DE INDUSTRIE HERLEEFT
Vragen aan de Minister
BINNENLANDS NIEUWS
UIT DE PROVINCIE
sposr
op onze Bonnen
DE AVONTUREN VAN BIM IN GROENLAND
Waft
dieven onderling
RATTENKRUID-AFFAIRE
TE WIERDEN.
Resultaten der
Stoomvaart Maatschappij
Zeeland"
INLEVERING VAN GRANEN
BOOR TELERS.
krijgen we
TWEELING GEDOOD DOOR
GASVERSTIKKING.
Te Veendam heeft zich een
tragisch ongeval voorgedaan.
Toen mevrouw Reurich des mor
gens hij de wieg kwam vond zij
haar tweeling dood in het bedje
liggen. De kinderen waren ge
stikt doordat een petroleumver-
gasser onklaar was geraakt. De
babies waren slechts negen weken
oud.
GASVERSTIKKING.
Tengevolge van gasvergiftiging
is Dinsdagmiddag de 43-jarige
echtgenote van de heer v. d. K.,
wonende J. Scherpstraat te Til
burg, om het leven gekomen.
GEPANTSERDE
SMOKKELAUTO GERAMD.
Dinsdagavond om ongeveer
kwart over elf werd een gepant
serde smokkelauto met een
tweekoppige bemanning en een
lading van 7 koeien, onder Moer
gestel geramd door een pantser
wagen van de Koninklijke mare-
chaussée. De inzittenden van de
«mokkelauto konden worden ge
arresteerd. Ook de koeien vielen
tn politiebanden. De smokkel-
wagen, die Moergestel naderde in
de richting België, had slechts
een smal kijkgat in de zware be
pantsering aan de voorzijde.
De wagen was echter na de
botsing dusdanig ontwricht, dat
bet de inzittendean niet gelukte
er uit te komen. Persoonlijke
•ngelukken bleven aan belde zij
den achterwege. De wijze waar
op de 7 koeien in de relatief klei
ne laadbak waren gepakt, was
vat» nulk een aard, dat van die
renmishandeling gesproken lean
worden.
De aanhouding van deze wagen
kwam tot stand door de samen
werking van de drie opsporings
diensten. die thans met succes
de bestrijding van de pantser
smokkelauto's op een nieuwe wy-
u hebben ter hand genomen.
ONEENS.
Bij het onderzoek der recher
che te Deventer aangaande leder
diefstallen, gepleegd in een leder-
tabriek te Lochem, zijn merk
waardige feiten aan de dag geko
men. De diefstallen betroffen niet
Blinder dan een hoeveelheid van
1300 voet chroom- en kalfsrund-
leder. De dieven hebben, terwijl
cij hun buit in veiligheid brach
ten, elkander onderling bij de neus
genomen. Twee van hen gaven
eich n.l. uit voor ambtenaren van
de C.C.D. en namen de buit, die
weer door anderen naar Deventer
werd vervoerd, onderweg in be
slag. Zy wendden aldus de buit
te eigen bate aan en verkochten
deze aan helers.
Een andere dief beweerde tegen
over een „collega", dat hem in
een bos tussen Lochem en Deven
ter het leer, dat hij gestolen had,
door de C.C.D. was afgenomen.
Hg was daarna op de vlucht ge
slagen.
De politie te Deventer heeft
oog twee personen aldaar, een
schoenmaker en een lederbewer
ker, in hechtenis genomen, die als
hélers waren opgetreden.
ILLEGAAL WERKER KWAM
SLECHT TERECHT.
Bet Bredase Tribunaal heeft
de beschuldiging vervallen ver
klaard tegen de 55-jarige A. T.,
uit Bergen, op Zoom, die als be
drijfsleider-hoofduitvoerder van
de wegenbouwmaatschappij N.V.
Van DijckPetit de Duitsers be
voordeeld zou hebben. T. was na
de bevrijding 10 maanden in
Vught vastgezet, alhoewel hij
verklaarde belangrijk illegaal
werk te hebben gedaan, samen
muel de groep DerksJuten te
Bergen op Zoom. De man had de
Het Tweede Kamerlid Goed
hart (Arb.) heeft aan de Minis
ter van Overzeese Gebiedsdelen
schriftelijk de volgende vragen
geateld
1. Is de Minister niet van
eordeei, dat de voorlopige over
eenstemming, die door de „Ren-
vHle"-overeenkomst met de Re
publiek Indonesia bereikt werd,
in gevaar gebracht wordt, wan
neer van Nederlandsch-Indische
«yde voortgegaan wordt met het
•timuieren van een politiek van
kleine staten in Indonesië?
2. Acht de Minister het bij
eenroepen van een derde West-
Java-conferentie, die ten doel
beeft een gedeelte van het grond
gebied van de Republiek Indone
sia, zoals dat bij de overeenkomst
van Linggadjati door de Neder
landse regering erkend werd, van
leze Republiek los te maken,
|iuet een volkomen ongeschikt
liddel om de zo noodzakelijke
►oede verstandhouding tussen
'Batavia en Djokja te bevorde
ren?
3. Indien de Minister van me
ning mocht zijn, dat de derde
West-Java-conferentie niettemin
voortgang zal moeten vinden, is
hij dan niet van oordeel, dat de
11 benoemde afgevaardigden van
de Nederlandse bevolkingsgroep
«en eenzijdig samengestelde ver
tegenwoordiging vormen, nu
daarin geen woordvoerders van de
progressieve concentratie zijn
opgenomen, en wil de Minister
met het oog daarop bevorderen,
dat alsnog één of meer afgevaar
digden van de progressieve con
centratie aangewezen worden
/voor deelneming aan deze confe
rentie
schijn tegen zich en de patriot
ten Derks en Juten hadden de
dood gevonden voor een Duits
vuurpeletonDoor een toeval
kwam iemand, die tijdens de oor
log de vruchten van T.'s illegale
werk te Londen had bestudeerd,
te weten, dat de man onschuldig
was geïnterneerd. Zo kwam voor
deze patriot de bevrijding 10
maanden later dan hij had ge
hoopt.
In zijn vonnis sprak het Tribu
naal zijn spijt over deze gang van
zaken uit. T. had spionnagewerk
verricht op de vliegvelden Woens-
drecht en Gilze-Rijen. Menig
rapport en he,el wat tekeningen
van zijn hand kwamen in Londen
terecht, nadat ze op microfilm
waren opgenomen.
DODELIJK ONGEVAL OP DE
„DINTELOORD".
Dinsdag heeft op de coöp. sui
kerfabriek „Dinteloord" te Stam-
perisgiat een ernstig ongeval
plaata gehad, dat het leven kost
te aan de 47-jarige arbeider A.
Vervaart uit Oud-Gastel.
Vervaat was op het fabrieks
terrein bezig vuil te storten in
de zinkputten, toen zijn kipkar
tengevolge van de gladheid plot
seling de helling afgleed, welke
naar de put voert. De arbeider
werd door de kar medegesleept
in de put. Toen men de man uit
de put had weten, te bevrijden
.waren de levensgeesten reeds ge
weken. De overledene was ge
huwd. Hij laat 5 kinderen na.
DE
De rechtbank te Almelo deed
Dinsdag uitspraak in de zaak
tegen Engelina L., wonende te
Zwolle, thans gedetineerd.
Over de boekjaren 1940'45
heeft de .Stoomvaartmaatschappij
„Zeeland" te Vlissingen een to
tale bedrijfswinst gemaakt van
5.828.761, terwijl het voordelig
oHaar saldo van de exploitatie der sche-
was ten laste gelegd, dat zij des- pen bedroeg 6.304.606
tijds te Wierden haar echtenoot
door middel van rattenkruid om £ver m6 was gl,oot i.i02.404
het leven had gebracht. en de nettowinst 584.965. Voor-
De rechtbank veroordeelde haar gesteld wordt over elk der 7 jaren
tot zes jaar gevangenisstraf met 4% dividend uit te keren, in
totaal derhalve 31% dividend.
i-itui de rekening „reserve wor
vlcotvernieuwing" werd in totaal
toegevoegd 2.310.000. De boek
waarde der 'schepen per 31 Dec.
1946 bedrceg 2.149.574. De kost
prijs der stoomschepen bedroeg
6.247.982 en der motorschepen
6.294.323.
Blijkens het verslag kon de
maatschappij, hoewel zij in de
i oorlogsjaren in Nederland niet
beschikte over bronnen van ïn-
i komsten, aan alle financiële ver-
plichtirgen, ook die d.er obligatie-
ening. voldoen. De bez'.tsvorde-
ring der schepen door de Neder
landse regering duurde tot media
April 1946. Van de per 1 Jan.
'40 uit 5 schepen bestaande vloot
ia de „Prinses Juliana" tijdens
troepenvervoer van Vlissingen
aftrek, door te brengen in een
bijzondere gevangenis. Tevens
werd ter beschikkingstelling van
de regering gelast. De officier
van Justiiie had twaalf jaar met
aftrek geëist.
FRANCO THUISBEZORGD.
Dinsdagavond te omstreeks
11.00 uur reed een vrachtauto
va., de f„rma H. M. te Barneveld
dwars door de voorpui van de
bakkerij Ouwehand in de School
straat te Rijswijk.
In de winkel kyyam de auto tot
stilstand. De voorzijde van de
winkel, alsmede de winkelinven
taris werden practised geheel
vernield. De vrachtauto zelf was r
geladen met eieren, welke or.be-1 naar IJmuiden op 12 Mei 1940
S'-hacigd bleven. De oorzaak van l door vijandelijke actie verloren
het ongeval was te wijten aan het gegaan. De A scI e^®
feit dat de remmen van de auto i geerden fn 1946 behou-
met meer werkten. Persoonlijke te doch behoeven, ingrij
nnn-nliilrlrnn dn n! nVi r»l of -t mor 1
ongelukken deden zich niet voor
Verzekering dekt de schade.
STICHTING HERBOUW
WALCHEREN.
Naar wij" vernemen, zal binnen
zeer afzienbare tijd de Stichting
Herbouw Walcheren, die gedu
rende de periode na Mei 1940 tot
hedeji, eerst als laatstelijke, Mid
delburgse instelling en later voor
het gehele eiland, de belangen der
getroffenen heeft behartigd,
worden geliquideerd. Besprekin
gen hieromtrent zijn in de afge
lopen weken met diverse instan
ties gevoerd. Het is de bedoe
ling om voortaan zoveel dit mo
gelijk is, de gemeentebesturen in
te schakelen.
Dit zal echter voorlopig, vooral
wat betreft de plattelandsge
meenten, nog niet kunnen. On
derzocht wordt daarom, in hoe
verre de werkzaamheden door
het streekbureau Walcheren kunr
nen worden overgenomen. Wat
Middelburg en Vlissingen be
treft, zal de overname gemak
kelijker zijn, daar deze gemeen
ten over een goed geoutilleerd
technisch en administratief appa
raat beschikken.
Er zijn ook besprekingen gaan
de om te komen tot een goed
functionnerend houw- en woning
toezicht voor de ar.dere gemeen
ten op Walcheren, welk apparaat
zich zou kunnen belasten met
werkzaamheden, verbonden aan
de voorbereiding van de herhouw.
STRIJD VOOR HET EIGEN
VARKEN.
In de kringen van varkenshou
ders is grote beroering ontstaan,
doordat als gevolg van de nieuwe
regeling voor het houden van een
huisslachtvarken. een groot aan
tal v&rkensllourïers zich ket recht
van het houden van een varken
tje ziet ontnomen. Behalve d,e
boeren en hun arbeiders mogen
naast enkele uitzonderingsgeval
len slechts zij een varken voor
eigen consumptie houden, die 1
gemet land hjESbben.
Een fourpgehandelaar, die geeu
vergunning kreeg, omdat hij han
delt in varkensaardappelen en
deze niet voor zichzelf mag be
houden, was reeds een proefpro
ces begonnen, dat hij echter ver
loren had.
Om te bespreken welke hou
ding men tegen deze overheids
maatregelen moest aannemen,
belegde de Federatie van Var
kenshoudersverenigingen in d.e
prov. Zeeland Dinsdag een alge
mene vergadering in café „Slot
Ostende" te Goes.
De voorzitter, de heer H. J.
Colsen uit Sluiskil wees erop, dat
niets in de weg behoefde te staan
om het kweken van varkens vry
te geven, daar er voldoende voe
der is. De gehele vergadering
bleek het met hem eens en ver
schillende voorstellen werden aan
de hand gedaan f>m by de over-
heids-instanties te bewerkstelli
gen, dat elk zyn varkentje weer
kon krijgen. Na veel heen en
weer gepraat .werd besloten zich
met de landbouw-organisaties in
verbinding te stellen om zo via
de Stichting van de Landbouw te
trachten succes te boeken.
RETRAN CHEMENT.
Schoolwedstrijden.
De leerlingen der O. L. school
hielden Dinsdag onder leiding van
het schoolpersoneel wedstrijden op
het ijs. De uitslag was als volgt:
Hardrijden voor de laagste
klassen: 1. Betsy Kornelis, 2. Izak
Poissonnier, 3. Jopie Leenhouts.
Hardrijden voor jongens der
hoogste klassen: 1. Jaap Visser, 2.
Sjaak Visser, 3. Bram van der
Woude.
Hardrijden voor meisjes der
hoogste klassen: 1. Lien Luteijn,
2. Saar Kornelis, 3. Catrijn Cam-
bier.
Schoonrijden1. Jaap Viser, 2.
Bram van der Woude, 3. Lien Lu
teijn.
Prikslee voor leerlingen der
laagste klasen: 1. Gerrit de Smit,
2. Bram van der Woude, 3. Piet
Robijn.
Prikslee voer meisjes der hoog
ste klassen: 1. Wies Vynckier, 2.
Catrijn Cambier, 3. Nellie de
Lijser.
Prikslee voor jongens der hoog
ste klassen: 1. Sjaak Visser, 2.
Bram Leenhouts, 3. Jaap Visser.
VLISSINGEN.
Geschenk aan Leiden.
Een commissie uit de Vlissing-
se burgerij bracht Dinsdag een
bezoek aan Leiden om uit dank
voor de vele en velerlei bemoeiin
gen, welke de Sleutelstad zich
heeft willen getroosten in de na
oorlogse herstelactie voer de zo
zwaar getroffen Scheldestad, het
Leidse gemeentebestuur een 434-
delig servies aan te bieden, dat
bestemd is om tijdens officiële
ontvangsten en zittingen van dc
gemeenteraad gebruikt te wor
den.
WATERLANDKEKKJE.
Bazar.
Het comité „Stichting Nieuw
bouw Openbare Lagere School"
kwam deze week in vergadering
pende voorzieningen en verbou
wing, alvorens weer in de nor-
ma e pïssagiersdienst te kunnen
worden gebracht.
Kantoor en ardere localiteiten
aan de buitenhaven te Vlissingen,
werden door de oorlogshandelin
gen in Mei 1940 totaal verwoest.
Het bedrijf wordt thans geleld
vanuit Rotterdam.
Het Grand Hotel „Brittannia"
in Vl;sringen w,erd op 9 Mei 1940
verkocht.e
Van een hervatting van de ge
wone dienst kon in 1946 nog geen
sprake zijn. Met de reparatie van
de motorschepen „Prinses Bea
trix" en „Koningin Emma" zal
lange tijd gemoeid zijn, o.a. door
een nijpend tekort aan arbeids
krachten hij „De Schelde".
Het verslag wijst op het feit,
dat de verhoudingen, en vooruit
zichten in 't internatio-ale reizi
gersverkeer zowel in economische
als in verkeerstechnische zin zich
na de oorlog op het continent en
in Engeland grondig hebben ge
wijzigd. Met deze omstandig
heden zal de maatschappij reke
ning hebben te houden.
In 1947 heeft de regering be-
„Mag ik zo grimmig zijn te
vragen wat onze jonge, vriend
wel zoekt, in onze Lapse landou
wen?" vroeg Aslak Aslak en hij
keek Bim vol verwachting aan.
Bim, die gelükkig enigszins
met de bloemrijke taal van de
Lappen op ue noogte was, ant
woordde: „Voorwaar, grote As
lak Aslak, de schoonheid van dit
landschap is wel het eerste wat
ik zoek. Doch er is neg een aan-
•eiding tot mijn reis: Mijn trou
we reisgenoot, de detective Mugii
Basli, bevindt zich ergens in het
Noorden, in Lapland of in Groen
land. Wellicht is ook hij zozeer
betoverd van het landschap
„Of ontvoerd," zei Aslak, die
bleek over een gezond stel herse
nen te beschikken. Bim gaf Bas
li's portret aan de Lap. „Dat is
de grote detective," zei Aslak
dadelijk. „Ontvoering is dus uit
gesloten te achten."
„Nu..." antwoordde Bim twy-
felend. „Het 'geval iS", dat de
detective zó slim is, dat gewone
mensen hem soms voor wat suf
fig aanzien."
„Ik zal U even naar de dorps
waarzegster brengen," kondigde
Aslak aan. En hij ging Bim voor
naar een. fantastische grot.
bijeen. Er werd besloten een 1 sliJt (fat'voor de naaste" toekomst
bazar te houden op 6, 7 en 8 Mei. vlissingen voorlopig afvaarthaven
Tevens zou een flink aantal loten zal molten blijven,
verkocht moeten worden om de
verloting, daaraan verbonden, te
doen slagen, alsmede de bazar in
zijn geheel. Daarom zal ook zo
spoedig m egel ijk alles in 't werk
gesteld worden om de loten huis
aan huis in <ie gemeente trach
ten te verkopen.
Heel wat mooie prijzen zijn
voor de verloting aangeschaft,
die in de eerstvolgende week in
de étalage van de heer P. de
Kramer tentoongesteld zullen
worden.
Besloten werd de bazar te hou
den in de O. L. School, waar
heel wat aardige stands bezocht
kunnen worden.
Het comité ib van mening, dat
in de allereerste plaats alle inge
zetenen zullen moeten medewer
ken om de daarvoor gestelde
dagen zeer gezellig te kunnen
doorbrengen.
Daaróm heeft het tevens moe
ten besluiten om op Woensdag 3
Maart te 7.30 uur alle medewer
kers en belangstellenden bijeen te
roepen op de jaarvergadering in
de zaal van de heer L. Versprille,
alhier.
Telers, wier leveringsverplich
ting voor granen is vastgesteld
in de vorm van een z.g. aanslag,
dieren aan deze verplichting te
hebben voldaan vóór 29 Februari
1948.
Zij, die door bepaalde omstan
digheden beslist in de onmoge
lijkheid verkeren om vóór ge
noemde datum te leveren, zijn
verplicht uitstel van levering te
vragen bij hun Plaatselijke Bu
reauhouder.
Telers, die de door hen gedors
te granen op dorabriefjes moeten
verantwoorden, zijn verplicht deze
gedorste hoeveelheden onder af
trek van de door eigen behoud
toegewezen kwantiteiten, binnen
vier weken na dorsing in te
leveren.
Telers dienen zich wat de in
levering van granen betreft te
houden aan bovengenoemde voor
schriften.
De in sommige bladen opgeno
men mededeling, dat de regering
bereid zou zyn de graanleverings-
plicht, zo'mogelijk met terugwer
kende kracht, op te heffen is na-
melyk beslist niet juist.
PROEF DER EERLIJKHEID.
Enige weken geleden is in de
pers meld'ng gemaakt van een
proefneming van de „Sinfina",
welkp ten doel heeft automobilis
ten, die in de nachtelijke uren we
gens benzinegebrek op de Rijks
weg Den HaagUtrecht stranden,
van de nodige brandstof te voor
zien. Het benzinestation van de
„Sinfina" hij de tunnel nabij de
Oud-Reeuwijkse tol is zo inge
richt, dat de betreffende automo
bilisten een gedeelte van het sta
tion geopend vinden, waarin de
blikken gereed staan, met het
verzoek zelf te tanken en te be
talen.
De maatschappij was er niet
van overtuigd, dat er geen mis
bruik van dit vertrouwen zou
worden gemaakt. Na de eerste
nacht leek het er op, of de pessi
misten by de maatschappij gelijk
zouden krijgen. De luchtslang en
twee bikken benzine waren ver
dwenen, zonder betaling. Na die
eerste nacht heeft zich echter nie
mand meer aan de benzine ver
grepen.
iGemiddeld 3 i 4 personen ko
men per nacht een blik benzine
halen, dat dan weer wordt neer
gezet. Van het aan de bussen
bevestigde stortingsformulier en
van de gelegenheid tot contant
betalen in een daartoe opgehan
gen busje, wordt trouw gebruik
gemaakt.
Sommige afnemers deponeren
een br efje in de bus om hun
dankbaarheid te betuigen voer
deze service. Uit de opgedane er
varingen blijkt dat dit dienstbe
toon in een noodzaak voorziet, en
dat een beroep op de openbare
eerlijkheid niet altijd vergeefs is.
VOETBAL.
De Olympische dag.
Zoals wij reeds eerder meldden-,
zal het hoofdnummer van de
Olympische dag, op Zondag 20
Juni worden gevormd door een
voetbalwedstrijd tussen het Ne
derlands Bondselftal en het Brits
Olympisch elftal. In tegenspraak
met het eerste bericht, zal dit
amateur team niet hoofdzakelijk
bestaan uit spelers van de Queens
Park Rangers, een 3e divisie
prof-team uit Lorden, doch uit
spelers van Queenspark uit Glas
gow, een sterke amateurploeg,
die door vele deskundigen wat
spelkwaliteit betreft vergeleken'
kan worden met een derde divisie
prof-team.
Betreffende het al of niet mede
spelen van de bekende Bernard
Joy, kan worden gezegd, dat Joy
al ruim een jaar niet meer voet
balt, zelfs niet in het amateur
elftal Corinthian Casuals, waarin
hij voor het laatst uitkwam. Hij
zal dan ook wel niet voor de
keuze van het Brits Olympiscn
voetbal-team in aanmerking ko
men.
Tot dusver is de enige speler
van bijzondere kwaliteit Kippax
van Burnley, die eenmaal zelfs
voor het Engels elftal is uitge
komen. Verder kan de linksbuiten
van Leytonstone, Joseph worden
genoemd, die na de Olympische
spelen waarschijnlijk als prof ge
contracteerd zal worden.
Oefenwedstrijd van het
Nederlands elftal.
Nu het niet mcgelyk is een
buitenlandse tegenpartij naar Ne
derland te krijgen en men dan
ook van de oorspronkelijk vastge
stelde ontmoeting tegen een elftal
van het Britse bezettingsleger uit
Duitsland moest afzien, zal met
het oog op de wedstrijd België
Nederland van 14 Maart te Ant
werpen, Woensdag 3 Maart, des
middags om 4 uur, in het Feijen-
oord-stadion te Rotterdam een
oefenwedstrijd worden gespeeld
tussen het voorlopig Nederlands
elftal en het voorlopig Nederlands
B-elftal. Voor deze wedstrijd, die
onder leiding zal staan van
scheidsrechter Karei van der
Meer, zijn beide teams als volgt
samengesteld:
Voorlopig Nederlands elftal:
Doel: Kraak (Stormvogels);
achter: Schijvenaar (Edo) en Ter
louw (DCV); midden: Kam-
meyer (Be Quick Gr.), Möring
(Enschede) en De Vroet (Feijen-
oord)voer: Engelsman (Quick)
Rijvers (NAC), Wilkes (Xerxes),
Lenstra (Heerenveen) en Drager
(Ajax).
Voorlopig Nederlands B-elftal:
Doel: De Munck (SitL Boys),
achter: Spel (DWS) en Albers
(Vitesse); midden: Stoffelen
(Ajax), Beenhakkers (NAC) en
Fanger (DWS); voor: C. -van der
Tuyn (HDVS), Schaap (Gooi),
Roozenburg (Neptunia), Van Dijk
(Ajax) en Mulder (PSV).
Reserves: Landman (Neptunus)
Lasschuit (EDO), Bruins (Ajax),
Schwencke (HBS), Nass (VVV),
Temming (DOS) en Vermeer (Ex
celsior).
Toen de Nederlandse troepen
Pasoeroean bezet hadden, keerde
de directeur van de bekende con
structie- en machinefabriek N.V.
„De Bromo," Ir. J. M. G. D.
Baron van Slingeland, einde Juli
van 1947 terug naar het bedrijf;
beter gezegd, naar wat er nog
van over was.
Kort vóór het terugtrekken van
de Republikeinse troepen had
Djocja hevel gegeven alle machi
nes, die zich in de grote hallen
bevonden, te demonteren en over
te brengen naar het binnenland.
Wat niet meegenomen kon wor
den, moest vernield worden. Dit
werk werd grondig gedaan en zo
boden de ruime fabriekshallen
by terugkomst van de eigenaars
een desolate blik. Behoudens een
enkele draaibank, die te zwaar
was geweest om te vervoeren, en
waarvoor men blijkbaar de tijd
niet had gehad om hem te ver
nielen, waren alle fraisbanken.
armschaafbanken, tafelschaafban
ken, steek- en richtbanken en de
hydraulische klinkmachines, die
vroeger het lied van de arbeid
zongen en hamerden, verdwenen.
De electrische centrale, die vroe
ger de gehele fabriek van drijf
kracht voorzag was een puinhoop
en de kantoren voor administratie
en de tekenkamer waren geheel
uitgebrand.
Al met al scheen het bijna on
begonnen werk om hier opnieuw
een bedrijf te bouwen. Men zat
echter niet hij de pakken neer.
N V. Werkspoor uit Amsterdam
zond het benodigde technisch per
soneel. Van het vroeger bij deze
fabriek werkzame inheemse per
soneel kwamen zich twee man
doers en een oppasser terug mel
den. Dit bleek van grote waarde.
Binnen enkele dagen scharrelden
deze mensen een vijf-honderd man
op, meest vroegere arbeiders van
dit bedrijf, waarvan voorlopig
150 man werd tewerk gesteld
Het waren dezelfde mensen, die
op last van Djocja de zware ma
chinerieën van de fabriek hadden
gedemonteerd en getransporteerd.
Met lede maar niet met ge
sloten ogen hadden ze alles
moeten aanzien. Maar nu kwamen
ze van alle kanten opdagen om
te vertellen waar al de kostbare
machines waren gebleven. Vaak
tot in de. kleinste détails wisten
zij de bijzonderheden te vertellen.
Zo bleek bijvoorbeeld, dat reeds
onder de Japse bezetting de gie-
tery in zyn geheel was overge
bracht naar een oude suikerfa
briek te Tanggoellangin, waar ze
ook inderdaad onbeschadigd werd
teruggevonden. Tijdens het repu-
blike nse bewind waren de machi
nes overgebracht naar Malang en
omgeving. Klaarblijkelijk was het
de bedoeling geweest om de fa
briek ergens in het binnenland
opnieuw op te bouwen. Zóver is
het echter niet gekomen, dankzij
de snelle opmars van onze troe
pen. Slechts een zeer klein ge-
d eel te kwam terecht in Madioen
De rest werd teruggevonden, her
en der verspreid over Malang.
Zelfs vond men enkele zware
stukken terug in de sawah's, vaak
half in de modder weggezonken.
In totaal werd, naar schatting,
75 van het vóóroorlogse ma
chinepark opgespoord.
In samenwerking met de M.T.D.
volgden enige drukke maanden
Grote convooien reden naar Ma
lang en bij stukjes en beetjes be
gon men met de wederopbouw
vamhet bedrijf. De kantoren wer
den weer opgebouwd en het is
met gerechtvaardigde trots, dat
de chef van de tekenkamer, de
heer W. J. P. Beekes, ons zijn
afdeling laat zien. Ook zijn mate
riaal vond men terug in Malang.
In de grote fabriekshal is het
weer een en al leven Men nam
twee agregaten over van de Ma
rine, voorlopig ter vervangin""
van de vernielde centrale Iets
verder zien wij enige arbeiders
aan het werk bij een zware die
selmotor. Als deze motor gereed
is, hoopt men de electrische ca
paciteit weer op te kunnen voe
ren tot 150 k.v.a. Weliswaar is
dit ver beneden de 800 k.v a„ wel
ke de centrale vroeger leverde,
maar het is toch weer een begin.
Verder toont de heer Beekes
ons nog enige dieselmotoren van
Japans maaksel, grof afgewerkt.
Deze motoren waren bedoeld voor
landingsboten, maar ze toonden
dusdanige gebreken, dat ze nooit
gebruikt werden.
Bij de richtbanken- zyn de arbei
ders bezig met bet rechttrekken
van kromme balken. Deze balken,
zijn voornamelyk afkomstig van
vernielde goedangs in het Pasoe-
roeanse havengebied en leveren
waardevol materiaal voor de we
deropbouw.
In de gieterij-afdeling staan de
hardingsovens, de met olie ge
stookte ovens voor het smelten
van ruw ijzer, en de cokes-ovens
i-jog- jzijn zij dood en zwart, maar
binnenkort zullen de vuren weer
oplaaien. Overal om ons heen lig
gen de gietvormen, met hun ker
nen van klei, waar omheen straks
het vloeibare metaal zal worden
gegoten.
Op de afdeling houtbewerking,
die naast de gieterij ligt, is het
een geschaaf en gezaag van be
lang. Nijvere handen zijn hier
druk bezig aan de modellen van
hout, waarnaar straks de werk
stukken zullen worden gemaakt.
Reeds nu heeft men vele orders
ontvangen, en talloze aanvragen
moet men voorlopig terzijde leg
gen.
Na de smidswerkplaats beke
ken te hebben, waar de electrische
ventilator de vuren bel opblaast,
gaan we naar buiten. Overal op
het terrein om de fabriek liggen
grote stapels schroot. Overal
zijn de arbeiders druk in de weer
met het sorteren. De heer Bee
kes wijst ons nog op de grote
kookketels, ovens en persen voor
suikerfabrieken. Zij waren nog
voor de Japanse inval besteld,
maar nooit afgeleverd. Een tref
fend bewijs hoezeer het economi
sche leven in Indië door de oor
log werd gedupeerd. Men hoopt
thans dit materiaal t-e kunnen
gebruiken bij de opbouw van de
vernielde suikerfabrieken.
Voor wij terug gaan naar het
kantoor, werpen we nog een blik
op de chaos, die gemaakt is van
de electrische centrale. Totaal
vernield ligt een zware dynamo
tussen het puin. Vermoedelijk
hebben hier vliegtuigbommen hun
werk gedaan.
De Directeur, Ir. Van Slinge
land vertelde ons nog het een en
ander van de fabriek tijdens de
bezetting. Daar de Jappen zelf
geen vaklui schenen te hebben,
liet men hier de Hollanders aan
het werk, zij het onder hun op
pertoezicht. Vanzelfsprekend na
men deze HaUamiers de Jar
nogal eens
'bijvoorbeeld de samenstelling Van-
het gietijzer dusdanig veranderd,
dat vele stukken moesten worden
afgekeurd. Een grote partij af
gekeurd werk ligt nog in de
fabriek.
In de tuin naast het kantoor
gebouw is nog het voetstuk te
zien waarop eens een Japanse
tempel stond, gewijd aan de geest
van den Tenno. Al het werkvolk
dat 's morgens de fabriek bin
nenkwam werd gedwongen er
hulde aan te brengen. Het heeft
niet mogen baten. Er was een
dag, dat de rijzende zon de ro
kende puinhopen van H'roshima
aanschouwde en het was gedaan
met de heerschappij van de krom-
benige avonturiers.
En nu zijn de Nederlanders er
weer terug en wordt er gewerkt
en gebauwd aan een n'euwe toe
komst, niet met leuzen, maar
met de knulsten.
Voor bet tijdvak van 29 Febru
ari tot en met 13 Maart 1943
Bonkaarten KA, KB, KC 802:
211 melk 4 liter melk
213 melk 7 liter melk
216 vlees 100 gram vleea
217 vlees 300 gram vleea
218, 219 boter 250 gram boter
of magarine of 200 gram
vet
234 alg. 1600 gram brood (gel
dig tot en met 6 Maart)
235 alg. 200 gram brood (geldig
tot en met 6 Maart)
236 alg. 400 gram brood of 1
rantsoen puddingpoeder,
vermicelli e.d. (geldig tot
en met 13 Maart)
230 alg. 150 gram kaas of 187%
gram korstloze kaas
237 alg. 125 gram koffie
239 alg. 50 gram thee
238 alg. 500 gram sinaasappelen
(vóórinlevering)
223 res. 800 gram brood (geldig
tot en met 6 Maart)
224 res. (bonkaart KB) 125 gT.
citroenen vóórinlevering)
227 res. (bonkaart KC) 125 gram
citroenen (vóórinlevering)
226 res. 400 gram brood (geldig
tot en met 6 Maart)
Bonkaarten KI), KE 802:
713 melk 12 liter melk
716, 717 vlees 100 gram vlees
718 boter 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
719 boter 125 gram boter of
margarine of 100 gram vet
734 alg. 400 gram brood (geldig
tot en met 6 Maart)
735 alg. 200 gram brood (geldig
tot en met 6 Maart)
736 alg. 400 gram brood of 1
rantsoen puddingpoeder,
vermicelli e.d. (geldig tot
en met 13 Maart)
737 alg. 125 gram citroenen
vóórinlevering
738 alg. 1 kg sinaasappelen
(vóórinlevering)
723 res. 400 gram brood (geldig
tot en met 6 Maart)
724 res. 100 gram kaas of 125
gram korstloze kaas
Bonkaarten MA, MB, MC, MD,
MF, MG, MH 803:
(bijz. arbeid a.s. moeders
en zieken)
1073 brood 800 gram brood
1078 boter 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
1072 marg. 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
1074 kaas 200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas
1079 eieren 5 eieren
1077 melk 5 liter melk
1071 vlees 300 gram vlees
1076 vlees 200 gram vlees
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 27 Februari
worden gebruikt, met uitzonde
ring van de bonnen voor melk,
waarop eerst op Maandag 1
Maart a.s. mag worden gekocht.
De bonnen voor sinaasappelen
en citroenen moeten uiterlyk op
6 Maart by een detaillist tn
groente en/of fruit worden inge
leverd.
Wat brengt Je StaJi*
VRIJDAG 27 FEBRUARL
HILVERSUM I: 8.00 Niquws;
8.15 Gram.; 9.15 Ochtendbezoek
bij jonge zieken; 9.30 Gram.;
10.30 Morgendienst; 11.00 Gram.;
11.50 Bas-bariton en piano; 12.00
Bustel Strijkorkest; 12.33 Koper
kwartet; 13.00 Nieuws; 13.15 Me-
tropole-orkest; 13.50 Strijktrio;
14.20 Van oude en nieuwe schry-
vers; 14.40 Ens. Lachman; 15.10
n„o™ "iajln: 16.00
grote jtryï
19.00 Nieuws; 19.30 Oratorium;
22.15 Gram.; 22.45 Avondoverden
king; 23.00 Nieuws; 23.15 Mando-
linata.
HILVERSUM H: 8.00 Nieuws;
8.15 Gram.; 10.00 Morgenwijding;
10.30 Voor de vrouw; 10.45 Piano;
11.15 Voordracht; 11.30 Gram.;
12.38 The Skymasters; 13.00
Nieuws; 13.15 Pierre Palla; 14.0#
Kookkunst; 14.20 Gram.; 15.0#
Boekenschouw; 15.20 Gram.;
16.00 Orgelspel; 16.30 Tussen
twaalf en zestien; 17.00 Quintet;
17.20 Wij en de muziek; 18.00
Nieuws; 18.15 Accordeonorkest;
j.8.35 Corduwener; 19.00 Denk om
de bocht; 19.30 Cursus; 20.00
Nieuws; 20.05 Viool en piano;
20.30 Cursus; 21.00 Men vraagt;
21.30 Schuldig of onschuldig;
22.00 Buitenl. weekoverz. 22.15
Gram.; 22.45 Avondwyding; 23.00
Nieuws; 23.15 Gram.