I
11
n'
5
C i
3
E
- .'I
k
y
1
Destadonderdegrond
Uw
Heinekens
pi t
"I- l«
'I
f1
I r
«-
Ir
U<
H{
Meneer!
Het Regentschap van
Prinses Juliana geëindigd
0
i
it
>j
1 K
55
uur hadden zij de rand van de
gemeente Amsterdam bereikt en
11a zich opgefrist te hebben en 'n
stukje te hebben gegeten, meld
den zij zich om half tien fris en
monter in hun keurige witte
blouses en blauwe broekjes voor
het Paleis om de Oranje en rood-
wit-blauw versierde koker, welke
de oorkonde bevatte, aan te bie
den-
Even later rolde plotseling een
vrolijk gejubel over het plein. De
prinsesjes Beatrix, Irene en Mar
griet in groene feest jurkjes kwa
men voor de ramen om een kijkje
tc nemen en even later verschenen
zij met hun Moeder, D,ie de kleine
Marijke op de arm droeg op het
bilcon. Vriendelijk wuivend en la
chend keken zij neer op de honder
den wuivende vlaggetjes en la
chende kindergezichten van de
reeds op het Damplein verzamelde
zangertjes.
Even voor elf uur verscheen
ook Prins Bernhard op het bal-
con, die op zijn beurt zijn film
camera op de samengestroomde
menigte richtte.
Om klokslag elf uur verenigde
het geheile Koninklijke gezin zich
met de burgemeester van Am
sterdam, gekleed in zijn ambtsge
waad, op het balcon en nam de
grootse en ontroerende aubade
een aanvang.
Plechtig- "klonk het- Wilhelmus,
door allen, die op de Dam waren
tezamen gekomen, meegezongen.
De militairen, de politie en de
padvinders salueerden. En dan,
toen de laatste tonen van het
zesde couplet waren weggestor
ven, gingen op een teken van
dirigent Roeske de duizenden
plastic oranjevlaggetjes omhoog
en zwol het gejubel tot een ware
orkaan aan. Met de hand wui-
vend.aankte de Vorstin voor deze
ovatie.
Ook Prinses Marijke nam ac
tief deel aan deze aubade. Op
moeders arm gezeten sloeg zij
met haar kleine handjes de maat
op de balustrade van het balcon.
Ook de beide oudste Prinsesjes
genoten intens van dit fleurig
gebeuren. Tussen vader en moe
der ingezeten luisterden zij naar
de liederen, en toen het Wilhel
mus werd ingezet, zongen zij dit
ook mede.
Tegen kwart over twaalf was
het midden-Damterrein geheel
gevuld met het publiek, en het
wachtte niet tevergeefs. Na de
aflossing van de wacht smaakten
zij het genoegen nogmaals de
Koningin op het balcon te zien
verschijnen en het was een mach
tig gezicht deze juichende en wui
vende massa die op zo spontane
wijze onze Landsvrouwe van hun
aanhankelijkheid deed blijken.
Zegetocht naar het Stadion.
Het leek wel of geheel jubelend
Amsterdam gisterenmiddag langs
de zonnige route was geschaard,
waarlangs de Koninklijke familie
zich in twee open rijtuigen door
de Amsterdamse straten naar het
Olympisch Stadion begaf. Op de
daken, op de balcons, op de raam
kozijnen, op de trams, op de tele
fooncellen en op de trottoirs vele
dichte rijen dik juichte en wuifde
het enthousiaste publiek onze
Vorstin, en Haar familie uitbun
dig toe. Zeeën van wapperende
oranjevl'aggetjes golfden met de
twee landauers aan beide zijden
van de route boven de hoofden
tot tenslotte de paarden op het
Stadionplein rechtsaf sloegen en
de stoet onder de Marathontoren
van bet stadion naar binnen reed,
onder het aanzwellende gejuich
van de tienduizenden', die daar
verenigd waren.
In Neerland's tuin.
Toen de Koninklijke stoet het
stadion binnengereden was, reed
hij de sintelbaan op en maakte
een halve ronde door het j?ijna
volledig gevulde stadion naa.r de
ere-tribune, waarna de Koningin
Haar zetel op de ere-tribune in
nam.
Toen het gejuich verminderde,
verhief Hare Majesteit zich van
Roman door
CHARLES FOWLEY
Vrij vertaald en bewerkt
door MrW. d'OBÉRON
20) (Nadruk verboden)
Het was een geweldige golf
van bewondering. De toeschou
wers in de loges bogen zich naar
voren; in de zaal keerde iedereen
het toneel de rug toe. Ogenblik
kelijk werden alle kijkers op Eve-
lyne Stone gericht. Toen het ef
fect verkregen was, ging de scho
ne Amerikaanse kalm en onver
schillig zittén. Zij scheen met
verbaasd over de ontroering van
deze geweldige mensenmassa. Na
afloop van de acte trok zij zich
terug in het achterste gedeelte
van de loge en ging in een fau
teuil tegenover de spiegel zitten.
„De hertogin van Scotland was
niet erg mooi vanavond,'" merkte
zij op. „Men keek bijna niet naar
haar... en dan was het zeker al
leen nog maar terwille van haar
robijnen. Wat een idee, om zulke
Haar zetel en richtte Zij het
woord tot' Haar volk.
f
Rede H. M. de Koningin.
Ik dank alle aanwezigen voor
hun tegenwoordigheid alhier op
dit ogenblik. Met vreugde be
groet ik de vertegenwoordigers
uit Indonesië, Suriname en de
Nederlandse Antillen, die hierheen
zijin gekomen om mijn jubileum te
herdenken en de inhuldiging van
mijn Dochter hij te wonen.
Dat ik mij, vanwege mijn leef
tijd, tot enkele uren feestbetoon,
heb moeten beperken, doet mij
leed, maar ik geef allen die ik
niet kan ontmoeten de verzeke
ring, dat ik met hun herdenking
meeleef en met warme belang
stelling voor al hetgeen zij hebben
ondernomen om mijn jubileum te
vieren.
In het bijzonder waardeer ik
daarhij het streven om niet alleen
een feest te vieren zonder meer,
maar om dingen tot stand te
brengen van blijvende waarde
voor onze toekomst. Een kleine
vergoeding voor hetgeen mij ont
gaat is, dat ik thans door de mi
crofoon tot U kan spreken en zo
in persoonlijke aanraking met U
kan zijn.
Ik zal U niet vermoeien met
een opsomming van al wat ge
schiedde to deze vijftig jaren;
slechts wil ik een enkel woord
zeggen over het alles beheersende
gebeuren van de jongste tijd; het
verzet hier en in Indonesië, onze
vrijheidsstrijd
In het bijzonder richt ik eer-
woord tot allen, die in die strijd,
op welke wijze ook, hebben mee
gestreden.
Ik wend mij tot hen, die nog
dagelijks offers brengen ,in het
leed, dat zij hebben te dragen.
Ik gedenk de duizenden die hun
leven hebben gegeven. En allen,
de levende en hen die zijn heen
gegaan dank ik voor hun vader
landsliefde en voor wat zij mij
gegeven hebben in hun samen
werking.
Het is voor mij een vreugde te
weten, dat ook mijn beide Kinde
ren, ieder op verschillende wijze,
hun uiterste krachten hebben ge
geven in de grote strijd voor de
bevrijding van het Vaderland en
met U allen mijn actieve mede
werkers zijn geweest. Zij kennen
als Gij het jongste verleden; als
ikzelf hebben zij, met U medebe
leefd en begrijpen zij U.
Thans loopt dit tijdperk voor
mij ten einde. De strijdende taak,
die wij allen tezamen gehad heb
ben, die wij zovele jaren te
zamen hebben vervuld, ga ik neer
leggen.
Veel is er in de oorlogsjaren
gedroomd en verwacht van de
toekomst. Voor velen is de wer
kelijkheid na de bevrijding een
teleurstelling geworden.
Ik vertrouw dat gij sterk zult
zijn- en veel zult verwezenlijken
van wat toen als toekomstdromen
in ons allen leefde en thans nog
leeft.
Aan de vooravond van mijn
Troonsafstand bind ik U dit op
het hart.
Met erkentelijkheid denk ik
voorts aan velen, hetzij hoog of
laag geplaatst, die gedurende
deze lange jaren mij bij het ver
vullen van mijn taak hebben bij
gestaan.
En thans gaan mijn gedachten
terug naar het verre verleden,
naar mijn kinderjaren en de lief
de van mijn onvergetelijke grijze
vader.
Ik denk aan mijn Moeder, aan
wie ik zo onuitsprekelijk veel ver
schuldigd "ben, aan Haar, de wijze
Regentes, die mij opvoedde en
met Haar moederlijke liefde en
zorg omringde, aan Haar, wier
hart steeds Uitging naar de lij
denden in ons volk.
Ik denk aan mijn innig betreur
de Man, die mij hij het vervullen
van mij.n taak tot grote steun is
geweest en wiens nagedachtenis
bij ons volk steeds in het teken
zal staan van dienende liefde.
Nu wendt ik mijn blik naar de
naaste toekomst, naar de Troons
bestijging van mijn Dochter.
mooie stenen op een blauw toilet
te dragen! Zij zal wel woedend
zijn..." Evelyne lachte zeer be
koorlijk. Daarna nam baar ge
laat een ernstige uitdrukking aan
en zij mompelde: „Haar robijnen
zijn werkelijk prachtig. Het zijn
kostbare stenen en zeer in de
mode. Ik heb er slechts vijf of
zes, die klein en onbeduidend
zijn..."
„U heeft mij altijd toegestaan
mevrouw, om met u te spreken
als een oprechte vriendin. Zoa
ik iets mogen opmerken?
„Zeker, Ninette! Mijn triomf
heeft mij een uitstekend humeur
bezorgd. Als je mij werkelijk
enige harde waarheden wilt zeg
gen, dan is het nu het juiste
ogenblik!"
„Hoe kan ik u de waarheid
zeggen als u mij zo toespreekt?'
zuchtte het jonge meisjë ontwa
pend. „Waarom bent u, die voor
mij zo tegemoetkomend en edel
moedig bent, zo trots en koud
tG2"6ll.
„Tegen mijn man? Ik ben niet
minder beminnelijk voor mijn
man, dan elke andere Ameri
kaanse het zou zijn, die mooi, rijk
en intelligent was én van zulk
Het is voor mij als moeder een
aangrijpend ogenblik, nu mijn
Kind een stap zet als deze.
Zij aanvaardt Haar taak in een
moeilijke en ingewikkelde tijd,
een tijd die vraagt om sterke
mensen.
Als vanzelf rijst nu voor mij op
het beeld van onze stammoeder,
wier naam Zij draagt.
Groot was het geloof;
Groot waren de taaie volhar
ding en offervaardigheid;
Groot was het verstand, de be
zieling en het moederlijk hart van
Juliana, de Moeder van de Vader
des Vaderlands.
Ik kan mijn Dochter geen bete
re wens medegeven, dan dat zij
geheel als kind van Haar eigen
tijd, bezieling moge putten uit
deze lichtende gestalte, voor wie
als voor vele Nederlan
ders van vroegere en latere tijd
geldt,
Ik heb de goede strijd gestreden
Ik heb de loop geëindigd
Ik heb het geloof behouden.
Hierna nam het spel In Near-
land's Tuin" een aanvang. Links
en rechts was de grote grasmat
van het Olympisch stadiou her
schapen in een festijn van bloe
men en planten met aan heide
zeiden een grote fontein, Tussen
deze planten waren schommels
en wippen opgesteld, die straks
in dit spel een rol zouden spelen.
Dit decor was ontworpen door
Carel Bruckman, in samenwer
king met de Federatie van Bloe-
menkwekers. Het spel ving aan
met het zingen door het koor van
„Wilt heden nu treden'' en een
proloog, bestaande u'it langzaam
voorgedragen gedichten.
De teksten werden gelezen door
Claudine WitsenElias, Henk
Schaer en Harry van Os. De mu
ziek is van Max Vredenburg, uit
gevoerd door het Radio Philhar-
monisch Orkest, onder leiding
van Albert van Raalte, terwijl de
teksten geschreven waren door
Ben Stroman, naar ideeën van de
algemeen artistiek leider van dit
spel, Carel Briëls.
Het eerst kwamen de vendel-
zwaaiers van de diverse gilden
uit het Zuiden va,n ons land met
hun beroemde gildevlaggen het
stadiou binnen,, om Hare Majes
teit de Koningsgroet te brengen,
daarna de Koninklijke Schutterij
„Sint Sabastianus", uit Voeren-
daal, gevolgd door deputaties in
folkloristische klederdracht. Er
waren Volendammers, Urkers,
Markers, Alkmaarse kaasdragers,
Spakenburgers, Bunschoters,
Friezen, geeuwen, Drentenaren,
groepen uit Overijsel, Gelderland,
Brabant en Limburg, kortom in
korte tijd was het grasveld in het
midden van het stadion bezaaid
met alle klederdrachten, die nog
in Nederland gedragen worden.
Dit boeiende spel van kleuren en
licht werd onderbroken door de
binnenkomst van de enorme
kroon, gedragen door Mariniers
in blauwe gala-uniformen en ge
flankeerd door vrouwen uit de
Nederlandse 'bloemenwereld, die
ook de enorme purperen sleep
droegen.
Na een rondgang door het hele
stadion werd deze kroon ten slot
te in het midden van het veld ge
zet, waar de zon vrij spel had en
de talloze witte .simili edelstenen
tjeed flonkeren. Toen werd het
stadion gevuld met honderden
weeskindertjes en deputaties van
arbeiders uit de grote Nederland
een hoge geboorte als ik. Ik hen
van mening, dat onze echtgeno
ten geschapen zijn om enorm
veel geld te verdienen, en hun
vrouwen, om het uit te geven!
Luister, lieve Nine. Charlie heeft
zeker twee milliard, of misschien
wel meer! Een dergelijke opeen
hoping van geld zou onverdraag
lijk en onverantwoordelijk zijn,
als ik niet met beide handen geld
ui Waf!"
Het was onmogelijk te zien of
mevrouw Stone spotte of ernstig
sprak. „Ik zou u graag nog een
vraag willen stellen, lieve me
vrouw, die nog onbescheidener
is..."
„Je wilt mij zeker vragen of ik
van mijn man houd? Welnu, Ja-
nine, dat is een vraag, die ik mij
zelf nog nooit heb gesteld!" Met
een beweging van overdreven
sentimentaliteit drukte zij haar
mooie hand tegen haar borst en
herhaalde „Heb ik Charlie,lief
Heb ik Charlie werkelijk lief?"
Daarna liet zij haar band weer
zakken en voegde ei spottend
aan toe: „Mijn hart klopt noch
vlugger, noch langzamer! Ik kan
dus niet weten, of ik hem lief
heb!"
se bedrijven en nadat deze ook
hun groet aan de jubilerende
Vorstin hadden gebracht, v,ing het
derde tafreel aan, voorstellende
de herfst, de sombere dagen van
ons land in de 50 jaren lange re
geringsperiode van' H. M. de
Koningin.
Het platform waarop de troon
rustte werd bedekt met een zwart
floers ten teken van rouw, maar
zeer spoedig daarna marcheerden
met stramme pas soldaten van de
Koninklijke Landmacht, het Kon.
Indische Leger, de Koninklijke
Luchtstrijdkrachten en de Konin
klijke Marine het stadion binnen
en zij trokken, ten teken van de
bevrijding van ons land, het zwar
te floers weg.
Toen was het de beurt aan de
ouden van dagen en daarna kwa
men de studenten van de diverse
theologische faculteiten en scho
len en seminarie der diverse con-
gragaten het stadion binnen om
het met een dankgebed God te
danken voor de zegenrijke rege
ring van H. M. Koningin Wilhel-
mina en Zijn zegen op Haar ver
dere levensweg af te smeken.
Wederom klonk het: Wilt heden
nu treden" door het stadion
Daarna betraden weer de depu
taties van Neerland's folkore de
grasmat en zij. namen de kroon
op en droegen hem rond, gevolgd
door een stoet van wel meer dan
duizend ruiters en amazones van
de Koninklijke Nederlandse Fede
ratie van Landelijke Ruitersver-
enigingen, getooid met rood-wit-
blauwe vlaggen en hun vereni
gingsvaandels.
Toen zij de ereloge passeerden,
verhief de Koningin zich van Haar
zetel en gaf het sein voor een
donderend applaus, dat .uit het
hele stadion opkwanr Daarna
begaf de stoet zich naar buiten
en begon de grote zegetocht door
de stad Amsterdam.
Kort daarna reden weer de
Koninklijke rijtuigen voor en
steeg Hare Majesteit, gevolgd
door H. K. H. Prinses Juliana,
Z. K. H. Prins Bernhard en dit
maal de Prinsesjes Beatrix en
Ireentje in het rijtuig. Margrietje
volgde tezamen met Mevr. M. A.
Pennink in het tweede rijtuig.
Nieuwe zegetocht.
Na het stadionspel volgde op
nieuw een zegetocht door de Am
sterdamse straten.
Ditmaal waren het de twee
oudste Prinsesjes Beatrix en
Irene, die zij het wat nauw
■naast haar Vader en tegenover
H. M. de Koningin en H. K. H.
Prinses Juliana gezeten, in de
voorste koets reden en opgetogen
de onderbroken toejuichingen der
Amsterdammers beantwoordden,
terwijl de kleine Margriet to het
tweede rijtuig onder de hoede van
mevr. Pennink haar ogen uitkeek
naar de honderduizenden, die
langs de lange weg van het sta
dion via de Beethovenstraat, het
Concertgebouw, het Museumplein,
de Leidsestraat, de Herengracht,
de Vijzelstraat en het Rokin, één
dichte, bonte en massale erewacht
vormden.
De Koninklijke Militaire Kapel
speelde vrolijke marsen toen de
lange stoet met burgemeester
d'Aiily bijna onherkenbaar onder
'n steek alleen in een rijtuig aan
de kop, gevolgd door de lande
lijke ruiters en de rijtuigen met
de Koninklijke Familie daarachter,
een half uur na het vertrek uit
het stadion ,om vijf minuten voor
zes, bij de Dam door met moeite
in bedwang gehouden dichte rijen
linksaf sloeg en voor het Paieis
stil hield.
In afwachting van de kroon, die
intussen het Paleis nog niet had
bereikt, bleef de menigte op .de
vierkante steentjes en om het
plantsoen wachten.
Aankomst op de Dam.
Toen de Koninklijke familie en
het gevolg -waren uitgestapt, na
men H.M. de Koningin, H.K.H.
Prinses Juliana, Z.K.H. Prins
Bernhard en de drie Prinsesjes
plaats op het bordes voor het
Paleis.
De ere-esoorten van landelijke
ruiters en /burgerru'iters waren
intussen rond het Paleis gereden
en defileerden nu voor de Ko
ninklijke familie. De menigte op
de Dam bleef maar juichen en
ook toen de Koninklijke familie
reeds in het. Paleis was verdwe
nen, hielden de toejuichingen niet
op. Spontaan werd net Wilhel
mus ingezet en herhaald, net zo
lang tot de Koninklijke familie
op het balcón verscheen. De klei
ne Margriet was het eerst bij de
balcc.nrand en begon enthousiast
te wuiven. Nu was ook het jong
ste Prinsesje Marijke, er bij. die
op de arm van Haar moeder ge
dragen werd.
Lang bleven de mensen nog
juichen, maar aan al dat schoons
kwam een einde en toen de Ko
ninklijke familie weer naar bin
nen was gegaan, verspreidde de
menigte zich over de Dam om op
de komst van. de gouden kroon
te wachten.
Prinselijk Gezin naar het
vuurwerk.
Onopvallend begaf het gehele
Prinselijk Gezin zich gisteravond
naar het grootste vuurwerk, dat
Nederland ooit gezien heeft op het
zandterrein aan de Stadionkade.
En, terwijl de tienduizenden daar
aan de rand van de hoofdstad on
bewust van de aanwezigheid der
Koninklijke gasten met bewonde
ring het schitterend schouwspel
gadesloegen, uitten de Prinsesjes
kreten van bewondering bij de
hoog opstijgende vuurpijlen.
Voor Beatrix, Irene en Margriet
vormde deze avond een hoogte
punt van de feestviering -en
bovendien mochten zij er laat voor
opblijven.
Het was ver nakinderbedtijd,
toen zij misschien een tikje ver
moeid, maar nog enthousiast pra
tend over de verblindende vuur
werkwaterval, plaats namen in de
gereedstaande auto, die met ge
zwinde spoed terug reed naar het
Paleis aan de Dam.
Tegen half elf kropen gister
avond drie gelukkige Prinsesjes
na een opwindende dag, die to de
avonduren zijn bekronig had ge
vonden, onder de wol.
Koningin hedenmiddag naar
Jordaan, Eilanden en Oost-
Geheel onverwacht heeft H. M.
de Koningin besloten hedenmiddag
om 5 uur een rijtoer door de hoofd
stad te maken. Op deze tocht zal
Zij o.m. door de Jordaan, over de
Eilanden en door een gedëelte van
Amsterdam Oost rijden.
„O, hoe kunt u zo luchthartig
spreken over de liefde van een
man als mijnheer Stone?. Hij
heeft u diep en hartstochtelijk
lief! Dat ziet men aan zijn ver
legenheid, zijn eerbied en ontroe
ring, zodra hij bij u is! En denkt
u er dan nooit aan, dat hij kan
lijden door... uw uiterli^e onver
schilligheid?"
„Hij heeft geen tijd voor pijn of
verdriet! Mijn man heeft wel wat
anders te doen! En dan... onze
onverschilligheid Is werkelijk goed
voor zulke mannen... dat spoort
hun edelmoedigheid aan!"
Die voortdurende toespelingen
op het geld hinderden Janine. Zij
hernam levendig: ,,U erkent dus,
dat mijnheer Stone buitengewoon
edelmoedig en vrijgevig voor u
is? Geeft u dat nooit het verlan
gden, om voor hem even edelmoe
dig en inschikkelijk te zijn?"
„Mijn man is zo rijk! Het geld
dat ik hem zou kunnen geven, is
zo weinig!"
„Is het idee nooit bij u opgeko
men om edelmoedig te zijn op een
andere wijze dan met geld Heeft
u er werkelijk nooit aan gedacht
om uw echtgenoot zijn verkwis
tingen voor u te lonen door uw
Ter voorkoming van misver
stand verzoekt men ons mede te
delen, dat het Regentschap van
H. K. H. Prinses Juliana op 30
Augustus geëindigd is en dat
Hare Majesteit de Koningin tot
aan het moment van de afstand
van de Kroon (op 4 September)
het Koninklijk Gezag weder uit
oefent.
In het Kon. besluit van 8 Mei
1948 ontnomen in het Staats
blad No. I 176 was, zoals men
weet, bepaald, dat H. M. Konin
gin Wilhelmina met ingang van
Mei 1948 de uitoefening van het
Koninklijk gezag tijdelijk neer
legde en dat Zij met ingang van
30 Augustus 1948 de uitoefening
va.n dat gezag zoude hervatten.
dankbaarheid, goede zorgen of
genegenheid? O! hoe weinig te
derheid u hem ook zoudt bewij
zen, denkt u niet, dat mijnheer
Stone dit veel meer zou waarde
ren dan al zijn miilioenen?" Eve
lyne zweeg gedurende enige mi
nuten en scheen na te denken.
Daarna antwoordde zij onver
schillig: „Och! dat zijn sentimen
tele ideeën voor Europeanen!
Niets zou voor ons, Amerikanen,
onpractischer en dwazer zijn!"
„Toch zie ik niet in, waarom!"
„Wel, als onze genegenheid ons
alle wensen van onze echtgeno
ten zou doen inwilligen, dan zou
den wij spoedig niet meer voor
ben meetellen. Wij zouden dan
spoedig al onze invloed en presti
ge verliezenZij zouden te zeker
van ons zijn en ons gaan verwaar
lozen. Wij zijn practischer. Wij
willen profiteren van hetgeen on
ze echtgenoten verdienen! Al hun
geld is voor ons! De prachtige
equipages, auto's, loges, villa's,
toiletten en juwelen zijn voor
ons!''
(Wordt vervolgd).