Kerknieuws
De nieuwe wisselkoers van de Franse Franc
Destadonderdegrond
Van Geelkerken binnenkort voor het
Amsterdams Bijzonder Gerechtshof
Middenstanders te Baarle Nassau-in
moeilijkheden
Organsatie van reservisten
in de Verenigde Staten
Oompiot tegen Franco?
De „Engelsman van thans"
De mijnwerkersstaking in
Frankrijk
Er heerst een onplezierige en
ontevreden stemming in het 4200
zielen tellende Brabantse grens
dorp Baarle-Nassau. Men voelt
zic it verongelijkt en gedupeerd.
Dc middenstanders zien zich in
'hun bestaan aangetast. Zij vre
zen het ergste ais niet onmiddel
lijk wordt ingegrepen.
Wat is de zaak
Voor een antwoord dient men
zich eerst een beeld te vormen van
de merkwaardige toestand, welke
in dit reeds zo vaak ter sprake
gekomen dorp al vele eeuwen be
staat. Een toestand, welke al
veie malen tot allerlei moeilijk
beden, spanningen en geschillen
heeft geleid.
Men kan eigenlijk niet van het
Nederlands Baarle-Nassau als zo
danig spreken. Men kan beter
praten over de beide Baarle's,
over Baarle-Nassau en het Bel
gische Baarle-iHertog.
Want deze beide dorpen zijn op
zeer bijzondere wijze ineen ge
strengeld. Niet alleen door de
grillige landsgrenzen maar ook
door het' gemeenschapsleven dat
tussen de in een vlek door elkaar
wonende Nederlanders en Belgen
in de loop der eeuwen gegroeid
is, door de familiebanden welke
zijn ontstaan.
De grillige landsgrenzen.
Het merkwaardige feit doet
zich voor, dat er in het Neder
landse dorp Baarle-Nassau onge
veer 32 stukjes Belgisch grondge
bied, kleine enclaves, liggen. Men
kan ergens op Neerlands gebied
tien passen doen, om plots ,,in
België" te staan en een tiental
passen verder weer in Nederland
te zijn
Nog sterker: er staat een café
voor een deel op Nederlands en
voor een ander deel op Belgisch
grondgebied. Men zou er een par
tij biljart kunnen spelen, om tot
de ontdekking te komen, dat na
een carambole één bal op het
groene laken op Belgisch terrein
ligt en de heide andere op het
zelfde groene laken zich op Ne
derlands territoir bevinden.
'De Nederlanders en Belgen
hebben er gezamenlijke straten,
gezamenlijke gebouwen, gezamen
lijke waterlopen. Zou de Belg de
waterlopen op zijn stukje grond
niet onderhouden of dicht gooien,
dan zijn de Nederlanders enkele
meters verderop in (water) last.
Men is op elkaar aangewezen
men leeft met elkaar. Een
typisch voorbeeld gaf de burge
meester van Baarle Nassau de
heer F. M. A. de Grauw, een
A.N.P.-redacteur toen hij herin
nerde aan de feesten bij de inhul
diging van onze Koningin. Er
werd een gezamenlijk feestcomité
van Nederlanders en Belgen ge
vormd.
Ook herinnerde hij er aan, dat
men bij de Nederlandse geldzui-
vering de Belgische enclaves heel
gewoon bij het Nederlandse in
schakelde.
Een Benelux-dorp.
Men zou kunnen zeggen, dat
hier op heel bescheiden schaal al
een Benelux-gedachte groeide nog
voor er ooit over Benelux gespro
ken werd. En nu vindt men het
jammer, dat juist thans, nu men
op weg is naar de economische
unie der drie landen er een con
troverse wordt geschapen tussen
Belgen en Nederlanders.
Want de Belgische winkeliers
en in de enclaves in Baarle Nas
sau, men heeft er ongeveer 30
verkopen niet alleen Belgische
waren, maar zij krijgen ook de
Nederlandse artikelen op de Ne
derlandse distributiebescheiden
officieel toegewezen
De Nederlandse winkeliers krij
gen alleen Nederlandse goederen
op de distributiebescheiden. En
nu is het zo, dat Nederlandse
clientèle er gemakkelijker toe
komt, om niet èn naar de Neder
landse middenstander èn naar de
Belgische winkeliers te gaan,
maar alleen naar de Belgische
winkelier, waar hij alles op zijn
officiële bonnen en bovendien nog
andere zaken kan krijgen.
Wij zijn bij enige Nederlandse
winkels binnengestapt. Algemeen
v/as de klacht: Zo gaat het niet
langer, onze zaak gaat naar de
kelder. Nu was het m 1939 zo ge
regeld, dat met het C.D K. in
ons land en met de ravitaillerings-
dienst uit België was overeenge
komen om alles gezamenlijk te
legelen. De Nederlandse winke
liers in Baarle Nassau kregen
b.v. ook zeep, suiker en olie, ar
tikelen, welke men toen in Neder
land niet bad. Die regeling werd
geliquideerd toen men die artike
len wel op de distributiebeschei
den kon krijgen.
In begin 1947 kreeg men het
gedaan, dat er ook Belgische tex
tiel aan de Nederlandse zaken in
Baarle Nassau werden geleverd.
Daarover had burgemeester
Grauw besprekingen met de eco
nomisch dienst van de ravitail
lering in Brussel. Al naar gelang
de omzetten der Nederlandse mid
denstanders kon men toen Bel
gische textiel verdelen. De reke
ningen werden door de Belgische
en door de Nederlandse dienst ge
stempeld Zulks bracht mee, dat
toen ook bepaalde prijzen in Bel
gische winkels minder werden.
Als voorbeeld noemde burgemees
ter Grauw een artikel, dat aan
vankelijk 500 francs kostte in de
Belgische zaken, maar dat na de
toewijzingen aan Nederlandse
winkeliers voor maar 300 francs
geprijsd werd. Daarmee werden
dus deviezen verdiend, zo merkte
hij op. In dit verband mag opge
merkt worden, dat krachtens het
tractaat van Augustus 1843 tus
sen Nederland en België de in- en
uitvoer in Baarle Nassau werd
toegestaan.
Zwarte francs.
Nu was de zaak dit jaar zo, dat
er vooral in de zomermaanden
vele reizigers met autobussen van
boven de rivieren kwamen, om
Belgische waren tegen, „zwarte
francs" te kopen. Men kocht met
deze „zwarte francs", of wel men
betaalde zoveel in guldens dat
daarmee het equivalent van de
zwarte francs bereikt werd.
Anderhalve maand geleden liet
de economische officier van justi
tie te Baarle Naussau plots alle
Belgische artikelen in de Neder
landse zaken in beslag nemen.
Daarvoor zullen deze middenstan
ders nog vervolgd worden. Hij liet
zulks doen, omdat het gesmokkel
de waren betrof, om te voorko
men, dat er door het kopen van
die artikelen deviezen verloren
zouden gaan.
Daardoor is de tegenwoordige
moeilijke toestand voor de winke
liers in het dorp en de onaange
name toestand onderling ontstaan.
Wat kan de oplossing zijn?
Burgemeester Grauw zeide, dat
het nemen van alle Belgische en
claves natuurlijk het meest af
doende zou zijn. Dat is echter
een internationale zaak, die op
een ander terrein ligt. Men zou
op de tweede plaats kunnen ge
raken: een streng gescheiden hou
den van alle Belgische en Neder
landse gedeelten in het dorp. Uit
het hiervoor genoemde, het gehele
gezamenlijke leven zal men kunnen
begrijpen, dat zulks niet mogelijk
is. Men zou een grote onrust in
de kleine dorpsgemeenschap ver
oorzaken.
Verlegging der controle-grens?
Maar een derde mogelijkheid
noemde hij als zeer practisch en
zeer eenvoudig: Het verleggen
van de 'controledienst der invoer
rechten en accijnzen naar de
Noordelijk en Noord-Oostelijk ge
legen dorpen Chaam en Alphen.
Men kan daar een ieder contro
leren die goederen uit Baarle Nas
sau zou willen meenemen. Dat
zou ook een inkrimping van het
aantal controlerende ambtenaren
betekenen en een vereenvoudiging
en intensivering van de controle
tegelijkertijd. Op het ogenblik
zijn er in het grensdorp 43 amb
tenaren van invoerrechten en
accijnzen; 14 marechaussées en
12 leden van de rijkspolitie. Het
aantal controlerende ambtenaren
zou, zo werd opgemerkt, tot
een derde of een vierde kunnen
worden teruggebracht.
Op die wijze zou men tot een
fiscaal-rechtelijke eenheid van
beide Baarle Nassau's kunnen
komen.
Voor de regeling in de beide
Baarlels zou er,, aldus burgemees
ter Grauw, een conunissie ge
vormd kunnen worden, bestaande
uit inspecteurs der invoerrechten
en accijnzen, de beide burgemees
ters en enige deskundigen. Al
naar gelang de omzetten zouden
de toewijzingen van Belgische
goederen aan de Nederlandse win
keliers gedaan kunnen worden.
Daarbij zou men ook beperkingen
kunnen opleggen. Zo zou men die
winkeliers kunnen uitsluiten, die
aan vreemden verkopen. Van de
Belgische zijde ondervindt men
alle medewerking, zo wordt ons
meegedeeld. Men zou het toejui
chen als men ook van Nederland
se zijde meer begrip kreeg voor
de plaatselijke moeilijkheden, wel
ke er mede door de uitzonderlijke
geografische structuur is ont
staan.
Naar wij vernemen heeft de
middenstand contact opgenomen
met het Tweede Kamerlid, Mr. Dr.
R. v. d. Heuvel uit 's-Hertogen-
taosdh, die inmiddels reeds vragen
aan de Ministers van Financiën
en van Econmische Zaken over
deze kwestie heeft gesteld.
In de Franse Staatscourant zijn
Zondag de nieuwe wisselkoersen
van de franc bekend gemaakt.
Voor het pond sterling is de
koers 1.055 francs en voor de gul
den 98.50 francs.
In het Zaterdag door het Franse
Mniisterie van Financiën uitgege
ven communiqué wordt gezegd:
1. Er zal geen wijziging komen
In het stelsel van een vrije markt,
dat op het ogenblik voor dollar,
Zwitserse franc en Porugese es
cudo bestaat.
2. Alle invoer en uitvoer, zonder
enige uitzondering, met inbegrip
van verzekering en vrachten, zul-
,eu achter voortaan worden afge
wikkeld op basis van het gemid
delde tussen de officiële en de
vrije marktkoers van bovenge
noemde valuta's. De wisselkoers
voor alle andere valuta's zal voort
aan aan het begin van elke maand
worden vstgesteld aan de hand
van de volgende twee factoren:
a. De officiële verhouding van de
betrokken valuta ten opzichte
van de dollar en
b. Het gemiddelde 'tussen de of-
t'c'ële en de vrije marktkoers van
de dollar gedurende de laatste
dagen, der voorafgaande maand.
De aldus vastgestelde wissel
koers zal van toepassing zijn op
alle afwikkelingen, zowel commer
cieel als financieel, in de betrok
ken valuta.
Voor al deze maatregelen is
overleg gepleegd met het interna
tionale monetaire fonds, overeen
komstig de bepalingen van de
overeenkomst van Bretton Woods.
Het communiqué voegt hieraan
nog toe: De zeer geringe terug
slag, die deze herziening zal heb
ben op de invoerprijzen is reeds
door de regering van te voren
overwogen en er is rekening mede
gehouden bij de jongste bereke
ning van de loon- en prijsverho
gingen.
HET BRITSE ANTWOORD OP
HOFFMAN'S VOORSTELLEN.
Naar van gezaghebbende zijde
wordt vernomen, bereidt de Brit
se regering haar antwoord voor
op de voorstellen betreffende de
ontmanteling van Duitse fabrie
ken, die door Paul Hoffman, de
administrateur van het plan-
Marshall zijn gedaan toen hij
Woensdag een onderhoud had met
Bevin.
Roman door
CHARLES FOWLEY
Vrij vertaald en bewerkt
door Mr. W. d'OBÉRON
59) Nadruk verboden.
Oip een breed, laag bed, dat
met de kostbaarste stoffen van
zijde en kant bedekt was, lag
Evelyne, zeer bleek en buitenge
woon zwaik. Zij glimlachte om de
woorden die Charlie in haar oor
fluisterde. De smart scheen haar
prachtige zwarte ogen nog groter
te hebben gemaakt; haar blik
was diep en teder. De uitdrukking
van zwakheid en droefheid, die
over haar mooi gezicht lag, had
de hoogmoedige en hittere plooi
om de lippen uitgewist. Zoals ze
daar lag uitgestrekt, met haar
fijne zwarte har^n over haar
schouders, haar wangen enigs
zins gekleurd door de koorts, was
Evelyne zó beeldmooi, dat Ninette
en Jacques in stomme verbazing
voor haar bleven staan. Zodra
Evelyne hen zag, stiet zij een.
kreet van vreugde uit. Daar zij
de kracht niet bad om zich op te
richten, stak zij hun opgewonden
haar beide handen toe. Jacques
kuste voorzichtig de brandende
hand, die zij hem voorhield. Eve
lyne weid wat kalmer, toen de
twee verloofden naast Charley,
dicht bij haar bed, hadden plaats
genomen. Met zwakke stem zei-
de zij: ,,Ik ben zo verheugd, u
weer bij mij te zien!" Zij trachtte
weer te glimlachen, om Charl.e
gerust te stellen. De glimlach
verdween echter weer snel van
haar lippen en twee tranen rolden
over haar wangen.
„Denk nu niet meer aan al die
treurige dingen, lieve Evelyne,"
zei Charlie zacht. „Je weet, de
dokter heeft het verboden! Dat
is zeer slecht voor je, Evelyne!"
„De dokter vergist zich," her
nam Evelyne met eeit pauze na
ieder woord, om naar adem te
hiigen. „De herinnering aan deze
boetedoening stemt mij berouwvol
en doet mii hopen, dat ik je ver
giffenis verdiend heb... het is pre
cies, alsof er dan een grote vrede
en rust over mij komt!"
„Wat moet ik je vergeven, lieve
Evelyne riep Charlie uit, haar
fijne hand hartstochtelijk kussend.
„Ik 'ben zeer ondankbaar voor
je geweest, lieve Charlie! Ik wilde
jouw goedheid niet erkennen!"
Hij maakte een afwerende bewe
ging, maar Evelyne vervolgde op
zeer zachte toon: „Ik heb op de
komst van Ninette en Bermond
gewacht, om een laatste bekente
nis te doen. Laat mij nu spre
ken... Charlie... morgen... is het
misschien... te laat!"
Stone wendde het hoofd af om
zijn diepe smart te verbergen.
Evelyne vroeg: „Wil je mij wat
optillen, Nine?... Zo! nu haal ik
beter adem en zal Ik de kracht
hebben om alles te vertellen."
Nog zachter vervolgde zij:
„Mijn gesprek met Nine bracht
mij aan het nadenken. Toen be
greep ik, Charlie, hoeveel je voor
mij gedaan had! Ik voelde toen
ook, hoe hardvochtig ik voor je
Naar wij vernemen zal zeer
binnenkort met de openbare be
handeling van de zaak tegen Van
Geelkerken.
Nadat indertijd Mussert in Den.
Haag ,is berecht, zal dus het pro
ces tegen zijn plaatsvervanger
door het Amsterdamse Bijzonder
Gerechtshof worden behandeld.
Deze zaak zal het sluitstuk
worden van de openbare rechts
pleging tegen vooraanstaande
N.S.B.-ers. Het gehele verloop
van de gang van zaken in de
N.S B. tijdens de bezetting zal
naar voren komen. Dit vindt zijn
oorzaak in het feit, dat Van Geel
kerken zoveel functies in de partij
bekleedde. Doch niet minder door
de omstandigheid, dat er zulk
een groot aantal gegevens be
schikbaar zijn, wat nog niet het
geval was tijdens het proces
tegen Mussert.
Het onderzoek is verricht door
de P.R.A. te Utrecht.
Van Geelkerken, die samen met
Mussert, „de beweging" stichtte
en de „officiële plaatsvervanger
van de leider" was, werd in 1944
door Mussert als lid geroyeerd.
Het was hem daardoor onmoge
lijk geworden inspecteur-generaal
der landwacht te blijven.
Hij was, zij het gedwongen,
geen lid meer en kon dus geens
zins de functie bekleden. Kort
hierna benoemde Himmler hem
tot „Oberkommandeur" van de
landwacht.
Vermoedelijk zal het proces dui
delijk maken, dat de leidende
N.S.B.-ers voor de Duitse druk
volkomen bezweken zijn. Uit tal
rijke zaken zal blijken dat noch
Mussert, noch Van Geelkerken
President Truman heeft meege
deeld, dat hij de Minister van De
fensie, James Forrestal, heeft op
gedragen „alle militaire reserve
eenheden te organiseren, die no
dig zijn in het belang van de na
tionale veiligheid" en onverwijld
'n „krachtig en progressief oefen
schema voor reservisten" samen
te stellen.
Forrestal kreeg voorts opdracht
op elk betrokken Departement
„een actieve, bekwame, hege offi
cier" te benoemen aan het hoofd
van het reservisten-program.
Truman verklaarde, dat de orga
nisatie van het reserve-personeel
van leger en luchtmacht niet zó
snel gevorderd was als hij andere
onderdelen. Het bevel is bedoeld,
aldus de President, „om onze na
tionale verdediging ,in de ruimste
zin van het woord in evenwicht
te brengen."
De perschef van het Witte Huis,
Charles Ross. verklaarde, dat de
opdracht van Forrestal niet het
gevolg was van nieuwe verslech
tering der internationale betrek
kingen. „Het schijnt dat de vloot,
het leger en de luchtmacht vóór is
bii het organiseren van de reser
ves," aldus zeide hij.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Terneuzen (vaca-
turè Ds. J. C. Sickesz) Ds. P. A.
van der Vlugt, van Stadskanaal.
LUTHERSE GEMEENTE.
Herdenking 250-jarig bestaan.
Te Bergen op Zoom vierde de
Evangelisch Lutherse Gemeente
gisteren haar 250-jarig bestaan.
Ter gelegenheid van dit jubileum
werd de jaarlijkse Gemeentendag
voor Groede, Vlissingen, Middel
burg en Bergen op Zoom nu in
laatstgenoemde plaats gehouden.
Om half elf vond een liturgische
Dienst plaats, waarin Ds Van den
Braak voorging en welke Dienst
opgeluisterd werd door het Luther
se zangkoor Cantate Deo uit Rot
terdam.
geweest was. Mijn gevoel zei mij,
dat ik op de goede weg was en
dat ik door mijn berouw gelukki
ger zou kunnen worden dan ik
ooit geweest was. Daarom wilde
ik na de voorstelling op je wach
ten, Charlie... De Chinezen heb
ben mij echter overvallen... het
noodlot heeft niet gewild, dat ik
je om vergeving vroeg voordat ik
voor mijn egoïsme en hoogmoed
had geboet!" Evelyne sloot haar
ogen, alsof verschrikkelijke visioe
nen haar kwelden. „In de duister
nis van het onderaardse hok
dacht ik steeds aan jou, Charlie...
Ik hoorde je stem... Dat was in
die hel als een hemels visioen voor
mij! Daar vooral begreep ik, welk
een edelmoedig en nobel mens ik
zo minachtend behandeld had...
Gelukkig ben ik toch nog in staat
geweest... om je vergeving te
vragen... lieve Charlie!"
Evelyne schreide zonder ophou
den, maar kalm en berustend; de
tranen schenen haar te verlich
ten. Charlie echter leed hevig on
der haar woorden. „Lieve Eve
lyne, spreek nu niet meer van
tegen de in het intrigeren gerou
tineerde Duitsers opgewassen
waren.
Iedere vooraanstaande N.S B.-er
had weer zijn aparte Duitse auto
riteit of Duitse organisatie waar
bij hij steun zocht. Na te grote
spanningen was steeds Van Geel
kerken de man, die de stukken
probeerde te lijmen. In de ver
onderstelling, dat hij de handige
man was, zoals hij zichzelf noem
de, niettegenstaande de Duitsers
bjj vele gelegenheden lieten mer
ken, dat zij tin zogenaamde han
digheid doorzagen. Zo uitte Rau-
ter zich eens: „Coljjn heeft wel
eens gezegd dat Van Geelkerken
een dubbele tong heeft, maar ik
zeg die man heeft een zesdubble
tong."
Uit betrouwbare bron te Madrid
wordt -vernomen, dat de politie op
het spoor is van een samenzwering
in de provincie Salamanca tegen
bet leven van Generaal Franco,
raar verluidt door communisten
beraamd. De aanslag zou men
hebben willen plegen tijdens Fran
co's terugkeer van een bezoek
aan Portugal, dat oorspronkelijk
deze maand afgelegd zcu worden,
doch werd uitgesteld, aldus de
politie. Men zou een mijn hebben
willen leggen onder een brug,
waar Franco's auto over heen zou
rijden.
ENGELSE COMMUNISTEN
WERKEN KECRUTERINGS-
CAMPAGNE TEGEN.
Een woordvoerder van de Britse
communistische party heeft ver
klaard, dat de Londense leiders
van de partij hun afdelingen in
geheel Engeland opdracht hebben
gegeven, alles te doen wat zij kun
nen om de recruteringscampagne
vhn de Regering voor liet leger
tegen te werken. Aan ieder van
de 43.000 leden van de partij is
verzocht het zijne bij te dragen
om de campagne zoveel mogelijk
te laten mislukken. De campagne
beoogt de sterkte van het leger
voor de Britse eilanden tegen eind
Maart 1949 op 150.000 man te
brengen.
Woordvoerders van 't Ministerie
van Oorlog zijn „hoopvol gestemd"
t.a.v. het beoogde resultaat van
de actie.
„De mensen doen niets dan kla
gen in deze tijd. Indien men som
migen mag geloven, gaat men
denken, dat zij geboren zijn op
verzoek van de Minister van
Volksgezondheid, dat zij in het hu
welijk zijn getreden om de Aarts-
Bisschop van Canterbury genoegen
te doen, dat zij kinderen hebben
omdat zuiks in het belang is van
de Minister van Oorlog, dat zij
uitsluiten^ werken voor de kanse
lier van de schatkist en dat zij ho
pen weldra te sterven om hun
verzekeringsmaatschappij 'n poets
te bakken", aldus heeft de Britse
Conservatieve afgevaardigde Gam-
mans in een rede te Hornsey (Es
sex) de mentaliteit van „de En
gelsman onder het socialistische
regiem" gekenschetst.
Naar aanleiding van de beslis
sing van de Franse mijnwerkers-
bond om de bewakingsploegen een
etmaal lang terug te trekken,
heeft de inspecteur-generaal van
de mijnen, Duruy, te kennen ge
geven, dat een tijdelijk terugtrek
ken van bewakingsploegen veler
lei gevaren met zich brengt, o.a.
dat van brand of overstroming
in de mijnen. Dit zou, zo zei de
inspecteur, tot werkloosheid lei
den, alsmede tot het verlies van
verscheidene millioenen ton kolen.
vergeving... Je hebt mijn naam
willen dragen en daardoor alleen
reeds ben ik altijd de gelukkigste
man geweest!" Evelyne begreep,
hoeveel smart Charlie moest on
dervinden en trachtte haar tranen
te bedwingen. Gedurende een-
ogenblik glimlachte zij zelfs en
vroeg: „Geef mij nu een beetje
van mijn drank, Charlie, dan voel
ik me altijd wat opgekwikt!"
Door deze levendige uitgespro
ken wens vatte Charlie weer wat
hoop en ging snel het flesje en een
lepel halen. Op dat ogenblik wer
den twee grote manden met
prachtige orchideeën gebracht
Janine legde de bloemen op het
kantwenk van de lakens. Met
haar mooie kleine handen streel
de Evelyne voorzichtig de schit
terende bloemen en zuchtte:
„Charlie denkt aan alles... Dit
zijn mijn lievelingsbloemen v.... en
toch... verspreiden zij geen heer
lijke geur, zoals de rozenZij
zijn precies als mensen zonder
liefde... Zoals ik vroeger was!"
(Wordt vervolgd.)