«V-'d
-to -'I
Colijnherdenking
Rede van GEORGE MARSHALL,
Frankrijk en de WERELDOORLOG.
I
fiL
St»};
befll; f
len «I
V I
1
i 1
N<! I
5^'
i hür ft
e 4iy,d|
W,fb d
VRIJDAG 6 JUNI 1947.
P.N.I. verwerpt
Nederlandse nota
De nota aan de Republiek
Vertrek Comm.-Generaal
De PERSVRIJHEID en het
papiertekort.
Verplaatste personen naar
de Verenigde Staten
Truman over de toestand
in Hongarije
in het Gebouw van Kunsten en Wetenschappen
Amerikaans Minister van Buitenlandse Zaken.
Onthullingen van Daladier.
Telegram Nationaal Reveil
aan Minister-President
Tabaksproducten en
rokersbenodigdheden
Twee zusters worden;
broeders
'-j-. f
■- dl
i:el
p
le 1 J er
I
j
Frankering bij Abonnement - Temeuzen
WEEKS VEHWAOfFTIN G
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Vrijdag-
avo«d.
Koel weer.
Meest krachtige wind tussen
Zuid-West en West. Geleidelijk
brekende bewolking met nog
hier en daar een enkele regen
bui. Vrij koel.
DE VRIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 520.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande
Advertentieprijs: ""1
per mm 10 ct.minimum
per advertentie 1150.
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur,
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer.
Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Vogens radio Djcgja heeft de
Partai National Indonesna (P.N.
I.) de nota van de Commissie-
Generaal aan de republikeinse
regering verworpen. De niota zou
aldus deize partij, een nieuw ele
ment scheppen in het Nederlands-
Indonesische partijgeschil en de
terugkeer van de koloniale toe
stand In geheel Indonesië tot ge
volg hebben.
Naar Agence France Presse
meldt, publiceert de (republi
keinse) Merdeka van Donderdag
onder de kop „De Nederlandse
nota wordt -verworpen" een tele
gram van haar speciale corres
pondent te Djogja, luidend:
„Hedenochtend heeft het ka
binet de beraadslagingen over de
Nederlandse nota beëindigd. De
leden, belast met de redactie van
het officiële antwoord, zijn in ver
gadering bijeen geweest. Hoewel
de beslissing van het kabinet nog
niet bekend is gemaakt, zou vol
gens kringen, die nauw contact
houden met het kabinet, het Mi
nisterie van voorlichting, politie
ke partijen, alsmede strijdorgani
saties de mogelijkheid, dat de
nota wordt verworpen, zeer groot
zijn".
Naar wij van officiële zijde ver
nemen, zullen de leden der Com
missie-Generaal Zondag 8 Juni
naar Batavia terugkeren.
Ned. voorstel aangenomen.
De subcomissie der V. N. voor
de persvrijheid heeft Woensdag
het voorstel van de Nederlandse
afgevaardigde Mr. Van Heuven
Goedhart aangenomen, inhouden
de, dat aan de economische en
sociale raad der V. N. wordt aan
bevolen om maatregelen te over
wegen tot het verminderen van
het tekort aan papier voor dag
bladen in de voorheen bezettte
landen. Op de laatste bijeenkomst
van deze zitting nam de subcom
missie het gehele rapport van de
economische en sociale raad aan.
Alleen de Sovjet-Unie stemde te
gen. Aan het eind der bijeen
komst verklaarde Van Heuven
Goedhart, dat er geen reden tot
ontevredenheid is, daar men al
gehele overeenstemming op alle
punten niet kon verwachten. Spre
ker achtte het feit, dat alle leden
bezield waren van de wens om tot
overeenstemming te komen van
veel groter belang dan de overeen
stemming zef.
De enquête over het wetsont
werp tot het toelaten van 400.000
verplaatste personen uit Europa
in de Verenigde -Staten gedurende
de volgende vier jaar is Woensdag
begonnen. De supporters van het
ontwerp deden een beroep op de
V- S. om de wereld leiding te ge
ven bij het oplossen van het
vraagstuk der verplaatste per
sonen.
„Andere landen hebben hun be
reidheid te kennen gegeven om
dp's op te nemen, doch zij wach
ten op het voorbeeld van Ameri
ka", aldus de auteur van het ont
werp, de republikein Stratton.
Aangezien de commissie vele
getuigen zal horen verwacht men
niet dat het ontwerp voor het
einde van de huidige zitting, d i.
Juli, van kracht zal worden.
President Truman heeft op een
persconferentie de jongste ge
beurtenissen in Hongarije schan
delijk genoemd.
De toestand, die is voortge
vloeid uit de wijziging van het
regiem, is verschrikkelijk, aldus
de President. Hij voegde er aan
toe, dat het Amerikaanse Mini
sterie van Buitenlandse Zaken
een grondig onderzoek instelt en
dat eventuële nieuwe stappen van
Amerikaanse zijde zullen worden
genomen, wanneer dat onderzoek
ten einde is.
Na de verklaring van de Presi
dent, werd door een woordvoerder
van het Departement van Buiten
landse Zaken medegedeeld, dat er
een volledig onderzoek naar de
toestand in Hongarije wordt inge
steld. Hij weigerde te verklaren,
welke verdere stappen men zou
kunnen verwachten, doch welin
gelichte waarnemers geloven, dat
deze, na de duidelijke verklaring
van Truman, niet zullen uitblijven.
De particulier secretaris van
Bevin, de Britse Minister van Bui
tenlandse Zaken, heeft een explo
sieve brief, geadresseerd aan Be
vin, aan Scotland Yard overhan
digd. Ook Eden heeft zo'n brief
ontvangen.
Uit Rome wordt gemeld, dat
het onderzoek naar de herkomst
van de brieven van Milaan uit
geleid wordt.
doch een geneesmiddel
George Marshall, heeft in de
Harvarduniversiteit te Cambridge
in MaSsachuesetts een toespraak
gehouden, waarin hij een beroep
deed op de Europese landen om
zich te verenigen tot het beramen
van hun economische redding; hij
waarschuwde, dat de Verenigde
Staten niet veel meer kunnen
doen voordat althans een aantal
Europese landen het over een ge
meenschappelijk program eens
geworden is.
,,Het zou voor de Amerikaanse
regering niet passend en ook zou
het niet effectief zijn te beginnen
aan het eenzijdige opstellen van
een program om Europa weer in
economisch opzicht op zijn benen
te zetten, aldus Marshall. Dat is
de zaak van de Europeanen.
Het initiatief moet van Europa
komen. De rol van Amerika be
hoort te bestaan in het verlenen
van vriendschappelijke hulp bij
het opstellen van een program en
bij de uitvoering ervan, voorzover
het practisoh zal zijn dit te doen.
Het moet een gemeenschappelijk
program zijn, door een aantal,
zo niet alle, staten overeenge
komen. Europa zal de komende
drie vier jaren nog hulp van
buiten-af nodig hebben. Het ge
neesmiddel voor de Europese
moeilijkheden ligt echter in een
herstel van het vertrouwen van
het volk in de economische toe
komst van het eigen land en van
geheel Europa. Het is logisch,
dat de Verenigde Staten doen wat
zij kunnen ter bespoediging van
de terugkeer van een economische
gezondheid in de wereld, zonder
welke er geen politieke stabiliteit
kan zijn nog gewaarborgde vrede.
Onze politiek, aldus Marshall, is
tegen, geen enkel land of stelsel
gericht, doch tegen de honger, de
armoede, de wanhoop en de chaos.
De hulp, welke de Amerikaanse
regering eventueel zal verlenen,
moet niet alleen maar een lap
middel
zijn.
Allle regeringen, die mede wil
len werken aan de taak van het
tot herstel brengen zullen, daar
ben ik zeker van> aldus Marshall,
volle medewerking van de zijde
der Amerikaansche regering on
dervinden.
De regeringen echter, die pogen
het herstel van andere landen
tegen te werken, kunnen van ons
geen hulp verwachten. Regerin
gen, politieke partijen of groepen,
die proberen de ellende der men
sen te doen voortduren om daar
van in politiek opzicht of anders
zins te profiteren, zullen de tegen
kanting van de Verenigde Staten
ondervinden.
Marshall beschreef de wereld
situatie van heden als „zeer ern
stig". Een overzicht gevend van
de economische ineenstortinor in
Europa tijdens en na de oorlog,
zeide hij: „Het herstel van de
economische structuur van Euro
pa zal klaarblijkelijk een veel
langere tijd en grotere inspanning
vergen dan men heeft voorzien'
Vanwege het Centraal Comité
van Anti-Revolutionaire kiesver
enigingen werd Donderdagmiddag
in het Gebouw van Kunsten en
Wetenschappen te Den Haag een
herdenking van Dr. Colijn gehou
den. De vergadering werd gepre
sideerd door Mr. J. A. de Wilde,
tweede Voorzitter van het Cen
traal Comité.
Nadat van Ps. 27 het 7de vers
was gezongen en Mr. De Wilde de
90ste Psalm voorgelezen had, ge
volgd door een gebed, bracht hij
dank aan de Regering voor haar
hulp, om het stoffelijk overschot
van Dr. Colijn naar Nederland
terug gebracht te krijgen. De be
grafenis van deze morgen ge
schiedde weliswaar zonder toe
spraak en bloemen, aldus Mir. De
Wilde maar droeg des niettegen
staande een indrukwekkend ka
rakter. Hij dankte mevrouw
Colijn en haar familie, dat zij
hier thans aanwezig waren.
Vervolgens gaf hij een karak
tertekening van de overleden
Staatsman, die in alle omstandig
heden beheerst was en wiens ge
mis thans pijnlijk wordt gevoeld,
nu de ontbinding van ons Konink
rijk dreigt en de binnenlandse
moeilijkheden zeer groot zijn.
Colijn hielp de anti-revolutionaire
.partij1 door vele moeilijkheden
heen. Nimmer was hij enghartig
en steeds wars van kleine politiek.
Colijn was eenvoudig van hart,
maar een Staatsman van groot
allure, die zich steeds een nobel
tegenstander toonde. Tenslotte
eerde Mr. De Wilde hem als een
der organisatoren van het verzet.
Ook dankte spreker mevrouw
Colijn, voor hetgeen zij voor haar
man geweest is.
Vervolgens was het woord aan
Oud-Minister Dr. J. J. C. van
Dijk, die een overzicht gaf van
wat Colijn in Indië, in het Parle
ment eru in het internationale
leven voor Nederland betekend
heeft. Door Colijns leven is ge
schiedenis gemaakt. Reeds als
jong militair toonde hij zich een
uiterst bekwaam officier en de
Lombok-expeditie gaf hem de Mili
taire Willemsorde, 4de klasse. In
opdracht van Van Heutz door
kruiste hij de Archipel, om overal
Het bestuur van „Nationaal Re
veil" te '-Gravenhage heeft de
Minister-President het navolgende
telegram doen toekomen:
„Nationaal Reveil", met ver
heuging kennis genomen hebbende
van de krachtige wil, welke blijkt
uit de aan de republikeinse
machthebbers gerichte nota, ver
zoekt Uwe Excellentie met grote
nadruk, indien de republikeinse
regering deze nota van de hand
wijst of wenst te onderhandelen,
onmiddellijk over te doen gaan tot
het treffen van de door die om
standigheden vereiste maatrege
len ter ioyale en volledige uitvoe
ring van het verdrag van Lingad-
jati. „Nationaal Reveil" wijst
Uwe Excellentie op de terreur,
honger en ellende, waaraan de
Indische millioenenbevolking thans
is blootgesteld, op de communis
tische agitatie in de republikeinse
gebieden en op het nog steeds ge
vangen houden van duizenden gij
zelaars en geïnterneerden door de
republikeinen. „Nationaal Reveil
vertolkt de dank van het goed
willende deel van het Nederland
se volk en de Indische volkeren,
wanneer Uwe Excellentie, gedach
tig aan de wapenspreuk der
Oranje's krachtig doet ontreden
in de Overzeese gebiedsdelen,
orde, rust en welvaart aldaar doet
herstellen en eventuele extremis
tische actie zowel in de Overzese
gebiedsdelen als hier te lande met
kracht doet bestrijden.
In de Staatscourant van gister
is opgenomen de reeds gemelde
beschikking van de Minister van
Economische Zaken, waarbij o.a.
wordt bepaald, dat het grossiers
en detaillisten in tabaksproducten
verboden is gedurende het tijdvak,
ingaande 7 Juni a.s., ten aanzien
van grossiers te 13 uur, ten aan
zien van detaillisten te 18 uur, en
eindigende op Donderdag 12 Juni
a.s. te 24 uur, tabaksproducten
en rokersbenodigdheden te verko
pen of af te leveren. Hun bedrijf
moet gedurende deze periode ten
aanzien van de verkooo en afle
vering van deze producten en be
nodigdheden gesloten zijn.
Daladier, de voormalige Franse
Minister-(President, heeft hij
voortgezet verhoor door de com
missie van onderzoek naar de ge
beurtenissen in Frankrijk van
1933 tot 1945 nadere onthullin
gen gedaan omtrent de ontwikke
lingen tussen September 1939 en
de nederlaag van Frankrijk.
Hij zette uiteen, dat het Franse
opperbevel, ter dekking van de
mobilisatie, een aanval op de
Siegfriedlinie bevolen zou kunnen
hebben, doch dat de overmeeste
ring- van het Poolse leger in volle
mobilisatie, een teleurstelling voor
Frankrijk was. Na de val van
Polen gaf men er de voorkeur aan
versterking van Britse hulp af te
wachten, effectieve neutralisatie
van Italië, en indien mogelijk, een
ommekeer in de Amerikaanse pu
blieke opinie. Daladier had voor
gesteld om, met geheime toestem
ming van de Grieken, een ont
scheping bij Saloniki uit te voe,
ren, doch de Britten, die Italië
wilden ontzien, verzetten zich
hiertegen.
De door de regering tegen de
uiterst-links genomen maatrege
len werden door Daladier verde
digd op grond van "de omzwen
king der communistische partij,
ter uitvoering van orders uit Mos
kou", en van de brief ten gunste
van een vrede met Duitsland,
door 36 communistische afgevaar
digden ondertekend.
Frankrijk had België, dat te
dien tijde een houding van gewa
pende neutraliteit had aangeno
men, wilden dekken, teneinde het
front te verkorten en de opneming
van de 22 Belgische divisies in de
Geallieerde strijdkrachten moge
lijk te maken. Ofschoon het neer
komen van een Duitse vlieg
machine in België, op 14 Januari
1940, Duitse plannen had doen
ontdekken volgens welke een in
val in België en Nederland werd
voorzien, oordeelde de Belgische
regering het niet nodig op dit
aanbod in te gaan.
De RussischFinse oorlog.
Op 30 November had de Sovjet-
Unie Finland aangevallen. Het
Franse parlement eiste zending
van troepen naar Finland, dat
niets anders vroeg dan materiaal
en vrijwilligers. De Zweedse
regering wilde echter het trans
port niet begunstigen. Finland
moest 3 Maart een verdrag met
de Sovjet-Unie sluiten. Daladier
legde de functie van Minister-
President neer, doch behield de
portefeuille van oorlog.
Daladier verklaarde eerst voor
enkele dagen vernomen te hebben
van het bestaan van een bood
schap van Generaal Proioux, die
het bevel voerde over de Belgische
pantser-strijdkrachten. waarin
melding werd gemaakt van de
ineenstorting van het Belgische
leger en van de noodzaak tot
terugtrekken. Daladier zeide, dat
hij, wanneer hij van die boodschap
kennis zou hebben genomen, bevel
gegeven zou hebben tot terug
trekken, waardoor de loop van de
geschiedenis een andere wending
genomen zou kunnen hebben.
De Belgen trokken terug naar
het Noorden, zonder de voorziene
vernielingen te hebben uitgevoerd,
en pas 16 Mei werd het bevel tot
terugtrekken aan het Franse leger
gegeven. De Duitse troepen kon
den een bres maken tussen de
Franse en de Belgische, en die
bres werd elke dag groter. Op
19 Mei nam Daladier het Ministe
rie van Buitenlandse Zaken voor
zijn rekening. Spoedig daarna
verliet hij, op aandringen van Pé-
tain, de regering. Hij is aldus
geen direct getuige meer geweest
van de gebeurtenissen rond de
wapenstilstand. Menend, dat de
strijd ln Noord-Af rika zou worden
voortgezet, ging Daladier scheep
op de „Massilia", die 24 Juni te
geordende toestanden te scheppen.
Als Tweede Kamerlid trad hij in
de politiek, waarna hij Minister
van Oorlog in het Kabinet Heems
kerk werd. Daarna nam hij weer
een belangrijke positie in het eco
nomische leven ln. Colijn was een
Christen-Staatsman, die het gezag
van Gods Woord onvoorwaarde
lijk erkende. Hij won het volle
vertrouwen van het Anti-Revolu
tionaire volk. Samen met Iden-
burg richtte hij de Dr. Kuyper-
stichting 0P en versterkte hij de
Vrije Universiteit. Een eigen
stijl ontwikkelde hij in spreken en
schrijven. Zijn woord wekte ver
trouwen bij het Nederlandse volk.
Hij was een Staatsman van groot
allure met eigen concepties. Zijn
werk op de economische confe
renties van Londen en Genève,
maakten zijn naam in het buiten
land bekend. De bron van zijn
kracht was zijn diep geloof en hij
wilde als instrument in Gods hand
werkzaam zijn.
Een grote steun was hem zijn
vrouw, die hem in de ballingschap
volgde. Ook deze ballingschap
aanvaardde hij uit Gods hand en
geen klacht kwam over zijn lip
pen. De woorden, die hij in dit
verband sprak, luidden: „Ik ge
loof dat God mij in de stilte heeft
willen brengen".
Nadat Ps. 68 10 was gezon
gen, betrad Prof. Dr. K. Dijk als
laatste spreker het podium. Prof.
Dijk meende, dat het gezegde, dat
Colijn bij Kuypers uitvaart ge
sproken had: „Er was een wissel
werking tussen het eenvoudige
volk en Dr. Kuyper", evenzeer op
Dr. Colijn van toepassing was. De
gemeenschap, die er tussen Colijn
en het Calvinistische deel van ons
volk bestond, lag dn de eenheid
van het geloof, in het geestelijk
contact van de liefde voor de Hei
land. Deze man, die zo groot van
postuur was, bezat een kinderlijk
geloof, waarvoor hij niet aarzelde
uit te komen, en waaruit hij ten
volle leefde. Met grote eerbied
las hij in de huiselijke Bijbel. Ex
clusivisme in de religie was Co
lijn vreemd. Met Idenburg heeft
hij zich het lot van de verstrooide
Gereformeerden in Nederlands-
Indië aangetrokken. De geeste
lijke verheffing van Indië en de
zending hadden zijn 'liefde Zijn
hart ging uit naar de jeugd en
steeds verscheen hij op hun
bondsdagen. Zijn vertrouwen putte
hij niet uit eigen kracht, maar
Christus was zijn rotssteen. Spr.
eindigde met woorden van troost
tot mevrouw Colijn en haar
familie.
Met het zingen van vers 7 en
8 van Ps. 89 en dankgebed, werd
de bijeenkomst besloten.
In Turijn heeft zich het
merkwaardige g-eval voorge
daan, dat twee personen, die
tot nu toe als zusters leef
den, na een lichte operatie
broers zijn geworden. Het
betreft hier de 38-jarige
Luigia en de 30-jarige Lina
Chabert, die bij hun geboorte
als meisjes werden inge
schreven. Toen zij ouder
werden, kreeg hun stem een
hoe langer hoe lagere klank
en de uiterlijke kentekenen
van het vrouwelijk geslacht
verdwenen. De operatie, die
thans is geschied, heeft hun
metamorphose van zusters
tot broers voltooid. Beiden
thans Luigi en Lino geheten,
zijn nu verloofd met twee
jonge meisjes.
(Unicos Press, i
CasaJblanca aankwam. Generaal
Nogues, President-Generaal van
Frankrijk in Marokko, die eerst
voorstander was van het voort
zetten van de strijd, aarzelde toen
hij van de leider van de vloot
niet de nodige steun kon verkrij
gen. Tengevolge van verraad
kon Daladier niet meer, zoals
het plan geweest was, aan boord
van een Britse kruiser komen,
doch werd spoedig daarna gear
resteerd.
Ad1!
Rub
e
igerl sj
datqtk z
s. dtid
len is
revafjgjs
wiil, ie
tieki i
i M i.
itenl c
denlhjt]
fu 1'de I
ïr® rrli per
tpmi
n1 .Vel
me
ing
vei f o I
ie WKlctiJ
me'eM dof
flanlfl !on
beo t, ,ve|
i dcvi-I
nc I
111
3»1' Cl r'
er
te J
dn - 1
I
re
e dtïjsii'
5r W 6
mniW
over VI n
1 z
"-'e d|
Wlfl 3CÜ
iatTuiti
3P1
l 'ij
rseU
dijt
nil
I