i
Werkkledin;
BLIEI
j A. J. BI
Vergt
Bi
we m
FÖN
KentUiet;
VAN ANDERE
Srellige Kerstdagen
denk
Van Sprang
r
p*
Schrijfmachinepai:
HET
Merry Christmas
..DE MO
Blauwe Werkjas
Khaki Stofjasser
Khaki Overhem<
Manchester broe
Grijze Werkjassr
Wat drink*
met de a.s
OM
kled;
Draag Nowa-rr
cjCucretia,
de Lichtkoningin
Kerstmis in BRUSSEL
V.
BORGHSTIJN
Maandagmiddagvoorstelling
kunt U nog
winkelier geer
kunt u uw op
vél papier scl
de naam va
nog niet void
kaar (8 stuk:
pakjes thee i
'vrienden en k'
lijke Moriaan
of zij er een
Voor alle goede
wordt een prijs bes
Overalls
Noordstraat 15 Telt
Temeuzen
14 kr- massief
Trouwringen, ook
inlevering, tegen vei
goudprijs-
GOUD OP ZILV
TROUWRINGE
25 gulden per pi
Juweliers
TERNi
N.V- Fa. P J. v. d.
Natuurlijk
ADVOCAAT
BRANDEW
COGN
C
maar dan gekoc
WESTKOLKSTI
lllllllllllllüllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!
I
CONCERT- I
Telefoon 99
ZATERDAG 24
ZONDAG 25 DE
brengen wij L
met GREER GA
Een diép aangri
Elk kind heeft h
roerende film, g
strijdbare vrouw
Toegang boven 1
MAANDAG 26 I
DINSDAG 27 Dl
de Mi
s
Zware B
Zware V
Zware B
Zware B
Zware K
Zware 1\
KHAKI
Ni
dan na een flinke reg
Wie zich nat laat rt
onprettig gestemd.
Bewaar Uw gezondhei
FO
HA
Fa.
Fa.
LONDEN, December 1949.
Zonder" kalkoen geen Kerstmis!" Dat is
de lijfspreuk van Albion's inwoners.
Daarom is het met de Kerstviering maar matig
jes geweest de laatste jaren: er waren geen
kalkoenen genoeg! Dit jaar zal het beter zijn:
er worden weer kalkoenen ingevoerd.
Kerstmis is voor de Engelsman in de eerste
plaats een kwestie van „Eat, drink and be
inerry". Er komt nogal wat kijken voor een
échte Engelse Kerstmisviering. Daar is dan
in de eerste plaats de reeds gemelde Kalkoen,
of de meer plebeïsche gans, of bij gebrek aan
beter een kippetje! Verder de Kerstpudding
en de mincepies. Voor bij de thee: de kerstcake.
En om gedurende de rest van de dag de gaatjes
te vullen: sinaasappelen en mandarijnen, rozij
nen en amandelen, vijgen en dadels, noten,
bonbons, en wat al niet meer. Om van wijn en
bier e.d. maar niet te zwijgen. En dan de
„crackers", waarin de papieren mutsen, om
de feestvreugde te volmaken. Merry Christmas!
Wie dat alles niet ineens betalen kon, en
dat was vooral de huisvrouw uit de werkende
stand, ging in een „Christmas Club"; ze be
taalde het hele jaar door in bepaalde winkels
elke week enkele pennies, kreeg een beetje
interest ter aanmoediging, of de kans op een
prijs, en had dan tegen het Kerstseizoen een
sommetje bij elkaar voor de onontbeerlijke
lekkernijen.
Gedurende de laatste weken voor Kerstmis
sluit moeder zich dan in de keuken op, waar
gebakken en gekookt wordt, waar de kinderen
mogen helpen met het uitzoeken van krenten
en rozijnen, waar de hele familie moet helpen
aan het roeren van de Pudding, „for luck",
waar al die „machtige" lekkernijen worden
bereid die groot en klein hun maag doen over
laden. Wat overigens zo erg niet is, want ze
hebben Boxing Day om weer op streek te
komen.
dorpen, en er is niets dat ons de echte kerst
stemming zo nabij doet komen.
In sommige streken gaan op Christmas Eve
ook nog de „Mummers" rond, verklede dor
pelingen, die een kort traditioneel toneel
stukje opvoeren in de voortuin of de hall van
de grote huizen, en die daarna op traditionele
lekkernijen worden onthaald.
In Londen zijn de „Waits" nu meestal
jochies, die al weken van te voren aan de
deuren komen bedelen, onder het afroffelen
van een paar regels van „Good King Wen-
ces las" of „Noël, Noël", Maar ook kerkkoren
doen nog wel de ronde door de straten waai
hun leden wonen, en het is ontroerend die oude
liederen weer te horen van „Peace on earth
and goodwill towards all men". De ..goodwill
towards all men" duurt helaas niet ahijd van
de ene Kerstmis tot de andere, maar gedurende
het Kerstseizoen is er een gevoel van feestelijke
saamhorigheid in aller harten, een „Happy
Christmas"-wens op aller lippen.
En daarom zenden we onze kerstkaarten
naar vrienden en kennissen over de hele wereld:
Kerstmis is de tijd, waarop we hen allen ge
denken.
Wij versieren onze huizen met hulst en mist
letoe, wij laten onze tafels „kreunen" onder de
„goede gaven der aarde", die wij dan met
gulle gastvrijheid aanbieden aan een zo groot
mogelijke kring van verwanten en vrienden:
wij laten de lichtjes aan de kerstboom uitstra
len in het donker: en wij zenden onze alwezige
vrienden een kaart met de traditionele em
blemen, om ook hen deel te laten nemen aan
onze
HAPPY CHRISTMAS!
Kerstmis in Brussel. .Mistroostig
Opqewelil
Lucia. Zo zijn de Zweden. Ze zitten in onge
makkelijke stoelen in 17-eeuwse restaurants,
intens genietend van de „sfeer" Er zijn in
Stockholm restaurants waar men soepeert in
een biecht- ot kerkbank, in halfdonker, tussen
Gods heiligen, terwijl de cigarettenrook op
stijgt naar de beelden van middeleeuwse pro
feten en apostelen.
Zwedens grootste krant, die de keuze uit
duizenden Zweedse meisjes heeft gedaan via
Elk jaar, in de donkere dagen voor kerstmis, verschijnt
Lucia in Zweden. Vraag, wat deze traditie eigenlijk bete
kent, men draait er om heen, men weet het niet. En men
begint te praten over de luxferens, de Lucia, die in de sombere
voorwinter reeds naar de lente wijst. Een feit is, dat die
Zweedse Lucia een lichtend beeld is in de grauwe, koude
advent. Maar met godsdienst heeft dit optreden van de oud
christelijke heilige even weinig te maken als tegenwoordig
onze Sinterklaas. In vele Zweedse huizen wordt voor één van
de meisjes in het gezin liefst voor een blondine 's avonds
tevoren een lichtkrans van kaarsen klaar gelegd en een bijkans
vestaals gewaad, waarin Lucia de volgende morgen de huis
genoten koffie en koek zal gaan brengen.
Ons Nederlanders komen dergelijke ceremonies zonder
diepe of tenminste historische zin zonderling voor. Sinterklaas
en het kerstmannetje accepteren we terwille van de kinderen
en van ons eigen kinderlijke hart. Het verstand weet beter.
Maar Lucia is voor de hele Zweedse maatschappij iets schoons,
iets gewijds, iets waarvoor ook de volwassen mens verlegen
uit zijn stoel rijst. Ze rolt op een zegewagen in een lange licht-
stoet door de Zweedse hoofdstad langs rijen van tienduizenden
Stockholmers. Is dit een overblijfsel van middeleeuwse litur
gie, in een land, dat onbewust dichter bij het katholicisme
staat dan enig Luthers volk? Of is het de bloem, die ontluikt
aan de warmte van huiselijk leven in een koud land. dat achter
gesloten luiken traditie kweekt bij de geheimen van lichten
en open haardvuren? Een feit is dat Zweden gevoelig zijn
voor mysterieuse interieuren, voor vrijmetselaars- en andere
loges met geheim ritueel, voor verering zonder concreet voor
werp. In duizenden gezinnen waar aan de godsdienst niet de
minste aandacht wordt geschonken, staat de Madonna op het
buffet en hangen gevleugelde faience-engelen als opgeprikte
vlinders aan de wand. Op kerstnacht staan vrij lege kerken
om de queus te regelen der menigte die binnen wil. Buiten
staan in avondtoilet dames te verkleumen, die, zoals de mees
ten, zó maar zijn weggelopen van likeuren en van het over
dadige traditionele kerstdiner, dat tegen zes uur begint en
legen Kerstmis eindigt. Want binnen vieren de Lutheranen
de „Mis" (massan) en treedt de Lutherse geestelijke in een
rooms kazuifel voor het kaarsbestoken altaar om het kerst
evangelie te verkondigen. En ik verzeker u, dat de eerbied
"van de verzadigde Zweed even eerlijk is als voor, nu ja als voor
foto, film, jury en een openbare prijsvraag,
heeft de regie. In een stoet, voorafgegaan door
politie en militaire muziek, rijdt op een praal
wagen een witgekleed, jong meisje, kaarsen
in het blonde haar. Een gevolg van negen
gezellinnen, eveneens allen in het wit. stjam-
gossar td.i. liclilknapen) en padvinders rijden
er achter aan. En tienduizenden Zweden, in
dichte rijen langs de wegen gepakt, juichen
haar toe.
Tweede Kerstdag Boxing Day. Niet, zoals
een grappenmaker zei, de dag waarop men
met een partijtje boksen zijn gestel weer op
orde brengt, maar de dag waarop de kranten
jongen, de postbode, de vuilnisman en anderen
met een Christmas Box rond plachten te komen
om een fooi. Een gewoonte, die met het ver
beteren der lonen langzamerhand in onbruik is
geraakt, maar concierges en loopjongens in
grote zaken en instellingen verwachten toch nog
wel een „Christmas Box", een gift in geld, van
de Baas of van het gezamenlijke personeel.
Wat het eten en drinken betreft wordt het,
de ingevoerde kalkoenen ten spijt, nog maar
magertjes dit jaar. Het is dan maar goed, dat
er toch nog wel wat anders aan Kerstmis te
pas komt dan alleen het culinair genot, want
als het er op aankomt, neemt dit toch ook in
Engeland pas een tweede plaats in, of mis
schien een derde of vierde.
In de allereerste plaats is Kerstmis een feest
voor de kinderen, een feest waarbij het Neder
landse Sinterklaas en Kerstfeest ineengevloeid
zijn.
Kerstmis, dat is voor de kinderen Father
Christmas, ook Santa Claus genoemd, die met
zijn rendierslee vol goede gaven Siit het hoge
Noorden komt en die gaven in hun opgehan
gen kous stopt. Het is verder: de kerstboom
met kaarsjes en cadeautjes, en het zingen bij
de boom, van de oude Christmas Carols.
Reeds op de avond voor Kerstmis, Christmas
Eve, gaan de „Waits" in groepen van huis tot
buis om die Carols te zingen, vooral in de
Einde November. Als ik 's morgens wakker
word en uit het venster op mijn Brusselse
straat kijkzie ik dat het regent. Dat is geen
zeldzaamheid hier, maar er zijn dagendat het
je niets doet en er zijn andere dagen dat je er
zonderling door bewogen raakt en dat je met
de Vlaamse dichter Karei van de Woestijne
mompelt, terwijl je huiverig onder de dekens
wegkruipt:
't Is triestig dat het regent in de herfst
en in het loomeatone van de boomen
Tenslotte sta ik toch maar op om de melan
cholie af te schudden, en ga in mijn nu sombere
kamer voor het raam staan en volg met mijn
vinger verloren de regendruppelsdie grillig
langs de ruit stromen. Hoe vaak deed ik dat
niet in andere kamers op zulke ochtendensoms
in Parijsmeestal in Amsterdam? Liep er dan
ook een eenzaam man door de stille straat,
zoals nu hier in Brussel? Hij gaatde hoed
over het voorhoofdde kraag van zijn jas hoog
opgetrokkende handen in de zakkenlangs
de avenueonder de bomenover het wandel
pad. Zijn hoed druipt en een hardnekkige
druppeldie Langzamerhand een straaltje dreigt
te wordenpoogt hem stellig tot scheelkijken te
verleiden.
Ik besluit eveneens de straat op te gaan en
een tram te nemen naar het centrum. Een paar
weken geleden in Amsterdam was het mij op
bepaalde uren nog onmogelijk een bescheiden
plaatsje in lijn 25 te bemachtigen, toen ik het
ongeluk had op de Munt te willen opstappen.
Hier komt zoiets niet voor. Niet dat er minder
passagiers van de tram gebruik maken, in
tegendeel. mais on peut s'arranger, nest
pas?" En even later loop ik dan weer langs
de altijd drukke boulevard Anspach. Het stand
beeld op de Place de Brouckère staat somber
en glimmend in de regen en het valt mij op.
hoe Brussel juist in de regen zoveel op een
stad gaat lijken. De huizen, massief en log,
met kleine ramen, grote dubbele deurenlijken
een en al steengrauwe massa's waaraan men
geen kleuren meer herkent, tenzij een neer
slachtig grijs dat aan de egale lucht, de voort
glijdende wolken denken doet. Zelfs in de par
ken, de vele parken van Brussel, met grauwe
verweerde Heelden als op een schilderij van
Willink, is het nu niet anders. En rillend denk
ik aan de statue's van Venus en der Romeinse
keizers, die nu verlaten in het Park staan, bin
nen een omlijsting van kale bomen, vale, met
stof en twijgen overdekte vijvers, vochtige paden
en plassen, af geschilver de bankenen die ner
gens schuilen kunnen
Het wordt nu spoedig Sinterklaas en dan
weer Kerstmis. Ik zou daarover willen schrijven,
maar ik kan hel niet. Het is te kinderachtig,
dat ik daarbij steeds maar aan vroeger denken
moet.
Vroeger bestaat niet meer, of ik wil of niet,
en de romantiek van het heden, die ongetwij
feld bestaal, lijkt zo weinig meer op de roman
tiek van toen. Toenin mijn prille jeugd, was
Kerstmis iets warms en stilshet was intiem
en huiselijk. Het had inderdaad rwg iets reli
gieus, als op oude schilderijen van Bosch en
Brueghel. Kerstmis in Brussel heeft daar niets
meer mee te maken. Evenals Nieuwjaar is
het vóór alles de réveillon de laat-avondlijke
maaltijd uitgerekt tot een nachtelijk feest. Er
zijn hier veel mensen, die ofschoon anders
nooit, met Kerstmis wel naar een „nachtmis"
willen. Maar die nachtmissen worden gevolgd
en voorafgegaan door de genoemde eet- en
drinkgelagen, waarbij de tussengevoegde gods
dienstige plechtigheden op niet veel anders
meer tijken dan op een wisseling van decor
en een gelegenheid de schitterende avondtoi
letten te laten bewonderen.
En niettemin groeien nog altijd in Vlaande
ren, Brabant of de Kempen de oude kerst
verhalen, waarin de stille religieuze atmosfeer
der Vlaamse primitieven domineert. Maar het
zijn verhalen en ze spelen op het platteland,
waar het zó nog is als de prentkaarten daen
vermoeden, een kerkje in de sneeuw, wat
lichtjes hier en daar en donkere gebogen ge-
slalten op weg daarheen. Het contrasteert iel
met een stad als Brussel, waar men bij voor
keur naar revues en theaters gaatrevues en
theaters, die op hun beurt blijk willen geven
van begrip voor de diepere achtergrond van
Kerstmis en daarom scenes inlassen met kruis
beelden, teruggekeerde verloren zonen by
kerstkribben, kerstliedjes en door revue-sterren
uitgegalmde Ave Maria's naar Gounod of
Schubert. Het revue-publiek met een habituele
bereidwilligheid voor dit soort sentimentaliteit
vindt deze afwisseling van girl- en Hawaï-
toneeltjes delicaat en tijngevoeld en bewijst
dit door heimelijk zak doek geveeg aan wimpers
en oogranden!
Getuigt het van een gebrek aan moderniteitf
van een ongezonde hang naar het verleden, of
van een ander soort sentiment, ik weet hel niet,
maar als ik kon, gaf ik toch de voorkeur aan
een ouderwetse Kerstmis in de Kempen
Het Hartje van Rode Zegellak
V.rrotfp oa/f. li
die hem liet liefst op de wereld geweest waren.
fwan, fluisterde hij, mijn kleine lwan....
Een vogel antwoordde met een hoge, heldere
fluittoon. Het hoofd op zij gebogen luisterde
hij. Daar was het weer, heel in de verte, de
klare roep van een merel, een kinderlach achtei
rozenhagen, het spatten van water op water.
Buiten viel dichter de sneeuw en verstomde
ieder geluid, dat van de aarde kwam. Maar
binnen trappelde een kleine furie in razende
woede: Hoor je me, Oom Serge? Je moet mee
naar het bos. Hoor je me? Je moet. Wij moeten
de spar gaan halen en de mistletoe en de rode
bessen van de wilde rozen.
Zij trok hem aan zijn handen, aan zijn armen,
zij rukte hem overeind, terwijl tranen van
bitterheid en drift langs haar wangen rolden.
En eindelijk richtte Serge, de man, zijn ver
moeide, gepijnigde blik op haar. Zij drukte zich
tegen hem aan als een kat, zij greep hem beet
in de lange haren van zijn baard en al die tijd
herhaalde zij„Hoort U wel, Oom Serge, U
moet. Ik kan alleen de spar niet kappen. 11
moet mee. Hier is Uw jas. Hier is Uw hoed".
Zij duwde hem de deur uit. de trap af. en de
straat ep.
Buiten in de winterkoude, die het kleine
meisje genietend opzoog als een ijsbonbon,
kwam de oude man tot zich zelf. Hij lachte een
beetje tegen Tanja, een beetje verontschul
digend, eigenlijk beschaamd. Hij warmde haat
tintelende vingers in de uitgescheurde zak van
zijn overjas.
Zij kwamen aan het bos, dat slechts op een
kleine afstand van de stad gelegen was, en
ervan gescheiden door een asphaltweg en een
rivier. Onder het donker der kale, kreunende
bomen leek de sneeuw ijler,.blauwer ook, alsof
er verborgen juwelen onder te gloeien lagen.
Een vuur brandde over braamstruiken. Er was
geen rook. De stilte tussen de stammen was zo
intens, dat zij het vallen der vlokken konden
horen en het kloppen der sappen door takken
en twijgen. Zij roken bet ontkiemen der eikels
ónder de sneeuw, ónder de bladeren, ónder de
aarde. Het was vreemd, er waren geen scha
duwen. Er waren geen kleuren. Alles was wit,
dromend wit, starrelend, verstuivend wit. Blank,
dat zo donzen was als de tederheid van een
helde.
Alle geluiden hielden op te bestaan, daarna
verwaaiden de vormen in de winterwind, ver
schoten zelfs de nuances van kleur. Extase
van bevruchting en van geboren-worden in één
ademloze snik. Een kind begon te schreien,
omdat het geboren werd.
Het werd geboren in een zandkuil. Een koe,
een os en een ezel stonden er peinzend om
heen. Ook waren er enkele schapen, wat bijen
en een witte poes. De poes kroop naast hel kind
om het warm te houden. De koe gaf wat melk,
de bijen brachten honing, een vis offerde zijn
kiemende planten in het donker.
Later hebben zij dan toch nog de spar gehaald
en de mare, ook de rode bottels van de rozen
haag. Want vele Russen, levende en dode,
hadden niet gezien, hoewel zij een zachtheid
en een wonder zeer van node hadden.
De kamers waren niets veranderd. Op het
nachtkastje glom de fles. De ramen waren
bevroren. Het engeltje van Oom Stepan lag
vergeten op tafel, en in de kast stond een
rijstetaart met rode geconfijte kersjes.
Tanja legde een vuur aan in de kachel. Zij
streek haar vaders overhemd, haar nieuwe
jurk en haar haarlinten. Zij versierde de kerst
boom met de slingers, die Serge en zij ervoor
geplakt hadden. Zij stoofde een aardbeiencom
pote. Rond de lamp plooide zij lichtgroen crepe-
papier. Zij veegde de vloer. Bij iederé stap, die
zij deed voelde zij een klein hard dingetje
kloppen tegen haar vlees. Alsof het haar her
inneren wilde. Dat was het hartje van rode
zegellak, dat zij straks aan Oom Serge wilde
geven.
The Marx Brothfc..
rolprent de Woody-Woodpeckers song, als U
hem nog niet kent. Als U deze song reeds kent
zult U dubbel genieten van deze film.
U zult gieren van het lachen om the Marx
Brothers op hun best.
Toegang alle leeftijden. Plaatsbespr. als gewoon
Te koop: een Boerenwagen,
z.g.a.n-, 10 cm beslag. Gebr.
RIPMEESTER, Knol C 72.
Meisje, 24 j-, biedt zich aan
als Werkster of Dienstbode.
Briec on mder No. 544, Bu
reau van dit blad.
Een parodie op de bezettingstijd, vol vreemde
vrolijke en verbluffende voorvallen.
Aanvang 2.30 unr.
Toegang alle leeftijden. Plaatsbespr. als gewoon.
a^-4
z-eiaen wa« een uergeiijse uun zo vroujK, zo kicuttijk
en zo romantisch.
DORIS DAY, de nieuwe grote ster in de nieuwste en
grootste film van het seizoen.
U hoort in deze film de Top-Tunes van deze tijd o.a.:
„It's Magieen „Put'Em in a Box".
Toegang boven 14 jaar. Plaatsbespreking als gewoon.