BEROEP van Truman op Amerikanen
n j
fv
Ci
I
1
1
Nog steeds AANVALLEN
Toepassing van art. 43 v/d grondwet
UITSLAGEN van de
stemming in het Saargebied
Finland's financiële toestand somber
K.L.H. wederom via
Voor-lndië naar Batavia
Goudovereenkomsten
h
ij
1
<1
iiij
1
l
4
I
■li
he
DINSDAG 7 OCTOBER 1947.
NEDERLANDS
Legercommuniqué
ATOOMENERGIEgeen directe
oplossing voor
brandstofgebrek
VERKLARING van Albaanse
Min.-Pres. over Griekenland
D.D.T.-poeder over Caïro
tussen Z.-Afrika en Engeland
Buitenlandse belangstelling
voor de Wegenwacht
Amerik. Senaatscommissie
komt bijeen
MAKARIOS Aartsbisschop
van Cyprus
Ivi I
'asp
1
elf li
ii'Tri
u tfl
1
tI
'fjH
ïijfl
1
i
Il5
i
I
Frankering bij Abonnement - Terneuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond-
Minder warm.
Meer bewolking dan -gisteren.
Vrijwel overal droog. Mist of
nevel, welke vrij vroeg in de
ochtend oplost. Minder warm.
Veranderlijke wind.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks
3de Jaargang No. 624.
Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie ljSO.
Inzending advertentie»
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl advertenties:
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding Brieven onder
nr. Bureau van dit Bl&S
10 cent meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
gens
gegevens,
verliezen
iHet Nederlands legercommuni
qué van Maandag meldt, dat vol
de tot dusverre ontvangen
de Nederlanders aan
1 gewonde hebben.
Op West-Java zijn een bivak te
Singaparna en detachementen te
Mangoenredja en Tandjongsari
beschoten.
Op Midden-Java heeft een hen-
de van 200 man een aanval ge
daan op een detachement te
Pandjaradja. Deze aanval werd
afgeslagen. Ten Oosten van Soe-
mowono ontvingen Nederlandse
troepen mortier- en automatisch-
geweer vuur.
Op Oost-Java is een bivak bij
Batoe door terroristen beschoten.
Ken post te Batoe Dakon ont
ving vuur van 20 mm. geschut.
Sumatra: Een patrouille nabij
Soegaipariok kwam in contact
niet een republikeinse bende. Een
Japans sergeant-majoor werd
hierbij gedood. Andere Japanne-
zen werden gevangen genomen
Ten Zuiden van Bindjai ontving
een Nederlands detachement vuur
van sluipschutters.
,Het aantal doden tussen 29
September en 6 October aan Ne
derlandse zijde bedraagt, volgens
Nederlandse communiqué 13.
Voorts wordt melding gemaakt
van 62 gewonden en 1 vermiste.
De vermelde acties over deze
periode behelzen beschietingen
van Nederlandse bivaks door Re
publikeinen, aanvallen van Repu
blikeinse benden, welkt soms 200
man sterk izijn, botsingen met
Nederlandse patrouilles, een nach
telijke aanval op een hospitaal te
.Batan, aanvallen te Sarangan en
crp Sumatra, terwijl op Madoera
een groep van 100 man een Ne
derlandse patrouille aanviel. De
zuiveringsacties tegen zwervende
Republikeinse benden moesten
voortgang vinden.
De Republikeinse communique's
sinds 29 Sep. geven geen gede
tailleerde opgaven van de verlie
zen. Sinds die dag zijn 4 doden
en 1 gewonde gemeld. Voorts
worden o.m. gevechten met Ne
derlandse eenheden op Madoera
gemeld.
[De Nederlandse troepen bezet-
tei enkele plaatsen, en volgens
het republikeinse communiqué, in
republikeins gebied. Gedurende 3
uren hebben Nederlandse troepen
gevuurd om Nederlanders te dek
ken. die in het gebied van Ma-
lang aardappels stalen, aldus het
republikeinse communiqué van 1
October. Dit communiqué maakt
verder nog melding van hevige
gevechten bij Loemadjang op
Öo«t-Java.
kou. In antwoord op de laster
lijke beschuldigingen, die door
reactiomnaire EnjgelsrAmerikaan
se kringen worden verbreid" zei-
de Enver Hodja, dat de binnen
landse aangelegenheden van Grie
kenland alleen de bevolking van
Griekenland aangaan.
Hij voegde er aan toe, dat de
Griekse minderheid in Albanië als
broeders wordt behandeld en ge
lijke rechten geniet als de bevol
king.
David Lilienthal, voorzitter van
de burgerlijke commissie voor de
atoomenergie' in de V. S., heeft
voor een economische club te De
troit verklaard, dat men er niet
op kan rekenen, dat atoomener
gie binnen afzienbare tijd het
brandstof gebrek in Europa zal
oplossen.
Lilienthal achtte het van Inter-,
nationaal belang om deze open
hartige verklaring af te leggen,
omdat in het buitenland verhalen
de ronde doen, dat de V. S. Euro
pa voor een koude winter kunnen
behoeden en de verwarm ings- en
electriciteitslvraagstukken kun
nen oplossen door de atoomge
heimen vrij te geven, waarover
zij beschikken. „De technische
moeilijkheden zijn zo groot en zo
talrijk, dat de commerciële moei
lijkheden van een fabriek voor
atoomkracht niet bepaald om de
hoek en zelfs niet om twee hoe
ken ligt", aldus Lilienthal.
Bij de Tweede Kamer is thans
ingediend het wetsontwerp met
betrekking tot het tijdelijk over
dragen van de Koninklijke
macht door H. M. de Koningin.
Artikel 1 van het ontwerp
luidt:
1. Wanneer Onze gezondheid
naar Ons oordeel daartoe aan
leiding geeft, leggen Wij de uit
oefening van het Koninklijk Ge
zag tijdelijk neer.
2. Wij bepalen het tijdstip,
waarop Wij krachtens het eerste
lid van dit artikel de uitoefening
van het Koninklijk gezag neer-
leggen, alsmede het tijdstip, waar
op Wij deze zullen hervatten.
3. De in het 2e lid bedoelde
tijdstippen worden bekend ge
maakt door plaatsing van Onze
desbetreffende besluiten in het
Staatsblad.
Artikel 2 luidt:
Voor de gevallen, waarin Wij
krachtens art. 1 de uitoefening
van het Koninklijk gezag tijdelijk
neerleggen wordt rnits deze Onze
beminde Dochter Prinses Juliana
der Nederlanden tot Regentes van
het Koninkrijk benoemd.
Het Wetsontwerp is vergezeld
van de volgende toelichting:
H.M. de Koningin ziet zich ge-
noowt te bevorderen, dat Haar de
mogelijkheid wordt geboden om,
wanneer Haar gezondheid daartoe
naar Haar oordeel aanleiding
Volgens een gisteravond te Saarbrücken verrichte schatting
hebben de drie partijen in het Saargebied welke de economi
sche unie met Frankrijk voorstaan, bij de verkiezingen van
Zondag 70 pct|. van het stemme naantal ontvangen.
,,De bevolking van Albanië en
haar regering heeft zich nooit
gemengd en zal zich nooit mengen
in de interne aangelegenheden van
Griekenland, aldus heeft Gene
raal Bnver Hodja, Minister-Pre
sident van Albanië in een rede
voering te Argyrokastron ver
klaard, aldus meldt radio Mos-
Gemiddeld meer dan 90 pet. der
stemgerechtigden bracht haar
stem uit.
Te Saarbrücken en in enkele
plattelandsdistricten bedroeg dit
percentage 96.
Volgens radio Coblenz (Franse
aone van Duitsland) is 90 a 95
procent ter stembus getogen en
had 't stemmen zonder enige noe
menswaardige incidenten plaats.
Volgens de voorlopige uitsla
gen heeft de Christelijke Volks
partij aanzienlijk meer stemmen
dan de andere drie partijen; het
percentage der kiezers, dat op de
communisten heeft gestemd, was
bijna hetzelfde -als bij de plaatse
lijke verkiezingen verleden jaar:
ongeveer 8 procent. De nieuwe
democratische partij staat tot nog
toe onder aan bij de resultaten.
Er is een aanzienlijk aantal niet-
geldige stemmen uitgebracht.
Voor de stad Saarbrücken lui
den de officieuze uitslagen: Chris
telijke Volkspartij 45,6 procent,
Socialisten 37,6 procent, Com
munisten 10,1 procent, Democra
ten 6,66 procent.
Kolonel Grandval, de gouver
neur van het Saargebied, heeft
te kennen gegeven, dat de resul
taten der verkiezingen een be
wijs vormen van de wens der
Saarlanders om het ontwerp
grondwet te steunen, dat geba
seerd is op economische vereni
ging van het Saargebied met
Naar de Neue Zuricher Zeit. uit
Stockholm meldt, heeft de Fin
se Minister van Financiën, Toern-
gren, in de rijksdag een rede ge-
Naar wij vernemen, hebben de
regeringen van India en Pakistan
wederom toegestaan, dat K.L.M.-
vliegtuigen gebruik maken van
de vliegvelden Karachi en Cal
cutta, nadat de vergunning hier--
toe sedert begin Augustus was in
getrokken.
Het ligt in de bedoeling de
route AmsterdamBatavia we
der over Karachi en Calcutta te
leiden, na^lat, zoals bekend is,
deze route gedurende ruim twee
maanden langs Colombo liep Op
het Ministerie van Buitenlandse
Zaken had men hierover echter
nog geen officiële mededeling van
Voor-lndië ontvangen.
houden, waarin hij een somber
beeld van Finlands financiële
toestand ophing. Weliswaar, zo
zeide hij, is de export-industrie
weer op 68 procent van haar ca
paciteit van 1938 gekomen, maar
de invoer steunt nog steeds op
buitenlandse credieten, waaraan
Finland dringend behoefte heeft,
vooral tengevolge van de precaire
toestand van de landbouw, die ge
brek heeft aan werkkrachten en
machines. Finland moet op cre-
diet grote hoeveelheden graan,
boter en andere levensmiddelen
invoeren. De financiële toestand
is ongunstig. Dit jaar is de in-
flatieneiging weer sterker gewor
den.
Sedert het begin van het jaar
is het indexcijfer met 30 procent
gestegen en men moet vrezen, dat
het snel blijft klimmen. Het jaar
1947 is het ernstigste in de ge
schiedenis van de Finse valuta.
Door de onafgebroken stijging der
lonen der iaatste weken is men
gevaarlijk dicht hij een ineen
storting der valuta gekomen.
Frankrijk.
Bij de verkiezngen, zo ver
klaarde hij verder, hebben geen
incidenten plaats gehad. Tot de
oppositie ten aanzien van de eco
nomische vereniging met Frank
rijk rekent Grandval de commu
nisten en degenen, die hun stem
biljetten ongeldig hebben ge
maakt.
De officieuze eindresultaten der
verkiezingen zijn volgens het
Duitse persbureau in de Ameri
kaanse zóne, Dena: Christelijke
Volkspartij 230063 stemmen;
Sociaal-Democraten 147261 stem
men; Communisten 37929 stem
men; Democraten 34253 stem
men. De cijfers voor de gemeen
teraadsverkiezingen in 1946 wa
ren resp. 221005, 107952, 38717
en 9025 stemmen.
Op grond van de voorlopige
einduitlsagen zou de zetelverde
ling van de wetgevende vergade
ring als volgt zijn:
Christelijke Volkspartij 28 ze
tels; Sociaal-Democraten 17 ze
tels; Democraten 3 zetels; Com
munisten 2 zetels.
Van het totaal aantal geldige
stemmen hebben de partijen de
volgende percentages ontvangen
(tussen haakjes gevoegd het per
centage bij de verkiezingen in
1946)
Christelijke Volkspartij 51.7
procent (52,4 procent).
Sociaal-Democraten 32,7 proc.
(25,1 procent).
Communisten 8,43 procent (8
procent).
Het kleine aantal zetels, dat de
communistische partij heeft ver
kregen in verhouding tot het aan
tal behaalde stemmen, vindt zijn
verklaring in de wijze van ver
deling der zetels onder de drie
Saardistricten.'
Indien men aanneemt, dat het
aantal ongeldige stemmen onge
veer 50 blanco stemmen bevat,
zou 13 van de Saarbewoners,
de communistische stemmen in
begrepen, niet voor een economi
sche venbinding met Frankrijk
zijn.
Vliegtuigen van de Egyptische
luchtmacht hebben Caïro en om
geving Zondagmorgenvroeg met
D.D.T.-poeder bestrooid om de
vliegen, die de cholerabacil over
brengen. te vernietigen; De be
sproeiing duurde twee uur. Het
Ministerie van Gezondheid had
de bevolking per radio dringend
aangeraden om binnenshuis te
blijven, doch de vensters open te
laten ten einde het D.D.T. de
huizen binnen te laten komen.
geeft, door het nemen van rust
herstel van gezondheid te zoeken
en zich alsdan tijdelijk ontheven
te weten van de zorgen voor de
zaken van de Staat.
Het onderhavige wetsontwerp
heeft de strekking te dien einde
toepassing te geven aan artikel 43
der Grondwet. Daardoor zal H.M.
de Koningin in de gelegenheid
worden gesteld, naar gelang dé
omstandigheden naar Haar oor
deel daartoe aanleiding mochten
geven, de uitoefening van het Ko
ninklijk gezag tijdelijk neer te
leggen.
Het ontwerp, dat volgens even
genoemd artikel mede in de be
noeming van een Regent dient te
voorzien, beoogt H. K. H. Prinses
Juliana in die gevallen met deze
hoge waardigheid te bekleden.
De artikelen van het ontwerp
spreken voor zich zelf en behoe
ven dus geen afzonderlijke toe
lichting.
Het is de vurige wens, dat de
omstandigheden, welke tot indie
ning van het ontwerp leiden, spoe
dig tot het verleden zullen mogen
behoren.
NIEUWE
Zuid-Afrika en Engeland heb
ben twee nieuwe goudovereen
komsten gesloten, welke volgens
Reuter's financiële correspondent
te Londen in belangrijkheid voor
het verlichten van de Engelse dol
larcrisis alleen bij het plan-Mars
hall ten achter staan.
De overeenkomsten voorzien in
een grote verhoging van de hoe
veelheid goud. welke Zuid-Afrika
jaarlijks aan Engeland levert, met
ingang van eind 1947, in een Zuid-
Afrikaanse goudlening van 76
millioen pond sterling aan Enge
land over een periode van drie
jaar en in het verlenen van voor
rang door de Engelse regering
aan de leverantie van machines
voor de -Zuid-Afrikaanse goudmij
nen. Dit sluit een grote verhoging
van de Zuid-Afrikaanse goudpro
ductie in en zal bijna zeker de
Zuid-Afrikaanse goudindustrie ten
goede komen.
De Wegenwacht van de A.N.W.
B., een unicum op het vasteland
van Europa, heeft ook in het bui
tenland grote belangstelling ge
wekt. Zo heeft thans de „Touring
Club de Belgique" met het oog op
een eventueel soortgelijk in te
stellen dienst in België, de A.N.W.
B. uitgenodigd tot het geven van
een wegenwachtdemonstratie in
de Belgische hoofdstad en wel op
Maandag 13 October. Hierbij zul
len talrijke Belgische verkeers-
autoriteiten aanwezig zijn. De
wegenwachten^zullen des mor
gens ontvangen worden door het
gemeentebestuur van Antwerpen,
om vervolgens hun opwachting te
maken bij het Brusselse gemeen
tebestuur.
Des middags zal voor 't hoofd
kantoor van de T.C.B. in de
Wetstraat gedemonstreerd wor
den voor de clubofficials en de
verkeersautoriteiten. De gele rij
ders zullen reeds aan de grens
door een deputatie van de Belgi
sche zusterorganisatie worden in
gehaald.
Ook uit andere Europese lan
den en zelfs uit de Verenigde .Sta
ten en Canada bereikten de A.N.
W-B. van officiëelë zijde verzoe
ken om inlichtingen betreffende
de wegenwacht.
Het 12.000 ton metende Chi
nese stoomschip „Peto" ia op
weg van Kanton naar Jainan op
de hoogte van Hongkong in de
lucht gevlogen. Het schip ver
voerde nationalistische soldaten,
wapenen en munitie. Er zijn 33
doden en 34 zwaar gewonden.
President Truman heeft in een
radio-uitzending voor de gehele
Ver. Staten een beroep op het
Amerikaanse volk gedaan om
op zich te nemen, Dinsdags geen
vlees en Donderdags geen gevo
gelte en eieren te eten. Truman
verzocht elk gezin een snede
brood per dag uit te sparen en de
openbare eetgelegenheden om
brood en boter alleen op verzoek
op tafel te zetten.
„Indien de vrede verloren zou
worden, omdat de Amerikanen
hun voedsel niet met hongerige
mensen hebban gedeeld, zou dit
het meest tragische voorbeeld in
de gehele geschiedenis zijn van
een nodeloos verloren vrede", al
dus Truman.
Tevoren had Charles Luckman,
voorziter van Truman's commis
sie ter propagering van zelfrant-
soenering, verklaard, dat hetzelf
de verzoek tot het instellen van
gevogelte- en eierloze dagen tot
alle openbare eetgelegenheden,
cantines en spijswagens incluis,
zal worden gericht. Luchman
deelde mee, dat de bakindustrie
in de Ver. Staten het voorbeeld
van de distilleerders en brouwers
heeft gevolgd en belangrijk zal
bezuinigen op het verbruik van
graan. Jï|i4|
Truman deelde in zijn rede mee,
dat het Witte Huis alle door
Luckman's voedselcommissie
voorgestelde maatregelen zal ne
men. Ook het leger heeft opdracht
gekregen zich aan dit programma
te houden.
Tijdens zijn rede maakte Presi
dent Truman bekend, dat de
Amerikaanse regering de graan-
beurzen zal verzoeken om de dek
king voor termijntransacties te
verhogen tot mifistens .een derde,
ten einde de speculatie tegen te
gaan. Indien aan dit verzoek
niet wordt voldaan zal de rege
ring zich misschien genoodzaakt
zien om de omvang van de handel
te beperken, aldus Truman.
BEROEP VAN MARSHALL.
De Minister van Buitenlandse
Zaken der V. S., Marshall, heeft
met President Truman gesproken
in een speciale radio-uitzending
voor de gehele V. S. ter onder
steuning van Truman's „zelfrant-
soeneringscampagne".
„Laat ons de buikriem wat toe
halen", aldus S^arshall. Door
graan te sparen, zo betoogde hij.
kan Europa van ineenstorting
gered worden. Het voedsel is een
essentieel factor in de Ameri
kaanse buitenlandse politiek. Deze
buitenlandse politiek is „de Ame
rikaanse huizen binnen getreden
en heeft plaats genomen aan de
familietafel". Ineenstorting van
Europa zou steeds ruimere krin
gen treffen „totdat wij allen de
ernstige gevolgen zouden onder
vinden". Het Amerikaanse voed
sel kan deze keten van gebeurte
nissen tegenhouden.
Marshall deed een beroep op de
Amerikanen om voldoende „groot
van geest en edel van hart en
bedoeling" te zijn van deze crisis
te verhoeden op „typisch Ameri
kaanse manier", in weerwil van
de critiek, waarmee Amerikaan
se giften somtijds begroet zijn.
In hetzelfde programma hebben
gesproken de Amerikaanse Minis
ter van Landbouw, Anderson en
de Minister van Handel, Harri-
man. De laatste verklaarde o.m.
dat „onize vrede en welvaart
ons gehele systeem van vrij leven"
op het spel staan.
pe Amerikaanse, senaatscom
missie voor de toewijzingen is
voor een vergadering op 18 No
vember bijeengeroepen ten einde
het voorstel van President Tru
man tot 't verstrekken van hulp
verlening aan Europa in de ko
mende winter tot een waarde van
580 millioen dollar te bespreken.
Deze commissie is een van de
vier groepen uit het congres,
welks toestemming benodigd is
voor de uitvoering van een der
gelijk programma.
Bisschop Makarios, candidaat
van de rechtse partijen op het
eiland Cyprus, heeft bij de verkie
zingen van de Aartsbisschop van
Cyprus de overwinning behaald
op Bissschop Dherkon. 'de candb
daat van de linkse partijen. Er
hebben zich talrijke incidenten
voorgedaan. Tot nog toe werd
een persoon gedood en werden
verscheidene gewond.
t
I,
J