De toestand in Indonesië.
DOUANE-OVEREENKOMST met
België en Luxemburg
ONDERHOUD met Dr. Van Mook
De situatie in Midden-Java
MAANDAG 28 JULI 1947.
Legerberichten
bezetting van tegal.
De arrestaties In Roemenië
De stakingen iiCde
Antwerpse haven
De Buitenlandse politiek
van Frankrijk
Nieuws in enkele regels
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Warm.
Over 't algemeen zonnig weer
met wat grotere kans op ver-
snreide onweersbuien. Tempe
ratuur opl. tot zeer hoge waar
den v°ora' ^et V- k*
Zwakke tot matige wind, hoofd
zakelijk uit Oostel. richtingen,
DE VRIJE ZEEUW
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimtm
per advertentie J l,öi§
Inzendingen advertentie#
tot des namiddags 4 na*.
Rubriek kl. advertentlssi
1 5 regels 60 ct.; l®0«r#
regel meer 12 ct. V«f
melding brieven ondar
nr, Bur. van dit BlaSJ
10 ct. meer.
3de Jaargang No. 564.
Verschijnt dMelijk, Drukkerij N.V. Firm, P. J. v.n ,1c S,„,l. - T.rneuren - Abonnementsprijs ƒ3,25 ,«r kw.rtn.l
VAN ZATERDAG 26 JULI.
Zaterdagmorgen is het volgen
de officiële legerbericht verstrekt
(het is als legerbericht no. 10 ge
nummerd)
In West-Java bereikten onze
troepen Los ar i, halverwege de weg
OheribonTegal.
Aan de Noordkust werd In-
dramajoe bezet, ten Zuid-Oosten
van Bandoeng werden Bandjaren
en Soreang, beide circa 15 km
van Bandoeng, bezet.
Uit Midden-Java (Semarang,
Salatiga) wordt gemeld, dat de
bevolking in steeds stijgend getal
terugkeert naar de dessa's, waar
uit de T.R.I. haar tevoren ver
dreven had, In Oost-Java werd
Lawang bezet, terwijl over land
de verbinding van Soerabaja met
de Oosthoek tot stand is gebracht
via de weg PasoeroeanProbo-
linggo.
Uit de sector-Modjokerto wordt
verhoogde Republikeinse activi
teit gemeld.
Sumatra: In Palembang heeft
het opruimen van de versperrin
gen enige vertraging in onze be
wegingen gebracht. Weekstand
van betekenis is nagenoeg ner
gens ondervonden met uitzonde
ring van het gebied van de rivier
de Kommering. Deze werd echter
zonder moeite overwonnen. De
genie herstelde binnen korte tijd
een aantal vernielde bruggen. De
houding van de bevolking was
óveral bepaald vriendschappelijk
te noemen.
Ter veiligstelling van de vrij
gekomen gebiedsdelen "worden
zuiveringsacties voortgezet.
Sinds de vorige opgave zijn aan
onze zijde géén doden gevallen.
Ook het aantal vermisten is het-
zelfde gebleven. In de laatste 24
uur werden negen man gewond.
De totale verliescijfers zijn dus
thans: gesneuveld 32, vermist 7,
gewond 50.
Het legerbericht bevat ten
slotte nog de mededeling, dat alle
berichten uit Republikeinse bron,
volgens welke door de T. R. I.
hier en daar successen zijn be
haald (Mod joker to, Salatiga, Tji-
mahi enz.), alle volledig onjuist
zjjn.
VAN ZONDAG 27 JULI.
West JavaPalaboehanratoe
aan de Wijnkoopsbaai en de cen
trale Lamadjang bij Fengalengan
werden bezet. Alle bruggen m de
weg naar Palaiboebanratoe waren
Onbeschadigd;. Bij de bezettfing
van de centrale Lamadjang werd
meer weerstand dan gewoonlijit
ondervonden. De centrale was
ogenschijnlijk in orde. De bezet
tingsdetachementen van Tjitja-
lenka en Madjalaja werden, nadat
herkenningen wanen uitgevoerd,
in verhand met andere opdrach
ten teruggenomen. Er was geen
tegenstand en wij leden geen ver
liezen De verbinding tussen
Foerwakarta en Tjikalong We tan
werd tot stand gebracht.
Midden Java: In samenwerking
met landingsdivisies van de Ko
ninklijke Marine werd Tegal be
zet. Republikeinse groepen voer
den een aanval uit in het Ooste
lijk deel van het rond Semarang
bezette gebied hij Genoeksari. De
aanvallers bezigden Indonesische
vrouwen als schild en werden
met verliezen verdreven. Later
werd in bedoeld gebied een zuive
ringsactie ingezet. Onze troepen
ondervonden daarbij hinder van
Republikeins artillerievuur.
Oost-Java: Nederlandse troepen
van Lawang hebben een tocht
gemaakt naar het 15 km verder
in de richting van Malang gele
gen Singosari teneindeeen groot
aantal van Lawang door de T.R.I.
afgevoerde en te Singosari ge
ïnterneerde Chinezen te bevrijden.
De herhaalde berichten omtrent
het gebruik van Japanners aan
Nederlandse zijde, zijn volledig
uit de lucht gegrepen.
De totale verliezen tot en met
26 Juli bedragen: 41 doden, 75
gewonden en 8 vermisten. In deze
cijfers zrjn ook enkele nagekomen
meldingen verwerkt.
De Marine-Voorlichtingsdienst
deelt mede:
Op 26 Juli zijn Nederlandse lan-
dings-divisies vanaf H. M. „Evert-
sen" en „Banckert" in Tegal aan
land gegaan teneinde de verme
iingen, welke hier reeds vóór de
komst der Nederlandse troepen
plaats hadden, tegen te gaan. De
bezetting van de havenwijk ge
schiedde zonder tegenstand.
Met ingang van heden zijn de
havens van Cheribon, Banjoewan-
gi en Probolinggo wederom voor
de handel opengesteld, waarmede
de in Januari van dit jaar getrof
fen maatregel, waarbij schepen
zich eerst in Batavia, Semarang
of Soerabaja aan een onderzoek
moesten onderwerpen om een
vaarvergunning voor deze havens
te verkrijgen, vervalt.
Teneinde de smokkelhandel in
militaire goederen beter te kun
nen beteugelen, wordt de kust
handel tussen de Amphitrite Baai
en de Langsa Baai op de Oostkust
van Sumatra verboden.
DAGORDER VICE-ADMIRAAL
PINKE).
Vice-Admiraal Pinke heeft Za
terdag in een dagorder zijn dank
uitgesproken aan de Marine voor
de prestaties en de toewijding bij
de landingen op Oost-Java van
Maandag 21 Juli.
Volgens de correspondent van
Aneta is de 85 km lange weg van
Soemedang naar Cheribon in on
geveer 10 uur afgelegd. Een dag
na de inname van Cheribon zag
hij, toen hij met een colonne mee
reed, langs de gehele weg 2 repu
blikeinse auto's en 3 uitgebrande
treincoupé's.
Volgens een correspondent van
Aneta in Salatiga, verscheen een
Nederlandse colonne uit Semarang
om de toestand te verkennen. De
doorstoot was zo verrassend, dat
een groep van ongeveer 100 T.
Pt. I. soldaten zonnebadend werd
aangetroffen. Bij het korte ge
vecht dat zich hierbij ontwikkel
de werd een hotel, waar de door
braak had plaats gevonden, door
het vuren van Nederlandse ge
vechtswagens vernield.
De T. R. I. had zich in het ge
bouw teruggetrokken.
Uiit gesprekken met de bevol
king, waaronder Chinezen, bleek,
dat deze door extremistische
groepen uiterst ruw was behan
deld. Zieken, jonge moeders met
hun kinderen niet uitgezonderd
In Salatiga werden verschillen
de Europeanen bevrijd. Sommigen
van hen bleken geen enkel kle
dingstuk meer te bezitten. Enige
K.'Njl.L.-soldaten vonden na ja
ren hun vrouw op deze plaats
terug.
Onder de Europeanen werden
enige Duitsers aangetroffen,
waaronder een vertegenwoordiger
van Hitler-Duitsland tijdens de
Japanse bezetting. Verder waren
er verschillende leiders van de
plaatselijke Japanse politie. Twee
Indonesiërs werden met het tijde
lijk civielbestuur in Salatiga be
last.
Maleise oproep tot boycot.
De woordvoerder van de com
munistische partij op Malakka
vorderde van Engeland, dat nee
de Indonesische kwestie onver
wijld voor de Veiligheidsraad zou
brengen om ,,cen einde te maken
aan de Nederlandse agressie'
Een nederlaag van de republiek
vormde niet alleen een bedreiging
voor leven en vrijheid van tachtig
millioen mensen in Indonesië doch
zou tevens een zeer reëel gevaar
zijn voor de toekomstige veilig
heid van alle volkeren van Zuid-
Oost-Azië, zo verklaarde de
woordvoerder.
De communistische partij heeft
de Maleise havenarbeiders en zee
lieden opgeroepen het voorbeeld
van de Australische en enige Ne
derlandse arbeiders te volgen en
Nederlandse schepen, bestemd
voor Indonesië te boycotten.
Tijdens een onderhoud met de
vertegenwoordiger van A.F.P.
heeft Dr. Van Miook bevestigd,
dat het accoord van Linggadjati
de basis bleef voor de Indonesi
sche politiek der Nederlandse Re
gering ofschoon de Lt.-Gouver-
neurnGeneraal weigerde bijzon
derheden mede te delen over de
onmiddellijke doelstellingen van
de Nederlandse Regering, ver
klaarde hij, dat de Regering inde
toekomst niet zou nalaten reke
ning te houden met de wensen
van zekere bevolkingsgroepen op
Java en Sumatra, in het bijzon
der die van Soendanezen, hetgeen,
aldus Dr. Van Mook, „zekere ver
anderingen met zich mee zou
brengen" in de toepassing van het
accoord van Linggadjati.
Dr Van Mook verklaarde ech
ter: alleen, wanneer wij onze
politieke actie zullen hebben be
ëindigd, zullen wij ons een scherp
Volgens de Zwitserse radio zijn
te Boekarest, waar verleden week
de voornaamste personen van de
Nationale Boerenpartij werden
gearresteerd onder wie de leider
Dr Maniu. verdere arrestaties
van leden deizer Party verricht
Een speciaal volksgerechtshof zal
het proces tegen hen voeren.
Het politiek bureau van de
Roemeense coalitiepartijen heett
besloten om de regering te ver-
zoeken, de Nationale Boerenpartij
te ontbinden.
Als gevolg van de staking on
der de Antwerpse havenarbeiders,
is het Griekse stoomschip „toy
ros" dat in de haven was aan
gekómen met 9000 ton Ameri
kaans graan aan boord
voor Zwitserland, ongelost ver
trokken en zou het schip trach
ten de haven van Rotterdam aan
Ook alle Amerikaanse schepen
met bestemming Antwerpen zou
den naar Gent en Rotterdam wor
den omgeleid. Ook onder deze zijn
verscheidene met ladingen voor
Z^ySedenstaking, die Woensdag
onder de scheepsbouwers uitbrak,
zijn thans 14.000 arbeiders be
trokken.
In de buurt van Charleroi
(België) zou een „vliegende scho
tel" waargenomen zijn.
beeld kunnen vormen van de wen
sen dezer bevolkingsgroepen."
Dr. Van Mook gaf uitdrukkmg
aan zijn voldoening over het ver
loop der operaties, doch hij ver
baasde zich over de zwakke te
genstand der Republikeinen. „Wij
verwachten geen algemene volks
opstand, doch wij hadden gedacht,
dat de Republikeinen iets anders
zouden doen dan zich over te ge
ven aan verwoestingen en plun
deringen waarvan de gehele Chi
nese bevolking te lijden heeft."
Toen hem gevraagd werd naar
de houding van de vroegere Re
publikeinse functionarissen, ver
klaarde Dr. Van Mook, dat 80
van degenen, die iop bun post
waren gebleven, thans met de
Nederlanders samen werkten en
dat bij zich verheugde over het
feit, dat een groot aantal inwo
ners van West- en Oost Java, die
wapens in hun bezit hadden, be
gonnen waren deze aan de Ne -
derlandse autoriteiten over te
Tenslotte verklaarde Drk Van
Mook, dat, naar zijn mening, de
toekomstige houding van de met
de Republiek „bevriende" landen,
zoals Voor-Indië en de Arabische
landen, „voor een groot deel zou
afhangen van de onwikkeling der
situatie". Hij voegde hier nog aan
toe dat het voorstel van Sjahrii
tot'het vormen van 'n internatio
nale brigade „te laat kwam" en
gaf te verstaan, dat de operaties
op Java en Sumatra binnenkort
zouden zijn geëindigd.
NED.-INDISOHE REGERING
STELT EEN MILLIOEN
BESCHIKBAAR].
De Nederlands-Indische Rege
ring heeft Vrijdag een bedrag van
een millioen gulden beschikbaar
gesteld voor het verlenen van
eerste hulp aan de door plunde
ring, brandstichting en vernieti
ging' van eigendommen getroffen
bevolking.
Zaterdag werden met de voor
zitter van de grootste Chinese
vereniging „Choeng hwa choeng
hwi" besprekingen gevoerd over
het besteden van deze gelden.
Immers, hoewel de hulpverle
ning voor iedereen is bedoeld, zal
de Chinese bevolkingsgroep, wel
ke het zwaarst getroffen is, prak
tisch wel zeer veel ontvangen. De
besprekingen hebben voldoende
resultaat opgeleverd. De normale
hulpverlening door het Rode Kruis
en het Departement van Sociale
Zaken wordt hierdoor niet beïn
vloed. Het Rode Kruis en de me
dische mobile teams kunnen ook
gelden ten laste van dit speciale
bedrag aanvragen.
Aan de Eerste Kamer is aan
geboden de Memorie van Ant
woord op het voorlopig verslag
terzake het wetsontwerp tot
goedkeuring en uitvoering van de
op 5 September 1944 te Londen
gesloten douane-overeenkomst met
België en Luxemburg.
Met uitzondering van enkele
punten biedt de Memorie van
Antwoord geen nieuwe aspecten
De door de leden gemaakte op
merkingen bewegen zich over het
algemeen op hetzelfde terrein
als die, welke door de Tweede
Kamer zijn gemaakt.
Ook de Ministers zijn van me
ning, dat de vorming van grotere
economische eenheden door sa
menwerking van kleine Staten
de aangewezen weg is.
Met betrekking tot het z.g.
Plan-Marshall wijzen de Ministers
er op, dat de economische samen
werking met België en Luxem
burg weliswaar zou kunnen pas
sen in een samenwerking op gro
tere schaal in Europa, doch dat
beide onderwerpen niet mogen
worden vereenzelvigd. Men moet
heide op zich zelf -beschouwen.
Met de aanvaarding .van deze
douane-overeenkomst en de eco
nomische aaneensluiting met Bel
gië en Luxemburg wordt in geen
enkel opzicht op de houding van
de Regering ten aanzien van het
Tijdens het debat in de Natio
nale Vergadering over de buiten
landse politiek van Frankrijk
heeft Pierre Cot (Radicaal) Bi-
dault verweten, dat hij evenals
de Regering een zwenking naar
rechts heeft gemaakt. „Verwijdert
Frankrijk zich niet van Centraal
Europa Waarom riskeert men
niet een verdrag te sluiten met
Tsjecho-Slowakije zo luidde
de vraag van Oot.
Bidault, de Minister van Bui
tenlandse Zaken, antwoordde, dat
Frankrijk tot nog toe geen ant
woord heeft ontvangen van de
Tsjecho-Slowaakse Regering op
het enige weken geleden door de
Franse Regering tot Tsjecho-
Slowakije en Polen gerichte voor
stel om naar het voorbeeld van 't
FransiSowjetrussisdhe verdrag
ook met deze landen een verdrag
te sluiten.
Tenslotte drong Oo-t er bij Bi
dault op aan, dat deze de volgen
de stellingen zou verdedigen:
1. Het slachtoffer moet voor
rang hebben, niet de heul.
2. Frankrijk blijft trouw aan
de overeenkomst van Potsdam.
3. Veroordeling van de bloc-
politiek.
Plan-Marshall vooruitgelopen.
Met nadruk herhalen de Ministers
hun reeds eerder gegeven verze
kering, dat hierin geen blokvor
ming mag worden gezien, welke
tegen enig land gericht zou zijn.
Ten aanzien van de opmerkingen
over de consequenties van de eco
nomische samenwerking voor het
Nederlandse loon- en prijspeil
stemmen de Ministers toe, dat het
nieuwe tarief de prijspolitiek voor
moeilijkheden plaatst, aangez.en
immers de heffing van invoer
rechten in het algemeen sedert
de bevrijding niet heeft plaatsge
vonden De Ministers zijn echter
van oordeel dat de omvang van
deze moeilijkheden wordt over
schat, aangezien o.m. de uitgaven
voor voeding van een normaal ar
beidersgezin door de invoering
van het nieuwe tarief niets noe
menswaard worden verhoogd. De
overtuiging, dat op grond hiervan
geen radicale wijziging in de loon
politiek noodzakelijk is, heeft me
de ten gevolge, dat de Ministers
niet in dezelfde mate delen in de
vrees van sommige ieden voor
een achteruitgang van onze con-
currenr.ie-positie tegenover 't bui
tenland. Elders merken de Minis
ters op, dat de spanningen als ge
volg van het uiteenlopen van bet
Nederlandse en Belgische prijs
peil niet een gevaar vormen voor
de douaneovereenkomst,, doch dat
zij wel het tempo vertragen,
waarin een volledige unie kan tot
stand komen.
Met betrekking tot de handha
ving van de deviezengrens delen
de Ministers mede, dat het in de
bedoeling ligt, zodra geleidelijk
voor bepaalde producten een aan
passing van het loon- en prijspeil
zal zijn verkregen, de deviezen-
grens voor deze goederen minder
bindend te doen zrjn of zelfs te
doen vervallen. Hierbij zal reke
ning moeten worden gehouden
met de graad van behoeftenbevre-
diging,, welke voor die producten
in de twee landen zal zijn bereikt.
Uiteraard zal hierbij de nodige
voorzichtigheid moeten worden
betracht, teneinde te vermijden,
dat door de zij het gedeelte
lijke opheffing van de devie
zengrens een te grote schok in de
betalingsbalans tussen beide lan
den wordt veroorzaakt.
Abd' El Kriim beeft het voor
zitterschap waargenomen vaneen
grote bijeenkomst van alle Noord-
Afrikaanse nationalisten. Na de
bijeenkomst is een communiqué
gepubliceerd, waarin verklaard
wordt, dat de nationalisten niet
zullen' ophouden met de strijd
vóórdat zij algehele onafhankelijk
heid verworven hebben voor Alge-
rië, Tunis en Marocco.
Volgens het Duitse nieuws
bureau in de Britse zóne hebben
de Britse en Russische autoritei
ten overeenstemming bereikt
over de scheepvaart op de Elbe.
Sleepboten uit de Britse zóne
zullen varen tussen Hamburg en
Maagdenburg, terwijl verder tot
de Tsjechoslowaakse grens Rus
sische sleepboten zullen worden
gebruikt.
Naar uit gezaghebbende bron
te Washington wordt vernomen,
zullen Amerikaanse waarnemers
de Engelse raketproeven van de
aanvang af bijwonen. Een woord
voerder van de Amerikaanse com
missie voor de atoomenergie, naar
welke een woordvoerder van het
Ministerie van Oorlog de pers
had verwezen, onthield zich van
enigerlei inlichting over de rol,
welke de V. S. bij deze proeven
zouden spelen.
Het Britse Labourparlements-
lid Douglas Jay, heeft in een rede
in Sussex verklaard, dat de En
gelsen waarschijnlijk aan het eind
van het jaar de Britse bezettings
zone zouden moeten verlaten, in
dien de V. S. de kosten der Britse
bezetting niet zouden overnemen.
Indien wij de V. S. voor de keu
ze stellen zelf de Britse zóne te
bezetten of slechts de kosten dra
gen, zullen zij waarschijnlijk lie
ver het laatste kiezen dan zelf
voor de nodige manschappen te
zorgen, aldus Jay.
Het Amerikaanse legerhoofd
kwartier in Duitsland heeft ver
klaard, dat geruchten, volgens
welke de Amerikanen Duitsers
zouden aanwerven als chauffeurs,
soldaten en arbeiders in Grieken
land, volkomen uit de lucht zijn
gegrepen. Wel worden tengevol
ge van die geruchten de arbeids-
bureaux overstroomd met aan
vragen van Duitsers uit alle delen
van de zóne die, afgaande op de
geruchten, verwachten dat zij
Amerikaans voedsel, soldij en ten
slotte het Amerikaanse staats
burgerschap kunnen verkrijgen
door zich als vrijwilliger te mel
den.
Generaal Jose Varela, de
hoge commissaris van Spaans
Marokko, is per speciaal vlieg
tuig te Madrid aangekomen, waar
hij met de Spaanse regering de
toestand in Marokko zal bespre
ken. Sedert de aankomst van
Abd-el-Krim, de leider van de
Riff-opstand tegen Frankrijk en
Spanje, slaat de Spaanse rege
ring de gebeurtenissen in Marok
ko nauwlettend gade en heeft,
naar verluidt de garnizoenen al
daar versterkt.
Op de Vrijdag gehouden con
ferentie van Voor-Indische Vor
sten heeft de Onderkoning, Lord
Mountbatten, een beroep op de
vorsten gedaan zich hij een der
nieuwe Dominions aan te sluiten.
Van een geïsoleerde positie zou
den de Vorstenlanden slechts na
deel ondervinden.
