De „Bdftudp* der 16 landen
Consuls uit Djocja teruggekeerd
Wisjinsky houdt persconferentie
r
^Wereldnieuws y
Aanvallen afgeslagen
Republikeinse
reacties op de Regeringsverklaring
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1947.
De Doop|van
Prinses Marijke
Arabisch plan
voor interim-regering in
Palestina
De
beschuldigingen tegen
Petkof
Export
van gedroogde Groenten en y
Aardappelen naar lndië|
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Iets lagere temperatuur.
Zwaar bewolkt met hoofdza
kelijk in het N. van het land
wat lichte regen. Meest mati
ge wind uit Westelijke rich
tingen. Enige daling van tem
peratuur.
DE VRIJE
3de Jaargang No. 617.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minima®
per advertente f 1,64,
Inzending advertnntt—
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl'. advertentie®
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Bhefi,
10 ct. meer.
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Radio Djokja heeft aanstonds
gereageerd oip de Nederlandse
regeringsverklaring door. vast te
stellen, dat deze geen rekening
houdt met de werkelijkheid en
geen enkel aangrijpingspunt
biedt voor de hervatting der be
sprekingen, want een teruggrij
pen naar Linggadjati is zonder
enige zin sedert de politie-actie
heeft plaatsgevonden.
Radio Djokja herinnert er aan,
dat het Indonesische volk vol
ledige bewegingsvrijheid wenst,
waaraan echter wordt toegevoegd,
Naar wij vernemen zullen bij de
doopplechtigheid! van Prinses Ma
rijke als peten worden uitgeno
digd de Groot Hertogin van
Luxemburg, de Kroonprins van
Zweden, Mr. Winston Churchill,
mevr. Roëll-Feith, mevr. J. Post-
Salomons en de heer Andree Wil-
tens.
Naar men weet is de Groot
Hertogin van Luxemburg een
nicht van H. M. de Koningin.
Daarenboven bestaat er een per
soonlijke vriendschap tussen de
Koninklijke Familie en de Groot
Hertogin, die door haar verblijf
in Canada en Engeland nog hech
ter is geworden.
De Kroonprins van' Zweden was
steeds bevriend met onze Konin
klijke Familie. Prinses Juliana is
zelf peet van twee zijnerklein
kinderen. Het Prinselijk Paar
was ook zeer bevriend met zijn
oudste zoon, die kort voor de ge
boorte van Prinses Marijke op
Paleis iSoestdijk logeerde en op
de thuisreis om bet leven kwam.
Churcbill, grote oorlogsleider,
heeft onlze Koninklijke Familie
tijdens de oorlog en daarna in ons
land veel ontmoet, een -kennis
making, die tot persoonlijke
vriendschap gegroeid is.
Men herinnert zich, dat mevr.
RoëllFeith gedurende 8 jaren,
waaronder de 5 oorlogsjaren voor
de Prinsesjes heeft gezorgd en
met het Prinselijk Gezin lief en
leed gedeeld heeft. Zij was de
rechterhand en persoonlijke vrien
din van de Prinses.
Mevrouw Post is de weduwe
van .Johannes", een der lande
lijke hoofdfiguren van de K. P.,
die gevallen is bij de overval op
het huis van bewaring op de
Weteringschans te Amsterdam.
De heer Andree Wiltens was de
voorzitter van de raad van negen
uit het studentenverzet en een
vooraanstaand figuur van het
geestelijk verzet in Nederland.
Dr. Hoessin Chalidi, secretaris
van de Palestijnse hoge executie
ve te Jeruzalem, heeft Vrijdag
avond te Jeruzalem een uit vijf
punten bestaand plan voor over
brugging van de periode tussen
het terugtrekken van het Brits
bestuur en het bereiken van
's lands onafhankelijkheid ontvou
wen. Het plan voorziet in een
Arabisch-Joodse interim-regering
bestaande uit vijf Palestijnse
Arabieren en twee Palestijnse Jo
den, een „hoge commissaris", be
noemd door de V. N., en een
„plaatsvervangend hoge commis
saris" benoemd door de Arabische
Liga.
Deze interim-regering zou: 1'.
Toezicht houden op het terug
trekken van de Britse burgerlijke
en militaire autoriteiten, 2. On
middellijk een volkstelling hou
den, hetgeen in het bijzonder ten
doel zou hebben te bepalen, wie
burger van Palestina is en wie
niet, 3. Verkiezingen moeten or-
ganiseeren voor een algemene
vergadering, die de Palestijnse
constitutie zal opstellen en een
kieswet voor de samenstelling
van een parlement.
Volgens het plan zou Palestina
uiteindelijk het achtste lid van de
Arabische Liga worden.
dat men nog steeds bereid is om
te praten doch dan op voet 'van
volkomen gelijkheid met dien ver
stande, dat de Republiek geen
enkele band met Nederland meer
wenst.
De „Berita Indonesia" conclu
deert uit de regeringsverklaring
het volgnde:
Nederland is tengevolge van de
buitenlandse druk niet in staat de
republikeinse defacto macht vol
ledig- te elimineren en de Repu
bliek is dus niet van de baan,
doch anderzijds zal het Neder
landse leger niet uit het bezette
gebied worden teruggetrokken.
Nederland organiseert een rijks-
conferentie, waarop ook vertegen
woordigers van de bezette gebie
den van Indonesië aanwezig zul
len zijn en die, door Linggadjati
ten uitvoer te brengen, de Ver
enigde Staten van Indonesië zal
stichten.
Het collegiaal orgaan, waarvan
de stichting is aangekondigd, is
een middel om contact met de
Republiek te leggen voor het vin
den van een basis voor besprekin
gen of om een overeenkomst voor
te bereiden. Het blad besluit met
op te merken, dat het in ieder
geval uit de Nederlandse rege-
l ingsverklaring duidelijk wordt
dat de Republikeinse positie
sterker as dan ooit, en dat het
slechts zal afhangen van de
machtsontwikkeling in het door
de Republiek bestuurde gedeelte
of de defacto-erkenning weldra
door een de jure-erkenning zal
worden gevolgd.
De „Masa Indonesia" meent
nog, dat de grote lijnen der re-
geringspolitiek wel ietwat ondui
delijk zijp. doch dat dit slechts
natuurlijk is in verband met de
aanstaande onderhandelingen met
de Nederlanders.
NEDERLANDS COMMUNIQUÉ.
Het Nederlands communiqué
van Zaterdag meldt, dat in de
sector van Garoet, Tasikmalaja
en Tjiamis Nederlandse troepen
in botsing kwamen met benden,
welke patrouilles beschoten en
zich schuldig maakten aan over
vallen en sabotage. Een Neder
lands detachement hij Ketenger,
bij de grote krachtcentrale be
noorden Poerwokerto, sloeg een
aanval van een sterke bende af.
De Nederlandse verliezen van
Vrijdag bedroegen 3 gesneuvelden
en 19 gewonden.
Reuter's correspondent Harold
King onthult de hoofdpunten van
een tot nog toe niet gepubliceerd
gedeelte van het rapport der West
Europese landen omtrent het plan-
Marshall, dat betrekking heeft
op de „zelfhulp" der zestien lan
den. Volgens dit rapport-gedeelte
hopen de zestien landen, aanne
mende dat de komende oogsten
een gemiddelde opbrengst zullen
geven, per 1951 terug te zijn ge
keerd tot iets meer dan de vóór
oorlogse graanproductie, d.w.z.
iets minder dan 66 millioen ton.
De oogst van 1946'47 was
14 onder de vóór-oorlogse op
brengst. Ook wat suiker en melk
betreft, hoopt men boven 't vóór
oorlogse peil uit te komen, doch
men denkt slechts te zullen ko
men tot 8.100000 ton vlees tegen
9 millioen ton vóór de oorlog.
Het Verenigd Koninkrijk, Neder
land, België en andere landen
neigen naar vervanging van brood
graan door granen van de twee
de soort. In Italië en Eire wil men
tot belangrijk hogere suikerpro
ductie trachten te geraken. De
fruitproductie zal met name wor
den opgevoerd in Nederland, Ita
lië, Denemarken, Griekenland en
Turkije. In Italië en Frankrijk wil
men meer groenten gaan verbou
wen.
Zaterdagochtend keerden de 5
consuls, die Vrijdag naar Djogja
zijn gegaan om daar de mening
van de Republikeinse autoritei
ten ten aanzien van een aantal
punten betreffende het consulair
onderzoek te vernemen, terug te
Batavia.
De militaire waamemens, die te
Djogja waren gestationneerd, te
weten een Belg, een Fransman,
twee Australiërs en twee Britten,
zijn eveneens terujggekeerd.
De correspondent van Aneta,
die de reis meemaakte en als
eerste Nederlandse correspondent
Djogja heeft bezocht sedert de
politionele actie, schrijft, dat hij
en een Nederlands collega niet'
tot het paleis van Soekamo wer
den toegelaten, waar buitenland
se correspondenten uitgenodigd
waren om een opvoering van Ja
vaanse dansen voor de consuls bij
te wonen.
Alleen het officieel communi
qué van de woordvoerder van de
consulaire commissie geeft bij
zonderheden over het werk van
de consuls in Djogja. In dit com-
muniuqué wordt verklaard, dat de
consuls ervan overtuigd zijn, dat
de kennis, welke zij tijdens het
onderhoud met de vertegenwoor
digers van de Republiek, hebben
vergaa»d, het korte bezoek aan
Djogja beeft gerechtvaardigd.
De bijeenkomst, welke in Soe-
karno's verblijf werd gehouden,
duurde bijna 3 uur. De Franse
consul-generaal, Etienne Raux,
was de voorzitter van de consuls
(het voorzitterschap rouleert,
terwijl de Republikeinse vertegen
woordigers door Sjarifoeddin wer
den voorgezeten!. Na hun aan
komst te Djogja hadden de con
suls, vergezeld van hun staf, een
bespreking met de waarnemers,
die te Djogja waren gestation
neerd. Daarna werden zij door
Soekarno ontvangen en gebruik
ten in diens woning bet diner.
EERSTE CONSULAIR RAP
PORT OVERHANDIGD.
Naar Reuter verneemt is het
eerste rapport der consuls' Zater
dag aan de vergadering der Ver
enigde Naties overhandigd. Het
rapport zou zich voornamelijk
bezig houden met het nakomen
van de order tot het staken der
vijandelijkheden aan beide zijden.
Naar verwacht wordt zal het
uiteindelijk rapport over onge
veer twee maanden gereed zijn.
HET ONDERZOEK DER
CJONSULS.
De „New-York Tribune" meldt,
dat het eerste vertrouwelijke rap
port over Indonesië Vrijdagavond
heeft gecirculeerd onder de leden
van de Veiligheidsraad. In dit
rapport zou verklaard worden,
dat de order, „Staakt het vuren"
er niet in geslaagd is algehele
vrede te brengen: Zich onthou
dend van een beantwoording der
schuldvraag, zouden de Consuls
verklaren, dat zij niet in staat
zijn enige practische tussentijdse
maatregel te adviseren voor waar
borging van een effectiever na
leven van de order „Staakt het
vuren." Volgens het rapport zijn
de Nederlandse vooruitgeschoven
troepen tot middernacht van vier
Augustus opgerukt. Het rapport
maakt melding van roofpatijen,
in het bijzonder op Chinese bezit
tingen, en toegeschreven aan in
dividuele Indonesische Republi
keinen. Hej; tussentijds rapport
zou slechts 3 a 400 woorden lang
zijn. Een vollediger rapport wordt
tegen morgen verwacht.
HET BEZOEK DER CONSULS
AAN DJOGJA.
De speciale correspondent van
Aneta, die de reis der Consuls
naar Djogja heeft meegemaakt,
weet hierover nog nader te be
richten: In verband jnet het be
zoek van de buitenlandse gasten
heeft het Republikeinse Ministe
rie van Voorlichting dagelijks een
nieuwsbulletin in het Engels uit
gegeven. In het exemplaar van
24 September komt o.m. het be
richt voor, dat de gewonde Ne
derlandse militair Jacob Sleegers,
oud 23 jaar, Katholiek, afkomstig
uit Noord-Brabant, naar het zie
kenhuis is overgebracht.
Een Amerikaans correspondent
verklaarde tegenover Aneta, dat
hij nog twee andere Nederlandse
krijgsgevangenen heeft ontmoet,
namelijk Gerard Steenhove en
Leendert Mos, beiden uit Rotter
dam. Op de weg van het vlieg
veld naar de stad waren span
doeken aangebracht, waarop o.m.
stond: „UNO, Indonesia your
testcase" en „Down with Dutch
imperialism."
Speciaal voor de Consuls waren
borden aangebracht met spreu
ken als: „Many thanks Australia
Allons enfants de la patrie."
Alsmede borden met Chinese ka
rakters. De correspondenten, die
niet toegelaten werden tot de wo
ning van Spekarno, konden slechts
onder geleide ook in het hotel
de stad bezichtigen. Hun ver
zoeken om Regerings-autoriteiten
te spreken, werden afgewezen,
omdat, naar men zeide, deze hier
voor geen gelegenheid hadden.
De Chinese correspondent,die
de reis meemaakte, verklaarde
nog, dat hij had begrepen, dat de
Nederlandse correspondenten in
't huis van Soekarno niet welkom
waren en een hooggeplaatste
autoriteit bleek verbaasd te zijn,
dat aan de Nederlanders permis
sie was gegeven om naar Djogja
te reizen.
Andrei Wisjinsky, de Sovjet-
Russische gedelegeerde ter V.
N., heeft op een persconferentie
in de zaal van de Veiligheidsraad
waarop ongeveer zeshonderd per
sonen aanwezig waren, critiek
geoefend op John Foster Dulles,
de Republikeinse deskundige in
buitenlandse aangelegenheden, en
George Earlé, de voormalige di
plomaat, die hij beschuldigde van
oorlogsophitsir.g. Ook critiseerde
de hij de door McNeil, de Britse
gedelegeerde, in de algemene
vergadering gehouden rede als
..bijtend en sarcastisch en vol po
gingen om grappig te zijn". Als
oorlogsophitsers noemde Wisjins-
MINISTER JONKMAN KRIJGT
NIEUWE PORTEFEUILLE.
Naar het A.NP. verneemt zal
Minister Jonkman binnenkort zeer
waarschijnlijk een nieuwe porte
feuille, n.l. die voor de reorgani
satie van het Koninkrijk, onder
zijn beheer krijgen.
Verscheidene duizenden Mo
hammedanen hebben Woensdag
middag ongeveer 40 km ten Wes
ten van Lahore bij Kamoke een
trein van uitgeweken personen,
bestaande uit Sikhs en Hindoes,
aangevallen, aldus meldt de Rege
ring van Wcst-Pendsjaab. Zij
doodden 340 Sikhs en Hindoes en
verwondden er 250.
De troepen, die de trein escor
teerden, doodden 78 aanvallers.
Zij verwondden een ongeveer even
groot aantal.
ky ook William Bullitt, de vroe
gere Amerikaanse ambassadeur
in Moskou en de radio-commen
tator Walter Wincbell. Wisjinsky
zeide, dat hij na zijn rede in de
algemene vergadering vele brie
ven had ontvangen, welke uiting
gaven aan „onvriendelijkheid en
kwaadwilligheid."
Hij ergerde zich ten zeerste toen
tegen het einde van de voorlezing
van zijn verklaring een vijftigtal
journalisten aanstalten maakte
om heen te gaan.
Vele diplomaten waren ter confe
rentie aanwezig, o.a. Sir Alexan
der Cadogan, de permanente.
Britse vertegenwoordiger der V.
N., die vijf minuten in de zaal
verbleef. Toen Wisjinsky critiek
ging leveren op Mc Neil, fronste
Sir Alexander zijn wenkbrauwen
en ging been. Er werden heftige
woorden gewisseld tussen Wi
sjinsky en journalisten van de
Hearst-pers. Toen eèn der jour
nalisten vroeg, of ook sommige
uitlatingen van Stalin als oorlogs-
,ophitsing aangemerkt moesten
worden, wond Wisjinsky zich
zeer op. „Deze vraag kan ik niet
beantwoorden," aldus antwoordde
hij, „mijn antwoord zou de vraag
steller niet aanstaan".
'Gevraagd naar zijn meninjg
omtrent het Britse plan uit
Palestina terug te trekken, ant
woordde Wisjinsky: „Ik ben
bang, dat het Britse plan voor
uiteindelijke terugtrekking uit
Palestina begrepen moet worden
als een voorstel tot uiteindelijke
terugtrekking van de Joden uit
Palestina.- In dat geval zal onze
reactie zeker negatief zijn."
Men hoopt in vier jaar tijds het
levenspeil van Wer-t-Europa tot.
7 boven het vóór-oorlogse peil
te brengen. De varkensstand zou
nog 10 beneden het vóór-CK
lcgue peil blijven, do®i het pluim
vee 13 daarboven. Aanzienlijke
uitbreiding van de pluimveeteelt
is voorgenomen door Nederland,
Groot-Brittannië, Eire, Frankrijk
en Turkije, en hiervan de grootste
in Groot-Brittannië
De zestien landen zijn van plan'
in de komende vier jaar ook de
scheepsverliezen ad 22 millioen
ton. in te halen. Verschillende
lanlden zullen de bruinkool-pro
ductie verhogen. Ook wil tnen
zielt meer toeleggen op de pro
ductie van timmerhout.
West-Europa heeft voorts nog
60.000 mijnwerkers nodig, waar
van Nederland 4000.
Het Franse blad „L'Humanïte"
(comm.), geeft een overzicht van
de delicten, waarvan de voorma
lige leider der Bulgaarse opposi
tie, Nikolai Petkof, die thans
terechtgesteld is, beschuldigd
werd: Hij heeft persoonlijk
ibevel gegeven Dot het verbran
den van de oogst, het plegen van
aanslagen en sabotage en het
veroorzaken van troebelen met
het doel om buitenlandse inter
ventie te provoceren. 2. Hij was de
leider van een militaire samen
zwering, door middel waarvan
een staatsgreep bewerkstelligd
moest worden en die het even
tueel te hulp komende vreemde
leger moest assisteren. 3. Pet
kof hield contact met Joego
slavische, Roemeense en Poolse
fascistische bewegingen in den
vreemde".
De drie-en-negentig getuigen
charge en décharge) hebben
volgens de Bulgaarse procureur-
generaal bewezen, dat Petkof
metterdaad buitenlandse inter
ventie tegen zijn vaderland heeft
voorbereid, aldus besluit „L'Hu-
manité".
v Meer dan 100 Britse, Franse
en Amerikaanse arbeiders zijn
Vrijdag ongeveer 15 km tfen
Noordoosten van Gaza in Zuid-
Palestina begonnen met bet aan
boren van petroleum.. Dit is de
eerste grootscheepse poging om
in Palestina petroleum te boren.
De boringen worden uitgevoerd
door- een zustermaatschappij van
de Iraq Petroleum Company.
Hoewel men sinds Donder
dagochtend door pamfletten en
luidsorekers de Joden van de
„Exodus" yan het Franse aanbod
om hen in Frankrijk op te nemen
in kennis heeft gesteld, heeft,
naar verluidt, tot dusver nog geen
der 4000 Joden dit aanbod aan
genomen.
Labour heeft de zetel van
Wtest Islington (Londen) bij tus
sentijdse verkiezing behouden,
Haar candidaat Albert Evans ver
kreeg 8760 stemmen tegen 4084
stemmen voor de conservatieve
candidaat F. Howard. Labour is
sedert de laatste algemene verkie
zingen nog in geen enkele tus
sentijdse verkiezing verslagen.
Het Beierse Parlement heeft
eenstemmig een wetsvoorstel van
de Chr.-Democratische partij aan
vaard, volgens hetwelk geen bur
ger tegen zijn wil gemobiliseerd
kan worden of opgeroepen voor
de strijd.
De Nederlandse groentedroge
rijen werken momenteel op volle
capaciteit, teneinde de export van
ló50 ton gedroogde groenten en
2500 ton gedroogde aardappelen
naar Indië mogelijk te maken.
Déze hoeveelheden zijn aange
kocht door de legerleiding in In
dië, die aanvankelijk deze produc
ten uit Amerika betrok.
In verband met de benarde blik-
positie hier te lande, is men bezig
met het experimenteren 'met an
der verpakkingsmateriaal.
