Kerknieuws De nieuwe wisselkoers van de Franse Franc Destadonderdegrond Van Geelkerken binnenkort voor het Amsterdams Bijzonder Gerechtshof Middenstanders te Baarle Nassau-in moeilijkheden Organsatie van reservisten in de Verenigde Staten Oompiot tegen Franco? De „Engelsman van thans" De mijnwerkersstaking in Frankrijk Er heerst een onplezierige en ontevreden stemming in het 4200 zielen tellende Brabantse grens dorp Baarle-Nassau. Men voelt zic it verongelijkt en gedupeerd. Dc middenstanders zien zich in 'hun bestaan aangetast. Zij vre zen het ergste ais niet onmiddel lijk wordt ingegrepen. Wat is de zaak Voor een antwoord dient men zich eerst een beeld te vormen van de merkwaardige toestand, welke in dit reeds zo vaak ter sprake gekomen dorp al vele eeuwen be staat. Een toestand, welke al veie malen tot allerlei moeilijk beden, spanningen en geschillen heeft geleid. Men kan eigenlijk niet van het Nederlands Baarle-Nassau als zo danig spreken. Men kan beter praten over de beide Baarle's, over Baarle-Nassau en het Bel gische Baarle-iHertog. Want deze beide dorpen zijn op zeer bijzondere wijze ineen ge strengeld. Niet alleen door de grillige landsgrenzen maar ook door het' gemeenschapsleven dat tussen de in een vlek door elkaar wonende Nederlanders en Belgen in de loop der eeuwen gegroeid is, door de familiebanden welke zijn ontstaan. De grillige landsgrenzen. Het merkwaardige feit doet zich voor, dat er in het Neder landse dorp Baarle-Nassau onge veer 32 stukjes Belgisch grondge bied, kleine enclaves, liggen. Men kan ergens op Neerlands gebied tien passen doen, om plots ,,in België" te staan en een tiental passen verder weer in Nederland te zijn Nog sterker: er staat een café voor een deel op Nederlands en voor een ander deel op Belgisch grondgebied. Men zou er een par tij biljart kunnen spelen, om tot de ontdekking te komen, dat na een carambole één bal op het groene laken op Belgisch terrein ligt en de heide andere op het zelfde groene laken zich op Ne derlands territoir bevinden. 'De Nederlanders en Belgen hebben er gezamenlijke straten, gezamenlijke gebouwen, gezamen lijke waterlopen. Zou de Belg de waterlopen op zijn stukje grond niet onderhouden of dicht gooien, dan zijn de Nederlanders enkele meters verderop in (water) last. Men is op elkaar aangewezen men leeft met elkaar. Een typisch voorbeeld gaf de burge meester van Baarle Nassau de heer F. M. A. de Grauw, een A.N.P.-redacteur toen hij herin nerde aan de feesten bij de inhul diging van onze Koningin. Er werd een gezamenlijk feestcomité van Nederlanders en Belgen ge vormd. Ook herinnerde hij er aan, dat men bij de Nederlandse geldzui- vering de Belgische enclaves heel gewoon bij het Nederlandse in schakelde. Een Benelux-dorp. Men zou kunnen zeggen, dat hier op heel bescheiden schaal al een Benelux-gedachte groeide nog voor er ooit over Benelux gespro ken werd. En nu vindt men het jammer, dat juist thans, nu men op weg is naar de economische unie der drie landen er een con troverse wordt geschapen tussen Belgen en Nederlanders. Want de Belgische winkeliers en in de enclaves in Baarle Nas sau, men heeft er ongeveer 30 verkopen niet alleen Belgische waren, maar zij krijgen ook de Nederlandse artikelen op de Ne derlandse distributiebescheiden officieel toegewezen De Nederlandse winkeliers krij gen alleen Nederlandse goederen op de distributiebescheiden. En nu is het zo, dat Nederlandse clientèle er gemakkelijker toe komt, om niet èn naar de Neder landse middenstander èn naar de Belgische winkeliers te gaan, maar alleen naar de Belgische winkelier, waar hij alles op zijn officiële bonnen en bovendien nog andere zaken kan krijgen. Wij zijn bij enige Nederlandse winkels binnengestapt. Algemeen v/as de klacht: Zo gaat het niet langer, onze zaak gaat naar de kelder. Nu was het m 1939 zo ge regeld, dat met het C.D K. in ons land en met de ravitaillerings- dienst uit België was overeenge komen om alles gezamenlijk te legelen. De Nederlandse winke liers in Baarle Nassau kregen b.v. ook zeep, suiker en olie, ar tikelen, welke men toen in Neder land niet bad. Die regeling werd geliquideerd toen men die artike len wel op de distributiebeschei den kon krijgen. In begin 1947 kreeg men het gedaan, dat er ook Belgische tex tiel aan de Nederlandse zaken in Baarle Nassau werden geleverd. Daarover had burgemeester Grauw besprekingen met de eco nomisch dienst van de ravitail lering in Brussel. Al naar gelang de omzetten der Nederlandse mid denstanders kon men toen Bel gische textiel verdelen. De reke ningen werden door de Belgische en door de Nederlandse dienst ge stempeld Zulks bracht mee, dat toen ook bepaalde prijzen in Bel gische winkels minder werden. Als voorbeeld noemde burgemees ter Grauw een artikel, dat aan vankelijk 500 francs kostte in de Belgische zaken, maar dat na de toewijzingen aan Nederlandse winkeliers voor maar 300 francs geprijsd werd. Daarmee werden dus deviezen verdiend, zo merkte hij op. In dit verband mag opge merkt worden, dat krachtens het tractaat van Augustus 1843 tus sen Nederland en België de in- en uitvoer in Baarle Nassau werd toegestaan. Zwarte francs. Nu was de zaak dit jaar zo, dat er vooral in de zomermaanden vele reizigers met autobussen van boven de rivieren kwamen, om Belgische waren tegen, „zwarte francs" te kopen. Men kocht met deze „zwarte francs", of wel men betaalde zoveel in guldens dat daarmee het equivalent van de zwarte francs bereikt werd. Anderhalve maand geleden liet de economische officier van justi tie te Baarle Naussau plots alle Belgische artikelen in de Neder landse zaken in beslag nemen. Daarvoor zullen deze middenstan ders nog vervolgd worden. Hij liet zulks doen, omdat het gesmokkel de waren betrof, om te voorko men, dat er door het kopen van die artikelen deviezen verloren zouden gaan. Daardoor is de tegenwoordige moeilijke toestand voor de winke liers in het dorp en de onaange name toestand onderling ontstaan. Wat kan de oplossing zijn? Burgemeester Grauw zeide, dat het nemen van alle Belgische en claves natuurlijk het meest af doende zou zijn. Dat is echter een internationale zaak, die op een ander terrein ligt. Men zou op de tweede plaats kunnen ge raken: een streng gescheiden hou den van alle Belgische en Neder landse gedeelten in het dorp. Uit het hiervoor genoemde, het gehele gezamenlijke leven zal men kunnen begrijpen, dat zulks niet mogelijk is. Men zou een grote onrust in de kleine dorpsgemeenschap ver oorzaken. Verlegging der controle-grens? Maar een derde mogelijkheid noemde hij als zeer practisch en zeer eenvoudig: Het verleggen van de 'controledienst der invoer rechten en accijnzen naar de Noordelijk en Noord-Oostelijk ge legen dorpen Chaam en Alphen. Men kan daar een ieder contro leren die goederen uit Baarle Nas sau zou willen meenemen. Dat zou ook een inkrimping van het aantal controlerende ambtenaren betekenen en een vereenvoudiging en intensivering van de controle tegelijkertijd. Op het ogenblik zijn er in het grensdorp 43 amb tenaren van invoerrechten en accijnzen; 14 marechaussées en 12 leden van de rijkspolitie. Het aantal controlerende ambtenaren zou, zo werd opgemerkt, tot een derde of een vierde kunnen worden teruggebracht. Op die wijze zou men tot een fiscaal-rechtelijke eenheid van beide Baarle Nassau's kunnen komen. Voor de regeling in de beide Baarlels zou er,, aldus burgemees ter Grauw, een conunissie ge vormd kunnen worden, bestaande uit inspecteurs der invoerrechten en accijnzen, de beide burgemees ters en enige deskundigen. Al naar gelang de omzetten zouden de toewijzingen van Belgische goederen aan de Nederlandse win keliers gedaan kunnen worden. Daarbij zou men ook beperkingen kunnen opleggen. Zo zou men die winkeliers kunnen uitsluiten, die aan vreemden verkopen. Van de Belgische zijde ondervindt men alle medewerking, zo wordt ons meegedeeld. Men zou het toejui chen als men ook van Nederland se zijde meer begrip kreeg voor de plaatselijke moeilijkheden, wel ke er mede door de uitzonderlijke geografische structuur is ont staan. Naar wij vernemen heeft de middenstand contact opgenomen met het Tweede Kamerlid, Mr. Dr. R. v. d. Heuvel uit 's-Hertogen- taosdh, die inmiddels reeds vragen aan de Ministers van Financiën en van Econmische Zaken over deze kwestie heeft gesteld. In de Franse Staatscourant zijn Zondag de nieuwe wisselkoersen van de franc bekend gemaakt. Voor het pond sterling is de koers 1.055 francs en voor de gul den 98.50 francs. In het Zaterdag door het Franse Mniisterie van Financiën uitgege ven communiqué wordt gezegd: 1. Er zal geen wijziging komen In het stelsel van een vrije markt, dat op het ogenblik voor dollar, Zwitserse franc en Porugese es cudo bestaat. 2. Alle invoer en uitvoer, zonder enige uitzondering, met inbegrip van verzekering en vrachten, zul- ,eu achter voortaan worden afge wikkeld op basis van het gemid delde tussen de officiële en de vrije marktkoers van bovenge noemde valuta's. De wisselkoers voor alle andere valuta's zal voort aan aan het begin van elke maand worden vstgesteld aan de hand van de volgende twee factoren: a. De officiële verhouding van de betrokken valuta ten opzichte van de dollar en b. Het gemiddelde 'tussen de of- t'c'ële en de vrije marktkoers van de dollar gedurende de laatste dagen, der voorafgaande maand. De aldus vastgestelde wissel koers zal van toepassing zijn op alle afwikkelingen, zowel commer cieel als financieel, in de betrok ken valuta. Voor al deze maatregelen is overleg gepleegd met het interna tionale monetaire fonds, overeen komstig de bepalingen van de overeenkomst van Bretton Woods. Het communiqué voegt hieraan nog toe: De zeer geringe terug slag, die deze herziening zal heb ben op de invoerprijzen is reeds door de regering van te voren overwogen en er is rekening mede gehouden bij de jongste bereke ning van de loon- en prijsverho gingen. HET BRITSE ANTWOORD OP HOFFMAN'S VOORSTELLEN. Naar van gezaghebbende zijde wordt vernomen, bereidt de Brit se regering haar antwoord voor op de voorstellen betreffende de ontmanteling van Duitse fabrie ken, die door Paul Hoffman, de administrateur van het plan- Marshall zijn gedaan toen hij Woensdag een onderhoud had met Bevin. Roman door CHARLES FOWLEY Vrij vertaald en bewerkt door Mr. W. d'OBÉRON 59) Nadruk verboden. Oip een breed, laag bed, dat met de kostbaarste stoffen van zijde en kant bedekt was, lag Evelyne, zeer bleek en buitenge woon zwaik. Zij glimlachte om de woorden die Charlie in haar oor fluisterde. De smart scheen haar prachtige zwarte ogen nog groter te hebben gemaakt; haar blik was diep en teder. De uitdrukking van zwakheid en droefheid, die over haar mooi gezicht lag, had de hoogmoedige en hittere plooi om de lippen uitgewist. Zoals ze daar lag uitgestrekt, met haar fijne zwarte har^n over haar schouders, haar wangen enigs zins gekleurd door de koorts, was Evelyne zó beeldmooi, dat Ninette en Jacques in stomme verbazing voor haar bleven staan. Zodra Evelyne hen zag, stiet zij een. kreet van vreugde uit. Daar zij de kracht niet bad om zich op te richten, stak zij hun opgewonden haar beide handen toe. Jacques kuste voorzichtig de brandende hand, die zij hem voorhield. Eve lyne weid wat kalmer, toen de twee verloofden naast Charley, dicht bij haar bed, hadden plaats genomen. Met zwakke stem zei- de zij: ,,Ik ben zo verheugd, u weer bij mij te zien!" Zij trachtte weer te glimlachen, om Charl.e gerust te stellen. De glimlach verdween echter weer snel van haar lippen en twee tranen rolden over haar wangen. „Denk nu niet meer aan al die treurige dingen, lieve Evelyne," zei Charlie zacht. „Je weet, de dokter heeft het verboden! Dat is zeer slecht voor je, Evelyne!" „De dokter vergist zich," her nam Evelyne met eeit pauze na ieder woord, om naar adem te hiigen. „De herinnering aan deze boetedoening stemt mij berouwvol en doet mii hopen, dat ik je ver giffenis verdiend heb... het is pre cies, alsof er dan een grote vrede en rust over mij komt!" „Wat moet ik je vergeven, lieve Evelyne riep Charlie uit, haar fijne hand hartstochtelijk kussend. „Ik 'ben zeer ondankbaar voor je geweest, lieve Charlie! Ik wilde jouw goedheid niet erkennen!" Hij maakte een afwerende bewe ging, maar Evelyne vervolgde op zeer zachte toon: „Ik heb op de komst van Ninette en Bermond gewacht, om een laatste bekente nis te doen. Laat mij nu spre ken... Charlie... morgen... is het misschien... te laat!" Stone wendde het hoofd af om zijn diepe smart te verbergen. Evelyne vroeg: „Wil je mij wat optillen, Nine?... Zo! nu haal ik beter adem en zal Ik de kracht hebben om alles te vertellen." Nog zachter vervolgde zij: „Mijn gesprek met Nine bracht mij aan het nadenken. Toen be greep ik, Charlie, hoeveel je voor mij gedaan had! Ik voelde toen ook, hoe hardvochtig ik voor je Naar wij vernemen zal zeer binnenkort met de openbare be handeling van de zaak tegen Van Geelkerken. Nadat indertijd Mussert in Den. Haag ,is berecht, zal dus het pro ces tegen zijn plaatsvervanger door het Amsterdamse Bijzonder Gerechtshof worden behandeld. Deze zaak zal het sluitstuk worden van de openbare rechts pleging tegen vooraanstaande N.S.B.-ers. Het gehele verloop van de gang van zaken in de N.S B. tijdens de bezetting zal naar voren komen. Dit vindt zijn oorzaak in het feit, dat Van Geel kerken zoveel functies in de partij bekleedde. Doch niet minder door de omstandigheid, dat er zulk een groot aantal gegevens be schikbaar zijn, wat nog niet het geval was tijdens het proces tegen Mussert. Het onderzoek is verricht door de P.R.A. te Utrecht. Van Geelkerken, die samen met Mussert, „de beweging" stichtte en de „officiële plaatsvervanger van de leider" was, werd in 1944 door Mussert als lid geroyeerd. Het was hem daardoor onmoge lijk geworden inspecteur-generaal der landwacht te blijven. Hij was, zij het gedwongen, geen lid meer en kon dus geens zins de functie bekleden. Kort hierna benoemde Himmler hem tot „Oberkommandeur" van de landwacht. Vermoedelijk zal het proces dui delijk maken, dat de leidende N.S.B.-ers voor de Duitse druk volkomen bezweken zijn. Uit tal rijke zaken zal blijken dat noch Mussert, noch Van Geelkerken President Truman heeft meege deeld, dat hij de Minister van De fensie, James Forrestal, heeft op gedragen „alle militaire reserve eenheden te organiseren, die no dig zijn in het belang van de na tionale veiligheid" en onverwijld 'n „krachtig en progressief oefen schema voor reservisten" samen te stellen. Forrestal kreeg voorts opdracht op elk betrokken Departement „een actieve, bekwame, hege offi cier" te benoemen aan het hoofd van het reservisten-program. Truman verklaarde, dat de orga nisatie van het reserve-personeel van leger en luchtmacht niet zó snel gevorderd was als hij andere onderdelen. Het bevel is bedoeld, aldus de President, „om onze na tionale verdediging ,in de ruimste zin van het woord in evenwicht te brengen." De perschef van het Witte Huis, Charles Ross. verklaarde, dat de opdracht van Forrestal niet het gevolg was van nieuwe verslech tering der internationale betrek kingen. „Het schijnt dat de vloot, het leger en de luchtmacht vóór is bii het organiseren van de reser ves," aldus zeide hij. NED. HERV. KERK. Beroepen te Terneuzen (vaca- turè Ds. J. C. Sickesz) Ds. P. A. van der Vlugt, van Stadskanaal. LUTHERSE GEMEENTE. Herdenking 250-jarig bestaan. Te Bergen op Zoom vierde de Evangelisch Lutherse Gemeente gisteren haar 250-jarig bestaan. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de jaarlijkse Gemeentendag voor Groede, Vlissingen, Middel burg en Bergen op Zoom nu in laatstgenoemde plaats gehouden. Om half elf vond een liturgische Dienst plaats, waarin Ds Van den Braak voorging en welke Dienst opgeluisterd werd door het Luther se zangkoor Cantate Deo uit Rot terdam. geweest was. Mijn gevoel zei mij, dat ik op de goede weg was en dat ik door mijn berouw gelukki ger zou kunnen worden dan ik ooit geweest was. Daarom wilde ik na de voorstelling op je wach ten, Charlie... De Chinezen heb ben mij echter overvallen... het noodlot heeft niet gewild, dat ik je om vergeving vroeg voordat ik voor mijn egoïsme en hoogmoed had geboet!" Evelyne sloot haar ogen, alsof verschrikkelijke visioe nen haar kwelden. „In de duister nis van het onderaardse hok dacht ik steeds aan jou, Charlie... Ik hoorde je stem... Dat was in die hel als een hemels visioen voor mij! Daar vooral begreep ik, welk een edelmoedig en nobel mens ik zo minachtend behandeld had... Gelukkig ben ik toch nog in staat geweest... om je vergeving te vragen... lieve Charlie!" Evelyne schreide zonder ophou den, maar kalm en berustend; de tranen schenen haar te verlich ten. Charlie echter leed hevig on der haar woorden. „Lieve Eve lyne, spreek nu niet meer van tegen de in het intrigeren gerou tineerde Duitsers opgewassen waren. Iedere vooraanstaande N.S B.-er had weer zijn aparte Duitse auto riteit of Duitse organisatie waar bij hij steun zocht. Na te grote spanningen was steeds Van Geel kerken de man, die de stukken probeerde te lijmen. In de ver onderstelling, dat hij de handige man was, zoals hij zichzelf noem de, niettegenstaande de Duitsers bjj vele gelegenheden lieten mer ken, dat zij tin zogenaamde han digheid doorzagen. Zo uitte Rau- ter zich eens: „Coljjn heeft wel eens gezegd dat Van Geelkerken een dubbele tong heeft, maar ik zeg die man heeft een zesdubble tong." Uit betrouwbare bron te Madrid wordt -vernomen, dat de politie op het spoor is van een samenzwering in de provincie Salamanca tegen bet leven van Generaal Franco, raar verluidt door communisten beraamd. De aanslag zou men hebben willen plegen tijdens Fran co's terugkeer van een bezoek aan Portugal, dat oorspronkelijk deze maand afgelegd zcu worden, doch werd uitgesteld, aldus de politie. Men zou een mijn hebben willen leggen onder een brug, waar Franco's auto over heen zou rijden. ENGELSE COMMUNISTEN WERKEN KECRUTERINGS- CAMPAGNE TEGEN. Een woordvoerder van de Britse communistische party heeft ver klaard, dat de Londense leiders van de partij hun afdelingen in geheel Engeland opdracht hebben gegeven, alles te doen wat zij kun nen om de recruteringscampagne vhn de Regering voor liet leger tegen te werken. Aan ieder van de 43.000 leden van de partij is verzocht het zijne bij te dragen om de campagne zoveel mogelijk te laten mislukken. De campagne beoogt de sterkte van het leger voor de Britse eilanden tegen eind Maart 1949 op 150.000 man te brengen. Woordvoerders van 't Ministerie van Oorlog zijn „hoopvol gestemd" t.a.v. het beoogde resultaat van de actie. „De mensen doen niets dan kla gen in deze tijd. Indien men som migen mag geloven, gaat men denken, dat zij geboren zijn op verzoek van de Minister van Volksgezondheid, dat zij in het hu welijk zijn getreden om de Aarts- Bisschop van Canterbury genoegen te doen, dat zij kinderen hebben omdat zuiks in het belang is van de Minister van Oorlog, dat zij uitsluiten^ werken voor de kanse lier van de schatkist en dat zij ho pen weldra te sterven om hun verzekeringsmaatschappij 'n poets te bakken", aldus heeft de Britse Conservatieve afgevaardigde Gam- mans in een rede te Hornsey (Es sex) de mentaliteit van „de En gelsman onder het socialistische regiem" gekenschetst. Naar aanleiding van de beslis sing van de Franse mijnwerkers- bond om de bewakingsploegen een etmaal lang terug te trekken, heeft de inspecteur-generaal van de mijnen, Duruy, te kennen ge geven, dat een tijdelijk terugtrek ken van bewakingsploegen veler lei gevaren met zich brengt, o.a. dat van brand of overstroming in de mijnen. Dit zou, zo zei de inspecteur, tot werkloosheid lei den, alsmede tot het verlies van verscheidene millioenen ton kolen. vergeving... Je hebt mijn naam willen dragen en daardoor alleen reeds ben ik altijd de gelukkigste man geweest!" Evelyne begreep, hoeveel smart Charlie moest on dervinden en trachtte haar tranen te bedwingen. Gedurende een- ogenblik glimlachte zij zelfs en vroeg: „Geef mij nu een beetje van mijn drank, Charlie, dan voel ik me altijd wat opgekwikt!" Door deze levendige uitgespro ken wens vatte Charlie weer wat hoop en ging snel het flesje en een lepel halen. Op dat ogenblik wer den twee grote manden met prachtige orchideeën gebracht Janine legde de bloemen op het kantwenk van de lakens. Met haar mooie kleine handen streel de Evelyne voorzichtig de schit terende bloemen en zuchtte: „Charlie denkt aan alles... Dit zijn mijn lievelingsbloemen v.... en toch... verspreiden zij geen heer lijke geur, zoals de rozenZij zijn precies als mensen zonder liefde... Zoals ik vroeger was!" (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1948 | | pagina 2