Marshall-hulp en Europees herstel Het wonderlijkste Eiland ter wereld s Het Protestantse Ziekenhuis voor Zeeuws-Vlaanderen Paul van Zeeland hield een persconferentie Communiqué v/h Secretariaat van Koning Leopold «land* ts ft *3, A Frankering bi] Abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Red actie-adres: Noordstraat 55—57 Terneuzen Telefoon 2510 Na 5 uur 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 3,90 per kwartaal Far week 30 cent. Losse nummers 6 cent Verschijnt dagelijks ZATERDAG 8 APRIL 1950. 6e Jaargang No. 1392. Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen. Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 60 e&t iedere regel meer 12 cent. Advertentieprijs: per mm 10 ct.; minimum pee advertentie 1,50 Vermelding Brieven onder nummer van dit blad 15 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags S Het Marshall-plan heeft thans twee jaar West-Europa geholpen aan vele van de ontbrekende dollars. Daar het plan voor vier jaren is opgemaakt, staan wij op de helft. Jaarlijks moet de Amerikaanse volksvertegen woordiging, bestaande uit het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, haar goedkeuring hechten aan het bedrag dat voor het komende jaar gevoteerd zal worden. Voor 1950/'51 is dit juist weer achter de rug en de beide Ame rikaanse huizen hebben besloten, dat de Marshall-hulp voor Europa 2.7 milliard dollar zal bedragen. Vóórdat dit besluit gevallen was, leek het er een ogenblik op of een amendement /ou worden aangenomen, waarbij bepaald werd, dat Europa verplicht was om voor één milliard van de 2,7 milliard overtollige Amerikaan se landbouwproducten af te ne men. De Amerikanen zitten na melijk met grote overschotten aan landbouwproducten in hun maag. De Regering heeft deze producten tegen zeer behoor lijke prijzen van de boeren af genomen en daarna opgesta peld. Door de goede oogstien, enkele jaren achtereen, zijn de voorraden angstwekkend groot geworden en daar het buiten land over het algemeen niet over voldoende dollars beschik te om ervan te kopen, dreigt Amerika thans met deze voor raden te blijven zitten Daar een dergelijke bepaling voor de hulp in 1950/'51 echter zeer vérgaande gevolgen voor de gehele economische toestand in Europa zou hebben, is het amendement verworpen en dus van de baan. Het derde Marshall-jaar zal nu dus 1 Juni a.s. ingaan. Het is be grijpelijk, dat veler blikken reeds nu gericht zijn op het jaar 1952. Dan immers zou deze zo welkome dollarstroom ophou den, omdat dan door de Ame rikanen verwacht wordt, dat West-Europa weer op eigen be nen kan staan. Wel gaan er vage stemmen op, die propage- pn om dc hulp ook na 1952 voort te zetten, doch anderen menen weer, dat het beter is, als dan gestopt wordt. Hierover is ech ter het laatste woord nog lang niet gesproken. Hoe staat het er thans in Europa voor? Het doel van het Marshall-plan om de economi sche toestand dusdanig te ver beteren, dat den zelfstandige economie kan worden gevoerd, is zeker ten dele vervuld. Het herstel is in de meeste West-Europese landen goed ge vorderd. De eerste grote moeilijkheden zijn overwonnen kunnen wor den, waardoor een tweede doel stelling van het plan voorlopig verwezenlijkt kan worden, na melijk het weghouden van het communisme uit West-Europa. Doch hiermee wil geenszins ge zegd worden, dat wij er thans zijn. Er zijn nog steeds twee grote factoren te vervullen, al vorens een blijvende verbetering kan intreden. Twee factoren, die soms practisch onoplosbaar lijken en die weer nauw samen hangen. Het eerste probleem is, hoe Europa straks de nodige dollars zal moeten verdienen, indien de giften ophouden. Een probleem, dat vanaf de bevrijding en het einde van de oorlog de econo mie beheerst van de meeste Wast-Europese landen. Reeds werd getracht door een devalu atie de prijzen der Europese ar tikelen aantrekkelijker voor de Amerikanen te maken, waar door de uitvoer zou kunnen wor den opgevoerd. Of dit middel veel heeft geholpen, is echter de vraag. Misschien wel voor En geland, doch voor 't geheel van de Marshall-landen nauwelijks. Er bestaat bovendien een grote belemmering voor de uitvoer. De Amerikanen heffen namelijk zeer hoge invoerrechten en reeds herhaaldelijk is van Euro pese zijde gewezen op het twee- strijdige van de Amerikaanse hulp. Aan de ene kant grote be dragen aan dollars wegschen ken om de Europese economie in staat te stellen zich te her stellen en straks zijn eig°n dol lars te verdienen. Aan de an dere kant hoge invoerrechten heffen, die de verkoop van Euro pese producten op de Ameri kaanse markt sterk afremmen. De leidende Amerikaanse figu ren zien dit ook wel in, doch het afschaffen of verlagen van Amerikaans kapitaal in het bui tenland te beleggen en om bui- cenlandse goederen in het groot aan te kopen. Het zou te ver voeren de voor delen van deze vier maatrege len te bespreken, doch er kan van gezegd worden, dat zij ge tuigen van de vaste wil Europa verder te helpen de dollar-crisis vóór 1952 tot een oplossing te brengen. Het tweede grote probleem, dat om een oplossing schreeuwt en waaraan de knapste Euro pese staatslieden dokteren, is te komen tot een grotere West- Europese politieke-, militaire en economische eenheid. Het lichaam, dat tot taak heeft dit vraagstuk op economisch ter rein tot een oplossing te bren gen en tevens de Marshall-dol lars te verdelen, de O.E.E.S. te Parijs, werkt onafgebroken aan deze éénwording. Het is voor ons kleine land zeer vererend, dat de Nederland se Minister van Buitenlandse Zaken, Mr Stikker, na eerst reeds als politiek bemiddelaar te hebben gefungeerd tussen de verschillende aangesloten lan den en Amerika, thans tot Voorzitter van dit belangrijke lichaam is gekozen. In verband met Paasfeest zal ons eerstvolgend num mer op Dinsdag 11 April verschijnen. Hoewel het proces van één wording velen te langzaam gaat, diene men vooral te bedenken, dat, wat eeuwenlang gescheiden is geweest en uit elkaar ge groeid, niet in twee jaren tijds geruisloos samengevoegd kan worden. Het is reeds verheugend, dat allerwege het besef steeds le vendiger wordt, dat alleen een nauwe aaneensluiting West- Europa kan redden van com munisme en ondergang. De be sprekingen, die op 8 Mei te Lon den tussen de grote drie (Ache- son, Bevin en Schuman) zullen beginnen, zullen in het teken van deze unificatie staan. Nog lang is alle gevaar niet geweken. Wanneer wij denken aan de zeer grote aanhang, die het communisme in landen als Italië en Frankrijk nog heeft en welke voornamelijk te wijten is aan de hoogst onbevredigen de sociale omstandigheden, dan is het duidelijk, dat naast de Amerikaanse hulp, West-Euro pa de zaken zelf nog steviger zal dienen aan te pakken. Het secretariaat van cie Koning maakt in een communiqué het volgende bekend: Kabinetsformateur Paul van Zeeland heeft Donderdagavond een onderhoud gehad met de secretaris van de Koning over de onmiddellijk op felle reactie van politieke toestand. De secretaris die groepen uit het Amerikaan- van de Koning is er door de vorst se bedrijfsleven, die door de mede belast te verklaren, dat de politieke crisis zich ten nadele van het land dreigt te verlengen. De Koning bevestigt de verkla ring, die hij heeft afgelegd voor de voorzitters der wetgevends kamers en waarin hij eraan her- hoge tariefmuren beschermd worden. Deze binnenlandse weerstand te overwinnen, is niet zo een voudig, doch het staat wel vast, dat zeer ernstige pogingen hier toe in het werk worden gesteld, innert dat het parlement een einde President Truman heeft in dit moet maken aen de crisis door opzicht plannen om de invoer- het al of niet opheffen van de tarieven te verlagen, om de dou_ i wet op het regentschap. De Ko- ane-administratie en procedure ning heeft doen weten dat, wat te vereenvoudigen, om meer i ook de beslissing van het parle ment moge zijn, hij zich daarbij zal neerleggen. Zolang het parlement echter geen uitspraak heeft gedaan, kan de Koning geen enkele politieke beslissing nemen. Slechts indien het parlement het einde van de onmogelijkheid om te regeren vaststelt, kan de Koning, die als dan in zijn prerogatieven is her steld, tezamen met de verant woordelijke regering de maat regelen treffen, die de toestand dan eventueel noodzakelijk maakt waarbij de Koning zich zal laten leiden door bet belang van het land Donderdag sprong de eigena resse van een antiquiteitenwin kel te Parijs van het derde plat vorm van de Eiffeitoren (een hoogte van 300 meter). WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Zaterdag ochtend tot Zaterdagavond. Toenemende beuuolJcing. Geleidelijk meer bewolking, vooral in het Westen van het land, maar nog overwegend droog weer. Matige en later in de kustgebieden vrij ktachtige wind tussen Zuid en Zuid-West. Ongeveer dezelfde middagtem- peraturen als gisteren of iets hogere. ZON- EN MAANSTANDEN Aan de Westkust van Chili ligt in de Grote Oceaan een eilandengroep, Oceanië, waarvan het Oostelijkste eiland de merkwaardige naam Paaseiland draagt. Die i aam heeft het te danken aan de Nederlander Jacob Roggeveen, een Middelburgse notaris uit de achttiende eeuw. Hoe een notaris ertoe kon komen een ontdek kingsreis te organiseren, wordt U duidelijk, als we iets uit zijn leven vertellen. Apr. Opk. Ond. Opk. Ond. 8 6.00 19.25 2.35 8.52 9 5.58 19.26 3.29 10.04 10 5.56 19.28 4.04 11.25 11 5.54 19.30 4.28 12.48 12 5.51 19.31 4.44 1407 HOOGWATER. ZATERDAG 8 APRIL v.m. n.m. Breskens 5.40 6.05 Terneuzen 6.15 6.40 Hansweert 6.55 7.20 Walsoorden 7.05 7.30 ZONDAG 9 APRIL. v.m. n.m. Breskens 6.36 7.18 Terneuzen 7.11 7.43 Hansweert 7.51 8.23 Walsoorden 8.01 8,33 MAANDAG 10 APRIL v.m. n.m. Breskens 7.55 8.37 Terneuzen 8.30 9.12 Hansweert 9.10 9.52 Walsoorden 9.20 10.02 Zijn vader Arent Roggeveen was een bekend zeevaartkun dige,' die daarnaast het merk waardige ambt van gouseerder, d,i. wijnproever, had. Arent be oefende bovendien wiskunde, cosmografie en aardrijkskunde en gaf les in de theorie van de zeevaart. Zijn zoon had aan vankelijk meer zin in het leven van landrot, werd opgeleid in staatszaken en na een tijd als taotaris werkzaam te zijn ge weest, vertrok hij in 1706 naar de Oost om er Raad van Justi tie te worden. Negen jaar later keeTde hij op vaderlandse bo dem terug, maar was een totaal ander mens geworden. Zijn vrijzinnige denkbeelden waren de Middelburgers te bar en hem werd de toegang tot de stad ontzegd. Op aansporing van zijn vader besloot Jacob Roggeveen een wereldreis te maken in de hoop, nieuwe gebieden te ontdekken. In vier jaar tijds vergaarde hij de nodige gelden, zijn vader tekende een aantal zeekaarten en nadat de West-Indische Compagnie hem drie schepen had toevertrouwd, koos hij op 16 Juli 1721 zee.... Zijn be doeling was rond Kaap Hoorn te zeilen om het nog onbekende Zuidland te ontdekken. De reis verliep voorspoedig en Kaap Hoorn werd in het voorjaar van 1722 bereikt. Toen koerste de kleine vloot Noordwaarts op zóek naar onbekend land en op Paasmorgen van dat jaar scheen het doel bereikt. Groot was de teleurstelling, toen het ontdekte land slechts 'n opper vlakte bleek te hebben van cir ca honderd vierkante kilometer en dus onmogelijk Zuidland kon zijn. De schepelingen gingen aan land en ontmoetten vreedzame inboorlingen, die op het onher bergzame eiland een bestaan vonden in de visvangst en de teelt van tropische producten. Na de beide Paasdagen op het eiland te hebben vertoefd, stak de vloot weer in zee om na lange omzwervingen in Oost- Indië terecht te komen, waar de schepen door de Oost-Indi sche Compagnie verbeurd ver klaard werden. Ontmoedigd kwam Jacob Roggeveen weer in Middelburg aan, waar hij zijn bevindingen te boek stelde en in 1729 overleed. Inmiddels was het licht ge vallen op de eilandengroep aan de Chileense Westkust en an dere mogendheden kregen hier voor belangstelling- Een beken de ontdekkingsreiziger, James Cook, trok er op uit en hij stichtte aan de enige landings plaats in de moeilijk toeganke lijke kust de Cookshaven. Later nam Chili het bestuur van de eilanden over en stuurde zen delingen naar de Polynesiërs; de kooplieden begonnen zich voor de bananen, bataten en het suikerriet te interesseren. In 1888 werd er een Chileense strafkolonie gevestigd, waar vele misdadigers werden opge borgen, van wie sommigen zich vermengden met de inboorlin gen. Thans telt dit 539 meter hoge eiland nog een paar hon derd bewoners. In de oorlog De Staatssecretaris van Sociale Zaken gaf Ziekenhuis te Terneuzen. Het wordt een zieken gebouw zal, zoals men weet, gesticht worden aan de Emmalaan. Het gebouw heeft aan de Zuidzijde het bedden kunnen genieten. Aan de Oostzijde komen de verblijven van de op de Schelde. De ingang bevindt zich aan de Noordzijde, aan het ziekenhuis zijn ondergebracht. Voor t.b.c.-patiënten en lijders aan besmettelijke gebouw opgericht. Het bestuur hoopt binnen De strijd voor volksgezondheid zal dus binnen modern en goed uitgerust ziekenhuis. Hierdoor een weinig worden opgeheven. Voor vele zoeken, zal dan volledige behandeling hier vergunning tot de bouw van het Protestantse huis met 142 bedden. Het 4 verdiepingen hoge op het voormalige sportterrein van het Lyceum huis, waarin de patiënten dus volop van de zon zusters, die daardoor een mooi uitzicht hebben welke zijde ook de technische afdelingen van ziekten wordt een bijgebouw buiten het hoofd- 2 a 3 maanden de bouw te kunnen aanbesteden. afzienbare tijd versterkt worden met een zal het isolement van Zeeuws-Vlaanderen weer zieken, die thans verpleging elders moeten mogelijk zijn. Op een Vrijdagmiddag gehouden persconferentie heeft kabinetsformateur Paul van Zeeland verklaard, dat na de motie, welke het nationale congres van de Liberale partij Vrijdagmorgen heeft aangenomen, de basis is weggevallen, waarop hij had verwacht een Liberaal- Katholieke regering te kunnen samenstellen. Hij heeft thans het besluit genomen een regering te vormen van Katholieke politici, aangevuld met buiten parlementaire personen van Liberale richting. bij de strijd ter zee, omdat om beurten schepen van de Engelse en Duitse marine kwamen fcu- rageren, althans volgens de mededelingen van de bevolking. Een merkwaardige bijzonder heid van het eiland zijn de wonderlijke, vijf meter hoge beelden, grof bewerkte steen monumenten, die daar overal worden aangetroffen, meren deels afbeeldingen van grote mannenkoppen. De meeste van deze beelden, die uit lava zijn vervaardigd, vindt men in en om de krater van de grootste vulkaan op het eiland en een plaatselijke overlevering geeft een verklaring voor hun aan wezigheid en ook voor de merk waardige lange oren, die deze beelden kenmerken. Volgens deze legende splitsten de oor spronkelijke bewoners van het eiland zich op een gegeven ogenblik in twee groepen. Hun lichaamsbouw was aan deze splitsing blijkbaar niet vreemd, want het verhaal wil, dat de ,,kortorigen", die afstamden van een zekere Hoatoematoea, zich in de laagvlakte terugtrok ken, terwijl de „langorigen" met de broeder van Hoatoema toea, Machaa genaamd, zich om de top van de vulkaan ne- der lieten Zo leefden beide stammen in pais en vree, totdat een „lang oor" het op een dag in zijn hoofd kreeg, dertig jonge kna pen van de stam der kort- origen op t® peuzelen. Dit werd door Hoatoematoea en de zij nen bloedig gewroken, zo bloe dig zelfs, dat zij alle lang origen uitroeiden. Men denkt nu, dat de eigenaardige beelden de vroegere langorige voorva deren voorstellen, wier geesten men door het eren van hun beelden vreedzaam hoopt te stemmen. Ook de tegenwoor dige bewoners van Paaseiland hebben nl. nog een groot ontzag voor deze beelden. Hoe dit ook zij, Paaseiland is alleen voor vorsers nog van be lang en zal verder wel als een onbelangrijk eilandje in de Stille Oceaan voortbestaan, waarbij slechts de naam nog een herinnering zal vormen aan het roemrijke Nederlandse ver leden. Tenzij er vandaag of schijnt het eiland nog een ty- morgen uranium wordt gevon- pische rol te hebben gespeeld1 den „Dit kabinet heb ik reeds op zak" zo zeide Paul van Zeeland „en de Prins-regent zal mij Za terdagmiddag om 12 uur ont vangen. De samenstelling van deze regering zal heden worden bekend gemaakt en de leden er van zullen nog dezelfde dag de eed op de grondwet afleggen. De nieuwe regering zal zich a.s. Dinsdag aan de afzonderlijke Kamers voorstellen ter verkrij ging van het vertrouwens votum". Op een vraag van een der journalisten of er op het pro gramma van de nieuwe rege ring nog andere punten zullen voorkomen dan het bijeenroe pen der gezamenlijke Kamers teropheffing van de wet op het regentschap, zeide Van Zee land: „Ik kan hierop nog niet antwoorden, omdat ik nog be sprekingen moet voeren met mijn toekomstige collega's". Paul van Zeeland verklaarde verder, dat het verlangen bij hem voorzit geen tijd meer te verliezen en zo snel mogelijk de constitutionele instellingen hun taak te doen hervatten. Op een vraag van een der journalisten of, indien de Ka mer van, volkBveirtegenwoordi- gers waar de C.V.P. twee stemmen ontbreken aan de meerderheid zijn vertrouwen aan de nieuwe regering zou onthouden, het parlement zou worden ontbonden, antwoordl- de Van Zeeland: „Dat is van zelfsprekend, indien het parle ment de regering zijn vertrou wen niet geeft, dan is het aan het land zich opnieuw in ver kiezingen uit te spreken". Met betrekking tot de verkla ring van Koning Leopold, die Vrijdagmorgen is bekend ge maakt, zeide Paul van Zeeland, dat hierin een nieuw gebaar van de Vorst gezien moet wor den om tot een kalmering der gemoederen bij te dragen. Tijdens de gistermiddag ge houden persconferentie wenste de Kabinetsformateur Paul van Zeeland niet, zoals hij voor gaande dagen deed, de namen te noemen van de personen, die hij heeft geconsulteerd. Welke buitenparlementaire persoonlijkheden van liberale gezindheid Van Zeeland in zijn regering wenst op te nemen, is nog niet bekend. In dit verband Ereboog voor Koningin Juliana Men heeft besloten ter gele genheid van het officieel be zoek, dat Koningin Juliana aan Parijs zal brengen, volgens de vroegere traditie bij de „Porte d'Italie" een ereboog op te rich ten, waardoor de Koningin na aankomst per vliegtuig te Orly, op 23 Mei, haar intrede in de stad zal doen. dient evenwel vermeld, dat het liberale blad „La dernière heure" in zijn editie van Vrij dagmiddag bericht, dat de Ka binetsformateur een aantal bui tenparlementaire persoonlijk heden van liberale gezindheid heeft ontvangen, doch dat deze allen hun medewerking aan een nieuwe regering hebben gewei gerd. In politieke kringen te Brus sel is men van oordeel, dat Paul Struye, waarschijnlijk de porte feuille van Buitenlandse Zaken zal ontvangen, aangezien Van Zeeland zich wel beperken zal tot het Eerste-Ministerschap. De vraag die men zich thans stelt, is, of de nieuwe regering het vertrouwensvotum van het Parlement zal krijgen. De Se naat zal ongetwijfeld zijn ver trouwen uitspreken, daar de C.V.P. hier een meerderheid van negen zetels heeft. In de Kamer ontbreken de C.V.P. daarente gen twee stemmen aan de meer- derheid en minstens twee libe- j rale Koningsgezinde Vlamingen zouden zich dus moeten af scheiden van hun partijgenoten wil de nieuwe regering ook hier het, vertrouwen krijgen. De libe- i rale Vlamingen La Haye en De Wilde hebben reeds herhaalde lijk bekend gemaakt dat zij voor iedere regering zouden stem men, die de terugkeer van de Koning op haar programma zet. Afgewacht dient echter hoe hun houding zal zijn, nadat het na tionale congres van de liberale partij met algemene stemmen de motie heeft goedgekeurd, waarin alle liberale politici op het hart wordt gedrukt het ver trouwen te onthouden aan iede re regering, die de onvoorwaar delijke terugkeer van Koning Leopold op haar program plaatst. Op dit congres, waaraan bijna 800 liberalen uit geheel België deelnamen, werd boven dien op ondubbelzinnige wijze duidelijk gemaakt, dat degenen, die zich niet aan de partijdisci pline zouden houden, uit de partij zouden worden verwij derd. Indien de nieuwe regering niet het vertrouwen mocht krijgen, dan zouden de wetgevende Ka mers worden ontbonden en nieuwe verkiezingen uitgeschre ven moeten worden. De C.V.P. verwacht dat nieuwe verkiezin- Motie van de Nationale Belg. Liberale partijraad De algemene vergadering van de Liberale Nationale Partij raad, te Brussel gehouden, heeft met eenparigheid van stemmen van de 784 aanwezigen een motie aangenomen, waarin goedkeuring wordt gehecht aan de Donderdag door de Liberale parlementsfracties gedane ver klaring, dat zij „weigeren deel te nemen aan een regering of een regering te steunen, die zou pogen de koningskwestie op te lossen door de onvoorwaarde lijke terugkeer des Konings te midden van tweedracht en steunend op een wankele meer derheid." In de motie van de partijraad wordt verder gezegd, dat „de Liberale Partij op haar stand punt blijft staan, dat alle mo gelijke pogingen gedaan dienen te worden om een oplossing van nationale eendracht en verzoe ning te vinden." Alle sprekers op het nationale congres der Liberale partij heb ben erop aangedrongen een scheuring in de partij te ver mijden. Zoals men weet, is er een aantal Vlaamse politieke mandatarissen die voorstander zijn van een terugkeer van de Koning. Uit het feit, dat ook zij voor de betrokken motie hebber, gestemd, mag worden afgeleid, dat zij zich hebben onderwor pen aan de partij-discipline. De beslissing van de Liberale Partij betekent, dat kabinets formateur Paul van Zeeland thans nog slechts overblijft aan homogeen Katholieke regering te vormen. Deze regering zou slechts het vertrouwensvotum in de Kamer krijgen, indien twee Vlaamse Liberalen zich van de overige Liberalen afscheidden, iets wat na het nationale congres van Vrijdag wordt betwijfeld. Mocht deze Katholieke ho mogene regering niet. het ver trouwen krijgen van de Kamer, dan zou dit betekenen, dat de wetgevende Kamers worden ontbonden en nieuwe verkiezin gen gehouden zullen moeten worden. gen haar niet alleen de absolute meerderheid in de Senaat doch ook in de Kamer zouden bezor gen. Van liberale en socialis tische zijde meent men daaren tegen door onderling samen gaan de C.V.P. de meerderheid in de Kamer te kunnen betwis ten.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1950 | | pagina 1