ONTTROONDE
EN HUN LOT
KONINGEN
Een Terneuzense
professor werd
dominee die
China haalt een rijke oogst binnen
WERELDSPAARDAG
Revolutie aan
kankerfront
het
De opbouw der
Franse Weermacht
ss tsiss1 sr'-""™ ™r
Na
Hoe leven
Monarchen
de vroegere
van Europa
vrede
39 jaren de
teruggekeerd
20 jaar voor spion
TWEEDE BLAD
Zaterdag 28 October 1950
7e Jaargang No. 1564
Nu Prins Boudewijn van België als Regent werd ge
ïnstalleerd en Koning Leopold daarmee zun hoop,
nog eens op de Belgische Troon te zitten, heeft zien
vervliegen; nu onlangs ex-Koningin Joanna van Bul-
garüe de Internationale Vluchtelingen Organisatie
om financiële hulp heeft gevraagd, rijst de vraag, wat
ervan de overige Koninklijke bannelingen is terecht
gekomen, die door de loop van de gebeurtenissen in
Europa van hun Troon werden gestoten.
AEGlDIUS GILLISSEN.
Het is in Terneuzens kerkelijke geschiedenis (en
die is al oud!) slechts éénmaal voorgekomen, dat een
predikant, die in Terneuzen heeft gestaan, de eer
te beurt viel tot hoogleraar benoemd te worden.
Dat was Aegidius Gillissen, die van 1741—'45 de
Nederduits Hervormde Gemeente van het Schelde-
stadje als Herder en Leraar diende.
Hong-Kong wordt met recht de „shop-window, de
winkel-étalage, van het Oosten genoemd. Hier is van
alles in de magazijnen opgestapeld, producten uit a e
landen der wereld. De markt wordt overstroomd met
Duitse en Japanse camera's, Zwitserse horloges.
Amerikaanse nylons en auto's. Deze luxe-goede
ren worden verkocht tegen zeer lage prijzen, maar er
bestaat weinig mogelijkheid ze naar het eigenlijke
China te exporteren. In Hong-Kong zélf is er wel een
afzetgebied, want de kolonie heeft na de val van
Shanghai een toevloed gekregen van rijke Chinese
kooplieden, die in Hong-Kong nieuwe industrieën
hebben gesticht. De in- en uitvoercijfers, die in 1948
reeds 228,7 millioen pond sterling omvatten, zijn in
het daaropvolgende jaar nog aanzienlijk gestegen,
terwijl 1950 een recordjaar belooft te worden. Men is
er haast zeker van, dat Hong-Kong het entrepot van
het Verre Oosten zal blijven.
Dit jaar is het 140 jaar geleden, dat de Britse geeste
lijke Reverend Henry Duncan, gedreven door de
armoede die er in zijn dagen heerste, in het Schotse
dorpje Ruthwell de eerste spaarbank oprichtte,
in de ranglijst der landen, die dit voorbeeld volgden,
neemt Nederland een eervolle plaats in. Na de Ame
rikaanse spaarbanken in Philadelphia en Boston, die
in 1816 ontstonden, volgt Nederland, aangemoedigd
door Koning Willem I, in 1817 met 2 spaarbanken in
Haarlem en Workum. Een jaar later was het aantal
reeds tot 20 aangegroeid.
Voordracht van Dr. R. Korteweg
Minister Moch maakt melding van
nieuwe wapens
aankomst
DE VRIJE ZEEUW
verwacht.
PETER „BEROEP:
EX-KONING".
Om te beginnen is daar de 27-
jarige Peter van Joego-Slaviedie
eens in een
hij is zeer technisch aangelegd.
Ook hij bestuurt zijn eigen vlieg
tuig. Mictaël geniet grote ach
ting, omdat hij degene was, die
vanuit zijn door de Gestapo
streng bewaakte paleis de staats-
greep organiseerde, die een einde
maakte aan de overheersing van
Roemenië door de nazi s.
ZOG IJOELE HOOP.
De oudste van alle ex-koningen
een tweede baby
Miehaël, die een Engelse gouver
neur heeft gehad, is ook al dol op
reizen. Hij reist onder de naam
„Prins Miehaël van Hohenzol-
jarlge reier van In Boekarest werkte hij
wijk te nemen- Toen Peter elf
jaar was en leerling van een der
bekende jongens-scholen in En
geland, werd hij onverwachts
naar Joego-Slavië teruggeroe
pen, omdat zijn vader, koning
Alexander, in Marseille was ver
moord. Dat gebeurde m 1934.
Nadat de Duitsers Joego-Slavië
hadden veroverd, wist hij te ont
snappen en ging terug naar En
geland, waar hij het grootste
gedeelte van de oorlog door
bracht. Hij studeerde aan de
universiteit van Cambridge.
Peter was eens' een van de
rijkste vorsten ter wereld. Zijn
vader liet. hem een kapitaal van
20 millioen gulden na, maar Tito
weigerde hem zijn maandelijkse
toelage, een belastingvrij bedrag
van 100.000 gulden, uit te keren,
nam al zijn bezittingen in beslag
en ontnam hem bovendien de
Joego-Slavische nationaliteit. In
1949 wees een Franse rechtbank
hem 200-000 toe; dit bedrag was
eens door zijn vader bij een Fran
se bank gedeponeerd en Peter
deed zijn aanspraken daarop gel
den. Toch beweert deze ex-
honing, dat hij nauwelijks geld
heeft om zijn gezin te onderhou
den. Hij zoekt zelfs werk! Maar
in de tussentijd bestuurt hij zijn
eigen vliegtuig en is voortdurend
net zijn knappe jonge vrouw,
<ie vroegere prinses Alexandra
van Griekenland en hun vijfjarig
zoontje op reis. De meeste tijd
brengt hij door in Parijs en in
Monaco. De communisten noe
men het koninklijk paar „de heer
«n mevrouw Karageorgevitsj".
Peter zelf schrijft in hotelregis-
»ers „Beroep: ex-koning".
MICHAëL GEEN
OPERETTE.
De armste onder de ex-konin
gen is wel Miehaël van Roeme
nië, die nu tegen de dertig loopt
In 1947 dwong het Kremlin hem,
afstand te doen van zijn troon.
Deze lange, slanke ex-monarch
beweert, dat hij van de commu
nisten geen enkele ondersteuning
krijgt. Zijn persoonlijk vermo
gen dat, naar men zegt, meer dan
30 mihoen gulden bedraagt, zit
in Roemenië vast, zonder dat hij
er gebruik van kan maken. Zijn
bezittingen waaronder 159 kaste
len, de nodige landerijen, de
kroonjuwelen en een bijzonder
kostbare verzameling schilde
rijen van El Greco zijn door de
communisten geconfiskeerd. Ook
bij zegt, werk te zoeken, maar
kort geleden sloeg hij nog een
aanbod van 400.000 gulden af
om zijn mémoires te publiceren
en hij weigerde eveneens, om in
Detroit (Ver- Staten) op te tre
den in de operette „The Desert
Song", waarmee hij 2500 gulden
oer week had kunnen verdienen.
Toch is Miehaël in zijn privé-
leven niet ongelukkig. Bij Het
huwelijk van prinses Elizabeth
met de hertog van Edinburgh
maakte hij in Londen kennis met
zijn knappe nichtje prinses An
na van Bourbon-Parma. Het was
«en geval van liefde op het eerste
srezicht en na een heimelijke ver
loving, die door allerlei religieuze
en constitutionele moeilijkheden
werd gecompliceerd, konden zj
in 1948 In Athene in het huwelijk
treden. De familie woont nu in
een klein huis in Lausanne. Ze
hebben een dochtertje en tegen
het eind van het jaar wordt er
is Zog van Albanië, de zoon van
een bandieten-hoofdman, die om
streeks 1930 in de roerige Bal
kan een nieuw koninkrijk sticht
te. Toen de Italianen in 1939 Al
banië binnenvielen, vluchtte hij
met zijn vrouw Geraldine, een
Hongaarse gravin, die de bij
naam „Witte Roos" had. Het
echtpaar woont thans in Alexan-
drië. Aan het einde van de laat
ste oorlog koesterde Zog de
hoop, dat zijn vroegere onder
danen hem weer zouden terug
roepen, maar daarin had hij zich
vergist.
Zog-in-ballingschap noemt zich
„hoofdman van de Zonen van de
Adelaar". In de eerste tijd van
zijn ballingschap woonde hij in
Parijs, maar de oorlog bracht hi]
door in een groot landhuis in het
graafschap Buckinghamshire in
Engeland, waar behalve de
Witte Roos" ook de vijf mooie
zusters van Zog en zijn zoontje,
prins Leka, die nu elf jaar is,
onderdak hadden gevonden. Tij
dens de oorlog eisten de in En
geland gevestigde Albanezen, dat
Zog de „staatskas" zou uitleve
ren" om de ondergrondse ver-
zestbeweging in Albanië te steu
nen. Volgens zijn zeggen heeft
hij van zijn persoonlijk vermogen
slechts 300.000 gulden kunnen
redden, hoewel hij in Mei van dit
jaar vier kisten met goud in ont
vangst kon nemen, ter waarde
van 10 millioen gulden, die hij in
Griekenland had weten te ver
bergen.
SIMEON TRAGISCHE
JEUGD-
De jongste en misschien wel
de meest tragische banneling is
de 13-jarige Simeon van Bulga
rije. die met zijn moeder ex-
koningin Joanna in een villa in
Alexandrië (Egypte) woont. Hij
regeerde maar heel kort- Het
uitroepen van de Bulgaarse
Volksrepubliek in 1946 maakte
een eind aan zijn bewind. Hij
was pas zes jaar oud, toen hij
zijn vader, koning Boris, opvolg
de. Boris stierf op geheimzin
nige wijze na een bezoek aan
Hitler in 1943. Het eerste offi
ciële optreden van de kind-koning
was bij de begrafenis van ijn
vader. Zijn jeugd bracht hij
door als gevangene van de Gesta
po. Zijn moeder verzette zich
tegen het verzoek van Hitier, da(
hij voogd over de jonge Simeon
zou worden- In den beginne bo
den de communisten de konink
lijke familie een schadeloosstel
ling van 50 millioen gulden.
Maar aangezien Simeon en zijn
moeder via Turkije en Syrië
naar Egypte vluchtten, liever dan
in Bulgarije te blijven, lijkt het
niet waarschijnlijk, dat er van
dat geld ooit een cênt werd be
taald. Zijn moeder vroeg, zoals
gezegd, hulp aan de IRO. Merk
waardigerwijze bepaalde een Ita
liaanse rechtbank in Rome een
paar maanden geleden, dat Joan
na. die een dochter van Victor
Emmanuel is en vroeger Giovan-
na heette, een gedeelte terug zou
krijgen van de in beslag geno
men bezittingen van de vroegere
Italiaanse koning.
Uit een en ander blijkt wel, dat
de ex-koningen het niet gemak
kelijk hebben.
Hoe heel anders (gelukkig.) is
de toestand in Nederland, in
Scandinavië én Engeland, waar
de Koninklijke families de liefde
en de achting van hun onder
danen genieten, hetgeen in deze
roerige tijden heel wat wil zeg
gen.
slechts kort (hij was reeds toen
bekend om zijn geleerdheid).
Want in 1749 hield hij een plech
tige inaugurele oratie als profes
sor in de godgeleerdheid aan de
Hogeschool 'van Franeker (in
1811 opgeheven).
In 1765 werd hij zelfs profes-
De Bijzondere Kamer van de
Rechtbank te Den Haag veroor
deelde de voormalige machinist
ter koopvaardij A. D. tot 20 jaar
gevangenisstraf met aftrek en
ontzetting uit de rechten voor de
tjjd van het leven.
Twee weken geleden eiste de
Officier van Justitie levenslang
tegen D.
Aan verdachte was tenlastege-
Iegd, dat hjj in oorlogstijd als
spion voor de Duitse „Abwehr
tal van Nederlanders aan de S. D.
keeft verraden. Drie personen
kwamen als gevolg daarvan in
Duitse kampen om het leven. Tij
dens een aanslag op zijn leven
door de illegalieit schoot D. een
verzetstrijder dood.
VREDE EEN VREEMDE
GEWAARWORDING.
Deze merkwaardige stad en
het eiland hebben op het ogen
blik een bevolking van ruim twee
millioen, die op 391 vierkante
mijl moeten leven. Alles bil
elkaar leven hier maar 12.000
Europeanen, waarvan 7000 Brit
ten (de Britse soldaten niet mee
gerekend), 3000 Portugezen en
2000 andere Europeanen. De rest
bestaat uit Chinezen, die zich in
overweldigende meerderheid met
het grote Chinese moederland
verbonden voelen. Men hoort in
Hoilgkong grote voldoening over
het feit, dat er in China dit jaar
voor het eerst sedert de revolutie
onafgebroken en hard is ge
werkt.
Als loon voor dit werken heeft
China dit jaar een rijke oogst,
volgens de regering de rijkste
sinds tien jaar. Men kan zelfs
zeggen, dat dit jaar de rijkste
oogst opleverde in 39 jaren, om
dat (Kina sinds de revolutie van
1911 voor het eerst een jaar lang
vrede heeft gekend.
Dat wil zeggen, dat millioenen
Chinezen voor het eerst van hun
leven de vrede hebben leren ken
nen en waarderen. Men is in
China verzadigd van oorlog en
in de politiek, zowel in de bin
nenlandse als in de buitenlandse,
is de énige maatstaf, in hoeverre
ze op het behoud van de vrede is
gericht. Dit verklaart het gezag
van de regering-Mao Tse Toeng,
aan wie de verdienste wordt toe
gekend, in China de vrede te
hebben gebracht.
SOLDATEN LEZEN EN
WERKEN.
Hoogst merkwaardig is mo
menteel de rol van de soldaten.
Er zijn nog op zijn minst vijf mil
lioen soldaten onder de wapenen
die onder strenge discipline staan
en zich buitengewoon nuttig ma
ken voor de gemeenschap. Wat
de Chinese bevolking het meest
verbaast, is de voorbeeldige hou
ding van die vijf millioen solda
ten, wier taak bestaat uit leren
en werken. Wie maar enigszins
geschikt is, wordt opgeleid voor
een bestuursfunctie in de talloze
stadjes en dorpen, waardoor de
huidige regering in korte tijd een
uitgebreid en betrouwbaar be
stuursapparaat denkt te vormen.
Anderzijds maken de soldaten
zich nuttig als werkkrachten. In
de vroege morgen trekken de
mannen er op uit om pas tegen
de avond in hun kampementen
terug te komen, moe van hun ar
beid op het land, maar tevreden.
Het valt op, dat slechts enkelen
geweren dragen. Ze helpen de
boeren of bewerken het land van
gevluchte groot-grondbezitters
dat anders braak zou blijven lig
gen. Ook werden ze te werk ge
steld bij het verhogen en verster
ken van de dijken langs de rivie
ren. of wel ze herstelden de ver
nielde bruggen en wegen. Tevens
hebben ze deelgenomen aan de
wederopbouw van de woningen
waardoor ze zich de dankbaar
heiri van de bevolking hebben
verworven. De ergst getroffe
nen worden het eerst geholpen
en de plaatselijke bestuursraad
geeft de aanwijzingen.
China is nooit een militairis
tisch land geweest. Thans echter
is het leger er geliefd, niet als
krijgsmachine, maar als een ap
paraat in dienst van de vrede en
van de opbouw.
Hel te werk stellen van solda
ten geschiedt niet alleen om de
bevolking te dienen, maar ook in
het belang der soldaten zelf. Men
wil hen zo goed mogelijk voor
bereiden op het leven in de bur
germaatschappij. Jarenlang heb
ben deze mensen zich bezig ge
houden mei het oorlogshand-
werk; nu staat de regering voor
de consequentie hun aantal van
vijf millioen te verminderen tot
op enkele honderdduizenden. Die
overgang moet zonder schokken
plaatsvinden en de teruggekeer
de soldaat moet een bruikbaar
lid worden van de dorpssamen
leving. Het klinkt alles aange
naam. maar men moet toegeven,
dat er een grote eensluidendheid
is onder de berichtgevers uit het
Chinese binnenland. Ze spreken
van een snelle industriële ont
wikkeling, waarbij de aanwezig
heid van naar schatting 4000
Russische technici de invloed van
de Russen op het huidige China
althans bij benadering aangeeft.
Terneuzen was toen nog klein
en de kerk eveneens: nog geen
300 belijdende lidmaten, waar
van 160 binnen en 138 buiten de
stad woonden. Hierbij waren
niet inbegrepen de leden die op
het Vogelschor woonden, daar
deze door de afstand meer in
Sas van Gent en Axel kerkten en
het H. Avondmaal vierden.
Ds. Gillissen was Middel
burger van geboorte; hij was '20
jaar, toen hij als theologisch
student werd ingeschreven. Dat
was voor toenmalige begrippen
(niet-voor de onze) al wat laat.
De oorzaak hiervan lag in het
feit, dat hij voor de zeevaart zou
worden opgeleid en „naar Zeeuw
se aard eerst naar Oost-Indië
varen".
Zijn levenskoers zou echter in
een andere richting gaan en door
grote ijver haalde hij de achter
stand in zijn studie spoedig in,
zodat hij in 1736 proponent bij de
Classis Walcheren werd en het
volgende jaar zijn intrede deed
te Borselen.
Van 1741—1745 was hij predi
kant te Terneuzen, vanwaar hij I
naar Bergen op Zoom vertrok.
Reeds binnen een jaar verliet hij
deze stad. Waarom zo spoedig?
We weten het niet en van een
soort strafmaatregel lazen we
ook niets.
Dat laatste was wel het geval
bij Gillissens opvolger in Ter
neuzen, n.l. Johannes Luiningh,
die binnen 3 jaar vertrok, maar
de kosten gemaakt om hem in
Terneuzen te beroepen, moest
restitueren en bovendien de Dia
conie een gift schenken.
Een maatregel die ook nu nog
wel aanbeveling verdient.
Gillissen ging naar Vlissingen
waar hij met een merkwaardige
preek zijn intreê deed. Een uit
treksel hiervan werd opgenomen
in „Kansel-ontluistering in de
Ned. Herv. Kerk". Dit laatste
toont wel aan, dat hij niet zon
der bestrijders was.
Ook in Vlissingen bleef hij
sor in Leiden; ook daar was hij
een bemind en geacht persoon
vooral doordat hij niet ongenaak
baar uit de hoogte deed, maar
graag hielp.
Op 77-jarige leeftijd werd hg
emeritus en genoot nog meer
dan 10 jaar van zijn emeritaat
Gillissen heeft enkele kleine
theologische studiën sepublieeerd
(in het Latijn, naar de gewoonte
van die tijd) en ook een voorbe
richt geschreven bij de tweede
druk van de nog steeds goed
bruikbare Concordantie van
Trommius.
Boeles, die de geschiedenis van
de Franeker hogeschool be
schreef, typeerde prof. Gillissen
zeer juist als volgt:
„Zonder door lijvige geschrif
ten of theologische haarklove
rijen zijn naam te hebben ver
eeuwigd, bleef hij vreedzaam
zich wijden aan zijn roeping."
T J- W.
»r 1 qon de wereldspaardag, omdat zij
Thans telt Nederland er 280 opwekken tot geVen of verzor-
met ca- 400 vestigingen, waar- xiat lijkt het tegendeel van
aan elk streven naar winst ont- s_aren> naartoe de wereldspaar-
breekt. De bestuurders ver- dag Qns aanmoedigen,
richten hun taak volkomen be- j ^;lar die tegenstelling is niet
langeloos. Zij staan alle onder meer dan schijn, want ook het
controle van de Nederlandse SpBrell kan worden ingegeven
Spaarbankbond. door altruïsme, door verantwoor-
Deze 280 spaarbanken tellen delijkheidsbesef ten opzichte van
tezamen ruim 2 millioen spaar- het gezin, van de toekomst der
deis met een gezamenlijk te- kinderen enz.
goed van ca. 1,2 milliard gulden-
Ongeveer een kwart eeuw ge- 1 ONTSPARINGEN.
leden kwam een internationale jn iichj moeten wij ook de
sr menwerking tot stand, die o a- 2 g ontsparingen van de laatste
aanleiding gaf tot instel 1n& I maanden zien, die de tegenhan-
van de Wereldspaardag- ger Y0rmen van de verhoogde
De Moeder-, de Vader- en de vehikel-omzetten uit dezelfde
Dierendag zijn van jonger datum perj0de. Is het zo onbegrijpelijk
en lijken op het eerste gezicht yeien, die nog slechts whi-
van een aitruïstischer insleg dan njg. jaren geleden hun kinderen
In de vergadering van het Ge
nootschap voor natuur-, genees-
en heelkunde te Amsterdam heeft
Dr. R. Korteweg, patholoog-can-
ce re loog te Amsterdam, gister
middag een voordracht gehouden
over de kankerbestrijding.
Tijden» het debat in de Franse
Nationale Vergadering over het
wetsontwerp, om de dienstplicht
in Frankrijk van een jaar op
achttien maanden te brengen,
heeft de Franse minister van
landsverdediging, Jules Moch,
o-m. medegedeeld, dat Frankrijk
met de massa-productie van vijf
tig ton wegende gevechtswagens
zal beginnen, „zodra de credieten
daarvoor zijn toegewezen". Hy
voegde hieraan toe, dat deze in
Frankrijk ontworpen tank „zeer
manoeuvreerbaar is".
Moch deelde verder mede, dat
Frankrijk voornemens is ook
ander nieuw wapentuig in grote
hoeveelheden te vervaardigen.
Hij noemde:
1. Een nieuw gepantserd voer
tuig voor verkenningsdoelein
den, dat met een „krachtig ka
non" zal worden uitgerust.
2. Een dertien ton wegende ge
vechtswagen, waarvan wordt
gezegd, dat hij even krachtig is
als tanks van het dubbele ge
wicht-
3. Een nieuw draagbaar anti
tank-wapen.
4. Een nieuw stuk anti-tank-
geschut.
5. Een nieuwe anti-tank-mijn.
6. Een mortier kaliber 120 mil
limeter-
Tot 15 October heeft Frank
rijk duizenden stukken geschut,
machinegeweren, voertuigen,
honderden gevechtswagens en
radio-installaties, benevens vlieg
tuigen, uit de Verenigde Staten
ontvangen.
Moch zeide, dat Frankrijk
thans 650.0(H) man onder de wa
penen heeft. Dit aantal zal eind
1951 op 717.000 worden gebracht,
terwjjl het eind 1953 900.000 zal
zijn.
„De Sovjet-Unie", aldus Moch,
„heeft een leger van 4.100.000
man onder de wapenen, waarvan
er 700.000 in de luchtmacht
dienst doen; 500.000 in de vloot
en de rest in het leger. De Rus
sische dienstplichtigen zijn drie-,
vier- of vijf jaar onder de wape
nen. Hoe kan men, wanneer men
rekening houdt met deze cijfers,
zeggen dat Frankrijk aanvals-
zuchtige plannen koestert?"
Het aantal sterfgevallen aan
kanker neemt in ons land gere
geld toe. Een van de oorzaken
daarvan is de toeneming van de
bevolking. Een andere oorzaak is
de veroudering der bevolking
(minder kinderen, meer bejaar
den). Houdt men erkening met
deze beide factoren, dan blijkt
dat de kans om kanker te krij
gen in de laatste twintig jaren
ongeveer gelijk is gebleven.
Wel zijn er grote veranderin
gen in de onderlinge verhouding
der verschillende kankers opge
treden. De maagkanker, die 20
jaar geleden nog bijna de helft
van alle gevallen van kanker bij
de man uitmaakte bij de
vrouw was dat iets minder dan
een derde is duidelijk in aan
tal teruggegaan. De longkanker
daarentegen, die 20 jaar geleden
in ons land zeer weinig voor
kwam, is thans bij de man een
van de het vaakst voorkomende
kankers geworden. Wanneer de
tekenen niet bedriegen, zal over
10 jaar de longkanker bij de man
de maagkanker van de eerste
plaats gestoten hebben en zal van
elke drie sterfgevallen aan kanker
bij de man er één aan longkanker
zijn. Ook bij de vrouw is de long
kanker de laatste jaren sterk in
aantal toegenomen. Eveneens zijn
vele andere vormen van kanker
in de laatse jaren toe- of afgeno-
nomen, geen echter op zulk een
spectaculaire wijze als de long
kanker.
Wanneer wij de kanker als een
vijand beschouwen die het mens
dom op zeer verschillende wijzen
op een breed front belaagt, dan
hebben wij het recht hier te
spreken van een revolutie, die
zich aan het kankerfront vol
trekt. Het is aan dat front een
dringen en terugwijken van d
ene kanker ten opzichte van de
andere en het heelt er alle schijn
van dat de longkanker daarbij
de uiteindelijke winnaar zal zijn.
Elke toeneming of afneming
van een kankersoort is het be
wijs dat daarbij van buitenaf in
werkende, dus vermijdbare, in
vloeden in het spel zijn. Het op
sporen van deze schadelijke in
vloeden is een van de belangrijk
ste taken van een kankerlabora
torium. Wanneer men zulk een
invloed heeft aangetoond, dan
komt de vraag, hoe deze onscha
delijk te maken.
Van verschillende zijden is
aangetoond dat overmatig rokeh
het ontstaan van longkanker in
de hand werkt. De kans op het
krijgen van deze kanker is 30
maal zo groot bij zware rokers
(meer dan 20 sigaretten of 4 si
garen per dag) dan bij niet-
honger hebben zien lijden, er
door het alarmerende wereld
nieuws toegebracht werden een
voorraadje in huis te halen? Of
men er veel mee opschiet is een
andere kwestie: Wie heeft er
enig idee van, hoe hij zich te
gen de gevolgen van een nieu
we oorlog moet 'beschermen?
Iets doen kalmeert echter de ze
nuwen en niemand minder dan
de vice-voorzitter van de Raad
van State heeft gezegd, dat de
neiging om een voorraadje te
vormen heel natuurlijk is en
geen hamsteren mag heten.
Maar voor zo'n voorraadje is
geld nodig en dus tlijkt het voor
de gemoedsrust bevorderlijk, als
men regelmatig wat spaart, om
iets achter de hand te hebben-
Nu de vrees voor oorlog weer
wat is geluwd, zal men er goed
aan doen, hef spaarbank-boekje
weer op peil te brengen-
Niet geluwd immers zijn de
prijzen der buitenlandse grond
stoffen: De prijsstijgingen van
textiel .bleven voor de kranten
lezers niet verborgen. Wanneer
men binnenkort kleding, aodig
rokers. Zonder twijfel moet de heeft en men weet, dat de prq-
toeneming van. de longkanker zen oplopen, is het d-n niet heel
aan het toenemen van het zware verstandig, te kopen, indien dit
roken worden toegeschreven nog te-gen de oude prijzen moge-
Wanneer alle rokers slechts ïyit is, ook al zou men in nor-
licht gerookt hadden, een sigaar maie doen nog een maandje
of een vijftal eigaretten per dag hebben gewacht'
en nog eens een extra sigaartje i Maar 0öni tydig 'te kunnen kopen
bij feestelijke gelegenheden, dan ,noet men een spaarduitje hebben,
zou het aantal slachtoffers aan js j,et wel goed, dat de
longkanker slechts ongeveer een spaarbanken ons op tVereldupaar„
vijfde bedragen van thans. Dan d VOorhouden; geregeld Weine
voor de meesten te -aanvaarden, voor oude
'uist zoals men het extra risico
van het vliegen ook aanvaardt.
Men stelle zich wel voor ogen.
dat de strijd tegen de kanker
zwaar zal zijn. Wil men veel geld
inzamelen voor kankeronder
zoek? Best. Wil men nieuwe kan
kerinstituten bouwen? Prachtig.
Maar men wete wel. dat men
verkeerd zou doen, zijn verwach
tingen daarop al te hoog te stel
len. Heel veel zal er bij de strijd
tegen de kanker van elk indivi
dueel worden gevraagd. Daarbij
zullen door de meesten zware of
fers moeten worden gebracht,
offers niet in de eerste plaats ir,
geld, maar in het verlaten van
vaak dierbare gewoonten. Zo zal
men de tabak als verslavings
middel moeten laten varen om
deze als zuiver genotmiddel weer
in ere te herstellen.
Juist zoals de longkanker een
25 jaar geleden bijna uit het niet
verscheen en reeds nu, na zo
korte tiid, een onzer meest ge
duchte vijanden werd, zo zal deze
kanker dan op de duur weer in
het niet verzinken en alleen nog
in de geschiedenis voortleven ah
een ramp die in de tweede helft
i i de twintigste eeuw het mens
dom teisterde.
TROEPENSCHEPEN
Het troepentransportschip
„Skaugum'"dat oorspronkelijk
Zaterdag in Rotterdam zou wor
den ontscheept, vaart naar Am
sterdam. Zondagmorgen om 11
uur zal met de debarkatie worden
bee-onnen.
De „Grote Beer" wordt even
eens Zonüag in Amsterdam ver
wacht. De onscheping begint des
morgens om 8 uur.
Als wij omtrent de ontstaans-
voorwaarden van meer kankers
zullen zijn ingelicht en daarbij
behoeven wij de hulp van het
laboratorium en als de strijd
tegen de kanker dan goed wordt
aangepakt, dan bestaat de kans
dat aan het einde van deze eeuw
zeker niet eerder getuigd
zal kunnen worden dat de kan
ker, door de toepassing van pre
ventieve maatregelen, een goed
deel van zijn greep op het mens
dom heeft verloren.