D
E BLOEDWRAAK
DER LIEFDE
BEWIND IN INDONESIË IN OVERGANGSTIJD
Radiorede van Chef Staf tot familieleden
van de militairen in Indonesië
ger van de Kroon wiens bevoegd
heden en taak zowel staatkun
dig als militair tevens daarin
een omljjming vindt.
Door hare pogingen om zo enigs
zins mogelijk op redelijke grond
slag tot samenwerking- te komen
met de republiek van Djogja, nam
de Nederlandse Regering het risi
co op zich, dat de invoering dezer
staatkundige hervormingen, welke
rij blijkens hare uitdrukkelijke en
herhaalde verklaringen met in
gang van 1 Januari 1949 wilde
deen invoeren, aan ernstige ver
traging zou blootstaan. Zij: ver
koos echter dit risico boven de
mogelijkheid, dat de republiek
door het voortbestaan van enig
misverstand, niet van de aanvang
af zou deelnemen aan de federale
opbouw.
Helaas wezen de besprekingen
uit, dat in de republiek krachten
werken, welke het aan hare rege
ring indien al daartoe bereid
het toch onmogelijk maken de
fundamentele voorwaarden, welke
ik zoeven heb omschreven, te ver
vullen. Het leger en de talrijke
ai'"dan' niet in verband met het
leger opererende gewapende groe
pen, nemen in de republiek een
overwegende sterke oncontroleer
bare positie in.
Tot welke excessen dit leidt, zou
o.a. het volk van Tapanoeli op Su
matra kunnen verhalen, indien het
vrijuit zou kunnen en durven ver
tellen van zijn strijd tegen gewa
pende groepen op Sumatra, die,
ondanks alle verbod, doorgaan met
het zich onrechtmatig toeëigenen
van producten van ondernemin
gen en van in- eó uitvoerrechten,
terwijl de arbeiders en de land
bouwers in de verschillende stre
ken In de grootste armoede en el
lende verkeren. Tot welke onmo
gelijke situaties dit alles leidt,
hebben de jongste besprekingen
opnieuw overduidelijk aangetoond.
Hierin werd namelijk door leiden
de figuren In de republikeinse re
gering hun onmacht tegenover
leger en terroristische benden er
kend, zodat het scheppen van
juiste vehoudingen en de gezond
making van de toestand op dit
geibied onmogelijk bleek. Indien de
regering van de republiek al moet
bukken voor de overmacht van de
troepen, welke herhaaldelijk door
haarzelf zijn beschreven als „ben
den zonder verantwoordelijkheids
besef" dan kan daarom nog niet
van de Nederlandse Regering wor
den gevergd, dat zij zal medewer
ken aan het overleveren van an
dere Deelstaten aan datzelfde re
publikeinse leger. En dat .is wat
de republiek van Nederland en
ran alle iiiet-republikelnse gebie
den verwacht door te eisen, dat
de. TJM.I. en andere republikeinse
strijdorganisaties in stand blijven
en dat de Nederlandse troepen
geleidelijk aan worden terugge
trokken.
De Nederlandse Regering kan
een dergelijke toestand niet aan
vaarden, in de eerste plaats niet
vanwege de op haar rustende ver
antwoordelijkheid die haar door de
historie in Indonesië is opgelegd,
in de tweede plaats niet, omdat
zij hier in flagrante strijd zou ko
men met de beginselen van het
Atlantic Charter dat aan ieder
volk wil garanderen een leven
„vrij van vrees en vrij van ge
brek", ten derde niet, omdat arti
kel 73 van het Charter der Ver
enigde Naties Nederland als lid o.
m. deze heilige plicht oplegt om
het welzijn van de inwoners dezer
gebieden te bevorderen. Uit hoofde
van deze verantwoord0';].
moet de Nederlandse Regï-iuc
eisen dat in geheel Indonesië aan
de volgende voorwaarden wordt
voldaan;
Er moet rust en oro-: heersen
in het gehele'gebied alle* eerst in
het belang an de bevo. iug maar
ocBi in het welbegrepen belang van
de gehele wereld; er moe; zrn i ei-
Hgheid. zowel voor de eenv maige
landbouwer in afgeleg •■bieden
als voor de arbeiders en ir.teilec
tuele werkers in dorpen en sted°n;
er moet zijn veiligheid voor allen
die zich in deze landen bevinden,
Indonesiër, Nederlander of vreem
deling, zodat een ieder op zijn of
haar plaats kan meewerken aan de
wederopbouw van dit land; er
moet zijn geestelijke vrijheid voor
ieder individu; er moet met voort
varendheid kunnen worden voort-
gewerkt aan de culturele en gees
telijke ontwikkeling van de gehele
door J* S* FLETCHER
Vertaling van:
ANGELICA VAN HEST
61) (Nadruk verboden.)
De gouvernante was blijkbaar
met hetzelfde doel als hij naar het
boekenstalletje gegaan. Zij was
juist bezig een tijdschrift te ko
pen en het was gelukkig, dat
haar aandacht in beslag genomen
werd door het tellen van wssel-
geld. dat de Ako haar juist had
overhandigd. Het station was op
dat uur vol zakenmensen, d e
naar huis gingen. Hextall trok
zich in de menigte terug en
wendde zijn ogen niet af van de
bevolking. Indonesië moet zijn een
geordende staat waar recht geldt
en niet macht van wapenen in
handen van troepen die zich on
rechtmatig hiervan meester heb
ben kunnen maken,
Indonesië moet zijn een land,
waar de vruchten van de bodem
in vrede kunnen worden geplukt
door de gehele bevolking op
rechtmatige wijze zodat de pro
ducten weer rijkelijk kunnen toe
vloeien naar de wereldmarkt die
daaraan zo grote behoefte heeft.
Slechts indien aan deze funda
mentele eisen is voldaan, kan Ne
derland zijn beloften inlossen be
treffende de zelf sta n.digimaking
van de Indonesische volken welke
in de radiorede van Konintrin
Wilhelmina van 7 Decerdber 1942
zo duidelijk is omschreven. Dit
Kpninlklijk woord wil Nederland
gestand doen in de wetenschap,
dat slechts 'een regering, die ge
trouw is aan haar woord, door
anderen en zich zelf kan gerespec
teerd worden. Welnu, nakoming
van deze belofte kan nimmer ge
schieden, zolang in enig deel van
Indonesië een ten hemel schreien
de terreur wordt uitgeoefend door
groepen gewapenden op de weer
loze bevolking, zolang moord en
roof worden bedreven in dagelijks
toenemende mate onder de ogen
ener republikeinse regering, welke
niet bij machte is zich daartegen
te verzetten, omdat zij zelf afhan
kelijk is van dezelfde gewapende
groepen.
Nederland kan het voortbestaan
van een dergelijke toestand niet
meer dulden." Daarom heeft de
Nederlandse Regering, in het volle
besef van haar plicht, besloten om,
nu langs vreedzame weg geen op
lossing mogelijk blijkt en alle po
gingen daartoe haars ondanks
hebben gefaald, ten aanzien van
de gebieden, welke totnogtoe bui
ten haar ^controle waren, voor
waarden te scheppen, welke nood
zakelijk zijn voor de verwezenlij
king van het gestelde doel in het
belang van geheel Indonesië en
mede in het belang van de gehele
wereld. Zii heeft daartoe het be
stand, waaraan trouwens de re
publikeinse regering blijkens haar
optreden nu reeds maandenlang
zich niet meer houdt, formeel op
gezegd.
Genezing van dit zieke land kan
slechts goed een aanvang nemen
na zuivering van de terroriseren
de machten binnen 't republikeins
gebied.
Deze zuivering zal worden uit
gevoerd consequent en zonder
voorbehoud. Wij zullen met alle
beschikbare politionele en militai
re middelen de terreurbenden rus
teloos achtervolgen en niet langer
dulden, noch in de onder onze
controle staande gebieden, noch in
de gebieden die thans zullen wor
den bevrijd, dat zij hun practijken
zullen blijven uitoefenen.
Ik richt mij tot U, leden van de
strijdkrachten ter zee, te land en
in de lucht. Zwaar is de taak U
opgelegd, maar ik ben overtuigd,
dat gjj die zult vervullen tot
het einde toe op moedige, vastbe
raden en waardige wijze.
Niet om vijandelijk gebied te be
zetten rukt gij op, maar om recht
en veiligheid te brengen waar te
voren rechteloosheid heerste.
Toont door uw daden, dat nie
mand, wie hij ook zij, van U iets
te duchten heeft, wanneer hij zijn
vreedzame taak vervult. Vormt
door uw optreden het levende be
wijs, dat gij niet zijt gekomen om
de vrijheidsdrang te beknotten,
maar slechts om te verzekeren,
dat die vrijheid gepaard zal gaan
met recht, om te zorgen, dat zii
geen ledige leuze blijft, maar le
vende werkelijkheid wordt.
Ik doe een beroep op U allen,
luisteraars, om er toe mede te
werken, dat* de helaas noodzake
lijk gebleken zuivering zo snel mo
gelijk verloopt, opdat onvermijde
lijk leed worde beperkt tot een
minimum en opdat de vrede spoe
dig worde hersteld over geheel
Indonesië.
Ik denk daarbij niet enkel aan
U, die in de federale gebieden in
de afgelopen jaren door uw ar
beid en uw toewijding' ieder op
uw wijze hebt bijgedragen tot de
ophouw van het nieuwe Indonesië.
Ik ben overtuigd, dat gij ook tn
de dagen, die vóór ons liggen, uw
j plicht zult blijven doen, overtuigd,
dat gij zo op de beste wijze mede
werkt aan de vrijheid en de wel
vaart van dit land.
Ik denk echter ook aan U, die
in het tot nu toe republikeinse
gebied niet hij machte waart een
constructieve bijdrage te leveren
aan de toekomst van uw land,
omdat uw geestdrift en ,uw idea
lisme niet in staat bleken tegen
werkende krachten te overwinnen
van op macht belusten en bande
lozen, onbekwanjen en zelfzuchti-
gen.
Ook op U doe ik een beroep.
Thans zal U gelegenheid worden
geboden om uw ideaal tot werke
lijkheid te helpen maken om te
zamen met allen, die van goeden
■«rille zijn, en die het waarachtig
heil beogen van land en volk, mede
te werken aan de toekomst van
Indonesië.
Laten wij dan allen gezamenlijk
de hand aan de ploeg slaan om
aan dit land niet enkel de vrijheid
te geven, maar ook de vrede, om
niet alleen de onafhankelijkheid
te vestigen, maar evenzeer de
heerschappij van het recht.
Dan gaan de vrije souvereine
Verenigde Staten van Indonesië
na alle leed en verwarring een
schone toekomst tegemoet Dan
zal het voor een ieder in dit land,
burger of vreemdeling, goed zijn
te wonen. Dan neemt het vrrjie
Indonesië zijn plaats in naast Ne-
derland en dan treedt het als Vol
waardig lid binnen in de gemeen
schap der volkeren. Dan is geen
ijdele leus, maar wordt werkelijk
heid de negara Indonesia serikat,
merdeka dan berdaulat.
Dat geve God.
Luitenant-Generaal Mr. H. J.
Kruis, chef van de Generale Staf,
heeft Zondagavond in het radio
programma voor de Nederlandse
strijdkrachten de volgende rede
uitgesproken:
„Na het ernstige besluit van de
Regering stel ik er prijs op mij
met een enkel woord te richten
tot de familieleden en vrienden
van hen, die nu in Indonesië hiin
militaire plicht vervullen. De be
slissing onzer Regering heeft een
verandering gebracht in de wijze
waarop onze militairen over zee
hun taak uitvoeren. Het is niet
izó, dat een periode van rust plot
seling is overgegaan in een perio
de van grote activiteit. Incidenten
en bestandsschendingen, roof en
moord, maakten al lange tijd een
voortdurende waakzaamheid nood
zakelijk waakzaamheid en een
beschermende activiteit. Deze was
echter aan 'n beperkt terrein ge
bonden en daardoor konden alleen
de uitlopers van 't kwaad bestre
den worden. Nu is die taak niet
meer aan een enkele plaats of een
begrensd gebied gebonden. De or-
slanke, eenvoudig-geklede ge
stalte. Hij was min of meer in de
war over deze ontmoeting. Het
was zeer zeker zijn plicht om op
juffrouw Broek te blijven letten,
nu zij hem toevallig onder de
ogen was gekomen misschien
was het wel goed om naar haar
toe te gaan en met hq^.r te spre
ken. Maar een zekere schroom
en verlegenheid hielden hem te
rug. Welk recht had hij ten
slotte om zich met de zaken van
juffrouw Broek te bemoeien. En
terwijl hij aarzelde, deed juffrouw
Brook het wisselgeld in haar por-
temonnaie, nam haar tijdschr ft
op, wendde zich om, liep het
perron af en het restaurant b'n-
nen. Ook zii wilde blijkbaar iets
gebruiken. Hextall wachtte een
ogenblik, bleef ronddrentelen, ter-
wi'l hij voortdurend op de deur
lette, waardoor de gouvernante
was verdwenen. E ndelijk richtte
hij, nog steeds besluiteloos, zijn
de brengende taak van onze strijd
krachten richt zich thans tot de
bron van de onrust.
Uiteraard heeft Nederland ge
tracht tot het uiterste getracht
het conflict met de republiek
op vreedzame wijze op te lossen.
Niettemin waren er wekelijks ver-
lieslijsten te publiceren. De vreed
zame weg werd door ons bewan
deld, maar zij, die die weg gingen
ook uw mannen en zoons en va
ders, verloofden en vrienden
werden daarbij zonder ophouden
bc-schoten en overvallen.
Nu onze strijdkrachten er op uit
trekken om die sluipschutters en
rampokkers op te zoeken, zullen
zeker nog enige tijd die zelfde
aangrijpende wekelijkse verlieslijs
ten in onze couranten verschijnen.
Maar zij zullen nu het troostge
vende met zich brengen, dat de
offers, die erin vermeld worden,
gebracht zjjn, om voorgoed een
einde te maken aan de noodzaak
van verlieslijsten. Het gevaar der
uwen is door dit ernstige besluit
v/el groter geworden dan het was.
Maar het einde van dit gevaar is
veel dichterbij gekomen.
schreden naar diezelfde deur, ging
naar ibinnen en keek rond. Daar
zag hij juffrouw Broek weer. Zij
zat aan een klein tafeltje in een
hoek en had een spijskaart in de
hand; een kellner stond afwach-
t°nd naast haar. Het was klaar
blijkelijk, dat juffrouw Broek wil
de d'neren.
Hextall trok zich haastig terug,
terwijl hij een prachtige inval
kreeg. Hij haastte zich naar de
naastbiizijnde telefooncel, sloeg
driftig de bladen om van de tele
foongids en belde toet kantoor
van Smith in de Temple op.
Even later gaf Styler antwoord.
Smith, antwoordde Styler was
juist weggegaan, maar hij, Styler,
was er helemaal.
„Stap dan onmiddellijk in een
taxi en kom naar me toe, loket
Gharlng-Cross station, hoofdlijn,
zo gauw als fe kunt," beval Hex
tall. ,„Gecn nrnuut verliezen,
zelf niet met antwoordenhet
Uit het feit, dat nu het besluit
is genomen tot bredere militaire
activiteit blijkt wel, dat in de af
gelopen maanden de toestand niet
toeliet, dat de begonnen demobili
satie onverminderd werd voortge
zet. De verlieslijsten zouden er
langer door zijn geworden en ge
bleven. De demobilisatie moest
worden gestaakt, omdat de toe
stand onzeker was. De activiteit
van onze strijdkrachten zal een
einde brengen aan de toestand,
waarin voortdurende waakzaam
heid noodzakelijk was. Daarom is
de verwachting gerechtvaardigd,
dat hun thuiskomst nu dichter
voor de deur staat.
U heeft zich vermoedelijk wel
al gerealiseerd, dat de nieuwe om
standigheden het voor de militai
ren moeilijker maken, om regel
matig contact met thuis te onder
houden. Er zal yoortopig minder
gelegenheid zijn, om rustig brie
ven te schrijven. Al zult u mis
schien minder post krijgen dan u
gewend was hun gedachten zul
len nog meer hij u zijn. Schrijft u
daarom vaker en inniger dan ooit.
Het langer uitblijven van ant
woord houdt de troost in van een
spoediger weerzien.
iHet zal u, familieleden, duidelijk
zijn als ik zeg, dat deze verander
de activiteit van het leger 'n gun
stige invloed zal hebben op bun
stemming, op het moreel van de
troep. U zult beter dan wie ook
begrijpen, dat dit niet beteken,
dat uw en onze mannen eich
alleen prettig voelen, als er ge
vochten kan worden. Niets ls min
der waar. Maar zij zijn met een
taak en een ideaal voor ogen naar
Indonesië gegaan. Zij zouden dat
stuk van de wereld, dat zo lang
en zo nauw met Nederland ver
bonden is, weer voor zijn vrede
lievende bewoners bewoonbaar
maken. Zij voelden zich daartoe in
staat en zullen blij zijn dit nu te
kunnen tonen. God geve, dat die
taak «nel volbracht zal zijn.
Ik ben mij ervan bewust, dat ibij
velen van u de spanning en onge
rustheid zullen zijn toegenomen.
Wij allen zullen trachten u snel en
zo goed mogelijk op de hocgte te
houden. Weest sterk en vol ver
trouwen. En toon dat in uw brie
ven".
Van officiële zijde wordt mede
gedeeld
„Op 7 December 1942 heeft Ne
derland bij monde van Koningin
Wilhelmina de volken van Indone
sië een nieuwe regeling beloofd
van hun verhouding tot Neder
land; een regeling, steunend op
de grondslagen van gelijkwaardig
heid, vrijwilligheid en verbonden
heid. Zodra de omstandigheden
na de Japanse capitulatie zulks
toelieten, heeft Nederland met de
inlossing van deze belofte een
aanvang gemaakt. Een breed
overleg werd daartoe geopend
met de vertegenwoordigers van
alle Indonesische volken en bevol
kingsgroepen.
In dit overleg werden geleide
lijk de trekken van een nieuw
staatsbestel ontwikkeld en in do
cumenten vastgelegd. Ook de Re
publiek erkende meermalen, zo
wel in de overeenkomst van Ling-
gadjati als in het Renville-accoord
de juistheid en de aanvaardbaar
heid van dit nieuw gedachte
staatsbestel.
Nederland heeft nadien talrijke
maatregelen getroffen, die op zo
spoedig mogelijke verwezenlijking
der overeengekomen staatkundige
hervorming aanstuurden en die de
ernst aantoonden, waarmee een
nieuw Nederland zich met inspan
ning van alle kracfften in deze
nieuwe koers begaf.
Op deze weg naar verwezenlij
king ener staatkundige hervor
ming is thans een zeer belangrijke
mijlpaal bereikt, n.l. de afkondi
ging van de eerste, op wet en
grondwet steunende regeling van
het nieuwe bestel, hel; Koninklijk
besluit, dat aangediend wordt als
het besluit „Bewind Indonesië in
Overgangstijd" en afgekort als
BIO-besluit
Dit besluit beoogt een bewind
voor te stellen over geheel Indo
nesië, dat naar de vaste overtui
ging der regering beantwoordt
aan de wensen van de overgrote
meerderheid der bevolking.
De overgangsregeling, in dit be
sluit vervat, heeft ten doel zo
dicht mogelijk tot de eindtoestand
te naderen, waarin Indonesië als
een volkomen vrije en souvereine
federale staat met Nederland in
een Nederlands-Indonesische Unie
verbonden zal zijn. Voor een aan
zienlijk deel wordt deze eindtoe
stand reeds bereikt doordat het
gehele inwendige bestuur wordt
gelegd in handen van organen, ge
vormd uit Indonesiërs, die het
vertrouwen van hun landgenoten
bezitten. Deze organen die dus
een zuiver Indonesisch karakter
dragen zullen zijn: een federale
regering, een federale raad, een
federaal vertegenwoordigend
lichaam en een raad van secreta
rissen van staat.
Aan deze organen, langs demo
cratische weg gekozen en in hun
onderlinge verhouding het demo-^
cratisch beginsel t.a.v. het te voe
ren bewind waarborgend, zal de
uitoefening van alle bevoegdheden
met betrekking tot Indonesië toe-
is van het grootste belang!"
Hii was er zo zeker van, dat
Styler onmiddellijk zou gehoor
zamen, dat hij afbelde en naar
buiten rende om een goed plekje
te zoeken vanwaar hij een oog
kon houden op de deur van het
restaurant. Nu en dan liep hij
naar het loket en binnen tién
minuten rende Styler hem tege
moet.
„Ben je daar, uitstekend!" riep
Hextall uit. Hij trok de klerk mee
lanes het Derron en wees op de
deur waarachter juffrouw Broek
ongetwijfeld kalm zat te eten.
„Styler,"' zei hij, „juffrouw
Broek, de gouvernante, is daar
binnen!"
Stylers scherpe gelaatstrekken
werden nog fretachtiger dan ge
woonlijk, zijn ogen glansden.
„Alleen?" vroeg hii.
„Alleen. .Ken je haar... heb je
haar o-> Lynne Court gezien?
Neen? Ga dan even naar binnen,
komende aan de Kroon, de Neder
landse wetgever en de Land
voogd worden overgedragen.
Dit betekent dus dat zowel het
bestuur als de wetgeving geheel
in handen komen van Indonesi
sche organen.
Als gevolg van de tot aan het
tjjdstip der instelling van de on
afhankelijke verenigde staten yan
Indonesië gedurende de over
gangstijd nog gehandhaafde sou-
vereiniteit van Nederland en yan
zijn daaruit voortvloeiende ver
antwoordelijkheid, bevat de rege
ling bepalingen krachtens welke
de uitoefening van een beperkt
aantal bevoegdheden door de In
donesische regeerorganen zal ge
schieden in samenwerking met de
H. V. K. Deze laatste zal over
eenkomstig de door Nederland te
dragen verantwoordelijkheid het
oppergezag uitoefenen over alle in
Indonesië aanwezige strijdkrach
ten en deze zo nodig onder één
opperbevelhebber kunnen stellen.
In beginsel evenwel zal hij de fe
derale strijdkrachten ten behoeve
van de handhaving van recht en
veiligheid, ter beschikking van de
federale regering laten, omdat
deze in eerste instantie daarvoor
de verantwoordelijkheid draagt.
Aangezien de feitelijke tot
standkoming van de voor de uit
voering van de taak der federale
regering noodzakelijke organen
uiteraard enige tijd vergt, voor
ziet de regeling in de mogelijk
heid van een geleidelijke over
dracht der bevoegdheden hier
boven geademd, al naar gelang de
betrokken federale organen hun
functies zullen kunnen gaan uit
oefenen. Tot goed begrip moge in
dit verband nog dienen, dat met
de afkondiging van het besluit-
bewind Indonesië in overgangstijd
vóór de 1ste Januari 1949, vol
daan wordt aan een toezegging
van de Nederlandse regering aan
de federalistische nationalisten.
Omdat de verkiezing daarvan
nog moet worden gehouden en
ook wegens de moeilijke positie
der federale staten sedert de laat
ste ontwikkelingen, zal de in het
B.I O.-besluit; genoemde federale
regering nog niet vóór die datum
kunnen tot stand komen.
De Nederlandse regering is vast
voornemens hierbij de spoed te be
trachten welke de omstandig
heden mogelijk maken.
In een afzonderlijke bepaling
wordt de mogelijkheid open ge
houden tot inpassing van die ge
bieden waarvan de vertegenwoor
digers tqt dusver niet hebben
medegewerkt in het federale be
stel.
Aldus zal Nederland door de af
kondiging van het besluit bewind
Indonesië in overgangstijd zeer
belangrijk bijdragen tot de verwe-
zelijking van de legitieme aspira
ties der Indonesische volken.
De gedurende de overgangs pe
riode reeds voor een zeer groot
deel verwezenlijkte zelfstandig
heid van Indonesië sal met de In
stelling van de V. S. I. haar sluit
stuk verkrijgen.
dan kan je haar zien. Zij zit aan
de verste tafel in de rechterhoek,
een slanke, jonge vrouw met
blond haar in een eenvoudige
donkere mantel, je kunt niet mis
sen. Haar... haar hoed staat een
beetje aan één kant, geloof ik."
Styler sloop weg en was twee
minuten later weer terug.
„In orde," zei hij. „Ik heb haar
gezien."
„Wat nu?" vroeg Hextall. „Ze
moest eigenlijk... hè?"
„Ik zal haar volgen," besliste
Styler. „Ze kent mij niet. Gaat u
weg dokter. Laat alles maar aan
mij over. Ik heb niet anders te
doen dan mijzelf klaar temaken
voor de reis van morgen en dat
kan ik de hele nacht nog doen.
Weet u wat, ik kom in elk geval
nog even bij u ,pn vertel u waar
ze heen is gegaan."
(Wordt vervolgd.)