De besprekingen te Djokja DeOost Duitse vluchtelingen De toekomstige militaire positie van West-Duitsland Proces te Serajewo r Begroting van Economische Zaken Franse nota aan Polen De Koloniale kwestie De Belgische Volksraadpleging VRIJDAG 2 DECEMBER 1949. Churchill geëerd Boycot van Nederlandse schepen opgeheven Verzoek van Tsjang Kai Sjek ZON- EN MAANSTANDEN Uranium bij Quebec ontdekt Postzendingen t'aan de 7 December-divisie Post voor de „Sibajak" fa.Yisser-koole Intrekking van de bank biljetten van f 10 en f IOO model 1945 Frnnkering bij Abonnement: Terneuzen Onder Redactionele leiding van P. L- D. J van Oeveren. Redactie-adres: Noordstraat 55-57 Terneuzen Telefoon 2510 Na 5 uur 2073 Gironummer 38150- Abonnementsprijs: 3,90 per kwartaal Per week 30 cent. Losse nummers 6 cent DE VRIJE ZEEUW 6e Jaargang No. 1285 Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Advertentieprijs: per mm 10 et-; minimum pat advertentie 1,50. Rubriek kleine advertenties: 5 regels 60 ct£ Iedere regel meer 12 ct Vermelding brieven onder nummer Bureau tras dit blad 15 cent meer. Inzending advertenties tot des namiddags 3 uur. ONDERHOUD MINISTERS VAN SCIIAXK EN STIKKER MET PRESIDENT SUKARNO EN SULTAN VAN DJOKJA Gisteren hebben te Djocja be sprekingen plaats gevonden tus sen de Ministers Van Schaik, Stikker, president Sukarno en de Sultan van Djogja, aldus wordt medegedeeld in een ge meenschappelijk communiqué, uitgegeven na de terugkomst van de Nederlandse Ministers in Batavia. Geconstateerd werd, dat de atmosfeer van vertrou wen en samenwerking, welke tijdens de Rondetafelconferen tie heeft bestaan, thans ook in Indonesië aanwezig is. Het be zoek van beide Ministers was hiertoe een verdere bijdrage, al dus het communiqué, hetwelk voorts vermeldt, dat uitvoerig van gedachten is gewisseld over de a.s. souvereiniteitsoverdracht die, naar mag worden verwacht, op 27 December zal kunnen plaats vinden. Tevens werd gesproken over de toekomstige samenwerking tussen alien, die in Indonesië Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft giste ren de Poolse ambassadeur in Parijs een nota overhandigd, waarin verklaard wordt, dat de Poolse weigering om contact met André Robineau, de Franse consulaire beambte, die beschul digd wordt van spionnage, toe te staan voordat hij terecht staat, een ontkenning betekent van de menselijke rechten. De nota zegt verder, dat de be klaagde voor onbepaalde tijd geen verwanten en zelfs niet door een advocaat mag worden bijgestaan. Robineau zou ook geen bericht mogen zenden aan zijn gezin, dat niet weet waar hij gevangen zit. „In deze om standigheden", aldus de nota, „doet het er weinig toe, of eën advocaat in een openbaar pro ces, waarvan het resultaat reeds officieel is bekend gemaakt, voor een zaak verdedigt, die naar officieel werd verklaard reeds is uitgemaakt". De Franse nota voegt er aan toe, dat de Poolse nota van 29 November toegeeft, dat andere arrestaties van Franse burgers in Polen louter werden verricht om pressie uit te oefenen op de Franse Rgering. Dergelijke ar restaties zijn „een nieuwe en aperte schending van het inter nationale recht", zo besluit de nota leven, welke samenwerking on misbaar is voor de opbouw van de nieuwe staat. Binnenkort zal president Sukarno over deze sa menwerking een radio-redevoe ring houden. Het Frans-talige Antwerpse blad „La Metropole" wijdt een tweede hoofdartikel aan de „anti- olpndale samenzwering'' en schrijft met betrekking tot de aanbeveling betreffende de vlag der V. N., die men in de trust- schapisgebieden zou willen zien wapperen naast die van de behe rende mogendheid: „Deze aanbe veling van de V. N. is onaan vaardbaar, daar de vlag het sym bool is van het gezag. Indien een land in die gebieden het gezag volledig in handen heeft, mogen er slechts de kleuren van het moederland wapperen. Twee vlag gen wijzen .op twee gezagdragers. De inlander twee gezagdragers opdringen, komt er op neer hem stilzwijgend „voor te stellen een nieuw re-giem te kiezen". Het blad schrijft tot besluit, dat er „op de beklaagdenbank, waar België naast Frankrijk, En geland en de Zuid-Afrikaanse Unie zit, maar één middel tot verdediging is, dit is een gemeen schappelijk pleidooi en een duidelij ke en besliste weigering'' Winston Churchill, die Woens dag zijn 75ste verjaardag vierde, s Woensdagnamiddag in het ge- Meel bezet Lagerhuis door vrien den en tegenstanders toegejuicht en luisterde met zichtbare ont roering naar een officiële lofrede van Minister-President Attlee. Deze laatste, van ouds Churchills tegenstrever in het débat, zeide: ,,Ik ben er zeker van, dat wij allen verheugd zijn deze man in goede gezondheid en actief als immer te zen. Wij wensen hem nog vele jaren". Church 11 uitte er in zijn dank woord zijn vreugde over, te heb ben geconstateerd, „hoe veel gro ter al die gevoelens zijn, die ons verenigen dan de overigens be langrijke kwesties, welke dikwijls in het Lagerhuis als daarbuiten aanleiding geven tot twistge sprek". WANHOPIG .BEROEP VAN OOST (DUITSE VLUCHTELINGEN OP WEST-DUITSE MINISTER Zoals gemeld, zijn 50 Oost-Duitse vluchtelingen, waaronder 4 mannen mat één been, 16 vrouwen en 15 kinderen, in 3 weken van Uelzen waar zij in een vluchtelingenkamp waren onder gebracht n$,ar Bonn gelopen om een persoonlijk beroep te doen cp de hoge West-Duitse autoriteiten voor het verkrijgen van een lien in eerste nstantie geweigerde vergunning om in West-Duits- land te mogen blijven. Zij hebben in deze 3 weken een afstand var ongeveer 400 km afgelegd. Een uit drie man bestaande de legatie der vluchtelingen heeft zich vervo'egd bij de West-Duitse M nister voor vluchtelingen-zaken. Dr. Hans Lukaschek. De delegatie heeft Minister Lukaschek een schriftelijk protest overhandigd WEST-DUITSLAND VOELT ER NIETS VOOR ALS SCHOKBREKER TE DIENEN In politieke kringen te Bonn wint de vertuiging veld, dat de West-Europese militaire besprekingen tha. *s voornamelijk gericht zijn op de vraag, hoe West-Duitsland in de toekomst te betrekken in het West-Europese militaire potentieel De vele stemmen, die in het buitenland zijn opgegaan om de noodzaak van een beperkte herbewapening van West-Duitsland in niet al te verre toekomst te (bepleiten, hebben in West-Duitsland zcflf weinig ingang gevonden. De/je afwijzing spruit voornamelijk voort uit de overtuiging, dat van een zelfstandig Duits leger geen sprake zal kunnen zijn, doch eerder van plaatsing van Duitse soldaten onder Westelijk comman do. Ondanks de propaganda voor de Europese verbondenheid, waarin de Duitse politici elkaar trachten te overtroeven, wordt een dergelijk begin van inschakeling van West-Duitsland in net militaire potentieél van Westelijk Europa vrijwel algemeen voor gesteld als onaanvaardbare „landskneehtendienstN HEFTIGE REACTIE De 17 zeeliedenbonden te Syd ney hebben de vijf jaar oude boy cot van Nederlandse schepen op geheven. De boycot werd inge steld tijdens de acties tussen Ne derlandera en Indonesiërs. 18 Maanden geledien werd de boycot tijdelijk opgeheven, doch opnieuw ingesteld, toen de oplossing van de Indonesische kwestie moeilijk heden opleverde. Naar schatting is «Door de boycot voor 40 millioen Australische ponden aan handel Uit nationalistische bron wordt vernomen, dat het bestuur van de Kwomintang Zaterdag en Zondag j.l. te Tsjoengkdng is bijeengeko men en een resolutie heeft goed gekeurd, waarbij' generaal Tsjiang Kai Sjek verzocht wordt opnieuw het bewind in handen te nemen en waarin de waarnemende presi dent Li Tsoengjen, die momenteel te Hongkong verblijft, aange maand wordt zich dadelijk naar het nationalistische gebied te be geven of officieel ontslag in te dienen. WEERSVERWACHTING medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Vrijdag ochtend tot -avond. Zwaar bewolkt. Zwaar bewolkt met voorna melijk in de Noord-Westelijke helft van het land enkele ver spreide regenbuien. Matige of vrij krachtige, maar in 't Noord- Westen tijdelijk zwakke wind tussen Zuid en West. In het Zuid-Westen van het land iets zachter. Overigens weinig ver andering van temperatuur. HOOGWATER. VRIJDAG 2 DECEMBER. v.m. Breskens Terneuzen Walsoorden 11.44 0.19 1.09 n.m. 11.57 12.32 1.22 Dec. Opk. Ond. Opk. Ond. 1949 Zon Maan 2 8.26. 16.32 14.48 3 03 3 8.4,8 16.31 15.02 6.16 Gebrek aan enthousiasme voor suggestie inzake een begin van herbewapening is ten dele ook verklaarbaar uit het feit, dat en kele van dergelijke suggesties aan een eventuële kleine Duitse troe penmacht de taak van een ver tragende actie in het gebied tus sen Elbe en Rijn hadden toege dacht. Militaire hypothesen van deze aard hebben hier een nogal heftige reactie gevonden in die geest, dat West-Duitsland er niets voor zou voelen slechts als schokbreker te kunnen optreden DE DUITSE NATIE WIL ZICH HERBEWAPENEN Het invloedrijke blad „Frankfur ter Algemeine" schreef: „Na korte of lange tijd zal de dag komen, waarop de Westelijke mogendheden aan de West-Duitse federale regering het verzoek rich ten zal, weer Duitse divisies op le stellen. Of zij zich daarbij voor stellen, dat deze divisies iets waard zullen zijn zonder de „mi litaire ge^st", waaraan 14 dagen geleden nog de oorlog verklaard werd, is voorlopig nog geheim. De eerste eis van de 'Duitse poli tiek is het buitenland duidelijk te maken, dat de Duitse natie her bewapening wil". Het blad pro testeerde voorts tegen „de onbe vangenheid, waarmee bepaalde kringen in Westelijke landen ge loven,, over jonge Duitse mannen eenvoudig te kunnen beschikken zonder het hun of het Duitse volk ook maar te vragen. DE BEZETTINGSTROE PEN BLIJVEN Ondanks het verzet tegen ac- tievemilitaire inschakeling legt men van Duitse zijde meer en meer nadruk op de wens, effectief te worden betrokken in het West- Europees verdedigingsstelsel. De Duitse opvatting daarbij is, dat de bezettende mogendheden ten volle de militaire veiligheid van West-Europa zelf zullen moe ten garanderen. Naar te Bonn verluidt zou kanselier Adenaeuer bij zijn onderhandelingen met de hoge commissie ook de kwestie van Duitslands veiligheid hebben aangesneden. Een der redenen waarom niet tot opheffing van de oorlogstoestand kon worden over gegaan, zo liet h;j mededelen,, i3 dat de bezettingstroepen zullen moeten blijven. DE BEZETTING IN FEITE EEN BONDGENOOTSCILXP, Men herinnert zich de reeds voor meer dan een jaar gedane Amerikaanse uitspraak, dat de bezetting in feite een bondgenoot schap is gaan betekenen. Dat deze uitspraak geen loze formule is, is uit het verloop van de strijd om West-Berlijn wel steeds gebleken. Niettemin groeit met West- Duitslands zelfstandigheid, naar uit persbeschouwingen blijkt, ook de behoefte aan een formele ver klaring inzake het recht op veilig heid in verband met de risico's, die voor West-Duitsland aan zijn Atlantische oriëntering verbonden kunnen zijn. „Hoe langer bezetting en con trole duren, des te duidelijker wordt het, dat daaruit tenslotte voor de bezettende mogendheden meer plichten dan rechten voort vloeien", zo schrijft het Stuttgar- ter \yeekblad „Deutsche Zeitung". Er zijn vele van dergelijke Duitse beschouwingen verschenen, waar uit blijkt hoezeer hier het besef doordringt, dat West-Duitslands internationale positie zich ver sterkt, naarmate in West-Europa de overtuiging veld wint, dat de federatie van Bonn een belangrijk zwaartepunt van elk West-Euro pees systeem zal moeten vormen. De felle strijd tussen kanselier Adenauer en de sociaal-democra tische leider Dr. Schumacher, die hier in het brandpunt van de be langstelling staat, is voor het grootste deel een gevolg van het feit, dat Schumacher meent, dat deze internationale positie aan West-Duitsland meer kansen biedt dan Adenauer bij zijn oi.de: handelingen zou hebben benut. Gezien tegen deze achtergrond heeft het conflict te Bonn een Europese betekenis. De hier met zoveel terughou dendheid gevoerde discussies rond het probleem dér herbewapening rverkrijgen een meer actueel ac cent door vele berichten uit Oost- Duitsland, die spreken over op bouw van< het daar gestichte poli- tieleger. Deze opbouw voltrekt zich in het geheim en de berich ten er over zijn niet altijd be trouwbaar. Tot dusverre is de „volkspolitie" neg te beschouwen als een apparaat dat militair wei nig betekenis heeft Zo juist zou den evenwel besluiten genomen zijn inzake dJe definitieve organi satie van dit politleleger en „vrij willige" recrutering er voor, die volgens het Berlijnse blad „Sozial- demokrat" de toekomstige sterk te op 360 duizend man zouden brengen. De Minister van Mijnbouw van de provincie Quebec heeft beves tigd, dat uraniumlagen zijn ont dekt nabij de stad Quebec. De ontdekker, die aanspraak maakt op het recht van de ex ploitatie voor een oppervlakte van 6000 ha, verzekert dat het radio-actieve erts bijna aan de oppervlakte is te vinden. De dikte van de aders .varieert van drie tot honderd meter. De bijzondere Kamercommissie welke verslag moet uitbrengen betreffende het voorstel tot het houden van een volksraadpleging over de terugkeeer van Koning Leopold, heeft het Katholieke Kamerlid Oblin tot rapporteur benoemd. De regering heeft in tussen in een nota geantwoord op e^n aantal vragen, welke met be trekking tot de volksraadpleging waren gesteld door het Socialisti sche commissielid Victor Larock. Hieruit blijkt, dat dé regering nog geen definitief besluit heeft geno men, of de volksraadpleging een nationaal dan wel regionaal ka rakter zal dragen en dat in dit opzicht een beslissing door het parlement zal moeten genomen v/orden. Bovendien is de regering van oordeel, dat door het aangeven in het betreffende wetsvoorstel van een bepaald percentage hier aan het consultatieve karakter zou wordlen ontnomen. Zoals be kend heeft de Koning te kennen gegeven, dat hij slechts naar Bel gië zal terugkeren, indien min stens 55 procent der Belgen hier van voorstander blijken. De heer T .arock bod oLteÖng de waag gesteld!, of de regering van oor deel is, dat het door de Koning aangeduide percentage dient be rekend te wondien op het totaal 'van de geldig uitgebrachte stem men. Hierop heeft de regering geantwoord, dat het hier een ad vies van de Koning betreft. Ten slotte verklaart dé regering van oordeel te zijn, dat, Indien de 55 procent niet wordt bereikt, dit zou betekenen dat de Koning af stand doet van de troon en de op volg ng geschiedt zoals bij de Grondwet bepaald. tegen de weigering van de Duitse autoriteiten te Uelzen dat aan de grens van de Britse en Sowjet- Russische bezettingszones van Duitsland is gelegen om hem vergunning te geven op West- Duits grondgeb ed te mogen blij ven. De 47 andere Oost-Duitse vluchtelingen bevinden zich thans te Keulen. Minister Dr. Lutaschek ant woordde de delegatie dat de West- Duitse Regering, in verband met de moeilijkheden die de vluchte lingen bij een gedwongen terug keer naar de Sowjet-Russ. sche bezettingszone van Duitsland te wachten staan, mogelijk speciale overwegingen bij het beoordelen van de situatie der 50 uitgeweke nen zal laten geiden. Aangezien de laatste onder delen van de „7 December-divi sie" eind Januari 195(f zullen re patriëren verzoekt de directeur van de legerveldpostdienst te Batavia 1. Geen postpakketten meer te zenden aan de militairen be horende tot de „7 December- divisie"; 2. Geen drukwerken, boeken, couranten en tijdschriften „per zeepost" meer te zenden aan deze militairen; 3. Het „per luchtpost" ver zenden van dag-, nieuws-, week-, sport-, kerkelijke- en Thuisfrontbladen aan de mili tairen van de „7 December- divisie" indien mogelijk na medio December te doen staken. Voorts wordt er nogmaals aan herinnerd dat het ingevolge de bepalingen van het Devie- zenbesluit ten strengste ver boden is geld en geldswaardig papier in de voor militairen overzee bestemde brieven, post pakketten en dergelijke in te sluiten. Post bestemd voor naar Ne derland terugkerende militairen aan boord van het troepenschip „Sibajak", die in een der tus senhavens zal worden uitgereikt moet uiterlijk 8 December in Ne derland ter post worden be zorgd. Behalve de gebruikelijke ge gevens dient het adres de ver melding te bevatten: „Aan. boord van het troepenschip Si bajak op thuisreis naar Neder land". De naam van de vermoe delijke tussenhaven mag dus niet worden vermeld. TWEEDE KAMER. Nieuwe collectie WINTERJASSEN en (OSTIUMS JONGENSJASSEN PLUSFOURPAKJES MANTELS JAPONNEN KINDERMANTELS REGENKLEDING Uitstekende pasvorm- kwaliteit en Ook in grote maten. Opvallende lage prijzen. Deelnemer KLOKJES WINKELWEEK. 2000- nen. aan Waardebon- Zitting van 1 December. Souvereiniteitsoverdracht Indonesië. In de vergadiering der 'lweede Kamer heeft de Voorzitter mede gedeeld, dat de memorie van ant woord) op het voorlopig verslag inzake souvereiniteitsoverdracht Indonesië vandaag bij de Kamer zal worden 'ingediend. Spr. stelt zich voor het wetsontwerp aan de orde te stellen Dinsdag 6 Dec. om één uur. Nieuw Kamerlid. Besloten is tot toelating van de heer Bernard Verhoeven (KVP) tf Arnhem, die benoemd is ver klaard in de vacature ontstaan door de ontslagneming van Prof. Dr. Gielen. SOW JET-BU KOERS VERDACHT VAN SOWJET -UNIE SPIONAGE IN DE Toen het proces tegen Sowjet- Russische burgers, die beschul digd worden van spionage in Joe go-Slavië gisteren werd geopend werden de 10 beklaagden ieder bewaakt door politie-agenten in blauwe uniformen met de partisa nenster op de borst een onder scheiding voor hen, die aan de zijde van maarschalk Tito streden medegedeeld werd, dat de beklaagde Nekloedof Dinsdagavond dood in zijn cel. hangende aan een strop, werd aangetroffen. De openbare aanklager noemde Sowjet-Russische functionar issen te Belgrado in verband met de tenlasteleggingen Anatol Inva- nov en Pavel Elisejev, respectie velijk eerste en tweede secretaris bij de ambasade te Belgrado -t- en VIadv mir Latisev en Wassili; Kirsanof van het, SowjeteRussi- sche voorlichtingsbureau. Kirsa nof werd onlangs uit Joego-SIav.é uitgewezen, daar hij spionage zou hebben gepleegd, terwijl Latisef liet land eerder dit jaar verliet. De leider van het beweerde spionagecomplot zou een Ortho doxe priester, een -zekere Alexei Krisko, zijn, die Donderdag In een zwarte toga in de rechtszaal ver scheen. Hem wordt ten laste gelegd, eerst gewerkt te hebben voor de- fascisten tegen Rusland en daar na voor Rusland tegen Tito. Hij zou het land doorgetrokken zijn en tegen Tito en de Sowjet- Unie geagiteerd hebben en na de afkondiging van de Kominform- resolutie tegen Tito zich met functionarisen van de Sowjet- ambassade in verbinding gesteld hebben en zich bereid verklaaid hebben voor hen te werken. De openbare aanklager sloot de mogelijkheid van het doodvonnis uit door zich te beroepen op ecu artikel van de wet op misdaden tegen het volk en de staat,, dat voorziet in een maximum-straf van 20 jaar dwangarbeid. Alle beklaagden, uitgezonderd de vrouw Xenia Komad, zouden voor de Sowjet-Unie hebben ge spioneerd sinds het geschil tussen Tito en het Kremlin. Men gelooft, dat alle Sowjet- Russische functionarissen, die door de openbare aanklager werden genoemd, niet langer in Joego slavië verblijven. Hun namen komen voor in een brief, die Vla dimir Nekloedof achterliet. Het hof verdaagde na voorie- zing van de tenlastelegging de zitt ng tot heden. De Nederlandse Bank'maakt bekend „Overeenkomstig artikel 14 van de Bankwet 1948 roept de Neder landse bank N.V. krachtens mach- t'ging, haar verleend bij Konink lijk Besluit van 25 October 1949, Nr. 18 mits dezen de houders der door haar in omloop gebrachte bankbiljetten van ƒ10 en 100, model 1945, waarvan de uitgifte aangekondigd en een uitvoerige beschrijving gegeven werd in de Nederlandse Staatscourant van 26 September 1945, No. 76 op, om deze biljetten vóór 1 Juni 1950 ter verwisseling aan te bieden bij haar Hoofdbank, haar Bijbank te Rotterdam, haar Agentschappen of haar Correspondentschappen. Bovenbedoelde bankbiljetten zijn alle gedateerd 7 Mei 1945. Op het Biljet van 10 is aan de voorzijde de Nederlandse Leeuw afgebeeld, omgeven door de dicht regels: „Die tyrannic verdrijven die mijn hart doorwondt". Het biljet van 100 is niet van een af beelding voorzien, doch is ken baar aan een bruine rechtop staande band in het midden dei- voorzijde en een groene rechtop staande band aan de achterzijde". De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft het Sowjet-Russisch voorstel voor een Viifmogendn "de-n-Vredes- pact verworpen. Minister Van dén Brink be antwoordt enkele vragen. De behandeling van de begro ting van Economische Zaken en van de Staatsmijnen werd gisteren voortgezet. Minister Van den Brink beant woordt enige opmerk'ngen. Q.m. deelt hij medé, dat van 1 Januari 1948 tot 1 Otcober 1949 804 ge demobiliseerde militairen in de Limburgse mijnen zijn tewerkge steld. 1238 Ondergrondse vakscho lleren volgen liet onderwijs, dat drie jaren duurt- Tegen verkor ting van de arbeidstijd, verzet zich het feit, dat de productie verhoogd moet worden. In de periode JanuariOctober 1948 was de opbrengst der parti culiere mijnen 3.5 millioen ton, over dezelfde periode van 1949: 3.6 millioen ton. De productiecij fers der Staatsmijnen over dezelf de periode zijn 5.5 en 6 miUioen ton. Hier zijn o.a. geologische fac toren in het spel. Woongelegenheid voor jonge gezinnen vindt spr. uitermate be langrijk. Als er gelegenheid was voor uitbreiding, zou dit de wer vingsactie zeker ten goede komen. Voorts deelt spr. nog mede, dat liet z ektepercentage in 't mijnbe drijf in 1948 13.8 pet. en In 1949 13.9 pet. bedroeg. De begroting van Economische Zajken en van de Staatsmijnen worden zonder hoofdelijke stem ming aangenomen, met aanteke ning dat C.P.N. geacht wil wor den te hebben tegengestemd. De Staat en de N.V. Lim burgse Tramweg M.ij, Aan üe orde was daarna het wetsontwerp, houdende voorzie ningen ten aanzien van de gelde lijke belangen van de Staat bij de N.V. Limburgse Tramweg Mij. By de tot stand te brengen reorganisatie van deze vennoot schap zuilen de provincies en de Vereniging van Gemeenten teza men niet meer dan 40 pet. van het volgestorte aandelenkapitaal in eigendom hebben en zal liet res terende gedeelte ter beschikking van de staat zijn. De heer Algera (A.R.) betoogt, dat de voorgestelde sanering in feite neerkomt op nationalisatie van de Limburgse Tramweg Mij. Spr. zou liever zien, dat het aan delenkapitaal verdeeld wordit «i« thans het geval is, n.1. 57 pet. voor de streek en 43 pet. voor het Rtjlk. De heer Schil thuis (Arb.) acht het begrijpelijk, dat de Staat, die 9 millioen heeft prijs gegeven, het merendeel der aandelen wenst. De heer Maenen (KVP) noemt het standpunt van de Minister re delijk. Z.i. zal voldoende met de belangen van het gewest worden rekening gehouden. De Minister van Verkeer en Waterstaat, de heer Spitzen, merkt op, dat door de verschui ving in het aandelenkapitaal een wijziging in de leiding zou kun nen volgen. In het college van commissarissen is in ieder geval geen wijziging gekomen. De in vloed van het Ry'k is hier achter uitgegaan. De Minister meent, dat men niet mag spraken van een soort nationalisatie. Het wetsontwerp wordt ten- s.otte z.h.s. goedgekeurd. Wijziging Begroting va». Waterstaat. Z.h.s. is goedgekeurd een wijzi ging van de begroting van het Departement van Verkeer en Wa terstaat voor 1948, waardoor de gehele dienst wordt verhoogd met 37.430.200, de gewone dienst mét f 18.996.050 en die buitengewone dienst met 18.434.150. WIJZIGING L.O-WLT 193» In de late middag heeft d» Tweede Kamer een aanvang ge maakt met de behandeling van het wetsontwerp tot wijziging van da Lager Onderwijswet 1920. Door dit wetsontwerp wordt de achtjarige lagere school inge voerd. Daarnaast blijft een afzonder lijke school voor V.G.L.O. (voorts gezet gewoon lager onderwijs) gehandhaafd. Voor oprichting van een dergelijke school zullen ten minste 61 leerLngen vereist zijn. De heer Terpstra (A-R.) herin nert aan de geschiedenis va» het achtste leerjaar. Op 1 Januari 1950 treedt hes achtste leerjaar automatisch ia werking. Dan zullen de k nderex die het 7e leerjaar gevolgd héb ben en niet overgaan naar U_LuO. Middelbaar of Nijverheidsonder wijs, drie mogelijkheden hebben- 1. Ze gaan naar een afzonder lijke schoflj voor V.G.L.O.; 2. Ze blijven op een gewone la gere school, maar in de 8e kla* krijgen zij V.G.L.O.; 3. Ze blijven op een gewone la gere school met een 8e klas met het karakter van V.G.L.O. Het V.G.L..O. is nog niet wat net zijn mo.et. Er is gebrelk aan leer krachten en schoolruimte. Ten aanzien van de aansluiting der lagere school op de ambachts- en land- en tuinbouwscholen kan spr. zich niet achter de Minister scharen. De Minister bestendigt 'n maatregel van Minister GieleX waardoor die aansluiting voor eee jaar mogelijk wordt gemaakt. Ouders van kinderen van plm. 12 jaar die de lagere school ver laten, zulen al een jaar vroeger de beroepskeuze moeten doen. Het eerste jaar van ambacht- en land. en tuinbouwscholen is al ge richt op het latere beroep en wan neer het kind die richting niet uit blijkt te kunnen, kan er een jaar verloren zijn. Spr. verklaart niet te hegrijpen, dat de Minister k nderen wil ont trekken aan de lagere school en brengen in een 7e leerjaar voor algemeen vormend lager onder- wijs van ©en school, die in veel gevallen niet van de richting der ouders is. Dit lijkt hem een ge vaarlijke inbreuk op de grondslag der financiële gelijkstelling. De heer Van Sleen (Arb.) ver klaart dankbaar te zijn voor dit. wetsontwerp. Spr. constateert, dat bij het onderwijsbeleid een vaste koers ontbreekt. Het principe van een lagere school met 6 leerjaren en een aparte school voor V.G.L.O. met 2 leerjaren acht spr. juist. De school V-G.LO. moet een ge leidelijke overgang vormen van de lagere school naar het maatschap pelijk leven of naar ambachts scholen. Voor ambachtsscholen staat hij een twee-jarige vooropleiding voor. Hy kan zich echter ver- endgen met één jaar maatschip- pijschool. Deze zullen een be langrijke taak hebben te vervul len, ook op het platteland. Spr. betreurt het, dat de Mi nister een deel der jongens nn wil zenden naar de voorbereiden de klas der ambachtsschool. Het lflkt alsof alles gedaan om de ontwikkeling van het V.G. L.O. te remmen. De eis van 61 leerlingen voor oprichting ener V.G.L.C.-school acht de heer Van Sleen voor het platteland veel te hoog en zelfs voor de grote stad zal deze eis be zwaarlijk. zijn. Hierna wordt de vergadiring gesehorst.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1949 | | pagina 1