piechtiqe bijzetting der elf urnen op de Dam
5
4-
I
De politieke toestand in België.
Min. Beel naar Indonesië vertrokken
Galïoway over
Sowjetrussische Intimidatie
4
4
4-'
J ft
■t
4 u
«t
MAANDAG 15 DECEMBER 1947
prins Bernhard in de Nieuwe; Kerk.
De Kabinetsformatie in
Qost-lndonesië.
Ernstig spoorwegongeluk
in Frankrijk.
Reis heeft uitsluitend een zakelijk karakter
De dood van de familie
Goebbels.
België zendt troepen naar
de koloniën.
Bomaanslag te Jeruzalem.
Kerst- en
Nieuwjaarsgesprekken.
Het gevangen transport.^
r
heh
i li
infj
alh
fait
spJ
Kj
n r
Frankerlng bt3 Abonnement - T*rneuzen
WEERSVERWACHTING
«edegedeeld door het K.N.M.I.
tlDe Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Wisselende bewolking
Wisselend© bewolking en over
wegend droog weer. Zwakke
tot matige wind tussen Noord
en Noord-Oost. Ongeveer de
lfde temperatuur als giste
ren.
4de Jaargang No. 683
Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; mlniSEBM
per advertentie Ufc
Inzending advertentie#
tot des namiddags 4 uuï.
Rubriek kl. advertentie*
5 regels 60 ct.; ieder#
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven oni»
nr. Bureau van dit S'a-s'
10 cent meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
öl-met rood-witHblauwe linten ge-
Zaterdagmiddag hebben de Com
missarissen der Koningin van de
elf provincies op plechtige wijze
l,e urnen, gevuld met aarde, ver
iameid uit de plaatsen, waar ge
durende de oorlog m ons land
verzetsstrijders gefusilleerd zijn,
of waar de bevrijdingsstrijd hevig
heeft gewoed, bijgezet.
Vóór de plechtigheid br) net tij
delijk monument was er ©en bij-
teakiomst in die Nieuwe kerk.
Om even over half twee betrad
Prtims Bernhard, vergezeld door
mevr Van Anrooy, van de Stich
ting 1940—'45, Jhr. Dr. Van Hol-
the tot Echten, voorzitter van de
Nationale Monumenten Commis
sie, en de heer Van Hall, penning
meester van die commissie, de
kerk, waar de genodigden reeds
aanwezig waren. Onder de klan
ken van „O Heer, die daar des
hemels tente spreidt," nam de
Prins en zijn gevolg in de voor
hem gereserveerde bank plaats.
Ongeveer duizend genodigden,
vertegenwoordigers van alle maat
schappelijke geledingen uit het
gehele land, waren in de Nieuwe
kerk aanwezig.
Onder grote stilte der aanwezi
gen droeg mevr. WitsenElias
liet Wilhelmus voor.
Laurens Bogtman zong het ,,lo
God our strength" uit het Occa
sional Oratorio van Handel.
Hierna hield de Minister van
Staat Jhr. Beelaerts van Blok
land een toespraak, na aflooip
waarvan Bogtman het .^Domme
Deus Meus" van Constantijn Huy-
g«ns zong.'
Onder de plechtige klanken van
h«t orgel verlieten de genodigden
de kerk.
De plechtigheid op de Dam.
JL M de Koningin legt een
krans bij het Monument.
Na de bijeenkomst in de Nieuwe
kerk, begaf de Prins zich, verge
zeld door de Commissarissen van
de Koningin, naar het Paleis. De
overige genodigden gingen over
het Middendamterrein vervolgens
naar het plantsoen, waar het tij
delijk monument is gebouwd.
In spanning stond de grote me
nigte, die zich op het Damiterrein
had verzameld, te wachten op het
cgeniblik, waarop de Koningin en
het Prinselijk Paar het Paleis
zouden verlaten om Zich naar het
•plantsoen te begeven.
Toen de klok van het Paleis
drie uur sloeg, stonden de vier
mannen, die de erewacht vorm-
den, stram in de houding. Lang-
Izaam schreed de Koningin ge
volgd door de Prinses en de Prins,
ever het Damterrein.
Bij het plantsoen werd het Ko
ninklijk gezelschap begroet door
de voorzitter en penningmeester
van de Nationale Monumenten
Commissie, waarna de dochter
tjes van d© heer Van Hall aan
tie Koningin een bouquet rode ro
zen en aan de Prinses een bouquet
witte anjers overhandigden
Hare Majesteit en het Prinse
lijk Paar namen plaats op de ge
reedstaande stoelen terwijl de elf
Commissarissen der Koningin in
een rij stonden opgesteld bij de
urnen, waarin zich de aarde der
door hun vertegenwoordigde pro
vincies bevindt.
De urnen met aarde uit de eif
provincies worden geplaatst.
In de volgorde, zoals die door
de Wet voor de provincies is be
paald, plaatsten de Commissaris
sen daarop de urnen in de daar
voor bestemde nissen van het tij
delijk monument: Noord ^Brabant,
Gelderland, Zuid-Holland, Noord-
Holland, Zeeland, Utrecht, Fries
land, Overijssel, Groningen, Dren
the en Limburg. i
Gedurende de tijd, dat de urnen
geplaatst werden, bespeelde de
beiaardier J. Vincent het carillon
Van het Koninklijk Paleis op de
EDam.
Na de bijzetting der urnen he
sen twee mariniers onder de klan
ken van het Wilhelmus, de vlag
in de mast, die vóór het tijdelijk
monument is opgericht.
De Koningin, daarbij geassis
teerd door Haar adjudant Buhr-
mann, legde een krans bij het mo
nument. De linten van deze krans
hebben de kleuren van het Ver-
zetskriiis (wijnrood met oranje
banen) en de Militaire Willems
orde (oranje met blauwe baneni.
Ook het Prinselijk Paar legt
een krans.
De Prinses en de Prins legden
ook hunnerzijds een krans aan de
voet van het gedenkteken, waar-
ba Minister Witteman ten slotte
namens de Regering een derde,
met rood-wit-blauwe linten ge
tooide krans plaatste.
Daarna volgde de overdracht
Van de aarde uit de elf provin
cies aan de burgemeester van
Amsterdam, waarbij Jhr. Dr. Van
Holthe tot Echten het woord
voerde.
De burgemeester van Amster
dam, de heer Arn. J. d'Ailly, hield
hierna de slotrede.
Prins en Prinses kopen een-
timetres Damplantsoen.
Om even vóór half vijf verliet
het Prinselijk Paar het Paleis op
de Dam. Omstuwd door een grote
schare, die direct de Prinselijke
standaard op de auto herkende,
zwenkte de auto het Middendam
terrein op eif reed met grote
snelheid in de richting van het
Damrak. TT_.
Plotseling stopte de Hofauto
voor het gebouwtje van de Na
tionale Monumenten Commissie
aan de rand van het Damplant-
tsoen. En terwijl de politie slechts
met grote moeite een doortocht
voor het Prinselijk Paar kon ba-
tien, verlieten de Prinses en Prins
de auto en begaven zich in het
gebouwtje. Zij kochten van de
•U.V.V.-sters, in Overijsselse kle
derdracht, elk een aantal vier
kante centimeters Damplantsoen.
'Na Zich nog even met de beide-
dames te hebben onderhouden
Verliet het Prinselijk Paar het
gebouwtje en namen, onder de
luide toejuichingen van het saam-
gestroomde publiek weer plaats
in de auto.
ln Pensylvanië is een tiwee-
motorig legervliegtuig neerge
stort. Hierbij werden tweS perso
nen geood terwijl vier andere in
zittenden met hun parachutes uit
het vliegtuig sprongen en behou
den zijn geland.
Op uitnodiging van de Presi
dent van Oost-Indonesië hebben
ook de vorsten van Goa en Aroe
en Maloesetai hun inzichten om
trent de aanwijzing van de kabi
netsformateur gegeven. Aroem-
pome, vorst van Bone, was we
gens ziekte verhinderd.
Deze vorsten tezamen met de
progressieve fractie, de nationale
fractie en de coalitie demokraat.
die tezamen practisch het hele
parlement uitmaken, hebben een
stemmig de wens te kennen ge
geven, dat aan de Minister van
Binnenl. Zaken, Anak Agoeng
Gde Agoeng, opdracht zou wor
den gegeven tot vorming van het
nieuwe kabinet.
Tussen Riom en Pontmort in
Gentraal-Frankrijk heeft Vrijdag
nacht een ernstig spoorwegonge
luk plaats gehad, waarbij, voor
zover bekend, 17 doden en 20 ge
wonden zijn te betreuren.
Brandweer, politie en vrijwil
lige hulpploegen zetten het zoe
ken naar verdere slachtoffers
voort.
Het ongeluk gebeurde, doordat
een sneltrein in botsing kwam
met een electrische wagen, die in
tegenovergestelde richting reed
De electrische wagen vloog on
middellijk. in brand.
Volgens ooggetuigen heeft de
machinist van de sneltrein de na
derende electrische gezien en ge
tracht te remmen. Hij kon echter
de hevige botsing niet vermijden
Men vond het geheel verbrande
lichaam van de machinist met
beide handen om de handles ge
klemd.
Men gelooft, dat het ongeluk
aan een fout bh het zetten van
de wissels te wijten ie.
De vroegere leider der Duitse
nat.-socialistische jeugd Arthur
Axmann heeft aan de plaatsver
vangende Amerikaanse openbare
aanklager te Neurenberg, Dr.
Kempner, medegedeeld, dat hij
in Maart 1945 aan Frau Goebbels
de capsules met vergif beeft ge-
zeven waarmee de familie Goeb
bels in Mei 1945 zelfmoord
Pleegde.
Axmann verklaarde, dat de
mezi-ibonzen" reeds vele maan
den voor de capitulatie begonnen
waren met het verdelen van cap
sules met vepgif, die doorgaans
verborgen waren in soeciaal daar
voor gemaakte sigarettenaan
stekers. Ook Axmann zelf ont
ving een dergelijke capsule.
In Maart 1945 stak hij met de
dodelijke aansteker een sigaret
voor Frau Goebbels aan. Zij
merkte echter het ongebruikelijke
uiterlijk van de aansteker op en
Axmann verklaarde haar, waar
toe deze diende. Frau Goebbels
▼roer Axmann baar de aansteker
tö geven en Axmann overhandig-
de deze in bijzijn van Dr. Goeb
bels.
Zaterdagmorgen om 11-15 uur
is van het vliegveld Sehipholper
K L. M-Constellation PHTDB,
onder commando van T. Over-
eiinder, de Minister-President Dr.
L J M. Beel, in gezelschap van
zijn secretaris H. G. Hermans
naar Indonesië vertrokken.
Minister Beel hoopte, naar hij
zeide voor Nieuwjaar terug te
zijn Voor zijn vertrek stond hq
de talrijke journalisten, die zich
om hem heen hadden verzameld
in de koffiekamer bij het vlieg
veld even te woord: „Ik vrees", zo
zeide hij, „dat ik U in Uw ver-
wachtingen moet teleurstellen.
Hij ging voort met te zeggen:
.Belangrijk nieuws heb ik ni®l-
Men heeft de indruk gewekt, dat
deze reis iets te maken zou hen-
Ben met personen, dit moet ik uit
drukkelijk ontkennen. Mijn reis
heeft uitsluitend een zakelijk Ka
rakter, het is niet te verwonderen,
dat af en toe de noodzaak ge
voeld wordt, dat enige Ministers
naar Indonesië gaan wanneer
men zich realiseert hoe gecompli
ceerd de problemen zijn, waarme
de men te doen heeft, is het van
zelfsprekend, dat direct contact
noodzakelijk is voor de uitoefe
ning van het bewind.
De Indonesische problemen moe
ten wii hier, zowel als in Indone
sië behandelen. Men moet daar
oo«- voor hebben, dat uiteraard de
ligging der problemen die een in-
ternationaal, Nederlands, maar
last but not least een Indone
sisch karakter hebben vereisen
dat wii trachten ze niet alleen te
zien vanuit de omgeving, waarin
wij leven, doch ook van de andere
zijde. Daarom moet de leiding, die
belast is met de uitoefening van
het bewind op gezette tijden het
contact levendig houden.
De problemen doornemen en de
beginselen van het beleid toetsen
aan de ontwikkeling der dingen
in Indonesië staan wij telkens
weer voor nieuwe feiten. Dit ook
noodzaakt ons opnieuw te oriën
teren Het Indonesische probleem
is niet alleen een probleem van
Nederland en de Republiek. Hel
is een internationale kwestie, het
geen vooral in de laatste tqd sterk
naar voren is gekomen. Wij wil
len zelf bepalen hoe een nauwe
samenwerking moet geschieden
en op welke wijze. Uiterst moei
lijke problemen moeten worden
°POok door prominente figuren m
Indonesië zelf is de gedachte
aan federatie naar voren ge
bracht. Overleg en contact mei
deze mensen is in hoofdzaak de
aanleiding tot mijn reis.
Wanneer men zegt, dat mijn reis
het ~evolg zou zijn van een con
flict tussen de Landvoogd en Be-
gcrin°r moet ik dat sterk tegen
spreken. Niets is minder waar
Met nadruk zeide Minister Beel
nog, dat er in de verste verte geen
sprake is van verwisseling van
personen, die een leiden functie
bekleden.
Wie mijn reis anders ziet, dan
„in dit licht", zo vervolgde hij,
vergist zich ernstig. Fantasie is
zeer gevaarlijk en ik acht het mijn
plicht op krachtige wijze het een
en ander recht te zetten. Vanzelf
sprekend zal ik op mijn reis ook
troepenonderdelen bezoeken. Ik
fa niet alleen naar Java. Een ge
detailleerd program heb ik echter
nog niet. Minister Jonkman, die
deze week nog met zijn begroting
bezig is, zal mij spoedig volgen.
Minister Drees zou oorspronkelijk
vandaag met mij zijn meegegaan,
maar hij moet nog een injectie
hebben voor hij vertrekt, daarom
gaat hij iets later. Wij hebben
deze reis reeds lang geleden voor
bereid en", zo voegde Minister
Beel er aan toe. ,,Ik vind het met
onverdienstelijk, dat wij het zo
lang hebben weten geheim te hou
den". T". 1
Op de vraag, wat Minister Beel
te zeggen had over de verklaring
van de heer Van Hoogstraten
tegenover A.P., antwoordde Hij
„Ik ontken ten stelligste de waar
heid van de woorden van de heer
Van Hoogstraten."
Onder de talrijke aanwezigen,
die de Minister uitgeleide deden,
merkte men 'behalve zijn familie
leden, hoofdambtenaren van Over
zeese Gebiedsdelen op, en voorts
Prof C. P. M. Romme.
Sedert het Kamerdebat over de
Koningskwestie heerst er in Re
geringskringen een gedrukte en
onzekere stemming, zo schrijft de
Nieuwe Gids van Zaterdagmor
gen. Niettegenstaande de motie
van vertrouwen met grote meer
derheid werd aangenomen, is het
kahinet-iSpaak er niet zo goed af
gekomen als de optimisten ver
wacht hadden, aldus vervolgt het
Katholieke blad. De vertrouwens
crisis is er en in de komende
maanden zal men op zijn woorden
moeten letten, wil men een gror
tere breuk vermijden. De socia
listen hebben evenwel door de
houding, die zij Woensdag in de
Koningskwestie hebben aangeno
men, een politieke flater begaan,
die zwaai- zal wegen op hun toe
komstige betrekkingen met de
Katholieke Volkspartij.
Het socialistische blad „Voor
uit" geeft nogmaals uiting aan de
onverzettelijkheid der socialisten
in het Koningsprobleem en merkt
op: „De Koningskwestie is geen
duimbreed nader tot haar oplos
sing gekomen. Slechts is nog
maals duidelijk komen vast te
staan, dat de vier partijen hun
standpunt handhaven: één is voor,
de drie andere zijn tegen een
terugkeer van Koning Leopold".
Met de andere socialistische bla
den is „Vooruit" van oordeel, dat
de vorst hieruit zijn conclusie
moet trekken en afstand moet
doen van de troon.
Na de terugkomst van de mili
taire commissie uit de Belgische
Congo schijnt het door deze com
missie geopperde plan tot het
zenden van blanke troepen naar
de Belgische koloniën in Afrika,
thans snel vastere vormen te zul
len aannemen. De Libre Belgique
van Zaterdagochtend wijst er op,
dat in de Congo sterke lucht-
bases zullen worden aangelegd,
waar voortdurend Belgische een
heden gestationneerd zullen zijn.
Het blad voegt er aan toe, dat de
aanwezigheid van een Belgische
legermacht in de Congo ongetwij
feld veel kosten met zich zal bren
gen, doch dat er redenen van po-
niet aan censuur waren onder
worpen, aanmerkelijk opgehou
den, aldus Galloway.
De waarnemende Sow jet-Rus
sische hoige commissaris qpt-
woordde niet op het verzoek van
Galloway, dat hij zijn afkeuring
ot-er het gedrag der Sowjet-offi-
cieren zou uitspreken.
99
Luitenant-generaal Galloway
de Britse hoge commissaris in
Oostenrijk, heeft in de Geallieer
de bestuursraad verklaard, dat
Oostenrijkse functionnarissen bij
de censuur door Sowjet-Russische
officieren zijn geïntimideerd.
Galloway zeide, dat aan Oos
tenrijkers de waarschuwing was
gegeven, dat zij bij het uitvoeren
van bevelen van de Amerikaan
se voorzitter van de bestuursraad
de Sowjet-Russische bevelen niet
in de wind moesten slaan.
Tevens protesteerde Galïoway
tegen het verwijderen van Oos
tenrijkse employé's bij de censuur-
afdeling van Radio Oostenrijk,
daar detze daar waren geplaatst
om oponthoud van perstelegram
men te voorkomen. Door hun
ontslag' „wegens Sowjet-iRussi-
rcll'e intimidatie", zijn belangrijke
Geallieerde perstelegrammen, die
Te Jeruzalem zijn uit twee
„taxi's twee bommen geworpen
*naar een rij Arabieren, die bij de
Damascus-poort op de bus ston
den te wachten. Vier personen
werden op slag gedood, terwijl
volgens berichten uit Arabische
bron twee der geiwonden later
zijn overleden. Er zijn ongeveer
dertig gewonden, onder wie ver
scheidene vrouwen en kinderen.
litieke en strategische aard zijn,
die deze maatregelen rechtvaar
digen.
Verwacht wordt, dat als gevolg
van het zenden .van troepen naai
de koloniën, het contingent der
ibezettingsmanschappen in de Bel
gische bezettingszone van Duits
land, aanzienlijk verminderd zal
worden.
Gedurende de beide Kerstdagen,
op 28 December en Nieuwjaars
dag, zullen een aantal militairen
in Indonesië in de gelegenheid
worden gesteld met hun familie
leden in Nederland een telefoon
gesprek te voeren.
Hiervoor komen alleen in aan
merking: Militairen die in hos
pitalen verpleegd worden en in
reconvalescentie tehuizen vertoe
ven, alsmede een aantal militai
ren, die op afgelegen posten ver
blijven.
De A.M.V.J. en de N.I.W.I.N.
nemen een belangrijk deel der
kosten van de gesprekken, die
uitsluitend van Indonesië uit kun
nen worden gevoerd, voor hun
rekening.
Het in Batavia verschijnende
dagblad „Keng Po" publiceerde
op 11 December onder het op
schrift „De ball* in het eigen oog"
het volgende artikel: De tragi
sche gebeurtenis met de 46 ge
vangenen van Bonodwoso heeft
de Nederlandse Regering, leger
leiding en pers in opschudding
gebracht.
Op snelle wijze is hier een on
derzoek ingesteld en zijn de schul
digen aangehouden en naar ge
lang van hun aandeel in de schuld
zullen zij gestraft worden.
Dit is de reactie van een nor
male regering en samenleving,
waarin een gevoel voor recht
vaardigheid heerst ten opzichte
van wreedheden, welke de wetten
van de humaniteit overserheden.
Hoe meer Djogja over de<ze
kwestie rept, %oe meer men ver
gelijkingen maakt tussen de Ne
derlandse houding in deze kwes
tie en die van de Djogjaregering
en tie Republikeinse pers tegen
over de wreedheden en moorden,
bedreven door de Laskars en
eigen autoriteiten.
Gedurende de laatste twee
jaren hebben genoemde wreed
heden zich opgestapeld. Het is
een slecht teken voor Djogja dat
het publiek het over het algemeen
als gewoon beschouwd, wanneer
Djogja daarbij niets doet of mis
schien zelfs de schuldigen een
promotie geeft. Van Djogja ver
wacht men geen andere houding
meer en de grote opschudding
rondom de dood van de 46 gevan
genen van Bondowoso bewijst,
dat de naam van de Nederlandse
Regering nog vatbaar is voor
schending.
De koelheid rondom al die
wreedheden aan Republikeinse
zijde is echter een bewijs, dat,
wat reeds besmeurd is, moeilijk
r.og meer te besmeuren valt, want
de Republiek is thans zo ver, dat
zij bijna „immuun" is tegen elk
schandaal.
aT
,hJ
utfl
ooft
iét
Dtf'
n
st;
iz. i -
sc
ir*f
d'< i
InJe
D
•e
