Bij de Papoea's op Nieuw-Guinea Twintig eeuwen Zeeuws-Vlaanderen Rode luchtmacht werkelijk wapen een formidabel „Halfslachtigheid kenmerkt het Westerse streven" zegt „The Economist" Eisenhower over Amerika's militaire positie TWEEDE BLAD Zaterdag 25 Maart 1950 6e Jaargang No. 1380 "Het politieke nut van een angstpsychose De omstreden duizend millioen dollar van het plan-Marshall WAAR MEN ZICH IN EEN PARADIJS KAN WANEN. n. De communistische stakingsacties DE VRIJE ZEEUW Symington, het departementale hoofd van de Amerikaanse luchtvaart heeft 'n opzienbarende verklaring gedaan over de kracht van de Bode Luchtmacht. Hij vertelden dat de Bussen bin nenkort over voldoende adnvalskracht zullen beschikken om per v liegtuig atoomwapens naar Ame rika te vervoeren en op eigen kracht terug te keren naar Bus iische bases. Wonderlijk genoeg geloor: men dit tn West-Europa niet en dat zal ook wel de reden zijn, waarom dergelijke uitlatingen over de sterkte van de Russische oorlogs machine in Amerika met zes- of zevenkolomskoppen in de kranten gepubliceerd worden en hier niet- Symington vertelde ook, dat de Russische vliegtuigindustrie op enkele onderdelen veel krachtiger on-twikkeldl wordt dan de Ameri kaanse en juist die mededeling heeft de Amerikaanse vliegtuig bouwers verontrust, zodat zij zich voor nadere informaties aan het departement vervoegd hebben. Daar is hun verklaard, dat Ame rika een plag achter ligt bij de ontwikkeling van de door straal motoren gedreven zware vliegtui gen, transportoestellen, zowel als bommenwerpers. En dat is zo; de Amerikaanse vliegtuigindustrie voert op het ogenblik een gemak kelijk bestaan, doordat zij in alle rust grote series militaire orders kan afwerken. Zij gevoelt er wei nig voor om de binnenrollende dollars te besteden aan kostbare experimenten als de ontwikkeling van een zware bommenwerper met straalaandrijving. Het vervaardi gen van één zo'n toestel, het pro- to-type dus, taxeren wü thans op 15 tot 20 millioen dollar en dat is een som, welke de Amerikaanse vliegtuigbouwer zonder garanties van de Staat niet wil investeren. Wij vinden dit niet zo ernstig, omdat de Britten op dit terrein wel actief zijn. Binnenkort komen zij met naar in cynische vak kringen verluidt een voortref felijke straal-bommenwerper en dan heeft de Amerikaanse rege ring een stok achter de deur voor haar vliegtuigbouwersbestellen bij de Britse industrie of direct ze'i maken! De Brit ziet het Russische pro bleem reëler. Dat het hem ernst is, blijkt wel uit het onlangs ge publiceerde begrotingscijfer van 2ll/2 milliard gulden voor de lucht vaart. Een krachtige luchtvloot blijft nog de beste garantie tegen agressie. Dat de Amerikanen keer op keer alarm slaan, zien de Engelsen als politieke manoeuvres om het weerbarstige Congres steeds weer mee te krijgen voor het regeringsprogramma om W._ Europa van Amerikaanse wapenen te voorzien, waarmee dus de angst psychose dienstbaar ge maakt wordt aan het regerings beleid. Desondanks zou het dwaasheid zijn de kracht van de Rode Lucht macht en de Russische vliegtuig industrie te onderschatten. Chur- chili sprak tijdens zijn verkie zingscampagne van 25.000 Russi sche vliegtuigen; dit is een cijfer dat totaal onbekend is in de re cente statistieken van Amerika en Engeland, die de Russische lucht vloot in eerste linie" (d,i. ge- vechtsklaar) op hoogstens 70.000 stellen. In vergelijking met de sterkte van de Amerikaanse lucht macht en de productiecapaciteit van de Amerikaanse industrie komt dit laatste cijfer geloofwaar- iiger voor. Bekend is voorts, dat de Russische luchtvloot zwak is bezet met eenheden straaljagers en dat de bommenwerpers voor de grote afstanden van zeer verou derd type zijn. Zodat er voorals nog geen vrees behoeft te bestaan at de Russen binnenkort de supre- natle in het luchtruim zullen ver overen. Zoals gemeld, heeft de Commis sie voor Buitenlandse Zaken van het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden bepaald dat van de 2850 millioen dollar, die door de Regering zijn aangevraagd ter bekostiging van de Marshall-hulp over het volende jaar duizend dol- Brief van Seretse Khama aan de „Times" Seretse Khama, die per vlieg tuig naar Beetsjoeanaland is te ruggekeerd ,ter behartiging van zijn persoonlijke aangelegenheden heeft in een brief, gepubliceerd in de „Times"', voorgesteld dat hem zal worden toegestaan „gedurende twee jaar of langer „op proef" zijn functie van stamhoofd der Ba_ mangwato's uit te oefenen". Hij stelde i ndeze brief opnieuw de eis dat het de Bamangwato's vrij zal staan degenen tot stamhoofd te kiezen, die zij zelf daarvoor het geschiktst achten. Seretse Khama schrijft verder nog: „Niettegenstaande ik zwaar ben beproefd, heb ik nog steeds niet kunnen uitvinden, wat ik nu voor verkeerds heb gedaan. Men heeft met mij gehandeld, alsof ik een werknemer hen, die door zijn baas wordt ontslalgen, uit vrees dat ik iets verkeerds zal doen en, om de gevolgen hiervan bij voor baas wordt ontslagen, uit vrees de laan uitgestuurd, doch ik weet wel, wat de wezenlijke oorzaak van het conflict tussen de Britse regering en mijzelf is. Dat is het feit, dat ik een blanke vrouw heb getrouwd, hetgeen aanleiding is geweest tot het verscherpen van de tegenstelling tussen hen, die de gelijkheid der rassen niet erken nen en degene, die dit wel doen". Dr .Ramon Carillo, de Ar. gentijnse mnister van gezondheid, heeft hekend gemaakt, dat de gele koorts in Zuid-Bolivia veel érnstiger is dan officieel wordt togegeven- Meer dan 300.000 per sonen zouden uit voorzorg zijn in geënt en het aantal doden zou meer dan 500 bedragen. Het vooraanstaande Britse weekblad „The Economist" heeft gisteren een beroep gedaan op Minister Be vin om het voorbeeld van zijn, collega Acheson te volgen en te pogen een buitenlandse politiek te voeren, welk© tot het gehele Britse volk) spreekt. Na te hebben verklaard, dat de Britse buitenlandse poplitiek „on samenhangend" is en dat er geen twijfel over kan bestaan dat er In de Sovjet-Russische politiek „geen grein van onsamenhangendheid" kan worden gevonden, vervolgt het blad: „De Westerse wereld vertoont een ergerlijk beeld van halfslach tigheid, culminerend in „halve bondgenootschappen"". Zo is Oroot-Brittannië half verbonden aan Europa; West-Duitsland is half verbonden met de Westerse Unie, de Verenigde Staten zijn hoogstens half verbonden met het Britse gemenebest, terwijl gedeel ten van zowel het Europese, als 't Amerikaanse publiek half hopen dat een politiek van afzondering meer veiligheid en minder moei lijkheden zal geven". Acheson, vervolgt „The Econo mist'", is van mening dat slechts het vervullen van de volgende drie voorwaarden een geslaagd weer stand bieden aan de Sovjet-Russi sche tot uitbreiding waarborgt: 1. De vrije staten moeten in hun buitenlandse politiek een en hetzelfde doel nastreven. 2. Deze landen moeten zodanig bewapend zijn, dat zij: a. In staat zijn elke binnen- lar dient te worden besteed voor de aankoop van overtollige Ame rikaanse landbouwproducten. Twee democratische leden van het Huis, Harold Cooley, Voorzit ter van de commssie voor land- bouwaangelegenheden van het Huis, en W. R. Poage, hebben thans een amendement ingediend, dat erin voorziet dat de Regering de volle 2850 millioen dollar, die zij heeft gevraagd voor de Mars hallhulp over het volgende jaar, ter beschikking worden gesteld, doch waarin mede is bepaald dat een gedeelte van het toegewezen bedrag kan worden bestéed voor de aankoop van Amerikaanse landbouwproducten, zulks aan de hand van door de Minister van Landbouw te verstrekken richt lijnen., Indien dit amendement, dat heden in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden in be handeling tkomt, wordt aangeno men, zal de E.C.A. in staat zijn in het kader van de Marshallhulp landbouwproducten op de vr(je markt te kopen. SCHIP OP HA VENDAM. Donderdagmiddag Is het 300 ton metende Duitse schip „Mctve", geleden met blikken gecondenseer de melk en van een Duitse haven op weg naar Mainz, via Rotter dam door de sterke vloedstroom op de stenen havendana van Ter schelling gelopen. De sleepboot „StortemellC" van de firma Doek- sen, heeft het schip losgesleept. Het maakte water door een gat onder de waterlijn. Een deel van de lading is gelost en door te pom pen houdt men het schip drijvende. 'Het is naar Harlingen gesleept voor reparatie. landse poging, om hun gezag aan te tasten, te weerstaan. b. Tezamen zo sterk zjjn, dat de Sovjet-Unie ervoor terug deinst op grote schaal tot de aanval over te gaan, wel wetend dat hierdoor 'n algemene oorlog zou ontstaan. 3. Het vrije gedeelte der we. reld moet in staat zijn om, zowel in de hoog ontwikkelde West- Europese politieke gemeenschap pen, als in de achterlijke gebieden in Azië en in het Midden-Oosten, voorwaarden te scheppen, welke het vertrouwen van de volken in de democratische levenswijze op wekken en versterken"'. En het blad besluit: „De Wes terse mogendheden er dankbaar voor zijn, dat de mogelijkheid om vrijwillig en niet „door geweld gedwongen" tot overeenstemming te komen, nog steeds binnen hun bereik ligt, doch haar is niet teveel tijd meer overgebleven om deze „overeenstemming op basis van vrijwilligheid^' op oprechte wijze te verwezenlijken". Vervanging van Dr. Van Kleffens door Dr. Van Royen Volgens de Haagse correspon dent van de „New York Times'" die zich op „betrouwbare bron beroept, zal Dr. E. van Kleffens, Nederlands ambassadeur te Washington, in verband met de gezondheidstoestand van zijn echtgenote zijn functie neer leggen. Dr. Van Kleffens zou door Dr J. H. van Royen ver vangen worden, wiens ambassa- deurspost te Ottawa door A. H Lovink, voormalig Hoge Ver tegenwoordiger van de Kroon in Indonesië, zou worden inge nomen. Generaal Eisenhower de voormalig© Opperbevelhebber van de geallieerde legers in Europa, heeft in een redevoering te New York verklaard, dat Amerika zich in sommige opzichten reeds verder ontwapend heeft dan hij uit het oogpunt van veiligheid raadzaam achtte. j Primitieve communisten. Privé eigendom kent de Pa poea niet, hij bezit hoogstens een paar varkens of een klap perboom, geld heeft niet de minste waarde voor hem en dronkenschap of andere soort gelijke uitspattingen komen er vrijwel niet voor. De Papoea drinkt zelden of nooit alcohol. Wel laten de enkele Timorezen, die er wonen en die uit gegiste palmwijn een soort brandewijn weten te destilleren, hen uit een zekere winstbejag hier wel eens van drinken. Alcohol heeft echter een bijzonder fu neste uitwerking op de Kaja kaja, want zij maakt hem woest en in deze gemoedstoe stand is hij in staat, zelfs zijn eigen vrouw en kinderen met pijl en boog neer te schieten. Waar de Kaja kaja wel ver zot op is, dat is tabak, die hij niet alleen rookt maar ook pruimt, of liever gezegd eet, houden om het bijleggen van j wanthij kauwt er net zo lang de geschillen tussen Oost en i °P- t?t er practisch mets van West te bespreken, aldus heeft ^bhjft^ een langwerpig stuk bamboe, meest al fraai bewerkt, waarbij in het ene uiteinde een hoeveelheid tabak wordt gedaan, die boven (een vuurtje wordt aangesto ken, terwijl het andere uiteinde in de mond geduwd wordt om de rook te inhaleren. Een hoe veelheid gedroogd gras, die zich tussen de beide uiteinden in de bamboepijp bevindt, zorgt er voor dat de nicotine wordt tegengehouden. Een ander narcotium is de schors van een klimplant, de z.g. Watti, die door de vrouwen wordt bereid. Zij kauwen de schors fijn en spuwen het groenachtige sap in een napje, waarna ze het een paar uur laten gisten. Als de mannen van dit goedje gedronken heb ben, vallen ze als een blok neer Sowjet-Unie nietongenegen tot het houden van een speciale bijeenkomst van de Veiligheidsraad De Sowjet-Unie is „niet on genegen" een speciale bijeen komst van de Veiligheidsraad te Trygve Lie, de algemene secre taris der V. N. aan de zes niet- permanente leden van de raad meegedeeld. Volgens gewoonlijk welingei- gelichte kringen heeft Lie deze verklaring Donderdag op een lunch afgelegd, "waarop afge vaardigden van de zes niet- .pemanente leden (Egypte, Cu- ba, Ecuador, Noorwegen, India en Joego-Slavië) aanwezig wa ren. Op deze lunch werd be sproken, hoe men uit de im passe kon geraken, die ontstond tengevolge van de Sowjet-Rus- sische boycott van de Raad. Lie drong er op aan een weg te zoeken ter oplossing van de kwestie der Chinese vertegen woordiging in de Raad, daar anders geen speciale bijeen komst gehouden zou kunnen worden. Zolang een mogendheid een mi. litair apparaat opbouwt en onder- derhoudt, dat groter is dan voor een redelijke veiligheid nodig is, blijft de agressieoorlog een voort durende bedreiging der vreedzame landen zo meende de generaal, die hierbij kennelijk op Rusland doel de. Eisenhower waarschuwde tegen „een neiging om onze vrien den onder de Westerse landen af te schrijven, omdat zij zwak in aantal en bewapening zjjn". Hij noemde het „geen absurdi teit"1 om de hoop op vrede op te geven, „omdat er een reusachtige macht in de wereld is, die er dik wijls naar schijnt te streven zo veel mogelijk gebied en mensen te overweldigen". „Het is veel beter een mogelijke vernietigingsoorlog te riskeren, dan naar een vrede te streven, die zeker de ideeën en idealen van de vrjje mens zal vernietigen", zo zcide de generaal. Hij deed een beroep op de men sen om zich niet te verbeelden, dat in 1850 een werkelijke vrede alleen al kan worden bereikt door een bijeenkomst van vooraanstaande personen, die te Parijs, Genève, Washington of Tahiti documen ten tekenen, of gewichtig praten", Een duurzame vrede kan vol. gens hem slechts worden gebouwd op rechtvaardigheid en vrijheid voor alle mensen van goede wil, en worden gesteund door een al gemeen aanvaarde en gerespec teerde politiemacht, die alle lan den vertegenwoordigt. Tenslotte verklaarde Eisenho wer, dat „terwijl de toestand der wereld veel beter is dan velen van ons denken", zwakheid tegenover do Sovjet-Unie „bijna oven misda dig als de oorlog zelf" is. III. Volksverhuizing. En op die eilanden?.... Ro meinen hadden er niet gezeten en de Franken die, nu de Ro meinen hun grenstroepen terugtrekken, in dichte drom men België binnenvallen, wel die laten voorlopig ons met rust, nu de drassige moerassen van de 4 Ambachten weinig aantrekkelijks hadden. Ze trok ken er dus netjes voorbij en lieten de armoedzaaiers achter Hulst en omgeving rustig zit ten. Het land van Waes het zoete land van Waes heet het later was meer naar hun smaak. En zo vertoont speciaal Oost- Zeeuws-Vlaanderen, niet het gewone Germaanse mensen slag. Dat wisten we allang en we hadden daarvoor een prach tige verklaring. Dat zouden af stammelingen zijn van Spaanse soldaten die hier wortel ge schoten hadden. Nu hebben er heus wel eens ondeugende Spanjolen rondgelopen, maar zo'n vaajrt liep dat niet. De verklaring ligt anders. Op en kele Zeeuwse eilanden vooral N.- en Z.-Beveland en Tholen, ook in 't Oosten van Walcheren en in Oostelijk Zeeuws-Vlaan- deren zijn de mensen van klei ner slag, hebben bredere sche dels en komen bruine ogen en bruine haren veelvuldiger voor dan elders in de Nederlanden. Langs de Zeeuwse en Vlaamse kust daarentegen treffen we weer Germaanse types. Dat zegt dan, dat de Franken vrij- wat van de Keltische of pre- Keltische bewoners in zich op namen, maar dat achter de Zeeuwse stromen en Vlaamse bossen en moerassen zich een aaneengesloten groep oorspron kelijke bewoners ophield, die van zee uit Fries en Saksische kolonisatie kregen. Een goed deel van het volk hier was uit gesproken nlet-Germaans. En de echte Germanen, die toen ook al een geweldig goeie dunk van zichzelf hadden, keken er maar geweldig op neer. We hebben er veel later nog een mooi getuigenis van in het verhaal van St. Godelieve in 't Fr. Godeline. Deze dame was getrouwd, maar kon 't met haar schoonmoeder niet vin den. Dat zou 't vermelden niet waard zijn, 't is modern genoeg al speelde het zich af in de 11e eeuw. Maar schoonmama hitst zoonlief tegen haar op en deze houdt zo veel van Ma, dat hij z'n gemalin even laat wurgen. Onder de argumenten, die de boze moeder gebruikt om zoon lief zover te krijgen, horen we de uitspraak, dat een vrouw met donkere haren en donkere ogen een goeie Germaan niet waardig is Daar blijkt intussen ook uit, dat die Germaanse Franken wel heel Vlaanderen bezet hebben, ook al hebben ze de hele bevol king die er vroeger woonde niet weggevaagd. Dat weten we b.v. aan voor-Frankische plaats namen uitgaande op -acum, of iets dergelijks, b.v. Gooik, Kum_ tick, Lennik, Wervik, Windeke. De naam Antwerpen is Fran kisch, evenals de namen op sel, waarvan Aksel (thans Axel) een mooi voorbeeld schijnt te zijn. En dat brengt ons ineens op de vraag hoe die Franken dan wel bezit namen van het Vlaamse land, waar ze zich zelf maar betrekkelijk spo radisch vestigden. Dat schijnt zo gegaan te zijn: dat eirgens op een strategisch punt zich een Frank vestigde met na tuurlijk een gewapende lijfgar de en als ambtenaar het volk langzaamaan verfrankischt of m.a.w. aan het Frankisch ge zag onderwerpt. Er komen in middels, zoals we reeds zagen, ook andere stammen, die hun invloed op Zeeuws-Vlaanderen laten gelden. In 't W. langs de zeekust vooral Friezen en Bak sen, in Oost Zeeuws-Vlaande ren meer Saksen. De zeearm die Hulst met de Honte verbindt, heet soms Sax haven, ook Lieve- of Hulster haven. Het opperbestuur blijft echter berusten bij de Franken, waarvan de heersers tenslotte uitlopen in de figuur van de Germaanse vorst bij uitstek Karei de Grote. De emigranten die uit Java naar Nieuw-Guinea gin gen hebben een moeilijk bestaan. „Je moet hier heel hard werken", schrijft een dezer landverhuizers aan zijn kennissen in Soerabaja, „d.w.z. alles zelf doen. Je hebt geen bedienden hier, en de Papoes zijn heel lui! Ze zijn wel eerlijk, want je kunt gerust alles buiten laten hangen, en 's avonds kun je met open deur en raam slapen. Maar voor de rest is het hier verschrikkelijk vooral voor stads mensen De natuur in het binnenland van Nieuw-Guinea is groots en indrukwekkend. Men waant zich als in een paradijs, niet alleen vanwege de prachtige stille vijvers en de fraaie bloemen en planten die er groeien men ndt er een grote verscheidenheid van de mooiste orchi deeën terwijl in de bomen allerlei bont gekleurde vogels huizen, maar ook vanwege de ideale gemeen schapsvorm, die het leven der Papoea's beheerst. en zijn dan totaal gevoelloos. In deze bewusteloze toestand blijven ze een uur of tien lig gen en hebben dan, als ze weer wakker worden, een hevige ka ter. De missie beijvert zich om de Papoea's deze gewoonte, die zeer nadelig is voor hun ge zondheid, af te leren. Er zijn op Nieuw-Guinea reeds vroeger enige zwakke po gingen tot kolonisatie onder nomen. In de omgeving van Merauke hebben enige Java nen, w.o. gepensionneerde mi litairen, mensen van de politie en gewezen kettinggangers, des tijds een kampong gesticht, waar ze wat rijst verbouwen en vee fokken. Van enige uitvoer is echter geen sprake. Ook de kolonie, indertijd in Hollandia gesticht door het Indo-Europees Verbond, is een mislukking geworden, omdat de mensen niet gewend waren aan het zware grondwerk en het klimaat zich daartoe voor hen ook niet leent. Nieuw-Guinea ligt pal op de evenaar en het is dus het grootste gedeelte van het jaar ondragelijk heet. Evenals in Indonesië heeft men er twee moessons, de Oost- en West-moesson. Alleen in Juni, in de z.g. Australische winter,1 is het er iets koeler. Het land der paradijsvogels Zuid-Nieuw-Guinea en met name Merauke heeft een korte De prijs van aan Nederland geleverde Rurhkolen Naar wij vernemen zijn de Duit se autoriteiten tegemoet gekomen aan de door Nederland geuite be zwaren tegen de vaststelling van de prijzen voor aan Nederland ge leverde Ruhrkolen. Op de vorige vergadering van bet internationa le Ruhrorgaan was door de Ne derlandse gedelegeerde, de heer Looman, bezwaar gemaakt togen de discriminerende prijzen voor Ruhrkolen, F.O.B. Ruhrort. Door deze prijsvaststelling werden Bel gië en Nederland benadeeld ten opzichte van Frankrijk en Zwit serland. Deze kwestie is op de Donderdag gehouden vergadering van het Ruhrorgaan niet meer ter sprake gekomen, daar de besswa ren inmiddels niet meer gelden. De Noren Inmiddels hebben die goeie Germanen kennis gemaakt met super-Germanen n.l. de Noren. Die heren zijn echter vooral actief gewest aan de kust strook waar we dan omstreeks 900 de graven van Vlaanderen o.a. Boudewijn de IJzeren zien verschijnen. Die hebben daar een hele reeks primitieve bur gen beheerd van Bourbourg over AardenburgOostburg Middelburg tot aan de Maas toe, waar de heer van Oost- Voorne als burggraaf zetelde. In verband met hun taak als kustverdediger hebben die gra ven in de eerste tijd vooral hun aandacht besteed aan 't Wes ten. Voor 't Oosten kregen ze eerst even later belangstelling. De Noren hadden het vooral voorzien op de rijkdommen van kloosters en kerken. Toen 't Noorse-gevaar geweken was, kon er weer wat meer aandacht aan de directe welvaart besteed worden. In die tijd, de 10e eeuw dus, beginnen de eerste inpolderingen. Al 'tijdens de Noormannen-aanvallen lezen we van de eilanden: Wulpen, Cadzand en Oostburg als ver dedigingspunten. Rodenburg (Aardenburg), Axel en later de 4 Ambachten. Bij de inpolde ringen hadden de kloosters het leeuwenaandeel. De klooster lingen voerden als devies: „Ora et Labora" (bidden en werken). Na aanvankelijk terpen te heb ben aangelegd gaan de monni ken indijken. St. Pieter van Gent had b.v. bijna alle lande rijen onder IJzendijke, Oostburg en Groede; St. Bavo kreeg de tienden van Wulpen en Cad zand en de Cisterciensers van Ter Duinen te Brugge hadden ruim 8000 gemeten onder Osse- nisse en Hontenisse, bestuur door de Uithof 't klooster te Zande. Willebrordus. Uit overleveringen valt na te gaan, dat Willebrordus z'n zen dingsreizen ook uitstrekte tot Z.-Vlaanderen. Zijn tijdelijke 'residentie was Antwerpen. Vele kloosters danken hun bestaan aan Willebrordus. Volgens de (conservatieve) Lon- •dense „Daily Telegraph" zijn de communisten voornemens hun ac tie over de gehele wereld, welke ten doel heeft overal stakingen uit ie roepen, teneinde zodoende het vervoer van Amerikaanse wapens naar de staten-ondertekenaren van het Noord-Atlantische ver drag te belemmeren, uit te breiden tot de Verenigde Staten zelf. Een toestel van de R.A.F. van het type Anson is gisteren bij Aylesbury (Buckinghamshire) neergestort en in brand gevlogen. De zes inzittenden kwamen om liet leven. In 1108 schenkt bisschop Bur- chard (rechtsopvolger van S. Willebrordus) aan de kannuni- ken van St. Salvator te Utrecht, de kerk van Boechout, de kerk te Assenede, de kerk van Axel, en de kapel van Hulst met al haar bijkerken en grote en kleine tienden. De 4 Ambachten vormden een dekenaat van Utrecht. Zijn omvang blijkt uit een stuk in 't begin van de 15e eeuw. Toen had het dekenaat de volgende parochies: le. Ambacht van Hulst: Hulst, Hontenisse, Ossenisse, Hengst dijk, Pauluspolder, Polder van Namen. 2e. Ambacht van Axel: Axel, Beoostenblij, Zaamslag, Aan- dijke, Ottene, Triniteit, Zuid dorp. 3e. Ambacht van Assenede: Assenede, Wijnckel, Wachte- beke, Cluijssen, Ertvelde, Nieu- kerke, Peerboom, Eertinge, I bloeitijd gekend toen er op gro te schaal jacht gemaakt werd op paradijsvogels, die indertijd veel geld opbrachten. Jagers uit verschillende streken, waaron der zich ook veel slechte ele menten bevonden, kwamen naar dit gebied en zwermden uit over de binnenlanden op zoek naar de z.g. speelbomen, waarin deze vogels tweemaal per dag, name lijk kort na zonsopgang en 's avonds na zonsondergang, bij elkaar kwamen. De Papoea' fungeerden daar bij, met de belofte dat zij hier voor met bijlen en messen zou den worden beloond, als gidsen, doch het is vaak voorgekomen, dat zij, wanneer de avonturiers meenden de weg terug zelf wel te kunnen vinden, werden afge maakt om de beloofde bijlen en messen zelf te kunnen houden. Een andere keer namen de Kaja kaja's die geen onderscheid van ras of nationaliteit kennen, wraak door zich bereidwillig als gidsen aan te bieden en de vreemdelingen op eën eenzame plek af te slachten. Daar de paradijsvogels op deze manier met uitroeiing bedreigd werden, heeft het gouvernement tenslot te de jacht verboden en behoren dergelijke excessen sindsdien ook tot het verleden. Het voorafgaande heeft, zoals gezegd, betrekking op Zuid Nieuw Guinea, dat in de regen tijd één groot moerasgebied vormt, waar men soms tot de buik in de modder wegzakt en dat tijdens de laatste wereldoor log het enige deel van Nieuw- Guinea was, dat niet door de Japanners werd bezet, omdat zij er met grote vaartuigen niet konden komen. Wel werd het gebombardeerd, doch het bleef Nederlands bezit. Het Neder landse gedeelte van het eiland is twaalf maal zo groot als Ne derland en het klimaat is er, al naar gelang de hoogte, waarop men zich bevindt, zeer verschil lend. De bodemgesteldheid va rieert van moerassig tot berg achtig (men vindt er bergen met eeuwige sneeuw.) Het is rijk aan houtsoorten, waaronder zeer kostbare en wanneer men, evenals in Canada en andere streken de bomen gemakkelijk door de rivieren kon afvoeren, zou de houtaankap ongetwijfeld lonend zijn. In Nieuw-Guinea, althans in het Zuidelijke deel, waar de rivieren zeer ondiep zijn, zou dit nmogelijk gaan en zou men de stammen op andere wijze over grote afstand moeten vervoeren, hetgeen een kostbare geschiedenis zou worden. Wilde koeien en herten. In de droge tijd ziet men op de uitgestrekte steppen grote kudden wilde koeien grazen, die hier niet inheems zijn. Jaren ge leden werden zij door een be stuursambtenaar, die in Merau ke een soort modelboerderij heeft gesticht, geïmporteerd, doch toen hij werd overge plaatst en niemand er iets voor voelde het bedrijf voort te aetten, werden de beesten de wildernis ingestuurd, waar zij zich snel hebben voortgeplant. Hetzelfde is gebeurd met her ten, die ook van elders werden ingevoerd en die men thans ook nog op sommige plaatsen aantreft. Behalve deze dieren vindt men er buideldieren en wilde varkens, welke laatste door de Papoea min of meer als heilig worden beschouwd. Iedere Kaja kaja bezit een aan tal tamme exemplaren en de zorg voor de jongen gaat zover, dat de speenvarkentjes, wan neer er geen zeug Is, door de Papoea-vrouwen, die babies hebben, worden gezoogd, zodat men in de kampongs meer malen het schouwspel aantreft van een jonge Papoea-moeder, die beurtelings haar kind en een jong varkentje voedt. Nog veel ondoorvorste gebieden. Er zijn nog verschillende ge bieden in het binnenland die niet of nauwelijks in kaart ge bracht zijn en waaromtrent wij nog weinig weten. Wellicht dat door de loop der gebeurtenissen de ontginning van Nieuw- Guinea in versneld tempo ter hand wordt genomen. Of het land tenslotte onder Nederland se of Indonesische souvereini- teit zal komen, interesseert de Papoea niet. Hij heeft er al thans geen besef van want voor hem is alles buiten zijn dorp „Soerabaja". Hij zal in hoog hartige trots alles langs zich heen laten gaan. Verwonderen doet hij zich, uiterlijk althans, nergens over. Als er een vlieg tuig boven zijn hoofd ronkt, kijkt hij, net als wij, even om hoog en vervolgt dan zijn weg. Niets schijnt bij machte hem uit zijn paradijsachtige rust te doen opschrikken en het zou bijna zonde zijn deze idylle door een kolonisatie van blan ken te verstoren, hoewel die zelfde blanken en met name de Protestantse en R.K. zending zegenrijk werk onder de Pa- Vreemdijk, Moerbeke, Willems- kerke, Steelant. 4e. Ambacht van Bouchaute: Bouchaute, Wevelwalle, Bier vliet, Saint-Laurent, Coude- kerke, Prera(?). (Slot volgt.) poea's hebben verricht. Zij gaf hun geneesmiddelen tegen al lerhande ziekten en kwalen, be vrijdde hen van hun angsten voor boze geesten en dingen die zij niet begrepen en wees de weg naar een beter en gelukki- ger leven.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1950 | | pagina 5