Radiorede van Dr. VAN M00K
LEGERBERICHT van Vrijdagmiddag.
Dc Wereldconlerentie der
Christelijke Jeugd te Oslo
DE SITUATIE IN BATAVIA
ZATERDAG 26 JULI 1947.
iao
Plundering in Lawang
Moeilijkheden in" Sydney
Houding der Ver. Staten
t. a. z. van Indonesië
Beschuldiging
tegen Petkof gepubliceerd
wmm 'M
mmMm
TWEE NEGERJONGENS
GEËLECTROCUTEERD
Engelse bestelling voor de
bestrijding Coloradokever
in Nederland.
De heren Sanders en
Goedhart uit Indonesië
teruggekeerd.
De varkensstapel vertoont he r Goedliart waj
teruggang
i
WEEKSVERW ACHTIN G
medegedeeld door bet K.N.
MJ. te De Büt, geldig tot
Zaterdagavond.
Warm.
Overdag over het algemeen
zonnig warm weer, met ge
leidelijk iets toenemende
onweersactiviteit. Weinig
Iwind, aan de kust echter
tijdelijk geen wind.
Frankering
Onder Redactfoneeie leiding
van P. L. D. J- van Oevereo,
Rectactle-adroa:
Noordstr. BB-B7, Tameuzen.
Teh 2810 - Na fl uur 2073.
Abonnement
Terneuzen
EEUW
Hoofdagentschap voor
West ieeuwsch-Vlaanderen
3de Jaargang No. 563.
SFillemsweg 83, Schoondijke
Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks Drnkkerjj N.V. Firma P. J. van de Sande
Advertentieprijs
ner mm 10 ct.; minimins
per advertentie 1,60.
Inzendingen advertentie
tot des namiddags IK
Rubriek kl. advertentie!
16 Kgete 00 ct; iedari
regel meer 12 ct Vee*
melding brieven onder
nr Bur. van dit Bla£
10 ct meer.
Terneuzen
Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal.
ZON EN MAAN.
1947
Zon
Mmtn
Juli
Opk.
Ond.
Opk.
Ond.
26
4.51
20.41
15.21
24.16
27
4.52
20.40
16.34
y j
28
4.54
20.38
17.43
0.40
29
4.55
20.36
18.47
30
4.57
20.35
19.40
1.50
31
4.58
20.34
20.22
2.40
Aug.
1
5
20.32
20.54
3.41
2
5.01
20.30
21.19
4.49
3
5.03
20.28
21.38
6.—
DE TOESTAND IN INDONESIË
Na vijf dagen van militaire
actie heeft de daaruit voort
vloeiende situatie in Batavia wei
nig invloed op de handel en de
economische toestand uitgeoefend.
De rijstprijzen tonen een dalende
tendentie en de prijzen van de
groente op de diverse pasars
handhaven zich.
De handel op de geldmarkt is
levendiger dan ooit. Belangrijke
hoeveelheden republikeins geld
worden in Nederlands-Indische
courant omgezet, terwijl ook an
dersom transacties tdt stand
komen.
Tegenover Aneta is verklaard,
dat sedert het begin van de mili
taire actie alle werkzaamheden
van de politie te Batavia een vlot
verloop hebben gehad. De taak
van de politie blijft hoofdzake
lijk beperkt tot verlening van bij
stand aan de maatregelen van de
militaire politie. Zo bijvoorbeeld
het in beslag nemen van Repu
blikeinse auto's, de z,g. ,.X"
auto's, waarvan de dienst van het
motortransport heruitgifte moet
doen aan bepaalde personen.
In de eerste plaats komen Indo
nesische geneesheren voor terug
gave van hun auto's in aanmer
king, indien zij in het bezit zijn
van een eigendomsbewijs. Vele
„X" auto's dateren nog uit de
tijd van de Japanse bezetting, zo
dat deze voertuigen aan Euro
peanen toebehoren, die dienen te
worden opgespoord.
MALANG IN NEDERLANDSE
HAMDEN.
Naar de correspondent van
Aneta te Cheribon meldt, heeft
een Nederlands generaal hem
meegedeeld, dat Malang thans in
Nederlandse handen is.
In de omgeving van Cheribon
trof men twee suikerfabrieken
brandend aan; een van deze is de
„Sindang Laoet"-fabriek een
der grootste van Java. Ook te
Tegal z\jn branden waargenomen
Inmiddels is een Nederlandse
colonne van Cheribon naar het
Oosten opgerukt. Naar Generaal
Mojet mededeelde zijn de verliezen
aan materiaal uiterst gering.
Vele Republikeinse functionaris
sen, onder wie de hoofden van
politie, douane, havenwezen, eco
nomische zaken en het electricl-
teitsbedrijf verklaarden zich be
reid in functie te blijven. Textiel
voor de bevolking is reeds onder
weg.
Aneta verneemt uit Soerabaja,
dat vluchtelingen uit Lawang ge
meld hebben, dat de Chinese
toko's in Lawang in de nacht
van Woensdag op Donderdag door
de T R I. geplunderd en in brand
gestoken zijn. Een tokohouder
werd vermoord en zijn lijk werd
dn een brandend huis geworpen
In een ander huis werd de hoofd
bewoner door geweerschoten af
gemaakt, terwijl de toesnellende
oudste dochter werd dcodgescho
ten.
Australische studenten en ha
venarbeiders bij elkander een
groep van enige honderden per
sonen hadden zich te Sydney
verzameld voor een demonstratie-
tocht naar het Nederlandse con
sulaat, teneinde te protesteren te
gen het Nederlandse optreden in
Indonesië. De politie greep in en
legde beslag op spandoeken en
pamfletten, die de demonstranten
bij zich hadden. Hierop ontstonden
fbrmelo gevechten en verscheidene
personen werden neergeslagen en
moesten bloedend weggedragen
worden.
Leden van het Nederlandse con
sulaat gooiden putsen water uit
het raam op de vechtende menig
te, die daarop begon te schreeu
wen: ,,We willen vrede geen bad".
Speciale politie-eenheden bega
ven zich ijlings naar de plaats
van de strijd en slaagden erin, na
enige arrestaties, de orde te her
stellen.
(Bij informatie ten departemen-
te van [Buitenlandse Zaken deelde
men ons mede, dat nog geen rap
porten van deze gebeurtenissen
zijn binnengekomen. Red. A.N.P.j
ZELFMOORD-CORPSEN
GEVORMD.
Volgens een bericht van Radio-
Batavia hebben de Indonesiërs de
formatie van „zelfmoord-corp
sen'" aangekondigd. Als eerste
voorwaarde voor het toetreden
tot deze formaties wordt gesteld
dat men in staat moet zijn om
tenminste tien Nederlandse sol
daten te doden. De corpsen staan
onder opperbevel van „een bekend
Rlepublikeins militaire leider, die
de rang van generaal-majoor in
het Republkeinse leger bekleedt
De mogelijkheid is niet uitge
sloten dat de V: S. in een later
stadium hun diensten zullen aan
bieden om een oplossing in Indo
nesië te helpen vinden, aldus ver
nam gisteren Aneta uit bevoegde
Amerikaanse bron te 's-Graven-
hage.
Het is niet aannemelijk dat een
dergelijke stap samen met de
Britse regering genomen zou
worden, hoewel hij parallel zou
kunnen lopen aan een soortgelijke
Britse actie.
De zegsman zeide voorts, dat,
hoewel Londen en Washington
inlichtingen omitrefit de Indonesi
sche kwestie hebben utgewisseld
geeni afspraak voor een ge
meenschappelijke actie gemaakt
is. In Amerikaanse kringen
meent men dat de Nederlandse
Regering, die tot nu toe niet
gunstig tegenover arbitrage ge
stemd was, eerder geneigd zou
zijn tot het aanvaarden van be
middeling, dan het risico te aan
vaarden dat de kwestie voor de
Veiligheidsraad gebracht zou wor
den waar deze aangelegenheid
een' „politieke voetbal" zou wor
den.
De Amerikanen- zijn van me
ning dat zij meer aanvaardbaar
zijn als bemiddelaars dan de Brit
ten, daar de V. S. minder directe
interessen in dat gebied heeft
De V. S. zouden met het oog
op de algehele internationale poli
tiek zeer gaarne het vraagstuk
zo spoedig mogelijk opgelost zien,
aldus verklaarde men openhartig
in Amerikaanse kringen.
Van Nederlandse zijde deelde
men mede, dat Nederland zich
tot nu toe tegen, arbitrage #door
een derde partij verzet had, voor
zover deze 'n inmenging in inter
ne Nederlandse aangelegenheden
zou betekenen, maar men weiger
de voorspellingen te doen over de
houding van Nederland in de toe
komst.
Te Sofia is een officiële be
schuldiging gepubliceerd tegen de
onlangs gearresteerde leider van
de boerenpartij, Nikola Petkof.
Hem wordt ten laste gelegd,
dat hij een gewapende opstand
heeft voorbereid ter vernietiging
van de huidige regering. Hij heeft
2 reserve-officieren aangespoord
een geheime militaire vereniging
te vormen, genaamd „militaire
liga" en aan generaal Ivan Popof
droeg hij op zich te belasten met
het organiseren van een tweede,
soortgelijke vereniging, genaamd
de neutrale officier".
In 1947 begon hij met zijn „op
roerige en terroristische activi
teit, waarbij hij op interventie
door vreemde legers aanstuurde
De openbare aanklager heeft
de doodstraf of in elk geval
levenslange gevangenisstraf tegen
Petkof geëist.
tegen slechts 260.763 in de over
eenkomende maand van 1947.
Aanzienlijk ook is de achteruit
gang in het aantal fokzeugen,
dat nog nooit gebigd heeft, met
in 1946 nog 71.979, tegen slechts
33.384 in Mei 1947. Een ver
meerdering valt te constateren
van het aantal varkens van 60
150 kg, alsmede bij het aantal
mestzeugen. De varkensstapel
benadert thans weer de grootte,
die zij had ten tijde van de bevrij
ding in 1945. De slechte veevoe
derpositie is uiteraard de voor
naamste oorzaak in de teruggang.
Hieronder volgen enige verge
lijkende cijfers:
Totaal varkens Mei '39 1.553.413,
Juni/Juli 1945 768.733, Mei 1946
1.040.321, Mei 1947 854,914.
In verband met nagekomen op
gaven kunnen de definitieve cij
fers voor 1947 1 tot 2 »/o hoger
liggen.
■De „Daily Herald" meldt, dat
twee negerjongens, James Lewis
(15 jaar oud) en Charles Trudell
(16 jaar oud), op Woensdag 23
Juli te Woodville, Mississippi,
V. S., de doodstraf door middel
van de electrische stoel hebben
ondergaan.
De jongens hebben hun werk
gever, 'n blanke, James MdKey,
met vuurwapens gedood. Dit ge
schiedde achttien maanden ge
léden, toen beiden veertien jaar
oud waren.
In Januari 1947 werd het dood
vonnis over hen uitgesproken.
Het hooggerechtshof wilde geen
beroep toelaten en Dinsdagavond
heeft gouverneur Fielding Wright
alle verzoeken om het doodvonnis
te wijzigen verworpen. (Verschei
dene instituten in de Verenigde
Staten en Engeland hadden po
gingen gedaan om verandering in
het vonnis te verkrijgen, in ver
band met de jeugdige leeftijd der
delinquenten)
Nader wordt nog gemeld, dat
Trudell het eerst geëxecuteerd is,
„omdat hij het dodelijke schot
niet gelost heeft".
Vijftig blanken wachtten bui
ten de gevangenis. Negers was
gezegd, uit de buurt te blijven.
Vrijdagmiddag te 17 uur is te
Batavia het officiële legerbericht
van die dag uitgegeven. Het
luidt als volgt:
In West-Java werden Poerwa-
karta, 18 kilometer ten Zuiden
van Tjikampek, Pamanoekan,
Madjalaja, Tjitjalenka, Fasar-
boengoer en Pegandanbaroe be
reikt en bezet.
De ondernemingen Tjipetir en
Parakan Salak in het gebied van
Soekaboemi werden bereikt. Op
deze ondernemingen had brand
stichting plaats gehad. De tunnel
bij Saksaat, in ide spoorlijn Ban
doengPoerwakarta, is in onbe-
scjhadigde toestand aamgetrdffen
eni bezet.
Tjikalong-Wetan, gelegen be
oosten de lijn TjimahiPoerwa
karta, werd bezet.
In de buurt van de reeds ge
noemde plaatsen Tjitjalenka en
Madjalaja is door de Republikein
se gewapende troepen veel ver
nield en verbrand.
Luchtverkemning wees uit, dat
het bekende radiostation Malabar
in brand staat.
Midden-Java: Zuiveringsacties
hadden plaats in de omgeving van
Banjoebiroe.
Oóst-Java: Pasoeroean werd bij
verrassing bezet. In de omgeving
van Probolinggo werden zuive
ringsacties uitgevoerd, waarbij
arrestaties werden verricht. Dja-
tiroto werd bezet, waarbij de al
daar gelegen suikerfabriek in on
beschadigde toestand werd aan
getroffen.
Tijdens de zuiveringsacties ui
de Oosthoek bij Franjakan werd
een Duitser gevangen genomen.
De verbinding: tussen Lioemadjan
en Djember werd tot stand ge
bracht.
In de stad Modjokerto hadden
gedurende de nacht van 23 op 24
Juli infiltraties plaats. De daar
tegen genomen maatregelen had
den een volledig succes.
Sumatra: Bij Medan onderna
men gewapende Republikeinse
groepen in de nacht van 22 op 23
Juli aanvallen op het pas door
Nederlandse troepen bezette
Bindjai, terwijl ten Oosten van
Medan op enkele Nederlandse
posten en patrouilles werd ge-
schdten.
Ook in het nieuw bezette ge
bied rond Medan vinden zuive
ringsacties plaats. De treinver
binding tussen Medan en Am-
hcmia werd hersteld.
Rond Padang werden eveneens
de zuiveringsacties voortgezet,
zonder dat weerstand van bete
kenis werd ondervonden. Aanzien
lijke hoeveelheden wapens werden
in beslag genomen.
Aan Republikeinse zijde bedroe
gen de verliezen hier enkele
doden.
Uit Palembang wordt bericht,
dat Baroeradja, 150 km ten Zuid-
Westen van de stad, werd bezet.
De houding van de bevolking
tegenover de Nederlandse troe
pen laat nauwelijks iets te wen
sen over. Men toozich hier en
daar weliswaar wat onzeker, doch
elders, bijvoorbeeld in Cheribon
en in verschillende plaatsen in de
Pre anger en in Oost-Java, wer
den de troepen met enthousiasme
ontvangen. De bevolking uit de
omstreken van het vliegveld Ka
lidjati liep toe om hulp te ver
lenen bij het noodzakelijk herstel
Hierdoor was dit vliegveld Don
derdag reeds voor gebruik ge
schikt. Opgemerkt kan worden
dat bij de bevolking allerwege be
grip blijkt te bestaan omtrent de
taak van de Nederlandse troepen
Van tegenstand van enig ge
wicht is, uit militair oogpunt be
zien, nauwelijks sprake.
De verliezen aan onze zijde
sedert het begin van de acties be
dragen 32 doden, 41 gewonden en
7 vermisten.
Medan: Te Bindjai was Donder
dag tijdens het bezoek van „Re-
eomban" Dr. J. J. van de Velde
nagenoeg slechts de Chinese be
volking aanwezig. De Republi
keinse bestuursambtenaren waren
gevlucht met uitzondering van
70 politieagenten, die tot samen
werking bereid waren. De be
volking langs de wegen was zeer
vriendelijk. De voedseltoestand is
goed. De Chinese wijk Deli Hoea
is helaas brj het vertrek van de
Lasjkars door hen platgebrand.
Te Medan zijn reeds zeven
honderd vluchtelingen opgenomen.
Men zal zich herinneren, dat
Engeland, beducht voor de Colo
radokever, dit voorjaar verscherp
te phytopathologische voorschrif
ten heeft uitgevaardigd voor de
invoer van tuinbouwproducten,
welke er op gericht zjjn de ver
spreiding van het schadelijke ge
dierte tegen te gaan.
Deze voorschriften hebben ook
betrekking op Nederland, waar
mede ons land, naar Nederlandse
opvatting ten onrechte, op een
lijn is geplaatst met andere West
Europese landen, waar de bestrij
ding van de kever, die „vreet aan
oogst en deviezen", minder inten
sief wordt gevoerd.
Het wordt dan ook van groot
belang geacht, dat Engeland, op
uitnodiging van Nederlandse zijde
bereid is poolshoogte te komen
nemen omtrent de stand van de
Coloradokeverbestrijding in ons
land. Dr. Wilkins, directeur van
de afdeling tuinbouw van het En
gelse Ministerie van Landbouw,
en Dr. Gimingham directeur van
het Plant Pathology Laborato
rium, zullen in de laatste week
van Juli een bezoek aan Neder-
Met het Indië-vliegtuig zijn Vrij
dagmiddag op Schiphol geland de
heren Mr. P. Sanders, secretaris
generaal van de Commissie-Gene
raal, en F. Goedhart, Tweede Ka
merlid van de Partij van de Ar
beid.
Na het vervullen van de douane
formaliteiten deed de heer Goed
hart enige mededelingen over zijn
ervaringen in Indonesië.
Vrijdagmiddag heeft de Luite
nant-Gouverneur-Generaal, Dr. H.
J. van Mook voor Radio-Batavia
een rede uitgesproken.
Hij zeide, dat hij, ofschoon het
nog geen vijf i-dagen geleden is,
dat de regering het ernstige en
moeilijke besluit moest nemen de
weg van onderhandelingen met de
Republiek voorshands te verlaten,
behoefte gevoelde, rekenschap te
geven van de toestand en de ge
beurtenissen.
De Regering wist, toen het be
sluit genomen werd, dat de onder
nomen actie door velen in de
wereld zou worden beoordeeld als
een daad van Nederlandse agres-
Volgens hem is het besluit
tot overgaan van militaire
maatregelen niet door de
Commissie-Generaal onder
steund.
Volgens de heer Goedhart heeft
Dr. Van Mook, na een vergadering
met de heren Schermerhorn en
Van Poll eigenmachtig de Rege
ring getelegrafeerd, dat men een
stemmig de mening was toege
daan, dat er geen andere moge
lijkheid overbleef. Volgens de heer
Goedhart waren beide leden van
de Commissie-Generaal het ech
ter geenszins met dit standpunt
eens. Prof. Schermerhorn zou dan
ook na het telegram van Dr. Van
Mook zelf Dr. Beel hebben gete
legrafeerd, dat hij het niet eens
was met de gang- van zaken.
land brengen ter bestudering van „Wanneer het aan de gier
de maatregelen ter bestrijding landse Regering gelegen had
van de Coloradokever. i aldus de heer Goedhart was
het voordien reeds twee maal
zover geweest. Interventie heeft
i „..(...1 dit echter voorkomen."
De heer Goeonarr was zélf in
Batavia toen de politionele actie
i een aanvang nam. Hij beschreef
Bij de in Mei j.l. gehouden razzia als uitermate ordelijk,
voorjaarstelling van de varkens- werd 2iÈeT correct opgetreden,
stapel is deze blijkens het ^sta- hetgeen hij zelf heeft kunnen
tistisch bulletin no. 41, jaargang
1947, van het Centraal Bureau
voor de Statistiek in verhou-
dng tot Mei 1946 met rond 200.000
dieren teruggelopen en bedroeg
ruim 50 »/o in vergelijking met
Mei 1939. Bijna over de gehele
linie is een teruggang te bemer
ken. Deze komt het sterkst tot
constateren, toen hij werd aange
houden. Overigens zei de heer
Goedhart: „Als je tegenwoordig
in Indonesië socialist bent, wordt
je behandeld als een paria
De heer Goedhart achtte het
tevens waarschijnlijk, dat Prof-
Schermerhorn naar Nederland
De Franse premier, Paul Rama-
dier, heeft te kennen gegeven dat
Frankrjjk wel geneigd is om de
4500 landverhuizers die Groot-
Brittannië terug zal brengen, blij
vend op te nemen.
De landverhuizers mogen zich,
indien zij dit wensen, voorlopig in
Frankrijk vestigen en het is niet
uitgesloten, dat zij zich blijvend
in Frankrijk mogen vestigen, in
dien zij hierom verzoeken en in
dien zij werk vinden", aldus de
Franse pijgmier.
„Wij weten niet of de landver
huizers van boord willen gaan en
welke maatregelen er getroffen
moeten worden, dit hangt hoofd
zakelijk van de wens der réfugiés
zelf af".
Hij voegde er aan toe, dat er
geen enkele formele overeenkomst
inzake het landverhuizerspro
bleem tussen Engeland en Frank
rijk bestond, doch dat hier alleen
de internationale overeenkomsten
geldend waren.
Op de vraag of de kwestie van
de Joodse réfugiés niet eigenlijk
voor de V. N. gebracht zou moe
ten worden, antwoordde hij, dat
hier het gehele probleem van de
verplaatste personen, niet alleen
besproken doch ook beslist zou
moeten worden. „Het is werke
lijk beklagenswaardig, dat deze
verplaatste personen, waarvan
het grootste gedeelte 7 jaar in
nazi-kampen geïnterneerd is ge
weest, nog steeds op zoek zijn
naar een toevluchtsoord".
uitdrukking brj het aantal biggen komt, al dan niet met instem
dat in Mei ming van de Nederlandse Re
bedroeg, gering.
beneden zes weken,
1946 nog 371.741 stuks
Drie Griekse rechters, heb
ben zich naar het eiland Icaria
nabij Samos, begeven om de
rechtzaken tegen aanhangers van
linkse groeperingen, die tijdens
de laatste twee weken wegens
„medeplichtigheid aan een com
munistisch complot" werden ver
bannen, te onderzoeken, aldus het
Griekse nieuws agentschap. Er
zullen drie commissies worden
samengesteld om de bestudering
van hierop betrekking hebbende
bewijsstukken te bespoedigen.
Zoals gemeld, werd dezer dagen
te Oslo de wereldconferentie der
Christelijke jeugd geopend door
Ds. Alex Johnson van Noorwegen.
De Minister van Buitenlandse
Zaken, Harvard Lange, sprak de
conferentie namens de regering
toe. Bisschop Berggrav deed dit
namens de Noorse kerk.
De openingsrede werd gehouden
door Dr. W. A. Visser 't Hooft,
secretaris-generaal van de Wereld
raad van Kerken, die, naar het
persbureu der Ned. Hervormde
Kerk ons bericht, wees naar de
conferentie te Amsterdam in 1939,
enkele weken voor het uitbreken
van de oorlog.
„Amsterdam", zo zei hij, „heeft
ons de kracht gegeven, waardoor
we in staat waren te leven in ge
vangenkampen, in kazernes, in
vluchtelingenkampen, in bezette
landen. De refugee, die uit haar
land vluchtte met alleen een bijbel
en een lijstje met namen van de
deelnemers aan de conferentie in
Amsterdam, was een symbool van
het grote gezin, waartoe we be
horen."
Dr Visser 't Hooft herdacht
velen, die sinds 1939 overleden
zijn. Hij noemde in het bijzonder
Dr. J. Eykman, die de conferen
tie van Amsterdam organiseerde
en een pionier was van het gees
telijk verzet in Nederland. Hij
werd door een ziekte overvallen
in het concentratiekamp Buchen-
wald, waaraan hij na terugkeer
in Nederland in de oorlogswinter
1945 overleed.
De conferentie betreurde het,
dat de jeugd uit Sovjet-Rusland
niet vertegenwoordigd was. Het
patriarchaat te Moskou achtte
het beter dit jaar nog geen dele
gatie te sturen. Ook de afgevaar
digden uit Japan zijn niet aan
wezig. Reeds was een af scheids
dienst gehouden, toen het bericht
kwam, dat de nodige vergunnin
gen om het land te verlaten niet
werden afgegeven.
Vervolgens wees Dr. Visser
't Hooft op de diepgaande ver
deeldheid, die er overal heerst,
maar die wel het meest tot uit
drukking komt tussen Rusland en
het Westen, omdat dit een geeste
lijke kloof is.
De spanning echter, tussen de
volkeren in Azië en Afrika aan
de ene kant en die van Europa
en Amerika aan de andere kant,
dreigen aanleiding te geven tot
een nieuwe, onoverbrugbare kloof.
De Christelijke kerken hebben
niet gedaan, wat zij heulden moe
ten doen, om de verdeling van de
wereld in vijandelijke kampen
tegen te gaan. In hun eigen leven
hebben zij niet getoond, dat zij
weten, wat verzoening is.
„U zult het mij wel niet kwa
lijk nemen" zo zei spreker, „wan
neer ik in dit verband vooral denk
aan het conflict waarin mijn eigen
land is gewikkeld en ik wil dan
ook tot onze Indonesische vrien
den zeggen, hoe diep ik de schuld
gevoel, die op mijn eigen land
drukt voor de vreselijke gebeur
tenissen, die juist plaats vinden,
nu wij elkaar hier ontmoeten."
Des avonds was er een ope-
ningsdienst in de Dom van Oslo,
die geleid werd door Bisschop
Berggrav. De geloofsbelijdenis en
het Onze Vader werden door ieder
in zijn eigen taal gezegd en bo
vendien werd voor de preek door
vijf verschillende landen de bijbel
gelezen.
Dr. Van Mook zeide, dat het
altijd moeilp is gevallen als deze
te beoordelen. Bijzonder moeüijk
is echter het geval van de Repu
bliek, waar de uiterlijke vormen
zo sterk de innerlijke tegenstrij
digheden verbergen
Het onafhankelijkheids streven
van het Indonesische volk wekt
algemeen sympathie, niet in de
laatste plaats tg de Nederlanders.
De Republiek toonde zich als de
belichaming en kampioene van dit
streven. Hoe pijnlijk het eerste
en revolutionnaire tijdperk der
Republiek ooi zijn moest voor
talrijke Neder-irtlers ,die gedu
rende de Japanse bezetting alles
aan dit land ten offer brachten
zo lag het voc de hand, dat het
regeringsbeleid van Nederland
zich richtte op de versteviging en
de constructs ve krachten in de
Republiek om tezamen deze ge
westen op te r akten uit hun nood
en verval. ki
Reeds in Februari 1946 had de
Nederlandse legering' op grond
van de Koninklijke rede van
December 1942 het recht op zelf
beschikking va r het volk van In
donesië erkend; daarom had de
Nederlandse Regering in de over
eenkomst van Linggadjati uit
drukkelijk als doel van haar be
leid gesteld de oprichting van de
Verenigde Staten van Indonesië,
die als gelijfo n met Nederland
zouden samengaan.
Was het begrijpelijk, dat de
Republikeinen met enig wantrou
wen uit vrees /oor een terugkeei
der koloniale vehoudingen hier
tegenover stond, in November-
December 1946 was daar geen
reden meer voor, Gemapk.e a.
spraken pleegt Nederland nauw
keurig na te komen.
De Republikeinse wereld bleet
intussen een gesloten wereld.
Niet gemakkelp viel waar te
nemen, wat zich daarbinnen af
speelde; tegelp bleef de Fepti
bliikeinse propaganda Nederland
en de Nederlanders afschilderen
als belagers van de vrijheid van
Indonesië, tegen gemaakte af
spraken in.
Ook internationaal bleef de Re
publiek zich dringen op de plaats
van geheel Indonesië. Eveneens
tegen gemaakte afspraken in gin
gen Republikeinse organisaties
voort gewelddadige acties te voe
ren en bedreigingen te uiten te
gen hen, die samenwerking met
ons hadden aanvaard. Iedere sa
menwerking werd door Djogja
afgewezen; Djogja bleef in gezel
schap van Japanners en Duitsers,
deserteurs, Westerse en Oosterse
avonturiers en profiteurs. De Re
publiek was oorzaak, dat Neder
land een militair apparaat moest
handhaven, daar de Republiek de
belaging der bezette plaatsen
voortzette. Steeds werd samen
werking moeiip«r ^on
wantrouwen en vija
een goed en betrouwbaar rechts-
apparaat op te bouwen was ver
dwenen. Langzamerhand keerden
de Indonesiërs zich zelf tegen de
Republiek ,niet tegen de onafhan
kelijkheid. Dit kwam eerst naar
voren in de bezette steden van
Oost-Indonesië en Borneo, lang
zamerhand in toenemende mate
binnen de Republiek zelf
Hoe onjuist de voorstelling van
zaken is als zou de Nederlandse
Regering wegens afwijzing van
een klein onderdeel van haar
voorstellen tot de huidige actie
hebben besloten, meende Dr. Van
Mook onnodig te herhalen. De
grondslag voor een werkelijke re
habilitatie dreigde steeds smaller
te worden doordat de vijandelijk
heden steeds toenamen.
Het is geen strijd van volk
tegen volk; dit hebben de gebeur
tenissen der laatste vijf dagen
zeer duidelijk aan het licht ge
bracht. Nergens waar onze troe
pen kwamen werd vijandschap
onndervonden. Integendeel. de
algemene reactie is één van ver
lichting, dat eindelijk bij overeen
komst de toestand van strijd en
terreur gaat verdwijnen.
Dat bij zulk een uitgebreide
actie zeer weinig verliezen wer
den geleden is een feit, dat boek
delen spreekt.
De betreurenswaardige politiek
van de Republiek van verschroei
de aarde is weinig anders dan een
kapitaalsvernietiging op grote
schaal en in de meeste gevallen
een vernietiging van niet-Indone-
sisch bezit.
Ten diepste betreurt de Rege
ring de brandstichtingen en ver
nielingen die in een aantal steden
hebben plaats gehad en waarin
met name de huizen en bezittin
gen van de Chinezen het middel
punt waren van vandalisme en
roofzucht. De Regering zal alles
in het werk stellen om deze ge
beurtenissen te beperken en om
hulp te verlenen aan individuële
slachtoffers hiervan.
Met de grootste nadruk wil de
Regering er op wijzen, dat de
strijdwijze niet één is van een
volksoorlog en dat daarmede is
aangetoond de noodzakelijkheid
van een goede gemeenschappelijke
politie-organisatie ten behoeve
van de binnenlandse veiligheid.
De Regering doet een beroep
op allen in de gebieden waar Ne
derlandse troepen de veiligheid
handhaven met alle kracht er aan
mede te werken, dat zo spoedig
mogelijk de taak voor orde en
veiligheid door een normaal ge-
constitutioneerde politieorganisa
tie kan worden overgenomen.
Het zal daardoor mogelijk wor
den in deze delen van Indonesië
de staatkundige organisatie op te
bouwen om tezamen met Oost-
Indonesië en Borneo de Verenig
de Staten van Indonesië te vor
men. De Regering zal hiermede
niet langer wachten dan nodig is,
tot herstel en vrijheid in deze ge
bieden en het organiseren van een
regelmatig bestuur.
Rehabilisatie van transport,
economische productie en econo-
m!sch verkeer zal met kracht ter
hand genomen worden. De Re
gering roept vooraanstaande figu
ren uit de Indonesische wereld op
zich voor deze constructieve ar
beid ter beschikking te stellen.
Daardoor worden de belangen
van volk en veiligheid van Indo
nesië sneller en beter gediend dan
door vorming ener organisatie,
die onmachtig is gebleken in het
vestigen van een regelmatig
staatsgezag.
Niets zal de Regering aangena
mer zijn dan spoedig het ogenblik
te zien aanbreken, waarop het
programma van Linggadjati zal
kunnen worden uitgevoerd.
Dr. Van Mook besloot met een
oproep om samen Indonesië te
maken tot een welvarende natie,
welke het zijn kan. En dat het,
indien het zijn vrijheid behouden
wil, worden moet.
De Regering richt deze oproep
tot allen, die Linggadjati aan
vaarden en met haar de verant
woordelijkheid beseffen voor her
stel van vrede, recht en welvaart
in Indonesië.
MILITAIR VLIEGTUIG RIJ
NOODLANDING VERNIELD.
Bij het houden van schietoefe
ningen op de Noorderhei hij de
legerplaats Harskamp kreeg een
militair vliegtuig Vrijdagvoorimd-
dag te kampen met motordefect.
De bestuurder meldde zulks aan
de radiowagen op de grond en
kreeg instructie zich naar Soes-
terberg of Deelen te begeven.
Het motodefect was echter van
dien aard, dat de piloot meende
genoemde vliegvelden niet meer
te kunnen bereiken. Hij maakte
derhalve aanstalten voor een
noodlanding, scheerde laag over
de .bomen en kwam op het Kri
tieke moment met één van de
vleugels in aanraking met de
grond. Het gevolg was, dat het
toestel in drieën brak en de be
stuurder een sergeant-vlieger, er
uit geslingerd werd. Met ernstige
kwetsuren werd hij per Rode
Kruis-auto naar Arnhem overge
bracht.
De bestuursraad van de so
cialistisch communistische een
heidspartij in de Sowjet-zöne van
Duitsland verklaart in een resolu
tie, dat een Amerikaanse lening
aan West Duitsland de inlijving
van dit gebied in een blok, dat
een bedreiging voor de vrede
vomt, zou betekenen.
De raad stelt voor, dat de Duit
se anti-fascistische partijen tij
dens een conferentie tot een ac-
coord zullen geraken, „teneinde
Duitsland op de conferentie te
Londen (die der vier Ministers
van Buitenlandse Zaken) te doen
horen."