Politieke situatie in Indonesië
Het Britse devaluatiedebat
Enorme brandte Finsterwolde
Amerikaanse Staalindustrie
De Belgische Koningskwestie
I
I
Lezers die schrijven
ZATERDAG 1 OCTOBER 1949.
Amerikaanse kustwacht
zoekt Italiaanse vliegers
Het grenscorrectiebesluit
Geheime bijeenkomst
in West-Berlijn
Koningin Julianafonds
keert bijna 4 ton uit
Prof. Weinberg beschuldigd van ver
raad atoomgeheim aan Sovjet-Unie
Concessie aangevraagd
voor aardolieveld in
Overijssel
HOOGWATER
De verhouding tussen
Amerika en de Sovjet
Schadevergoeding gewezen politieke
deliquenten
Amerikaans fonds voor
atoomwapens
Slagers spraken met
Minister Mansholt
Spanning in het Oosten
Het Argentijnse wets
ontwerp voor
de politieke partijen
WEElïS VER W ACHTIN G
medegedeeld door het K.N.
M.I. te De Bilt, geldig van
Zaterdagochtend tot avond.
Plaatselijk enkele bullen.
Over het algemeen veel be
wolking met plaatselijk en-
hele buien. Meest matige
wind uit Noordel. richtingen
Weinig verandering in tem
peratuur.
FranKering bij Abonnemenx Terncu
Onder Reaacnonele leiding
van P. L. D. J, van Oeveren
Redactie-adres:
VRIJE
5e Jaargang No- 1232
Noordstr. 55-57, Terneuzen
Tel. 2510 Na 5 uur 2073
Uitgave Stichting „De Vrije Zee - - it dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 et-; minimum
per advertentie 1,50.
inzending advertenties
tot den namiddags 3 uur
Rubriek kl. advertenties
5 regels 60 ct; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding: Brieven onder
nummer Bureau van dit
Blad 15 cent meer.
Abonne mentsprijs 3,90 per kwartaal.
ZON- EN MAANSTANDEN.
1949
Zon
Maan.
Oct.
Opk.
Ond.
Opk.
Ond.
1
6.40
18.19
17.—
2
6.41
18.17
17.18
0.59
3
6.43
18.14
17.31
2.16
4
6.45
18.12
17.41
3.31
5
6.46
18.10
17.51
4.43
6
6.48
18.08
17.59
5.54
7
6.50
18.05
18.09
7.04
8
9
6.52
18.03
18.19
8.15
6.53
18.01
18.32
9.27
10
6.55
17.58
18.49
10.42
Naar Aneta verneemt, is gis
terenochtend ten paleize te Ba
tavia een aanvang gemaakt met
besprekingen, welke periodiek
worden gehouden tussen ae
hoge vertegenwoordiger van ae
Kroon en zijn gedelegeerden in
de negara's, alsmede met de
regeringscommissarissen voor
Midden- en Oost-Java. Waar
schijnlijk zal bij dit overleg ook
een Nederlands voorstel betref
fende de bestuursvoering op
Java in de periode, welke voor
afgaat aan de overdracht der
souvereiniteit, een onderwerp
van gesprek zijn.
Gisterenochtend waren te Ba
tavia noch bij de Republikeinse
delegatie noch bij de Nederland
se autoriteiten bijzonderheden
bekend omtrent eventuele be
sluiten 'van de Republikeinse
regering met betrekking tot de
door Mr. s'Jacob overhandigde
voorstellen.
Van Nederlandse zijde ver
nam Aneta, dat men dezer da
gen Mr. Susan to Tirtoprodjo en
Mr Wongsonegoro, resp. voor
zitter Van de Republikeinse de
legatie in Indonesië en Minister
De Amerikaanse kustwacht
hieeft Donderdagavond meege
deeld, dat men het zoeken naar
de twee vermiste Italiaanse vlie
gers Giovanni Bordello en Camil-
lio Barioglio, die sedert '16 Sep
tember worden vermist nadat zij
in een één-motorig licht vliegtuig
van de Azoren waren opgestegen,
heeft gestaakt.
Men was het zoeken begonnen
naar aanleiding van berichten,
dat het vliegtuig in de buurt van
de Bahama-eilanden ronddreef
en dat beide vliegers nog in leven
waren. De Italiaanse reddings
dienst heeft thans medegedeeld,
dat de boodschap, die van de
beide vliegers ontvangen zou zijn,
uitgezonden was door een ama
teur-radiostation en niet door de
radiodienst van de Italiaanse
marine. Men zal trachten het
amateur-station op te sporen om
te vernemen hoe de boodschap
werd opgevangen. De Italiaanse
ambassade te Washington heeft
gemeld, dat „alle autoriteiten
het geval als een verzinsel be
schouwen".
•De Viiegcra hadden zonder tus
senlanding van Lissabon naar
New York willen vliegen. Zij wil
den door hun vlucht geld hijeen-
brengen voor „Jongensstad" voor
Italiaanse oorlogswezen. Zij wa
ren wegens benzinegebrek ge
dwongen op de Azoren weer te
landen.
van Bmnenlandse Zaken, tevens
voorzitter van de Republikeince
vertegenwoordiging in de Cen
trale Gemengde Commissie, te
Batavia verwacht.
De correspondent van Aneta
te Djokja heeft inmiddels uit
welingelichte kringen verno
men, dat het plan-s'Jacob door
de Republiek zal worden aan
vaard, doch met enige amende
menten. Volgens genoemde
„Daerah Istemewa" worden ge
geven, gelijk aan die van Djokja.
Overigens gaf men in deze
kringen toe, dat het afbakenen
van de patrouillegebieden in en
kele streken een zeer ingewik
kelde procedure is, tengevolge
waarvan men genoodzaakt was
over te gaan tot het instellen
van gemeenschappelijke pa
trouillegebieden, waarin bij
toerbeurt wordt gepatrouilleerd
door de T.N.I. en door Neder
landse strijdkrachten. In West-
Java kan deze gang van zaken
kringen zal aan Solo, zodra dit zonder moeilijkheden worden
gebied aan de Republiek zal zijn gehandhaafd, aldus verklaarde
teruggegeven, de status van men in genoemde kringen.
Op onze administratie ligt voor
belanghebbenden ter inzagede
lijst van het Troepentrans
portschip „Zuiderkruis"' ver
moedelijke aankomst te Rot
terdam 10 October 1949.C
Na een dqbat van drie dagen heeft het Britse Lagerhuis een
motie van de oppositie verworpen, waarin de economische politiek
der Regering wordt afgekeurd. De Liberalen stemden met de
Oppositie mee De Regering verkreeg ongeveer 40 stemmen min
der dan gewoonlijk. Bij belangrijke debatten gaan gemidddld
25 a 30 stemmen verloren door ziekte of reizen. De stemver
houding was 350 tegen 212.
Mei 342 tegen 5 stemmen werd een motie van vertrouwen in
de politiek der Regering met betrekking tot de devaluatie en haar
economisch beleid aanvaard. De Oomservtatieven onthielden zich
van stemmen.
welke door verzekering ge
dekt wordt, beloopt volgens
een voorlopige raming onge
veer 300-000.
De boerderij, van de heer O.
Smith werd mede bewoond door
twee arbeidersgezinnen. Zeven
tien personen zijn door deze
brand dakloos geworden.
BRANDWEER STOND MACHTELOOS
Een enorme brand heeft Donderdagmiddag te Finsterwolde
gewoed. De brand ontstond in de modelboerderij van W- ten
Have. De brandweer van Finsterwolde, die ijlings te hulp was
geroepen kon niets uitrichten, daar het blusmateriaal weigerde-
De ter assistentie ingeroepen brandweren uit Beerta en MidwoWa
moesten onder zeer moeilijke omstandigheden werken, daar de
brandgracht, die hier omdat er geen waterleiding is, langs dei
boerderij loopt, zeer weinig water bevatte.
Welda was de boerderij een
laaiende vlammenzee. Toen het
koren en voederhooi vlam vatten
sloeg de brand over naar de mo
delboerderij van de heer O.Smith
en kon men niet voorkomen dat
ook deze boerderij, die op 20 me
ter afstand van die van de heer
Ten Ha/ve staat, een prooi der
vlammen werd. Buren hielpen
zoveel ze konden om de inboedels
te redden. Een grote partij land
bouwwerktuigen ging verloren en
enkele varkens kwamen in de
vlammen om.
Tijdens de blussingswerkzaam-
heden stortte een der muren in,
waardoor de brandweerman P.
Jurjens uit Finsterwolde zich ge
noodzaakt zag van 6 meter hoog
te uit een venster te springen.
Hij liep daarbij een armfractuur
en een enkelblessure op en werd
naar het Winschoter ziekenhuis
overgebracht, evenals mevr. De
VoogdGrijze, een der toeschou
wers, die een schouderfractuur
opliep doordat zij kwam te vallen.
Over de oorzaak van de brand
kon men ons nog niets definitiefs
mededelen.
De familie Ten Have ver
toeft op het ogenblik met va-
cantie in Zeeland. De schade,
In Staatsblad J 449 zijn enige
wijzigingen van het grenscor
rectiebesluit opgenomen. Tot
nogtoe waren daden van be
schikking over onroerend goed
onmogelijk. Deze bepaling was
vervat in artikel 26 lid 2 van het
grenscorrectiebesluit. Het on
derhavige Kon. Besluit trekt
deze bepaling in, Waardoor het
rechtsverkeer in de toegevoegde
gebieden is vrijgekomen.
Voorts is bepaald, dat het Ne
derlandse recht op de beschik
kingen over onrperend goed
(verkoop, hypotheek, enz.) van
toepassing is.
In een ander Staatsblad heeft
de Minister van Financiën enige
nadere voorschriften openbaar
gemaakt.
Het wordt voor Duitse rechts
personen in de toegevoegde ge
bieden mogelijk, een rechtsvorm
van het Nederlandse recht aan
te nemen (behoudens enige uit
zonderingen). Deze bepaling,
die b.v. voor Boerenleenbanken
van belang is, werd in het leven
geroepen om de credletgeving te
vergemakkelijken. Een en an
der is geregeld in een nieuwe
tekst van art. 25 van het be
sluit.
Het betreft hier de laatste al
gemene maatregelen van be
stuur op grond van de grens-
correctiewet, aangezien de wet
de termijn voor de Koninklijke
besluiten doet eindigen op 1
October 1949.
AMERIKAANSE STAALIN
DUSTRIE TREFT VOORBE
REIDINGEN VOOR HET
STILLEGGEN DER BEDRIJ
VEN.
De Bethlehem Steel Corpora
tion en de Republic Steel Corpo
ration, na de United States Steel
Corporation de grootste staal-
producten in de Ver. Staten heb
ben de onderhandelingen met de
Verenigde staalarbeiders, de vak
vereniging van staalarbeiders,
die is aangesloten bij de C. I- O-,
afgebroken.
De onderhandelingen van de
Bethlehem Steel Corp. met de
vakvereniging zijn mislukt, door
dat de vakvereniging volhardde
in de eis, dat de maatschappij de
kosten voor pensioennen en soci
ale verzekering, ten bedrage van
10 dollar-cent per uur, geheel voor
haar rekening zou nemen. De
organisatie verwierp het voorstel
van de maatschappij volgens het
welk van de arbeiders ook bij
dragen verlangd worden. Zij
achtte dit in strijd met de aan-
De drie commandanten van
West-Berlijn zijn gisteren enige
uren in geheime zitting bijeen
geweest. Er zou geen communi
qué worden uitgegeven.
Men gelooft te Berlijn, dat het
verzoek van Prof. Reuter, burge
meester van West-Berlijn, en
van de anticommunistische on
afhankelijke vakbond (U. G.
O.) om de spoorwegen in de
Westelijke sectoren onder con
trole der Westelijke Geallieerden
te plaatsen, bovenaan de agen
da stond.
(Volgens een oude viermo-
gendhedenovereenkomst hebben
de Sow jets de absolute controle
over alle spoorwegen in de vier
sectoren van Berlijn).
Bij de levendige gedachtewisse
lingen kwam partij-polemieken
naai' voren en ook deden de aan
staande algemene verkiezingen
hun invloed gelden.
Het debat werd voortgezet
door de minister van volksge
zondheid. Bevan, die een felle aan.
val op Churchill deed in antwoord
op diens verklaring van Woens
dag. Ghurchills rede was een
„opgeblazen blaas met leugens"
die hij met „de degen der waar
heid" wilde doorprikken. Chur
chill diende zich uit het openbare
leven terug te trekken „teneinde
zijn reputatie niet nog meer te
schaden". Engeland had in 1935
voor het laatste een gunstige 'be
talingsbalans gehad en de Labour-
regering had een bankroet-land"
geërfd. De Conservatieve rege
ring had de werkloosheid en de
„halve hongersnood" gemaskeerd.
Bev&n zeide van oordeel te zijn,
dat de Conservatieven Churchill
„als vuile handschoen" zouden
wegwerpen, indien zjj aan de re
gering zouden komen. Hij deed
tenslotte een beroep op de Britse
arbeiders er geen gebruik van te
maken van de moeilijkheden waar
in het land verkeerde. Hij ver
trouwde dat zij aan deze oproep
gehoor zouden g-even,
Lyttleton, minister voor de pro
ductie tijdens de oorlog zeide,
dat een der wegen om aan een
crisis te ontkomen er in bestond,
dat de arbeiders langere uren zou
den maken. Bij omwisselbaar-
heid van het Pond .waarover nog
geen enkele officiële woordvoer
der had gesproken, zou Engeland
de leiding in het sterling-gebied
kunnen herkrijgen en zodoende
na Amerika de tweede plaats met
betrekking tot de wereld-finan-
ciën kunnen innemen.
De Brits-Amerikaanse beta
lingsbalans kon niet worden her
steld op basis van de huidige han
del of de verhoging van de ex
port.
Indien Engeland investering
van overzee wenste diende het zijn
nationnalisatie-program op te ge
ven.
Anthony Eden, plaatsvervan
gend leider van de Oppositie,
drong aan op een nauwere unie
met het Gemenebest en 'n nog in_
tiemere samenwerking in alle op
zichten wat politiek en economie
betrof met de landen van West-
Europa. De deelnemrs aan Eu
ropese samenwerking dienden ge
raadpleegd te v/orden bij het ne-
Hij critiseerde Cripps in deze en
wees er op, dat de Franse rege
ring de Britse kanselier het vo
rige jaar tijdig op de hoogte had
gebracht van haar voorstellen tot
devaluatie van de franc.
Premier Attlee verweet
Churchill in de slotrede, dat
deze een aanval had gedaan
op de integriteit van kanse
lier Stafford Cripps.
Churchill kon zeer groot
doch ook zeer klein zijn en
het speet hem, Attlee, als hij
zag, dat Churchill afdaalde
tot gemeenheden, zoals Woens
dag. Zulks kwetste niet de
kanselier, doch deed Chur
chill in waarde dalen.
Attlee ontkende, dat de wijze
waarop de devaluatie was aan
gekondigd gebrek aan eerbied je
gens de Europese partners van
Engeland had getoond. Hij zag
de mogelijkheid niet van een mas
sabijeenkomst lang van te voren,
waarop de verandering van de
koers besproken had kunnen wor
den.
Er waren pogingen gedaan om
de gehele verantwoordelnlcheid
voor de tegenwoordige positie op
de Labour-regering te schuiven.
Het communiqué, dat te Washing
ton was uitgegeven na de Ame
rikaans-Canadees-Engelse bespre
kingen, had duidelijk uit doen ko
men dat 't vraagstuk niet slechts
Engeland of zijn verhouding met
Amerika betrof doch het gehele
sterlinggebied. Het vormde een
werelvraagstuk. De Britse rege
ring had ook geen klachten uit
het Gemenebest gehoord over de
wijze waarop het devaluatievraag.
stuk was medegedeeld. Eden had
bijvoorbeeld gevraagd, waarom
geen overleg met Frankrijk was
gepleegd. Zulks zou echter tijd
gevergd hebben en hoe wijder het
gebied van overleg zou zijn ge
weest, des te groter was het ge
vaar geworden. De Britse deel
neming aan de CEIEC, het Brus
selse verdrag en de Raad van Eu
ropa vormde het bewijs te over
van Engeland verlangen om tot
het uiterste met de andere Euro
pese landen samen te werken en
de mededeling van Woensdag, dat
Engeland een verhoogde invoer
uit Europa toestond zonder in-
voervergrj ming bewees, dat En
geland niet tfacli, Le zich van de
Europese handel af te sluiten.
Het Lagerhuis verdaagde zijn
Volgens de Katholieke „La
Libre Belgique" heelt ae Belgi
sche Minister-President, Gaston
Eyskens, tijdens een bijeen
komst van het Nationale Comité
der Katholieke Volkspartij ver
klaard voornemens te zijn zich
in de tweede helft van October
naar Koning Leopold te Pregny
(Zwitserland) te begeven. Hij
zal hier met de Vorst van ge
dachten wisselen over het hou
den van een volksraadpleging
over diens terugkeer.
Met de debatten in de Senaat
over het houden van deze volks
raadpleging zal onmiddellijk na
de parlementaire vacantiè een
begin worden gemaakt.
Zoals indertijd reeds bericht,
is het voorstel tot het houden
van een volksraadpleging door
de Senaatscommissies voor bin
nenlandse Zaken en Justitie
aangenomen, waarbij de Socia
listen tegen stemden en de Li
beralen zich van stemming ont
hielden.
Omtrent de voorwaarden
waaronder de volksraadpleging
zou moeten worden gehouden,
is echter nog niets vastgesteld.
De Socialisten, die in principe
tegenstander zijn van een volks
raadpleging, omdat zij deze in
strijd achten met de grondwet,
zijn niettemin bereid zich bij
een plebisciet over de terugkeer
van de Koning neer te leggen,
indien van te voren wordt be
paald, dat deze 66 procent der
stemmen in het land op zich
moet verenigen. De Katholie
ken blijken niet verder te wil
len gaan dan 55 procent, terwijl
de Liberalen het percentage op
60 procent vastgesteld wensen
te zien. Intussen hebben de Li
berale en Socialistische Walen
met nadruk laten weten, dat zij
een regionale volksraadpleging
wensen. Volgens hen is het on
juist de Vlamingen toe te staan
Wallonië een koning op te drin
gen, voor wie het niets voelt.
Verwacht wordt, dat de wet
gevende Kamers na de 18de
October weer bijeen zullen ko
men en de algemene indruk te
Brussel is, dat Eyskens alles in
het werk zal stellen om aan het
thans reeds bijna vijf jaar sle
pende koningsvraagstuk, op
welke wijze dan ook, een einde
te maken.
Het Koningin Julianafonds keert
in 1949, het eerste jaar van zijn
bestaan, bijna vierhonderd duizend
gulden aan subsidies voor maat
schappelijke doeleinden uit. Voor
verzorgingsinstellingen, zieken
huizen en sanatoria is 55.000 gul
den beschikbaar gesteld. Voor
wijk- en kraamzorg 29.000 gul
den, naar de Jeugdzorg gaat een
bedrag van 175.000 gulden, waar
naast voor zorg voor onvolwaar-
digen subsidies tot een bedrag
van 26.800 gulden worden ver
strekt. Voor geestelijke volks
gezondheid keert het fonds 23.880
gulden uit en voor diverse vereni
gingen en instellingen van maat
schappelijke aard, die niet onder
de genoemde categoriën vallen,
is een bedrag van 72.550 gulden
uitgetrokken. Totaal heeft dit
fonds dus 83.930 gulden uitge
keerd.
Bij het aanvaarden van de rege
ling door Koningin Juliana op 4
September 1948 werd dit „natio
nale fonds ter bevordering van
maatschappelijk werk"' gesticht.
Doelstelling van het fonds is niet
zich bezig te houden met maat
schappelijke zorg, doch organisa
ties, die op dit terrein, werkzaam
zijn en in fiannciële moeilijkheden
verkeren, welke moeilijkheden
met het geven van een éénmalige
subsidie op te lossen zijn, voort
te helpen.
Ten behoeve van het fonds
heeft de gouden koets vele maan
den lang aan boord van een ten-
stellingsschip door Nederland
gevaren.
Ook op andere manieren wordt
getracht geld voor de urgente
gevallen bijeen te brengen, waar
door nuttig maatschappelijk werk
kan worden voortgezet of althans
ever het dode punt heengeholpen.
De „N.V. Nederlandse Aard
olie Maatschappij" heeft Gede
puteerde Staten van Overijssel
verzocht htm bemiddeling te
verlenen teneinde te bevorde
ren, dat de begrenzing van de
concessie Schoonebeek wordt
uitgebreid tot in totaal onge
veer 93.000 ha.
De in 1948 verleende concessie
welke betrekking had op grond
gebied van de gemeenten Coe-
vorden, Schoonebeek, Dalen,
Emmen, Sleen en Gramsbergen,
besloeg een oppervlakte van on
geveer 15.000 ha.
Boringen en andere onderzoe
kingen hebben aangetoond, dat
de bestaande concessies slechts
een deel bedekt van een uitge
strekt aardolieveld, dat zich in
Westelijke richting tot voorbij
Meppel voortzet. Positieve vond
sten in de laatste jaren gedaan
dragen bij tot het exploiteren
van deze gebieden. Bij de
nieuwe concessieaanvrage zijn
de volgende gemeenten betrok
ken Hardenberg, Avereest,
Dalfsen, Ommen, Nieuwleusen,
Zwollerkerspel, Staphorst,
Zwartsluis, Vollenhove, Wanne-
perveen, Giethoorn, Steenwijk,
Steenwijkerwold en Oldemarkt.
Nader vernemen wij, dat ook
gronden van Zuid-Drentse ge
meenten onder de concessie
aanvrage vallen. Deze gemeen
ten zijn Havelte, Ruinen, Hooge-
veen, Meppel, de Wijk. In haar
verzoekschrift aan Gedeputeer
de Staten van Overijssel vestigt
de Nederlandse Aardolie-Maat
schappij er de nadruk op, dat
aanzienlijke hoeveelheden aard
gas en vloeibare derivaten zijn
aangetoond bij een boring in de
Wijk (Dr.).
ZATERDAG 1 OCTOBER.
v.m. n.m.
9.25 10.18
10.00 10.53
10.50 11.43
2 OCTOBER.
11.00 11.25
11.35
- De Commissie van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den, belast met het bestrijden
van on-Amerikaanse handelin
gen, heeft Vrijdag Joseph W.
Weinberg, professor aan de uni
versiteit van Minnesota, aange
wezen als de Amerikaanse ge
leerde, die tijdens de oorlog ge
heimen betreffende de vervaar
diging van de atoombom aan
een communistische spion zou
hebben verraden.
De Commissie beveelt aan,
dat het Amerikaanse departe
ment van Justitie professor
Weinberg, wegens meineed in
staat van beschuldiging zal stel-
Breskens
Terneuzen
Walsoorden
ZONDAG
Breskens
Terneuzen
Op grond van een opmerking
van Maarschalk Staün geloofde
wijlen President Roosevelt, dat
de verschillende standpunten
van de Sowjet-Unie en de V. S.
eenmaal met elkaar verzoend
zouden kunnen worden, aldus
schrijft mevrouw Roosevelt in
haar memoires, waarvan een
gedeelte in „Mccalls Magazine"
verschijnt. „Zo veel van de toe
komst hangt af van de mate
waarin wij met elkaar leren om
gaan", had Roosevelt tijdens
een van zijn besprekingen met
Staün in de oorlog gezegd. „Ge
looft u, dat het voor de V. S. en
de Sowjet-Unie mogelijk zal
zijn, een zelfde kijk op de din
gen te hebben?"
Staün antwoordde„In de V.
S. bent u een heel eind afgewe
ken van uw oorspronkelijke re-
regeringsstandpunt en haar
verantwoordelijkheden en van
uw oorspronkelijke levenswijze.
Ik acht het heel goed mogelijk,
dat wij in de Sowjet-Unie, naar
mate onze hulpbronnen zich
ontwikkelen en de bevolking een
gemakkelijker leven krijgt, na
der komen tot enkele uwer
ideeën en dat u misschien en
kele van ons aanvaardt".
Staün had Roosevelt ook ge
zegd, dat hij, mocht hem (Sta
ün) „iets overkomen", „aües ge
regeld" had in de Scwjet Unie.
„Ik weet precies wat gebeuren
zal", aldus Staün.
Rooisevelt voorspelde, dat
Churchill zich moeilijk in de na
oorlogse wereld zou kunnen
schikken en dat het „in som
mige opzichten gemakkelijker
zou zijn na de ooriog Staün be-
aaldet» dingen te doen ver-
len. Volgens de Commissie heeft
professor Weinberg, terwijl hij
de eed had afgelegd, gelogen
toen hij ontkende:
1. Lid van de communisti
sche partij te zijn en bijeen
komsten van de communistische
jeugdliga te hebben bijgewoond.
2. De communistische leider
Steve Nelson te kennen.
3. Nelson's secretaresse Ber-
nadotte Doyle te kennen.
De Commissie ter bestrijding
van on-Amerikaanse bedrijvig
heid verklaarde dat professor
Weinberg de „geleerde" was,
Waarover zij sprak, toen de
Commissie verleden jaar een
onderzoek naar dergelijke acti
viteit instelde.
De Commissie verklaarde, dat
de communistische leider Nel
son zich in 1943 bezig hield met
het verkrijgen van inlichtingen
over de ontwikkeling van de
atoombom, welke hij van de ge
leerde „X" verkreeg. Op dat
tijdstip was professor Weinberg
werkzaam aan het laboratorium
voor de bestudering van uitstra-
lingsverschijnselen aan de Cali-
fornische universiteit, welks la
boratorium hulp verleende bij
het vervolmaken van atoom
bom.
bevélingen van de commissie van
onderzoek.
De United States Steel Corp.
heeft later op de dag nog een be
spreking met de leider van de
vakorganisatie, Philip Murray,
georganiseerd.
Intussen zijn de staalfabrieken
in het land voorbereidingen gaan
treffen voor een ordelijk stilleg
ging der bedrijven, die 24 tot 48
uur duurt.
Slechts een kleine Ameri
kaanse staalfirma in grootte
de veertiende van het land,
is accoord gegaan met het
pensioen- en verzekerings
program, dat door de Ver
enigde staalarbeiders van de
C- I- O. is voorgesteld.
TWEEDE KAMER-
Het Witte Huis zal binnen
kort aan het congres een ver
zoek doorzenden om onmiddel
lijke vorming van een fonds
van 70 millioen dollar als eerste
stap van een programma ter be
spoediging der Amerikaanse
productie van atoomwapens, al
dus meldt de „New York Times".
De uiteindelijke kosten zou
den 500 milüoen dollar bedra
gen.
Dezer dagen heeft de Minister
van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening afgevaardigden
ontvangen van de verschillende
slagersorganisaties. Tijdens dit
onderhoud zijn de problemen
van de slagers in het algemeen
ter sprake gekomen evenals de
vleesdistributie en de prijsbepa
ling bü een eventuele opheffing
van de distributie op dit artikel.
De besprekingen hadden een in-
formeel
In de Tweede Kamer is in be
handeling gekomen het wetsont
werp houdende regelen betreffen
de toekenning ener tegemoet
koming aan personen, die ten on
rechte als politieke delinquenten
zijn behandeld, of hun erfgena
men voor schade tengevolge van
ondergane bewaring of voorlopige
hechtenis geleden.
De heer Scheps (Arb.) verdeelt
de slachtoffer in vijf categorieën:
1. die van de mobilisatie van 1939
tot aan de overval op 10 Mei
1940; 2. die van 10'15 Mei 1940;
3. die van 16 Mei 1940 tot Septem
ber 1944 in het Zuiden, en Mei
1945 in de overige delen van het
land; 4. de slachtoffers van het
Militair Gezag; 5. de slachtoffers
gevallen na beëindiging van de
werking van het Militair Gezag
bij het schuchtere herstel van de
rechtstaat.
De drie eerstgenoemde groepen
zijn in een bepaald opzicht gehol
pen. Z.i. staat de Overheid niet
ios van degenen, die door het M.
G. gearresteerd zijn. Hij betoogt,
dat door het onderhavige ontwerp
incidenteel onrecht kan ontstaan.
Men mag zich niet losmaken van
het M. G. en dan zijn er twee
mogelijkheden: 1. de Staat ver
goedt alle schade aan alle slacht
offers.
2. De Staat wijst deze vorm
van vergoeding radicaal af en
laat de regeling op alle groepen
gelijkelijk slaan. Is de ïfinister
Dereid, zo vraagt spr. aan alle
slachtoffers van het verzet en
aan de gijzelaars op wettelijke
basis een vergoeding te geven?
Zo ja, dan moet het ontwerp z.i.
worden aangehouden, tot men de
gehele schade kan overzien, zo
neen, dan is het ontwerp voor
hem niet aannemelijk. Tenzij de
Minister bevredigende verklarin
gen doet, is het grootste deel van
sprekers fractie tegen het ont
werp.
De heer Terpstra (A.R.) be
treurde de late indiening van het
ontwerp en hoopte, dat de Rege
ring zal blijven letten op de be
langen van de slachtoffers van
de Duitse terreur.
Mejuffrouw Tendeloo (Arb.
was van oordeel, dat de nadruk
vooral moet vallen op het feit,
dat degenen, die geholpen wor
den, ten onrechte gedetineerd zijn
geweest. Zij vroeg hoe het staat
met vergoeding van onze ver
zetsmensen.
De heer Bachg (KVB) betreur
de het, dat niet brede groepen
onder de wet zijn gebracht. Naar
zijn mening is er geen verschil in
rechtsbehandelinig ten aanzien
van politieke gevangenen uit de
bezettingstijd en van de ten on
rechte gedetineerden. Voor de
slachtoffers der Duitse bezetting
moet alles gedaan worden wat
redelijkerwijs kan worden ge
vraagd; aan de slachtoffers der
bevrijding moet het onrecht, dat
hun is aangedaan, worden goed
gemaakt.
Jorikvrouwe Wttewaai van
Stoetwegen (C. H.) legde er nog
eens de nadruk op, dat het gaat
om tegemoetkoming aan ten on
rechte gedetineerden. Hier wordt
getracht recht te doen, zij het h.i.
op onvolkomen wijze.
De heer Van Dis (S. G.) achtte
een regeling nodig, maar hij vond
het jammer, dat ze zo laat komt.
De heer Ritmeester (VVD)
vroeg o.a .of verhoging van de
grenzen ter tegemoetkoming voor
dc Minister onaanvaardbaar zou
wezen. Hij verklaarde, dat het
ontwerp weinig aantrekkelijks
voor hem heeft; het gaat niet ver
genoeg.
De heer Haken (OPN) bracht
Hongarije en Polen zeggen
hun verdrag van vriendschap
met Joego-Slavië op.
Gisteravond deelde radio-Praag
mede, dat Polen zijn verdrag
van vriendschap en wederzijdse
bijstand met Joego-Slavië heeft
opgezegd.
Dit werd medegedeeld in een
nota, die door het Poolse Minis
terie van Buitenlandse Zaken
aan het Joego-Slavische Ge
zantschap te Warschau aange
boden werd.
Het wetsontwerp tot regeling
van het statuut der Argentijnse
politieke partijen, dat Donder
dag door het parlement is goed
gekeurd, staat practisch gelijk
met een buiten de wet stellen
van de communistische partij en
is een bedreiging voor de socia
listen, zo wordt in de Argentijn
se hoofdstad verklaard.
De communistische partij zal
inderdaad vallen onder de bepa
ling die iedere beweging, welke
bij een internationaal lichaam
is aangesloten, verbiedt, terwül
de socialistische partij die bij de
jongste,verkiezingen geen enke
le candidaat heeft voorgedragen
in het midden, dat het aantal
ten onrechte gedetineerden zeer
klein is; aan de meesten is wel
'n vlekje geweest en hij gevoelde
er niets voor hun een tegmoet-
koming te geven.
De Minister van Justitie, de heer
Wijers, zeide er bezwaar tegen te
hebben, dat de beoordeling van
de voorgestelde regeling gekop
peld wordt aan gevallen van an
dere aard. Als iemand recht heeft
op vergoeding, dan moet men die
géven. Men kan z.i. bezwaarlijk
een vergoeding onthouden aan
onschuldigen op grond van de ge
dachte, dat er wel een vlekje aan
zal zijn.
De Minister va» Financiën, de
heer Lieftinok, gaf te kennen, dat
op grond van financiële overwe
gingen een bepaalde beperking
moest worden opgelegd. Het
hoofdargument voor de voorge
stelde regeling is voqr de Minis
ter, dat inderdaad onrecht is ge
pleegd door organen van de
Staat. Er is geen sprake van in
tegrale vergoeding van de scha
de, gezocht is naar een billijke
regeling. Verruiming van de
grenzen zou op onoverkomenlijk
verzet van zijn zijde stuiten, ver
klaarde Prof. Liiefitinck.
Nadat Minister Lieftinck een
motie van de heer Burger onaan
vaardbaar had genoemd, werd
deze motie verworpen met 27
tegen 43 stemmen. Voor stem
den alleen de Partij van de Ar
beid en de GPN.
Het wetsontwerp werd aange
nomen met 47 tegen 22 stemmen;
tegen CPN en Partij van de Ar
beid behalve mej. Tendeloo en de
heren Schilthuis, Van den Bom,
Van der Brug en Emmens.
Het Donderdag aangehouden
wetsontwerp aansprakelijkheid
van de Overheid voor" handelingen
verricht tijdens of tengevolge van
de bezetting, werd goedgekeurd
met 56 tegen 5 stemmen. Tegen
stemden de CPN en de heer Van
der Feltz (C. H.).
Te ruim zes uur werd de verga
dering gesloten.
Reizigers-misère.
Een gedupeerde schrijft ons:
De laatste trein, die de reizi
gers verbinding zou geven met
Zeeuws-Vlaanderen, gleed Don
derdagavond station Kruiningen
binnen waar de busdienst gereed
stond voor het verder vervoer
der Zeeuws-Vlaamse reizigers
naar Kruininigen-haven.
Mist! De haven lag, zo men
het noemt, potdicht en de kapi
tein var. dc veerboot die de ver
antwoordelijkheid moet dragen
voor passagiers en schip, moest
noodgedwongen, de reizigers te
leurstellen.
Daar stonden de moede reizi
gers, die dien avond niet meer
zouden thuiskomen.
In de file van auto's werden de
motons aangezet en de bestu; -
ders bestormd door gestrande
passagiers om een nog vrij zijnd
plaatsje te bemachtigen. Daar
gingen de gelukkigen, spoedig in
de mist verdwenen, naar Goes of
omgeving om althans daar een
rustige naoht te genieten. Een
zaam en verlaten hieven 13 pas
sagiers, waaronder 7 dames, op
de kade achter.
Koud en rülerig zochten zij de
wachtkamer van de Prov. Stoom-
bootdienst op. Men had tenmin
ste onderdak voor de komende
nacht. Zo dacht men!
Te 10 uur werd medegedeeld
dat de wachtkamer moest worden
ontruimd en ondanks alle pro
testen stonden de gestrande pas
sagiers op de kade omhuld door
dikke mist.
Wat zou logischer zijn dat al
thans één van de Prov. diensten
in dergelijke gevallen gastvrijheid
zou verlenen, en de veerboot bood
hiertoe ruimschoots (en gerief
lijk gelegenheid.
Maar ook hier klonk het non-
possumus, de Provincie is geen
gastvTouwe die haar vriendelijke
hand uitstrekt om de moede rei
zigers te verwelkomen. De toe
gang tot de boot werd geweigerd!
Een dekkneeht van de Stoom
bootdiensten bleek een humaner
inzicht te hebben en bood de (is
het wonder) verbolgen reizigers
onderdak aan in de slaapgelegen
heid van het personeel op de
kade, waar men zelf zo vèr ging
om het eigen bed aan te bieden.
Wij brengen hierbij aan de be
woners van die noodbarak onze
waardering en hulde!
Te 5 uur in de vroege morgen
kwam de mededeling dat de toe-
gans- tot de veerboot vrij was'
De vraag is echter kén dit niet
anders Kan de Provincie (het
mag dan zelfs slechts in noodge
vallen zijn) niet eens aan haar
eigen inwoners de dienst bewijzen
om de toch al teleurgestelde rei
zigers hetzij in wachtkamer of op
boot onderdak te verlenen en de
vriendenhand te reiken
Wij willen hieraan toevoegen
dat de kapitein van de Prov. boot
te H ledekenskerke de gestrande
passagiers wèl de nacht op de
veerboot heeft laten doorbrengen
Een ander en. oJ
4
t
t
t
