Radiorede Prof. Gerbrandy
Het Nederlands-Belgisch-Luxemburgs
handelsaccoord
VLLeum in enkele cedels
MAANDAG 7 JULI 1947.
Verklaring van
Sjahrir
Opblazen tunnel tegengesproken
REPUBLIKEINSE ANTWOORDEN
in Batavia
MR. TAMZIL over de huidige
situatie
AANVAARDING voorgestelde
Interimregering
De processen in Duitsland
OLIE in Augustus
Minister Jonkman antwoordt
Prof. Romme
De Sowjet-Acnerikaanse
besprekingen over jlKorea
Gevecht bij de Yoegosla-
vische grens
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEEKS VER WACHTIN G
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Koel weer.
Zwaar bewolkt met enkele tij
delijke opklaringen en enige,
over het algemeen lichte losse
buien.
Aanhouden van het koele weer
met zo nu en dan krachtige
wind tussen Zuid en West.
DE VRIJE
3de Jaargang No. 546.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Bande
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie l,Sk
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit BlaB
10 ct. meer.
Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Sjahrir, die inmiddels uit Ban-
joemas te Djokja is teruggekeerd
heeft een verklaring tegenover de
pers afgelegd. Hij gaf uitdruk
king aan zijn spijt, dat de Mas-
joemi in het nieuwe kabinet geen
zitting heeft, doch verklaarde zien
overigens hoopvol omtrent het
succes, dat naar zijn mening
het kabinet Sjarifoeddin zou be
reiken. Sjahrir was vol vertrou
wen, dat' de problemen tussen
Nederland en Indonesië op korte
termijn zouden kunnen worden
geregeld.
Oorlogvoering op grote schaal
achtte hij zeer onwaarschijnlijk,
omdat zo meende hij, de grote
mogendheden wellicht zullen in
tervenieren. Misschien zullen
hier en daar kleine gevechten ont
staan, zo zeide Sjahrir, doch ook
deze kunnen yoorkorpen worden,
indien aan beide zijden goodwill
aanwezig is en in het bijzonder,
wanneer de Nederlandse reaction -
nairen niet de gelegenheid krijgen
uitvoering te geven aan hun ver
langen tot het gebruiken van ge-
geweld. Sjahrir zeide voorts, dat
hij thans zijn volle aandacht aan
zijn parij zou kunnen besteden en
ruimschoots gelegenheid zou krij
gen zich te wijden aan de binnen
landse aangelegenbeden. Reeds
is gemeld, dat Sjahrir officieel is
afgetreden als voorzitter van de
Indonesische delegatie.
Ten aanzien van de Republi
keinse berichten omtrent het op
blazen van de tunnel van Lampe
gang tussen Bandoeng en Soeka-
boemi, wijst men van officiële
Nederlandse zijde erop, dat der
gelijke berichten reeds eerder ge
lanceerd zijn, doch later niet waar
bleken. Het is zeer moeilijk dit
bericht te controleren aangezien
de tunnel op Republikeins gebied
ligt.
DE POLITIEK VAN HET
NIEUWE KABINET.
In de kabinetszitting van Vrij
dagavond heeft het nieuwe kabi
net besloten tot het voeren van
een politiek, waarbij op zo snel
mogelijke wijze een Jvredelievende
uitvoering van Linggadjati be
oogd-wordt, met vasthouden ech
ter aan het erkende de facto ge
zag van de Republiek. De binnen
landse politiek zal er op gericht
zijn 's lands defensie te perfectio
neren en de wederopbouw ter
hand te nemen, aldus de Republi
keinse radio.
De nieuwe Vice-Premier Sety-
adjit en de Vice-Minister van Bui
tenlandse Zaken, Mr. Tamzil, zijn
Zondag om 9.30 uur plaatselijke
tijd te Batavia aangekomen om
nog die dag de Republikeinse ant-
woorden respectievelijk aan de
Amerikaanse Consul-Generaal te
Batavia, Walter Foote, en aanDr.
Van Mook aan te bieden. Op de
vraag of het juist is, dat de inte
rim-regering door de republiek
wordt aanvaard, verklaarde Sety-
adjit tegenover Aneta: „Men kan
zeggen dat de Nederlandse voor
stellen ter zake in wezen zijn aan
vaard".
De publicatie van de antwoor
den is te verwachten, nadat zij
naar de Nederlandse Regering in
Den Haag zfln doorgeseind.
Sjahrir is met dezelfde trem
naar Cheribon gereisd, vanwaar
hij voor enige tijd naar Lingga
djati zal vertrekken.
Mr Tamzil, de nieuwe Vice-M.i-
nister van Buitenlandse Zaken,
heeft Zondag op een persconferen
tie te Batavia verklaard, dat het
antwoord van de Republikeinse
Regering om één uur plaatselijke
tijd aan Dr. Van Mook is over
handigd.
Tamzil verklaarde verder opti
mistisch te zijn ten aanzien van
de hervatting van de besprekin
gen Hij noemde het Republikeinse
standpunt betreffende 'n gen een-
schappelijke gendarmerie, duide
lijk, na de nota ven Soekarno van
27 Juni.
De kwestie van de buitenlandse
betrekkingen is, aldus Tamzil, nog
in discussie. „Geen enkele partij
in de republiek wil oorlog", zo
verklaarde de Vice-Minister en
voegde hieraan toe, dat indien er
voorbereidingen zijn getroffen
voor een verschroeide-aarde actie,
dit geschied is, ter zelfibeveiliging
na het bekend worden van de dag
order van Generaal Spoor, welke
hij geloofwaardig achtte.
Nader verneemt Aneta, dat
Zondagavond ten Paleize Rijswijk
een bespreking heeft plaats ge
vonden tussen Dr. Van Mook, de
Commissie-Generaal en de advi
seurs over het republikeinse ant
woord. In Nederlandse kringen
bevestigde men, dat het antwoord
in grote trekken de aanvaarding
van de Nederlandse voorstellen in
zake de interimregering bevat en
een handhaven van de republikein
se afwijzing ener gemeenschappe
lijke gendarmerie. Verder worden
afwijkende voorstellen gedaan in
zake de buitenlandse betrekkin
gen.
De nieuwe regering Sjarifoeddin
heeft, aldus verklaarden gezag
hebbende kringen, besloten de Ne
derlandse voorstellen tot onmiddel
lijke vorming van een interimre
gering te aanvaarden. Deze aan
vaarding zou tevens behelzen de
erkenning van de vertegenwoordi
ger van de Kroon als hoogste
autoriteit gedurende de over
gangsperiode tot aan de vorming
van de Verenigde staten van In
donesië in 1949.
In het schijven, dat aan Dr Van
Mook zal worden overhandigd,
verzoekt de republiek om in de
besprekingen met de republikeinse
vertegenwoordigers duidelijk te
omschrijven, wat de verhouding
zal zijn tussen de defacto erken
de» republiek en de interimrege
ring.
De processen tegen oorlogsmis
dadigers voor de Amerikaanse
militaire tribunalen in 't gerechts
gebouw, waar Goering c.s. berecht
werden, zullen minstens nog een
jaar duren. Sedert het grote pro
ces negen maanden geleden ein
digde is slechts een der vele nog
te voeren processen, dat tegen
veldmaarschalk Milch, afgelopen.
De vier thans aan de gang zijn
de processen dreigen door hun
lange discussies en herhalingen
het internationale proces in tijd te
evenaren. Degenen, die thans
worden of nog zullen worden be
recht, zijn voormalige nazi-mili-
tairisten, industriëlen, bankiers en
financiers.
In het Voedselvoorzieningsblad
is gepubliceerd de M.V.O. veror
dening 1947, „afleveringsverbod
olie voor consumptiedoeleinden"
van het bedrijfschap voor marga
rine, vetten en oliën. Deze veror
dening, welke betrekking heeft op
de verstrekking van olie op een
voor de bevoorrading reeds inge
leverde bon, verbiedt fabrikanten
en groothandelaren de olie vóór
4 Augustus 1947 aan detaillisten
af te leveren. Zij beoogt ter be
vordering van een geregelde gang
van zaken een zo goed mogelijke
gelijktijdige aflevering- in Augus
tus.
Te Washington wordt be
kend gemaakt, dat de V. S. tij
dens de oorlog 9.736.000 ton der
Japanse marine- en koopvaardij
vloot tot zinken hebben gebracht.
Engeland 138.000 en de Sowjet-
Unie 9.900 ton.
Vrijdagavond heeft de voorzit
ter van het Nationaal Comité
„Handhaving Rijkseenheid", de
oud-minister-president Prof. Mr.
Gerbrandy, een radio-toespraak
gehouden over de zender Hilver
sum I. Prof. Gerbrandy begon
zijn rede met te zeggen, dat het
Nederlandse volk zich bewust
"wordt van het bankroet, van de
Indische politiek van het kabinet
BeelJonkman.
De stemmen, die pleiten voor
een rekken der vernederende be
sprekingen met de z.g. Republiek
worden zwakker en zwakker. Spr.
haalde de woorden aan van een
hoog geplaatst Amerikaan te Ba
tavia, welke luiden: „Als de Ne
derlanders nu, na de publicatie
van de Republikeinse antwoord
nota, nog gaan praten, dan kun
nen zij beter tegelijk inpakken, zij
hebben dan alles verloren".
Hierna sprak Prof. Gerbrandy
over onze verantwoordelijkheid.
Het Nationaal-Comité heeft van
de aanvang af gewaarschuwd, dat
het in zee gaan met de heel- of
half-communistische figuren op
feen volslagen mislukking moest
Uitlopen. Die mislukking is er nu.
Gedurende de maanden van dit
zinloos onderhandelen zijn mil-
lioenen van honger en ellende om
gekomen en is de welvaart ver
anderd in armoede.
Vreemde redeneringen duiken
op, zo vervolgde Prof. Gerbrandy,
waarbij wordt aangenomen, dat
Linggadjati de basis blijft voor de
verdere politiek. Maar het accoord
van Linggadjati is gesloten met
personen, die zich voordoen als
'vertegenwoordigers der volken
van Indië. Nu komt men tot de
conclusie, dat deze personen geen
vertegenwoordigers zijn. Toch wil
men het met deze z.g. vertegen
woordigers gesloten verdrag uit
voeren.
Maar kan men aannemen, dat
de volkeren in Indië het ook wil
len uitvoeren Door de besten des
lands wordt de grootst mogelijke
twijfel uitgesproken over de
grondslagen van Linggadjati. Het
accoord moge een heel mooi ce
ment zijn voor partijpolitiek, voor
klaroen die doet horen, wat men
eigenlijk wil, deugt het niet.
Wie zo vervolgde Prof. Ger
brandy, zijn de veldheren op het
slagveld, die ons door hun strate
gie deze verschrikkelijke neder
laag hebben bezorgd.
Dat zijn toch zeker de heer Van
Mook en de Commissie-Generaal.
„Indien ik het politieke zonden-
register van deze heren moest op
sommen, zou ik morgen nog staan
te spreken".
Het kabinet liep achter Dr. Van
Mook en zijn circus aan, als een
hondje achter zijn baas. Men
heeft zich niet te ontzien met de
tegenpartij onder één hoedje te
spelen. Zolang dit genre politici
gehandhaafd blijft, staat de zaak
hopeloos.
Iedereen, zo zeide Prof. Ger
brandy, kan dit weten, het Neder
landse volk weet het. Door de
vertegenwoordigers te Batavia is
een dubbel spel gespeeld, waarbij
men de Republiek op de been wil
de houden. Het Nederlandse volk
werd misleid.
We moeten los van dat alles,
los van de Republiek, los van hen
die het schip van staat op de klip
pen hebben gestuurd. Een kreet
stijgt op van millioenen rijksgeno
ten: „Helpt ons eindelijk of ver
dwijnt voor immer."
,Het nieuwe handelsaccoord tus
sen de Belgisch-Luxemburgse Eco
nomische Unie en Nederland is
Vrijdagmiddag te Brussel gete
kend door Baron Van Harinxma
thoe Slooten, Nederlands ambas
sadeur, handelend in naam van
zijn Regering en Baron Van der
StratenWaillet Minister van de
Buitenlandse handel, handelend in
naam van de Belgisch-Luxem
burgse Economische Unie.
Het accoord treedt met terug
werkende kracht in werking op 1
Juni 1947 en is aangegaan voor
een periode van twee jaar.
Zoals reeds medegedeeld voor-
kiet het accoord in een handels-
Verkeer, dat naar beide richtingen
achttien milliard Belgische frank
vertegenwoordigt.
Naar Minister Van der Straten-
Waillet tijdens een persconferen
tie, na afloop der ondertekening
Verklaarde, betekent het accoord
dat zojuist is ondertekend, een
aanzienlijke uitbreiding van het
handelsverkeer tussen de drie
landen.
Belgische uitvoer wordt over de
voornaamste industriële sectoren
als volgt verdeeld:
De producten van mechanische
fabricaties fr. 3 milliard 600 mil-
lioen (1938: 350 millioen).
Uzerproducten en niet-ijzerhou-
dende metalen fr. 4 milliard 500
millioen en fr. 650 millioen (1938:
600 millioen voor ijzerproducten
en non-ferrometalen tezamen)
Aan chemische producten, mest
stoffen inbegrepen zal voor fr. 1
milliard 800 millioen (1938: 189,5
millioen) worden uitgevoerd.
Aan glasproducten zal België
en Nederland voor een bedrag van
fr. 700 millioen leveren (1938: 40
millioen
Aan landbouwproducten zal
België voor fr. 1200 millioen ex
porteren, aan papier voor 250 mil
lioen, aan ceramiek voor 460 mil
lioen, aan stenen en bouwmateria
len voor 750 millioen.
Naar de Minister verder mede
deelde heeft de structuur van de
handel tussen de Belgisch-Luxem
burgse Unie en Nederland geen
essentiële wijzigingen ondergaan.
Nochtans is een vermeerdering
van de Nederlandse uitvoer voor
zekere categoriën van producten
waar te nemen, hetgeen overeen
komt met de geest van het ac
coord van de tolunie met Neder
land, welk accoord ten doel heeft
de geleidelijke eenmaking der bei
de economieën te verwezenlijken.
De gelijkwaardigheid der in het
accoord voorziene prestaties moet
het mogelijk maken het handels
verkeer op 'n hoog peil te houden
zonder op een nieuw crediet een
beroep te doen.
Reeds nu worden maatregelen
getroffen tot verbetering van het
beheer der invoercontingenten
naar Nederland, dat aanleiding
had gegeven tot talrijke klachten
der Belgische uitvoerders; naar
de Minister verklaarde, hebben
Verscheidene vraagstukken be
treffende de binnenscheepvaart
eveneens het onderwerp van een
bevredigend accoord uitgemaakt.
Ten vervolge op de beantwoor
ding van vragen van de heer
Romme. in verband met een be
schouwing van de regeringsvoor
lichtingsdienst in Nederlands-
Indië in „Uitzicht" met betrek
king tot de ontwerp-overeenkomst
van Linggadjati, heeft de Minister
van Overzeese Gebiedsdelen het
volgende geantwoord:
Het in deze vragen bedoelde, in
het weekblad „Uitzicht" van 19
Maart 1947 opgenomen artikel
betreffende de ontwerp-overeen
komst van Linggadjati was niet
afkomstig van de regeringsvoor
lichtingsdienst doch opgesteld
door een van de medewerkers aan
genoemd weekblad. Bij de samen
stelling van bet nummer is deze
bijdrage opgenomen zonder dat de
redactie van de inhoud had kennis
genomen.
Daiar echter dit weekblad werd
gedrukt en verspreid door de
regeringsvoorlichtingsdienst en
mitsdien de Regering voor de in
houd daarvan kan worden verant
woordelijk gesteld, werd van de
Nederlandsch-Indische Regering
de verzekering gevraagd en ver
kregen, dat alles was verricht om
publicaties als deze, welke ook
naar het oordeel van ondergete
kende onbetamelijk en ontoelaat
baar zijn, in de toekomst te voor
komen. De uitgifte van het
weekblad „Uitzicht" is inmiddels
in Juni j.l. gestaakt.
Naar officieel is meegedeeld,
zal Spanje bii de Britse Regering
krachtig protesteren tegen de uit
latingen over Spanje in verband
met het plan-Marshall.
De wereldkampioene snelvlie-
gen, miss Marge Hulburt, is met
een A-T-6 bij een demonstratie
vlucht op het vliegveld van Deco-
rah verongelukt.
Vorige winter vestigde Miss
Huliburt een nieuw wereldrecord
voor vrouwen: 337 mijl per uur.
Generaal Francisco Franco
heeft Vrijdagavond in een rede
voor de Spaanse radio, die officieel
als „uitermate belangrijk" werd
•aangekondigd, verklaard, dat hij
het zijne wilde zeggen over het
a s. referendum over de opvol-
gingswet. Franco spoorde alle
Spanjaarden aan, te stemmen
voor de opvolgingswet, die in
houdt, dat 'Franco hoofd van de
staat zal blijven, totdat Spanje
uiteindelijk een monarchie zal
worden onder een koning of
regent.
Te Rome is meegedeeld, dat
de door Britse militaire gerechts
hoven uitgesproken doodvonnissen
over de Duitse bevelhebbers Kes-
selring, Von Mackenzie en Melt-
zer gewijzigd zijn in levenslange
gevangenisstraf.
Te San Cristobal Is een sa
menzwering ontdekt, die Zater
dag, op de Nationale feestdag van
Venezuela, naar buiten had moe
ten treden Onder de gearresteer
den bevindt zich maioor Daboim,
die de Octoberrevolutie van 1945
leidde.
Volgens de Washingtonse
corresoondent van de „Daily Tele
graph" geloven welingelichte
waarnemers te Washington, dat
de Sowjet-Unie. ondanks het feit,
dat haar Minister van Buiten
landse Zaken Molotof zijn mede
werking aan het plan van Mars
hall ontzegd heeft. Polen en
Tspecho-iSlowakije zal toestaan
aan het programma deel te
nemen.
Onder een ruimte van het
kwartier der Britse troepen te
Athene brak Zaterdag een felle
brand uit, tengevolge waarvan 2
vrouwen om het leven zijn geko
men en 20 burgers gewond wer
den. Volgens de brandweer moet
de brand aan sabotage worden
geweten. De brand brak op ver
schillende punten tegelijk uit in
een ruimte, waar brandstof en
banden waren opgeslagen.
De premiers van de Britse
zóne van Duitsland hebben tijdens
een bijeenkomst te Celle besloten
een permanente raad van pre
miers der Britse zóne in te stel
len. welke om beurten in elk der
drie staten der zóne bijeen zal
komen. De premiers besloten ook
een commissie in te stellen, die
de wettelijke principes zal vast
stellen wiarOD de zuivering in de
gehele Britse zóne gegrondvest
moet zijn.
Generaal-Majoor Albert Brown,
hoofd van de Amerikaanse dele
gatie van de Sovjet- Amerikaan -
sche commissie voor het instellen
van een voorlopige regering voor
geheel Korea, heeft te Seoel ver
klaard, dat de besprekingen op
nieuwe moeilijkheden zijn gestuit.
N/a vijf weken debat ovei de
principes en methoden volgens
welke de Koreaanse politieke par
tijen over' de vorm der regering
worden geraadpleegd, was er nog
geen volledige overeenstemming
over de wijze van toepassing der
principes bereikt.
Het Franse persbureau A.F.P.
meldt uit Saloniki, dat in het ge
bied van Doiran bij de Joegosla
vische grens een hevig gevecht
ontbrand is tussen Griekse rege
ringstroepen en een grote leger-
fermatie uit Joego-Slavië. Volgens
een dagorder van de bevelhebber
van het Derde leger wordt de
huipverlening van nabuurlanden
aan de opstandelingen steeds min
der verborgen gehouden. De Joe-
go-Slaven zouden aan de Griekse
partisanen hebben aangeraden om
niemand krijgsgevangene te ma
ken en alle militaire gevangenen
te doden.
ONGEVALLEN BIJ
VLIEGOEMONSTRATIES.
Te Brussel.
Tijdens een <joor 8 000 toeschou
wers bijgewoonde vliegdemonstra-
tie te Brussel is Zondagmiddag
(Je Franse „Thunderbolt" P 37
neergestort en in vlammen opge
gaan. De piloot heeft zich door
middel van de parachute het le
ven gered. Hij is ongedeerd.
Te Parijs.
Tijdens een vliegdemonstratie
te Parijs is een Frans burgervlieg
tuig neergestort." De piloot werd
gedood, een toeschouwer licht ge
wond.
Te Dy on.
Bij een vliegdemonstratie te
Dyon stortte een legervliegtuig
naar beneden. De piloot werd
hierbij ernstig gewond.
