Het Republikeinse antwoord
Nederland aanvaardt formeel uitno
diging voor Conferentie te Parijs
Het plan Marshall
Franse socialisten steunen Kabinet
Ramadier
DINSDAG 8 JULI 1947.
Republikeins antwoord
onbevredigend geacht
Hat antwoord van da Republiek
REACTIE OP HET
REPUBLIKEINSE ANTWOORD
Radiorede
Sjahrifoeddin
DE MILITAIRE SITUATIE
Dr. VAN MOOK
noemt Republikeins antwoord
onbevredigend
De Republiek treft militaftfc^ 1*
voorzorgsmaatregelen- l>"
Felle Joodse aanval op
Bevin en Britse regering
Prirs Bernhard weer
hersteld
Britse mijnwerkers
gewaarschuwd
HET REFERENDUM IN
SPANJE
DeBelgischë Koningskwestie
Radio-vraaggesprek over het
woningbouwprogramma
Incidenten bij parlementaire
verkiezingen in'Syrië
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Koel en nog buiig.
Aanhouden van het koele weer
metr vooral aan de kust, een
nu en dan krachtige Z.-W.
wind. Wissel, bewolking met
enkele losse buien, v.n.l. in de
middag en vooravond in 't mid
den en Oosten van het land.
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
DE VRIJE
3de Jaargang No. 547.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande
Advertentieprijs: "1
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1,80»
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertentie» 3
15 regels 60 ct.; ieders
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blal
10 ct. meer.
Terneuzen Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal.
De Ministers Setyadjit, Gani en
Leimena zijn Zondagmiddag met
een speciaal Nederlands vliegtuig
naar Djogja vertrokken, om ver
duidelijking te vragen over en
kele punten van het Republikeinse
antwoord aan Dr. Van Mook. Het
vliegveld werd beschikbaar ge
steld in verband met de urgentie
van de aangelegenheid.
De Ministers werden reeds
Maandag in Batavia terugver
wacht.
De gevraagde verduidelijking
zou in het bijzonder betrekking
hebben op de interim regering en
de Republikeinse verantwoorde.-
lijkheid voor binnenlandse aange
legenheden alsmede op de kwes
tie van de gemeenschappelijke
gendarmerie en de buitenlandse
betrekkingen.
Het vliegtuig zou nog Maan
dagmiddag terugkeren, terwijl
volgens een verklaring van Sey-
tyadjit aan Aneta, de Ministers
voornemens zijn heden met de
trein terug te keren, doch dit zou
geheel afhangen van het verloop
der besprekingen in Djogja. Hoe
wel ten aanzien van de Neder
landse waardering van het Repu
blikeinse antwoord officiële reac
ties nog ontbreken, wordt in ge
zaghebbende kringen de aandacht
gevestigd op het feit, dat ver
schillende vragen in de antwoord
nota open blijven, waardoor het
stuk als „vaag" bestempeld dient
te worden.
De Republikeinse regering re
kent bijvoorbeeld op regeling van
haar eigen organen voor binnen
landse aangelegenheden, doch de
vraag is gewettigd, waar in deze
materie de grens gelegen is.
Dat 'n gezamenlijke gendarme
rie voor l het Republikeinse ge
bied ook voor de regering Sjari-
foedddn onaanvaardbaar blijft, zal
ziwaar wegen bij de beoordeling
van de mogelijkheden, welke het
antwoord biedt voor verdere dis
cussie, aangezien van Nederland
se zijde herhaaldelijk tekenen wer
den gegeven, dat de aanvaarding
van dit punt een essentiële voor
waarde daartoe zou zijn. Dat be
treffende de interim-regering in
het Republikeinse antwoord raak
lijnen worden gevonden met de
Nederlandse voorstellen, blijkt
slechts gedeeltelijk (rest van het
telegram verminkt. Red. A.N.P.)
Volgens officiële Nederlandse
kringen in Batavia wordt het
antwoord van de Republikeinse
regering, dat Zondag aan Dr. Van
Mook werd overhandigd, onbe
vredigend geacht.
Vlce-premier Setyadjit is met
een Nederlands vliegtuig naar
Djogja vertrokken, nadat Dr.
Van Mook hem bet Nederlandse
standpunt had uiteengezet.
Naar een pólitieke medewer
ker van het A.N.P. schrijft,
wenst men zich in regeringskrin
gen nog in geen enkel opzicht uit
te laten over het antwoord van
de Republiek Indonesia, dat Zon
dagavond in Den Haag is ont
vangen. Zelfs in kringen, welke
in nauwe relatie staan tot de re
gering, is men dus nog aange
wezen op de voorlopige bericht
geving uit Batavia.
Dit feit in aanmerking ge
nomen, verklaarde men daar niet
de indruk te hebben, dat het ant
woord bevredigend genoemd kan
worden.
Ai3 een ongunstige factor be
schouwde men ook de uitlating
van Tamzii, de vice-minister van
Buitenlandse Zaken, waarmede
hjj zegt niet te zullen afwijken
van de lijn. welke Sjahrir volgde
ten aanzien van de buitenlandse
betrekkingen der Republiek.
Deze lijn wordt 'n flagrante strijd
met Linggadjati geacht.
Bovengenoemde ongunstige fac
tor acht men nog versterkt door
de benoeming van Jadhi Agoss
Saliim, die zo juist in de Arabi
sche landen buitenlandse betrek
kingen heeft aangeknoopt voor
de Republiek, tot voorzitter der
Indonesische delegatie.
Het Nederlandse blad „Nieuws
gier" schrijft naar aanleiding van
het Republikeinse antwoord:
„Men zal ernstig rekening moe
ten houden met de mogelijkheid,
dat de moeizame weg van uitvoe
ring van Linggadjati die van
discussie en overleg onbegaan
baar geacht zal worden."
In eèn rede, uitgesproken voor
Radio Djokja, heeft Sjahrifoed
din een beroep op het volk ge
daan om waakzaam te zijn en in
'verbondenheid iedere eventuali
teit onder ogen te zien.
Sjahrifoeddin herhaalde in deze
radio-rede de tekst van het Re
publikeinse antwoord op de Ne
derlandse voorstellen voor een
interimregering, welk antwoord
gelijk gemeld door de Nederlan
ders bestempeld was als „onvol
doende". Hij legde voorts na
druk op de critieke situatie. De
Indonesische Republiek wenst het
probleem op een vredelievende
wijze op te lossen, zo zeide hij.
De toespraak bevatte geen
nieuwe voorstellen om de crisis
te boven te komen.
Volgens berichten uit Djokja
karta zal het kabinet weder bij
eenkomen, nadat de partijleiders
en de Indonesische Republikeinse
generale staf zijn geraadpleegd.
tn de rede, welke hij Maandag
avond voor de radio hield, deed
Sjahrifoeddin een beroep op de
natie om bet volste vertrouwen
in de regering te hebben. Hij zei,
dat hij een wreedzame oplossing
wenste en bereid was de de jure
Isouvereiniteit van de Nederlan
ders gedurende de overgangstijd
te erkennen.
Toch mocht de, reeds de facto
erkende, Republiek niet verhin
derd worden haar eigen gezag
op eigen manier uit te oefenen.
Hij herhaalde, dat het Neder
landse voorstel betreffende de
gezamenlijke gendarmerie onaan
vaardbaar was. ,Hij drukte de
hoop uit, dat de Nederlanders de
moeilijke omstandigheden zouden
begrijpen, .waaronder de Indone
siërs thans leven.
Volgens Antara zal het Repu
blikeinse kabinet Dinsdagnacht
doorvergaderen. f
De Nederlandse militaire woord
voerder te Batavia heeft over de
militaire situatie in de afgelopen
week het volgende medegedeeld:
Te Medan hadden voortdurend
beschietingen plaats in de noor
delijke, westelijke en oostelijke
sectoren, waarbij de Republikei
nen gebruik maakten van auto
matische wapens en luchtafweer
geschut. De voedselblokkade en
de stellingbouw binnen de twee
kilometer-zóne worden voortgezet.
Ook te Padang vindt de aanleg
van versterkingen en versperrin-
Gisterenmiddag heeft de Neder
landse Minister van Buitenlandse
Zaken, Mr. C. G. W. H. Baron
van Boetzelaer van Oosterhout,
aan de ambassadeurs van Frank
rijk en Gro-ot-Brittannië het ant
woord overhandigd van de Neder
landse regering op de uitnodiging
van genoemde regeringen tot
deelneming aan de Parijse con
ferentie over het plan Marshall,
waarin deze uitnodiging formeel
is aanvaard.
Ten aanzien van de Nederland-
Belgische besprekingen over het
plan-Marshall, waarover wij reeds
eerder berichten, deelt het Minis
terie van Buitenlandse Zaken te
's 'Gravenhage nog het volgende
mede:
„Zondag hebben "haar aanlei
ding van de uitnodiging van de
Franse en Britse regeringen de
Nederlandse- en Belgische Minis
ters van Buitenlandse Zaken per
soonlijk contact opgenomen ter
België en Nederland
aanvaarden uitnodiging in
principe
Van gezaghebbende zijde wordt
vernomen, d,at België en Neder
land tezamen zijn overeengeko
men, in principe de Brits-Franse
uitnodiging, het plan-Marshall
op 12 Juli te Parijs te bespre
ken, te aanvaarden-
bespreking van de standpunten
van beide regeringen.
De eerste Minister van België
en de Belgische Minister van Bui
tenlandse handel, met enige hun
ner medewerkers hebber te Den
Haag officieus van gedachten
gewisseld met de Nederlandse
Minister van Buitenlandse Zaken
en met de Minister van Economi
sche Zaken en enkele hoofdamb
tenaren van de betreffende depar
tementen.
Uit deze besprekingen bleek
een volkomen overeenstemming
van de te volgen gedragslijn.
Deskundigen van de drie lan
den zullen thans nader contact
met elkaar opnemen".
Volgens een officieel communi
qué van het Belgische Ministerie
van Buitenlandse Zaken hebben
België, Nederland en Luxemburg
de Brits-Franse uitnodiging tot
bijwoning van de conferentie te
Parijs in verband met het plan-
Marshall officieel aanvaard.
Naar Reuter uit Londen meldt,
verwacht men in Nederlandse
kringen te Londen, dat Dr.
Hirschfeld de Nederlandse dele
gatie te Parijs zal leiden.
gen door de Republikeinen voort
gang. De T.R.I. heeft hier de be
volking binnen de twee ^kilometer-
zóne gelast te evacuëren. De al
gemene toestand in het door de
Nederlanders gecontroleerde ge
bied is rustig.
Te Batavia had drie maal ge
vechtsactiviteit plaats binnen de
demarcatielijn.
De stroom van vluchtelingen
naar Semarang houdt aan en de
Republikeinse stellingbouw wordt
hier voortgezet, evenals in het
gebied van Soerabaja, waar de
Republikeinen tot tweemaal toe
Nederlandse patrouilles onder
vuur namen en de Nederlandse
posten driemaal uit een vliegtuig
werden beschoten.
Op Midden-Bali neemt de ter-
reur-actie toe.
Op Zuid-Celebes werd een Indo
nesisch bestuursambtenaar ver
moord door terroristische elemen
ten. Naar aanleiding hiervan
werd de patrouille-activiteit van
de Nederlandse troepen intenser,
hetgeen tot een aantal arrestaties
leidde. Op Borneo is het rustig.
gromzieke Polen of Roemenië".
Sonnebom noemde Bevin de
kop en de staart van de samen
zwering. Het Britse Ministerie
van Koloniën streefde er volgens
hem naar de in Europa overge
bleven Joden aan zelfmoord en
het levend-dood zijn prijs te ge
ven. Ondanks omkoperij en spion-
nage zouden de Britten er niet in
slagen een tweede exodus van de
Joden te verhinderen.
Naar vernomen wordt heelt
Dr. Van Mook de Republikeinse
antwoord-nota tegenover Setyad
jit als „onbevredigend" gekarak
teriseerd.
Op Java werden in de nacht
van Zondag op Maandag voor
zorgsmaatregelen genomen tegen
luchtaanvallen,' aldus een Indone
sisch militaire woordvoerder. De
woordvoerder verklaarde, dat
Java thans in staat van gevaar
was en dat tong-tongs zouden
worden gebruikt om luchtgevaar
aan te kondigen en het volk op
te roepen voor het nemen van
luchtbeschermingsmaatregelen.
Guerillatroepen worden zo spoe
dig mogelijk in het Republikeinse
leger opgenomen en de verdedi
ging van de desa's wordt geor
ganiseerd.
Rudolf Sonneborn, mede-voor
zitter van de „United Jewish Ap
peal", heeft in een toespraak tot
de jaarlijkse conventie van de
Zionistische organisatie van Ame
rika, waarin hij lid is van het
hoofdbestuur, de Britse regering
'beschuldigd van het smeden van
een „boosaardige, wrede en sata
nische samenzwering, die ten doel
heeft het overschot van het Jo
dendom in Europa in luchtdichte
vertrekken opgesloten te houden
en het geen andere keus te laten,
dan terug te gaan naar het po-
Z. K .H. Prins Bernhard, die
vorige week een lichte griep
heeft gehad, is thans zover her
steld, dat hij het bed mag ver
laten. Hij zal echter nog niet
in de buitenlucht mogen en voor
lopig nog enige tijd rust moeten
houden.
Lord Hyndley, de voorzitter van
het Britse Nationale Bureau voor
Brandstoffen, heeft een brief ge
stuurd aan de voorzifter van 4e
mijnwerkersibond, Will Lawther,
waarin hij dreigde met eventuele
vervolging, indien het niet-officieei
neerleggen van werkzaamheden
onder de mijnwerkers blijft aan
houden. De meer of minder wilde
stakingen hebben Engeland
188.000 ton steenkool gekost sinds
de invoering van de werkweek
van vijf dagen in Mei, zo wordt
er aan toegevoegd.
De Minister van Brandstof en
Energie, Bmanuël Shinwell, ver
klaart, dat 85 tot 90 procent der
mijnwerkers zijn plicht doet, maar
dat de minderheid het slachtoffer
is van politieke bedriegers".
De Nationale Raad van de
Franse socialistische partij heeft
Maandagmorgen, na een debat
van 18 uur met 2576 tegen 2058
stemmen besloten, de handhaving
van het kabinet van Ramadier te
steunen.
De Raad nam tevens een motie
aan, waarbij het plan-Marshall
wordt ondersteund. De motie
luidt:
„Slechts deelneming van alle
Europese landen zal het aanhod
van Marshall, dat Europa uit de
huidige chaos kan bevrijden, met
succes bekronen."
Tevens wordt in de motie de
hoop uitgesproken, dat de Sow-
jet-Unie zal besluiten, deel te
nemen aan de Parijse conferentie
van 12 Juli.
In zijn pleidooi voor ondersteu
ning van zijn economisch program
verzekerde Ramadier tegen ab
solute staatscontröle en in het
geheel niet geleide economie te
zijn. Wat de binnenlandse toe
stand betrof, zeide bij te zullen
pogen om de orde te handhaven,
ondanks het streven van uiterst
links, dat „stakingen en onrust
verwekte, die naar een revolutie
zouden voeren" en het streven
van uiterst rechts, „onder het
mom van anti-communistische
actie, dat aanstuurde op omver
werping van het republikeinse re
giem."
Men is van mening, dat Rama
dier nu nog 6 weken de tijd heeft,
voordat de volgende politieke hin
dernis het jaarlijks congres
van de socialistische partij
moet worden „genomen". Het
blijft een open vraag of bet con
gres het besluit van de Natio
nale Raad zal bekrachtigen. Het
vorig jaar stelde het congres in
algemene termen vast, dat de so
cialisten alleen moesten deel
nemen aan een regering, waarin
„de andere arbeiderspartij" even
eens vertegenwoordigd zou zijn.
Intussen zit Ramadier voor
nieuwe moeilijkheden door een
dreigende staking van ambtena
ren in geheel Frankrijk. 2 Mil-
lioen regeringsambtenaren, w.o.
politie en telefonisten hebhen
een ultimatum gesteld, waarin
wordt aangekondigd, dat Donder
dag gestaakt zal worden, tenzij
de eisen tot hogere salarissen en
herziening van de rangpositie
worden ingewilligd.
De einduitslagen van het refe
rendum aangaande de monarchie
in Spanje zijn nog niet bekend.
In de plaatsen, waarvan uitslagen
binnen zijn, stemde de meerder
heid vóór.
Men neemt aan, dat velen an
der dwang hebben gestemd. Zo
moesten de arbeiders van de
spoorwegen een bewijs overleg
gen, waaruit bleek, dat zij ge
stemd hadden. In Madrid heeft 83
pet. vóór gestemd, 12 pet. tegen
en de overige 5 pet. onthield zich.
Volgens een socialistische woord
voerder heeft in de arbeiderswij
ken van Vallecas en Tenuan de
las Victorias de meerderheid van
de bevolking de instructie om zich
van stemming te onthouden opge
volgd.
In Monarchistische .kringen in
Madrid wordt verklaard, dat de
Monarchisten zich in grotengeta-
le onthouden hebben, maar dat
tengevolge van tegenstrijdige in
structies toch nog velen hun stem
hebben uitgebracht.
Uit officiële kringen verluidt,
dat het aantal onthoudingen en
tegenstemmers groter is geweest,
dan men heeft verwacht.
Tijdens het congres der Katho
lieke Volkspartij, dat Zaterdag
en Zondag te Antwerpen is ge
houden. hebhen de Vlaamse en
Waalse sprekers in hun toespra
ken allen hun trouw aan Koning
Leopold betuigd. De heer Van
Steeland verklaarde o.a.„Men
kan de grondwet verdraaien,
doch het staat vast, dat de Ko
ning zal terugkeren, teneinde zijn
constitutionele taak verder uit
te oefenen." Spreker wees op
het grote belang van de publica
tie van het verslag der commis
sie van juristen over de gedra
gingen van de Koning tijdens de
bezettingsperiode en verklaarde,
dat dit rapport de grondslag
is waarop de Belgen van goede
wil zich moeten verenigen. De
heer Van Zeeland stelde verder
in het licht, dat de Katholieke
actie de perken der betamelijk
heid niet te huiten mag- gaan en
dat het de regering is. die in
deze aangelegenheid beslissingen
moet nemen.
De bevordering van bet wo-
ningbouwprogramma in Neder
land is het onderwerp van een
radio-vraaggesprek, dat Vrijdag
11 Juli van 19.45 tot 20.00 uur
over Hilversum I gehouden zal
worden. De directeur-generaal
van de volkshuisvesting, Dr. Ir.
Z. Y. v. d. Meer zal de vragen
beantwoorden.
Bij het stemmen voor de eerste
parlementaire directe verkiezin
gen in Syrië is het te Aleppo tot
relletjes gekomen, waarbij 15
personen werden gewond. Dit
was tevens de eerste verkiezing
sinds de buitenlandse troepen bij
het eindigen van het Franse
mandaat uit Syrië zijn terugge
trokken. Om bloedvergieten te
voorkomen heeft de regering be
sloten de verkiezingen in Djebel
Druse uit te stellen. Men ver
wacht, dat de nationale partij, die
de huidige regering steunt, bij
de stemmingen de meerderheid
zal verkrijgen. De onafhanke
lijke vaderlandse of nationale
Arabische partij, die wel de re
gering steunt, wil de republiek
opgenomen zien in een grote Ara
bische Unie, omvattende het ge
bied van de Taurus tot aan de
Atlantische Oecaan.
Men verwacht, dat de beweging
..Grcen-Syrië" (leider Emir Aba-
doellah van Trans-Jordanie)die
de „Ahrar"-partij voorstaat, wei
nig ,succes zal hebben wegens
gebrek aan vooraanstaande lei
ders.
POST VOOR MILITAIREN OP
WEG NAAR INDIK.
Militairen aan boord van het
m.s. „Nieuw Holland" kunnen in
Port Said post krijgen, mits deze
op 13 Juli ter post bezorgd wordt.
Wil men de post bij de aankomst
in Batavia bezorgd hebben dan
moet zij op 28 Juli a.s. gepost
zijn.
