Betrekkelijke rust in Korea De Verenigde Staten over de kwestie-Nieuw Guinea Oorlogservaringen uit West Zeeuws-Ylaanderen mts' BOMMEN OP BRESKENS OP- EN NEERGAANDE STRIJD DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1950. 6e Jaargang No. 1526. De strijdkrachten der V.N., die oprukken aan de Oostkust, hebben een punt, vijf km ten Zuiden van Pohang bereikt. Er heerste verder rust langs het gehele front, behal ve in de sector van de eerste cavaleriedivisie ten N.W. van Taegoe. De Noordkoreanen verdreven daar de Amerikaanse troepen uit drie afzonderlijke heuvelstellingen tussen Taegoe en Waegwan. Een der stellingen werd bij een tegenaanval veroverd. Hei overlijden van Smuis Mariniers naar Nieuw-Guinea VOORLOPIG GEEN INGRIJPEN VAN DE VEILIGHEIDSRAAD. De houding van de Regering der Verenigde Staten ten aanzien van de kwestie-Nieuw Guinea kan wor den samengevat als één van „hopen en bidden dat de komende Nederlands-Indonesische conferentie tot overeenstemming zal leiden. Amerikaanse functionarissen verhelen zich met, dat de situatie moeilijk is, aangezien aan beide zijden standpunten zijn aangenomen, die weinig ruimte la ten voor onderhandelingen. België imporieeri lucifers, om het hamsteren teg*ii te gaan Wettelijke regeling van hei kleuteronderwijs Adres van Middenstandsbonden Scpicmlscr 1944 Prins Bernhard reikt Vrijdag onderscheidingen uit Duurte in Engeland WEERSVERWACHTING HOOGWATER. (Naar gegevens van een Bressianer) II. De elfde September 1944. Nu weer al zes jaar geleden. 'tWas prachtig weer en niets wees erop, dat deze dag eenmaal geboekstaafd zou worden als één der meest tragische uit West Zeeuws-Vlaanderens ge schiedenis. ïft Vrijdag te t militaire eer lk Jan Smuts :houden in de ervormde ge i Kabinetsraad iei Hein" vervolg! wereldreis jd-Spaaraciie aiionale Spaarraad ri|zencommissie e Britse divisie voer Duitsland Frankering by Abonnement: Temeuzen Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande. Redactie-adres: Noordstraat 55-57 - Terneuzen xci. 2510 Na 5 uur 2073 Gironummer 38150. Abonnementsprijs 3,90 per kwartaal. Per week 30 cent Losse nummers 6 cent VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks - N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Temeuzen. Advertentieprijs: per mm 10 «*- minimum per advertentie IJKk Rubriek Kleine Advertenties: 1 regels 60 ct.; iedere regel mttE 12 ct Vermelding onder nummer B* reau van dit Blad 15 cent JMt Inzending advertenties tot Att namiddags 2 uur. Op de rechtervleugel van het front aan de ooskust herstelden de Amerikaanse en Zuidkoreaan- se troepen de linie acht km ten 7.W. van Pohang. Op de linker vleugel loopt de frontlijn onge veer 20 km ten oosten van Jongtsjon. De luchtmacht maakte Dinsdag 500 vluchten, waarvan bijna de helft ter ondersteuning van de grondstrijdkracnten WALKER KONDIGT V. N. OFFENSIEF IN KOREA AAN. Generaal Walton H. Walker, de bevelhebber van de landstrijd krachten van de V. N. in Korea, heeft zijn troepen aan het front medegedeeld, dat zij „zéér bin nenkort tot het offensief zullen overgaan". Walker zeide, dat de „tegen stander beslist verzwakt" is. De generaal heeft een tocht langs de meeste sectoren van het front gemaakt om de soldaten toe te spreken en hen ervan op de hoogte te stellen, wat zij voor de boeg hadden. ZUID-KOREA EN DE V. N John Tsjang, de Zuidkoreaan- se ambassadeur te Washington, heeft te Lake Success verklaard, dat de Koreanen elk voorstel tot het instellen van een trustschap der V. N. over Korea, zelfs als tijdelijke maatregel, zullen ver werpen. De republiek van Korea (Zuid- koreaanse republiek) is de enige wettige regering in het land en hoewel zij hulp van de V. N. zou toejuichen, zal zij haar souverei- ne rechten handhaven, aldus verklaarde Tsjang in een radio- interview- De republiek is niet tevreden met een terugtrekken der Noord- kceraanse troepen tot de 38ste breedtegraad, voegde hij er nog aan toe. NOORD-KOREA BESCHUL DIGT DE AMERIKAANSE LUCHTMACHT. De Noordkoreaanse minister van Buitenlandse Zaken heeft in een telegram aan Trygve Lie, secertaris-generaal der V. N., de Amerikaanse luchtmacht be schuldigd van nieuwe „barbaarse daden". Amerikaanse vliegtuigen hadden tussen 7 Augustus en 7 7 September met voorbedachten iade Noordkoreaanse steden ge bombardeerd, „waar geen mili taire doelen zijn", aldus het tele gram. „Stadsdistricten en burger bevolkingen werden zonder on- oerscheid gebombardeerd". Volgens berichten van het strijdtoneel bij Jongtsjon heb ben de Zuid-Koreanen en Ame rikanen genoeg in de Sovjet. Unie vervaardigde artillerie mortieren en andere wapens buitgemaakt om 13 goederen wagons te vullen. Amerikaanse superforten heb ben bij Kani, ongeveer 16 kilo meter ten Noorden van Pjong jang, een gedeeltelijk onder grondse wapenopslagplaats der NoordKoreanen in de lucht doien springen. H. M- de Koningin heeft aan de familie van wijlen de heer Smuts een telegram van deelne ming gezonden bij het overlij den van de veldmaarschalk- De Minister-Presiderrt" Dr. Drees heeft namens de Raad van Minis ters telegrafisch aan de Zuid- Afrikaanse regering een bewijs van deelneming overgebracht. H.M. de Koningin zal zich door Haar gezant te Pretoria laten vertegenwoordigen bij de rouw dienst, die voor wijlen generaal Smuts wordt gehouden. Een krans van H.M. de Konin gin wordt per lijntoestel van de K-L.M. naar Pretoria overge- b' acht. Vrijdagmiddag om 12 uur ver trekken uit Amsterdam met het s.s. „Tabinta" enkele detache menten van de Koninklijke Ma rine en van de Mariniers naar Nieuw-Guinea. Deze eenheden zullen de op Nieuw-Guinea ge legerde eenheden van de K. L. gaan aflossen. In de maand September zullen in België 75 tot 80 millioen doos jes lucifers op de markt worden gebracht, hetgeen het dubbele is van de normale productie. Vijf millioen dozen lucifers werden ingevoerd en zullen nog vóór het einde van deze week onder de kleinhandelaars worden verdeeld- Tien millioen dozen worden nog vóór het einde van de week uit Italië verwacht. De regering ver wacht door de invoer en het in grote hoeveelheid op de markt brengen het hamsteren van de lu cifers de kop te kunnen indruk ken. Deze functionarissen vermijden echter elke meningsuiting die zou kunnen worden opgevat als een poging, om de conferentie te be ïnvloeden of als een aanwijzing, dat zij bij voorbaat op een misluk king ervan rekenen. Hoewel men dus mag aannemen, dat de Ame rikaanse Regering niet voorne mens is, enigerlei druk op par tijen uit te oefenen, staat het toch wel vast, dat zij al haar invloed zal aanwenden om een vreedza me oplossing te vinden- Men is van mening, dat het niet noodzakelijk zal zijn, de Vei ligheidsraad in de kwestie te mengen, zolang nog niet elke mogelijkheid tot een oplossing langs de weg van onderhandelen is uitgeput en zolang de Unci niet heeft gerapporteerd, dat alle po gingen van dien aard zijn mis lukt. Maar, zo voegt men er nadruk kelijk aan toe, indien een der partijen haar toevlucht zou ne men tot geweld, zou de Ameri kaanse Regering daar zeker niet in berusten en zou zij het ate de taak van de Veiligheidsraad be schouwen onmiddellijk in te grij pen. Intussen is men ,van mening dat zowel de Nederlandse als de Indonesische Regering er goed aan zullen doen, zich niet door het naderen van de einddatum, die op de R-T.C. is bepaald voor de oplossing der kwestie Nieuw Guinea, te laten verleiden tot overhaaste beslissingen. Men acht het beter om later een goe de oplossing te vinden dan nu een slechte. De Amerikaanse functionaris sen zijn niet onder de indruk ge komen van de diverse ethnologi- sche en historische argumenten, die door beide partijen naar vo ren zijn gebracht. Zij zijn van mening, dat deze argumenten er weinig toe doen en geen enkele oplossing zullen brengen- De houding van de Verenigde Staten zal, wanneer de tijd daar toe is gekomen, veeleer worden bepaald door de Indonesische en de Nederlandse aanspraken tegen elkaar af te wegen, voornamelijk op basis van 4 overwegingen: 1. De gebleken bekwaamheid tot regeren, 2. Bekwaamheid tot het hand haven van politieke stabiliteit in het betrokken gebied, 3. Het beschikken over tech nische en financiële hulpbronnen, waarmede de economische ont wikkeling van het gebied kan worden ondernomen, 4. De verkieslijkheid binnen het'algemene kader van de Azia tische politiek der Verenigde Staten. In verband met laatstgenoem de overweging kan worden ge zegd, dat de houding der Ameri kaanse Regering ten aanzien vac het zelfbeschikkingsrecht der Aziatische volkeren sedert verle den jaar geen wijziging heeft on dergaan, doch dat wel de beper king wordt gemaakt, dat de pri mitieve bevolking van Nieuw Guinea nog moet worden opge voed, alvorens zij van dat recir gebruik zal kunnen maken. En Wat de Aziatische politiek van de Verenigde Staten in het algemeen betreft, kan een aan wijzing van de richting, waarin Washington thans denkt, mis schien worden gevonden in een opmerking, die onlangs van be voegde zijde tegenover de corres pondent van ANP-Aneta werd ge maakt: „dat dit wel een zeer slecht moment is voor enige Wes- sterse Mogendheid om zich uit de Stille Oceaan terug te trekken." Naar het' A.N.P. verneemt is binnenkort de indiening bij de Tweede Kamer te verwachten van een wetsontwerp tot regeling van het kleuteronderwijs en opleiding van leidsters bij dat onderwijs. De Nederlandse R- K. Mi i- denstandsbond, de Chr. Midden standsbond en de Kon. Ned- Middenstandsbond hebben in een adres aan de Ministerraad en de leden van de Tweede Ka mer hun bezwaren kenbaar ge maakt tegen de voorgestelde verhoging en wijziging van de omzetbelasting- De middenstandsbonden ge ven uiting „namens de gehele Nederlandse middenstand" aan de steeds groeiende bezorgdheid en onzekerheid, waar hernaa- delijk maatregelen worden ge troffen of voorbereid, die de be staansmogelijkheid van de zelf standige ondernemer in midden- en kleinbedrijf bedreigen- Z-K.H. de Prins der Nederlan den zal namens H.M. de Konin gin op Vrijdag 15 September in het Paleis op de Dam een 150-tal enderscheidingen uitreiken aan personen, die behoren of behoord hebben tot: de koopvaardij, de Koninklijke Marine, het voorma lige K.N.I.L., de Koninklijke Landmacht en het Rode Kruis. Uitgereikt zullen worden, bron zen leeuwen, bronzen kruisen en kruisen van verdienste. De duurte laat zich ook in Engeland sterk voelen. De cij fers bewijzen, dat hiet aantal mensen, dat voetbalwedstrijden bezoekt dn aantal afneemt. Een vereniging van huisvrouwen in Manchester heeft uitgerekend, dat het thans ongeveer veertien shilling meer kost dan voor de devaluatie om een gezin van vier personen te onderhouden. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Donderdag ochtend tot -avond. Later meer bewolking. Aanvankelijk in het algemeen weinig bewolking- In de loop van de dag toenemende bewolking met in de namiddag op vele plaatsen enkele regenbuien. Ma tige en later in het Westen en Noorden van het land krachtige wind uit Zuidelijke richtingen. Iets lagere middagtemperaturen- VRIJDAG 15 SEPTEMBER. Omstreeks kwart over drie kwamen er weer vliegtuigen op zetten, thans uit ZO. richting- Die richting was wat onge woon In machtige formaties kwa men ze op Breskens af en met een zekere trots zagen de be woners „hun" vliegers naderen. Iedereen was ervan overtuigd, dat er vroeg of laat iets heel ergs zou gebeuren en men ver langde er als het ware naar, dat het dan maar gauw zou komen, als de gehate vijand er maar door verdreven zou worden en vernietigd. Niemand had nog enig mede lijden met de Duitsers. Men be sefte volkomen, dat ook de bur gerij gevaar liep. maar het was er net mee als met een gevaar lijke operatie: een mens is er bang voor en toch moet het er van komen De schuilplaats uit en de blik naar Breskens gerichteen kreet ontsnapt de keelHet is ontzettend, ja onmenselijk! Heel het dorp één vlammenzee en in één grote ondoordringbare roetzwarte wolk gehuld, die hemelhoog opstijgten daar in die hel bevinden zich 3000 dorpelingenfamilieleden. vrienden, mensen, die men stuk voor stuk kent Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 3.37 4.12 4.52 5.02 n-m. 3.52 4.27 5-07 5.17 ZON- EN MAANSTANDEN. Sept. 15 6.13 18.56 10.45 19.51 16 6.15 18.54 12.18 20.12 En toen gebeurde het ook werkelijk! De schrik te beschrij ven, toen scherpe ogen de bom men uit de eerste vliegtuigen zagen vallen, is onmogelijk. Een bange kreet klonk van huis tot huis en alis een electrische vonk over heel het dorp: „Bommen!" Dat ene angstaanjagende woord was voldoende om de mensen met bliksemsnelheid naar hun voorafgekozen schuil plaatsen te jagen. Velen kwa men er zelfs nietDe aanval geschiedde zo onverwacht en snel, dat de meesten tijd te kort kwamen om het vege lijf te ber gen Daar sloegen de bommen al in! De eerste donderende uitbarstin gen deden zich horen! Bom na bom suisde in eindeloze opeen volging omlaag. De aarde dreun de of trilde nietzij beefde! Het was een complete aard beving gelijk! Ieder was met ontzetting ge slagen. Bijeengehurkt in nauwe en primitieve schuilgelegen- heden van allerlei aard, zagen de mensen elkaar aan met wel haast verbroederende blikken. In die benauwde ogenblikken waren zij één, vormden zij één grote familie- In dat rampzalige kwartier, waarin een 50 a 60 vliegtuigen hun bommenlast af wierpen, werd hun dorp door de ene mokerslag na de andere ge beukt. Elke seconde vreesde ieder, dat ook zijn schuilplaats getroffen zou worden en dan Geen schuilplaats is bestand tegen een dergelijk geweld, dat de aarde deed schudden. Dan eindelijk na een lang en bang kwartier vol lange en bange seconden, trad de stilte in, geheimnis vol en onheilspellend! Even een blik gewaagd in de lucht... geen vliegtuigen meer... Moedige kerels trokken er on middellijk na de ramp op uit, om nog te redden waar te red den viel. Vreselijk waren de to nelen, die zich daarbij afspeel den. Een bejaard man, die zijn familie te hulp snelde in het brandende dorp, haalde zijn kleinkind van 4 jaar ongedeerd onder het puin vandaan, maar vond daarnaast twee andere fa milieleden dood Naamloos leed was over Bres- kenls gebracht; het ganse dorp rouwdeDat eerste bombar dement kostte 250 mensenlevens, ongeveer 8 van het inwoner tal Een monument op de alge mene begraafplaats gedenkt de slagen die zovele gezinnen van Breskens op de 11e September 1944 zijn toegebracht. Van de 700 woningen werden er 560 80 vernield; verder 100 bedrijfsgebouwen. Tijdens dat bombardement was het haventerrein te Bres kens door een misverstand on der de Duitse legerleiding vol Duitse militairen, wachtend op overtocht. Normaal waren er niet méér Duitsers bij de haven aanwezig dan direct overgezet konden worden. Het schijnt, dat er honderden doden onder vielen; men zegt wel van ruim 700. Dit kwartier van bruut oor logsgeweld zou dus in tol aal aan ongeveer 1000 mensen het leven hebben gekost. Rond het haventerrein bevon den zich ook veel paarden van Duitse bespanningen. De dieren hadden zich tijdens het bombar dement weten los te rukken en vluchten door het dorp in wilde angst het land in met openge sperde neusgaten, uitpuilende ogen, de oren in de nek Als op een bekende schilderij, dat een vluchtende troep wilde paarden voorstelt bij een prairie- brand, zó was het! Sommige dieren hadden gru welijke wonden, bebloede kop penenige vielen in volle draf dood neerHet was een aangrijpend toneel Na het bombardement van 11 Sept. 1944 is Breskens nog 2 of 3 maal uit de lucht gebombar deerd en daarna golfde eind Oc tober de bevrijdingsstrijd er overheen. Na een hevige gra naatbeschieting schijnt het dorp door de geallieerde troepen inge nomen en daarna weer door de Duitsers terugveroverd te zijn, waarna het tenslotte op 22 Oct. 1944 na een zware strijd blijvend werd bevrijd door de 3de Cana dese Divisie, die vanuit Terneu zen, na een landing ten O- van Hoofdplaat, naar het Westen was opgerukt. Bloedige strijd is geleverd om het oude fort „Frederik Hen drik" even Westwaarts van Breskens. Eigenlijk is dat slechts een restant van een voor malig fort van Napoleon. De ge bouwen en een deel van de wal len en de grachten zijn n.l. ver dwenen. In de radio-uitzendin gen is de naam van dat fort meermalen genoemd. Hoe hevig de strijd daar is ge weest, was lange tijd te zien aan de vele vernielingen in de om geving- Van een bunker van zwaar gewapend beton waren stukken van 13 a 14-000 kg tiert tallen meters het land ingeslin- gerd- Eén stuk van 25.000 kg werd een 20-tal meters wegge worpen. Door d^ bombardementen ging have en goed van de bewoners vrijwel geheel verloren, want wat konden de vluchtenden te voet. per fiets en slechts enkelen met paard en kar, van hun huis raad en van hun kleding en bed den meenemen? Toen ze later terugkeerden* was wat ze achterlieten, voor zover niet vernield, door de Duit sers gestolen, geruïneerd of verbrand! Bij de terugkomst van de eerste burgers in November '44 leek heel het dorp één ruïne. De straten lagen vol puin en stuk ken houtwerk der gebouwen. Met heel veel moeite werd in het midden der hoofdstraten een strook vrijgemaakt voor het ver keer. Wat van de huizen was blij ven staan, was erg beschadigd- Geen ruit was heel gebleven, de dakpannen waren weggeblazen, deuren afgerukt, de schoorste nen weggeschoten De havenwerken waren gro tendeels vernield, de haven zelf vol gezonken schepen- De dropfabriek van Van Melle, waar ongeveer 300 mensen werk vonden, was totaal vernield; de vissersvloot grotendeels geroofd en gezonken. Wat van de huizen of andere gebouwen nog enigszins bruik baar leek, werd zo vlug mogelijk, vaak op de meest primitieve wij ze, tot menselijk verblijf inge richt- Er was zoveel te doen, dat men geen hulp van ambachtslui kon krijgen; de mensen waren volkomen op zich zelf aangewe zen. De moed hadden ze echter niet verloren. De gehate vijand was weg en met bekwame spoed trachtte ieder die terugkeerde, zich weer een „verblijf" te ver schaffen. Letterlijk alles werd daarvoor benut, garages, schu ren, bergplaatsen, hooizolders enz. In de duinen was nagenoeg elke bunker bewoond (Wordt vervolgd' i: 5 regels 60 eeori ct.; minimum pa: nummer of Adrer. meer. s namiddags 2 amt fuit werd geplaatst, lie bedekt was met de Unie, lag een apse heide met eec d lint, waarop me. had laten schrijver appa", benevens de n een Britse Veld., zoals zwaard, staf. el. De stoet, die drie werd voorafgegaan serwagens. van de Vrijdagmw- in Belgische Kshi -ekend gemaakt, dat het Parlement «i e diensttijd der Bch. et zes maanden te ensttijd der lLchtin. volgende betreft, zal nader overleg ple. aar voornemen «e twee jaar te stellen- ;r van Economische in de Kabinetsraad ■tting gegeven over ing en de prijzen. Hij lat in beide sectoren •ing is waar te ne. maatregelen zullen imen tegen het vast. goederen en tegen en de normale prijs vertrok Hf. "Hfe. tor- ;r „Piet Hein", onder van de kapitein-lui- ;e A. P. Smitt uit (Curasao) voor het elte van de reis. Het doeling, dat het schip lamakanaal en enige ns, o-m. Acapulco in Diego en Honoloeloe /-Guinea vaart, van- naar Nederland t-z-L dgd. dvak van September mgustus 1950 were zeshonderdduizend jongens van zes tot regelmatig gespaard an de jeugd.spaarac. Nationale Spaarraad. it heeft de raad doen iet de actie door te iet aantal jeugdige :ot zevenhonderdvijf. ip te voeren, ng van de tot dusver ethode zullen nu geen s meer beschikbaar teld. Alle meisjes en zes tot zestien jaari eriode van 18 toi 36 bij de Spaar, en Boe. een en alle postkan», largeld op hun spaar. doen bijschrijven, boekje „De redding. Dit boekje behandelt 2uk en het redden van ng- Het werkje Is ge. ior de heer H. Th. de teur van de Konink. en Zuid-Hollandse atschappij. ter van Economische t aan de nog bestaan, jke prijzencommissies pnieuw hun medewer. •lenen aan een goede van de prijspolitiek, or de Regering werd eend zijn deze prijzen. enige jaren geleden o.m. met het doel he. >p te treden tussen ka. rkoper in geval van over prijzen, lemeenten, waarin hest r de prijzencommissies jeheven, is het verzoek spoedig mogelijk we. ig dezer commissies te ZON- EN MAANSTANDEN. Sept. 16 6.15 18.54 12.18 20.12 17 6.17 18.52 13.49 20.44 18 6.18 18.49 15.11 21.31 19 6.20 18.47 16.14 22.37 20 6.22 18.45 16.58 23.57 21 6.23 18.42 17.27 22 6.25 18.40 17.46 1.23 versterkt werd door de echo in de tunnel van de Metro. Door de tunnel flitste tezelfdertijd 'n geweldige bliksemshicht. Door dit defect zou niemand gewond zijn, indien de door angst overmande reizigers de ruiten niet hadden willen ver brijzelen en elkaar niet onder de voet hadden gelopen. Op onze administratie lig gen voor belanghebbende ter inzage: de lijsten van de troepentransportschepen „Fairsea" en „Ranchi", beide vermoedelijke aankomst op 25 September 1950. De eèrste zendingen van deze, wapens hebben de troepen, die deelnemen aan de oefening „Re- gerfboog", de grote hsrfstma- noeuvres van het Amerikaanse leger in |de Amerikaanse zone, bereikt. Van militaire zijde is verklaard, dat met dit wapen pantserplaten van 11 inches kunnen worden doorboord. er in de lucht te hebben gescho ten. Een der OB.-ers, die als ge tuige werd gehoord, verklaarde ook een schot te" hebben gelost. De Djaksa concludeerde in zijn i equisitoir, dat Spangenberg schuldig was aan zware mishan deling, de dood ten gevolge heb- 1 ende en eiste 7 jaar gevangenis straf. ressieve bedoelingen tegenover West-Duitsland. De volkspolitie is geen leger". Hij ontkende, dat Oost-Duits- land een afzonderlijk vredesver drag met de Sowjet-Unie zou sluiten: „Wij houden ons aan het verdrag van Potsdam, dat er vre de moet worden gesloten met een onverdeeld Duitsland De nieuwe Britse divikie, die spoedig naar Duitsland zal wor den gezonden, is de 11de pantser, divisie, zo is Vrijdag door be: Britse Rijnleger meegedeeld- De divisie werd in 1941 ge vormd en in 1946 weer on-tbon. den. Zij zal thans opnieuw wor den samengesteld.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1950 | | pagina 1