Grondwetscommissie
INSTALLATIEREDE
MINISTER MANSHOLT
WERELDPARLEMENT in 1949?
Legercommuniqué
VRIJDAG 17 OCTOBER 1947.
De stakingen in
Frankrijk
Financieringsregeling
woningbouw 1947
Zeg kei
Veiligheidsraad stelt debat
over Indonesië uit.
Basisplannen
voor de wederopbouw
Niet-uitzending van
dienstplichtigen naar de
tropen
Duitse leger
op Russische bodem
NEDERLANDS
Boodschap
van Generaal De Gaulle
De strijd in Griekenland.
Politieke Commissie
der V. N
4
Frankering bij Abonnement - Terneuzen
WEERSVERWACHTING,
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond:
Verder afnemende wind.
Wisselende bewolking met
plaatselijk nog een enkele bui.
geleidelijk verder afn. wind,
overwegend tussen W. en N.
Weinig verandering in temp.
DE VRIJE
3de Jaargang No. 633-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; min'maneai
per advertentie j TLJB&-
Inzending advertentie*
tot des namiddags 4 mux*
Rulbriek ki. advertenties!
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding Brieven onder
nr. Bureau van dit Biel
10 cent meer.
Abonnementsprijs ƒ3,25 peir kwartaal
De Minister-President, Dr. L.
J. U Beel, heeft Donderdag in
zijn kabinet de Grondwetscom
missie geïnstalleerd.
Hij schetste daarbij als taak
der commissie zich te beraden
over de vraag of en, zo ja, in hoe
ver het wenselijk is de Grondwet
te wijzigen in dier voege, dat de
daarih gelegen beletselen voor
de ter voorbereiding van de her
vorming van de staatkundige
stractuur van het Koninkrijk
noodzakelijke wettelijke bepalin
gen, worden weggenomen.
Deze hervorming van de staat
kundige structuur van 't Konink
rijk werd reeds aangekondigd in
de Koninklijke rede van 10 Mei
1941. Bedoelde hervorming zal
voorts de inlossing betekenen der
Koninklijke belofte, gegeven in
de rede op 6 December 1942.
waarin de overtuiging werd uit
gesproken op de hechte .grondslag
van volledig deelgenootschap, en
gedragen door de wil en het ver
mogen tot harmonisch en vrijwil
lig samengaan der betrokken vol
ken.
Deze hervorming zelve nu be
hoort niet tot de taak onzer com
missie, aldus Dr. Beel, haar wer
kingssfeer is beperkter. Zij toch
zal zich enkel hebben te beraden,
hoe de weg, die bewandeld dient
te worden om te geraken tot het
einddoel, grondwettelijk begaan
baar te maken.
Het zoeken naar de juiste
staatsrechtelijke vormen voor de
toekomst van het Koninkrijk en
zijn delen vereist zeer veel voor
bereiding en overleg. Deze arbeid
dient gezamenlijk door alle deel
genoten in het Koninkrijk te wor
den verricht.
Intussen, zo ging de Minister-
President verder, is noodzakelijk
gebleken een overgangsstructuur,
waarbij de noodzakelijke aanpas
sing wordt gevonden aan de zo
zeer gewijzigde en zich nog steeds
wijzigende omstandigheden en
anderzijds voor de verdere voor
bereiding der uiteindelijke hervor
ming de mogelijkheid wordt ge
boden. De noodzakelijkheid hier
toe ook de afwijking derhalve
van de grondwettelijke bepalingen
is Voorzien door de Regering
tijdens haar verblijf te Londen.
In 1943 werden reeds nood
voorzieningen getroffen. De Re
gering acht het echter niet juist
hierop te blijven voortwerken. Zij
zijn trouwens ontoereikend en
Ben en dertig duizend officie-
rem en matrozen van de' Franse
koopvaardijvloot, in alle Franse
havens, zijn gistermorgen in sta
king gegaan. Zij eisen hoger loon.
Door het staken der loodsdiensten
worden buitenlandse schepen ver
hinderd de havens binnen te ko
men. Te Marseille zijn twaalf
duizend mensen, die naar Algiers
en Oran wilden oversteken, ge
strand. Te Calais, waai' vele
Britse maatschappijen werkzaam
zijn, verwacht men weinig invloed
van de staking. Donderdagmor
gen werden te Parijs besprekingen
gevoerd tussen de regering en de
vakverenigingen van koopvaardrj-
personeel.
De staking van de dertigduizend
Metro- en autobus-employé's te
Parijs is haar derde dag ingegaan.
Bij de gesloten stations staan
politie-agenten op wacht. Duizen
den Parijzenaars laten zich ver
voeren door leger-auto's, waar
mede van regeringswege nood-/
diensten zijn georganiseerd. De
burgemeester van Parijs, Henri
Vergnolle, heeft in een beroep op
de employé's om het werk te her
vatten gezegd, diat deze staking
dagelijks „millioenen francs bij
dozijnen" kost.
Voorts begonnen ook de Pa-
rj^se taxi-chauffeurs een staking
van vier en twintig uur in protest
tegen het „uitbleven van een
regeling voor het taxibedrijf na
de kortelings ingegane beperking
van benzine-toewijzing."
Een staking van het personeel
der gas- en electriciteitsbedrijven
in geheel Frankrijk is op het laat
ste ogenblik voorkomen doordat
de regering Donderdagmorgen-
vroeg besloot, de eis om een
loonsverhoging van elf procent in
deze genationaliseeirde bedrijven
te bestuderen.
passen niet aan de inmiddels
weer veranderde situatie aan.
Hoe verder wij voortschrijden
op de weg naar de uiteindelijke
regeling hoe groter divergentie
dreigt te ontstaan tussen het hui-'
dig grondwettelijke bestel en de
werkelijke verhoudingen. De eer
bied voor onze constitutie, zo
mede; de noodzaak der vernieu
wing* nopen, naar de Regering
oordeelt, tot een onderzoek, als
aan deze commissie opgedragen.
Tot 1 September 1947 zijn de
plannen voor 2400 woningen, wel
ke gebouwd zullen worden met
steun voor de finanoieringsrege-
ling woningbouw 1947, goedge
keurd. Alleen in de maand Au
gustus werden reeds 187 defini
tieve plannen goedgekeurd, be
trekking hebbende op de bouw
van 1007 woningen.
Voor bovengenoemde 2400 wo
ningen werd een jaarlijkse Rijks
bijdrage toegezegd tot een totaal
bedrag van 820.211, hetgeen
neerkomt op gemiddeld 351,75
per woning.
De eerste voorschotten, welke
de gemeenten in staat stellen
geldleningen onder verhand van
tweede hypotheek te verstrekken,
en welke eerst hij de aanvang
van de bouw worden verleend,
werden in Augustus toegekend
tot een totaalbedrag van 16.490
Deze voorschotten hadden betrek
king op 7 woningen.
mei cajlers
In de Verenigde Staten is
een statistisch bericht ver
schenen over de typische
kenmerken van de Ameri
kaanse vrouw. Dit bericht,
dat veel opzien baarde be
vatte onder anderen de vol
gende gegeven^:
De Amerikaanse vrouw is
gemiddeld 1,60 m groot en
weegt 64 kg. Zij trouwt op
haar 24e jaar en heeft twee
maal per maand een woor
denwisseling met haar echt
genoot Zij brengt 4 jaar
door met het omwassen van
vaatwerk. Zij praat 2784
uren met haar vriendinnen
en geeft 312 dollar uit aan
schoonheidsspecialisten. Zij
gaat 3027 maal naar de
bioscoop en dreigt haar man
8 maal naar haar moeder
terug te gaan, hetgeen ze
echter nooit doet. Drie jaar
en 8 maanden spreekt ze
door de telefoon. Ze koopt
369 hoeden en 583 japonnen,
Ze stopt 4827 kousen en ver
nielt met autorijden drie
spatborden en één garage
deur
De Veiligheidsraad heeft het
debat over Indonesië, dat bepaald
was op Donderdagmiddag, uitge
steld tot heden 21 uur Ned. tijd.
De reden van dit uitstel werd niet
opgegeven.
Gisteren werd te Utrecht een
research-congres gehouden, ge
organiseerd door de hoofdgroep
industrie en de stichting voor de
landbouw.
Op dit congres voerde o.m. de
Minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening de heer S.
L. Mansholt het woord, mede na
mens zijn ambtgenoot Dr. G. W.
M. Huysmans, wiens gezondheids
toestand het niet mogelijk maakte
de opening bij te wonen.
Minister Mansholt verzekerde,
dat een bezinning op ons tech
nische en economische kunnen,
waarvan dit congres een voorbeeld
is, de intense belangstelling beeft
van de Minister van Economische
Zaken.
Spr. richtte zich in het bijzon
der tot de ondernemers en leiders
van grote en kleine bedrijven,
wier taak en werkzaamheid hen
als regel niet in directe aanraking
brengt met het „research-werk"
als zodanig. Research" wordt zo
welhaast als een wondermiddel
aanbevolen, om voor de vele vra
gen en puzzles een oplossing te
vinden. Bedrijven van wereld
naam hebben reeds sedert tien
tallen jaren ingezietj. dat de toe
gepaste wetenschap ten grondslag
moet liggen aap elke industriële
activiteit van formaat.
Dit geldt in dezelfde mate voor
de verhoudingen in de landbouw,
de veeteelt en de visserij. Het is
waarschijnlijk, dat >in Nederland
op het terrein der middelgrote en
kleinere ondernemers, wat „re
search" betreft, het meeste werk
verrifht zal moeten worden.
Spr. releveerde, welke maat
regelen de overheid nam voor het
verrichten van wetenschappelijk
onderzoek (o.a. instituut van de
Ned. Centrale Org. voor toege
past natuurwetenschappelijk on
derzoek). Het valt evenwel niet
te ontkennen, dat de bijdragen
van het bedrijfsleven nog in
genendele voldoen aan de ver
wachtingen, die de regering daar
omtrent koestert.
In Nederland is men nog zeer
ver verwijderd van de toestand,
zoals die in Engeland bestaat
Naast „research-mindedness" bij
de ondernemers en ruime geld
middelen van deze zowel als aan
de overheid zrjn de onderzoekers,
academici, ingenieurs en andere
krachten uiteraard onmisbaar.
Al zijn er in Nederland vele uit
stekende technici, het zijn er te
wem'iig, om aan de behoefte in I
heden en toekomst ten volle te
voldoen. Dit tekort heeft de aan- j
dacht der regering: er worden
maatregelen getroffen om de op
leiding van technici te stimuleren.
Zo ergens, dan staat of valt bij
het ,,iresearch"-werk het resul
taat met de man, die het uitvoert.
Van hem wordt oorspronkelijk en
scheppend speurwerk gevraagd
en diit kan hij niet leveren, wan
neer hij zich moreel en materieel
in een hoek gedrukt- voelt. Moei
zaam speuren is minder specta
culair dan een belangrijke export
order plaatsen. Men mag geen
resultaten verwachten op korte
termijn.
Door het college van algemene
commissarissen voor de wederop
bouw werden de basisplannen
Vastgesteld voor de wederopbouw
van de volgende plaatsen: Zuid-
zande, Randwijk, Huijbergen, Ber-
licum en Middelrode, Westkapelle,
Enschede (Veldamp), Petten,
Woddenberg, Breda en Boxtel.
Ten einde te voorkomen, dat
dienstplichtigen voor betrekkelijk
korte termijn naar Indië worden
uitgezonden, heeft de Minister
van Oorlog bepaald, dat 'n dienst
plichtige, die, hetzij aaneengeslo
ten, hetzij met onderbreking,
twaalf maanden in werkelijke
dienst is geweést, niet meer naai
de tropen mag worden uitgezon
den. Een uitzondering wordt ge
maakt voor hen, die aan de kader-
scholen en de scholen voor reser
ve-officieren een opleiding hebben
genoten.
Volgens een telegram uit Was
hington in de New-York Times
heeft de Sowjet-Unie een „vrij
Duits leger", door Amerikaanse
functionarissen geschat op een
sterkte van honderd- a honderd-
tienduizend man, op de been op
Russische bodem. Deze leger
macht zou voornamelijk bestaan
uit manschappen van het Duitse
6e leger, dat zich na de slag om
Stalingrad heeft overgegeven en
onder commando staat van de
generaals Von Paulus en Von
Seydlitz. De manschappen zouden
Sowjet-Rusisische untiformen dra
gen. Alle officieren zouden Duit
sers zrjn doch aan de verschillende
eenheden zouden Sow jet-commis
sarissen zijn toegevoegd, die voer
inwijding in de beginselen van
het communisme zorgdragen.
„In schier alle landen begint de
idee van een wereldregering op
gang te maken. Steeds meer gaat
men overal inzien, dat slechts een
wereldparlement een blijvende ga
rantie kan zijn voor de vrede," al
dus Jean Lanmeroux, de onlangs
op het internationaal congres ge
kozen president van de wereldbe
weging voor federale wereldre
gering, op een Donderdag in het
American hotel te Amsterdam
gehouden persconferentie.
De heer Lameroux releveerde,
dat in alle landen contact gezocht
wordt met regeringspersonen om
deze te winnen voor de ideëen van
een wereldbestuur.
In Frankrijk alleen zijn 19 groe
pen, die allen door middel van een
wereldregering de vrede willen
verkrijgen. Deze groepen hebben
zich verenigd in de wereldbewe
ging voor federale wereldrege
ring, terwijl een groot aantal be
kende diplomaten zich bereid ver
klaard heeft, mede te werken aan
Van officiële zijde wordt mede
gedeeld, dat wederom Nederland
se bivaks en patrouilles zijn be
schoten. De Nederlandse verlie
zen bedroegen Woensdag zeven
gewonden.
West-Java: Bij Tjikadoe, 10 km
ten Noordwesten va.i Tasikma-
laja, zijn 80 ontvoerde Chinezen
bevrijd. Een kleine T.N.I.-groep
is uit een hinderlaag bij Tjikaso,
58 km ten Oosten van Bandoeng
verdreven. Bij een treffen ten Z.O.
van Tjirandjang, 15 km ten Oos
ten van Tjiandjoer, zijn op de
convooiweg naar Bandoeng enkele
tegenstanders gevangengenomen.
Midden-Ja va: Opnieuw is in de
omgeving van Boemiajoe, halver
wege TegalPoerwokerto een
groep ontvoerde Chinezen bevrijd.
Verspreide T.N.I.nbenden, die ope
reerden ten Westen van Salatiga,
zijn verdreven.
Oost-Java: Zuiveringsacties ten
Westen van Loemadjang hebben
goede resultaten opgeleverd. Aan
Republikeinse zijde sneuvelden 2
Japannezen.
Generaal Charles de Gaulle
heeft in een boodschap, welke op
een bijeenkomst van zijn partij
(de. R.P.F.) is voorgelezen, te
kennen gegeven, dat Frankrijk
bedreigd wordt door „een natio
naal gevaar, van binnen uit en van
buiten af". De Gaulle pleitte voor
een „Franse wedergeboorte en de
wederopbouw van een sterke en
onpartijdige staat, die alle Fran
sen voor een gevaar en ellende be
hoedt".
Hij deed een beroep op de Parij
zenaars om bij de gemeenteraads
verkiezingen van Zondag hun
plicht te doen en zei: „Tweespalt
is dwaas en onthouding is laf
heid."
De Griekse Minister van Open
bare Veiligheid heeft het bericht
bevestigd, volgens hetwelk twee
Amerikaanse senatoren zich in de
driehoek, die gevormd wordt door
de grenzen van Turkije, Bulgarije
en Griekenland, bevinden. Door
dat drie bruggen door verzeslie-
den zijn opgeblazen, zijn de sena
toren niet in staat zich uit de
driehoek te verwijderen. De Ame
rikaanse ambassade te Athene
heeft medegedeeld, dat pogingen
om met behulp van twee Griekse
vliegtuigen de senatoren uit hun
isolement te bevrijden, tot dus
verre mislukt zijn.
A.F.P. meldt voorts uit Istan-
boel, dat de activiteit der Griekse
guerillastrijders zich opnieuw in
de buurt van de Turkse grens
heeft geopenbaard. Woensdag-
bliezen zij een trein op, die van
Damotika naar Feredjik (Thra-
cië) reed. Dertig reizigers wer
den gewond. Verder ondernamen
guerilla-strijders een aanval op
het dorp Pythion, in de buurt van
de Turkse grens. Na een gevecht
van een uur slaagden zij erin de
brug tusen Pythion en Tyron te
vernielen. Onmiddellijk zijn aan
Turkse zijde maatregelen getrof
fen om de grensbruggen beter te
bewaken. In Turkse kringen wor
den de berichten, volgens welke
Turkse grenswachten het vuur
geopend zouden hebben op Griek
se guerilla-strijders, tegengespro
ken.
de realisatie van de plannen der
aanhangers van een wereldparle
ment. In Juli 1948 zal er in liet
Palais dë Versailles een groot in
ternationaal congres worden ge
houden.
In October d.a.v. zullen de ge
delegeerden, onder wie vele par
lementsleden, gelijktijdig moties
.bij hun volksvertegenwoordigin
gen indienen, waarin wordt aan
gedrongen een politiek te volgen,
die het mogelijk zal maken zich
aan te sluiten bij de wereldrege
ring.
Hiervoor zal nodig zijn, dat de
deelnemende landen een gedeelte
van hun souvereiniteit afstaan
aan het wereldparlement. Frank
rijk heeft, aldus de heer Larme-
t'oux, in zijn grondwet de moge
lijkheid tot toetreding tot een
wereldregerin- opengelaten.
„Het dreigende oorlogsgevaar''',
zo zeide hij, „maakt het noodzake
lijk dat de wereldregering spoedig
in werking treedt. Wij kunnen
niet lang meer wachten. Een
nieuwe wereldoorlog zou de ver
nietiging der mensheid kunnen
betekenen. Daarom stellen wij
ons ten doel, binnen twee jaren
te komen tot verwerkelijking san
onze plannen."
Sprekende over de opvattingen
van Rusland inzake het wereld
parlement zeide de heer Larme-
roux: „Rusland is zeker niet af
kerig van een wereldegering. Hoe
wel de Sovjet-Unie op het inter
nationaal congres te Montreux
niet aanwezig was, heb ik toch
goede redenen aan te nemen, dat
het geenszins uitgesloten is Rus
land voor onze plannen te win
nen. Wij hebben hiervoor een
sterk argument. De Sovjet-Unie
heeft zich altijd laten voorstaan
op haar streven naar internatio
nale verbroedering.
Wanneer zij zich ten aanzien
van de wereldregering afzijdig
blijft houden, kunnen wij haai' met
recht verwijten, dat zij ,,de meest
notionalistisehe regering van de
wereld is."
Sprekende over de positie van
de Koloniën in de wereldregering»
zeide de heer Larmeroux, dat er
thans eigenlijk geen Koloniaal pro
bleem meer is. In Frankrijk, is
er naast de nationale regering de
„Assemblée d'Union Frangaise."*
Sedert 15 October kiezen ook de
Koloniën hun vertegenwoordigers
in dit lichaam, dat een belangrijke
functie in het staatsbestuur ver
vult.
De heer Lameroux besloot zijn
uiteenzetting met er op te wijzen,
dat een. combinatie van Frank
rijk, België, Nederland en Enge
land een machtige positie in de
wereld kan innemen. Deze lan
den beschikken, niet hun overzee
se gebiedsdelen, namelijk over
650.000.000 inwoners. In de Be
nelux hebben zich drie landen ver
enigd.
Spreker gaf de- suggestie, dat
deze drielandencombinatie ge
makkelijk zou kunnen worden uit
gebreid met Frankrijk en Enge
land. De Benelux, zo zeide hij, is
een open formule. Velen kunnen
zich er bij aansluiten. Wellicht is
hier reeds de kiem gezaaid voor
de komende wereldfederatie.
De heer Larmeroux heeft tij
dens zijn bezoeki aan Nederland
met verscheidene parlementsleden
gesproken over de federale we-
reldregering. Zij ;deden hem
naar hij; zeide, de toezegging de
kwestie nader onder ogen te zien.
Na zijn bezoek aan ons land zal
de heer Larmeroux naar Noor
wegen vertrekken, waar hij be
sprekingen zal voeren met enkele
regeringspersonen.
Zygmunt Modzelewski, de Pool
se Minister van Buitenlandse Za
ken, heeft in de vergadering der
politieke commissie der V. N. te
kennen gegeven, dat het voorstel
der Verenigde Staten tot vorming
van een tussentijdse commissie,,
die het werk der algemene ver
gadering zou moeten vergemak
kelijken, „de Verenigde Naties en
de internationale vrede in gevaar
brengt." Polen was van mening»
dat Amerika op deze wijze de
wereld met meerdèrheid van stem
men zijn politiek zou kunnen op
leggen. Modzelewski wees de
„pax Americana" af
Griekenland, India, Nederland
en Zweden steunden in beginsel
het Amerikaanse voorstel, terwijl
Wit-Rusland bezwaren had, om
dat het voorstel een bedreiging
voor de V. N. zou vormen.