Stijgende spanning in Indonesië.
Een dagorder van Generaal Spoor^
Vragen aan de Minister
Stormachtige Parlementsvergadering in Hongarije
MAANDAG 30 JUNI 1947.
republikeinse strijd
republikeins minister
reageert.
financiële toezegging
door AMERIKA.
Hongaars Minister over
het Vredesverdrag.
Conferentie van Premie s
van Duitse Staten.
Officieel Nederlands
commentaar.
Frankering bij Abonnement - Temeuzen «raas».«a?tmeBS&g
DE VRIJE ZEEUW
WEERSVERW ACHTING
medegedeeld door het K. ri -
te De Bilt, geldig tot Maa -
dagavond.
Gebroken bewolking.
Droog weer. Gebroken bewol-
king. Matige wind tussen West
en Zuid-West. In het binnen
land nog vrij warm, doch koel
vergelekenn bij de voorafgaan
de dagen.
3de Jaargang No. 540.
Advertentieprijs
per mm 10 ct minimum
per advertentie 1,50.
Inzendingen advertentie»
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties;
1—5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr Bur. van dit Blad
10 ct. meer.
Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande
Betrouwbare Nederlandse bron
nen te Batavia bebben Zaterdag
avond verklaard, dat de Neder
landse Regering waarschijnlijk
niet ibereid is de onderhandelingen
te hervatten, op basis van het
schrijven van Ir. Soekarno.
De crisis is hiermee in haar
ernstigste phase getreden, zo
menen onafhankelijke waarne-
mers.
Het werkcomité van het K|.JN.i.
P. heeft, blijkens een bericht van
het Indonesische persbureau An-
tara, Soekarno's beslissing om
de gehele macht in eigen hand
te nemen, geratificeerd.
Omtrent het bericht van Anta-
ra over een dagorder van Gene
raal Spoor, waarin deze oorlog
zou hebben gelast op alle fron
ten, welke heden zou moeten be
ginnen, heeft de Nederlands-In
dische R.V.D|. in een communi
qué verklaard, dat dit bericht
pertinent onjuist is en zonder de
geringste waarde.
ORGANISATIES BEREIDEN
ZIOH VOOR.
De Centrale raad van Republi
keinse strijd-orgamsaties heeft
Vrijdag verklaard, dat alle Bas
Var-én volksstrijdkrachten zich
op elke mogeiijkheid dienden^oor
te bereiden en dat alle krachten
verzameld moesten worden ter
verdediging van de antwoord-nota
van de Republikeinse Regering^
Uit Batavia wordt inmiddels ge
meld, dat de trein, welke Zater
dagmorgen naar het binnenland
is vertrokken, een aantal officie
ren van de T. R. I. vervoerde.
DE BESPREKINGEN TEN
PAEEIZE.
Dr. Van Mook en de Commissie
Generaal hebben de gedelegeerden
van de Republikeinse Regering
naar Batavia ontboden voor een
bliNaÜafloop van de besprekingm
tegenwoordig
was, is deze 's middags per trein
naar Djogja vertrokken.
Nadat Soewandi en Boediardjo
het Paleis hadden verlaten, zy
de Sultan van Pontianak en boe-
kawati deze laatste is Jtus
Zaterdag- uit Makassar te Bate
via aangekomen door Dia
Mook ontvangen.
Officieel commentaar op ae ge
voerde besprekingen was niet ver-
u-rria-haar Naar echter verluidt,,
is een republikeins antwoord aan
de Regering der Ver. Staten op
korte termijn te verwachten.
VERKLARING VAN SJAHKIK
Volgens een bericht van Agence
France Presse heeft Sjahrir m n
onderhoud met het republikeinse
blad „Kedaulatan Rajat ver
klaard, dat naar zijn mening het
anwoord van Soekarno op de Ne
derlandse aide-mémoire £Oor
treffelijk en tegemoetkomend is.
Mocht evenwel de Nederlandse
Regering dit antwoord met be-
S vinden, dan betekent
dat aldus Sjahrir dat ver
derc onderhandelingen onmogelijk
zijn en dat de Nederlanders geen
verdere besprekingen wensen.
Sjahrir voegde aan deze ver
klaring toe, dat er „geen enkele
kans" is, dat hij opnieuw als „pre
mier zal optreden in het volgende
kabinet; zelfs noemde hg t hoogst
onwaarschijnlijk dat
nieuwe regering de
van Buitenlandse Zaken zal De
heren.
De republikeinse minister van
Voorlichting heeft verboden jtat
het bericht van de z^enaa™d®
dagorder van Generaal Spoor d
de republikeinse radio wordt om-
p-proerjen.' Hij probeert op hei.
ogenblik in contact te komen met
de Nederlands-Indische Regenng,
teneinde de herkomst van het ge
rucht te onderzoeken.
DE AMERIKAANSE NOTA.
De tekst van de Amerikaanse
nota, die Zaterdag te Batavia aan
Soewandi, de Republikeinse Mm
ter van Onderwijs, is overhandigd,
luidt als volgt:
„De Amerikaanse Regering heeft
niet voldoening kennis genomen
van de voorlopige berichten, dat
de gedelegeerden van de Repu
bliek en de Nederlanders aanzien
lijke vorderingen gemaakt hebben
t.a.v. een overeenkomst voor de
spoedige oprichting van een fede
rale interim-regering voor geheel
Indonesië.
De Amerikaanse Regering heeft
met stijgende bezorgdheid het ge
vaar, verbonden aan het niet-na-
leven van de overeenkomst van
Linggadjati onder ogen gezien.
De V. S. moeten zich noodzake
lijkerwijze bezig houden met de
ontwikkelingen in Indonesië, ge
zien de belangrijkheid van Indo
nesië als een der factoren voor 't
herstel van het internationaal
evenwicht, zowel economisch als
politiek. De Amerikaanse Rege
ring wenst derhalve de Indonesi
sche republiek er op te wijzen, dat
uit een voortduren van de impasse
waarschijnlijk ellende geboren
wordt. Zij wil tevens wijzen op de
voordelen, die een spoedige over
eenkomst en een streven naar sa
menwerking om de moeilijkheden
waar Indonesië voor staat, te
overwinnen, zullen opleveren.
De Regering der Verenigde Sta
ten is van mening, dat de onmid
dellijke vestiging van een centra
le interim-regering voor Indone
sië op federatieve basis, zoals door
de Nederlandse Regering is voor
gesteld en in beginsel door de
Indonesische Republiek is aan
vaard, dringend noodzakelijk is.
Uit de tekst van de Overeen
komst van Linggadjati blijkt dui
delijk, dat een overgangsperiode
werd beoogd (tussen heden en 1
Januari 1949), gedurende welke
Nederland de souvereiniteit en
het uiteindelijk gezag in Indone
sië zou uitoefenen.
D,e Regering der Verenigde
Staten dringt er bij de Indonesi
sche Republiek derhalve op aan
zonder uitstel mede te werken
aan de onmiddellijke vorming
van een federale interim-rege
ring. Zij vertrouwt, dat, wanneer
de overeenkomst op dit punt zal
zijn verwezenlijkt, de overblijven
de kwesties in een geest van
goede wil zullen worden opge
lost.
De Regering der Verenigde Sta
ten verwacht, dat de vestiging
van de interim-regering op basis
ke stabiliteit zal verschaffen, wel
ke eerste voorwaarde is voor de
afwikkeling van een positief pro
gramma tot economisch herstel.
Derhalve ia de Regering der
Verenigde Staten bereid om, na
dat de interim-regering zal zgn
gevestigd en de medewerking van
beide partijen volgens construc
tieve lijnen is verzekerd, indien d t
gewenst wordt, met vertegenwoor
digers van Nederland en die van
de interim-regering (bestaande uit
vertegenwoordigers van de Repu
bliek en van de andere samenstel
lende gebieden) besprekingen te
voeren over financiële hulp bij net
economisch herstel van Indonesië.
OOK EEN ENGELSE NOTA
AANGEBODEN.
De Britse nota bevat een be
vestiging van het Britse stand
punt, voorheen aan de republikei
nen uiteengezet, dat Groot-Brit-
tannië de Nederlandse voorstellen
een fundameneel redelijke basis
voor samenwerking acht, doch dat
daarmede niet de mogelijkheid van
discussie over punten van geschil,
die door de Indonesiërs worden
opgeworpen, uitgesloten wordt.
Na de besprekingen van Zon
dagochtend, heeft Dr. Van Mook
Ir. Soekarno verzocht om verdere
verduidelijking van zijn antwoord
op de Nederlandse aide-mémoire.
Op dit verzoek zal uiterlijk Dins
dag of Woensdag geantwoord
moeten worden.
van ae lnienm-iegci 11115 vy v - -
van wederzijds welzijn de politie- i regering
De Indonesische regering heeft
ongeveer twee jaar geleden Ame
rika om 'n lening van 100.000.000
dollar gevraagd. Officiële zegslie
den van het Amerikaanse Ministe
rie van Buitenlandse Zaken heb
ben niet gezegd, of de toegezegde
hulp dit bedrag zou 'belopen.
De Verenigde Staten hebben
eveneens door bemiddeling van ie
Amerikaanse Consul-Generaal,
Walter Foote, een brief verzonden,
waarin Amerika verzoekt om een
snelle vorming van de interim-re
gering.
In de brief wordt de bezorgd
heid over de vertraging in de tot
standkoming van de interimrege
ring tot uiting gebracht. De Ame
rikaanse Regering verklaart ver
der, dat de bank voor export en
import, tot welke de Nederlands-
Indische Regering zich met een
verzoek voor een lening gewend
had, een lening niet eerder in
overweging zal nemen, dan wan
neer een overeenkomst is bereikt
voor de instelling van een interim'
In het Hongaarse parlement is
het Vrijdag stormachtig toege
gaan tijdens de stemming over de
regeringsmotie om bij wijze van
spoedmaatregel vooraf de datum
vast te stellen, waarop gestemd
zal worden over het wetsontweip,
dat het driejarenplan voor Hon
garije goedkeurt (guillotineproce
dure). ^Aanhangers van de rege
ring riepen „fascisten en „vrien
den van grootkapitalisten
De regering verkreeg twee der-
de meerderheid benodigd om bet
wetsontwerp urgent te verklaren.
Men verwacht, dat de wet morgen
zal worden aangenomen.
Twee leden van de vrijheids
partij maakten bezwaar tegen de
motie, daar zij naar 'hun zeggen
het driejarenplan nog niet eens
gezien hadden.
Het aannemen van deze spoed-
motie betekent, dat het parle
ment in een dag van 8 uur een
besluit moet nemen De wet voor
ziet in de oprichting vah een
bureau voor planning met de be
voegdheid om plannen uit te voe
ren, welke nog niet gepubliceerd
zijn en niet in het parlement .n
debat zullen worden gebracht.
Aanhangers der oppositie ver
onderstellen, dat de regering een
dergelijke spoed betracht om de
wet er door te krijgen, voordat
de Parijse conferentie der drie
Ministers van Buitenlandse Za
ken besluiten neemt, die natio
nale ontwerpen minder 'belangrijn
Naar het persbureau Aneta
ons zo juist telefonisch doorgeeft
heeft 't Indonesisch-republikeinse
persbureau Antara een bericht
van radio-Djokja gepubliceerd,
dat melding maakt van een offi
ciële dagorder, welke Generaal
Spoor Zaterdag zou hebben uitge
vaardigd
Deze dagorder zou neerkomen
op de volgende punten:
a. Zondag 29 Juni zal met de
overgave van alle transportmid
delen aan het leger worden be
gonnen.
b. Alle troepen zullen deel
nemen aan de actie en zullen Zon
dagavond worden samengetrok
ken.
c. Maandagmorgen zal om
drie uur dertig begonnen worden
met 'n afleidingsactie aan de aan
valspunten, terwijl om zes uur de
actie begint.
d. In de Nederlandse bezette
gebieden zullen massa-arrestaties
plaats vinden. Woningen moeten
doorzocht worden, bewoond door
personen van welke nationaliteit
dan ook.
e. Dit bevel Blijft van kracht
tenzf het Zaterdag te 24 uur
wordt ingetrokken.
Aneta deelde ons verder mede,
dat zij zich over de juistheid van
dit bericht heeft gewend tot Ge
neraal Spoor. Op het ogenblik
waarop het gesprek beëindigd
moest worden, was een commen
taar van Generaal Spoor nog niet
bij Aneta binnengekomen.
Wel heeft Generaal Soedirman.
naar aanleiding van het bericht
omtrent een officiële Nederlandse
dagorder, een order uitgevaardigd
waarin bevolen wordt, dat alle
republikeinse strijdkrachten en
het volk paraat moeten zijn en
rustig moeten blijven en dat elke
aanval beantwoord moet worden.
„Indien grote gevechten plaats
hebben en begonnen zijn door het
Nederlandse leger, moet het ge
hele Indonesische volk aan de te
genaanval deelnemen.
Het wapenstilstandsverdrag en
alle andere verdragen zijn hier
mede vervallen".
DE R. V. D.BATAVIA OVER
DE DAGORDER VAN GENE
RAAL SPOOR.
De R.V.D. te Batavia meldt, dat
het bericht van radio Djokja om
trent de dagorder van Generaal
Spoor onjuist en volkomen waar
deloos is.
Inmiddels verneemt Aneta, dat
de bewaking van de Nederlandse
militaire gebouwen verscherpt is
en dat legitimaties noodzakelijk
zijn.
De Amerikaanse Consul-Gene
raal Walter Foote, heeft Zater
dag'aan Soewandi, de republikein
se minister van Onderwijs, een
schrijven overhandigd, waarvan de
inhoud onbekend is, doch die
waarschijnlijk voor Soekarno be
stemd is.
Boediardjo heeft bij de overhan
diging van Soekarno's nota aan
Dr. Van Mook nog een uitvoerige
toelichting gegeven.
De Nederlandse militaire woord
voerder heeft verklaard, dat het
bericht omtrent de dagorder van
Geneiraal Spoor, dat door het re
publikeinse persbureau Antara
verspreid was, inderdaad fictief is
en in geen enkel opizicht waarheid
bevat. In tijden van minder span
ning zou dit bericht door Neder
landse "kringen zonder meer voor
bijgegaan zijn, als zijnde een van
de onafzienbare reeks van leugens
uit het republikeinse kamp. Soe
dirman zal een ander en een van
meer vakmanschap getuigend
voorwensel moeten bedenken, in
dien hij zijn eigen agressieve oor
logsvoorbereidingen wil motive
ren, aldus de militaire woordvoer
der.
Ernoe Mihalyf, tijdelijk Minis
ter van Buitenlandse Zaken van
Hongarije, heeft in het parlement
ten aanzien van de ratificatie van
het vredesverdrag verklaard, dat
het tragisch is, dat een republiek,
geboren uit de vrije wil van het
Hongaarse volk, een dergelijk
verdrag moet aanvaarden. Het
volk zal echter alles doen wat in
zijn vermogen is om de voorwaar
den van het verdrag te vervullen.
De minister zeide, dat de verplich
ting tot waarborging van de ïn-
dividuële rechten en vrijheden een
eenzijdige is, daar dergelijke ver
plichtingen door andere met wor
den nagekomen.
Mihalyf hoopte, dat de bespre
kingen inzake de Hongaren in
Tsjecho—Slowakije bevredigende
resultaten zouden afwerpen en
zouden leiden tot betere betrek
kingen tussen beide landen. De
herstelbetalingen zijn een zware
last voor het land en de minister
hoopte, dat de 'belanghebbende
mogendheden terzake tot een re
delijke overeenkomst met Honga-
rije zullen komen.
Duitse premiers van vijf staten
in de Sovjet-zóne en hoofden van
de centrale zonale besturen voor
handel, voorziening, brandstoffen
en energie, vervoer en landbouw
hebben Vrijdag een besloten bij
eenkomst gehouden in het hoofd
kwartier van het Sovjet militaire
bestuur te Berlijn.
Deze besprekingen, die naar
verwachting verscheidene dagen
zullen duren, handelen naar ver
luidt in de eerste plaats over een
drastische herziening van en
strenger toezicht op de economi
sche- en voorzieningsorganisaties
in de Oostelijke zóne en niet
zoals enige Berlijnse bladen zeg
gen over de vorming van een
zogenaamd „presidium van pre
miers" of Oost-Duitse „parle-
ment".
De conferentie wordt bijge
woond door leden yan het Sowjet
militaire bestuur, die als adviseurs
fungeren. De toesluiten worden
door de Duitse afgevaardigden
zelf genomen.
zullen maken dan internationale
en toelangrijke wijzigingen m de
wet noodzakelijk zouden maken.
De sociaal-democraten hielden
aan, dat de economie van- Honga
rije onherstelbare schade zou lij
den, indien de wet 1 Augustus
niet van kracht wordt.
De ratificatie van het Hongaar
se vredesverdrag met de Gealieer-
den werd in eerste lezing aange
nomen. Men verwacht da.t de
tweede lezing binnen tiwee dagen
voltooid zal zijn.
Steun aan de illegaliteit
en belasting
Door het Lid der Tweede Ka
mer de heer Algera, zijn aan de
Minister de volgende vragen ge
steld:
1 Is het de Minister bekend,
dat' verschillende bedrijven in de
bezettingstijd geldelijke steun heb
ben verleend aan de ïliegahteit,
o.a. ten behoeve van commissies,
die bedoelden de voedselnood in
bepaalde delen van' ons land te
helpen bestrijden?
2 Is het de Minister bekend,
dat'van deze bedragen, voor zo
ver ze door N.V.'s zijn beschik
baar pesteld, vennootschapsbelas-
ting en ondernemingstoela^ting
moet worden betaald, zodat zien
b.v. het geval voordoet, dat een
N V die voor genoemd doel in
Dec 1944 een bedrag van 25.000
heeft beschikbaar gesteld, als ge
volg daarvan thans ruim 11.000
vennootschapsbelasting en J00U
ondernemingsbelasting extra moet
betalen
3. Acht de Minister het niet
onbillijk en/of hoogst onbevredi
gend, dat een steunverlening, als
in vraag 1 bedoeld, die diende tot
bevordering van het verzet tegen
de vijand of tot leniging van de
nood van medeburgers, waartoe
ook de regering te Londen her
haaldelijk heeft opgewekt, thans
op deze wijize wordt getroffen
4. is de Minister niet van me
ning, dat deze steunverlening za
kelijk minstens gelijkgesteld kan
worden met giften ten behoeve
van de Stichting 1940/1945,
Stichting Herstellingsoorden voor
oud-Illegale werkers, Stichting
Nederlands Volksherstel e.a.
waarvan de Minister heeft be
paald, dat zij voor de heffing der
vennootschapsbelasting steeds als
bedrijfskosten zullen worden aan
gemerkt
5. Indien steunbedragen als
genoemd in vraag 1, niet als be
drijfskosten mogen worden be
schouwd omdat daartegen bezwa
ren van wettelijke aard bestaan,
wil de Minister dan mededelen,
welke deze bezwaren zijn en is de
Minister dan bereid te bevorderen,
dat alsnog een wettelijke voorzie
ning wordt getroffen waardoor
bereikt wordt, dat deze giften op
één lijn komen te staan met die,
welke genoemd zijn in vraag 4,
of in elk geval, dat van deze gif
ten geen belasting behoeft te
worden betaald?
6. Indien de vorige vraag ont
kennend mocht worden beant
woord wil de Minister dan ge
bruik maken van zijn bevoegdheid,
omschreven in artikel 34, iid 1,
onder 3, van het besluit op de
vennootschapsbelasting 1942, n.l.
om voor bepaalde gevallen of
groepen van gevallen tegemoet te
komen aan .onbillijkheden van
overwegende aard, welke zich bij
de toepassing van dit besluit
mochten voordoen, dan wel op
andere wijze bevorderen, dat van
genoemde steunbedragen geen be
lasting behoeft te worden be
taald?
Naar aanleiding van de berich
ten omtrent een dagorder van
Generaal Spoor wordt officieel
medegedeeld, dat omtrent een
dergelijke dagorder niets bekend
is.
Ten hoogste kan dit slaan op
stukken, die behoren tot voorbe
reidende maatregelen, waarvan
niet is besloten, dat zij zullen
worden uitgevoerd.
Een geweldige explosie heeft
zich voorgedaan in een kruitfa
briek ten zuiden van Denver in
de V S. De fabriek is geheel ver
woest. Volgens een ooggetuige
deed de ontploffing denken aan
die van een atoombom. Van per
soonlijke ongevallen wordt geen
melding gemaakt.
De nationale stakingscom
missie van Franse bankemployé's
heeft bekend gemaakt, dat van
Zaterdag af alle uitbetaling van
ch'ques, ook die voor de salaris
sen, zal worden stopgezet. De
stakingscommissie heeft voor de
uitvoering van deze maatregel
de medewerking verkregen van
de Post en het Ministerie van Fi
nanciën.
