De toestand in Indonesië
De Militaire toestand
NOTA van de Minister van
Buitenlandse Zaken aan de V. N.
Hieuws in enkele.
E.V.C.-vakbondeii
proclameren staking
Boodschap
WOENSDAG 23 JULI 1947.
aan de Strijdkrachten
in Indonesië
DE AANSLAG IN BIRMA
Bomaanslag te Jeruzalem
Minister Aneurin Bevan
waarschuwt het Hogerhuis
WEERSVERWACHTING
medegedeeld dcor het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Woens
dagavond.
Warm.
Licht hewolkt. Warm,, droog
weer. In de kuststrook tijde-
ijk zeewind. Overigens weinig
wind.
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
DE VRIJE
3de Jaargang No. 560.
Advertentieprfls
per mm 10 ct.; minimuBf
_>er advertentie l.WL
Inzendingen advertenti«|
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertentie!!
15 regels 60 ct.; iedsri
regel meer 12 ct.
melding brieven ondsr
nr. Bur. van dit Blal
10 ct. meer.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Legerbericht van Dinsdagmorgen
Dinsdagmorgen is een legercommuniqué uitgegeven, «lat het
volgende mededeelt:
Op het vliegveld 1 sihmalaja zijn Maandag drie Republikeinse
vliegtuigen in brand geschoten. Drie vliegtuigen van de TJt.I. zijn
vernietigd op het vliegveld Panasan bij Soerakarta, terwijl enkele
bommen zijn geworpen op een benzine-dtpót. Twee Republikeinse
vliegtuigen werden op he vliegveld Maospali bij Madioien vernietigd!.
Al deze acties zijn uitgevoerd door Kittyhawks en Miistangs.
Nadere verkenning heeft aan het licht gebracht, «lat «loor hangar-
brand als gevolg van eerdere acties op Kalidjati en Tasikmalaya
op elk van deze velden een vliegtuig werd vernield.
Legerbericht van Dinsdagmiddag
Dinsdagmiddag is opnieuw een legercommuniqué uitgegeven,
waarin wordt gezegd, dat in het belang van de Maandag aange
vangen actie Dins«lag geen bijzonderheden kunnen worden vermeld.
Wel kan worden medegedeeld, «lat de voor de eerste 24 uur
gestelde doelen overal werden bereikt en op vele punten zelfs
ruimschoots overs<4treden.
De door de T.Rj.I. en andere Republikeinse organisaties geboden,
tegenstand is over het algemeen veel zwakker gebleken, dan ver
wacht werd. De verliezen aan Nederlandse zijde zijn in verband
hiermede beperkt. Voor een deel zijn zij het gevolg van de bij de
demarcatielijnen aangebrachte landmijnen en boobytraps.
De bevolking houdt zich rustig en blijft aan de arbeid. Van
slechts enkele plaatsen wortlen vernielingen en brandstichtingeni
vermeld,.
De militaire maatregelen, die genomen moesten worden voor de
veiligheidstelling van de grote steden op Sumatra, zijn overal zon
der noemenswaardige tegenstand en incidenten uitgevoenL Het
stadsbeeld is overigens volkomen rustig en normaal, evenals in de
grote steden op Java onder Nederlands bewind.
Nieuwe Nederlandse
troepenlan«Ung.
Volgens het Franse persbureau
A.F.P. heeft Radio-Djogja Dins
dag nieuwe landingen van Neder
landse troepen in de haven van
Proboüngo gemeld.
Reuter voegt hieraan toe, dat,
eveneens vdlgens Radio Djogja,
gevechten in de stad plaats heb
ben. Verder deelde Radio-Djogja
mede, dat Indonesische troepen
tegenaanvallen hebben ingezet in
de sector van Semarang.
Pasoendanbeweging vecht
aan de zijde van de Neder
landers.
Soeria Kartelagawa, de leider
van de Pasoendan-beweging,
heeft verklaard, dat Soendanese
troepen in samenwerking met
Nederlandse strijdkrachten Mad-
jaienka (halverwege tussen Ban
doeng en Gheribon) hebben bezet.
Een Republikeins woordvoerder
in Djokjakarta verklaarde, dat
het vliegveld bij Malang geëvacu
eerd was. Australische en andere
vliegtuigen zqn gewaarschuwd
dat vliegveld niet te gebruiken.
Volgens Republikeinse bronnen
vonden Maandag zware gevechten
in West-Java plaats. In een
zwaar artillerie duel rondom Soe-
kaboemi werden de Nederlandse
H. M. de Koningin beeft
de volgende boodschap ge
richt tot de strij«lkraehten
in Indonesië
„Gjj allen, behorende tot
de strijdkrachten ter zee, te
land en in de lucht in Indo
nesië:
Door de beslissing der
Nederlandse Regering is U
een nieuwe taak opgelegd.
Ik verwacht van U, «lat gij
met Gods hulp bij «1e uit
oefening daarvan waardig
zult optreden en bescher-
ming zult verlenen aan
allen die zulks van n«>de
hebben. Moed, zelfbeheer
sing en andere uitstekende
karaktereigenschappen zul
len van IJ gevraagd wor
den. Ik weet, dat gij als
goede militairen bereid zijt,
ontberingen te dragen, in
trouw aan Uw roeping.
Ik ben zeker, dat gij uw
belangrijke opdracht met
ere zult volbrengen.
Weet, «lat mijn gedachten
steeds met U zullen zijn.
WILHELMINA"
De mannen, die de massa-moord
op de leden van de uitvoerende
Raad van Birma bebben uitge
voerd, zijn nog steeds voortvluch
tig. Honderden arrestaties zijn
verricht. Onder anderen is ge
arresteerd de leider van de Dobo-
ma (Birma voor de Birmanen)
Thakin Ba Sein. Dr. Ba Maw,
minister-president van Birma tij
dens de Japanse bezetting, wordt
vermist. Zeventien leiders van
de Birmese vakbond hebben een
verklaring, waarin zij „hun leven
veil te stellen voor wraak op de
moordenaars"?, met pennen, ge
doopt in hun eigen bloed, onder
tekend. Het hoofdkwartier van de
vrijheidshond heeft in een mani
fest verklaard, dat de moorden
bedreven zijn door „politieke
gangsters" «lie hun naar de macht
strevende meesters genoegen wil
den doen".
Bjj een bomontploffing in een
bioscoop te Lahore werden 3 per
sonen gedood en 27 gewond.
Officieel wordt medegedeeld:
De permanente Nederlandse
vertegenwoordiger bij de Verenig
de Naties, Jbr. J. W. M. Snouck
Hurgronje, heeft op 21 Juli j.l
aan de wnd. Secretaris-Generaal
der V. N., de heer A. Pelt, de
volgende mededeling van de Mi
nister van Buitenlandse Zaker
overhandigd.
„Uit besprekingen, welke met
de Indonesische Republiek zijn
gevoerd sinds de ondertekening
van de overeenkomst van Ling-
gadjati op 25 Maart is het duide
lijk geworden, dat de huiidige re
gering van de Republiek, hetzij
niet bereid, hetzij niet in staat is
om deze overeenkomst uit te voe
ren. Bovendien hebben de Repu
blikeinse strijdkrachten zich in
werkelijkheid nooit gehouden aan
het bestand, dat op 14 October
194G werd gesloten; de regering
van de Republiek zelve heeft
niet ontkend, dat door haar strijd
krachten vijandelijkheden zijn be
gaan.
Gedurende de laatste maanden
hebben gewelddaden zowel bij de
demarcatielijnen op Java en Su
matra als tegenover Oost-Indo-
nesië en West-Borneo eerder toe
genomen dan afgenomen. Deze
daden gingen vergezeld van ee:
zujoze vernietiging van waarde
volle economische goederen. Door
de handhaving van de voedsel-
blokkade werd een «ieel van de
bevolking van Indonesië op de
rand van de hongersnood ge-
biacht. Gijzelaars worden nog ge
vangen genomen en gehouden op
Republikeins grondgebied en een
vijandelijke en ophitsende propa
ganda werd gevoerd.
Nederland als zijnde de staat,
bij wie de souvereiniteit ovec dit
grondgebied berust, en die der
halve uiteindelijk verantwoordelijk
is voor de handhaving van recht
en orde, kan niet toelaten, dat
deze vijandelijke daden voortgaan.
Het is volmaakt duidelijk ge
werden, dat de huidige Republi
keinse regering niet in staat is
de veiligheid, het recht en de
orde op haar gebied te handhaven,
terwijl zij weigert met de Neder-
In de geheel Joo<ise Geulahwijk
te Jeruzalem heeft zich een ge
weldige explosie voorgedaan, die
de stad deed schudden. Men ge
looft met een tijdbom te doen te
hebben, door Joodse verzetslieden
geplaatst in het departement voor
immigratie van de Palestijnse
regering.
Van officiciële zijde wordt mee
gedeeld, dat geen schade ös aan
gericht en zich geen persoonlijke
ongelukken hebben voorgedaan.
De aanslag moet worden be-
schouw<L als repressaille voor de
deportatie van de laatste illegale
immigranten.
lar.dse regering samen te werken
cm de daarvoor nodige voorwaar
den in het leven te roepen.
Onder deze omstandigheden
heeft Hr. Ms. Regering tot haar
zeer groot leeuwezén zich ge
dwongen gezien de Lt-Gouv.-Gen.
te machtigen over te gaan tot
politie-maatregelen van een strikt
beperkt karakter.
Ik wens de nadruk er op te
leggen, dat de Nederlandse Re
gering vasthoudt aan haar on
wrikbaar besluit om het politieke
programma, dat gebaseerd is op
de beginselen, die ten grondslag
liggen aan de overeenkomst van
Lmggadjati, uit te voeren.
De Nederlandse Regering hoopt
en vertrouwt, dat de omstandig
heden spoedig zullen toelaten de
constructieve samenwerking met
de Republiek gelijk deze gewenst
wordt door tailcoze Indonesiërs
op Republikeins grondgebied, te
hervatten, een samenwerking, zo
als deze reeds met goed resultaat
bestaat met de Staten van Oost-
Indonesië en Borneo".
Bovenstaande mededeling ge
schiedde in aansluiting aan vroe
gere soortgelijke mededelingen
van de Nederlandse Regering aan
de Secretaris-Generaal van de
V. N„ naar aanleiding van een
opmerking door Mr. Van Klef-
fens op 13 Februari 1946 in de
Veiligheidsraad gemaakt, dat hij
aan de Nederlandse Regering in
overweging wilde geven om als
een daad van courtoisie de Veilig
heidsraad in te lichten omtrent
het verloop van de besprekingen,
die toen weiden gevoerd tussen
Nederland en de Republiek.
strijdkrachten gesteund door de
luchtmacht.
Volgens Radio-Djokja heeft een
Nederlands oorlogsschip een kust
plaats in Zuid-West-Java be
scheten.
Sjahrir in Singapore.
Soetan Sjahrir is Dinsdag vroeg
in de ochtend van het vliegveld
Djogjakarta vertrokken. Hij ont
week de Nederlandse patrouille-
vluchten en is te Singapore aan
gekomen.
Vanwege een opkomende ma
laria begaf hij zich onmiddellijk
ter ruste; de reds naar India per
Brits vliegtuig is afgelast.
Op verzoek van Soekamo had
hij deze missie ondernomen en
was zonder bagage vertrokken.
Het Dakota-vliegtuig,, waarin
Sjahrir van Java ontkwam, stond
Maandag op het vliegveld Moas-
pati bij Madloen, toen de Neder
landse luchtmacht de hangar,
waaruit het vliegtuig was verwij
derd, bombardeerde.
Sjahrir door vriend van
Nehroe naar Singapore
gevlogen.
Uit Singapore verneemt Reu
ter nog, dat Soetan Sjahrir in
een Voor-Indisch vliegtuig uit
Djogja vertrokken is. Het vlieg
tuig werd bestuurd door B. Pat-
naik voormalig leider van het
„Indian Transport Command" en
nersoonliike vriend van Pandit
Nehroe, de Minister van Buiten
landse Zaken in de voorlopige re
gering van Voor-Indië.
Sjahrir doet beroep op
de wereld.
Sjahrir heeft in de eerste pers
conferentie, die hij sedert de ge
vechten zijn uitgebroken buiten
Indonesië gehouden heeft, een be
roep gedaan op de wereld „om
een eind te maken aan dit on
nodig bloedvergieten".
Sjarifoeddin doet beroep
op Australië.
De Republikeinse Minister-
President, Mr. Amir Sjarifoeddin,
heeft Dinsdag dn een radio-rede
een beroep gedaan op de gehele
wereld, ln het bijzonder op „onze
vrienden in Australië" om hun
pogingen tot het voorkomen van
verder bloedvergieten te ver
meerderen. .Indien pogingen hier
toe worden ondernomen, aldus de
Minister-President, dan moeten
zij zeer snel gedaan worden."
Republikeins communiqué
over de botsingen op
West-Sumatra.
In een Dinsdag uitgegeven Re
publikeins communiqué over de
gevechten aan de Westkust van
Sumatra worden zware gevech
ten tussen Indonesische en Neder
landse strijdkrachten gemeld.
Voorts wordt in genoemd com
muniqué melding gemaakt van
zware beschietingen van verschei
dene dorpen in de omgeving van
de demarcatielijn.
Naar het Franse persbureau
A. F. P. bericht, hebben volgens
mededelingen van 't Republikein
se leger Republikeinse kustbat-
terijen vier voltreffers geplaatst
op een Nederlands oorlogsschip in
de nabijheid van Merak op de
Westkust van Java.
Volgens dezelfde mededelingen
wordt op drie punten van he
front in Sumatra strijd geleverd
Berichten uit Batavia melden,
dat de Nederlanders Soekaboemi
en Krawang op West-Java en
Djemba op Oost-Java hebben be
zet. De bezetting van Poerwa-
kanta op West-Java werd gister
avond verwacht.
Voorts zouden de Nederlanders
de haven van Cheribon bijna om
singeld hebben.
De officiële Republikeinse mi
litaire woordvoerder heeft bekend
gemaakt, dat het vliegveld van
Malang geheel verwoest is.
Voorts hebben de Nederlanders
grote suikerondernemingen in
Oost-Java bezet.
Volgens Radio-Djogja hebben
Republikeinse troepen in de Wes
telijke sector van Semarang een
tegenaanval ingezet en hierbij
enige vorderingen gemaakt. Q,en-
raran, een kleine stad ten Zuiden
van Semarang, is door Neder
landse troepen aangevallen. In
de nabijheid van Malang is een
Nederlands vliegtuig neergescho
ten, ald«is Radio-Djogja.
Bij het opstijgen van het
vliegveld te EÜpalomar is een
Argentijns militair vliegtuig ver
ongelukt. Zeventien personen
kwamen hierbij om het leven, n.l.
drie toeschouwers, negen leden
van de Argentijnse luchtmacht en
vijf burgerpassagiers.
Naar officieus wordt mede
gedeeld, zijn tot dusver te Ran
goon meer dan 300 personen in
verband met de moord op de Brr-
maanse ministers gearresteerd en
de politie verklaarde, dat zij er
zeker van is alle moordenaars te
zullen grijpen.
De echtgenote van Dr. Ba Maw,
die tijdens de Japanse bezetting
miniser-president van Birma was,
ontkende, dat haar man gearres
teerd is, terwijl de politie het be
richt van zijn arrestatie noch ont
kende noch bevestigde.
Maandag zijn 32 leden van
het ondergrondse Oekraïnse onaf-
hankelijkhejdsleger door een mili
tair gerechtshof te Rzeszow in
Acht personen werden ge
dood en verscheidene gewond toen
Maandagmiddag een particuliere
opslagplaats, waar voor het Ar
gentijnse leger wordt gewerkt, in
de lucht vloog, in de nabijheid
van de .stad Canuelas in de pro
vincie Buenos Aires. Een onder
zoek is ingesteld.
Na een aanvaring met het
Russische schip „Generaal Tsjer-
nakofsky" is het Spaanse schip
„Felucca Francisca Martinez"
voor de kust van Cadiz gezonken,
waarbij 6 opvarenden om het le
ven kwamen. De „Generaal Tsjer-
nakofsky", die tien uur bleef
rondvaren, slaagde erin 5 overle
venden te redden.
ITT DE STAATSCOURANT.
In de Staatscourant van Dins
dag zijn opgenomen de navolgen
de beschikkingen:
Wijziging calculatiebeschikking
schoenen 1947
Derde wijziging prijzenbeschiik-
Z.O.-Polen ter dood veroordeeld, king kapperstarieven 1946.
Volgens, de „Sunday Times"
heeft Aneurin Bevan, de Engelse
Minister van Gezondheid, op een
picnic van de mijnwerkers uit
Northumberland verklaard, dat
aan het bestaan van het Hoger
huis een eind gemaakt zal wor
den, indien het tegen de wil van
het volk durft in te gaan.
De Minister geloofde, dat dit
ook de mening van de regering is.
Hij achtte het g-evaar van machts
misbruik door het Hogerhuis in
de komende periode des te gro
ter, omdat na de volgende zitting
de parlementswet niet meer ge
bruikt kan worden om de macht
van het Hogerhuis in het parle
ment te knotten, daar het Hoger
huis na de volgende zitting wets
voorstellen zal kunnen verwerpen.
Eerst over twee jaar, na drie
zittingen, zou de parlementswet
weer Ingeschakeld kunnen wor
den om deze voorstellen tot wet
te maken.
Bevan doelde in het bijzonder
op de nationalisatie van de staal
industrie. Hij achtte het echter
niet noodzakelijk om het Hoger
huis geheel op te heffen. „Wij
zouden het in het bezit van een
stuk speelgoed kunnen laten; het
zwaard moet dit huis echter ont
nomen worden. Wij zouden het
als een kamer van revisie kunnen
behouden."
De hoofdbesturen van de Lan
delijke Bedrijfsgroep Transport
der E.V.C. en van de Algemene
Nederlandse Bond van Zeevaren
den delen het volgende mede:
„De hoofdbesturen van de Al
gemene Nederlandse Bond van
Zeevarenden en van de Lande
lijke Bedrijfsgroep Transport der
E.V.C. hebben, in overeenstem
ming en na diepgaand beraad
met het hoofdbestuur van de
E.V.C. besloten:
Alle vervoer naar Indonesië,
vanuit Nederlandse dan wel bui
tenlandse havens, voorzover dit
direct of indirect het militair ge
weld tegen het volk van Indonesië
bevordert, met alle ten dienste
staande wettige middelen tegen
te gaan.
Zij roepen, zich bewust van hun
verantwoordelijkheid, alle trans
portarbeiders en zeelieden op, alle
werkzaamheden welke in verband
staan met bovengenoemd vervoer
onmiddellijk te staken. Zij doen,
in deze voor de toekomst van het
Nederlandse- en het Indonesische
volk beslissende dagen, een klem
mend beroep op de Centrale Bond
van Transportarbeiders en de
Unie van zeelieden, beide aange
sloten bij het N.V.V., alle me
ningsverschillen terzijde te stel
len eni gezamenlijk met hen dit
besluit uit te voeren.
Voorts richten zij zich tot de
werkers van Nederland en alle
andere vredelievende krachten, de
transportarbeiders en zeelieden,
in hun vaste wil de vrede te die
nen, met alle kracht te onder
steunen.
De beide organisaties brengen
dit besluit ter kennis van de
SjO.BjSJ. (Indonesische vakbe
weging) en van het Wereld Ver
bond van Vakverenigingen, aan
welke wereldorganisatie het ver
zoek wordt gedaan de transport
arbeiders en zeelieden der gehele
wereld op te roepen hen op deze
weg te volgen."