De ontscheping
Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
VERKLARING van Sophoelis
Activiteit van de Consuls-Generaal
C WERELDNIEUWS)
l#fc
HUNNYMEDE PARK
van de
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1947.
naar Amerika
jChaotische toestand in
provincie Delhi
Demonstraties in Frankrijk
wegens verlaging
broodrantsoen
Een initiatief
dat waardering vond
Dr. VAN MOOK
voert besprekingen
Post voor militairen op weg
naar Indië
De 49ste Jaarbeurs
geopend
NEDERLANDS
Legercommuniqué
De mijnwerkersstaking ïin
Engeland
Prins Bernhard bezoekt de
Jaarbeurs
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door bet K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Woens
dagavond.
Vrij veel wind.
Vooral in het N. v. h. land tij
delijk krachtige wind tussen
W. en Z.-W. Tamelijk veel be
wolking, doch slechts hier en
daar enige regen. Weinig ver
andering van temperatuur.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No- 601.
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1/50,
Inzending advertentie*
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties;
5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad,
10 ct. meer.
I v -ti
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
In een vraaggesprek met een
A.N.P.-verslaggever Dinsdagmid
dag op Schiphol heeft Jh. Mr. A.
W. L. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur te Pa
rijs en voormalig Luitenant-Gour
verneur-Generaal van Nederlands
Oost-Indië, de berichten tegen
gesproken, die korte tijd geleden
de ronde deden over komende be
sprekingen over de toestand in
Indonesië, tussen Dr. Van Mook,
Mr. Kleffens, het Kabinet en hem
zelf. Jhr. Tjarda ontkende na1
dfukkelijk ooit een uitnodiging
tot deelneming aan deze bespre
kingen van de Regering te heb
ben ontvangen. Sedert zijn be
noeming te Parijs heeft hij geen
invloed meer uitgeoefend op de
gang van zaken in Indonesië, al is
hij uiteraard daarover volledig op
de hoogte gehouden.
Hij bevindt zich slechts op door
reis naar Amerika in ons land.
Om 12.45 uur Dinsdagmiddag ar
riveerde hij uit Parijs per K.L.M-
vliegtuig op Schiphol en Dinsdag
avond zou hij doorreizen naar
New-York.
Zijn bezoek aan Amerika heeft
geen diplomatieke of politieke
achtergrond, al voegde hij daar
aan toe, dat hij hoopte „in de V.S.
wel zijn vriend, Mr. Van Kleffens,
te ontmoeten." De reden van deze
reis is n.l. een particuliere: zijn
dochter treedt op 15 September
a.s in Baltimore in het huwelijk,
en Jhr. Tjarda wenst daarbij aan
wezig te zijn. Op 2 October heeft
hij het plan op de „Mauretania
naar Europa terug te- keren,
waarna hij op 7 October daaraan
volgend in Parijs zijn amt)tsbezig-
Na een bijeenkomst van het
nood-comité van het kabinet van
India is een communiqué uitge
geven, waarin verklaard wordt
dat de toestand in het district
van de Oost-Pendsjaab, grenzen
de aan de provincie Delhi, zorgen
baart, daar berichten zijn binnen
gekomen over benden, die zich
in het gebied concentreren. Nog
meer troepen worden naar Delhi
gezonden. In de buitenwijken
van Amritsar werd een colonne
vluchtelingen aangevallen, waar
op door militairen het vuur ge
opend werd en vier mensen ge
dood werden. Het nood-comité
heeft besloten een commissie in
het leven te roepen, voor de coör
dinatie van het vervoer van
vluchtelingen langs de wegen,
per spoor en door de lucht.
In diverse delen van Frankrijk
is gestaakt en gedemonstreerd in
verband met de vèrmindering van
het broodrantsoen, dat van 250
gram op 200 gram is gekomen.
20.000 arbeiders uit de automo
bielfabrieken te Clermont-Fer-
rapd zijn in staking gegaan. In
Noord-Frankrijk (Le Havre) heb
ben de havenarbeiders een staking
aangekondigd, terwijl de staking
van bet trampersóneel algemeen
is gewonden.
Een vertegenwoordiger van het
Frans algemeen vakverbond heeft
medegedeeld, dat de besprekin
gen met de regering over arbeids
voorwaarden en broodrantsóene-
ning zullen worden voortgezet.
heden weer zal hervatten.
„Mijn gedachten zijn heel dik
wijls bij Indië", zei de vroegere
G.-G. nog, die echter met beslist
heid weigerde zijn visie op de toe
stand in Indonesië kenbaar te
maken, „omdat dat zeker thans
niet op mijn weg ligt." Hij be
sloot het korte gesprek met de
mededeling, dat de Franse pers
aanvankelijk veel aandacht aan de
moeilijkheden in Indonesië had
gewijd, maar thans daarvoor wei
nig of ^een plaats inruimt.
Naar aanleiding van de uit
zending door radio-Batavia over
bijzonderheden omtrent de toe
stand van de gewonden in de
militaire hospitalen naar Hol
land, welke uitzending wordt
verzorgd door mevr. Spoor, die
daartoe zelf hospitalen bezoekt
en verder telegrafische gegevens
verstrekt krijgt uit andere ste
den op Java en Sumatra, heeft
de echtgenote van de legercom
mandant van een onbekende
schrijver uit Indië in een enve
loppe twee briefjes van vijf hon
derd gulden toegezonden gekre
gen.
Mevr. Spoor ontving nog voor
dat aan het bovenstaande publi
catie was verleend van de band
NederlandIndië uit Holland een
bedrag van veertien honderd gul
den, met de bedoeling dit geld
eveneens te besteden aan ver
snaperingen voor de gewonde
militairen in de hospitalen. Hoe
wel mevr. Spoor het initiatief tot
deze uitzendingen heeft genomen
naar aanleiding van het stopzet
ten van het luchtpostverkeer, zal
zij haar werk in de hospitalen
voortzetten.
Dr. Van Mook heeft tezamen
met de Nederlandse ambassadeur
in de V. S„ Mr. Van Kleffens,
een onderhoud van 1 uur en 45
minuten gehad met de Ameri
kaanse Minister van Buitenland
se Zaken, Marshall, en de, onder-
Minister van Buitenlandse Zaken,
Robert Lovet. Na afloop van de
bespreking zeide Dr. Van Mook,
dat de perspectieven „gunstiger"
geworden waren, terwijl hij als
zijn overtuiging uitsprak, dat de
Amerikaanse functionnarissen de
situatie in Indonesië thans beter
begrepen. Dr. Van Mook zal een
persconferentie op de Nederland
se ambassade te Washington be-
leggen.
De Qonsuls-Generaal in Bata
via maken niet spoed een aanvang
met de taak, wélke hen door hun
respectievelijke regeringen is toe
gewezen ingevolge de aangeno
men resolutie in de Veiligheids
raad.
Dinsdagochtend vertrok de fun
gerend consul-generaal voor Aus
tralië, Charles Eaton, naar Soera-
baja met een R.A.F.-vliegtuig,
hetwelk te zijner beschikking
staat in verhand met zijn consu
laire taak.
Eaton is als waarnemend con
sul-generaal voor Australië thans
door de Nederlands-Indische re
gering toegelaten tot een voor
lopige uitoefening van zijn con
sulaire functies. Op zijn reis naar
Soerabaia werd hij vergezeld door
de plaatsvervangend Britse con
sul-generaal E. T. Lambert en de
Australische consul-generaal B.
Ballard, die met het toestel door
vliegt naar Australië, alwaar^ hij
zijn verlof zal doorbrengen.
Eaton en Lambert zullen van
uit Soerabaja in overleg met de
plaatselijke Nederlandse comman
dant de Nederlandse'zijde van de
sector van Malang in ogenschouw
nemen. Verleden week heeft
Eaton reeds met zijn Franse col
lega Raux de sector van Malang
van de Republikeinse zijde be
zocht. Zij zullen over hun bevin
dingen een rapport uitbrengen
aan het consulaire comité. Zater
dag worden de beide consuls naar
Batavia teruggebracht, wellicht
met. hetzelfde vliegtuig, dat intus
sen 4 Australische 'officieren uit
Australië zal halen, die nog aan
het consulaire comité zullen wor
den toegevoegd. Van de zijde van
het Britse consulaat-generaal is
Militairen aan boord van de
„Sloterdijk" kunnen in Port Said
nog post krijgen, mits deze uiter
lijk oP 14 September a.s. ter post
is bezorgd. Wil men bij aankomst
in Batavia post bezorgd hebben,
dan moet ze uiterlijk 24 Septem
ber gepost worden.
in Singapore reeds een bespre
king gaande betreffende toevoe
ging van Britse officieren aan het
consulaire comité. Mogelijk zal
de Franse consul-generaal Raux
nog deze week of in de loop van
de volgende week wederom een
onderzoekingsreis maken in het
kadér van de taak, door de Vei
ligheidsraad opgedragen.
Gistermorgen om 9 uur is de
49ste Jaarbeurs te Utrecht zon
der enig ceremonieel, geopend.
Al dadelijk stroomden de bezoe
kers in groten getale door de
tourniquetten naar binnen. Deze
morgens zijn op het vliegveld
Soestenberg de eerste twee
K.LjM-toestellen laangekofcnen
van de speciale vliegdienst op de
Jaarbeurs. De eerste bezoekers
uit Noord en Zuid werden door
enkele autoriteiten officieel wel
kom geheten.
De nieuwe Griekse Premier
Themistocles Sophoelis heeft in
een uiteenzetting van zijn poli
tiek aan het Griekse parlement
„onvoorwaardelijke" amnestie
aan alle guerillastrijders aange
boden, die hun wapens neerleg
gen. Hij beloofde, dat een inter
nationale commissie zou worden
uitgenodigd om er op toe te zien,
dat de amnestie zou worden ver
leend. „Wanneer de opstand
definitief ten einde is", aldus
Sophoelis, „zal de regering alge
mene amnestie verlenen aan
allen, die in gevangenissen ver
blijven".
Ook de positie van de Grieken,
die naar eilanden aan de kust ver
bannen waren zou „zonder ideo
logische vooroordelen" in over
weging genomen worden. Hierna
zouden de gedeporteerden in vrij
heid gesteld worden. Indien ech
ter het aanbod der regering niet
zou worden aanvaard, zou de
regering de gehele natie- in het
geweer roepen om de opstand
meedogenloos te onderdrukken.
Voorts beloofde Sophoelis o.m. de
Het Nederlandse communiqué
van Dinsdag meldt, dat sedert de
order tot staking der vijandelijk
heden op 4 Augustus, de Neder
landse verliezen blijkens ge
gevens van de militaire genees
kundige dienst bedragen: 105'ge
sneuvelden, 214 gewonden en 8
vermisten. Bij de vaststelling
dezer cijfers is rekening gehou
den met de lichtgewonden, die in
middels zijn hersteld. Het com
muniqué meldt verder, dat de T.
N. I. onderdelen en groepen terro
risten talrijke aanvallen onderna
men op Nederlandse posten
(text verminkt Red. A.N.P.) ge
bieden zowel als in de grens
streken.
De meeste beschietingen van
Nederlandse patrouilleposten wor
den gemeld uit Midden-Java.
Ambarawa ondervond na een be
schieting met mortieren 'een aan
val van infanterie van de T.N.I.,
welke met verliezen werd afge
slagen evenals twee aanvallen op
Soemowiro, 10 kilometer ten
Noordwesten van Ambarawa. In
de Oosthoek van Java moest bij
Genteng een groep terroristen
van ongeveer 200 man worden
verdreven.
In de sector van Malang voer
den Nederlandse troepen een
grondige zuiveringsactie uit.
levensstandaard van de arbei
dersklasse ten koste van de be
zittende klasse op te voeren en
maatregelen te nemen om de
vrijheden van de vakverenigingen
te waarborgen. Zodra er „geen
samenzweringen meer worden
beraamd" zou Griekenland bereid
zijn met zijn Noordelijke buur
staten vredelievend samen te
werken.
Ongeveer 140 mijnwerkers te
Grimethorpe aarzelden Dinsdag,
of zij wel in staking zullen blij
ven. Verontwaardigd over de be
schuldiging van Homer, de com
munistische secretaris der mijn
werkersunie, dat hun houding
reactionnair is en de val van de
Labourregering ten gevolge zou
hebben, indien zij 'n nieuwe brand-
stoffenerisis zou veroorzaken,
twijfelden deze arbeiders van de
mijn te Grimethorpe er aan, of zij
de sympathie van de mijnwerkers
in de 43 andere mijnen zullen kun
nen behouden. Zij achtten het mo
gelijk, dat de rede van Horner
't sein is tot een wettelijke actie
om hem te dwingen weer aan het
werk te gaan. Minister Shinwell
heeft de bevoegdheid daar desge
wenst gebruik van te maken.
Een vertegenwoordiger van de
mijnwerkers in Yorkshire was op
grond van de rede van Horner
vol vertrouwen, dat de mijnwer
kers bereid zullen worden gevon
den om weer kan het werk te
gaan.
Slechts aangekondigd door een
telefoontje uit Soestdijk bezocht
Z. K. H. Prins Bernhard de
Utrechtse Jaarbeurs op haar ope
ningsdag. Dinsdagmiddag half
vier kwam de Prinselijke auto op
het Vreeburg te Utrecht aan,
waar de Prins bij het administra
tiegebouwtje uitstapte. De voor
zitter van de Raad van Beheer,
Dr. F. H. Fentener van Vlissingen
en de directeur van de Jaarbeurs,
Mr. J. Milius, leidden de Prins
rond door de parterre van de
vaste gebouwen en de Beatrix- en
Irenehal. Na een rondgang over
het terrein aan de Croeselaan ver
toefde de hoge gast nog enige tfld
in het administratiegebouwtje.
Om kwart over vijf vertrok Z.
K. H. weer naar het Paleis
Soestdijk.
De Oostenrijkse politie
heeft twee koffers vol dynamiet
in het bagage-depót van een
Weens station gevonden aldus
meldt de „Times". De koffers
waren geadresseerd aan een
Joods verplaatst persoon en kwa
men uit Salzburg.
De Japanse oud-gevangenen,
die uit Sovjet-Russische gebie
den zijn gerepatrieerd, zullen van
heden af een intensieve herop
voeding moeten ondergaan. Dit
zou een poging zijn om de com
munistische propaganda, die zij
naar men meent in Sovjet-kam
pen hebben moeten horen, te neu
traliseren.
Door de Amerikaanse ma
rine is bekend gemaakt, dat Za
terdag van het vliegdek van het
45.000 ton metende' vliegtuigmoe
derschip „Midway" een Duitse
V-2 met goed gevolg is afgescho
ten. Tien kilometers werden
afgelegd voordat het projectiel
explodeerde. Hoe het afgeschoten
werd is niet vermeld.
Adolph Sabath, democratisch
lid van het Amerikaanse huis
van afgevaardigden, is van plan
een wetsontwerp in te dienen,
betreffende regeringssteun aan
een nationale loterij, welke naar
hij gelooft een netto winst van
3 milliard dollar per jaar zal
opleveren.
De Berlijnse correspondent
van het A.N.P. seint:
Woeste tonelen hebben zich
gistermiddag in Hamiburgs haven
afgespeeld hij de ontruiming van
de laatste der drie schepen met
Joden van de „Exodus". De ge
vechten, die Maandag bij de oi)t-
Scheping van het eerste schip
ontstonden waren kinderspel ver
geleken bij de formele veldslag,
die zojuist gedurende twee uren
gewoed heeft in het ruim van de
„Runnmede Park" en waarbij
vierentwintig personen, onder wie
drie van de militaire politie ge
wond werden. De operation casis
is hiermede beëindigd en de 4300
Joden ziin naar twee streng be
waakte interneringskampen over
gebracht. De passagiers van het
tweede schip, de „Empire Rival"
wéren gisterenmorgen reeds aan
land gegaan, voor de pers tot de
kade werd toegelaten. Volgens
officiële lezing is deze ontsche
ping zonder incidenten verlopen.
Nadat de Britse bevelhebber
een ultimatum had gesteld, waar
in bevolen werd, dat de passa
giers binnen een uur van boord
moesten gaan. De passagiers
van het laatste schip ontvingen
om half elf een zelfde ultimatum.
Zij weigerden evenwei naar de
voorlezing te luisteren en over
stemden de luidsprekers met
Joodse ilederen. Het ultimatum
werd met een half uur verlengd
en inmiddels begonnen soldaten
en militaire politie voorbereidin
gen te treffen voor gewelddad;ge
ontruiming. Óm twaalf uur daal
den gehelmde politiemaRnen in
de ruimen af, nadat de Joden
eerst de ladders hadden wegge
trokken. Zij hadden snel het
midden der ruimen Schoonge-
maakt en eisten daarop van de
Joden, dat zij de ladders zouden
beklimmen.
Als antwoord werden zij beko
geld met blikken, glajzen, flessen
en een stortvloed van scheld
woorden. Daarop ontstond een
algemene verwarring. Op ver
scheidene plaatsen ontstonden
gevechten, waarbij vrouwen en
kinderen zeer fanatiek op de po
litie insloegen. Na enige tijd
slaagde de politie erin de orde te
herstellen en de passagiers in
groepen te verdelen. Met uit
zondering van enkele ouderen en
zieken hieven allen op de grond
liggen en moesten .met geweld
worden verwijderd.
Het verzet was zo krachtig,
I dat voor iedere emigrant vier of
vijf politiemannen nodig waren.
Ofschoon de vrouwen heftig aan
de gevechten, die bij het weg
brengen van vrijwel iedere emi
grant ontstonden, deelnamen, be
valen de officieren tegen haar
geen stokken te gebruiken. Tegen
de mannen moest men stokken
gebruiken, waarmee zij in enkele
gevallen slagen op het hoofd uit
deelden, zodat verscheidene emi
granten bewusteloos werden ge
slagen. Door de Joden werden
met prikkeldraad omwikkelde
stokken als wapen gebruikt en
vleesmessen naar de soldaten ge
smeten. Een jongen van tien jaar
beet een soldaat de vinger af.
In een der ruimen bleek het
voor de politie onmogelijk de toe
stand meester te worden en hier
moesten tenslotte de passagiers
met een sterke waterstraal wor
den verwijderd. Het verzet op
dit schip was zoveel heviger, daar
het hier georganiseerd was door
de Zionistische leider M. Ros-
mann, die tot het begin der actie
tot verzet bleef aanvuren. Hij
was de derde man, die door de
soldaten na hevig gevecht werd
overmeesterd en weggedragen.
Er was ook een groep geünifor
meerde padvinders aan boord, die
fel verzet boden. Aan dek en op
-weg naar de trein speelden zich
twee uren lang allerlei tonelen af.
Schier iedere man en iedere
vrouw en zelfs de kinderen moes
ten worden weggedragen of ge
sleept. Zij spuwden en krabden
de soldaten in het gezicht.
iHet geheel werd begeleid door
een onafgebroken koor van
scheldwoorden, waarbij „Hitler-
ibandieten" voortdurend gehoord
werd. De militaire politie, die
ons langs de trein voerde, werd bij
elk venster nageroepen als S.S.-
iHauptmann. De meest weer
barstige elementen werden in
vrachtauto's weggevoerd.
Onder de gewqnden waren
zeven vrouwen, van wie vier in
'n toestand van hysterie verkeer
den. De zwaarste verwondingen
werden toegebracht aan e«n poli
tieman, die in een oog werd ge
sneden. Voorts waren er enkele
gebroken ribben. Om half drie
was de stroom van vechtende
mensenkluwens, die aan ons voor
bij trokken, beë'ndigd en verlie
ten de politiemannen en parat
roopers het schip.
UT
H!3'
Stil
,cf»J
