De gebeurtenissen in
Indonesië
Directeuren N.V. Amsterdamse
Droogdokmaatschappij
Prins Bernhard bezoekt
Aruba
Geen Nederl. slachtoffers
Met één Fokker en één Luchtlijn
Onderhoud met de Gouverneur
van Nieuw-Guinea
VOOR RAAD VAN CASSATIE
Frankering bij AbonnementTemeuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres:
Noordstraat 55—57 Temeuzen
Telefoon 2510 Na 5 uur 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 3,90 per kwartaal
Per week 30 cent Losse nummers 6 cent
WOENSDAG r>5 JANUARI 1950.
6e Jaargang No. 1330.
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Temeuzen.
Rubriek Kleine Advertenties: 5 regels 60 et;
iedere regel meer 12 cent
Advertentieprijs: per mm 10 et.; minimum per
advertentie 1,50
Vermelding Brieven onder nummer Buren
van dit blad 15 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur
De actie van Westerling
ZON- EN MAANSTANDEN
HOOGWATER.
DONDERDAG 26 JANUARI.
GEEN VERANTWOORDING
VOOR DESERTEURS
REACTIE REGERING VAN
PASUNDAN
Hoe de K. L. M. in West-lndiê begon
n.m.
BU de incidenten in Bandung zijn onder de Nederlandse mili
tairen geen slachtoffers gevallen.
De Indonesische regering heeft Dinsdagochtend vroeg een
verklaring uitgegeven, waarin wordt bevestigd, dat de
troepen van Westerling Bandoeng hebben verlaten. Er
worden geen redenen voor deze taktiek van Westerling
opgegeven.
800 NEDERLANDERS
HET LEGER VAN
WESTERLING
IN
In de verklaring woTdt verder
gezegd, dat zich onder de troepen
van Westerling 3O0 Nederlanders
bevonden, die kort geleden uit
hun troepenafdelingen waren ge
deserteerd. De Indonesische Rege
ring had de Nederlandse Regering
er herhaaldelijk op gewezen, dat
de mogelijkheid van desertie naar
Westerling bestond voor de in en
om Bandoeng gelegerde Neder
landse troepen. De Nederlanders
hadden de verzekering gegeven,
dat zulks niet zou geschieden.
Daarop waren verschillende een
heden van de T.N.I. voor het vol
brengen van een taak naar elders
gezonden. „Westerlings gewa
pende benden, gesteund door Ne
derlandse deserteurs hebben van
deze gelegenheid gebruik ge
maakt om Bandoeng binnen te
rukken", aldus de verklaring.
Er waren reeds operaties tegen
de troepen van Westerling begon
nen, welke voortgezet werden,
ULTIMATUM VAN DE HO
GE COMMISSARIS
De Indonesische functionnaris-
sen, die uit Djakarta te Singapore
zyn aangekomen, hebben ver
klaard, dat de Hoge Commissaris
Dr. Hirschfeld, een ultimatum
aan de „rebellen en deserteurs" in
Westerlings leger in bet gebied
van iBandoeng heeft gericht.
In het ultimatum wordt gezegd,
dat de Nederlandse troepen, in
samenwerking met de T.N.I.
krachtig zouden optreden, indien
deze rebellen en deserteurs niet
onmiddellijk naar hun eenheden
terug zouden keren.
John Coast, adviseur voor bui
tenlandse aangelegenheden van de
regering der R.I.S heeft ver
klaard, dat tot het stellen van bo
vengenoemd ultimatum besloten is
na een onderhoud tussen Moh.
Hatta en Dr. Hirschfeld in Dja
karta. Maandagmorgen verga
derde het Republikeinse kabinet
om de laatste ontwikkelingen te
bespreken.
John Coast zeide verder, dat de
versie der Indonesische regering
over de bezetting van Bandoeng
als volgt was:
Zondagavond trokken de Indo
nesische troepen uit de stad om in
het omliggende gebied een zuive
ringsactie tegen de Darul-Islam
te beginnen. 25 tot 30 Duizend
Nederlandse troepen bleven achter
voor het handhaven van rust en
orde. Volgens betrouwbare bron
nen, aldusCoast, waren de troe
pen in de kazernes gebleven.
GEEN NIEUWS VAN BAN
DOENG
In een uit Djakarta opgevan
gen Nederlandse radio-uitzending
wordt gezegd, dat te Djakarta
niets nieuws vernomen is omtrent
de verdere gebeurtenissen rond
Bandoeng.
De uitzending vormde een waar
schuwing aan de Nederlanders
in het leger van Westerling, dat
de Nederlandse regering „niet
altijd een houding van toegevend
heid kan aannemen, indien de
Nederlanders niet de zijde van de
orde kiezen". De stafchef van d?
TNJ. kolonel Simatupang, heeft
verklaard, dat 80 leden van de
TJJI gedood of gewond werden
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig van Woensdag
ochtend tot -avond.
Koud en zonnig.
Droog weer met slechts hier
en daar wat bewolking en meest
matige Oostelijke wind. In de
ochtend matige en hier en daar
strenge, midden op de dag lich
te tot matige vorst.
Zon-
Jan. Opk. Ond.
26 8.30 17.16
27 8.29 17.18
28 8.28 17.19
Maan-
Opk. Ond.
11.11
11.26
11.47
1.43
2.57
4.12
bij de gevechten rond Bandoeng.
De toestand In Bembang, ten
Noorden van Bandoeng, was nog
steeds verward. Wat te Bandoeng
was gebeurd was in feite, „een
muiterij op grote schaal" onder de
daar gestationeerde Nederlandse
troepen.
NEDERLANDSE BEVEL
HEBBER WERD GE
WAARSCHUWD
De Indonesische autoriteiten
hadden de Nederlandse bevelheb
ber, generaal Engles, Zondag ge
waarschuwd, voor de mogelijkheid
van het uitbreken daarvan. De
opstandelingen, aldus Simatupang,
passeerden Nederlandse posities,
toen zij de stad binnentrokken.
Generaal-majoor Engles heeft
Dinsdagochtend een verklaring
afgelegd, waarin hg zegt, dat hg
en zijn staf bemiddelend zijn op.
getreden, waardoor de actie van
de A.P.R.A. werd stopgezet, ter
wgl de leiders van de groepen
werden bewogen de stad te verla
ten. Engles verklaarde geen en
kele verantwoording te kunnen en
willen dragen voor eventuële de
serteurs van het K.N I.I, die zich
bij de A.P.R.A. aangesloten had
den, evenmin als de T.N.I. ver
antwoording kan nemen voor de
T NX.deserteurs, die zich in de
gelederen van de A.P-R.A. bevin
den.
De speciale correspondent van
Aneta meldde voorts, dat de re
gering van Pasundan Dinsdag
ochtend bij monde van vice.pre-
mier Suradiredja een verklaring
reeft afgelegd, waarin het ge
beurde ten sterkste werd afge
keurd en waarin zij haar spijt
hierover betuigt. Suradiredja ver
ving premier Tjokroaminoto, die
zich naar Djakarta, had begeven.
De regering van Pasundan heeft
een telegram aan de minister van
Defensie der Republiek Indonesia
Serikat gezonden, met het verzoek
zich persoonlijk van de feiten op
de hoogte te willen stellen. In
het parlement van Pasundan,
waarin bovengenoemde verklaring
werd afgelegd werden vervolgens
de gevallenen herdacht, die ten
gevolge van het optreden van de
A.P.R.A. sneuvelden. Daarna
ging men over tot de algemene
■beschouwingen op de regerings
verklaring van vorige week
AANTAL SLACHTOFFERS
NOG NIET BEKEND
Het Indonesische Rode Kruis
kon aan Aneta nog geen medede
lingen doen over het aantal doden
en gewonden.
IN BANDOENG ALLES
WEER NORMAAL
Van Nederlandse militaire zijde
te Bandoeng werd aan Aneta me
degedeeld, dat de eenheden van de
A PR.A. Maandagmiddag om 4
uur de stad ordelijk in Westelijke
richting verlieten. Met ingang
van Maandagmiddag waren ook
alle Nederlandse militairen gecon
signeerd.
Te Djakarta verklaarde een
woordvoerder van de regering aan
Aneta, dat Bandoeng zijn normaal
aanzien herkregen had en dat de
kantoren, ook de particuliere bu
reaux geopend waren.
VERKLARING INZAKE
ARRESTATIES
lotussen deelde de woordvoerder
van de militaire Gouverneur van
Djakarta Raya mede, dat Maan
dagavond arrestaties zijn verricht
van verscheidene personen van wie
men over gegevens beschikt dat zij
'direct of indirect betrokken zgr.
Bijna 6C0 (000 passagiers, 5-800 ton vracht en 656 ton post heeft de
K Lj.M. in de 15 jaar, dat zij op de eilanden in de holte tussen
beide Amerika's haar luchtvaartbedrijf uitoefent, vervoerd. Het be
gon op 19 Januari met de opening van de 125 km lange luchtlijn van
Curlagao naar Aruba door de Fokker F-XV1II ,,Snip", die nauwelijks
een maand tevoren de beroemd geworden vlucht over de Atlantische
Oceaan van Nederland naar YVesti-Indtë had gemaakt.
Breskens
Terneuzen
Wemeldinge
Walsoorden
v.m.
6.d4
7.29
8 09
8.19
7.25
8.—
R .19
8.50
Toen de „Snip" op dit lijntje
begon te vliegen, beheerste de
witte West-Indische schoener met
zijti I7de eeuwse voorsteven nog
het gehele interinsulaire en inter
nationale verkeer tussen de exo
tische eilanden van de Caraibi-
sche Zee en de Midden-Amerikaan
se staten. Het vliegtuig bracht
daar een hele ommekeer in het
verkeerswezen teweeg. Over de
afstand Curagao-Aruca deed zo'n
schoener op zijn minst zeven uur
en van Curagao naar Maraca.bo
zelfs een heel etmaal.
Geen wonder, dat na de eerste
aarzeling, welke nieuwigheden nu
eenmaal altijd veroorzaken, het
vliegtuig al heel gauw populair
werd. Want die lange reizen
werden nu door het vliegtuig tot
eni'.iele te verwaarlozen uren be
kort. In 1935 was er vrijwel al
leen nog maar luchtverkeer tus
sen Curagao en Aruba en van de
2700 personen, die er in dat jaar
tussen de beide olie-eilanden
reisden, kozen 2654 het vliegtuig.
Het West-Indisch bedrijf van de
K.L.M groeide gestadig en in
het laatste jaar voor de oorlog,
193®, was de lengte van het lucht
net toegenomen tot 1325 km, ter
wijl er in dat jaar ruim 14.500
passagiers werden vervoerd, 'loen
de tweede wereldoorlog uitbrak,
bracht deze ook in het luchtver
voer in West-Indië enige achter
uitga., g tew.eg, maar dit w.is
n et van ingrijpende betekenis.
Wat erger was, nu moest het jon
ge bedrijf volkomen op zichzelf
staan, aangezien de gehele orga
nisatie van de K.L.M. in Neder
land door de oorlog was uiteen
gevallen. Doch ook dit onoverko
melijk schij. end nadeel is later
een voordeel gebleken, omdat het
aan zichzelf overgelaten jonge
K.L.M.-bedrijf zich door de moei
lijkheden heen moest slaan. De
omstandigheden bleken gunstig,
hoewel men met personeeltekort
en materieelschaarste de gehele
oorlog door te kampen had. In
1944 was de lengte van het lucht
net tot bijna 10.000 km uitge
breid, terwijl er in dat jaar 34.000
passagiers, 180 ton vracht en 34
ton post werden vervoeijfU O.a.
werd in de oorlogsjaren de ver
binding door de lucht Curagao en
Miami op Florida tot stand ge
bracht.
Direct na de oorlog, toen alle
belemmeringen uit de weg waren
geruimd, ging het nog sneller. De
gehele luchtvloot werd gemoder
niseerd, terwijl ook personeel uit
Nederland kon worden aange
voerd. In 1945 vlogen 40.000 pas
sagiers per K.L.M.; in de daarop
volgende jaren siteeg dit aantal
geleidelgk tot 50.000, 67.000 en
119.000, terwijl in 1949 ongeveer
140.000 passagiers in West-Indië
van de K.L.M.-diensten gebruik
maakten. De toename van het
vracht- en postvervoer hield hier
mede ongeveer gelgke tred.
Thans is het West-Indische
luchtnet van de K.L.M. ruim
14.000 km lang. Negentien steden
worden er regelmatig dcor de
„Vliegende Hollandersaange
daan, o.a. Miami, Caracas, Ha
vanna, San José, Panama City,
Maracaïbo, enz. De luchtvloot be
staat uit zes DC—3 en vier DG
4 machines. Ook heeft de K.L.M.
in de afgelope.i jaren grote delen
van Suriname en Venezuela uit de
lucht gefotografeerd. Daarnaast
worden er veel chartervluchten
uitgevoerd, speciaal voor levens
middelen, terwgl ook voortdurend
arbeiders door de lucht naar hun
arbeidsterrein worden vervoerd.
Verme.denswaard La nog, dat de
K.L.M. gedurende zes achtereen
volgende jaren door de I.. ter
American Safety Council werd
onderscheiden met het veilig
heidscertificaat. Ook het jaar
1949 is in dat opzicht zeer voor
spoedig geweest, zodat binnen
kort voor de zevende maal deze
onderscheiding aan de K.L.M. zal
worden uitgereikt.
De functie van de luchtvaart in
West-Indië is van geheel andere
aard dan in Europa. Zij heeft zich
in de laatste jaren tot een onmis
bare factor gemaakt, die niet
meer is weg te denken uit het
verkeer tussen de ver uit; en lig
gende eilanden in de Caraïbische
Zee. De lujhtvaart is er zo popu
lair, dat men er regelmatig hole
families per vliegtuig een uitstap
je ziet maken, terwijl ook sport
clubs en groepen verkenners re
gelmatig door de lucht andere
eilanden bezoeken. Zelf3 gaan veie
Venezolaanse huismoeders per
K.L.M. winkelen op Curacuo.
bij de jongste gebeurtenissen te
Bandoeng. Deze arrestaties zijn
bedoeld als preventieve maatregel,
terwgl de onderzoekingen thans
nog gaande zijn. Van andere zij
de werd vernomen, dat zich onder
de gearresteerden o.a. de heer J.
H. Ritman, voormalig hoofd van
de Voorlichtingsdienst en thans
adviseur van het Ministerie van
Voorlichting bevond.
BEKENDMAKING COM
MANDANT TE BANDUNG
Nader meldt Aneta's speciale
correspondent, dat de basiscom
mandant te Bandung, overste
Sentot Iskandardlnata een be
kendmaking uitgaf, luidend:
Maandag viel een grote bende
onruststokers, bestaande uit de.
serteurs, komende uit de richting
BatudjadjarTjimahi, plotseling
militaire posten in de stad Ban
dung aan. Door de bende werd
o-rn. het hoofdkwartierbezet. Na
een ogenblik verwarring, ontstaan
door de verscheidenheid van groe.
pen en de aanwezigheid van leden
van het Nederlandse leger, kon de
T N.I. zich consolideren op een
plaats in de stad.
MASSAMOORD KON WOB
DEN VOORKOMEN
Tussen 13 en 14 uur werd de
T.N.I. door generaal Engles ver
zocht het schieten' te staken, op
dat hij zijn eigen leger kon con
signeren, aldus de bekendmaking.
Oim 16 uur werd de T.N.jl. bevel
gegeven de posten wederom te be
zetten Om 17 uur trok de bende
zichi terug. Om 1'8 uur was de
stad' weer geheel rustig en stond
z'j onder het militair bestuur,
waardoor massamoord werd voor
komen.
Thans wordt een onderzoek in
gesteld naar de omvang van het
aantal slachtoffers en men is bezig
met de identificatie.
Op het volk wordt een beroep
gedaan rustig te blijven en zijn
dagelijkse bezigheden normaal
voort te zetten. De handhaving
van rust en orde is weer veilig in
handen van het leger en politie,
tot zover de bekendmaking van
overste Sentot Iskandardinata,
die op vragen van de zijde van de
pers nog verklaarde, dat als lo
gisch gevolg van de actie van
Maandag tegen de A.P.R A. zal
worden opgetreden.
Voorts kan gemeld worden, dat,
voorzover tot heden kan worden
I nagegaan, Maandag bij de gebeur
tenissen 'n Chinees jongetje werd
j gedood en een Chinese vrouw en
i een betjakvoerder werden gewond.
Te Tjimahi zouden 2 burgers ge
wond zijn.
270 DESERTEURS
Een woordvoerder van het Ne
derlandse leger verklaarde, dat
270 deserteurs van wie 127 be
hoorden tot de Nederlandse strijd
krachten te Bandung en de overi
gen tot de onder Nederlands
commando staande pro-federale
strijdkrachten Pasundan, gisteren
naar Djakarta zijn gevlogen.
NEDERLANDSE TROEPEN
BEHEERSEN BANDOENG
De Nederlandse troepen beheer
sen Bandung. Men meent, dat de
strijdkrachten van Westerling zich
in de bergen ten Noordwesten van
de stad bevinden.
Ongeveer 50 gedeserteerde Ne
derlandse militairen zijn vrijwillig
naar hun onderdelen teruggekeerd
na het terugtrekken van Wester
ling, terwijl 100 Indonesische mi.
litairen, die enige weken geleden
overliepen naar Westerling in
Pasundan zijn teruggekeerd.
(Zie verder Pag. 2, le kolom)
De directeuren van de Amsterdamse Droogdokmaatschappij, de
70-jarige P. R. F. en de 61-jarige A. M. V. waren in beroep geko
men vegen een vonnis van het Amsterdamse Bijzondere Gerednts-
hol, waarfbij zij ieder tot een jaa gevangenisstraf waarvan 8 maan
den voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar, alsmede een geld
boete van 15-000 gulden werden veroordeeld.
Het gerechtshof hatj hen schuldig bevonden ,aan het feit, dat zij
tussen Mei 1940 en October 1944 werkzaamheden hadden laten
verrichten voor rekening en ten behoeve van de Duitse militaire
en burgerlijke organen en ondernemingen.
Zo stond In de tenlastelegging
tegen F., dat deze zou hebben me
degewerkt aan aankopen van Ne
derlandse schepen en motorsloep
bootjes voor de Duitsers, aan
herstellingen van Duitse marine
schepen, het maken van fundaties
voor het opstellen van scheeps
geschut enz.
Mr. D. Giltay Veth, die ten aan
zien van de strafmaat van F. reii
pleidooi hield, schilderde z'n cliënt
al3 een voortreffelijk techni
cus, ruw en bruut in de mond,
doch met een warm hart. Zeke:
heeft F. zekere beperktheden, die
hem als leider van het bedrijf in
oorlogstijd minder geschikt maak
ten. Hij is uit de laagste rangen
opgeklommen en heeft In zijn op
treden altijd iets van een Amster
damse volksjongen behouden Mr.
Giltay Veth bestreed de opvatting,
dat de A. D. M. van het begin af
Duitse opdrachten met gretigheid
zou hebben aangepakt. Als tegen
spraak voerde hij het voorbeeld
aan van het voor oorlogsdoelein
den ombouwen van een aantal
Scheveningse loggers, waartoe de
werf opdracht kreeg.
Deze is aanvankelijk niet aan
vaard, Na overleg met de eige
naren en met werknemers is na
lang aarzelen dit werk aange
pakt in het belang van bedrijf en
arbeiders.
De verdediger voerde diverse
voorbeelden aan van metaalbe
drijven, die tijdens de bezetting
voor de Duitsers werkten, zolang
het niet om schietwapens ging. De
A D. M. heeft geen Duits werk
gezocht. Men heeft Nederlandse
opdrachten uitgevoerd met mate
riaal, dat in Duitse handen was
geraakt.
ïd 22 gevallen van sabotage is
F. bij de Sicherheitsdienst ter ver
antwoording geroepen. Dank zij
zijn optreden, aldus Mr. Giltay, is
aan niemand ooit een haar ge
krenkt. Hij heeft nooit iemand
de schuld gegeven, doch steeds
zelf alle moeilijkheden met de
Duitsers opgelost.
In September 1944, na het be
kend worden van instructies van
de Nederlandse regering en van
plannen der Duitsers tot vernie
tiging van de Amsterdamse ha
vens met behoud van de droogdok-
maatschappij, besloot men het be
drijf te sluiten en onder te dui
ken.
Verschillende dokken liet men
zinken Directie en staf verdwe
nen. Eerst werd 14 dagen loon
uitgekeerd met de toezegging, dat
voldoende geld liquide was om
door te betalen.
Mr. Giltay Veth bestreed ten
stelligste, dat F. in Sept. 1944 op
dracht zou, hebben gegeven de
Duitse correspondentie en teke
ningen te vernietigen. Slechts 2
mappen zgn verdwenen, hetgeen
de verdediger evenmin duidelijk
bleek als voor de president. Men
zou, aldus Mr. Veth, de grote
werkgevers in 1940 als lafaards
en deserteurs tegenover hun ar
beiders beschouwd hebben De
meesten zijn gebleven, ondanks'
het feit, dat hier de consequentie
van werk voor de vijand verbon
den was. Men heelt, steeds de
Nederlandse belangen voor ogen
g had, ook al moest men noodge
dwongen werk voor de Duitsers
verrichten.
Mr. Gilthay, die vermindering
van straf, speciaal wat betreft
het onvoorwaardelijke gedeelte
van de opgelegde gevangenisstraf,
bepleitte, zeide tenslotte, dat alle
Amsterdamse havenbedrijven na
diepgaand onderzoek onvoorwaar
delijk buiten vervolging werden
gesteld.
De president twijfelde aan de
juistheid van sommige buitenver-
volgingstellingen.
De verdediger was van mening,
dat in de andere oedrijven nre_
cles hetzelfde is geschied als bij
de A. D. M. en dat, zo er straf
moest worden opgelegd, deze dan
toch veel lichter zou mosten zijn
Na een pauze kreeg Mr. H. G.
wat er van te maken was voor be-
drijf en arbeiders.
Directeur V. zorgde voor de lo
nen en voor clandestien voedsel
voor de arbeiders. Voor dit laatste
zijn tonnen besteed. De heer V.
dekte sabotage en gaf bij diefstal
len van Duits materiaal de order
niet aan de poort te foui-leren. In
de hongerwinter kwam hij als on
derduiker op een gammele dames-
flets van Loosdrecht naar Am
sterdam om de belangen der ar
beiders te behartigen.
Is dit een houding voor een col
laborateur? zo vroeg Mr. Stibbe.
Hij concludeerde tot ontslag van
rechtsvervolging, daar men deze
directeur (Versluijs), die de initia
tiefnemer van de Nederl. walvis
vaart Is, 5 jaar na de bevrijding,
niet meer in de gevangenis kan
opsluiten.
De procureur-fiscaal zeide Ie
zijn conclusie, dat beide óirectsu,
ren schuldig moeten worden ge
acht aan het aankopen van sche
pen voor de Duitsers om het
„fahren gegeb Engeland" moge
lijk te maken.
■Hierdoor is medegewerkt aan
de oorlogvoering en verhoging van
het oorlogspotentieel. Beide di
recteuren stonden goed aange
schreven bij hun Duitse meesters.
Hoewel deze directeuren geen
lid waren van een mantelorgani
satie of van de N.S.B., kregen zij
op hun verzoek gedaan, dat zij
hun radio mochten behouden en
vrijgesteld werden van het betalen
van zoengelden.
De procureur-fiscaal achtte de
te Amsterdam opgelegde straf on-
Stibbe als verdediger van direc. juist, hoofdzakelijk omdat hij be.
teur A. M. V. het woord.
Hij zeide, dat hij zijn betoog in
hoofdzaak op dezelfde gronden,
overwegingen en feiten zou base
ren als zgn voorganger.
In 1940 stond men voor de keus
om weg te lopen of om te maken,
twgfelde of de requiranten de
boeten kunnen betalen Hij con
cludeerde tot 1 jaar onvoorwaar
delijke gevangenisstraf tegen bel
de verdachten.
Uitspraak op 13 Februari.
OPTIMISTISCHE VOORUITZICHTEN.
„Mijn eerste taak in Nieuw-Guinea, dat voor een groot
deel nog onbekend en onbetreden gebied is, zal zijn een amb
telijk apparaat op te bouwen en de bestuursvoering te inten-
siferen. Een geregeld bestuur over het gehele land is een
eerste vereiste voor de verdere ontwikkeling, ook op econo
misch terrein, aldus verklaarde Gouverneur Van Waarden
burg, die Maandag 30 Januari naar Hollandia vertrekt.
zullen
Na van Woensdag tot en met
Zondag te Curagao te hebben
vertoefd heeft Prins Bernhard
Maanda»g zgn eerste bezoek aan
een van de andere eilanden ge
bracht.
Ruim kwart over acht in de
ochtend vertrok de Prins met
Gouverneur Peters en zijn gezel
schap van het vliegveld Hato. De
directeur van het West-Indisch
bedrijf der K.L.M., Dr. IJsselstein,
voegde zich bg het gezelschap.
Alvorens m te stappen liet de
Prins de bemanning van 't vlieg
tuig, met als gezagvoerder Van
Oorschot aan zich voorstellen.
Daar de Regerings-Dakcta nog
Boy Ecuryplein ln Oranjestad,
waar kortgeleden een gedenk
teken voor de in het Nederlandse
ondergrondse verzet gevallen
Arubaa, se student Boy Ecury is
opgericht.
Om de gevallen strijder te eren
legde Prins Bernhard een krans
bri het monument, waarna hjj de
cuders en andere familieleden de
hand drukte.
Voor de Julianaschool in Oran
jestad werd vervolgens Z.K.H.
een aubade gebracht door alle
leerlingen van de Mulo-school. Na
afloop gaf de Prins de schoolkin
deren een vrije dag. Tijdens een
rondrit door de stad bezichtigde
niet beschikbaar was, werd ge- de Prins het San Pcdro-hospitaal
bruiik gemaakt van de DG4
„ParamariboNa het vertrek
begaf de Prin3 zich naar de stuur
hut.
Bij aankomst op het Arubaanse
vliegveld Dakota, een half uur
later, werd de Pri. s, na de ere
wacht te hebben geïnspecteerd,
door de gezaghebber de heer W.
A. Hessling en een grote commis
sie van ontvangst begroet. Bij de
landing loste de „Van Speyk" 35
saluutschoten. Padvinders vorm
den een erehaag.
Onmiddellijk na de verwelko
ming reed de Pril s onder grote
publieke belangstelling naar het
1 en de nieuwe zeer moderne Pro
testantse kerk, die nog niet in ge
bruik genomen is, terwijl het
carillon vaderlandse liederen
speelde.
Een bezoek aan het bedrijf van
de „Arend" Petroleum Maat
schappij, een dochteronderneming
van de Shell, was het volgende
punt op het programma-
Tot besluit van de ochtend werd
het nieuwe stationsgebouw „Da
kota dat nog niet in gebruik ge-
romen is, bezichtigd.
Het Prinselijk gezelschap en
genodigden gebruikten vervolgens
de lunch in de Pasanggrahan.
Op de vraag of er van de zijde
van het particulier initiatief be
langstelling voor Nieuw-Guinea
wordt getoond, antwoordde hij be
vestigend. „De belangstelling is
zeer g-oot, doch uiteraard werkt
het „Dubio-jaar", waarin over oe
status van dit gebied zal worden
beslist, remmend op een daadwer
kelijke realisering van deze be
langstelling.
De heer Van Waardenburg ver
klaarde, dat zijn eerste werk
zaamheden liggen in de uitvoering
van de bewindsregeling Nieuw
Guinea.
„Het crediet, dat mij door de
regering is verstrekt, stelt mij in
staat, de overheidsdiensten een
eerste inrichting te geven", zei de
Gouverneur.
Sr zullen om te beginnen vier
diensten komen: in de eerste
plaats binnenlandse zaken
waaronder justitie en politie zul
len ressorteren aan het hoofd
waarvan resident Van Seckhoud
zal komen te staan. In de twee
de plaats financiën, ten derde
volksgezondheid, culturele en so
ciale zaken, en tenslotte een dienst
waaronder economische zaken en
In de namiddag werd een be
zoek gebracht aan het kerkje van
Noord, waar de Prins door de
Pastoor rondgeleid werd en grote
belangstelling voor het interieur
toonde, onder meer voor de preek
stoel, die afkomstig is uit de kerk
van de Heilige Antonius aan de
Oude Scheveningse weg te Den
'Haag. Deze preekstoel werd in
1925 naar Noord gezonden.
Van o uur tot half acht werd
in Passanggraham een receptie
gehouden, die, evenals die op
Curagao, druk bezocht was
De Prins verbleef met zijn ge
volg enige tijd aan een baal, waar
gerust en gezwommen werd. Om
8 uur werd de terugreis aanvaard.
Ook thans nam de Prins weer in
de stuurhut plaats en nam zeif
het stuur ln handen.
Op Hato werd de Prins door
dezelfde commissie begroet, die
hem ontvangen had.
verkeer en waterstaat
worden ondergebracht.
De Gouverneur wees er op, dat
Nieuw-Guinea een groot gebied is,
waarvan nog weinig bekend is.
Veel zal derhalve afhangen van
de bevindingen van hem en zgn
medewerkers.
„Het ligt in de bedoeling" zo
vervolgde de Gouverneur „om
aantsonds over te gaan tot de
vorming van adviesraden, opdat
de bevolking kan worden gehoord
en uiting kan geven aan haar ver
langens. Via deze adviesraden kan
de bevolking gereed gemaakt
worden voor verkiezingen van de
Nieuw-Guinearaad".
Op de vraag o fhij contact zou
opnemen met zijn Australische
collega's aan de andere zijde van
de grens, verklaarde de heer Van
Waarden burg gaarne bereid te
zijn ikeni-is te nemen van de erva
ringen der Australiërs in de Oos
telijke helft van het eiland, die
verder zijn dan wij en er ook veel
meer voor over hebben gehad dan
Nederland."
Men is op Nieuw-Guinea bezig
met het bouwen van een zender,
die mogclgk eh.d Februari gereed
zal zgn en waarmede radiogra
fisch contact tussen Nederland en
Nieuw-Guinea kan worden onder
houden.
Op de vraag of hij contact zou
punt der Nederlandse regering is
ten aanzien van kolonisatie, ant
woordde de heer Van Waarden
burg, dat men daar zeer welwil
lend tegenover staat, doch dat
„wilde kolonisatie" zeer beslist
zal worden tegengegaan. Onder
zocht wordt, welke mogelijkheden
er voor kolonisatie aanwezig zijn,
o.a. voor Nederlanders en dan in
het bijzonder voor Nederlandse
boerenfamilies, voor wie mcgelijtle
in het bergland geschikte gebie
den kunnen worden gevonden.
Dieven stalen uit een auto
te MUnchen 4 koffers vol schoe
nen. Later werd de buit onbeheerd
aangetroffen. Do gestolen schoe
nen waren namelijk allemaal oud.
