20 Bekroonden aangewezen
Luchtvaartproblemen
Schoonmaaktijd
De bevrijding van Zeeland
Aanval op Zuid-Beveland en Walcheren
TAPIJTEN
GORDIJNEN
BEDDEN
tentoonstelling van de
beste inzendingen
Er komt een
honderd
Atoomkracht en het vliegtuig
TERNEUZENAARS
IN HET GEALLIEERDE LEGER
TWEEDE BLAD
Zaterdag 10 Maart 1951
7e Jaargang No. 1675
De Marshall-tekenwedstrijd in Zeeland
Honderden tekeningen zijn door de leerlingen
tussen 8 en 15 jaar der Zeeuwse Openbare Scholen
en van een aantal Bijzondere Scholen ingezonden
voor de Marshalltekenwedstrijd, waarvan wij onlangs
melding maakten. Het zouden er zonder twijfel nog
meer geweest zijn, als door een betreurenswaardig
misverstand bij Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen de Bijzondere Scholen niet veel te lang onkundig
waren gebleven van deze wedstrijd. Dat het aantal
inzendingen desondanks groot was en ook een aan
tal Bijzondere Scholen toch nog mededeed, is ver
heugend-
„Door de eeuwen trouw
De verbinding
West-Brabant-Rotterdam
De practische toepassing van atoomenergie voor
het vervoer blijft een onderwerp van studie voor de
gehele wereld. Verschillende afspraken in het Wes
ten zijn gemaakt, opdat men niet „naast elkaar zou
werken bij dit moeilijke en uiterst kostbare onder
zoek. Daarom hebben de Engelsen zich vooral toe
gelegd op het ontwerp van een atoommotor voor de
scheepvaart, terwijl de Amerikanen alle energie con
centreerden op de bouw van een vliegtuigmotor.
Kosieloze visa voor Australië
UREN WONINGINRIC
De Amerikaanse
troepenzendingen
B
JINGINRICHTINGL-P
MANUFACTUREN WONINGINRICHTING
NOORDSTRAAT 58-60 TERNEUZEN - TELEFOON 2091
Turks Kabinet afgetreden
DF, VRIJE ZEEUW
De door de Commissaris der Kó
ningin samengestelde jury, be
staande uit mevr. J. den Beer
Poortugael (Veere), dr. L. J. G.
Lockefeer (Hulst), L. Heymans, N.
Dekker, J. v. Kasteel, A. G. Wa-
gensveld 6n G. Ballintijn, heeft
geen gemakkelijke taak gehad.
Zoals bekend was de bedoeling,
dat de Nederlandse jeugd, gesplitst
in twee groepen van 811 en van
1215 jaar, tekeningen zou ma
ken, waarin de dankbaarheid van
Nederland voor de Amerikaanse
hulp zou worden uitgebeeld in te
kening en bijschrift. De jongeren
mochten zich bij het maken van
hun tekening baseren op een per
circulaire verspreid verhaal, de
ouderen werden geheel vrij ge
laten.
De jury nu moest constateren,
dat de tekst zeer gebrekkig was en
bij de beoordeling der honderden
werkstukken geen rol speelde.
DE MAATSTAVEN.
De tekeningen zelf werden »e-
oordeeld met als maatstaven: de
originaliteit, de kunstzinnigheid
de tekenvaardigheid en de gedard -
te-inhoud. Met name aan de jur
spronkelijkheid der tekening -n
werd aandacht geschonken, om lat
het vanzelf ^-.eeKt, dat wie zelf
iets maakt aanzienlijk meer pres
teert. dan degéne, die naar voor
beelden werkt. Er waren inzen
ders, die voorbeelden hadden uit
gekozen en die eenvoudig nagete-
In de Rivièrahal heeft de afd.
Rotterdam van de stichting
„Door de eeuwen trouw" een bij
eenkomst belegd, waar het woord
werd gevoerd door Mr. Erik Ha-
zelhoff Roelfzema, die zijn reis
naar Arabon beschreef.
De voorzitter der stichting, de
heer Coenradi, wees op de ille
gale strijd van de Nederlanders
tegen de Duitsers en die van de
Ambonnezen onder dezelfde vlag
tegen de Japanners. Ambon
bracht offers, omdat het eiland
zich één voelde met de Neder
landers. Wat vandaag in Ambon
gebeurt, kan morgen hier gebeu
ren. Spr. hoopte, dat een punt
op het program van de nieuwe
kabinetsformateur zal zijn een
positieve houding ten opzichte
van Ambon. Hij sprak de hoop
uit, dat een nieuwe regering de
zaak-Ambon voor de Veiligheids
raad zal brengen.
Daarna sprak Mr. Erik If'«zei-
hof f Roelfzema. In zijn inleiding
uitte deze zijn vertrouwen in een
overwinning van de Republiek
Zuid-Molukken. Spr. schetste
uitvoerig zijn belevenissen sinds
11 November 1950 te Manilla en
zijn tocht naar Ambon. Na de
strijd tussen de T.N.I. en de Am-
bonnese militairen te hebben be
schreven, vertelde hij, dat het
daarna op Ambon rustiger was
dan tevoren. Op Ceram echter,
aldus spr., vinden de voorberei
dingen plaats voor de herovering
van het eiland Ambon. Tenslot
te besprak Mr. Hazelhoff Roelf
zema de economische en politieke
betekenis van Ambon.
kend hadden. Zij vielen af. -'ok
tekeningen, waarop de leerkra' h
der school beslissende en gemak
kelijk herkenbare invloed had uit
geoefend, moesten wijken voor
kennelijk oorspronkelijk werk. Dat
de invloed van de leerkracht niet
temin aanwezig is, blijkt onder
meer uit het feit, dat van ver
schillende scholen de klassen van
een onderwijzer met gaven voor
tekenonderricht vaak een reeks
goede tekeningen leverden.
DE UITSLAG.
De jury kwam ten slotte tot de
volgende beslissing:
Afdeling 8II jaar:
1. Rien van Schaik, Middelburg,
Rijksleerschool, 11 jaar.
2. Addie Dingemanse, Middel
burg, Rijksleerschool, 10 jaar.
3. Jaap Heyse, Middelburg,
Rijksleerschool, 11 jaar.
4. Tini Parent, Middelburg,
Burgerschool, 11 jaar.
5 Beit Bueninck Midaejbavg.
Op i-j .School t Zano, 11 jaar.
Caesar Huistaert, Middel-
,«g O. u. school 't Zand, 9 jaar.
7. C. Verton, Veere, School met
de Bijbel, 11 jaar.
8. Loek Reder, Tholen, O. L.
school, 10 jaar;
9. Thera Westers, Middelburg,
O. L. School, 't Zand, 8 jaar.
10. Adrie van den Oever, Sluis,
St. Jansschool, 9 jaar.
Afdeling 1215 jaar:
1. Jo Freyser, St. Jansteen,
Jansenius Lyceum, Hulst, 14 jaar.
2. Jerry Joosse, Aardenburg.
Kon. Wilh. Lyceum, Oostburg, 14
jaar.
3. Kees Mol, Middelburg, 13
jaar, school onbekend.
4. Leo de Smit, Zierikzee, Ly
ceum Zierikzee, 15 jaar.
5. H. Keukelaar, Kloetinge, Ly
ceum Goes, leeftijd onbekend.
6. Janny Kocfl.man, Middel
burg, Chr. Bui verschool, 12 jaar.
7, David ioo, Arnemuiden, O
L. School 13 rar.
8 Bert Engelsman, Middelburg.
15 jaar, schoo onbekend.
9. Johanna Nelen. Sas v. Gei/.,
St. Mi( haelsschool, 13 jaar.
10. Riet Weimar Vhssing' n,
school onbekend, leeitijd onbekend.
LOON NAAR WERKEN.
Deze twintig uitverkorenen :ul-
len allen een diploma ontvangen,
dat uitgereikt zei worden tijdens
een te Middelburg te houden ten
toonstelling van de 100 beste teke
ningen. De bekroonde tekeningen
zullen mededingen in de grote lan
delijke wedstrijd. De daarin ie-
kioonde inzendingen zullen weer
mededingen in de internationale
wedstr ijd, waaraan alle Marshall-
landen meedoen.
Tot Zeeuws afgevaardigde in de
landelijke jury werd aangewezen,
drs. L. J. G. Lockefeer uit Hulst.
De A.N.W.B. heeft zich tot Ge
deputeerde Staten van Noord
Brabant gewend met het verzoek
te willen bevorderen dat er een
betere verbinding komt van W.
Brabant niet Rotterdam. Vele
i bedrijven op Schouvven-Duive-
land en in de Noord-Westhoek
vun Brabant zijn op Rotterdam
georiënteerd. De wegen zijn niet
meer in staat het intensieve ver
keer, dat bovendien door de be
bouwde kommen van Dinteloord,
Zwingelspaan en Klundert rijdt,
veilig en vlot te verwerken, zo
zegt de Bond.
Met dit verzoek stelt de Bond
zich achter de actie van een aan-
tai gemeentebesturen, die twee
nieuwe wegen aangelegd willen
zien, t.w. een verbinding Ouden
bosch—Willemstad en een ver
binding Dinteloord—Moerdijk-
brug.
Beide wegen zullen de bebouw
de kommen mijden. Vooral de
aanleg van eerstgenoemde ver
bir ding is naar de mening van
de A.N.W.B. zeer urgent.
De Amerikaanse commissie voor
atoomonderzoek heeft haar tradi
tionele zwijgzaamheid verbroken
met een verklaring over die motor.
Het eerste stadium van technische
voorbereiding zou reeds voltooid
zijn. Uiteraard is alles zo'n geheim
van de eerste orde, dat men zich
kennelijk heeft uitgeput om zo
weinig mogelijk in dit eerste com
muniqué over de werkelijke stand
van zaken los te laten. Toch heeft
men er iets uit kunnen opmaken
en dat was zichtbaar bedoeld om
de Amerikaanse belastingbetaler
gerust te stellen, dat zijn dollars
altijd nog goed geïnvesteerd zijn in
het atoomonderzoek. De militairen
hebben zich daarna gehaast om
nog iets aan de verklaring toe te
voegen voor politiek gebruik. Zij
vertelden zo, dat men het in
Met ingang van 1 April 1951
kunnen Nederlanders, die in het
bezit zijn van een geldig Neder
lands paspoort en tijdelijk dan
wel duurzaam in Australië wen
sen te worden toegelaten, koste
loos visa van de daartoe voor af
gifte bevoegde autoriteiten ver
krijgen. Zij, die naar Australië
reizen met een ander doel dan
voor een duurzaam verblijf, zul
len de Australische visa verkrij
gen geldig voor een tijdsduur
van twaalf maanden en goed
voor een onbeperkt aantal rei
zen naar Australië.
Anderzijds zullen met ingang
van die datum onderdanen van
Australië, houders van geldige
Australische paspoorten, die Ne
derlanders wensen te bezoeken,
voor een verblijf van niet meer
dan drie maanden zonder vi
sum in Nederland worden toege
laten. De in beide landen gelden
de: wetten en reglementen inzake
de binnenkomst het verblijf (tij
delijk of duurzaam) en het ver
richten van arbeid, blijven van
kracht.
Bij niet voldoen aan deze voor
waarden kan aan belanghebben
den de toelating bij aankomst
worden geweigerd.
holtap-karpetten
Het ideale Huiskamerkarpet
vanaf 54,60
TWISTED-MAT
De ijzersterke vloerbedekking
90 cm breed p. mtr. 4,50
Grote sortering
WILTON - AXMINSTF.R
MACH. SMYRNA en
HOOG POOL KARPETTEN
MARQUISETTE
wit en ecru
90 cm breed p. mtr. 1,45
WEEFSTOF
ongekende sortering
120 cm breed, vanaf 3,45
WOLMATRAS
3-delig. 120 X 190 cm
met Kapokkussens 89,75
MOLTON DEKENS
Grote maat, 125 X 200
NU NOG 6,75
cm
CRETONNE
Verschillende breedten
en kwaliteiten
vanaf 2,45
EPEDA en PULLMAN
MATRASSEN
in verschillende maten
en prijzen
Moskou goed zou horen dat de
wereld er geen idee van had, hoe
zeer men gevorderd was met dit
moeizame procédé, waaraan de al
lerknapste ingenieurs werkzaam
zijn. „Men zou verwonderd zijn",
aldus ongeveer werd het uitge
drukt, „indien men wist hoever wij
gekomen zijn".
Het laat zich aanzien, dat het
een en ander geen bluf is. Trou
wens, in de laboratoria en teken
kamers is nu lang genoeg gewerkt,
opdat er wat constructiefs voor de
dag komen kan. De grote moeilijk
heid bij het ontwerp van een vlieg
tuigmotor met atoomenergie was
steeds de afscherming van de vlie
ger. Om de bemanning een af
doende bescherming te geven de
fatale invloeden van radio-actieve
straling was het noodzakelijk, dat
dikke platen tussen motor en ka
juit werden aangebracht. Deze
platen moésten van zodanig zwaar
materiaal zijn, dat van de nuttige
draaglast van het vligtuig veel te
weinig overbleef. Ja, het bleef
zelfs de vraag, of men het vlieg
tuig nog „van de grond" zou kun
nen krijgen.
Deskundigen, die niet deelnemen
aan het. ontwikkelingsproces van
deze motor en derhalve vrijheid
van spreken genieten, menen dat
men thans nieuw materiaal heeft
kunnen maken, dat zo licht is, dat
het ook bruikbaar voor de lucht
vaart moet worden geacht. De
motor op zichzelf leverde de minste
technische bezwaren op.
Voor de scheepvaart lag de zaak
geheel verschillend; daar kwam de
zwaarte van het afschermings
materiaal er niet op aan; het laat
zich dan ook aanzien, dat misschien
nog in de loop van dit jaar het
eerste schip met atoomenergie zal
worden gedreven. Of het eerste
atoomvliegtuig dit jaar nog de
lucht in gaat? Wij geloven het
niet. Wel zijn wij er van over
tuigd, dat enkele vliegtuigfabrie
ken reeds thans de opdracht heb
ben gekregen om een toestel te
bouwen, dat past bij de zojuist ge
reed gekomen eerste ontwerpen
voor de atoommotor.
In 1952 zal men zeker het eerste
atoomvliegtuig startklaar hebben
voor experimentele vluchten.
Daarna zal het nog twee of drie
jaar duren, voor men het in serie
kan gaan bouwen.
^1^1]
Commissies uit het Congres en
de Senaat besloten met veertien
(een coalitie van republikeinen
en Zuidelijke democraten) tegen
tien stemmen, dat elk besluit om
Amerikaanse troepen naar Euro
pa te zenden door het Congres
moet worden goedgekeurd.
Dit wordt in politieke kringen
te Washington als een ernstige
parlementaire tegenslag voor
president Truman beschouwd.
De president heeft onlangs ver
klaard, dat hij Amerikaanse troe
pen voor het Noord-Atlantische
leger naar Europa zou kunnen
sturen, zonder eerst de goedkeu
ring van het Congres nodig te
hebben.
Het Turkse kabinet is Don
derdagavond afgetreden.
Onder leiding van premier Men-
deres kwam het tien maanden ge
leden aan de macht na verkiezin
gen, waarbij de republikeinse
partij na 25 jaar werd verslagen.
De democratische partij van pre
mier Menderes telt 434 zetels in
het parlement.
Waarnemers verwachten, dat
de president de demissionaire
premier zal verzoeken 'n nieuwe
regering te vormen.
Van een nieuwe regering wor
den geen wijzigingen in de Turk
se politiek verwacht.
WOORD VOORAF.
Ik ben geen schrijver en ik zou
dan ook nooit aan het verhaal
van deze krijgsverrichtingen zijn
begonnen, indien het mij niet na
drukkelijk was verzocht.
Onder voorbehoud dat ik uit
sluitend zou weergeven, wat ik
zelf heb meegemaakt, wil ik dan
trachten een beeld te geven van
de invasie op Zuid-Beveland en
Walcheren In de laatste maanden
van 1944.
Ik heb het verloop van de strijd
zo waarheidsgetrouw als moge
lijk was neergeschreven zonder
sensatie of opgesmukte helden
verhalen, opzettelijke heldenfei
ten zal men in dit relaas dan ook
tevergeefs zoeken
Wat wij hebben gedaan, bete
kende slechts de vervulling van
een plicht tegenover land en
volk, een heilige plicht, die wij
|met nauwgezetheid hebben nage
streefd, waarvan de uitvoering
nadien echter te weinig waar
dering heeft gevonden,
i Wij hebben ons steentje ertoe
bijgedragen om met Gods hulp
uit onze ontwrichte maatschappij
weer een gezonde samenleving
op te bouwen, waarin een indrin
ger nimmermeer de gelegenheid
zal krijgen de scepter te zwaaien,
zoals tussen 1940 en '45 Is ge
schied.
Niet alle mensen zijn geroepen
tot grote dingen. Wij doen trou
wens het verstandigst dat aan
grote figuren over te laten. Toch
kunnen velen op hun tijd „groot"
zijn, als zij de hun opgelegde
taak, hoe schijnbaar onbeduidend
ook, niet opvatten als een aan
banden leggen van het eigen
„ik", maar als een natuurlijke
plicht jegens de gemeenschap,
waarvan wij allen deel uitmaken.
Alleen onder die omstandig
heden en met een rotsvast ver
trouwen op God zullen wij in
staat zijn verraderlijke elemen
ten uit onze volksgemeenschap
te weren.
Vervalt ons volk weer ln de
oude sfeer van zelfgenoegzaam
heid en egoïsme (en dat geldt ook
voor bepaalde ambtsdragers),
dan zitten wij, vóór we twintig
jaar verder zijn, opnieuw in de
ellende.
Het is te hopen, dat iedereen
uit de bezettingstijd genoeg erva
ring en besef heeft overgehouden
om niet in de catastrophale fout
V3n vroeger terug te vallen,
waaruit wij slechts ten koste van
vele duizenden mensenlevens zijn
verlost.
En zo gaat mijn verhaal dan
zonder de geringste pretentie de
wereld in als een herinnering
aan de bange en toch zo blijde
droom uit de bevrijdingsdagen...
KAREL J. DE KOEIJER.
I-I 14 R. L
Wy schryven 24 October 1944.
Sedert 20 Sept. is myn woon- cn
geboorteplaats Terneuzen bevrijd
van het Duitse juk. waaronder
wy sinds Mei 1940 hebben ge
zucht.
Het was een vreugde, toen in
de middaguren van de 20e Sep
tember de eerste Poolse pantser
divisie Terneuzen binnenrukte.
De ondergrondse strijders ston
den gereed om mee te helpen het
juk van de tirannieke bezetter af
te werpen-
Ik werk momenteel in speciale
opdrachten als vrijwilliger in het
eerste vrijwilligerscorps, dat on
middellijk na de bevrijding van
Oost Zeeuws-Vlaanderen is op
gericht.
Het is de eerste compagnie van
het 14e regiment infanterie.
Wij staan op deze Octobermor-
gen gereed om uit te rukken- Er
zijn klachten binnengekomen, dat
bij iem-nd die niet helemaal
als politiek-betrouwbaar ibekend
staat, een achtergebleven Duitser
wordt verborgen om hem buiten
krijgsgevangenschap te houden.
West Zeeuws-Vlaanderen is nog
I geheel in Duitse handen. Elke
Nazi, die nog op vrije voeten
rondloopt, betekent een gevaar
voor ons allen en het verbergen
van een vijand is een verrader
lijke daad- Reeds tweemaal zijn
een paar van onze jongens
erheen geweest om een onder
zoek in te stellen, echter zonder
resultaat De laatste keer heeft
OP DE BRES. de vrouw des huizes hen zelfs de
Ihuid volgescholden.
Volgens de verklaringen van
de jongens staat er in een aan
het huis grenzend schuurtje een
grote kist, die verzet noch ge
opend mag worden. Dit doet
j voor mij de deur dicht en ik be
sluit er zelf heen te gaan om
kost wat kost de zaak met
bezemen te keren. Ik ben vast
besloten op het bewuste adres
niets, maar dan ook niets onaan
geroerd te laten. Al zal ik van
.mijn vuurwapen gebruik moeten
maken, de kist zól open. Van
'mijn commandant krijg ik de toe
stemming desnoods van de kist
een zeef te makenIk krijg
echter de waarschuwing mee
dubbel op mijn hoede te zijn, daar
er in die woning drie grote jon
gens huizen, stevige knapen die
ivoor niets terugdeinzen
I Het is altijd prettig als je voor
uit weet, wat je te wachten staat.
Je kunt dan met alle mogelijke
lolletjes rekening houden. „En
heb ik een geweer of niet?"
vraag ik m'n commandant.
Deze wil evenwel niet, dat ik
alleen ga. Het beruchte huis
staat in een polder, waar men
langs drie of vier kanten kan
ontsnappen.
I Geen nood Ik beschik over
trouwe medewerkers en met zes
man besluiten wij erop af te
gaan. In de eerste plaats de lui
tenant Luitwieler en verder ser
geant Plazier, korp- Th. de Rid-
ider en de soldaten W. de Ridder
'en C. Pattist.
Belast met contra-spionnage en
speciale opdrachten, is het mijn
taak de Mof gevangen te nemen.
De anderen gaan mee voor afzet
ting van het terrein en zo nodig
voor versterking.
Met luit. Luitwieler kom ik
overeen, dat ik by het minste I
verzet een salvo door de kist zal
jagen. Dat lijkt nu misschien
wat wreed, maar het was nog
steeds oorlog en in oorlogstijd
zijn drastische maatregelen tegen
iedere vijand noodzakelijk, hoe
zeer het mij ook tegen de borst
zou stuiten een weerloos mens
neer te schieten
Alleen zij die de verschrikkin
gen van de oorlog persoonlijk
hebben «beleefd, kunnen beseffen
dat de getroffen maatregelen in
dit geval nodig waren.
In de korte tijd, die sinds onze
bevryding is verlopen, heb ik
reeds vele bittere ervaringen op
gedaan en door de aard van mijn
dienst heb ik zulke sterke staal
tjes van verraad meegemaakt,
dat ik nu tot het uiterste bereid
«ben.
I Nadat alles grondig is voor
bereid en ieder weet wat hij te
doen heeft, zullen we vertrek
ken
Helaas! Een besluit nemen
blijkt weer gemakkelijker dan 't
ten uitvoer te brengen, want als
wij allen reeds in de auto zitten
en op het punt staan te starten,
word ik dringend bij kapitein I.
S. Tniis«aint ontboden, mijn
commandant.
Een beetje ontstemd over dit
oponthoud ga ik naar hem toe.
De kapitein vertelt mij, dat het
hoofdkwartier telefonisch vier
mannetjes heeft gevraagd om een
moeilijke zaak op te knappen-
„Zie je kans om vier man bij
mekaar te krijgen?" vraagt hij.
„Natuurlijk, kaptein", zeg ik
grif en al mijn wrevel is opeens
verdwenen.
De commandant laat mij voor
deze onderneming vrij in de
keuze van mijn medewerkers.
I Ik roep direct Plazier uit de
auto en vraag of hij mee wil. De
deugniet lacht veelbelovend. Hij
stormt er in zijn verbeelding al
op los. Ook korp. Th. en sold.
W. de Ridder blijken onmiddellijk
bereid mij overal te volgen waar
ik ze brengen zal.
Hoe vertrouw ik op die jon
gens! Wij begrijpen elkaar vol
komen en we zullen elkaar vast
niet in de steek laten
De kapitein heeft ons niet ge
zegd wat er precies aan de hand
is, maar wij voelen instinctmatig,
dat we een gevaarlijk karweitje
krijgen op te knappen, waar heus
niet mee valt te spotten. Dat
blijkt ten overvloede uit het feit,
dat we geen tijd overhouden om
nog naar huis te gaan, hoewel
we toch in Terneuzen wonen.
Binnen tien minuten, zegt de
kapitein, moeten we gereed staan
om te vertrekken naar Hulst,
waar wij nadere instructies zul
len ontvangen
(Wordt vervolgd.)
