Hevige ontploffingen te Cadiz
De Indonesische kwestie in de
Veiligheidsraad
CWERELDNIEUWS
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1947.
Beschietingen en
in grensgebieden
botsingen nemen
hand over hand toe
Brits bemiddelingsaanbod
i. z. Indonesië ingetrokken.
Op z'n Amerikaans.
Rede Dr Van IVIook
Verdere ontmanteling in
Sowjet-zone van Duitsland
Persconferentie van
Minister VAN KLEFFENS.
Het Amerikaans aanbod van
goede diensten.
Advies aan Truman van
luchtvaart-commissie.
GEEN HONGERSTAKING?
Oe Brits-Amerikaanse
conferentie over de Ruhr
Chinese verzoeken
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door bet K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Woens
dagavond:
Zonnig weer.
Over bet algemeen weinig be
wolking, echter met 'n kleine
kans op vorming van enkele
verspreide onweersbuien. Zelf-
ie temp. Meest matige wind
vissen Noord en Oost.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 584.
Advertentieprijs
per mm 10 ct.milllnurt
per advertentie /1,504
inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 dux.
Rubriek kl. advertentieaj
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
DE TOESTAND IN INDONESIË!
Van officiële zijde wordt ge
meld: „Beschietingen en botsin
gen in de grensgebieden nemen
hand over hand toe".
Aan het Westelijk front van
Batavia werd een patrouille op
10 km ten noorden van Tanïe-
rang door terroristen beschoten.
Kwaadwilligen werden verjaagd.
In het gebied van Buitenzorg
erende een bende het vuur on een
patrouille ten westen van Leuwi-
liang. Het vuur werd krachtig
beantwoord en na een gevecht van
15 (getal door verminking onze
ker Red. A.N.P.) uur werd de
bende met gevoelige verliezen te
ruggeslagen. Bezuiden Leuwi-
liang werd een Nederlandse truck
met Nederlandse kerkgangers
door een groep terroristen onver
wachts onder vuur genomen. Wij
leden hierbij enige verliezen.
In het gebied rondom Banjoe-
mas op Midden Java werden door
ons enige hinderlagen gelegd, te
gen infiltrerende groepen in de
grensgebieden.
Ten westen van Poerbolingo en
ten oosten van Poerworedjo kre
gen wij met enige benden con
tact. Deze werden verdreven.
Ten oosten en ten noord-oosten
van Gombong werd een patrouille
onder mitrailleurvuur genomen.
Het vuur werd beantwoord en de
tegenstanders sloegen on de
vlucht. In het gebied van Peka-
longan kwam e^n patrouille onder
mitrailleurvuur. De tegenstan
ders werden met mortieren be
stookt.
Ten oosten en ten zuid-westen
van Salatiga werd bij de normale
patrouillegang rondom deze pos
ten vanmit verschillende kam
pongs geschoten. Hiertegen werd
met kracht opgetreden. Een ken
nelijk naar voren gedrongen ben
de van de T.N.I. werd met zware
verliezen teruggedreven, met ach
terlating van 7 gewonden; 6 ter
roristen werden gevangen geno
men.
In de sector van Ambarawa
ontving een patrouille bezuiden
Bedono krachtig geweer- en mi
trailleurvuur. De betrokken ben
de, ongeveer 100 man sterk, werd
verdreven. In. de sector van Ma-
lang od Oost-Java werden onze
patrouilles herhaaldelijk bescho
ten door rondzwervende kwaad
willigen, die hierbij gebruik maak
ten, van automatische wapens.
In de sector van Modjokerto
werden onze posities bij Dinomo
beschoten, terwijl 'n patrouille bij
Banjoelegi onder vuur werd ge
nomen.
Ten zuiden van Djember wer
den 20 Chinezen bevrijd.
Op Madoera werden onze pa
trouilles ten noord-oosten van
Pamekassan herhaaldelijk met mi
trailleurs en geweren beschoten.
Op Noord-Sumatra bij Pema-
X tang Siantar zijn 600 Chinezen
geëvacueerd en naar rustiger
streken overgebracht.
Bij de zuiveringsacties werden
bij Brastagi 3 Japannezen ge
dood en te Bindjai werd een In
diër gevangen genomen.
In het gebied van Padang wer
den ten oosten van Indaroeng pa
trouilles beschoten.
Ten zuid-oosten van Padang
liep een patrouille op een mijn,
waarna terroristen het vuur open
den. Kwaadwilligen werden met
verliezen hunnerzijds verdreven.
Volgens de ingekomen berich
ten zijn onze verliezen op 18 Aug.
7 gesneuvelden 6n 17 gewonden.
Grote suikervoorraad
vernietigd.
- Van officiële zijde wordt mede
gedeeld: 'Gebleken is, dat op de
suikerfabriek Pangka bij Slawi,
zowel als op de-, suikerfabriek
Djatibarang bij Brebes ieder een
kwantum van 20.000 ton suiker
door brand is vernield.
Bij de inspectie, enige tijd ge
leden over een aantal suiker
fabrieken gehouden door de com-
missie-Meyers, werd dit kwan
tum nog op beide fabrieken aan
getroffen, zodat de vernietiging
daarvan door extremistische ele
menten onomstotelijk vast staat,
Daarmee is dus ih totaal op
deze beide fabrieken alleen 40.000
ton suiker verloren zijn gegaan.
Officiële Britse kringen uiten
hun verwondering over het be
richt uit Den Haag, dat Enge
land zijn aanbod, om in bet ge
schil tussen Nederland en Indo
nesië te bemiddelen, zou hebben
ingetrokken. Men verklaart, dat
Engeland een dergelijk initiatief
niet heeft genomen.
(Volgens officiële bron zou van
het Foreign Office de medede
ling zijn ontvangen, dat Engeland
geen stappen zou ondernemen om
zjjn bemiddeling te verlenen. Dit
besluit zou slechts wordën her
zien, indien beide zijden op En
geland een beroep zouden doen
om het aanbod te hernieuwen.
De Nederlandse Regering, al
dus werd vernomen, had besloten
liever het Amerikaanse aanbod
te aanvaarden, daar de V. S.
minder direct bij de Indonesische
aangelegenbeden zijn betrokken.)
1 i. llAftff
Maandagnacht vonden te Cadiz
hevige ontploffingen plaats, die
hun oorsprong hadden op de
scheepswerven en oversloegen
naar de munitieopslagplaatsen
van het onderzee-dépót. De tril
ling was op tientallen kilometers
voelbaar. De ziekenhuizen zijn
reeds alle vol sn de gewonden
worden naar omliggende plaatsen
vervoerd. De radio-c^nroep te Je
rez en te Sevilla, op 95 km af
stand, waar men het geluid ge-
hoo,rd had, riep artsen op, zich
naar Cadiz te begeven.
Nader wordt gemeld:
In een chemische fabriek in het
havengebied van Cadiz heeft
Maandagavond, vermoedelijk door
de grote hitte van de laatste da
gen, een ontploffing plaats gehad,
die oversloeg op de nabijgelegen
opslagplaats van torpedo's en
munitie van de onderzeedienst, die
eveneens in de lucht vloog met
een knal, die op 100 km afstand
te horen was. Een groot-deel van
de havenwijk staat in brand. Het
aantal doden en gewonden is nog
niet bekend, doch van heinde en
verre zijn artsen naar de plaats
van de ramp ontboden.
De autoriteiten hebben de toe
gang tot de stad verboden, behal
ve aan personeel van reddings
brigades, artsen, verpleegsters en
brandweerlieden. Het Spaanse
Kabinet, dat op het ogenblik van
Dezer dagen hebben de V. S.
zich bereic'. verklaard om samen
met andere grote mogendheden
enige van hun privileges op het
ge c led van radio-uitzendingen op
■le korte golf af te staan ten
einde aan kleinere mogendheden
een kans te geven zich te doen
horen op 's werelds korte golf.
Op Maandag 25 Augustus zal
te Leidschendaim in park Leeu
wenberg met een voor Nederland
ongewoon experiment begonnen
worden. Daar zal in zes dagen
tijds kant en klaar, bewoonbaar
opgeleverd, een landhuis gezet
worden volgens het systeem der
„Pronto-beton'bouw".
De bouw geschiedt slechts met
een ploeg van zes man, onder
wie twee metselaars. Het land
huis is niet Eg. ,,pre-fabricated",
het is geen noodwoning, maar
een door Ir. Jan A. Lucas van
het Architectenbureau Hoogstrate
te Rijswijk ontworpen project,
dat naar hij verwacht aan alle
eisen van een met bakstenen op
getrokken huis voldoet en daar
van uiterlijk niet verschilt. De
ondernemers (Internationale Ex
ploitatie der Pronto-betonbouw
elementen) hopen met dit systeem
eer. bijdrage te leveren voor de
opl 'ssmg van de huidige woning
nood
De regering van India heeft
besloten ambassadeurs uit te
wisselen met Egypte en Perzië,
aldus de bestaande diplomatieke
betrekkingen op hoger niveau
voortzettend.
Volgens het Sovjet-persbu
reau Tass, dat een telegram uit
Te'oris aanhaalt, zijn vier leden
van d e „democratische bewe-
weging" in Azerbeidsjan, die ter
dood waren veroordeeld, terecht
gesteld.
Heden 20 Augustus te 1315 uur
Ned. tijd zal Dr. Van Mook een
redevoering, houden, die over de
zenders Hilversum I en Hilver
sum II zal worden gerelayeerd.
Volgens het onder Amerikaans
toezicht staande Berlijnse blad
„Abend" zijn de Sowjets in hun
zóne - nog steeds bezig met de
ontmanteling van Duitse fabrie
ken, ondanks de jongste officiële
tegenspraak van de zijde der
Sowjets. De ontmanteling zou
geschieden onder het voorwend
sel van veranderingen in de fa-
breken.
de ramp juist vergaderde, heeft
zijn bijeenkomst verlengd om de
ramp te bespreken Alle plaatse
lijke ziekenhuizen zijn vol en men
moet gewonden naar naburige
steden overbrengen. De water- en
lichtvoorziening in de stad is af
gesneden. Men vreest voor nieu
we explosies.
Volgens de laatste berichten
zijn bij de ontploffing te Cadiz
500 personen om het leven geko
men, terwijl 5000 werden ge
wond. Men is er Dinsdag in ge
slaagd alle branden in de stad te
blussen. De kracht van de ont
ploffing was zo groot, dat Jerez
op 23 km afstand glasscha
de opliep. De slag van de ontplof
fing werd zelfs te Sevilla en Huel-
va gehoord.
Nadat Mr. Van Kleffens Maan
dag nog een bespreking had ge
had met vice-minister Lovett,
verklaarde de Nederlandse am
bassadeur des avonds nogmaals
in een persconferentie, dat Ne
derland op het standpunt staat,
dat de Veiligheidsraad geen ju
risdictie kan uitoefenen in het In
donesisch conflict.
Hij vestigde nogmaals de aan
dacht op het Nederlandse voor
stel tot het instellen van een
onderzoek door de consuls te
Batavia. In antwoord op een
vraag, zeide Mr. Van Kleffens,
dat Nederland niet accoord zal
gaan met het zenden van een
oommisie van onderzoek van
wege de V. N. naar Indonesië.
Mr. Van Kleffens onderstreepte
nog eens de verantwoordelijkheid
van Nederland voor de 40.000.000
Javanen, die% -Nederlands bescher
ming behoeven tegen roof en
plundering door benden.
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse Ministerie van Buiten
landse Zaken deelde Maandag
middag mede, dat de regering
van de V. S. geen officieel ant
woord van de Indonenische Re
publiek hadden ontvangen op
hun aanbod van goede dienëten.
Kringen, Welke in nauwe rela
tie staan tot het State-depart
ment, verklaarden, dat de pers
berichten omtrent een Indone
sisch antwoord de indruk wek
ten, dat dit antwoord een ver
werping in zou houden.
BEMIDDELINGS-AANBOD
INGETROKKEN.
De Amerikaanse Regering
heeft, haar aanbod tot bemidde
ling in de Indonesische kwestie
ingetrokken.
Dr. Heinrich Goering, een
broer van Hermann, is door de
zuiveringsrechtbank te Wiesba
den tot 2000 mark boete veroir-
deeld. Hij wordt tot de „kleine"
nazi's gerekend.
Als eerste spreker vroeg Gro-
myko aan de Veiligheidsraad om
onmiddellijk maatregelen te ne
men om de Indonesisc ;e Repu
bliek, „welke 'iet slachtoffer if
van een uitgelokte aanval" te be
schermen. De raad „zou niet aan
zijn verplichtingen voldoen", in
dien hij -na het beroep der Repu
bliek het nemen van stappen ver-
De commissie voor Luchtvaart
kundige coördinatie heeft aan
de President der V. S. Truman,
een rapport aangeboden, waarin
zij cp de noodzakelijkheid voor
Amerika wijst, een sterke lucht
macht te handhaven, die in staat
is „iedere aanval, welke dan
ook, te verhinderen, of af te
slaan". De commissie beveelt in
dit verband de vorming aan van
een industriële reserve, in de
vorm van verspreid liggende on
dergrondse fabrieken en grond-
stoffenvoorraden en bet tot stand
brengen van .transportsysteem,
dat massaal vervoer van troepen
en materiaal mogelijk maakt.
ZSj beveelt tenslotte aan een
altijd beschikbare reserve waar
bij zorgvuldig geoefend personeel
wordt gevormd.
Een woordvoerder voor het Brit
se consulaat te Marseille, die
persoonlijk de drie emigranten
schepen voor Port de Bouc heeft
bezocht, heeft verklaard, dat van
een algemene hongerstaking
Maandag nog geen sprake was.
Slechts enkele Joden aan boord
van een der schepen hebben de
lunch niet gebruikt. De anderen
aten echter normaal.
Thans zijn de emigranten aan
boord van alle drie Britse sche
pen voor Port de Bouc in hon
gerstaking gegaan. Volgens een
woordvoerder van de emigranten
op de „Ocean Vigour" zou deze
staking het voorspel van actief
verzet betekenefi.
Kort nadat Britse functionna-
rissen hadden ontkend, dat de op
varenden van de Britse schepen
voor Port de Bouc in hongersta
king waren gegaan, verklaarde
een officieel woordvoerder van
het Franse Ministerie van Bin
nenlandse Zaken Maandagavond:
,,Dë emigranten aan boord van
de „Empire Rival" zijn Maan
dagmiddag definitief in honger
staking gegaan." Hij voegde er
aan toe, dat zij geweigerd hadden
het dagelijkse rantsoen voedsel,
dat hun door de Ent re Aide Fran-
caise gezonden, aan te nemen,
en dat het voedsel haar land
terug gebracht was.
In bevoegde kringen te Herford
in Duitsland wordt verklaard, dat
de Britse delegatie op de confe
rentie over de steenkool van de
Ruhr te Washington zal voorstel
len de prijs van die steenkool met
50 procent te verhogen. Als dit
voorstel de steun van Amerika
krijgt, wat men in Britse kringen
stellig verwacht, zullen 15 Euro
pese landen er de nadelige in
vloed van ondervinden en wel het
meest Frankrijk, de grootste im
porteur van Ruhrkolen.
De Chinese organisaties op
Sumatra's Oostkust hebben zich
in een telegram gewend tot de
Veiligheidsraad, tot de Chinese
delegatie in dit, college en tot
Tsjaing Kai Sjek, met het ver
zoek „om afdoende maatregelen
te treffen om een eind te maken
aan de afschuwelijke wreedheden,
welke door de Indonesische troe-'
pen in koele bloede .worden be
dreven tegen de Chinese burgers
in Indonesië".
De Chinese organisaties verzoe
ken in het telegram eveneens, dat
de Veiligheidsraad aan de -Ne
derlandse troepen het bevel zich
terug te trekken niet zal geven
voordat de orde volledig is her
steld.
dei zou uitstellen, aldus Gromyko.
Grqmyko eiste instelling van
een commissie om toe te zien op
het naleven van de wapenstil
stand. „Deze commissie moet on
middellijk worden ingesteld".
Verder eiste hij de instelling
van een commissie voor arbitrage.
„Elk uitstel zal door de Neder
landers gebruikt worden om hun
militaire acties voort te zetten".
Hijj beschuldigde „sommige sta
ten' ervan, te trachten de maat
regelen van de raad te vertragen,
waarbij hij speciaal het Ameri
kaanse aanbod van goede dien
sten vermelde.
'Gromyko beschuldigde de Ver.
Staten ervan „te weinig eerbied
te hebben voor de Veiligheids
raad" en wees met nadruk op de
„Amerikaanse economische be
langen" in Indonesië. „Het Ame
rikaanse aanbod betekent een
passeren van de Verenigde Na
ties, hetgeen een gevaarlijke pro
cedure is". Hij vroeg van de Vei
ligheidsraad de oorzaken van het
huidige conflict uit de weg te
ruimen „door doeltreffende maat
regelen, welke bestaan moeten in
arbitrage en bemiddeling.
De raad moet dezd aangelegen
heid in eigen hand nemen. Elke
andere beslissing zou de belangen
van Indonesië en van de wereld
benadelen". Hij noemde Neder
land de „schuldige partij".
De Amerikaanse gedelegeerde
Johnson ontkende de door Gro
myko aangehaalde motieven van
het Amerikaanse aanbod van
goede diensten. „Er is geen
sprake geweest van pressie op de
Republikeinse regering om ons
aanbod te aanvaarden".
Hij verklaarde, dat hij niet van
plan was de goede diensten met
een ander land te delen. „Onze
enige bedoeling is, de partijen tot
elkaar te brengen, van arbitrage
is geen sprake". „Wij ontvingen
nog geen duidelijk antwoord van
de Republikeinse regering op ons
aanbod", de Ver. Staten hebben
hetzelfde belang als alle andere
naties bij een vreedzame oplos
sing van het conflikt".
Hij verklaarde zich voor het
amendement op de Australische
resolutie, door China voorgesteld.
Johnson verklaarde zich voorts
tegen arbitrage in dit conflict,
tenzij beide partijen hierin toe
stemmen. Hij sloot zich aan bij
de mening van de Chinese afge
vaardigde, die verklaard had, dat
het in ieders belang was, dat de
beide partijen onderling een opT
lossing vinden, en dat niet een
oplossing wordt opgelegd.
De Australische gedelegeerde
drong aan op onmiddellijke in
stelling van een commissie van 5
leden om een onderzoek in te stel
len. Hij motiveerde dit met te
zeggen, dat „iets meer dan goede
diensten" nodig zijn om para
graaf 2 van het statuut van de
Raad te vervullen.
Als antwoord op de verklaring
van de Amerikaanse afgevaar
digde, dat Amerika uitsluitend
goede diensten wilde verrichten
om de partijen bijeen te brengen,
antwoordde de Australische gede
legeerde, dat „de partijen reeds
bijeen waren, zonder een oplos
sing te bereiken", waarbij hij
wees op de bemiddelingspoging
van Lord Killeam.
Als middel tot arbitrage stelde
de Australische afgevaardigde
voor een commissie van drie
leden in te stellen, waarvan eer.i
bemiddelaar door Nederland, één
dooi de Republiek en één door
di Veiligheidsraad oermemd zou
worden.
Hierna voerde de vertegen
woordiger van de Indonesische
Repübliek Soetan SjaJhrir het
woord. Hij was van mening, dat
het terugtrekken van de Neder
landse troepen uit Republikeins
gebied het enige middel is om
orde en rust in deze gebieden te
herstellen.
Sjahrir geloofde niet dat on
der de huidige omstandigheden
rechtstreekse besprekingen tus
sen Nederland en de Republiek
enig resultaat zouden hebben.
„Wij beschouwen het aanbod van
goede diensten van Amerika en
Australië als een onderdoe, van
de actie van de Veiligheidsraad
om het conflict op te lossen".
Na de rede van Sjahrir werd
de zitting tot Vrijdag (15.30 Ned.
tijd) verdaagd.