iJ
A
1$
è.-
De toestand in Indonesië.
Congres Nationaal Comité
Handhaving Rijkseenheid.
ïflöf
-O'
!|f
ffi
1
iïJ
:rU
i
sï r
Hm
nUl M
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1947.
t<f
Nederland-Indonesische
Delegatie te New-York
aangekomen
De berichten van U.P. over een
verzoek van Dr Van Mook.
Wij willen Mosley
De kinderverlamming in
Engeland.
Treinongeluk in Portugal
Nederland gait
sinaasappelen eten
Beenderen
van een aapmens gevonden
Rede
van Churchill
t f
tctaiL
4' ttJl
I
n[ a,[
LAlL
!1.1.1
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Zelfde weertype
Enkele overdrijvende wolken
velden in de hogere lagen, doch
over 't algemeen vrij zonnig,
droog weer. Matige N.-Ooste-
lijke wind. Iets minder hoge
temperaturen dan gisteren.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 583.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,60»
inzendingen advertentie®
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer.
Uil
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
OFFICIËLE NED. GEGEVENS
Van officiële zijde wordt ge
meld, dat Republikeinse troepen
zich nog steeds niet aan de order
tot staking der vijandelijkheden
houden. Men kan duidelijk waar
nemen, dat de T.N.I. haar posities
vooruitschuift en de bevolking in
de randgebieden dwingt tot een
noncoöperatieve houding. Go
MaÜoera deden talrijke Republi
keinse groepen voornamelijk Sa-
Sillilaihs, in de nacht van 15 16
Augustus een welberaamde aan
val op Pamekassan, waarbij tot in
de stad werd gevochten. Met
enige verliezen onzerzijds werden
de indringers verdreven. In de
sector van Malang werden onze
posten hij Singosari en Blimihing,
gelegen aan de weg naar La-
wang, beschoten. In Malang ont
wikkelde zich enige activiteit
van sluipschutters. Enkele pa
trouilles werden met geweren en
automatische wapens beschoten.
Ten Zuiden van Modjokerto werd
een Nederlandse post met gewe
ren en mitrailleurs beschoten.
Ten Zuidwesten van Ambarawa
werd een Nederlandse patrouille
door een bende bestaande uit on
geveer 50 man, aangevallen. De
bende werd met verliezen terug
geslagen. Ten Zuidoosten van
Salatiga werd een patrouille be
schoten. Kwaadwilligen werden
verjaagd. Bij de zuiveringsactie
ten Westen van Poerwokerto
wevd vuur ontvangen van Ka-
rangewas Lor. Onze troepen
leden enige verliezen. In het Pa-
kalonganse werden tot op heden
totaal circa 2000 Chinese burgers
bevrijd. Op Zuid-Sumatra kre
gen onze patrouilles contact met
benden ten Zuiden van Batoeradja
en ten Zuidwesten van Lahat.
Sluipschutters waren actief bij
Moeara Enin en Kajoeagoeng.
Op Noord-Sumatra werd Kaba-
nojahe aangevallen door een ben
de welike met verliezen werd Ver
dreven.
Onze verliezen op 17 Augustus
zijn volgens ingekomen berichten
13 doden en 22 gewonden.
Het aanvullend communiqué
van officiële zijde meldt, dat op
de Karohoogvlakte oip Noord-
Sumatra van Brastagi tot Por-
sea de bevolking in toenemende
mate te lijden heeft onder de ter
reur en intimidatie van de „Ha-
rimau Liar", welke een strijd
organisatie van de Laskjar Ra jat
is. Vooral in de streek van Por
sea en Loembandjoeloe zwerven
vele van deze benden, die op grote
schaal requireren, wat van hun
gading is.
De Harimau Liar werkt
en maakt het Republikeins gebied
onveilig door wagens en materiaal
te requireren voor eigen gebruik.
Te Siantar is bekend geworden,
dat de bende Harimau Liar Dins
dag in de kampong Marihat de
bevolkiitg uit de huizen dreef met
de mededeling, dat een Neder
lands vliegtuig onderweg was om
de Kampong te bombarderen. De
kampong werd vervolgens geplun
derd en in brand gestoken. Ver
volgens plunderde dezelfde groep
het emplacement van de rubber
fabriek Marihat, waar de koelie
woningen werden geplunderd en
met de fabriek in brand gestoken.
Daarna werd de grote brug op de
weg naar Siantar door dezelfde
groep in brand gestoken. De vol
gende dag bezocht deze groep
Pagar Djawa en plunderde de wo
ningen van 400 Chinezen, waarna
deze in brand werden gestoken.
Hetzelfde gebeurde met de thee
fabriek.
Uit Marihat en Pagadjawa zijn
Vrijdag 1000 Chineze vluchtelin
gen aangekomen. Alle branden
op de olievelden van Pendopo zijn
thans geblust.
De toestand op Java.
Van Republikeinse zijde te Ba
tavia wordt gemeld, dat volgens
Chinese berichten het Neder
landse leger zich voorbereidt voor
een nieuwe opmars. De Republi
keinen imaken opmerkzaam op
verhoogde militaire activiteit op
Midden-Java waarvan in de laat
ste communiqué's melding is ge-
mREkt
Volgens Antara is een Chinese
vrijwilligersbrigade opgericht om
tegen de Repuiblike'nse troepen te
strijden. Het hoofdkwartier zou
te Soerakarta gevestigd zijn, 64
kilometer ten Zuid-Oosten van
Djogja.
De buitenlandse pers in
Batavia.
De te Batavia verschijnende
.Nieuwsgier" schrijft over het
werk van de buitenlandse pers al
daar, dat door de gebeurtenissen
In India het Indonesische pro
bleem van de frontpagina's der
wereldpers werd verdrongen zo
dat het grote aantal buitenlandse
correspondenten te Batavia een
paar rustige dagen voor de boeg
hebben, daar hun telegrammen
toch niet worden geplaatst.
Sommigen nemen deze gelegen
heid te baat om een bezoek aan
het pas bezette gebied te brengen,
waarbij de grootste trekpleisters
worden gevormd door de .demar
catielijnen", Oost- en West-Java,
zomede Madoera.
Overigens heerst in het kamp
der buitenlandse journalisten
stérke verdeeldheid over de méri
tes der Nederlandse actie. Het is
helaas een feit dat, een aanzien
lijk deel hunner zich weinig om
de feiten bekommert en zich een
voudig laat leiden door hun sym
pathie voor de Indonesische vrij-
he idsbeweging.
Anderen hebben Wel een eigen
mening, gebaseerd op eigen waar
neming, doch schrijven wat zrj
denken dat het publiek graag
leest, en gezien de nogal anti-
Nederlandse stemming, die thans
in de wereld overheerst, kan men
nagaan hoe hun telegrammen
eruit zien.
Echter hebben ook enige door
wat zij hier hebben gezien hun
mening over deze kwestie grondig
gewijzigd en in volle overtuiging
het Nederlandse gezichtspunt
aanvaard.
In, gezaghebbende kringen
werd Maandagochtend verklaard,
dat 30 der mjjnen in de Bori-
nage in staking zijn. Volgens de
aankondiging betreft het hier een
proteststaking van 24 uur.
De leden van de Nederlands-
Indonesische delegatie, onder wie
Soekawati en Dr. Koets, zijn Zon
dagavond te New-York aangeko
men. Sjarif- Hamid Alkardri ver
klaarde tegenover Aneta: „Wij
zijn hier gekomen om aan te to
nen dat er andere mensen geen
marionetten die in vrijheid en on
afhankelijkheid geloven. Wij zijn
zeer teleurgesteld dat wij niet door
de Veiligheidsraad zijn uitgeno
digd. Maar deze zal misschien op
zijn besluit terugkomen".
Andere leden uitten de hoop,
dat zij de kans zouden krijgen hun
standpunt voor de Veiligheidsraad
uiteen te zetten.
De Chinese afgevaardigde ver
klaarde, dat de Chinezen ten of
fer vallen aan het Republikeinse
optreden in Indonesië. 3000 Chi
nezen zijn weggevoerd uit de stad
Salatiga gn hun lot is nog niet
bekend.
De groep aangekomenen telt
veertien personen, met inbegrip
van secretarissen. Het toestel
heeft te Philadelphia een nood
landing moeten maken, wegens
defect aan de benzineleiding
Op Zaterdag 16 Augustus vond
te Utrecht in het Jaarbeursge
bouw een druk bezocht congres
plaats van het nationaal comité
handhaving Rijkseenheid.
De voorzitter Prof. Mr. P. S.
Gerbrandy gaf een samenvatting
van de ontwikkeling der Indische
kwestie in de laatste tijd en be
toogde, dat zolang de huidige
figuren blijven de gedachte aan
de Republiek met wijziging van
décor doorwerkt in elke hande
ling.
Bij de uitvoering van de politio
nele actie aldus spreker is
dit duidelijk gebleken, want in-
plaats van het kwaad in de wor
tels aan te tasten werd de zoge
naamde Republiek zorgvuldig
ontzien, om tenslotte zelfs de
actie stop te zetten. Dit ge
schiedde ogenschijnlijk als een
gevolg van een beroep van de
Veiligheidsraad, maar was in
feite reeds vooruit bepaald als
gevolg van de eis van de Partij
van de Arbeid.
Ook .bij de vergadering in de
Veiligheidsraad blijkt dezelfde
houding. Enerzijds wordt door
Mr. Van Kleffens thans de zoge
naamde republiek geschilderd als
een stel terroristen, profiteurs en
haantjeszoekers die met Japan
hebben samengewerkt, maar te
gelijkertijd wordt voorgesteld om
door diezelfde Republiek en door
Nederland een staat aan te wij
zen die tezamen een derde staat
zullen uitnodigen die een onder
zoek ter plaatse zal houden.
Spreker betoogde, dat wij in
een internationaal moeras terecht
zijn gekomen en weet dit in ster
ke mate aan gebrek aan voor
lichting in het buitenland.
Spreker zette uiteen dat intus
sen de aan onze zorgen zich toe
vertrouwde bevolking wederom
in de steek is gelaten, zodat deze
van onze houding niets meer be
grijpen en slachtoffer wordt van
haar goedgelovigheid.
Zowel uit een militair oogpunt
als met het oog op de bevolking
is de toestand onhoudhaar. Spre
ker# verklaart, dat er maar één
oplossing is, die de dreigende
rampen nationaal en internatio
naal kan afwenden, dat is afre
kenen met de Republiek.
Spreker vroeg tenslotte aan de
vergadering zich over dit punt te
willen uitspreken.
Bij de daarop volgende discussie
werd deze eis door verschillende
sprekers nog eens met alle kracht
onderstreept, waarna op voorstel
van Prof. Gerbrandy met instem
ming van alle aanwezigen een
telegram aan H. M. de Koningin
werd gezonden.
Tenslotte werd aan het lande
lijk comité verzocht met kracht
aan te dringen op e°n terstond
bijeenkomen van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal, opdat
de volksvertegenwoordiging zich
duidelijk over al of niet voort
zetten der actie kan uitspreken.
Mocht het besluit der Kamer
wederom halfslachtig zijn, dan
dient een actie te worden ingezet
voor Kamerontbinding, omdat de
vergadering van oordeel is, dat
alsdan zou blijken, dat de Kamers
niet in overeenstemming zijn met
de overvolle meerderheid des
volks.
TELEGRAM AAN DE
KONINGIN.
Het Nationaal Comité Hand
having Rijkseenheid heeft zich
met het volgende telegram tot de
Koningin gewend:
.Vertegenwoordigers van de
provinciale en plaatselijke
comité's Handhaving Rijkseen
heid uit geheel Nederland te
'Utrecht op 16 Augustus 1947 in
vergadering bijeen;
diep onder de indruk van de
grote nood waarin ons Vaderland
door het gevoerd beleid van het
vorig en huidig Kabinet is geko
men en ten zeerste geschokt door
het internationaal onrecht dat agn
Nederland wordt begaan bidden
Uwer Majesteit kracht en wijs
heid toe om in overeenstemming
met de historische roeping van
het Huis van Oranje te bevorde
ren dat maatregelen worden ge
nomen welke in overeenstemming
zijn met de waardigheid van het
Koninkrijk en zijn tradities met
de eer van de Nederlandse naam
en het belang van Uwer Majes-
teits onderdanen hier en Overzee.
Daartoe is naar onze vaste
overtuiging gedragen door de in
zichten van de meerderheid van
ons volk zowel hier als daar nood
zakelijk dat met terzijdestelling
van partijpolitiek de politionele
actie ter bescherming der mil-
lioenenbevolking terstond snel en
krachtig worden doorgezet opdat
niet meer bloed worde vergoten
dan werkelijk noodzakelijk is en
eindelijk de rust en veiligheid
worden hergeven aan hen die
zo lang reikhalzend daar naar
hebben uitgezien.
Dan zal het ogenblik zijn aan
gebroken dat zij en wij geschaard
om Uwer Majeteits Troon zullen
kunnen arbeiden aan de hervor
ming van het Koninkrijk."
W.g. in opdracht Gerbrandy,
voorzitter; Weiter, Winkelman,
Reijseger, secretaris.
TREINONGELUK OP
JAMBOREE-TERREIN.
De persdienst van de Vredes-
jamhoree te Moisson hij Parijs
meldt, dat Maandagmorgen twee
treinen, die binnen het kamp de
verbindingen onderhouden, op el
kander zijn gereden. Verschil
lende Belgische padvinders zijn
bij dit ongeval gewond geraakt.
Naar aanleiding van berichten
van'U. P. uit Den Haag, volgens
welke Dr. Van Moolk de Neder
landse Regering volmacht heeft
gevraagd om de militaire acties
in Indonesië te hervatten, totdat
geheel Java en Sumatra onder
Nederlands gezag zijn gebracht,
heeft een officieel woordvoerder
van de Nederlands-Indische Re
gering tegenover Aneta verklaart
dat alleen(text onleesbaar
Red. A.N.P.) Vorm, waarin dit
bericht van U.P. gesteld is erop
wijst, dat dit blad niet het juiste
heeft gehoord omtrent de offi-
In Oost-Londen heeft een bij
eenkomst van de Britse Liga van
Oud-strijders plaats gehad, welke
Liga, naar men zegt, Britse fas
cisten, wier bondsleider eenmaal
Sir Oswald Mosley was, onder
haar leden telt Nadat de kreet
„wij willen Mosley" weerklonken
had en de oppositie riep ,,wij Wil
len Mullally" (een anti-fascisti
sche schrjjver), werd men hand
gemeen Mullally had vroeger de
wens te kennen gegeven op deze
vergadering te spreken. Later
sprak hij in een ander gedeelte
van- Dalston (Oost-Londen) tegen
fascisme en anti-semitisme.
In de week eindigend op 9 Aug.,
zijn in Engeland en Wales 568
gevallen van kinderverlamming
geconstateerd, te^en 448 en 302
in de twee daaraan voorafgegane
weken. In 1946 bedroeg het to
taal aantal gevallen voor het ge
hele jaar 606, jlit is slechts 38
meer dan in de laatst vermelde
week. Ook in Noord-Ierland heeft
de ziekte zich geopenbaard, even
als in Schotland.
Zaterdagavond is tussen Alhan-
dra en Villafranca, 65 km ten
Noorden van Lissabon, een goede
rentrein ontspoord, die bij uitzon
dering vier wagons met passa
giers had meegenomen. Er zijn
vermoedelijk vele doden en ge
wonden, gezien het grote aantal
ambulanceauto's, dat de slachtof
fers naar een ziekenhuis in Lis
sabon heeft gebracht.
Er zijn 16 doden en 90 gewon
den. Oorzaak; van de ramp is het
breken van een as van een der
eerste wagons. Er zijn geen bui
tenlanders onder de slachtoffers.
Per s.s. „Cottica" dan de K.N.
S.M., dat Maandagochtend om
8 uur in <je Amsterdamse haven
meerde, arriveerde een zending
sinaasappelen en 2% ton citroe
nen uit Suriname die bonvrij in
de handel gebracht zullen wor
den Voor uitgedroogd Nederland
een welkome verfrissing.
Dr. Robert Broom en zijn assis
tent hebben een compleet bekken
van een aapmens te Sterkfontein
gevonden. In eeu interview ver
klaarde Dr. Broom, dat dit bek
ken veel meer cvereenkomst ver
toonde met dat van de mens als
met dat van de mensaap.
Het bekken heeft een kort maar
zeer breed darmbeen, zoals dit
ook bij de mens het geval is. De
mensapen de Gorilla's, de Chim
pansees en de Oranoetangs daar
entegen hebben een meer gerekt
darmbeen. In de nabijheid van
het bekken werd eveneens gevon
den een heiligbeen, een paar wer
vels en ribben en andere delen
van het skelet, voorts een boven
kaak met vrijwel alle tanden.
Een paar weken te voren ont
dekte Dr. Broom daar ter plaatse
een opperarmbeen en een schedel.
Een eveneens daar aangetrof
fen schouderblad week enigszins
af van dat van de mens.
eiële berichtgeving van Batavia
naar Den Haag over de vele
moeilijkheden, welke na de afkon
diging van de order tot staking
der vijandelijkheden worden on-
derv enden. Als voorbeelden noem
de de woordvoerder o.a. dat op
plaatsen, waar vroegere demar
catielijnen bleven gehandhaafd,
zoals bij Tangerang en Modjo
kerto, van Republikeinse zijde
voortdurend aanvallen worden
gedaan en andere vijandelijkheden
worden gepleegd, terwijl voorts
van Republikeinse zijde doorlo
pend aanvallen worden onderno
men op plaatsen, die zowel vol
gens Nederlandse- als volgens Re
publikeinse communiqué's in Ne
derlands bezit zijn. Telkens
blijkt, dat er een causaal verband
bestaat tussen de gepleegde ver
nielingen, berovingen en- plunde
ringen door Republikeinse gewa
pende groepen, waarbij veelal
burgers de dood vinden, en de
Republikeinse Regering in Djok-
ja. Van het staken der vijande
lijkheden is door deze schendingen
zeer weinig terecht gekomen. Dr.
Van Mook heeft de Nederlandse
Regering in kennis gesteld van
deze feiten en gezien de moeilijke
positie, welke hierdoor is ont
staan, zal hij uiteraard om in
structies hebben verzocht.
Winston Churchill, tijdens de
oorlog Minister-President van
Engeland, thans leider van de
Conservatieve partij, heeft in een
van zijn woning in Kent uitge-
i zonden rede de bevolking van En
geland ernstig gewaarschuwd, dat
een bijna mateloze ellende en
tegenspoed haar wacht, indien zrj
zich onderwerpt aan totalitaire
dwang en totalitair bestuur.
Churchill beschuldigde de La-
bourregering van een groot wan
beleid door de Amerikaanse dol
larlening zonder verstand en in
zicht uit te geven, daarbij partij
schap en klasse-vooroordeel stel
lend boven de noden van het land,
en van het voorstellen van maat
regelen,' welke ver blijven bene
den het niveau, waarop de acute
economische crisis van Engeland
moet worden opgelost.
Churohill critiseerde de dwang
maatregelen, welke Minister-Pre
sident Attlee verleden week in het
Parlement heeft aangekondigd.
Het enig alternatief, aldus Chur
chill, is een intensieve strijd om
het bestaan op basis van het sy
steem van concurrerende selectie.
„Alleen door persoonlijke in
spanning, vrije onderneming en
vindingrijkheid met alle daaraan
verbonden risico's en mislukkin
gen, met alle ongelijke beloningen
en vergoedingen kan een bevol
king van 47 millioen zich op dit
kleine eiland in leven houden".
Churchill verklaarde, dat noch
het Parlement, noch hijzelf ge
looft, dat de Conservatieve partij
of de Liberale Conservatieven, of
de Socialisten deze terugkeer tot
noodmaatregelen, die Attlee aan
kondigde, als een deel van het
vredesprogram voor Engeland
zouden aanvaarden. Churchill ver
geleek Attlee's bewering, dat En
geland op weg is naar een nieuw
sociaal systeem, waarin vrees
voor werkloosheid en armoede uit
de weg wordt geruimd, met de
slagzin op aanplakbiljetten: „Wij
werken of lijden gebrek". Vol
gens Churchill moet in vredestijd
niet alleen het Parlement, maar
'ook het volk geraadpleegd wor
den, wanneer men af wil wijken
van de Britse normen door het
recht van vrije arbeidskeuze te
beperken.
Tot degenen, die willen emigre-
tèn Vz millioen naar Canada,
Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-
Zeeland, enige honderdduizenden
naar de V. S. en Zuid-Afrika)
zeide Churchill: „Blijft hier en
vecht het uit, wij kunnen U niet
missen". Churchill eindigde met
de woorden: „Alleen langs de weg
der vrijheid kan Egeland zijn heil
verwerven".
GRATIE.
Bij Koninklijk Besluit is gTatie
verleend aan J. Meekhof, tot de
doodstraf vero^deeld bij senten
tie van het Bijzondere Gerechts
hof te Leeuwarden.
De doodstraf is veranderd in
levenslange gevangenisstraf.
ax n|
ti-
lij ^C1
oii
tè g j
I
li'
e.
ets
---1"'
>k-
i; I
'lUï
n
I
'f.' O j
n;
IV
q
S'
it
V
o
li
