal vormen tot de eer
ste grote tankslag van de Ko
reaanse oorlog. Zware, middel
bare en lichte tanks namen aan
de door infanterie gesteunde ac
tie deel. De Chinezen hebben in
de laatste tijd in dit gebied op
agressieve wijze patrouille ge
lopen.
In het Oostelijke gedeelte van
de centrale frontsector en aan
het Oost-Koreaanse front zijn de
Verbondenen in de bergen in he
vige gevechten met de commu
nisten gewikkeld. Donderdag is
ten Z. van Koemsong hevig ge
vochten. Geallieerde patrouilles
baanden zich een weg door fel
verdedigende communisten. De
communisten voeren tegenaan
vallen uit, doch zij moesten uit
eindelijk terugtrekken, nadat
vele hunner waren gesneuveld.
De communisten ten N. van-
Janggoe bieden heftige tegen
stand. In het gebied is reeds de
gehele week fel gevochten. De
communisten hebben zich hier
ingegraven en de Verbondenen
wisten hen niet uit hun stellingen
te verdrijven. Deze posities der
Noordelijken worden beschouwd
als de sleutelstellingen van hun
gehele verdedigende stelsel in het
oostelijke gedeelte van e centra
le frontsector.
Radio-Peking meldde dat com
munistische troepen in de Oost-
lijke frontsector „uit strategische
overwegingen beurtelings opruk
ken en terugtrekken".
In September zijn „aanzienlijke
versterkingen voor de Chinese
vrijwilligers uit China naar het
Koreaanse front vertrokken".
Hieronder bevinden zich motor-
transporttroepen uit Kanton, per
soneel van de militaire genees
kundige dienst en eenheden voor
het herstellen van motorvoertui
gen, die afkomstig zijn uit Tsing-
tao.
Het hoofdkwartier in Korea
van de vijfde Amerikaanse lucht-
machtgroep meldt dat het ver
keer langs de voornaamste be
voorradingswegen der commu
nisten in de nacht van Donderdag
op Vrijdag aanzienlijk was. Ge
allieerde vliegtuigen hebben bij
nachtelijke aanvallen acht loco
motieven, zeventig spoorwegwa
gons en bijna de helft van de
waargenomen 1200 voertuigen
vernield of beschadigd.
Vrijdag hebben geallieerde
vliegtuigen zeven tanks van de
tegenstander vernietigd en twee
tanks beschadigd gedurende de
grootste pantseraanval van de
Koreaanse oorlog, die in de
„ijzerendriehoek" aan het centra
le front werd uitgevoerd.
Vliegers voerden een aanval uit
met napalmbommen, waardoor 2
tanks werden vernietigd en de ca
mouflage van andere tanks in
brand vloog. Daarna werden met
bommen vijf andere tanks vernie- verschilt van het door de Duit
tigd en twee tanks beschadigd, 'sers in hun concentratiekampen
Bradley klaagt niet over de
rechters, die hem tot twee jaar
dwangarbeid veroordeelden. Door
hen werd hij beleefd behandeld,
zo vertelde hij op een persconfe
rentie. Maar hij wordt nog al
tijd woedend, wanneer hij denkt
aan de behandeling in de ura-
nium-mijnen, waarheen hij uit
de Pancras-gevangenis werd ge
bracht. In het bijzonder is hij ge
beten op sommige mede-gevan
genen, die in de mijnen een ware
terreur uitoefenen om „punten"
te verzamelen, nodig voor een
verhoging van de betaling of pro
motie.
Het leven in een Tsjechische
uraniummijn, volgens de schilde
ring van de gevluchte student,
ziet er als volgt uit:
Tsjecho-Slowaijke's rijkste ura-
niumlagen liggen in de driehoek
Karlavy-V ary-Mirianske-Lazne-
Jachymov, maar nieuwe vond
sten zijn gedaan in het bekende
kolendistrict van Usti en Teplice
in Nrd.-West-Bohemen. Uranium
geniet prioriteit boven ijzer en
kolen. Materiaal, dat oorspron
kelijk voor de ijzer- en kolenmij
nen was bestemd, is ijlings ge
schikt gemaakt voor het winnen
van uranium en naar het gebied
van Usti en Teplice gebracht.
Volgens de beste schattingen
worden uit de nieuwe mijnen
ongeveer 30 mijnwagens uranium
per uur naar boven gebracht.
De dagelijkse productie in het ge
bied van Jachynov alleen wordt
op 50 ton erts van hoog gehalte
getaxeerd.
In theorie zijn de uraniummij
nen een Tsjecho-Slowaakse ge
nationaliseerde industrie, maar
in feite staan zij onder Russisch
beheer. De gehele technische- en
veiligheidsstaf bestaat uit Rus
sen. Ir. Kasarenko is directeur-
generaal van de mijnen, Dr. Lit-
wonovv is almachtig heerser in
het gehele gebied, waar de mij
nen liggen en Dr. Garbisin is
hoofd van de laboratoria. Zelfs
de geneesheer-directeur is een
Rus. Allen krijgen hun orders
direct uit Moskou.
De zeven belangrijkste mijnen
liggen in de nabijheid van de
weg van Jachynov naar Aber-
tam. Sommige daarvan dragen
schone namen als Bratrstvi
(Broederschap) en Rovnest (Ge
lijkheid). Alle zijn verbonden
met een net van kampen voor de
dwangarbeiders, waarvan het
grootste Vykmanov is met onge
veer 5000 inwoners.
Bradley werkte in Rovnest,
een typische combinatie van ura
niummijn en slavenkamp. Het ge
bruikelijke veiligheidssysteem
omvat een dubbele, electrische
geladen prikkeldraadversperring,
met machinegeweren en zoek
lichten uitgeruste wachttorens en
politiehonden. Het kamp en de
mijn vormen een zichzelf bedrui
pende gemeenschap met een
eigen electrische centrale, kanto
ren, eantines, barakken enz. De
gevangenen slapen op stro en zijn
onvoldoende beschermd tegen
regen. De sanitaire verzorging
is absoluut onvoldoende. Er is
slechts één toilet voor elke 150
gevangenen. Het voedsel bestaat
in hoofdzaak uit aardappelen en
suikerbieten en af en toe wat
paardenvlees. Soms slagen de
gevangenen er in, hun rantsoe
nen aan te vullen met in de
zwarte handel gekochte levens
middelen.
Als gevolg van de ondervoe
ding en regelmatig voorkomende
ongelukken is het sterftecijfer in
de kampen zeer hoog. Gemiddeld
gebeuren er in elk van de kam
pen twee ongelukken per dag.
Ook eist het voortdurend werken
met radio-actieve materialen een
hoge tol.
De gevangenen dragen een
kampuniform en hun hoofden
zijn geschoren. Zij staan onder
een streng regime, dat weinig
toegepaste. Elk kamp heeft
„zelfbestuur", samengesteld uit
gevangenen met de langste straf
fen, in hoofdzaak vroegere nazi
collaborateurs, die bij de Russi
sche meesters in de gunst trach
ten te komen door hun mede
gevangenen zo slecht mogelijk te
behandelen. In Rovnost is de
voorzitter van het zelfbestuur
Jan Holy, tijdens de oorlog lid
van de Gestapo in Brno.
„Werken is een eer" is de leuze,
die men overal in de kampen ziet
aangebracht. En de leiding houdt
zich daaraan, zeven dagen per
week. Elke dag is als de vorige:
reveille om 4.45 uur, begin van
het werk om 5.20 uur, einde van
het werk om 17 uur, met daar
tussen een pauze van 40 minuten
voor het middagmaal en een uur
voor het appèl.
Om 17 uur wordt het tweede
maal uitgereikt en van 18 tot 21
uur volgt dan de politieke cur
sus. Lichten uit om 23 uur.
De gevangenen komen uit alle
rangen en standen van de maat
schappij. In Rovnost zitten hoge
ambtenaren van het vorige regi
me, professoren, parlements
leden, advocaten en leiders van-
drie ondergrondse bewegingen,
die onlangs werden opgerold.
Naast de gevangenen werken
geschoolde mijnwerkers, maar
het harde en gevaarlijke werk
wordt door de dwangarbeidets
gedaan. Zodra er een uranium-
laag wordt gevonden, trekt men
de dwangarbeiders terug; de
Russen komen ter inspectie en
betrouwbare partijleden, Jn
hoofdzaak stootarbeiders, nemen
de plaats der politieke gevange
nen in. Dit is een garantie
tegen sabotage en vertraging
van de arbeid. Een aantal vrou
welijke sorteerders is ook in de-
mijnen werkzaam, voornamelijk
jonge meisjes, die door hoge
lonen zijn aangelokt.
De meerderheid van de kamp
bewoners bestaat uit politieke
gevangenen, van wie 20 procent
gewezen nazi's zijn. Ongeveer 5
proeent zijn gewone misdadigers.
Minister J. in 't Veld heeft tij
dens een persconferentie vragen
over de woningbouw en de finan
ciering daarvan beantwoord. Hij
verklaarde zich bijv. nader over
zijn uitlatingen, dat het Neder
landse volk minder moet roken,
snoepen en drinken om besparin
gen hi de woningbouw te kunnen
beleggen.
„Als ik 150 millioen gulden
meer kon krijgen", aldus de mi
nister, kwamen we in 1952 wel
aan een voldoend aantal wonin
gen. Nu we minder moeten bou
wen, omdat we niet voldoende
kapitaal kunnen krijgen, wordt
moord en brand geschreeuwd.
Maar men vergeet, dat deze toe
stand reeds geruime tijd geleden
is aangekondigd.
Op de tegenwerping, dat bespa
ring op de niet-noodzakelijke con
sumptie werkloosheid in die ver-
zorgings-industrieën zou veroor
zaken en tot verminderde inkom
sten aan belastingen en accijn
zen zou leiden, antwoordde de
minister: „Wij moeten kiezen of
delen". Wat is belangrijker, wo
ningbouw of niet-noodzakelijke
consumptie? Wat is erger, werk
loosheid in de bouwvakken of in
de betrokken industrieën?" De
minister wil niet naar bevoog
ding van ons volk toe, maar naar
opvoeding tot burgerzin en be
grip. Teruggang van inkomsten
is te compenseren met verhoging
van accijnzen. Voorts zou op de
viezen bespaard kunnen worden.
Besprekingen in de niet-nood
zakelijke consumptieve sector
worden door de minister slechts
geïllustreerd met roken, snoepen
en drinken. Er zijn vele andere
zaken, als bijv. het als luxe aan
schaffen van bromfietsen, waar
op kan worden bezuinigd. Hij ziet
dit besparen en het beleggen in
4 percents woningbouwleningen,
zoals die in Groningen en Leeu
warden worden uitgeschreven,
als de enige weg om de huizen-
voorraad te vergroten. Het alter
natief, de weg der inflatie, wijst
hij met kracht van de hand.
nieuwe huurverhoging zou ern
stige spanningen in het sociale
bestel veroorzaken. Naar loons
verhoging kan men niet toe, om
dat onze positie dank zij ons lage
kostenpeil met zwakke produc
ten op de wereldmarkt tamelijk
goed is. Worden de lonen ver
hoogd, dan stijgt het kostenpeil
met onoverzienbare gevolgen
voor onze handelsbalans.
De minister was wat teleurge
steld, dat op het aanvullingswet
je op de wederopbouwwet nog
steeds geen voorlopig verslag
van de Tweede Kamer versche
nen is. Met behulp van die aan
vulling zal het mogelijk zijn alle
mogelijke eisen van plaatselijke
bouwverordeningen te normali
seren, waaruit naar zijn mening
aanzienlijke besparingen kunnen
worden verworven.
Hij zeide voorts, dat wij niet
aan huurpolitiek op lange ter
mijn zullen kunnen ontkomen,
waarbij voorop moet worden ge
steld, dat in de toekomst even
wicht tussen bouwkosten en hu
ren zal moeten bestaan.
De minister zeide tenslotte, dal
een tijdelijke teruggang in bei
woningbomvprogramma wel <hv
aangenaam, doch niet al te ver
ontrustend moet worden gezien.
Wij zijn aan het einde van dif
jaar 25.000 woningen vóór op het
oorspronkelijke programma-
Door vermindering tot 40.000
woningen over 1952 wordt die
voorsprong verkleind. Tot ram
pen behoeft deze vermindering,
zo die tijdelijk blijft, niet te
leiden.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Zaterdagoch
tend tot Zaterdagavond.
Overwegend zonnig.
Overwegend zonnig weer met
iets hogere temperaturen dan gis
teren. Zwakke tot matige wind
hoofdzakelijk tussen Oost en
Gevraagd werd of de krapheid zuid
aan opdrachten in de bouwnij-
verheid, langs de weg van concur
rentie tot verlaging van de bouw
kosten zou kunnen leiden.
De minister is van mening, dat
van deze omstandigheid wel enig
soulaas kan komen. Naar zijn
mening hebben de prijzen van
grondstoffen ongeveer hun top
bereikt. Ten aanzien van het
„bouwen in vrije tijd" werd op
gemerkt, dat „alle kleine beetjes
helpen".
Doorlopend zal moeten worden
gestreefd naar bezuinigingen bij
de bouw, liefst in algemene zin.
Minister In 't Veld ziet geen
heil in huurverhoging en afro
ming hiervan met bijv. 20% ten
behoeve van de financiering. De
totale huuropbrengst bedraagt
ongeveer 600 millioen per jaar.
Hiervan zou dus 120 millioen per
jaar kunnen komen.
Maar, zo zeide de minister.
ZON. EN -MAANSTANDEN.
ZON
MAAN
22
23
24
25
op
onder
op
onder
6.24
18.41
21.22
14.57
6.26
18.39
22.19
15.46
6.27
18.36
23.27
16.23'.
6.29
18.34
1649
ZONDAG 23 SEPTEMBER.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
6.41
7.16
7.56
8.06
n.m.
7.95
7.40
8.20
8.30
MAANDAG 24 SEPTEMBER.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
7.45
8.20
9.00
9.10
n.m.
8.27
9.02
9.42
9.52
