Regeringsbeleid 1940-1945
Enorme pakhuisbrand in de
Hoofdstad
De besprekingen te Batavia
De toestand in Bolivia
Hr Ms van Kingsbergen terug uit Oslo
ZATERDAG 4 JUNI 1949.
Maan
ENQUETE COMMISSIE
Neutraliteitspolitiek - Vertrek van de regering
De eerste maanden in. Londen
SANAPIRIN
Roemenen veroordeeld
Uitvoering besluit
vijandelijk vermogen
BIJ EXAMENS
De Berlijnse
spoorwegstaking
Trein bij Tjitjurug
beschoten
Frankering bij /Abonnement: Terncuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.
M.I. te De Bilt, geldig van
Zaterdagochten 1 tot avond.
Veel bewolking.
Over het algemeen veel be
wolking met nu en dan eni
ge regen of motregen. Ma
tige, aan de kust tijdelijk
krachtige, wind hoofdzake
lijk tussen Zuid en Z.-West.
Ongeveer dezelfde tempe
ratuur.
Onder Redactionele leiding
van P. L. D. J, van Oeveren
Redactie-adres
Noordstr. 55-57, Ter neuzen
Tel. 2510 Na 5 uur 2073
DE VRIJE ZEEUW
5e Jaargang No. 1131
Advertentieprijs
per mm 10et.; minimum
per advertentie 1,50.
.inzending advertenties
tot den namiddags 3 uur
Rubriek kl. advertenties
5 regels 60 cfc; iedere
regel meer 12 et- Ver
melding: Brieven onder
nummer Bureau van dit
Blad 15 cent meer.
ZON- EN MAANSTANDEN.
Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks Drukkerij N. V. Firn,a P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
1949
Zon
Juni
Opk.
Ond.
Opk.
Ond.
4
4.24
20.53
12.33
1.43
5
4.23
20.54
13.59
1.55
6
4.22
20.55
15.25
2.07
7
4.22
20.56
16.54
2.20
8
4.21
20.56
18.25
2.35
9
4.21
20.57
19.56
2.55
10
4.20
20.58
21.21
3.22
11
4.20
20.59
22.31
4.02
12
4.20
20.59
23.22
4.58
Thans is verschenen de twee
de publicatie van de Enquête
commissie Regeringsbeleid 1940-
1945 (deel 2 A en B).
Dit deel behandelt de volgende
punten: neutraliteitspolitiek, t
vertrek van de Regering en de
eerste maanden in Londen.
Wij ontlenen hieraan:
De Kabinetsformatie van
Augustus 1939.
De commissie heeft de leden
van het toenmalige Kabinet De
Geer gevraagd, of tijdens de for
matie dit Kabinet reeds is ge
zien als een mogelijk oorlogska
binet.
Hoezeer ook de natuurlijke
neiging van een vredelievend
volk als het Nederlandse uitging
naar die ene mogelijkheid van
bestendiging van de vrede, van
'n nuchter politiek inzicht mocht
in die dagen, waarin het tempo
der agressieve daden en rede
voeringen in het nationaal-so-
cialistische Duitsland steeds be
klemmender werd, worden ver
wacht, dat het met de mogelijk
heid van een aanstaande oorlog
rekening heeft gehouden bij een
zo uitermate belangrijke en ver
strekkende politieke zaak als t
vormen van een nieuw Kabinet.
En zo men met deze mogelijk
heid inderdaad rekening hield,
was de vraag gewettigd, of men
op goede gronden verwachten
mocht buiten een mogelijk op
handen zijnde oorlog te blijven
dan wel of men bij de gegeven
situatie moest uitgaan van de
grote kans daarin betrokken te
worden.
Gezien het optimistische ver
trouwen van die tijd, dat ons
land wel niet in een oorlog be
srokken zou worden, een men
taliteit, die in de loop der histo
rie langzamerhand bij uitstek n
Nederlandse was geworden en
waarvoor men zich thans byna
tien jaren later, geweld moet
aandoen om ze nog in haar juis
te verhouding te zien, heeft de
commissie gemeend deze vraag
aan dc leden van dit Kabinet
voor te moeten leggen.
De commissie is geneigd als
haar mening te geven, dat on
danks de tijdsomstandigheden,
waarin deze zaak zich afspeelt,
het haar niet geheel duidelijk is
kunnen worden, welke destijds
op dit punt de opvattingen van
de heer De Geer waren.
In ieder geval meent de com
missie te mogen zeggen, dat de
ze opvattingen bij de besprekin
gen in Augustus 1939 inzake de
Kabinetsformatie minder dui
delijk naar voren zijn gekomen
dan uit de brochure van de heer
De Geer van 1946 zou kunnen
worden afgeleid.
De vacantie van de Minister-
President in Augustus 1939.
Zoals bekend, is de heer De Geer
onmiddellijk na de formatie
naar het Schwarzwald gegaan.
Met het oog op de internationa
le toestand heeft hij op 22
Augustus 1939 zijn vacantie in
Duitsland afgebroken om na
aankomst in Den Haag deze on
middellijk weer voort te zetten
in het hotel Beekhuizen bij Arn
hem.
De oorzaak van de verwonde
ring hierover heeft mede gele
gen in het feit, dat de Minister-
President juist naar Duitsland
__an de commissie, gezien de
grote activiteit van de heer De
Geer in die tijd, erkennen, dat
enige rust voor de Minister-Pre
sident dringend nodig was, de
wijze waarop de heer De Geer
deze in die omstandigheden
meende te moeten verkrijgen,
komt ook de commissie enigs
zins vreemd voor. Nog afgezien
van het vrij ongelukkig geko
zen vacantieverblijf Duitsland,
is het feit, dat de heer De Geer
na zijn terugkomst nog enige
dagen in Beekhuizen heeft door
gebracht, aangezien zijn huis in
Den Haag nog niet in gereed
heid was, moeilijk aanvaardbaar
te achten. Hierdoor bleef hij in
deze uitermate gespannen inter
nationale toestand nog langer
buiten het centrum van de Re
gering vertoeven en konden
moeilijkheden rijzen.
De commissie wil niet nalaten
er thans reeds op te wijzen, dat
deze houding van de heer De
Geer symptomatisch mag heten
voor het later zowel door hem
zelf als voor het landsbelang zo
noodlottig gebleken onvermogen
zich aan te passen aan niet met
zijn denkbeelden strokende in
ternationale verhoudingen.
De handhaving van de
neutraliteitspolitiek.
,.Van veel groter belang dan de
hiervóór behandelde kwesties is
de vraag, of de politiek van het
Kabinet er een van strikte
handhaving der neutraliteit is
geweest.
Ondanks de met angstvallige
zorg door de Nederlandse Rege
ring gevoerde neutraliteitspoli
tiek zijn niettemin later van
Nederlandse zijde bedenkingen
en van Duitse zijde zware be-
beschuldigingen inzake onze
neutraliteitshandhaving inge
bracht.
Van Nederlandse zijde is ge
suggereerd, dat in een „inner
circle" van 't Kabinet-De Geer,
bestaande uit de Ministers De
Geer, Van Kleffens en Dijx-
hoorn, een z.g. Deens standpunt
ten grondslag hééft gelegen aan
enige feiten en omstandigheden
in demobilisatie periode en met
name aan de wisseling van het
opperbevel, zonder dat hiervan
iets uitgelekt zoy zijn.
Van Duitse zijde brak een
stortvloed van grove beschuldi
gingen van neutraliteitsbreuk
los in de vroege ochtend van de
tiende Mei 1940.
Het tweede element is het
aanvankelijk gebrek aan inzicht
zelfs bij vooraanstaande staats
lieden, in de noodzaak van de
verplaatsing van de zetel der
Regering in de Meidagen. Deze
politieke daad is door de ge
schiedenis volkomen gerecht
vaardigd.
Tijdens de bijeenkomst van 't
Kabinet ten huize van de heer
De Geer in de vroege ochtend
van 10 Mei 1940 ontving de Mi
nister van Buitenlandse Zaken
de boodschap, dat de Duitse ge
zant een belangrijke mededeling
wenste te doen. Nadat de Mi
nister zich omstreeks zes uur
naar het ministerie van Buiten
landse Zaken had begeven en de
Duitse gezant bij hem was toe
gelaten, legde deze enkele uren,
nadat de inval had plaats ge
had, een verklaring af, waarin
werd medegedeeld, dat een groot
Duits leger tegen Nederland op
trok en dat iedere tegenstand
doelloos was.
Als motief werd opgegeven het
in het bezit hebben van onweer
legbare bewijzen van een drei
gende inval van Frankrijk en
Engeland, die met medeweten
van Nederland was voorbereid.
Iets vroeger in die zelfde och
tend had zich in Berlijn reeds
'n soortgelijke dramatische dia
loog afgespeeld tussen de Duit
se Minister van Buitenlandse
Zaken, Von Ribbentrop, en de
Nederlandse gezant, Jhr. Mr. H.
M. van Haersma de With.
Onder meer was er de beschul
diging, dat Engelse en Franse
officieren Nederlandse vliegvel
den hebben geïnspecteerd en op
uitbreiding daarvan aangedron
gen.
Uit een circulaire d.d. 20 Mrt
1940, van de griffier van de
Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal aan de leden dier Kamer
blijkt, dat op 28 en 29 Maart
1940 er een excursie van deze
Kamerleden langs de verdedi
gingslinies in Noord-Brabant en
Limburg en langs de Grebbeberg
heeft plaats gevonden, waarbij
uiteraard voorlichting werd ge-
?even docrr Nederlandse stafof-
icieren.
Kennelijk zijn de „Zivilisten",
die volgens het rapport van Kei
tel Engelse en Franse verbin
dingsofficieren zouden zijn ge
weest, de hierbedoelde Kamerle
den.
De commissie-Sillevis is met
betrekking tot de Nederlandse
inlichtingendienst tót de con
clusie gekomen, dat deze dienst
nimmer op enigerlei wijze heeft
samengewerkt met de Engelse
secret intelligence service of
met dergelijke diensten in
Frankrijk en België.
Op grond van haar onderzoek
in deze kan de commissie zich
geheel bij deze conclusie aan
sluiten.
Als bewijs voor het niet hand
haven van de neutraliteit heb
ben de van Duitse zijde zo naar
stig vergaarde feiten en om
standigheden dan ook geen «n-
kele waarde.
Landing van een Duits vlieg
tuig tn België in Januari '40.
Im de memoires van de Engel
se voormalige Minister-Presi
dent Churchill wordt melding
gemaakt van de noodlanding
van een Duits vliegtuig in Bel
gië op 19 Januari 1940.
Dit feit was wel bekend, doch
de zeer concrete voorstelling van
zaken, door de heer Churchill
gegeven, was aanleiding te on
derzoeken of en in welke mate
daarvoor in aanmerking komen
de Nederlandse autoriteiten
toentertijd reeds dezelfde ken
nis van zaken bezaten als de
heer Churchill thans als toen
reeds bekend onthult. In dit
vliegtuig toch werden papieren
gevonden, waarvan Churchill
letterlijk zegt: „Deze papieren
bevatten het volledige, feitelijke
plan voor de invasie van België,
Nederland en Frankrijk, waar
toe Hitier besloten had".
De Franse en Engelse Rege
ringen hebben volgens deze bron
afschriften ontvangen van deze
documenten. Moet hieruit de
gevolgtrekking gemaakt worden
dat de Nederlandse Regering
van deze documenten niet op de
hoogte is gesteld?
Uit de verklaringen is naar 't
oordeel van de commissie wel
komen vast te staan, dat de Ne
derlandse Regering over de juis
te inhoud van de gevonden do
cumenten niet is ingelicht door
de Regeringen van Engeland,
Frankrijk en België.
Voorbereidingen met het oog
op een eventuele inval.
Het geheel van deze maatre
gelen overziende en in aanmer
king nemende de mededeling
.van de heren ^Vlbarda en De
Geer, dat een deel hiervan reeds
genomen was onder het Kabi-
inet-Colijn van 1937, is de com-
1 missie tot het inzicht gekomen,
dat alles bij elkaar 'n vrij groot
aantal maatregelen getroffen
is met het oog op een eventueel
betrokken worden van Neder
land in de oorlog.
Zij erkent, dat het te voren
contact opnemen met andere
Regering over een eventueel
vertrek uit Nederland in het ka
der van de gevoerde neutrali
teitspolitiek overwegende be
zwaren zou hebben gehad. Niet
temin was het mogelijk ge
weest zelfstandg voorbereidende
maatregelen te treffen voor het
geval een vertrek door de oor
logsgebeurtenissen noodzakelijk
zou worden..
Overzicht van de voornaamste
gebeurtenissen in en rondom het
Kabinet in de Meidagen 1940.
Teneinde de talrijke proble
men, waarvoor het Kabinet in
de Meidagen plotseling geplaatst
werd, in hun juiste verband te
zien, laat de commissie een kor
te samenvatting van de voor
naamste gebeurtenissen in en
rondom het Kabinet vooraf
gaan aan een afzonderlijke be
spreking van de voornaamste
dezer problemen.
De missie van de heren Van
Kleffens en Weiter.
Naar het oordeel van de com
missie is het in de vroege mor
gen van de 10de Mei genomen
besluit van de Ministerraad, om
de heren Van Kleffens en Wei
ter naar Londen en Parijs te
doen gaan, juist geweest.
Door het feit toch, dat Neder
land door Duitsland was aange
vallen, waren wij automatisch
bondgenoten geworden van En
geland en Frankrijk. Overleg op
regeringsniveau met de nieuwe
bondgenoten was uiteraard
dringend noodzakelijk.
Dat het resultaat in militair
opzicht gering is geweest, moet,
zoals duidelijk uit de afgelegde
verklaringen blijkt, toegeschre
ven worden aan de zeer zwakke
positie, waarin zich zowel de En
gelse als de Franse defensie be
vond.
De z.g. Sponeck-documenten.
Bij de voorbereiding van de
verhoren trok een passage in 't
door de Minister van Buiten
landse Zaken Mr. E. N. van
Kleffens in Londen vervaardigde
„Overzicht van de gebeurtenis
sen tijdens de oorlogsdagen van
1014 Mei 1940" de aandacht
van de commissie.
De heer Van Kleffens maakte
daarin melding van het in de
vroege morgenuren van Vrijdag
10 Mei 1940 neerschieten van 'n
Duits vliegtuig, waarin zich een
generaal bevond, die gedood
werd. Zijn instructies, zo zegt de
heer Van Kleffens. werden op
hem gevonden. Deze bewezen,
dat generaal Von Sponeck
dit was zijn naam orders had
om Den Haag op de eerste dag
van de invasie te veroveren.
Wanneer de Hollanders zich
overgaven, moest hij hen be
handelen zoals de Denen een
maand te voren behandeld wa
ren. In dat geval moesten zorg
vuldige voorzieningen worden
getroffen voor het plaatsen van
een ere-wacht voor het Konink
lijk Paleis. Indien de Hollanders
echter volhardden in de verde
diging van hun land, moesten
de Koningin en haar Ministers
zo spoedig mogelijk per trans
portvliegtuig naar Berlijn wor
den gebracht, waar zij, zoals be
paald was, behandeld zouden
worden in overeenstemming met
htm wéigering om zich over te
geven. Deze plannen werden
verijdeld. Op het uur, dat vol
gens de Duitse berekening Den
Haag in hun handen moest val
len, lag generaal Von Sponeck
dood
Als pikante bijzonderheid ver
meldt de heer Van Kleffens nog,
dat het paard, waarop deze ge
neraal van plan was geweest zijn
triomfantelijke intocht in Den
Haag te doen plaats vinden, het
lot van zijn meester had ge
deeld. Zelfs de paradeuniformen
waren voor deze gelegenheid al
vast meegenomen.
Indien deze weergave van de
feiten in overeenstemming zou
zijn met de werkelijkheid, zou
aangenomen moeten worden,
dat het algemeen hoofdkwartier
reeds op de morgen van de eer
ste oorlogsdag authentieke be
wijsstukken in handen had ge
kregen van de doelstellingen,
welke de Duitsers nastreefden
met betrekking tot de Neder
landse Regering, door het toe
vallig in handen krijgen van de
ze doeumenten kon derhalve bij
de militairen geen enkele on
zekerheid bestaan over het lot,
dat de leden van de Nederlandse
Regering stond te wachten bij
een eventueel welslagen van de
Duitse militaire operaties.
Het vertrek van H. M. de
Koningin en het Prinselijk
Gezin.
Een belangrijke kwestie, waar
mede de commissie zich heeft
bezig gehouden, is het vraag
stuk geweest, welke maatrege
len in de woelige dagen van Mei
1940 door het Kabinet genomen
zijn ter bescherming van Hare
Majesteit de Koningin en de le
den van het Prinselijk Gezin.
Wanneer de commissie het ge
heel van de afgelegde verkla
ringen overziet, meent zij haar
teleurstelling er over te moeten
uitspreken, dat deze verklaring
niet duidelijker en meer met el-
s In verband met Pinkster-
feest zal ons eerstvolgend j
nummer eerst op Dinsdag l
7 Juni verschijnen.
kaar in overeenstemming zijn
dan thans het geval is.
Voorts moet met betrekking-
tot het vertrek van het Prinse
lijk Gezin geconstateerd worden
dat dit geheel buiten het Kabi
net is omgegaan en dat dit ook
geen enkel initiatief heeft ont
wikkeld. Slechts de heer Van
Kleffens heeft er enige bemoei
enis mee gehad.
Coördinatie van het beleid
van het Kabinet en dat van het
Koninklijk Huis was in deze uit
staatsrechtelijk oogpunt van het
grootste belang geweest ten
aanzien van de Koningin met
betrekking tot haar persoon en
de taak, welke Zij in het Staats
bestel heeft te vervullen; ten
aanzien van het Prinselijk Ge
zin voor wat betreft het belang
van de voortzetting van de dy-
nastie
Tenslotte is er nog met be
trekking tot het feitelijke ver
loop van de overtocht van H. M.
de Koningin, het Prinselijk Ge
zin en de leden van het Kabi
net een punt van geheel andere
aard, dat de commissie belang
rijk genoeg vindt om het even
aan te roeren. Uit alle verkla
ringen is haar gebleken, dat 't
aandeel van de Britse marine
in deze buitengewoon groot is
geweest. Met name de comman
danten en bemanningen van
Hs Ms Hereward, Codrington en
Windsor hebben hiervoor grote
persoonlijke risico's gelopen. Het
is op zijn plaats hun hiervoor
lof te brengen.
Het ware wellicht aantrekke
lijker geweest, indien de Neder
landse marine zich van deze ge
vaarlijke doch eervolle taak had
kunnen kwijten. Marinedeskun
digen zijn echter van mening,
dat dit technisch onmogelijk
was, daar een gedeelte van de
vloot reeds naar Engeland was
overgestoken dit deel bestond
overigens merendeels uit voor
zulk een belangrijke taak onge
schikte schepen en een ander
gedeelte actieve medewerking
aan de strijd in Nederland ver
leende.
(Wordt vervolgd.)
Vrijdagmorgen omstreeks 1.15
uur is in de drie pakhuizen „De
drie koorendragers" aan de
Oude Schans te Amsterdam
door nog onbekende oorzaak
een enorme brand uitgebroken.
De pakhuisruimten, die on
derverhuurd zijn aan verschil
lende bedrijven en waar o.a.
meubels, huiden en lompen wa
ren opgeslagen, stonden in een
minimum van tijd in lichter
laaie. De vuurgloed was in alle
delen van de stad duidelijk
zichtbaar en tot ver in de om
geving hing een verstikkende
rook.
De brand ontwikkelde zich tot
een der ernstigste branden in
de hoofdstad. Geweldige hoe
veelheden vodden, leer, meube
len en lompen werden een prooi
van het vuur en daarbij tevens
de prachtige oude pakhuizen,
waaronder „De Koorendrager",
welke dit hoekje van de hoofd
stad zo beroemd hebben ge
maakt.
Om tien minuten voor half
drie stortte met donderend ge
weld een stuk van de linker
voorgevel van een der pakhuizen
op straat. Dit gebeurde zeer
JONGE VROUW VERMOORD.
Donderdagavond om half zeven
is in het park Sonsbeek, in de om
geving van hef Lorentzmonument
te Arnhem een moord gepleegd.
De 30-jarige G. B. heeft de 22-
jarige mej R. F. met een pistool
schot gedood. De vrouw was op
slag dood. De dader werd ter
plaatse gearresteerd en daarna in
het politieureau opgesloten. De
recherche stelt een onderzoek in.
De aanleiding tot de moord was
een verbroken verkering.
Het slachtoffer is Riek Freriks,
een dochter van een landbouwer
te Didam.
Zij was te Arnhem in dienst
betrekking en had omgang met
de fabrieksarbeider G. B. Toen zij,
deze wilde verbreken was dit niet
r.aar B.'s zin.
Of de verbreking het enige mo
tief voor zijn daad is geweest,
staat nog niet vast.
onverwachts en een der brand
weerlieden, de brandmeester De
Boer, kon niet meer tijdig weg
komen. Hij werd geraakt door
een stuk gevelsteen en kwam
in het water terecht. Gelukkig
werd aan de overzijde van de
gracht het ongeluk gemerkt.
Van alle kanten sprongen men
sen in het water, brandweer
lieden en burgers en zij slaag
den er in de zeer zwaar gewon
de en bewusteloos geraakte
brandmeester op de wal te bren
gen. Hij werd onmiddellijk naar
het binnengasthuis vervoerd,
waar hij later aan de verwon
dingen is overleden.
Om vijf uur Vrijdagmorgen
rukte het grootste deel van het
brandweermateriaal in. Pogin
gen van de recherche om een
onderzoek in de panden in te
stellen, bleken voorshands nog
onmogelijk, wegens de grote
ravage en hitte. De afzetting
voor het publiek is opgeheven,
behoudens het stuk gracht voor
de pakhuizen, dat bezaaid ligt
met puin, verkoold houtwerk en
nog smeulende lompen en kurk.
Bovendien blijft het gevaar voor
instorten van muren acuut.
Het nablussingswerk was Vrij
dagmorgen te zeven uur nog in
volle gang en men verwachtte,
dat het niet voor de middag be
ëindigd zou zijn. Het nablussen
werd verricht door twee motor-
spuiten en de drijvende spuit
„Jan van der Heyden",
Het onderzoek van de politie
naar de oorzaak van de brand
in de pakhuizen aan de Oude
Schans heeft tot nu toe geen
resultaat opgeleverd.
Ook verhoren van omwonen-
Hoofdpijn - Kiespijn - Zenuwpijn
Pijnverdrijver bij uitnemendheid
Buisje 40-73 ct-
(Ingez. MedT"
den hebben nog geen licht ge
worpen op deze brand. Omtrent
de schade valt niets te melden.
Er zijn niet minder dan 11 be
nadeelden en het zal nog een
hele uitzoekerij zijn om precies
na te gaan Wat en voor welke
waarde in de pakhuizen was
opgeslagen. Naar men ons van
de zijde van de brandweer
mededeelde zou men nog wel tot
in de nacht bezig zijn met de
nablussing.
Vrijdag is te Batavia het vol- (voortgaat. De eerste sub-com-
gende bekendgemaakt:
„De U.N.C.I. heeft Vrijdag een
„routine "-bij eenkomst gehou
den tot het regelen van ver
scheidene agendapunten. De
commissie nam nota van het
werk. dal in de sub-commissies
De vroegere beheerder van de
Frans-Roemeense petroleum-
maatschappij „Creditul Minier",
Anton Dimitriu, is wegens „ver
duistering" tot 12 jaar gevange
nisstraf veroordeeld.
In het proces dat 10 dagen
geduurd heeft, werden op de
zelfde beschuldiging veroor
deeld: de vroegere industrieel
Xenopol tot 10 jaar, de vroegere
plaatsvervanger van de liberale
partijleider Tatarescu, Aratze-
reano, tot 4 jaar, en de advocaat
Udrea tot 2 jaar gevangenis
straf.
Bij verstek werden Shoneriu,
oud-secretaris-generaal van het
Ministerie van Binnenlandse
Zaken, tot 12 jaar, en Litman
voormalig eigenaar van het ca
sino te Sinaia tot 10 jaar ver
oordeeld
missie houdt zich thans bezig
met de technische problemen in
verband met het herstel van de
Republikeinse regering te Djog-
ja. Intussen heeft de commissie
zelf suggesties gedaan teneinde
het werk te bevorderen, waar
toe de tweede sub-commissie
werd ingesteld, n.l. het bestu
deren van adviezen inzake
maatregelen voor het bereiken
van de beëindiging der guerilla-
voering, het samenwerken tot
herstel van de rust en het
handhaven van recht en orde in
geheel Indonesië.
De Nederlandse en Republi
keinse delegaties kwamen infor
meel bijeen ter behandeling van
een aantal punten in verband
met de huidige onderhandelin
gen. De besprekingen verliepen
in vriendschappelijke sfeer."
Bij Ministeriële beschikking
zijn regelen gesteld betreffende
de uitvoering van het besluit
vijandelijk vermogen ten aan
zien van personen, die vijande
lijk onderdaan zijn ingevolge
artikel 2 onder 1 van genoemd
besluit. Dat zijn zij die ambte
naar, agent, etc. zijn geweest
van een vijandelijke staat. De
belangrijkste punten dier rege
ling zijn de volgende:
De genoemde personen zullen
met ingang van de 180e dag na
de publicatie der Ministeriële
beschikking niet langer vijande
lijke onderdanen zijn, indien zij
voldoen aan vijf vereisten. Die
vereisten zijn:
dat zij hier te lande gevestigd
zijn;
dat zij Nederlander zijn of dit
te eniger tijd na 10 Mei 1940
geweest zijn;
dat zij niet na 10 Mei 1940 de
nationaliteit van een vijande
lijke staat verkregen hebben;
dat zij niet in bewaring of in
voorlopige hechtenis zijn wegens
een politiek misdrijf of een po
litieke misdraging en
dat hun vermogen niet meer
bedraagt dan 5000.
Zij wier vermogen meer be
draagt dan 5000 en die overi
gens aan de andere vier vereis
ten voldoen, zullen een waarde
van 5000 terugkrijgen.
spelen zenuwen «en grote rol,
Een rustig examen doet U met
Mijnhardt Zenuwtabletten
(Tngez. Med.)
De regering van Bolivia heeft
Vrijdag verklaard, dat de op
stand, die Vrijdag f.1. in het ge
bied van de tinmijnen van Ca-
tavi is uitgebroken, „geheel
mislukt" is.
In een officieel decreet wordt
het leger de bevoegdheid ge
geven de normale werkzaam
heden in de tinmijnen en in de
vervoers- en andere openbare
diensten te herstellen.
De regering verklaart, dat
verdere industriële onrust zal
Het vormingsschip voor adel
borsten, Hr. Ms, kanonneerboot
„Van Kinsbergen1',, keerde Don
derdagmiddag' van de reis naar
Noorwegen terug en ankerde op
de rede van Den Helder. Vrijdag
morgen vertrok het schip naar
Rotterdam. Het zal waarschijn
lijk ligplaats kiezen aan de Park
kade.
Het was voor de eerste maal
sinds 1939, dat een Nederlands
oorlogsschip een bezoek aan Oslo
bracht. De ontvangst daar was
buitengewoon hartelijk en vooral
van de zijde van de Nederlandse
gezant en van de Nederlandse
Club in Oslo is alles in het werk
gesteld, om het verblijf voor de
opvarenden van Hr. Ms. Van
Kinsbergen zo genoegelijk moge
lijk te maken, zo deelt men ons
van de zijde van het Ministerie
van Marine mede. Men had een
uitvoerig en gevarieerd program
ma opgesteld en de Noorse vrien
den verleenden op royale wijze
hun medewerking bij de uitvoering
hiervan. Er waren diverse wed
strijden georganiseerd en hoewel
de Nederlanders zich geducht
weerden, moesten ziji zowel bij het
voetballen als bij het waterpolo,
het' onderspit delven tegen hun
Noorse gastheren. De eerste wed
strijd verloren zij met 63, de
tweede met 11-1.
Voor de officieren en adelbors
ten werd voorts nog een diner
met bal gegeven. De dochter van
de Noorse Kroonprins, Prinses
Astrid, woonde dit feest bij. Als
aandenken werd haar door de
commandant van Hr. Ms. Van
Kinsbergen, kapitein-luitenant ter
zee D. J. A. Westerveld, een muts
lint van de Koninklijke Marine
aangeboden. Met een „instuif"
aan boord werd Zondagavond af
scheid genomen van de Noren.
BOMONTPLOFFING TE
BARCELONA
In de kathedraal te Barcelona
is gisteren een bom ontploftj, ter
wijl generaal Franco een bezoek
aan de stad bracht. Het was niet
bekend of de generaal de kathe
draal zou bezoeken.
Woensdag had zich reeds een
grotere bomontploffing te Barce
lona voorgedaan.
De bom ontplofte in de Kathe
draal, toen de vrouw en dochter
van generaal Franco een gods
dienstige plechtigheid bijwoonden.
De bom richtte enige schade
aan en veroorzaakte grote ver
warring, maar er vielen geen
doden of gewonden te betreuren.
worden beschouwd als een aan
slag tegen de veiligheid van de
staat.
Vertegenwoordigers van som
mige secties der arbeiders voer
den Vrijdag besprekingen met
President Enrique Hertzo, ten
einde te trachten een oplossing
te vinden.
Guillermo Estrada, de prefect
van het departement La Paz,
verklaarde Vrijdagmorgen, dat
regerings-vertegenwoordigers
een accoord hadden gesloten
met de leden van de stakende
spoorlieden vakbond en dat de
spoormannen Vrijdagmorgen
weer aan het werk zouden gaan.
Ook de mijnwerkers hadden
toegezegd het werk te zullen
hervatten nadat de regering
beloofd had de troepen van de
mijnen terug te trekken en
schadeloosstelling te betalen
aan de gezinnen van de omge
komen mijnwerkers. In de Pa-
tinomijn te Hoeanini was reeds
tachtig procent der arbeiders
weer aan het werk.
Aan Mario Diez de Medina,
één van de leiders van de natio
nale revolutionaire beweging,
die toevlucht heeft gezocht in
de Uruguayse ambassade, is
vrijgeleide aangeboden.
Het Amerikaanse militaire
bestuur te Berlijn heeft Donder
dag geweigerd een Sowjetrussi-
sche eis in te willigen, welke in
hield, dat de Westberlijnse po
litie uit de spoorwegstations in
West-Berlijn moest worden te
ruggetrokken.
De plaatsvervangende Sowjet-
Russische militaire gouverneur
van Duitsland, Luitenant-Gene
raal Dratvin, heeft de Weste
lijke geallieerden Donderdag in
een brief aan de plaatsvervan
gende Amerikaanse militaire
gouverneur van Duitsland, Ge-
neraal-Majoor Hays, er van be
schuldigd de overeenkomst be
treffende het bestuur van Ber
lijn te hebben geschonden, aan
gezien zij in de afgelopen maand
de verantwoordelijkheid op zich
hebben genomen voor het hand"
haven van de orde over het in
de Westelijke sectoren van Ber
lijn gelegen gedeelte van de on
der Sowjetrussische controle
staande spoorweg. Voorts be
schuldigt Dratvin het Ameri
kaanse militaire personeel er
van „zich rechtstreeks in de
wanordelijkheden te mengen".
In zijn antwoord ontkent Ge
neraal Hays de juistheid van de
Sowjetrussische beschuldiging
betreffende een schending van
de overeenkomst van Berlijn. Hij
verzoekt Generaal Dratvin in dé
brief de spoorwegautoriteiten in
de Sowjetrussische sector van
Berlijn opdracht te geven on
derhandelingen te openen met
de Westberlijnse spoorwegarbei
ders, opdat er een overeenkomst
tot stand komt, welke het moge
lijk zal maken het spoorwegver
keer te hervatten.
Slechts 398 van de 13.875 sta
kers hebben zich in een referen
dum uitgesproken vóór aan
vaarding: van het aanbod der
spoorwegautoriteiten om 60
van hun lonen in Westelijke
marken, in plaats van de geëis
te 100 te betalen.
Een woordvoerder der stakers
verklaarde, dat de staking zou
voortduren, totdat alle eisen
zouden zijn ingewilligd.
De staking heeft de gemeente
Berlijn totnogtoe anderhalf mil-
lioen Deutsche Mark gekost. De
stakers krijgen 60 van hun
loon uitbetaald.
VREES VOOR STERLING-
DEVALUATIE
De Britse Minister van Han
del, Harold Wilson, heeft in het
parlement medegedeeld, dat hij
een onderzoek instelt naar de
berichten, volgens welke Ame
rikaanse importeurs thans wei
nig geneigd zijn Britse' goederen
te kopen uit vrees voor een de
valuatie van het pond sterling.
Zoals bekend is, heeft het
Britse Ministerie van Financiën
reeds verklaard, dat het niet
voornemens is tot devaluatie
over te gaan en heeft de Minis
ter van Financiën vastgesteld,
dat een dergelijke maatregel
noch noodzakelijk noch wense
lijk is.
Jeep bij Medan op mijn gelopen
De laatste trein van Soeka-
boemi naar Buitenzorg werd
Donderdagmiddag nabij Tjitjoe-
roeg door een barricade op de
rails tot stoppen gedwongen;
daarna werd de trein door een
bende van ongeveer 150 man
met automatische wapens be
schoten. Bij het terugrijden
naar Paroengkoeda werd een
stoker gewond.
Een jeep van de tabaksonder
neming Tjinta Radit is Dinsdag
op een mijn gelopen. Beide in
zittenden werden zwaar ge
wond. Het waren de admini
strateur A. Amsler, die tevens
Zwitsers"onsul is, en de assis
tent E. Schirmer, eveneens een
Zwitser. De laatste overleed tij
dens het vervoer naar het zie
kenhuis te Medan; de admini
strateur overleed de volgende
ochtend aan zijn verwondingen.
DISTRIB UTIEAMBTENAAR
KENDE HET GEHEIM
De Economische Dienst van
het hoofdbureau van politie te
Amsterdam arresteerde Donder
dag een 61-jarige Amsterdam
mer, die op geraffineerde wijze
de distributie heeft opgelicht.
De man haalde uit pure „vrien
delijkheid" voor vrienden en
kennissen de distributiebeschei
den. Hij had echter uitgevon
den dat door het aanbrengen
van een hele fijn laagje was op
het hokje waar de stamkaarten
worden af gekruist, het mogelijk
is het kruisje weer ongemerkt
te verwijderen. Lukte dit dan
haalde hij op dezelfde kaart
nogmaals bonnen.
Dit ging goed tot eenmaal
het laagje was te dun bleek en
een spoor van het reeds ge
plaatste kruisje zichtbaar bleef.
Toen wekte hij argwaan. De
man, die vroeger ook distribu
tie-ambtenaar was geweest,
heeft bekend deze methode met
succes te hebben toegepast. Hij
is opgesloten.
TSJING TAO GEVALLEN
De Chinese communisten heb
ben de havenplaats Tsing Tao
in Oost-Sjantoeng, het laatste
nationalistische bolwerk in N.
China en tot voor kort basis
van de Amerikaanse vloot, inge
nomen, aldus wordt uit gewoon
lijk betrouwbare bron gemeld
