f
m
11
li
i
De economische moeilijkheden van
Groot-Brittannië
Oostkust van Sumatra wenst eigen
positie buiten de republiek
ai
at
H I
Brief van Van Klef fens aan President
Veiligheidsraad
chL
n
i
DINSDAG 5 AUGUSTUS 1947.
Het plan tot uitnodiging
van waarnemers
NEDERLANDS
Legercommuniqué
REPUBLIEK
geeft order tot staken
van het vuren
Anti-Joodse demonstratie
in Engeland
Duitse politieke leiders in
Londen aangekomen
Joegoslavisch-Bulgaarse 2
overeenkomst
Prawda over De Gaulle en
Bevin
Bidault over de Franse
buitenlandse politiek
m
1
pi
dl]
I
li
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K..N AI .1
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Meer bewolking.
Wisselende bewolk v g met
hier en daar enige lichte regen.
Weinig verandering van temp.
Zwakke tot matige wind over
wegend tussen Zuid en Oost.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 571-
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
i e s "60 ct iedere
gel meer 12 ct. Ver-
ield o re ven onder
nr. B r. van dit Blad
iö ct. meer.
Naar het A.N.P. verneemt
houdt de Nederlandse Regering
het plan om een aantal Regerin
gen uit te nodigen waarnemers
naar Indonesia te zenden* in
Overweging, ongeacht het be
roep, dat de Veiligheidsraad op
beide partijen heeft gedaan om
het vuren te staken. Het aantal
uit te noodigen waarnemers zou
3 tot 5 bedragen.
Verechtynt - Drukker» N.V. Mn». P. J. e,n de S.nde - Temeuren - AU.nueu«nU,pr»s ƒ3,15per kw.r.,,1.
West-Java: De zuiveringsacties
in dit gebied worden met goed
resultaat voortgezet, o.a. ten Zui
den van Koenipgan.
Midden-Java: Kroja, 15 km ten
Zuiden van Banjoemas, en Soem-
pioeh, 14 km ten Zuidoosten van
Banjoemas, werden bezet. Gedu
rende de afgelopen dagen werden
langs de Noordkust geleidelijk aan
bver land de verbinding tussen Te-
gal en Semarang tot stand ge
bracht. Op verzoek van vertegen
woordigers van de bevolking wer
den gedurende de afgelopen dagen
beveiligingsmaatregelen op Ma-
doera genomen. Verschepingen
van grote hoeveelheden rijst ten
behoeve van de Madoerese bevol
king, die ten zeerste honger lijdt,
zijp in voorbereiding.
SumatraOp Noord-iSumatra
«taan onze troepen thans voor
Tandjong Balai, dat ongeveer 80
km ten Oosten van Pematang Si-
antar aan de kust is gelegen. On
ze verliezen volgens de tot op he
den ontvangen gegevens bedra
gen: 60 doden, 17 vermisten en
131 gewonden.
Noord-Sumatra: heden zou de
eerste trein van Medan naar Te-
gin°"tinggi vertrekken. Morgen
zll de trein waarschijnlijk door
rijden naar Siantar. De bronnen
te Sibornagit voor de waterleiding
van Medan zijn intact aangetrof
fen. De toestand waarin de 40 km
lange pijpleiding verkeert, is ech
ter niet hekend.
toelichting nederl.
LEGERBERICHT.
Het legerbericht meldde de be
zetting van Pasaroesang m het
gehied van Padan door de Neder-
lundsrs
Van officiële zijde is medege
deeld, dat van daaruit een Nefis-
groep doortrok naar een kam-
long, welke 3 km ten Noordwes
ten van deze plaats ligt, om een
aantal Niassers te bevrijden, die
daar door de T.N.I. geïnterneerd
zijn. Nias is een van de eilan
den, welke gelegen zijn vóór de
Westkust van Sumatra. Bij oe
komst van de Nefis-grcep bleek,
dat de T N.I. reeds gevlucht was.
Men trof er 1800 Niassers aan.
Het algemeen beeld van deze
streek werd gekenmerkt door
vrees en gebrek. De bevolkin0
van de randdessa's bleek zeer be
vreesd te zijn voor de terugkeer
van de T.N.I., indien de Neder
landers geen blijvende bezetting
zouden achterlaten.
NED. troepen op
MADOERA.
Volgens Republikeinse berich
ten zijn Nederlandse troepen met
7 tanks en 4 vrachtwagens vroeg
in de ochtend op Madoera aan
land gegaan. Hierbij werden zij
vanuit de lucht gesteund. Volgens
deze berichten is een vliegtuig
door de Indonesiërs neergescho
ten.
MGR. ALBERS OVER DE
HUIDIGE SITUATIE.
De Bisschop van Malamg, Mgr.
Albers die gedurende de republi
keinse' revolutie met Nederland
en Javaanse geestelijken en orde-
zusters bet katholieke leven op
Oost-Java heeft geleld, heeft aan
de vertegenwoordiger van A.r .r*.
verklaard,, dat hij de toekomst
met bezorgdheid tegemoet ziet.
De ionige Nederlandse bisschop
heeft, geassisteerd door zes Ne
derlandse paters, een Javaans
pater, acht Javaanse novicen,
27 Nederlandse zusters en negen
tien Javaanse zusters lagere en
middelbare scholen
ke door 1900 leerlingen bezocht
Wlfe' Albers was van mening,
dat bet vrijtoeidsstreven zeer sterk
tot alle lagen der bevolking is
doorgedrongen en verklaarde, dat
de Nederlanders zich slechts zul
len kunnen handhaven, wanneer
zij een zeer ruime politiek voeren
en zij met de tendenties uit de
laatste jaren rekening houden.
Tenslotte verklaarde de Bisschop,
dat de vernielingen van een groot
deel van Malang tegen de wil der
inwoners door een handvol ophit
sers bedreven was. Een door de
kerk gesticht hospitaal heeft geen
schade opgelopen.
De Republikeinse Regering
heeft bevel gegeven om Maan
dagnacht om twaalf uur plaat-
selijke tijd het vuren te staken.
VERKLARING VAN S-IAHRIR
IN BOMBAY*
Sjahrir heeft, alvorens per
vliegtuig naar Lake Succes te
vertrekken, Maandag in Bombay
verklaard, dat het beëindigen der
vjiiandelijkhedien, waartoe Maan
dag het bevel zou worden gege
ven, voor Nederland een groot
voordeel zou zijn wanneer de Ne
derlanders in het reeds bezette
gebied zouden mogen blijven.
Sjahrir voegde eraan toe, dat
naar het oordeel van de republie-
keinse autoriteiten, de toekom
stige onderhandelingen begonnen
moeten worden „op basis van de
posities, welke bereikt waren,
vóórdat de Nederlanders de over
eenkomst verbroken".
Hij verklaarde voorts, dat de
hele kwestie, aan arbitrage zou
kunnen worden onderworpen, zo
dra de Indonesische regering vol
daan zal hebben aan het verzoek
van de Veiligheidsraad om het
vuren te staken. Sjahrir kon
overigens niet zeggen wie dan
als arbiters op zouden kunnen
treden. Hij meende, dat zijn be
zoek naar Lake Succes „van
korte duur" zou zijn. „Ik zal zo
wel de vertegenwoordigers van
India als die van Australië bijL
staan".
RESOLUTIE VEILIGHEIDS*
RAAD BOVEN DJOGJA
NEERGELATEN.
Naar het Franse persbureau
A.F.P. meldt is de telkst van de
door de Veiligheidsraad aange
nomen resolutie betreffende Indo
nesië door een Nederlandse jager
boven Djogjakarta, de zetel van
de Republikeinse Regering, neer
gelaten. Radio Batavia had
Djogja gewaarschuwd, dat een
Nederlandse jager met dit doel
boven de stad zou vliegen.
De Regeringsvoorlichtingsdienst
heeft Zondag het volgende bekend
gemaakt: „Op het voorerf van
de Residents woning te Medan ver
zamelden zich Zondagmiddag dui
zenden inwoners van dit gewest
voor het aanbieden van een ver
zoekschrift, waarin onafhankelijk
heid voor de bevolking van Suma
tra's oostkust binnen het kader
van de overeenkomst van Ling-
gadjati werd gevraagd.
Aan dit verschrift is het vol
gende ontleend: „Het volk van
Sumatra Timoer (Oost-Sumatra)
acht thans het ogenblik aange
broken om als autochtone bevol
king van dit gebied haar gevoe
lens kenbaar te maken aan verte
genwoordigers van de Neder
lands-Indische Regering, gevoe
lens, die zij vanaf de proclamatie
van „Indonesia Merdeka" hebben
gekoesterd en verkropt. Deze
gevoelens zijn ontstaan en ge
broeid door de wijze, waarop men
gemeend heeft de vrijheid te moe
ten verkrijgen. De ontwikkeling
van deze gewesten toont duidelijk
aan, dat het bestuur in handen
lag van personen, die voorname
lijk op eigen voordeel bedacht wa
ren en geen rekening hielden met
het belang van het volk.
Bij de z.g. revolutie werden
honderden aanzienlijke bewoners
van dit gewest en hun aanhan
gers op gruwelijke wijze vermoord
en zij ging gepaard met plunde
ring en roof. Nog op dit ogenblik
zuchten honderden personen in
interneringskampen, ofschoon
reeds meer dan een jaar geleden
justitieel onderzoek hun onschuld
uitwees.
Dit is slechts een greep uit de
vele wantoestanden, welke hier
onder het Republikeins bestuur
ziin ontstaan".
Het verzoekschrift zegt verder;
dat reeds een voorlopig comité is
gevormd om de belangen de
bewoners van Sumatra s Oost
kust te behartigen en voegt hier
aan toe, dat door het verloop der
omstandigheden zekere delen van
dit gewest nog niet openlijk hun
stem kunnen laten horen, hoewel
met vele personen en groepen van
deze streken contact bestaat.
Dr. J. J. van de Velde, de Re-
comiba voor Noo~*d-Sumatra, heeft
op dit verzoekschrift geantwoord,
dat hij onmiddellijk de wensen en
gevoeiens aan Dr. Van Moolk zou
kenbaar maken. „Ik nodig Uw co
mité uit zo spoedig mogelijk in
nader overleg te treden omtrent
de wijze, waarop Uw ideëen in
practische daden kunnen worden
omgezet". Dr. Van de Velde be
gon zijn antwoord met het uit
spreken van zijn voldoening: „U
hebt hiermede blijk gegeven van
grote zedelijke moed en Uzelf be
kend gemaakt als te behoren tot
de grote groep van constructieve
elementen uit het Indonesische
volk, waarop de Luitenant Gou
verneur-Generaal zo dikwijls een
beroep deed in het belang van
land en volk".
Naar van gezaghebbende zijde
wordt vernomen, is de Britse
regering voornemens een speciale
najaarsbegroting in te dienen,
teneinde het hoofd te kunnen
bieden aan eventuele ernstige
inflatiegevaren, welke zouden
kunnen voortvloeien uit de maat
regelen, welke zij Woensdag a.s.
bekend zal maken. Het ernstig
ste probleem zal waarschijnlijk
kunnen voorvloeien uit de geste
gen koopkracht van de arbeiders
in die industriën waarvan de pro
ductie zal moeten worden ver
hoogd.
De regering zal haar beslissing
over 't indienen van 'n najaarsbe
groting eerst nemen nadat zij de
gevolgen van de voorgestelde
anbeidsomschakeling in de in
dustrie zal hebben vastgesteld.
Het ligt n.l. in de bedoeling om
arbeidskrachten over te hevelen
naar die bedrijven, welke meer
produceren, vooral voor de uit
voer, terwijl voorts arbeidskrach
ten zullen worden overgeheveld
naar die bedrijven, welke artike
len vervaardigen voor de bin
nenlandse markt, welke artikelen
dan niet langer behoeven te wor
den ingevoerd.
Met het oog hierop zal de
redering trachten de bestaande
contróle op de arbeidsmarkt uit
te breiden. De regering beschikt
nog over de volmachten uit de
oorlogsjaren wat betreft uitoefe
ning van controle op de arbeids
krachten in de mijn- en land
bouw. Wloensdag as. zal de
Britse Minister-President een t°1-
ledig beeld geven van de huidige
Te Liverpool, waar de brand
weer een in brand gestoken Jood
se fabrie-k wilde blussen, trachtte
de menigte de brandslangen af te
snijden. Naar de politie ver
klaarde, werden kinderen door
volwassenen aangespoord om
Joodse winkels te plunderen. Een
onbekende Jood werd mishandeld
en moest naar het ziekenhuis
worden vervoerd. In Manchester
werden de spiegelruiten van een
kledingmagazijn met bakstenen
ingeworpen en een grote menigte
joelde „weg met de Joden". Ben
andere menigte van 400 personen
trachtte een aantal Joden te be
letten om een gebouw te verla
ten, waar zij een dansavond hf.d-
den gehad.
Een delegatie van twaalf Duit
se politieke leiders, behorende tot
alle partijen, zijn Zondag; uit de
Britse zone voor een vijfdaags
bezoek te Londen aangekomen
Zijl zullen studie maken van het
plaatselijke bestuur en de parle
mentaire organisatie.
Max Brauer, de sociaal-demo-
catische burgemeester van Ham
burg en leider der groep ver
klaarde, dat men vooral belang
stelde in de economische toestand
van Engeland. „Alles, wat uw
eerste-Minister in de volgende
paar dagen zegt, zal voor ons
Van vitaal belang zijn, want
Duitslands toekomst is nauw met
de uwe verbonden."
De delegatie bestaat om. uit
vertegenwoordigers van sociaal-
democraten, christen-democraten,
communisten en centrumpartij.
De Nederlandse ambassadeur
in de Verenigde Staten, Mr. E.
van Kleffens, heeft aan de presi
dent van de Veiligheidsraad, Faris
El Khoery, het volgende schrij
ven doen toekomen:
„Ik heb de eer het telegram
te "bevestigen, dat ik heden aan
Uwe Excellentie heb doen toeko
men en dat als volgt luidde:
In een brief de dato 1 Augustus
1947 heeft Uwe Excellentie mij
de tekst doen toekomen van de
resolutie, welke die dag door de
Veiligheidsraad met betrekking
tot de toestand op Java en
Sumatra is aangenomen. Ik heb
deze telkst onverwijld telegrafisch
aan de Nederlandse regering
doorgegeven."
„Thans heb ik opdracht ont
vangen om Uwe Excellentie van
het volgende in kennis te stellen:
Hoewel de Nederlandse regering
bij; haar mening blijft, dat de Vei
ligheidsraad in het onderhavige
geval geen jurisdictie heeft, be
grijpt zij volkomen de wens van
de raad om aan het gebruik der
wapenen in dit en in andere ge
vallen een einde te zien komen.
Daarenboven verwelkomt de Ne
derlandse regering de resolutie
van de raad in deze zin, dat zij
de hoop rechtvaardigt, dat de
regering van de republiek Indo
nesië onder de druk der wereld
opinie thans bereid zal worden
gevonden cm uit te voeren, wat
zij tot dusver heeft nagelaten on
danks de voortdurende dringende
verzoeken en protesten van de
Nederlandse regering en niette
genstaande het overeenkomstige
vriendschappelijke advies van
andere mogendheden.
Bij het nemen van haar toe
vlucht tot de politiële actie heeft
de Nederlandse regering van het
begin af strict beperkte doelstel
lingen in het oog gehad; in dit
opzicht moge worden verwezen
naar de mededeling, die zij op
21 Juli aan de secretaris-generaal
der V.N. heeft doen toekomen en
waarin gewezen wend op de be
perkte aard van deze actie, die
het doen ophouden van een toe
stand ten doel had, welks voort
duren in het belang van het volk
niet langer kon worden aange
moedigd."
„De gezichtspunten, welke de
Veiligheidsraad ertoe geleid heb
ben om op beide partijen een be
roep te doen, in ernstige overwe
ging genomen hebbende, heeft de
Nederlandse regering de Luite-
nant-Gouverneur-Generaal van
Nederlands-Indië opdracht gege
ven om met de republikeinse
autoriteiten in contact te treden
ten einde aan beide zijden tot een
volledige staking der gevechts
handelingen te komen".
„De Nederlandse regering ver
trouwt en verwacht, dat de goe
de diensten, die door de regering
van de V. S. zijn aangeboden en
gaarne door de Nederlandse re
gering zijn aanvaard, grotendeels
zullen bijdragen tot het bereiken
■van de resultaten, waarop in de
resolutie van de Veiligheidsraad
wordt gedoeld. Met de meeste
hoogachting,
(w. g. Van Kleffens)
Britse economische situatie en
van de onmiddellijke maatregelen
welke de regering wenst te ne
men, teneinde aan de crisis het
hoofd te bieden. Maandag heeft
Minister-President Attlee een
voorlopige bespreking gevoerd
met een aantal leden van zijn
Kabinet over financiële aangele
genheden. Tevens had een spe
ciale bijeenkomst plaats van de
defensiecommissie, teneinde be
sprekingen te voeren over de
vermindering; van de strijdkrach
ten.
Het omvangrijke programma
op het gehied van invoerbeperkin
gen, waartoe de regeing heeft
besloten, is nog niet bekend ge
maakt. doch men kan veilig aan
nemen dat hieronder in de eei ste
plaats benzine zal vallen, als
mede films en diverse soorten
ingevoerde levensmiddelen.
De Joego-Slavische en de Bul
gaarse regering hebben Zaterdag
avond in een gemeenschappelijk
communiqué mededeling gedaan
van een verstrekkende overeen
komst, omvattende een verdrag
van wederzijdse bijstand en af
spraak tot volledige samenwer
king op economisch, politiek en
cultureel gebied.
De overeenkomst wist practise!!
de grenzen tussen beide landen
uit daar zij voorziet in afschaf
fing van visa voor in- en uitreis,
in gemeenschappelijk eigendom
van alle bezittingen in het grens
gebied en in een eventuele tol
linie. Het verdrag bevat voorts
ook een clausule pver „nauwe
samenwerking" met betrekking
tot de beweerde grens-inciden-
ten, welke door die Griekse re
gering uitgelokt zouden worden,
alsmede andere belangrijke inter
nationale kwesties. Volgens de
overeenkomst ziet Joego-Slavië
verder af van zijn recht op scha
devergoeding van Bulgarije ad
vijf-en-twintig millioen dollar. De
clausule betreffende de Joego-
Slavisch-Bulgaarse grens ver
vangt de grens-overeenkomst.
Het Sovjet-Russische blad
„Prawda" heeft Generaal De
Gaulle ervan beschuldigd, dat hij
van plan is om met buitenlandse
hulp een dictatoriaal bewind van
één man in Frankrijk te vormen.
„Te Rennes beeft De Gaulle
zijn masker afgeworpen en zich
als een agent van de Amerikaan
se expansionistische kringen doen
kennen", aldus het blad. In een
commentaar op de komende En
gels-Amerikaanse onderhandelin
gen over het Ruhrgebied noemt
de Prawda Bevin „Amerika's
handelsreiziger". „Zonder enig
ceremonieel legt Wallsitreet haar
zware hand op het Ruhrgebied
om het' tot haar sterke militaire
en economische basis in het hart
van Europa te maken. Aan En
geland wordt hierbij de keuze
gelaten om zijn belangen in het
Ruhrgebied op te geven of als
kleinere deelgenoot mee te doen".
De Franse raad der Republiek
heeft Vrijdagavond gedebatteerd
over de begroting voor Buiten
landse Zaken en die van het com
missariaat voor Duitse aangele
genheden. Georges Bidault, de
Minister van Buitenlandse Zaken,
antwoordde op verschillende vra
gen en zeide o.m.: „wij kunnen op
het ogenblik niet goedvinden, dat
het voorstel van Marshall van de
hand gewezen wordt. Daarom
hebben wij aan alle landen, die
met ons samen willen gaan, ver
zocht,. het plan-Marshall goed te
keuren. Wij behoren echter niet
tot degenen, die zich zouden wil
len schikken in een vreemde over
heersing, zelfs indien wij daardoor
het zwarte brood der vrijheid
zouden kunnen ruilen voor het
gele brood der onderdanigheid.
Wij zijn nog steeds aanhangers
van de collectieve veiligheid.
„Frankrijk, dat het gevaar kent,
dat in het Oosten opdoemt, zal
weten wat gedaan, moet worden
om het Ruhrgebied in het belang
van Europa met inbegrip van
Duitsland te exploiteren, doch
onder toezicht van Europa."
td\
>er(er'l
lerT
nzl
Otf
0
li
as
ie%
Re
>01
er#
bjie
off
tel
DYu\
)itl
oil
of
iteff
eF
■gvl
tè
irófl
ie
•scj
C ij
lcUl
grtlrl
latf
tr
rei I
ertl
Kill!
io
Ol.l
v t i!
tlidl
elf
«Vif
lei-r
inP
5S'
im/°^
K j
-• I
iai
rdf
:a
I
lef
+1
iu/
.3*!
u
V