Japan, onberekenbare factor in Amerik* Pacifiopolitiek Scholen in oude tijden VENSTER en VLOER J. L. JURRIJ - Terneuzen De „koude oorlog" voering Moggré's Schoenhandel ,0o? Rode diplomatie brengt Washington in verlegenheid NIEUWS Vitrages Overgordijn- stoffen TWEEDE BLAD Zaterdag 15 April 1950 6e Jaargang No. 1398 JONGE, ZUID-AZIATISCHE STATEN VREZEN MOEILIJKHEDEN MET MOSKOU. Reeds eerder hebben we geschreven over de grote moeilijkheden in Azië, waar de Amerikanen thans men komt er wel erg laat mee op de een of andere wijze een halt willen toeroepen aan de nog steeds verder rol lende rode stoomwals. Alarmstemming in Austra lië. BESCHERMING TEGEN ATOOMAANVALLEN Amerikaanse plannen. Bases in Japan. BRUILOFTGANGER VERDRONKEN DE HONGERSNOOD IN CHINA. -sleunschoenen UIT HET VERLEDEN II. Meesters, die op het land werkten en voor de was zorgden. Een turf voor de meester. Lange school tijden WAT FRANKRIJK VOOR HET TOERISME DOET voor voor RODE ROZEN leefde» overwinning Cocos Tapijt Gangtopers Wilton, Perzische dessins, 50 en 70 cm breed Linoleum Viltzeil Zeer uitgebreide sortering, samengesteld uit landen als Neder land, België, Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk enz. vanaf 0,9815,50 p. mtr. Handweefstoffen, 120 cm breed Cretonnes, 120 en 130 cm breed Peau de Peche en Velours vanaf ƒ2,95 p. mtr. vanaf 2,45 p. mtr. vanaf 6,85 p. mtr. BIJ Geen leerplicht. Meester, kookt de was al? De schooltijden. VLIEGENDE SCHOTELS SABOTAGE BIJ NOORSE LEGERMANOEUVRES DE GRIEKSE REGERING AFGETREDEN DE VRIJE Z Hoe men dat moet doen, we ten de geleerden nog niet. Men spreekt van militaire ententes, doch voegt er aan toe, dat de jonge Staten nog te labiel zijn om als militaire bondgenoot te kunnen optreden en dat uitge breide wapenleveranties moge lijk in handen der rode kunnen vallen. Dan ligt er nog steeds het plan om, via enorme inves teringen, het groeiproces dezer jonge Staten te bespoedigen met de bedoelingen om in Zuid-Oost Azië een gewillige markt te scheppen voor de Amerikaanse eindproducten en de stabiliteit dusdanig te verhogen, dat ten minste in de naaste toekomst er gens op het vaste land van Azië een muur opgeworpen kan worden tegen het opdringende communisme. Waar die muur moet komen, weet men evenmin. Overal op het vaste land is de grond nog erg los en onbetrouwbaar. Men had, zoals we reeds in een vo rig artikel hebben gezien, aan vankelijk gemeend, dat India als ondergrond zou kunnen die nen, doch de jongste feiten spre ken voor zichzelf. Tibet immers, sedert de val der Mantsjoes in 1911 onafhankelijk beschouwd (voordien was het een autono me Staat in China) vreest, dat de troepen van Peking het zul len komen bezetten. India heeft nu al bij voorbaat verklaard, dat New Delhy geen maatre gelen zal nemen, indien zulks gebeurt en dat India ook niet van plan is zich te laten leiden door een anti-communistische campagne. Wat wil men meer. Nog vóór de rode troepen van Peking de Tibetaanse grenzen overschreden, deelde Pandith Nehroe Moskou en Peking met evenveel woorden mede: „Doe maar wat ge van zins zijt. Van mij zult ge geen last hebben. Die Amerikaanse dollars willen we wel, maarin mijn land geen anti-communistische cam pagne." Realisten moeten zien, dat hiermee de hoop op India in rook is vervlogen. Dit is trou wens niet de eerste maal, dat India zich een neutraliteitsman- tel laat aanmeten. Reeds kort na de machtsovername beweer de Nehroe, dat hij volledige vrij heid toezegde aan alle politieke stromingen en het communisme eerst dan veroordeelde, indien het poogde om met geweld aan de macht te komen. In geheel Australië is min of meer een alarmstemming ont staan. Sedert 1945 voelt men in Syd ney al regenbuien als de on weerswolken nog duizenden mij len ver verwijderd zijn. De ge hele pers wijdt grote aandacht aan de houding van India en constateert terecht, dat het ene dominion hiermee het andere een klap in het gelaat geeft. Australië heeft onverdedigbare grenzen, zag de Noordelijke li nie (Nederlands-Indië) vervan gen door een onberekend en zwak Indonesië en meent slechts in vrede te kunnen leven, in dien het vèr buiten de eigen grenzen een verdedigingslinie De Senaatscommissie voor de strijdkrachten heeft een verslag bekendgemaakt, waarin de tot dusver geheim gehouden plannen voor de bescherming van de Amerikaanse burgerbevolking te gen atoombomaanvallen worden uiteengezet. In het verslag wor. den o.m. de volgende punten be handeld: De decentralisatie van de grote nijverheidscentra en het aanleg' gen van grote voorraden blus- materiaal en geneesmiddelen. In het verslag wordt eveneens gewezen op de noodzakelijkheid van een verbod om nieuwe onder, nemingen in de omgeving van Washington te vestigen, en van maatregelten ter bestrijding van epidemieën enz. Aangestipt worölt, dat er een meningsverschil bestaat tussen de Senaatscommissie voor de strijd krachten en de parlementscom missie voor cte atoomenergie, be treffende de controle op de toe passing van het program, daar elk dezer commissies het recht op toezicht opeist. kan formeren. Hetzelfde idee leeft in Nieuw Zeeland. Intussen komen de verklarin gen van New Dethy nog in een ander daglicht te staan, indien men rekening houdt met de voortdurende twisten tussenin dia en Pakistan .Er is reden te over om aan te nemen, dat de jongste verklaringen, welke ove rigens ook voor Londen geheel onverwachts kwamen, er mede op gericht zijn om sympathie te wekken in Peking voor een mogelijk optreden van India in Pakistan. Intussen hebben Bur ma en Siam ook al te kennen gegeven, dat ze niet geporteerd zijn voor een anti-Peking poli tiek. Betekent dit het defini tieve fiasco voor de politiek van het State Department in het Verre Oosten, of is er nog een kans? Nog steeds bezetten de Ame rikaanse troepen de Japanse eilanden. Theoretisch is er een verdedigingsgordel denkbaar, bestaande uit bases in Japan, Formosa en Hai-Nan (in han den der Chinese nationalisten) de Philipijnen, Nieuw Guinea, Australië, N.-Zeeland, Frank rijk, Engeland en Nederland. Hoewel ook de Philipijnen vrij onberekenbaar zijn blijft het grootste vraagteken niettemin Japan. De Jappen zagen de Ameri kaanse bezetters in 1945 met angst in het hart landen, doch toen ze bemerkten, dat de sol daten correct optraden en zich meer gedroegen als vrienden dan als vijanden, sloeg de stem ming om ten gunste van Was hington. In 1946 en 1947 was er een uitgesproken pro-Ame rikaanse stemming, welke Mac Arthur wel had veroorzaakt doch niet kon continueren. Ver moedelijk zijn de Amerikanen te ver gegaan met hun pogin gen tot democratisering en ver amerikanisering en vooral door het laatste hebben zij de volks ziel aangetast en gewond. Zelfs de pogingen om Japan via in Amerika geschoolde Jappen te democratiseren, sorteerden bar weinig resultaat, daar de door snee Japanner in hen vreemde apostelen zag. Het zou overdre ven zijn thans te spreken van een anti-Amerikaanse stem ming. Deze is er beslist niet. Maar evenmin is er een anti- Russische stemming, noch een anti-communistische stem ming. Wel blijkt zonneklaar dat men de bezetting beu is. Douglas Mac Arthur heeft diverse malen verklaard, dat een bezetting van Japan niet langer zou mogen duren dan 3, hoogstens 5 jaar. Thans zijn die 5 jaar vol en daarvan geeft To kio zich rekenschap. Maar in 1945 had zelfs Mac Arthur niet kunnen voorzien dat geheel Zuid-Oost-Azië het Westen zou ontvallen en dat het vroegere vijandige Japan de laatste machtige pijl zou blijven op de Amerikaanse boog in het Verre Oosten. Japan ontruimen en het bij vredesverdrag verbieden een leger te onderhouden, zou ge lijk staan met het inviteren van Peking en Moskou. Het bij vre desverdrag laten beschikken over een leger, vloot en lucht macht zou Australië benauwen en Mao Tje Thoeng een diplo matiek wapen in handen geven, waardoor hij geheel Zuid-Oost- Azlë, dat nog steéds een toe komstige Japanse expansie vreest, aan zijn ketting kon bin den. Op het diplomatieke front hebben de Amerikanen toch weer bakzeil moeten halen ten bate van Moskou, want de bols jewistische eis om de Mikado als oorlogsmisdadiger te dagen, daar hij de bacteriënoorlog be krachtigd zou hebben was koren op de molen van de Zuid-Azia tische staten, die in de Japanse keizer nog steeds de verpersoon lijking zien van het Oosterse imperialisme. De doorsnee Ja panner ziet echter zelfs in zijn gedemocratiseerde, keizer nog steeds zijn god, een hoger we zen, dat onaantastbaar is. Van daar dat de Amerikanen Hiro- hito sauveerden, wetende daar mee in Zuid-Oost-Azië nieuwe vijanden, doch in Japan nieuwe vrienden te kunnen maken. Wat moeten de Amerikanen met Japan aanvangen? Hoe moeten ze zich uit het tactische en diplomatieke kluwen redden? Japan nog langer bezetten be tekent de laatste sympathie in Tokio verliezen en de balans doen omslaan ten gunste van Moskou (het communisme is sedert 1947 gestegen). Het State Department heeft gewikt en gewogen en kwam tot een tussenoplossing: het zou Japan een vredesverdrag kun nen geven, zeer schikkelijk en voordelig: de Amerikanen zou den de eilanden ontruimen; Wall-Street zou een paar mil liard keiharde dollars investe ren voor de wederopbouw en in ruil daarvoor zou Tokio bases moeten afstaan ten dienste van de Amerikaanse lucht-, land en zeestrijdkrachten. De onder Amerikaanse in vloed staande Japanse pers heeft dit idee gelanceerd, doch reeds thans is duidelijk, dat een en ander zal stuiten op sterk verzet, vooral van de intellec- tuëlen en industriëlen. Zo ka pittelt de „Nipponse Tijd", het dagblad van het Japanse minis terie van buitenlandse zaken, de Amerikaanse corresponden ten, die Japanners laten bewe ren, dat ze vóór Amerikaanse bases zijn. „De niet ontwikkelde Japanner kent onvoldoende Engels om een Amerikaan te kunnen verstaan. Hij ziet in de man de bezetter en is derhalve neerbuigend en vriendelijk. Op iedere vraag antwoordt hij „Yes, Yes", ook al bloedt zijn hart. De Amerikaanse journalisten moeten hun vragen richten tot de intellectuelen, die wel vlot Engels spreken en die hun me ning niet onder stoelen of ban ken steken. Dan zullen ze tot andere ervaringen komen." En daarin kon het blad wel eens schoon gelijk hebben. In de Nieuwe Kerkstraat te Nijkerkerveen (Gld.) werd Don derdag het stoffelijk overschot gevonden van de heer T. Doppen- berg. De heer Doppenberg was naar een bruiloft geweest en is door dat hij slecht van gezicht was, vermoedelijk tegen een afraste ringspaaltje, dat aan de sloot kant staat gereden, met het nood lottige gevolg, dat hij daarbfl met het hoofd in het water is terecht gekomen, waardoor hij is gestikt. Het slachtoffer is ongehuwd. Het te Hongkong verschijnende, pro-communistische blad Ta- koengpa uit Ilonan meldt, dat er in deze provincie bijna 7 millioen vluchtelingen van de hongemood- gebieden zijn, wat bijna een kwart van de bevolking der provincie is. Volgens het bericht hebben 300.000 mensen onmiddellijk hulp nodig, willen zij niet van honger omkomen. (Advertentie.) AIAEENVERKOOP TERNEUZEN Noordstraat 68 Tel. 2476 Het aantal buitenlandse toeris ten dat in 1949 Frankrijk be zocht bedroeg 2.800.000, waarbij niet werden meegerekend de rei zigers die korter dan een dag in Frankrijk verbleven of alleen op doorreis waren. Deze 2.800.000 reizigers hebben tezamen onge veer 90 milliard francs in Frank rijk uitgegeven. De helft hiervan werd als ontvangen deviezen ge boekt en de andere helfit is gro tendeels afkomstig van de uitga ven die de reizigers met' hun meegebrachte francs deden. WIJ STAAN U TERZIJDE MET ONZE GROTE SORTERING IN: of door H. VüLMER. 64) Nadruk verboden. ,,Kijk niet zo sip!" beurde zij hein op. „Wat ook gebeurt - deze avond ben je nog niet van me af! Om het je te bewijzen, ga ik twee wensen doen.'' Hij trachtte op haar schert sende toon in te gaan. „Bij voor baat ingewilligd, Iris!" „Bestel dan nog een fles cham pagne! Het duurt '.vie weet hoe lang eer ik de godendrank weer over mijn lippen krijg!'' Direct voldeed Von Demberg aan het verzoek en nadat zij had den geklonken, zei hij: „Nu je tweede wens. Wedden, dat die even weinig bedenking ontmoet?" „Ben je daar zo zeker van?" Kaar stem klonk omsluierd. Weer Weer de bekende kwaliteiten 100 cocos, Verschillende breedten en kwaliteiten vanaf 3,70 Dubbel Bouclé Tapijt, onze bekende kwaliteiten Koveta-Tapijt, Jaspé-Moquette enz vanaf 5,65 Bouclé, pracht kwaliteit, 50 en 70 cm breed Trap- 611 hlCjlJCttc effen rn, smalle streep, 50 en 70 cm breed vanaf vanaf 5,45 4,45 vanaf 9,95 Diverse soorten, ook weer de bedrukte Linoleums 183 en 200 cm breed resp. ƒ11,30 en ƒ11,90 p. mtr. grote sortering 2,45 en 2,60 p. mtr. haar ogen gloeide een donkere gloed. Zij kwam Von Demberg opeens een andere Iris voor gevaarlijker dan ooit. „Natuurlijk!" lachte hij, wat onzeker onder haar blik. „Zie je. Ik vind deze avond te mooi, haast te plechtig om in een bioscoop door te brengen, met al die mensen om ons been. Ik wil je geheel voor mij hebben. Kom mee naar de Hildegartstrasse. Op mijn kamer praten we nog wat over de heerlijke dagen die wy hebben gehad! Zoiets durf ik. jou voorstellen, Heinrieh, omdat ik je volkomen vertrouw!" Von Dernberg aarzelde. Hij voelde, dat het gevaarlijkste mo ment sedert zijn kennismaking met Iris Rosmüller was aangebro ken. Opeens zag hij haar in een gans ander licht; intuïtie zei hem, dat het 't ware licht was. Maar hij kwam niet tot de erkenning; zelfingenomenheid verzette zich legen de ontnuchterende gedach te haar al die dagen onjuist te legde zy een hand op de zjjne. Inbetoben beoordeeld. En toen hij zich haar laatste woorden herin nerde, dat zij volkomen vertrou wen in hem stelde, was de zwak ke weerstand meteen gebroken. Hij zou tonen het vertrouwen waardig te zijn. „Ik zal het graag doen, Iris", stemde hij toe, „mits het geen onaangename gevolgen voor je heeft. Je weet hoe de mensen zijn.'' „Kalf!'* dacht Iris. Glimlachend antwoordde ze: „Je vergeet, dat ik zeven en twintig ben. Van wat dc mensen zeggen heb ik me nooit iets aangetrokken. Als iets me aanstaat, doe ik het en vraag niet, of anderen het wel goedvin den." Von Demberg rekende af en stapte met Iris in een taxi. Zodra do wagen zich in beweging zette, schoof zij tegen Heinz aan en omsloot met een hand de zijne. De waarschuwende stem die zich zo menigmaal deed horen als hij in naar gezelschap verkeerde, zweeg nu. Al had zjj gesproken hy zou haar het zwijgen heb ben opgelegd. Von Dernberg was altijd matig; deze avond had hij, door Iris geanimeerd, vrij veei champagne gedronken. De alco hol verwekte een stemming, die hem alles rooskleurig deed inzien Straks zou hij nog een poging aanwenden om Iris van haar voornemen, mannequin te worden af te brengen. Dan behield hij haar nog een poos voor zich. Het halfduister in de taxi, de invloed van de wijn, het bekoorlijk gezel schap dit alles miste zijn uit werking niet. Von Dernberg streelde Iris' hand. Op dit ogen- Hik leefde geen gedachte aan Erica in hem. Ook Iris was tevreden. Zij vlijde haar hoofd tegen zijn schouder, een glimlach om de lippen. Een glimlach van triomf. Het ging naar wens. Eerst de toespeling, dat het hun laatste samenzijn moest wezen. Haar berekening had niet gefaald; er was een weke ontvankelijke stemming over Von Derr.berg gekomen. Hij zou te rugdenken aan de bioscoop-avon- In onze tijden beschouwen we het als een doodgewone zaak, dat de kinderen van het 6e jaar af de school bezoeken. Als een plicht wordt dit nog nauwelijks aangevoeld. Wel een bewijs, dat de ouders het belang van het onderwijs inzien. Anders was dit in oude tijden. Reeds hebben we vermeld, dat er gemeenten waren, die niets of weinig over hadden voor de inrichting van een school en de aanstelling van een schoolmeester. In zulke plaatsen bleef de jeugd versto ken van onderwijs. In de zomer moesten de scho len op het platteland nog al eens gesloten worden bij ge brek aan leerlingen. Jong en oud werkte dan mee op de akker. Ook kwam het wél voor, dat de meester zelf in de zomer bij de boeren op het land ging wer ken, aangelokt door een goed dagloon. Hoe ging het dan met zijn school? Daar wist hij wel een mouw aan te passen. In dergelijke gevallen hield zijn vrouw school, zo goed en zo kwaad als het ging. In de winter konden de kin deren thuis best gemist worden en was het schoolbezoek uiter aard het grootst. Doch niet overal! In sommige streken van ons land waren in die periode de wegen zo erbarmelijk slecht, dat er scholen waren, die bij gebrek aan leerlingen gesloten moesten worden. Was er in een gemeente geen schoolmeester, maar wel een dominee, dan zorgde deze wei eens voor de school. Ook hij kon een bijverdienste best ge bruiken! De schoollokalen zagen er meestal niet bijzonder aantrek kelijk uit. Bekijk de schilde rijen van Adriaan van Ostade en Jan Steen maar eens; de houtsneden en kopergravuren. Het waren meest donkere, on gezellige vertrekken, waarin vaak 80, ja zelfs 100 leerlingen werden ondergebracht. Waren er twee of meer schoolmeesters, dan gaven ze toch meestal les in het zelfde lokaal. Er hing, hoe kon het ook an ders, een minder fris luchtje! Met dfe reinheid was het dik wijls niet te best gesteld. We vonden in een oude instructie, dat de schoolmeester alle drie maanden verplicht was de kerk te vegen. Of hij iedere dag zijn school een beurt gaf, betwijfe len we. Nodig was het wel, want ook meesters eigen kin deren, die nog te klein waren om de wijze lessen van vader te volgen, kropen over de vloer rond, te klein nog, om ter wille van bepaalde noodzakelijkheden de vinger op te steken. Heel gezellig maakte moeder de vrouw van het haardvuur in het schoolvertrek gebruik om de middagpot en de was te koken. Meester had geen gebrek aan brandstof. Daar zorgden zijn leerlingen wel voor. In de win ter moesten zij ieder dagelijks een turf meenemen naar de school. Meest was er plaatsgebrek. Was er aan en op de ongezel lige lange tafels en banken geen plaats meer, dan kreeg de rest een plaatsje op de vloer. In strijd met de huidige op vattingen daaromtrent waren de schooltijden zeer lang. Er waren scholen, die 's zomers reeds om zes uur begonnen, 's Winters om zeven uur. De morgenschooltijd duurde, dan tot elf of twaalf uur. Er was echter een pauze, waarin de leerlingen hun boterham aten en, wat minstens even belang rijk was, van meesters vrouw snoep konden kopen. Ook de middagschooltijden waren zeer lang, zodat de kin deren 's winters in het donker naar huis moesten. Speel- of verlofdagen, zoals men de vacantie noemde, waren er bijna niet. Zelfs Zondags moesten de leerlingen in som mige gevallen op school komen om blijk te geven van belang stelling voor het kerkelijk leven. J. A. H. Thans boven Palermo. Een groot aantal mensen, die juist een bioscoop verlieten, heb ben op een plein te Palermo 12 vliegende schotels gezien, die 3 bij 3 in formatie over de stad koers en, aldus wordt uit Palermo gemeld. Tijdens de manoeuvres, welke Noorse troepen Donderdag in N. Noorwegen hebben gehouden, is op uitgebreide schaal sabotage gepleegd, waardoor alle militaire voertuigen tot stilstand werden gebracht. In de benzinetanks was suiker geworpen. Men had 1500 liter benzine opzettelijk doen wegvloei en, terwijl de motor van 'n vracht auto was beschadigd. Het is nog niet bekend, wie verantwoordelijk is (zijn) voor de gepleegde sabotage. Een Amerikaanse generole staf. James Reston, de welingelichte Washingtonse correspondent van de New York Times meldt, dat de Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken een „strategi sche commissie op het hoogste niveau heeft ingesteld, die alle aspecten van de Amerikaanse buitenlandse politiek zal onder zoeken, coördineren en controle ren. Deze commissie zal verant woordelijk zijn voor de Ameri kaanse strategie in de „koude oorlog". Volgens Reston zal de commissie onder leiding staan van Prof Philip Jessup, de rei zende ambassadeur. Verwacht wordt,'dait Forster den, als hij haar dicht tegen zich aan had; zij wist, dat hij het aan genaam vond, al streed in zijn oinnenste iets tegen deze intimi teit, niet uit afkeer, doch uit schuldbesef. Dan zou hij zich het exquis parfum herinneren, dat haar iets persoonlijks gaf. Deze avond was zij verder gegaan dan ooit. Zij had hem zonder moeite overgehaald tot het drinken van champagne. Nu zat hij hand in hand met haar, voortdurend drukjes van verstandhouding ge vend. Zijn laatste gereserveerd heid zou worden overwonnen: reeds thans was hij in haar macht. Weer glimlachte Iris, een onaangename glimlach. De trek ken om baar mond verstrakten. Meende Von Demberg een recht op haar te hebben, omdat hij had beloofd, voor een betrekking te zullen zorgen? Omdat hij haar tweemaal daags te eten gaf? Hoe vergiste de weldoorvoede, zelfvol dane kerel zich! Zij zou hem le ren!" (Wordt vervolgd.) Dulles, de nieuwe Republikeinse adviseur van Minister Acheson, ook aan het werk van de commis sie zal deelnemen, wanneer hij dit verkiest. „Het is misschien nog te vroeg om te zeggen, dat de koude-oor- logvoering door de Ver. Sta en wordt geïntensiveerd", zo schrijft Reston. „Maar in officiële krin gen gaat men meer en meer het idee aanvaarden, dat als deze oorlog nog jaren zal duren de strategie van het Westen door de Ver. Staten zorgvuldiger moet worden bepaald en nagestreefd dan in het verloden het geval is geweest". Reeds Donderdag werd ver wacht, dat de 3 weken oude re gering van de Liberaal Venizelos zou worden vervangen door een coalitie van de 4 midden-partijen. De Amerikaanse ambassadeur tc A'thene had d:e regering.Veni- zelos als „onvast" geentiseerd. In welingelichte Atheense krin gen werd verklaard, dat bepaalde militaire kringen bezwaar maak ten tegen Plastyras als Premier, uit vrees dat hij zou ingrijpen in de bestaande leger.hierarchie. Koning Paul van Griekenland heeft Generaal Plastyras opge- dmgen een «nieuwe regering te vormen. In een verklaring zeide Venize los, dat een der redenen van zyn aftreden „het verlangen van ge allieerde vrienden naar een brede regeringsbasis" was. „Wij dien den het belang van Griekenland in de rijd, dat wij In fune.'ie wa ren", mldu» Venlzelo».

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1950 | | pagina 5